Greqi: Opinioni grek i shqetësuar nga kërcënimi shqiptar

[Wordless]

Se ka keq lisi, greket jane te te nendedhjete e nendave. Sot
problemi cam eshte duke marre zgjidhje ne rruge ligjore dhe
per kete greket jane te ndergjegjshem pasi s'kane argumeta
para komisjonit europjan. Provokimi i akteve terrorriste nga
shqipetaret e varros perfundimisht problemin cam dhe ve
ne pikepyetje te ardhemen tone. Duhet bere kujdes, megjithse
ato qe kemi hequr ne kurriz nga greku meritojne me teper se
terrorimzi, por durim rrota rrotullohet ...

[kolombi]

Kryqezimet e shikimeve ne qeverine greke ndoshta jane ne kerkim te ODISEUT te ri ,per shpikjen e nje tjeter Kali te trojes ,ndoshta me modern.Lojrat olimpike i kane futur ne ethe ,dhe pasiguria i ka bere enderrimtare planesh djallezore.
Nuk u kam besen.

Lis me nxorre mallin e Enverit me ato agjenturat e huaja.Nuk jemi epiqendra e botes o mik.

[troptit]

Tung!
Ai qe permend termin Shqiperi e Madhe eshte me mire te mos futet ne kete forum se nuk eshte vend per te! Si duket ka ngaterru vend jo pa qellim!

[arkl]

Shpesojte te jete e vrtete.Nuk e di se si.Por kur dejoj fjalenrek.Me vjen nje neveri dhe hakmarje brendeshme.
Duhet te jemi shume te kujdeshem ne keto gjera se dhe mund te jete dhe ndonje kurth.
RROFTE SHQIPERIA

[edspace]

Artikullin e keni në Shqip më lart por për ata që dinë gjermanisht, e gjeta në internet dhe po e hedh këtu.

----------------------------------------------------------------------------------
Copyright 2003 Spiegel Verlag Rudolf Augstein GMBH & CO KG
All rights reserved
Der Spiegel

10. November 2003

RUBRIK: Balkan; S. 156

ÜBERSCHRIFT: Aufstand der Skipetaren

AUTOR: Flottau, Renate

HIGHLIGHT:

Im Norden Griechenlands bereiten militante Albaner den bewaffneten Kampf vor. Ihr erklärtes Ziel: die Schaffung eines Großalbanien.

TEXT:


Ahmet hat Angst. Immer wieder blickt der Albaner auf der Straße nach Edina in den Rückspiegel, fühlt sich verfolgt. Erst vor wenigen Wochen habe ein Landsmann von ihm einen Unfall gehabt. Er glaube nicht an Zufall.

Das Misstrauen des 27-Jährigen, der als Wirtschaftsstudent in Thessaloniki lebt, ist nicht unbegründet. Denn nebenher geht er einer anderen Tätigkeit nach - die Griechen nennen es "Terrorismus". Der Quasi-Kommilitone, der mit der UÇK im Kosovo gegen die Serben kämpfte und in den mazedonischen Bergen auf die dortigen Regierungstruppen feuerte, ist Mitglied einer albanischen Untergrundbewegung. Ihr Ziel ist es, ein bewaffnetes Widerstandsnetz in Nordgriechenland aufzubauen. Bis zum Frühjahr 2004, noch vor Beginn der Olympischen Spiele, soll das Projekt verwirklicht sein. Dann, sagt Ahmet, seien in jedem ethnisch albanischen Dorf Griechenlands die Männer innerhalb weniger Minuten kampfbereit.

Dass die großalbanischen Architekten nun auch Hellas im Visier haben, ist längst kein Geheimnis mehr. Griechische Medien warnen mittlerweile vor der Gefahr einer Rebellion. Falls das Kosovo unabhängig werde, prophezeite Mazedoniens gemäßigter Ex-Präsident Kiro Gligorov, sei "ein Krieg in der Region" wahrscheinlich.

Das neue Reich der Skipetaren, wie die Albaner sich selbst nennen, war durch die "Liga von Prizren" 1878 erstmals als Ziel formuliert worden. Sie forderte, alle albanischen Gebiete im damaligen Osmanischen Reich zusammenzulegen und ihnen Selbstverwaltung zu gewähren. Der Berliner Kongress jedoch ignorierte dann diesen Wunsch.

Schon Karl May ließ seinen Kara Ben Nemsi in dieser Region herumstreifen. Nach den Balkankriegen 1912/1913 wurden Großteile des Skipetaren-Territoriums Serbien, Griechenland und Bulgarien zugeschlagen.

Die albanische Minderheit in Griechenland, die überwiegend im Grenzgebiet zum heutigen Albanien, der so genannten Çameria, lebt, wird auf rund 500 000 Köpfe geschätzt. Wahrscheinlich sind es aber weit mehr, weil illegale Gastarbeiter über die durchlässigen Grenzen mühelos ins hellenische Nachbarland gelangen. Mehrmals im Jahr lässt Athen sie zu Tausenden in ihre Heimat zurückkarren. Vergebens. Eine Woche später, sagt Außenminister Georgios Papandreou resigniert, "sind sie alle wieder da".

Mittlerweile kommen sie jedoch nicht nur zur Orangen- oder Olivenernte. Jeder Albaner, der sich für ein halbes Jahr am Aufbau des albanischen Widerstands im nordgriechischen Epirus beteilige, sagt Ilir, der aus dem mazedonischen Tetovo stammt, erhalte von einer albanischen Partei in seiner Heimatstadt 15 000 Euro in bar. Saisonarbeiter werden darüber hinaus aufgefordert, sich legal bei den griechischen Behörden registrieren zu lassen und in den Dörfern anzusiedeln.

Doch nicht alle Albaner zeigen sich von der Ideologie eines neuen Nationalstaats begeistert. Von der Hauptstraße nach Edessa zweigt der Weg nach Flamouria ab - einem der zahlreichen albanischen Dörfer, die, eingebettet in eine öde Berglandschaft, vor Wohlstand nur so strotzen: Hier finden sich gepflegte Vorgärten, Palmen, luxuriöse Villen. Fremde allerdings sind hier nicht willkommen. Die Bewohner haben Angst, entsprechende Kontakte könnten von der griechischen Oberhoheit im Land missinterpretiert werden. "Wir wagen nicht einmal in den eigenen vier Wänden Albanisch zu sprechen", sagt ein alter Mann, der auf der Hauptstraße Äpfel verkauft: "Die Griechen haben uns assimiliert, es gibt keine albanischen Schulen, keine Kultureinrichtungen." Aber eine Rebellion? Er wiegt nachdenklich den Kopf: "Dann würden wir alles hier verlieren und verjagt werden." Das sei ein Kampf "David gegen Goliath", schließlich sei Griechenland Nato-Mitglied.

Ilir, der für die Waffenversorgung künftiger Rebellen zuständig ist, wartet auf den Einbruch der Dunkelheit. Dann soll aus dem mazedonischen Debar ein Lkw eintreffen, in dem Waffen versteckt sind. Mit Traktoren und Eselskarren sollen sie in die Berge gebracht werden.

An Sponsoren, erzählt der Albaner mit fünf gefälschten Pässen im Gepäck, mangele es jedenfalls nicht. So wurde im kroatischen Opatija Mitte Juni mit der albanischen Diaspora ein umfangreiches Waffengeschäft vereinbart - der Deal umfasst 2000 Kalaschnikows, mehrere Raketen, 800 Gewehr- und Handgranaten, 12 Panzerfäuste sowie zahlreiche Panzerwesten.

Treibender Motor des großalbanischen Projekts, das schon 1995 bei einem Geheimtreffen der UÇK zum nationalen Ziel erklärt wurde, ist derzeit die "Albanische Nationalarmee" (ANA).

Ihr politischer Kopf, der sich bisher im Internet hinter dem Pseudonym "Alban Vjosa" verbarg, ist der albanische Anwalt Idajet Beqiri, 52, Gründer der Partei der nationalen Einheit in Albanien und dem eigenen Vernehmen nach ein guter Freund von Albaniens Premier Fatos Nano. Als Nanos Vorgänger Sali Berisha in Tirana noch an der Macht war, saßen beide im Gefängnis, Zelle an Zelle.

Seit kurzem sucht die albanische Regierung den "Volksaufhetzer Beqiri" via Interpol. Dies hindert den schwarzhaarigen, leicht gedrungenen Messias eines künftigen Albaner-Großreichs allerdings nicht, offen über seine ehrgeizigen Ziele zu sprechen - und darüber, wie sie erreicht werden sollen. Immerhin hat sich die ANA bislang zu 33 Anschlägen bekannt.

Mit seiner Mini-Armee will der Albaner in die Fußstapfen der ehemaligen Befreiungsarmee des Kosovo, der UÇK, treten. Die internationale Gemeinschaft, fordert Beqiri, solle die ANA als Verhandlungspartner akzeptieren. Falls eine Einigung auf diplomatischem Wege nicht möglich ist, will er den Guerillakrieg ausrufen. Kein Albaner auf dem Balkan, ist Beqiri überzeugt, werde sich dem Kampf verweigern, wenn die Einheit aller Albaner zum Greifen nahe sei.

Das sind wohl nicht nur die Hirngespinste eines Internet-Napoleon. Immer häufiger warnten in den vergangenen Monaten mazedonische Politiker die EU vor einer Destabilisierung durch die Albanische Nationalarmee und deren Radikalisierung zu einer "Balkan-Hamas". Mazedoniens Verteidigungsminister Vlado Buckovski sieht in der Beqiri-Truppe eine Bedrohung des Friedens in der gesamten Region.

Und auch Athen ist beunruhigt. Bei seinem letzten Besuch in Skopje habe ihm der griechische Außenminister Papandreou seine Befürchtungen über einen Aufstand in Hellas mitgeteilt, sagt Mazedoniens Ex-Präsident Gligorov.

Derweil sinkt in Mazedonien die Hoffnung auf eine friedliche Zukunft beider Völker. Die Entfremdung zwischen Albanern und Slawo-Mazedoniern ist tiefer denn je. Das Sagen haben nun die Radikalen. Seit der Albaner-Politiker Ali Ahmeti, einst Rebellenführer, als Abgeordneter im mazedonischen Parlament "Kompromissbereitschaft" mit der slawischen Bevölkerungsmehrheit zeigt, schwindet seine Popularität zusehends.

Arben Xhaferi, langjähriger Führer der Demokratischen Partei der Albaner (DPA), ist dagegen der Mann der Stunde. Der Albaner, der wegen eines Kehlkopfleidens nur mühsam sprechen kann, sieht sich als Architekt der "Ohrid-Vereinbarung", die der albanischen Bevölkerungsminderheit mehr Rechte garantiert.

Doch das Albaner-Lager ist enttäuscht. Wenn sie bis Ende des Jahres ihre Ziele nicht erreicht hätten, so Xhaferi, schlage die Stunde der ANA - und das bedeute Krieg. Der werde dann allerdings nicht mehr um Menschenrechte geführt, sondern schlicht um Territorium.

In Xhaferis Arbeitszimmer steht unweit der albanischen Fahne mit dem doppelköpfigen Adler eine Miniaturausgabe der amerikanischen Freiheitsstatue. Denn Einheit aller albanisch besiedelten Regionen ist ohne Washingtons Unterstützung undenkbar.

Doch die Albaner sind optimistisch. Einer der aussichtsreichsten US-Präsidentschaftskandidaten, der Demokrat Wesley Clark, besuchte vor kurzem das Kosovo. Er habe den Albanern, so die dortige Führung, zugesichert, sich mit ganzem Herzen für deren Belange stark zu machen - wenn die albanische Lobby im Gegenzug in den USA seine Kandidatur unterstütze.

Dabei ist Amerikas Hilfe bereits in vollem Gange: Geheimdienstberichten zufolge lieferten in Neapel stationierte "Special Forces" den albanischen Guerilleros bereits 2001 neun Container mit Abhör- und Funktechnik. Damit konnten die albanischen Rebellen im Kosovo, in Albanien und Mazedonien ohne Wissen des mazedonischen Geheimdienstes miteinander kommunizieren. Noch immer stehen einige dieser Container im mazedonischen Bergland; mittlerweile dienen sie auch zur Verständigung mit den nordgriechischen Patrioten.

Washingtons militärischer Beistand wird dabei im Wesentlichen über die berüchtigte MPRI (Military Professional Resources Inc.) aus Virginia abgewickelt. Das Privatunternehmen, geleitet vom ehemaligen Stabschef des US-Heeres Carl Vuono, agiert de facto als Privatarmee des Pentagon und Hilfssheriff der CIA.

Tausende pensionierte Militärs organisieren für die MPRI rund um die Welt militärische Ausbildungszentren, liefern Waffen- und Funktechnologie nach Nato-Standard und bieten auch sonst logistische Hilfe an. In Bosnien bildeten die Instrukteure nach Abschluss des Dayton-Friedensvertrags nicht nur die bosnische Armee aus. Sie schickten etwa 300 der fähigsten Mudschahidin, die im Bosnien-Krieg mit Alija Izetbegovics Truppen gegen die Serben kämpften, zur Spezialausbildung in die Türkei. 150 von ihnen waren 2001 auf albanischer Seite in Mazedonien im Einsatz.

Allerdings: Ein möglicher Albaner-Aufstand in Nordgriechenland würde Washington zu einem gefährlichen diplomatischen Seiltanz zwingen. Deshalb wurde der ANA mittlerweile "nahe gelegt", ihre Forderungen gegenüber Athen diplomatisch zu formulieren.

Von Athen, erklärte daraufhin Idajet Beqiri, werde man vorerst nur die Rücksiedlung von 200 000 Albanern verlangen, die nach dem Zweiten Weltkrieg wegen Zusammenarbeit mit den Hitler-Truppen aus ihrer griechischen Heimat nach Albanien fliehen mussten.

Nachhelfen, sagt Beqiri, werde man dieser berechtigten Forderung zunächst nur mit kleineren "Provokationen". Kalaschnikows und Granaten seien lediglich die eiserne Reserve.

"Aber Sie wissen ja", fügt der Albaner-Führer lächelnd an, "der Appetit kommt bekanntlich beim Essen." RENATE FLOTTAU

GRAFIK: Albanische Rebellen in Mazedonien: "David gegen Goliath", ANDREW TESTA / PANOS PICTURES,,,, Albanische Gastarbeiter an der Grenze zu Griechenland: 15 000 Euro, für den Widerstand, HOLLANDSE HOOGTE / LAIF,,,, ANA-Führer Beqiri, Messias des Großreichs, LOBI

UPDATE: 10. November 2003

[Hek]

SHQIPËRISË I IMPONOHET “DISKRIMINIMI POZITIV” I PAKICAVE

Nga Abdi baleta/ Rimekembja

Në të drejtën dhe praktikën ndërkombëtare është përpunuar institucioni i mbrojtjes juridike të “njerëzve që u përkasin pakicave gjuhësore, fetare, etnike”. Ende diskutohet nëse duhet përfshirë dhe kategoria “pakica kombëtare”. Mbrojtja juridiko-ndërkombëtare e njerëzve që u përkasin pakicave është konceptuar si “mbrojtje e tyre nga diskriminimi” në krahasim me njerëzit që i përkasin kombit që ka krijuar shtetin. Pra, ka qenë konceptuar si një mbrojtje nga një “diskriminim negativ” që do të thotë të mos lejoheshin cënime të atyre të drejtave politike--civile që i takojnë shtetasit dhe t’u garantoheshin disa të drejta të posacme për ruajtjen gjuhës, kulturës dhe identitetit. Por tani në praktikën ndërkombëtare ka filluar të qarkullojë koncepti i “diskriminimit pozitiv” për të mbrojtur pakicat. Është një koncept krejt specifik që është sajuar pas hyrjes së NATOs- në Kosovë për t’u dhënë privilegje pjesëtarëve të pakicës serbe. Pra është hera e parë që mbi shqiptarët dhe në terren shqiptar eksperimentohet “diskriminimi pozitiv” që do të thotë se pakicës i duhen siguruar një numër privilegjesh në dëm të shumicës. Termat “diskriminim pozitiv” nënkuptojnë shkeljen e barazië qytetare, nënkuptojnë privilegje politike civile të pamerituara, pra nënkuptojnë diskriminim , por që gjoja u përligjka dhe u dashka pranuar kur bëhet në dëm të shumicës e në dobi të pakicës. Ky “diskriminim pozitiv” në Kosovë shprehet në atë që sipas “kornizës kushtetuese”, për të cilën tani politikanët shqiptarë kanë filluar të marrin vesh e të thonë se po e dëmton Kosovën, serbët zënë në parlament e mekanizma të tjerë shumë më tepër vende sa është pesha specifike e tyre në tërësinë e popullsisë. Pakicës serbe praktikisht synohet t’i jepet jo një e drejtë politike në pushtet e qeverisje por një veto bllokuese etj. Autoritetet që përfaqësojnë bashkësinë ndërkombëtare në Kosovë e shpallin me mburrje se “diskriminimi pozitiv” është politikë zyrtare. Kurse në Shqipëri një “diskriminim pozitiv” në dobi të pakicës grekofone apo e dhe të elementit vllahishtfolës është praktikuar prej kohësh nën ndikimet ndërkombëtare apo për rrethana vendore. Tani këtë “diskriminim pozitiv” edhe në Shqipëri pushtetarët e politikanët dashkan ta institucionalizojnë në mënyrë sa më të dukshme e më të plotë.


Në numrin e kaluar të gazetës sonë botuam shkrimin me titullin “Pakicat e sajuara, pyka në kompaktësinë kombëtare shqiptare”. Brenda pak ditëve rubrikat e gazetave për problemin e pakicave janë pasuruar edhe më . Është shkruar përsëri për atë të famshmin Atlasi gjeografik i popullsisë në Shqipëri. Por më shumë tërheqin vemendjen shkrimet e gazetës “Shekulli” të datës 25 Janar 2004 për “krijimin e një agjensie për minoritetet në Shqipëri”. Gazeta “Shekulli” njofton se : ‘Kryeministri (Fatos Nano) ka propozuar në mbledhjen e fundit të qeverisë krijimin e një agjensie ose komiteti për të drejtat e pakicave”. Sipas “Shekullit” “struktura do të funksionojë mbi modelin e drejtorisë në MPJ dhe është detyrim i BE-së”. Madje gazeta vë në dukje se ky mekanizëm do të ketë dhe një emërtim të gjatë që tingëllon pakëz si i çuditshëm “Agjensia për mbrojtjen e të drejtave të minoriteteve dhe pakicave kombëtare”. Fjalët “minoritet” e “pakicë” janë e njëjta gjë, veçse e para në gjuhë të huaj e dyta në gjuhën shqipe dhe nuk është nevoja të krijohet konfuzion sikur kemi të bëjmë me dy koncepte e dy nocione.


Idenë për ngritjen e kësaj “Agjensie “ e paska hedhur e përpunuar “këshilltari i afërt i kryeministrit Agim Isaku”, por për “Shekullin” ka marrë përsipër ta sqarojë “mirë e bukur” deputeti omonist Ligoraq Karamelo i cili zbulon se në krye të kësaj “Agjensie”, e cila edhe po të krijohet pranë MPJ nuk do të jetë e varur nga kjo ministri, mund të vihet Konstantina Bezhani, në rast se kjo nuk do të parapëlqejë të bëhet konsulle e Shqipërisë në Kretë. Madje Karamelo kur përshëndet këtë ide të Isakut e nismë të kryemnistrit Nano nuk nguron të theksojë se PBDNJ , si parti e minoritetit grek në Shqipëri do të bashkëpunojë me qeverinë shqiptare që kjo nismë të realizohet sa më mirë dhe prej saj të përfitojnë të gjitha minoritetet sepse kështu e paska konceptuar punën edhe “këshilltari i veçantë Agim Isaku”. Kështu OMONIA do të paraqitet në Shqipëri me fytyrën e saj të tretë, si “ Organizatë minoritare” në shoqërinë civile, si PBDNJ në spektrin partiak dhe si “Agjensia për minoritetet” në strukturat qeverisëse administrative shtetërore.


Gazeta “Shekulli” për ta bërë sa më të larmishëm trajtimi e kësaj ideje në faqet e saj u është drejtuar disa politikanëve shqiptarë për të marë mendim. Pjetër Arbnori, i pyetur si deputet i PD-së dhe anëtar i Komisionit parlamentar për të drejtat e njeriut është treguar i kënaqur nga nisma e kryeministrit dhe e quan gjë të mirë krijimin e kësaj agjensije. Edhe pse nismën e merr Nano, delja e zezë në sytë e politikanëve të PD-së për çdo gjë këto kohë, Arbnori tregohet gjakftohtë, “objektiv”. Mos vallë ka ndonjë dëshirë të fshehur për arsye specifike që kësaj radhe e bën të ketë simpati për një nismë të Nanos?! Ish-ministri i jashtëm Paskal Milo e ka quajtur krijimin e “Agjensisë së minoriteteve” si një “hap pozitiv në kuadër të përmirësimit të detyrimeve që rrjedhin nga Konventa e minoriteve të cilën shteti shqiptar e ka nënshkruar”. Do të ishte çudi e madhe që politikani grekofil Paskal Milo të shprehej ndryshe.


Shekulli ka marrë edhe mendimin e “kryetarit honorifik të republikanëve”, Sabri Godos, i cili qenka shprehur tërësisht kundër projektit për krijimin e kësaj agjensie. Godo ka theksuar se në Shqipëri nuk ekziston ndonjë problem në respektimin e të drejtave të pakicave dhe se :”Janë interesa të caktuara nga jashtë vendit ( Shqipërisë) që mesa duket e nxisin krijimin e kësaj agjensie”. Godo nuk shkon deri atje ku duhet të thotë se janë politikat shtetërore greke,serbe, maqedone dhe politikat e disa vendeve europiane për eksperimentime hibridësh të shoqërisë multietnike që ia diktojnë Shqipërisë ngritjen e një Agjensie të tillë. Godo nuk thotë e nuk ka si ta thotë se janë politikat e mbrapshta të partiakëve e pushtetarëve shqiptarë duke përfshirë edhe Godon që vit pas viti qysh nga fillimi i demokracisë ua kanë hapur shtegun ndërhyrjeve greke e ndërhyrjeve të tjera për ta paraqitur Shqipërinë si konglomerat minoritetesh, për t’i imponuar Shqipërisë lloj-lloj privilegjesh në dobi të minoriteteve të dyshimta e të sajuara. Godo nuk ka guxim të thotë se ai bashkë me Imamin si kryetar të Komisionit të hartimit të kushtetutës nën hijen e Janullatosit dhe diktimin e Likurezosit përpiluan dispozita që Shqipëria të kthehet në një konfederatë bashkësishë fetare. Godo nuk e thotë se qeveritarët shqiptarë si Meksi dhe Nano, si Berisha dhe Meidani kanë treguar gatishmëri të skajshme për të pranuar të gjitha ndërhyrjet e Greqisë e të Serbisë në punët e brendshme të Shqipërisë në emër të mbrojtjes së minoriteteve dhe kanë krijuar terren ligjor e administrativ që këto ndërhyrje të quhen të përligjura e të veprojnë në dëm të interesave kombëtare të Shqipërisë.


Gazeta “Shekulli” që është marrë me trajtimin e këtij problemi ka treguar kujdes që të vjelë mendime që të mos e kundërshtojnë fort e me argumente idenë e Isakut që qenka bërë nismë e kryeministrit Nano. Prandaj kundërshtimin për këtë ide nuk ka dashur ta japë me ngjyrim më të theksuar se një “kundërshtim prej Godoje”,sa për të thënë e për të kaluar radhën kurse mbështetjen e ka pasqyruar në entuziazmin e Arbnorit e të Milos.


Në të vërtetë në këtë “idenë e Isakut” e “propozimin e Nanos “ nuk ka asgjë të re. Krijimi i një mekanizmi të posaçëm në Shqipëri për minoritetet është një dëshirë dhe kërkesë këmbëngulëse shumë e vjetër dhe e vazhdueshme e Greqisë. Në të vërtetë një mekanizëm i tillë është krijuar prej kohësh. Në fillim të zhvillimeve demokratike një mekanizëm i tillë u krijua pranë Ministrisë së Punëve të Jashtëme për t’i bërë qejfin Europës. Edhe atëherë justifikimi ishte se duhej ky mekanizëm që të hapej rruga për t’u pranuar në Këshillin e Europës. Meqenëse dukej si pak që ky mekanizëm të ishte në MPJ kryeministri Aleksandër Meksi e ngriti atë në pozitë, e tërhoqi si pjesë përbërëse të aparatit të kryeministrisë, duke kaluar në kryeministri edhe nëpunësit që merreshin me minoritetet në MPJ. Ndoshta Godo, Milo, Arbnori që kanë marrë përsipër t’u shpjegojnë këtë punë shqiptarëve nëpërmjet gazetës “Shekulli” nuk dinë si ka rrjedhur historia e mekanizmit për minoritetet, por një histori e tillë është realitet. Qysh në kohën e qeverisjes së Aleksandër Meksit e të Sali Berishës është bërë kjo që i paska shkuar në mend tani Agim Isakut dhe e paska marë si nismë Fatos Nano.


Në gazetën tonë “Rimëkëmbja” kemi shkruar me kohë se ideja për krijimin e një mekanizmi të posacëm për minoritetet në Shqipëri i ka shkuar në mendje një njeriu me mbiemrin Meksi dhe është realizuar nga një njeri me mbiemrin Meksi. Në vitet 1930 në gazetën “Demokracia” që e botonte Xhevat Kallajxhiu në Gjirokastër shkruante një gazetar me ndjenja të fuqishme të deklaruara grekofile Jorgji Meksi. Ai e propozonte ngritjen në Gjirokastër të një mekanizmi minoritetesh. Në atë pushtetarë të Tiranës janë marrë me sqarimin e “kësaj ideje meksiane” sepse çmonin se i sillte telashe e dëme Shqipërisë dhe nuk kanë lejuar konkretizimin e saj. Por në vitet e tranzicionit demokratik në Shqipëri gjoja për hir të integrimeve europiane e të frymës demokratike në politikë ajo që kërkonte Jorgji Meksi në Gjirokastër u bë nga Aleksander Meksi në Tiranë në selinë e kryeministrisë.


Pasi erdhën në fuqi socialistët e Fatos Nanos ( në sajë të ndërhyrjes greke dhe rebelimit të armatosur greko-komunist në jug të Shqipërisë në pranverën e vitit 1997) përkëdhelitë për minoritarët grekofonë u bënë edhe më të mëdha. Bija e njërit nga agjentët grekë të gjykuar në vitin 1994 për veprimtari kundër shtetit shqiptar dhe të liruar në sajë të presionit grek e amerikan, u bë politikane e përkëdhelur nga pushteti socialist-nanoist. Ai mekanizëm për minoritetet për pak kohë u ngrit në rangun e një ministrije. Ka harruar Agim Isaku se në zyrat e kryeministrisë ku ka pasur dhe një ministër shteti për minoritetet, poet si Agimi, me mbiemrin Kacalidha?


Pra as Agim Isaku ka prodhuar ndonjë ide të re, as Fatos Nano nuk po merr ndonjë nismë të re që do të na shtyjë më shumë drejt Europës duke ngritur këtë “Agjensi minoritetesh”. Kjo është një gjë e thënë dhe e bërë. Është diçka që shqiptarët e kanë parë dhe e kanë ngrënë siç kishte bërë dhe ai bariu i Labërisë me “pamporrin në det”.


Shqipërisë i janë bërë vazhdimisht presione të forta ndërkombëtare për t’i imponuar një trajtim të problemit të minoriteteve në dëm të interesave të saj kombëtare, në kundërshtim me realitetet shqiptare dhe në dobi të politikës shoviniste të fqinjëve të saj. Për hir të sigurimit e të njohjes ndërkombëtare dhe të pranimit në Lidhjen e Kombeve Shqipëria me deklaratën e Fan Nolit të vitit 1920 para Lidhjes së Kombeve pranoi me nxitim njohjen e minoritetit grekofon si minoritet etnik grek dhe kjo është shfrytëzuar qysh atëherë pa pushim në dëm të saj. Për shkak të presioneve të shumta ndërkombëtare, deri nëpërmjet një vendimi të pabazuar të Gjykatores Ndërkombëtare në Hagë për problemin e shkollave në gjuhë të huaj në Shqipëri qeveria shqiptare u detyrua në vitin 1935 të bënte lëshimet që donin grekët për shkollat private në greqisht në Shqipërinë e jugut, ku agjentura greke u jepte pagë të dytë mësuesve, të cilët ishin dhe kontigjent agjenturor grek.


Pas përfundimit të LDB regjimi komunist në Shqipëri i ka përkëdhelur dhe jo diskriminuar pjesëtarët epakicës grekofone në krahasim me shtetasit tjerë shqiptarë. Grekofonët i kanë pasur më të hapura dyert se shqiptarët për të mësuar, për t’u punësuar. Kanë arritur me shumicë pozita e kanë marrë vende të mira punë nëpër Shqipëri. Janë diskriminuar në kuadrin e atij diskriminimi të përgjithëshëm që bëhej në Shqipëri nën një diktaturë komuniste, por jo në mënyrë të veçantë për shkak se i pëksnin një pakice


Një nga parimet më të rëndësishme për gjithë sistemin e të drejtave dhe detyrave të shtetasve në RP(S) të Shqipërisë, ka qenë ai i barazisë së shtetasve. Në nenin 40 të Kushtetutës së vitit 1976 sanksionohej se “Nuk njihet asnjë kufizim ose privilegj në të drejtat dhe detyrat e shtetasve për arsye seksi, race, kombësie, arsimi, pozite shoqërore e gjëndjeje materiale”. Ky parim kushtetues i barazisë së shtetasve konkretizohej më tej në mënyrë të veçantë në sigurimin dhe mbrojtjen e pakicave kombëtare që jetojnë në Shqipëri. Atyre në fakt u sigurohej “mbrojtja dhe zhvillimi i kulturës dhe i traditave popullore, përdorimi i gjuhës amtare dhe mësimi i saj në shkollë, zhvillimi i barabartë në të gjitha fushat e jetës shoqërore” (neni 42 paragrafi i parë të Kushtetutës së Republikës Popullore Socialiste të Shqipërisë).


Pjesëmarrja në veprimtarinë e gjithanëshme shtetërore e shoqërore, përfaqësimi në organet e pushtetit shtetëror, që nga ato lokale e deri në organin më të lartë, në Kuvendin Popullor e zhvillimi i gjithanshëm “socialist” i pakicave kombëtare, i bërnte plotësisht realitet ( brenda realitetit të asaj kohe) të drejtat e njohura me Kushtetutë, brenda atij kuadri të emancipimit ose diskriminimit të përgjithshëm nëpër të cilin kalonte shoqëria “socialiste” shqiptare. Nuk mund të mohohet sot se barazia e shtetasve përjashtonte çdo privilegj ose kufizim për shtetas të veçantë, apo për një kategori të caktuar shtetasish, në krahasim me shtetasit e tjerë, për shkak kombësie. Kjo sanksionohej kështu në nenin 42 të Kushtetutës: “Çdo privilegj e pabarazi kombëtare dhe çdo veprim që shkel të drejtat e pakicave kombëtare është antikushtetues dhe dënohet sipas ligjit”. Në këtë këndvështrim duhen parë respektimi dhe garantimi i realizimit të të drejtave me karakter social-ekonomik, të lirive demokratike kolektive, të lirive vetjake si dhe i së drejtës së zgjedhjes për minoritarët. Kështu atyre u ishte garantuar e drejta për punë, e drejta e arsimit në gjuhën e tyre amtare, duke përballuar shteti të gjitha shpenzimet e nevojshme. Në këtë vështrim e në atë masë të kufizuar në maksimum si gjithë të tjerët gëzonin ata liritë demokratike, si lirinë e fjalës, lirinë e shtypit, të organizimit, të grumbullimit, të mbledhjes dhe manifestimit publik, si dhe të drejtën e bashkimit në organizatat e masave në fushën politike, ekonomike, kulturore e në çdo fushë tjetër të jetës shoqërore, paprekshmërinë e personit dhe e banesës së tij, të drejtën për t’iu drejtuar organeve shtetërore si për çështje vetjake ashtu edhe me interes të përgjithshëm shoqëror, për t’u shpërblyer nga shteti për dëmin që u shkaktohet nga çdo veprim i paligjshëm i organit shtetëror ose nëpunësve të veçantë gjatë ushtrimit të detyrës dhe për të bërë vërejtje, ankesa dhe propozime. Por gjithmonë pa asnjë diskriminim për shkak se i përkisnin një pakice.


Një shprehje tjetër e barazisë së pakicave kombëtare në Shqipëri ishte e drejta e zgjedhjes. Pjesëtarët e pakicavet kishin të drejtën për të zgjedhur dhe për t’u zgjedhur në të gjitha organet përfaqësuese pa asnjë kufizim dhe të ushtronin kontroll të vazhdueshëm mbi këto organe dhe mbi njerëzit e zgjedhur në to. Nga pakicat madje ka pasur një munër më të madh të zgjedhurishe e të ngriturish në funksione të larta në krahasim me numrin e tyre.


Parimet e Kushtetutës për të drejtat e pakicave kombëtare gjenin shprehje të mëtejshme edhe në Kodin Penal, si një garanci tjetër e pacënueshmërisë së tyre. Në këtë kod parashikohej si krim i veçantë dhe ndëshkohej rëndë “krijimi i privilegjeve, i pabarazisë kombëtare, si dhe çdo veprim tjetër që shkel të drejtat e pakicave kombëtare”.


Siç shihet barazia e pakicave në rrugë ligjore edhe atëherë ka qenë realizuar plotësisht në përputhje me standartet që rekomandohen tani dhe në praktikë është realizuar mjaftueshëm , pa asnjë diskrimin në rrethanat e një diktature komuniste..

Pas përmbysjes së pushtetit komunist në fillim të viteve 1990 politika e Greqisë dhe politikanë të minoritetit grekofon filluan zhurmën e madhe për gjoja diskrmimin e rëndë të pakicës greke në kohën e regjimit të Enver Hoxhës. Për pakicën grekofone u krijua OMONIA. Një mekanizmë i ngjashëm u krijuar në Shkodër me emrin “Rozafa-Moraça” që gjoja duhej të përfaqësonte një pakivë serbo-malazeze që nuk ka ekzistuar ndonjëherë. Mbinë si kërpudhat pas shiut edhe shoqata të tjara për minoritete të sajuara. Njerëz dallkaukë e aventurierë filluan të bënin zhurmë në kuadër shoqatash të tilla për të siguruar përfitime nga politikat e mekanizmat e shteteve të huaja të intersuara për të fryrë çështjen e pakicave në Shqipëri. Për këtë fryerje ndikuan edhe forume ndërkombëtare, aq sa komisioneri i OSBE për minoritetet, hollandezi Maks van der Shtul, bëri 10 udhëtime hetimi e plot takime politike në Shqipëri. Lobi grek në Amerikë ndërmori një fushatë të tërbuar presioni ndaj Shqipërisë në pretekstin e “trajtimit të keq të pakicës greke”.

Politikanët shqiptarë në pushte e në opozitë ranë në pozita mjerane të nënshtrimuirt pa kushte para këtyre presioneve dhe e hapërn fare thesin e lëshimeve ndaj politikës greke për çështjen e pakicës, madje bënë hapa që nxirrnin në ankand interesat themelore kombëtare e shtetërore të Shqipërisë gjoja për t’u mbyllur grekëve gojën kur ankoheshin për trajtimin e pakicës. Në të vërtetë grekët e grekofonët, apo ata që hiqen si përfaqësues pakicassh të tjera dhe kanë rënë në ndikimin e grekëve, serbëve e të tjerëve nuk kishin asnjë arsye të ankoheshin për trajtimin e pakicave pas përmbysjes së regjimit komunist. Shqipëria si gjithmonë edhe në vitet e tranzicionirt mund të përmendet vetëm si shembull i vendit pararojë që për pakicat ka bërë më shumë sesa përmbajnë standartet më të përparuara ndërkombëtare.

Më 10 Shtator 1993 Komisioneri i lartë i OSBE-së për pakicat kombëtare, Maks van der Shtul, i drejtonte një letër ( Reference: 1051/93/L) ministrit të jashtëm të Shqipërisë , Alfred Serreqi, me konstatimet e vlerësimet e tij pas vizitave në Shqipëri e Greqi për problemin e pakicave. Qysh në fillim ai theksonte : “Gjatë vizitave të mia me ftesën e presidentit Berisha munda të bëj një studim të gjërë të gjendjes së pakicës greke në vendin tuaj”. Pasi shprehte falënderimin për ndihmën e dhënë nga qeveria shqiptare ai vë në dukje: “Kur isha në Athinë më 24 Gusht 1993 për t’u konsultuar me qeverinë greke për pikëpamjet e saj lidhur me gjendjen e pakicës greke në Shqipëri unë përmenda shqetësimin e Berishës ( për pakicën shqiptare në Greqi). Por, qëndrimi i qeverisë greke është se megjithëse ka shqiptarë në Greqi, si punëtorë migrantë, nuk ekziston një pakicë shqiptare si e tillë” . Sado që Shtul është munduar të gjeë shkase për të kërkuar më shumë kujdes nga qeveria shqiptare ai nuk ka mundur të fshehë gjendjen e mirë të trajtimit të pakicës në Shqipëri. Maks van der Shtul nuk ka lënë pa cituar as nenin 26 të ligjit për të drejtat e njeriut që është mbyllur me fjalinë famëkeqe absurde antikombëtare “Kombësia përcaktohet në bazë të normave të pranuara ndërkombëtare”. Kjo fjali e sugjeruar nga Zef Brozi, pasi kishte dështuar në parlament një përkufizim më i fëlliqur e më antishqiptar i propozuar nga Kosta Mkariadhi (PBDNJ) dhe i mbështetur nga disa anëtarë të kryesisë së PD-së, është tupri më i madh që kanë bërë Berisha, Meksi, Arbnori e të tjerët për të kënaqur orekset e pangopura greke që minoriteti grekofon në Shqipëri të gëlltiste hap pas hapi kombin shqiptar.

Prandaj Isaku e Nano tani nuk po bëjnë ndonjë gjë që të na çudisë trondisë si “rrufe në qiellin e kthjellët” të politikës shqiptare.

Megjithatë veprimet e Isakut e të Nanos duhen vendosur në kontekstin e tyre real jo vetëm të politikës së ditës në vend. Në pamje të parë mund të duket sikur Nano do të krijojë “Agjensinë e minoriteteve” që t’i gejë ndonjë pozitë të lartë Konstandina Bezhanit, e cila sapo u lirua nga funksioni i zëvendës ministres. Madje për Kosntandinën duhet punë më rëndësi që të ketë të bëjë drejpërsëdrejti dhe kryesisht me atë që i interson më shumë Greqisë e grekofilisë, me “minorittein grek”. Por më shumë Nanos tani i duhet të bëjë lëshime të tjera ndaj Greqisë sepse ka nevojë miku dhe tutori i tij politik Papandreu që të paraqesë sukseset në Shqipëri në prag të zgjedhjes së tij në krye të PASOK-ut dhe në garën për t’u bërë kryeministër i Greqisë në zgjedhjet e parakohëshme greke të Marsit 2004. Dihet se sa herë ka gara brendapartiake ose midis partive për pushtet të Greqi rivalët synojnë ta ngrejnë lart rolin e figurën e tyre duke shënuar rezultate në politikën e greqizmit të mëtejshëm të Shqipërisë. Nano ia dha menjëherë dhuratën e parë Papandreut duke i lënë bashkinë e Himarës kandidatit të humbës të PBDNJ-së, që Sali Berishsa deshi ta kalonte në kapitalin politik të Demokracisë së Re. Tani kuptohet që Nano do të bëjë hapa të tjerë që të ndihmojë Papandreun. Një hap i tillë është shpallja e nismës për krijimin e “Agjensisë së minoriteteve”. Me siguri do të ketë dhurata të tjera.

Me nismën e tij për këtë ”Agjensi” Nano kërkon të qetësojë edhe Nikolas Geixhin, i cili kur bëri takim me Nanon para pak më shumë se një viti, ia tundi fort gishtin tregues kryeministrit të Shqipërisë se nuk po bënte sa duhet për minoritetin grek dhe lavdëroi Berishën që të bënte xheloz Nanon. Duke krijuar “Agjensinë për minoritetet”Nano e merr me të mirë edhe PBDNJ-në, e cila i duhet si aleate për të mbajtur shumicën qeveritare, merr sidomos me të mirë dy deputetët tekanjozë të kësaj partie që bënë lojën e Berishës ( domethënë anuan më shumë nga vija e politikës greke të përfaqësuar nga Demokracia e Re).

Pak rëndësi ka nëse Nano pranoi një ide të Agim Isakut, apo Agim Iskau bëri rolin e Talejranit pranë Napoleonit se gjeti mënyrën më të mirë për të vënë në lëvizje një dëshirë të Nanos. Në qeverisjen e Nanos gjëra të tilla janë po aq të natyrshme sa ishin edhe në qeverisjen e Aleksandër Meksit. Këshu këshilltarët që propozojnë atë që nuhasin se dëshirojnë shefat kanë qenë gjithnjë këshilltarët më të parapëlqyer dhe më të përkushtuar deri ditën që shefi thyen qafën (edhe në saje të këshillave që i kanë dhënë). Ndoshta edhe gaboj, por më duket se me idenë që i paska dhënë Nanos të bëjë një gjë që e kërkojnë grekët me dekada, Agim Isaku e ka vënë veten në pozitën që dikur e përbuzte ai vete kur shkruante : “ ç’vlerë ka të flasësh kundër superfuqive për dinjitetin kombëtar/ të flasësh me zjarr/ kur ti para shefit ul kokën/ përjargesh e hiqesh zvarrë? (( “Nëntori nr.5 ( 1990) f.87).

Por le të bëjnë si të duan pushtetarët. Le ta krijojnë dhe “Agjensinë për minoritet”. Le ta quajnë po deshën edhe “Kryeministria e minoriteteve”, sepse grekët, serbët, disa “diplomacira ndërkombëtare” madje dhe një numër politikanësh e intelektualësh shqiptarë këtë po kërkojnë prej vitesh, që kombi shqiptar të kthehet në amalgam minoritetesh, në një të quajtur “shoqëri multientike”. Prandaj u aktivizua edhe ai projekti për të bërë Atlasin demografik, që hartuesit e këtyre skemave të kishin sa më shumë “mbështetje shkencore të pavarur”. Por, ashtu si dështuan përpiluesit e Atlasit demografik për t’i xjerrë minoritarë më shuëm se 10% të banorëve të Shqipërisë ( direktiva e lënë nga Nikolas Geixhi ka qenë 30%), ashtu do të dështojnë edhe eksperimentet me reformat minoritare në strukturën e pushtetit të Shqipërisë për të krijuar kushte për “federalizim të shtetit shqiptar” që është gjithashtu një direktivë e Greqisë.

Që të besojmë pak në seriozitetin e ideve të Isakut e të nismave të Nanos duhet që këta të na thonë nëse ekziston në Greqi një mekanizëm homolog ose analog si “Agjensia e minoritetve” ose nëse Greqia ka pasur ndonjëherë një të tillë dhe përse nuk e ka më. Meqenëse Greqia sillet si një lloj shteti protektor për Shqipërinë, na bën kushtetutën e ligjet, na imponon politikën e krimin, na komandon ushtrinë dhe ekonominë, na përcakton ndërtimin administrativ duhet që edhemodelin për Agjensinë e minoriteteve ta kërkojmë e ta marrim në Greqi dhe të mos bëjmë gabimin duke sajuar vetë. Nëse nuk ka në Greqi le ta bëjnë më parë atje, sepse problemet e minoriteteve janë shumë më të mëdha e të mbrehta në Greqi se në Shqipëri. Pastaj këto gjëra bëhen dhe mbi baza reciprociteti. T’i respektojmë grekët duke i lënë ata të parët ta bëjnë këtë gjë. Kështu i duhet thënë Europës në rast se na kërkon qiqrra në hell për minoritetet, duke na bërë model të “diskriminimit pozitiv”, ndërsa Greqinë e lejon të jetë vend i “diskriminimit negativ” klasik të minoriteteve