Ikonografia shqiptare

[shigjeta]

Katrot - (shek XVIII-XIX).

Familje piktoresh te afreskut e te ikonave qe punuan kryesisht ne Myzeqe dhe ne Shqiperine e Mesme. Ishin me prejardhje nga Grabova e Elbasanit. I pari qe permendet eshte Gjergj Prend Çetiri Grabovari, nxenes i piktoreve korcare Kostandin e Athanas Zografi. Pikturoi ikona ne kishen e Shen Mitrit ne katundin Mazhan te Myzeqese me 1775. Se bashku me te vellain Joan Çetirin pikturoi disa kisha ne fshatrat e Myzeqese. Muret e kishes se Shen Kollit ne Vanaj, rrethi i Fierit, i pikturuan Gjergje e Joan Çetiri, ndersa ikonat Kostandin Zografi.
Joani figuron si autor i disa afreskeve ne kishat e Myzeqese. Ne mbishkrime emri i tij gjendet se bashku me ate te nipit Nikolla dhe djalit te tij Naumit. Joani pikturoi pjesen me te madhe te ikonave te katedrales se kalase ne Berat.
Ne kisha te ndryshme gjendet edhe emri i Gjergj Çetiri, nip i Joanit, si dhe i nje piktori tjeter te kesaj familjeje me emrin Ndin, i cili eshte pinjolli i fundit i ketij brezi piktoresh qe vazhdoi veprimtarine deri ne fund te shek XIX. Pikturat e tyre shquhen per rruajtjen e karakterit krahinor te veshjeve me ornamente te frymezuara nga zonat ku ata edhe punuan.

[shigjeta]

Afresket e Mborjes

Grup me piktura bizantine te vitit 1390 ne stil paleolog ne kishen e Ristozit te Mborjes, afer Korces. Kane trajtim te lirshem, ngjyra te kultivuara me gradacione roze, te blerte, vizatim te sigurt dhe plot hir, ritem elegant dhe bukuri klasike te portretit (si te Engjellit mbi varr). Afresket paraqesin interes per ikonografine dhe per detajet e zhanrit te futur ne skenat biblike nga ambienti real. Ato dokumentojne se piktura shqiptare po menjanohej nga stili i thate grafik i gjysmes se dyte te shek. XIV dhe jane veprat e fundit e piktorit anonim qe ka stolisur me 1369 kishen e Maligradit dhe me 1385 kishen e Shen Thanasit ne Kostur, me porosi te vellezerve Stoja dhe Teodor Muzakaj, sundimtar shqiptar.