Mikhail Lermontov

[MI CORAZON]

"Romantiçki program" ka filluar të japë TV , lately.

Mbaj mend vargje të tëra në rusisht, që i kam pas recituar e vogël, pa ia ditur as autorin as kuptimin. E kur pyesja se ç'kuptim kishin ato fjalë , fillonin e më tregonin përralla e tregime pa fund..... Eh, kohë te arta !

Në t'egrin veri

Në t'egrin veri po qëndron e veçuar,
një pishë mbi mal gollomesh.
Dhe dirgjet dhe tundet dhe plot me dëborë,
si rizë atje sipër u vesh.

Sheh n'ëndërr gjith' ç'ka shkretëtin' e larguar
në vendin ku lind dielli i ri,
Në shkëmbin që ndizet , rri vetë dh' e gjorë,
një palmë për mrekulli.


Më poshtë një pikturë e Ivan Shishkin (1891), frymëzuar nga vargjet e Lermontovit .

[Casta Diva]

Mi Corazon, ke pas recituar Pushkinin e jo Lermontovin.
Kur tregon nje gje, tregoje tamam!
E bukur eshte edhe nje Balade e Lermontovit qe flet per nje vajze e cila per hir te nje gjerdani, sakrifikon te dashurin e saj ne fund te detit. Po e mbajte mend Corazon, shkruaje edhe ate.
Jeni shume te zellshem te gjithe. Pershendetje !

[Diabolis]

LERMONTOV

I skuchno i grustno

I skuchno i grustno, i nekomu ruku podat'
V minutu dushevnoj nevzgody...
ZHelan'ya!.. chto pol'zy naprasno i vechno zhelat'?..
A gody prohodyat - vse luchshie gody!

Lyubit'... no kogo zhe?.. na vremya - ne stoit truda,
A vechno lyubit' nevozmozhno.
V sebya li zaglyanesh'? - tam proshlogo net i sleda:
I radost', i muki, i vse tam nichtozhno...

CHto strasti? - ved' rano il' pozdno ih sladkij nedug
Ischeznet pri slove rassudka;
I zhizn', kak posmotrish' s holodnym vniman'em vokrug,-
Takaya pustaya i glupaya shutka...


Dhe vetmi dhe dëshpërim

Vetmi dhe dëshpërim, kur kush dorën s'ta jep
Në çastet kur shpirtit t'i bien fatkeqsira...
Dëshirat!... që sillen në boshllëk dhe ti duash përjetë?...
Vitet shkojnë - gjithë vitet më të mira!

Dashuro ... por kë?.. pak kohë – s’ja vlen për mundimin,
Por përjetë të dashurosh pamundësohet.
Në vete nëse shikon? - atje madje s'të ndjekin:
Gëzimi, suksesi, dhe gjithçka atje asgjesohet...

Ç'ndjenja? - lëngata të ëmbla që arsyeja lehtë i kuron
E shkojnë me gjykimin e fjalëve;
Dhe jeta, tek vështron me vëmendje të ftohtë ç'na rrethon,-
Është e tillë shaka shkretane dhe budallaqe...

[CountGrishnackh]

Demoni



TAMARA

O, cili je? Si qënke futur?
Parajs’ a ferr a kush të çoi?
Ç’kërkon prej meje?

DEMONI

Je e bukur.

TAMARA

Pra fol’, kush je, S’po të kuptoj…

DEMONI

Jam unë ai që t’u fanit
Në mes të natës në qeli,
Ai mendim që të trondit,
Ai trishtim që të venit,
Ai që pe në ëndërr ti,
Ai që s’do e që s’e duan,
Që me vështrimin shpresat shuan,
Kamxhiku, jam që botën rreh.
Jam mbret I dijes dhe lirisë,
Armik I qiellit, gjithësisë,
Po ja, për ty, më gjunjë bie!
Me gjithë shpirt të dashurova
Prandaj ta shfaq me përgjërim
Të vetmen vojtje që provova,
Të parin lot të syrit tim.
O! kij mëshirë - u përvëlova!
Veç fjala jote mund t’u japë
Qieve dhe mua mirësi;
Në më rrethofsh me dashuri
Do dukem ëngjëll unë prapë
Në një parajs’ e qiell të ri.
O, ndal, dëgjo, të përgjëroj,
Jam skllavi yt, të dashuroj!
Qysh atë çast që të vëreva
Me shpirt , pa masë e urreva
Pavdekësinë time moj.
Zili ja pata kësaj bote
këtë të pakët lumturi.
Kur s’jam me ty më mbytin lotë,
Më kap një tmerr e llahtari.
Në zemrën shterpë rrez’ e ndritur
Sërishmi plagët m’i mais
E ç’kish e ç’ish gjer dje dremitur,
Si gjarpër’ I zgjuar nis lëvis.
Pa ty ç’më është gjithësia,
Pushteti im, pavdekësia?
Fjalë të thata që s’m’I kënda,
Tempull vigan pa ëngjëll brënda.


TAMARA

Largohu, lerm’, o shpirt dinak!
Se s’të besoj as sot as mot…
O Zot, o Zot…! Nuk mundem dot
Të flas, të falem… Një farmak
Ngadalë trurin po ma mpin!
Dëgjomë, Ti më torturon;
Kjo fjala jote - prush, pelin…
Tregomë, pse më dashuron?


DEMONI

Pse? Bukuroshe - s’dij ç’të them!
Ti më dhe jetën që s’e njihja,
Më bën të flak nga balli jem
Këtë kurorë më dëllinja.
Çdo gjë që shkoj e shkel këtu:
Parajs’ e ferr kam syt’ e tu.
Që sot të dua kaqë fort,
Sa s’mund të duash kurrë ti,
Me afshë zemre të pamort,
Me dehje ëndrrash pa kufi,
kur bota leu, në mes të gjirit
Fytyra jote m’u skalit,
Më prin në rrugë e më ndrit
Në shkretëtirat e ethirit.
Në vesh pa rreshtur, or’ e çast,
Një emr’ i ëmbël më kumbonte.
Kur qesh’ i lumtur në parajs
As gjë veç teje s’ më mungonte.
O! po të mundje ta kuptosh
Se ç’vojtje është, se ç’mjerim,
Një jetë, shekuj pambarim,
Në mes gëzimesh të lëngosh,
Lavd për keqbërjet mos shpresosh,
As për të mirat një shpërblim…
Nga vetja jote të kesh ndoht,
Me veten luftë bot e bot
Pa një triumf, pa një pajtim.
Të vuash fort e të mos duash,
Të dish, të ndjesh e të vëresh
E të mundohesh të urresh
Çdo gje në botë e ta shuash.
Mallkim’ i rënd i perëndisë
Më bje mbi kokë or’ e çast
Dhe gjir’ i ngroht’ i gjithësisë,
Si prehër njerke, nuk më gas.
Shkëlqenin qiej e hapësira,
Vështroja rrobat plot stolira
Që yit’ e qeshur mbanin veshur…
Ata vallzonin të pandarë,
Po çfare? Ish vëllan’ e parë
S’e njohën kur e patën ndeshur.
Më erdh’ të qaj me vaj, prandaj
Thërrita shpirtrat anembanë,
Por ata djaj turiçakaj
S’i njoha dot kur m’erdhën pranë.
Dhe rraha krahët i tmerruar
E fluturoj - po ku? E pse?
S’e di… Nga miqt’ u paç harruar,
Një botë e tërë, qiell e dhe,
Si shurdhmemece rri më sheh?
Kështu dhe vala nëpër dete
kaike - korbën e mërgon
E kjo pa vela, pa timon,
Lundron, lundron e s’di ku vete.
Kështu qëllon ndaj të aguar
Një copë re nga shqota dbuar,
Lëvrin e nxin në kaltërsi
Si mërgimtar që s’di ku rri.
Fluturon pa gjumë kuturu
Një zot e di prej nga e ku.
Dhe unë botën e drejtova
Në llum mëkatash ku ka hyrë,
Çdo gjë fisnike turpërova,
Çdo gjë të pastër pata ndyrë.
Besim’ e flaktë kundrejt fesë
U pata shuar dit’ për ditë…
Po a ja vlen të derdhësh djersë
Për budallenj e hipokritë?
Ndaj shkrova malesh un’ i gjori
E shkrepa shpesh si meteori
Në mes të natës terr - mbuluar
Edhe kalorsi i vetmuar
Prej flakës sime i gënjyer,
Gremisej poshtë qafëthyer.
Humbiste, shkiste, - kot thërriste -
Një gjurmë mbetej tërë gjak…
Po kjo zbavitje qenërishte
Më është zvjerdhur pak nga pak!
Ciklone pluhuri ngre mbi dhe
kur bje me shqotën në luftim.
Ne mjegull veshur e rrufe
Mbi re vërvitem me rrëmbim
Që në luftime e tërbime
Lëngimn’ e zemrës ta qetoj,
Të dboj me mijëra mendime,
Të paharrushmen ta harroj.
E ç’ janë vojtjet më të këqia
Të njerëzimit dhe mjerimet
E gjithë brezave të tia
Para një grime sa nje thrrime
Nga këto vuajtjen e mia?
E ç’ janë njerzit? jeta, moti?
Siç vijnë shkojnë kot së koti,
Po ka një shpresë - gjyq’ I zotit!
Gjykon, dënon, por fal disa.
Trishtimi im dhe pik’ e lotit
Posi dhe unë fund nuk ka
Dhe nuk ka varr që ta mbullojë!
Ja se si gjarpër do kafshojë
Ja se më djeg si zjarr këtu,
Ja se godet si gur në tru -
ktë qimitir që nbledh e ruan
Pasionet, shpresat që m’u shuan.

************************************************** ******

Nga A. S. Pushkin

[*~Rexhina~*]

Me pelqeu shume kjo poezia sidomos keto vargje:

A mund të dua më një grua
Kur sot një ëngëll më tradhëtoi?
Pa ta kuptuar dot mashtrimin
Ta fala shpirtin mbushur plot.
Ia njohe këtij shpirti çmimin?
Ia njohe – unë s’të njoha dot!

ka shprehur zhgenjimin me gjithe shpirt

[green]

Eshte e mrekullueshme e gjitha por une do te vecoja kete pjese - sidomos dy vargjet e fundit (sepse shprehin cdo te thote te mundohesh te arrish fundin e dickaje te kulluar):

Edhe kështu tek ti pandehja
Të gjeja shpirt e shok e short
Dhe tërë botën e urreja
Që të të desha ty më fort.

[Era1]

Uau Mr Big je futur tek dobesia ime , letersia ruse ose me mire te them poetet rus.

Lermontov


DASHURIA E VETME

Mbi gjunje te tjerash, s'kam harruar
ate veshtrim qe gjithnje me ndjek.
te tjerat duke dashuruar,
nga dashuria e saj vuaj e heq.

Si nje demon i plotfuqishem
te vjetren zgjoja me cdo gje.
dhe perserisja dhe serishem:
une dua vetem, - vetem nje!

TE DESHA

Ngaqe te desha aq, - ky shpirti mu be vrere.
e di te rite e tu qe ndrit gjithe shendevere,
nga pas me ndjek me qesendi te pameshirte
cdo dite bardhesie e cast i lumturise
e pac ti fatin tend me brenga e lot trazuar
une jam pike e vrere...pse ti je e gezuar?

ose

Jam pikelluar se te dua kaq shume,
edhe e di se c'flasin bota, c'bejne zhurme,
rinine ta njollosin pa pike meshire
per cdo gezim te ndritur, te emblen deshire.
paguan ti me lot t'hidhur pikellimi.
jam i trishtuar po ti pse po te mbyt gezimi?

[Era1]

* * *

Dal ne rruge vete, i vetmuar,
neper mjergull rrug' e shtruar hesht;
flet me zotin heshja e harruar ,
edhe ylli-yllit po i flet.

Lart ne qiej shpalosur mrekullia!
dheu fle mbeshtjell' me kaltersi....
pse me vret keshtu ne gjoks vetmia?
cfare pres a qaj une njeri?

Nuk po pres asgje fare nga jeta, s'me vjen keq c'jetova e c'do le,
dua vec i lire dhe i qete
te harrohem fare dhe te fle!

Jo nje gjume akull ere vdekje
syt' e mi s'do desha kurre t'i mbyll,
por ne gjoks te flinin hove jete,
gjoksi im te merrte thelle fryme;

Tere naten veshin te ma dhelte
zer' i embel, zer' i dashurise,
lis' i madh i mbushur plot me gjete
permbi mua vec te shushurise.


* * *

Panik e frike s'do kem,
kur te le jeten
kete me bindje po ta them,
si te verteten.
Kam pare bukurira plot- pabukuri.
Po mrekulli si ti ne bote,
Jo' tjeter s'di.


* * *

S'me mbushin syte perendite
gjithe shkelqim,
Nga parajsa qe flasim per dite,
s'ndjej gezim
sot endrat perkedhel,
krejt ne vetmi,
kendoj si zogu ne zabel, qaj si femi

JO , UNE ME AQ ZJARR TY, JO, NUK TE DUA.

Jo, une me aq zjarr ty , jo,nuk te dua
s'ma merr mendjan , jo , bukuria shkelqimtare
te ti kerkoj vec brengen qe u shua
edhe rinine qe m'iku per fare.

Veshtimin une ta ngul ty nganjehere
dhe zhytem thelle, thelle, ne syte e tu.
E fshehurazi me ty sec bisedoj atehere
po s'eshte zemra qe te flet keshtu.

Tek ti kerkoj mikun e rinise,
te pamja jote shoh tjeter fytyre,
te buza jote at' heshtje te cuditshme.
ne syte e tu shoh syte e saj ne pasqyre.

[Xhuxhumaku]

Era,

Faleminderit per poezite qe postove

Shume te bukura,

Rexhina, Green,

cdo varg esht i bukur, por besoj se te bukur i ben edhe Petraq Kolevica dhe pasuria e gjuhes sone Shqipe.

Nje Falemnderim per Kolevicen.

[Fiori]

Mikhail Yurevich Lermontov

Lermontov ishte i biri i Yury Petrovich Lermontov, ish-oficer, si dhe Mariya Mikhaylovna. E jema i vdiq kur ishte vetem tre vjec dhe si rrjedhoje prind ju be e gjyshja, Yelizaveta Alekseyevna Arsenyeva, e cila e rriti ne shtepine e saj ne nje province te Rusise te quajtur Penzenskaya. Duke qene se nuk gezonte shendet te mire, gjate femijerise shpenzoi kohe ne glinat e Kaukazit, ku dhe u njoh me natyren e bukur te vendit.

Ne 1827 levizi me gjyshin dhe gjyshen ne Moske. Atje filloi te shkruante poezi dhe te studionte pikture ne nje shkolle per femije ne Universitetin e Moskes. Si gjithe poetet e rinj ruse te asaj kohe, Lermontov u influencua nga poeti anglez romantik Lord Byron. Ne vitin 1828 shkroi poemat Cherkesy (keshtu quhej popullata ne veri te Kaukazit) dhe Kavkazsky plennik (Te burgosurit e Kaucazit).

Dy vjet me vone u botua poezia e tij e pare, Vesna (Pranvera). Po ate vit Lermontov filloi studimet ne Universitetin e Moskes. I influencuar nga studimet ne Universitetin e Moskes dhe diskutimet e studenteve mbi politiken dhe filozofine, ne vitin 1831 shkroi dramen Stranny chelovek (Nje njeri i cuditshem). Ne vitin 1832, pasi nje zenke me nje profesor reaksionar, u largua nga universiteti dhe shkoi ne St. Petersburg, ku vazhdoi shkollen per oficer. Diplomen e mori ne vitin 1834 dhe si rrjedhim u dergua me sherbim ne Tsarskoye Selo (Pushkin), afer me St. Petersburg. Si oficer, ai shpenzoi nje pjese te mire te kohes ne kryeqytet ku u njoh me jeten aristokrate si dhe formoi bazat per pjesen teatrale, Maskarad.

Vdekja e Pushkinit ne nje duel ne Janar 1837 e tronditi shume shpirterisht. Per Pushkinin shkroi elegjine e cila shprehte dhimbjen e tij si dhe dashurine e kombit per poetin e vdekur. Ne elegji denonte jo vetem vrasesin por dhe aristokracine e asaj kohe, te cilen e shikonte si vrasese te lirise dhe fajtoren kryesore per kete tragjedi. Kur Nicholas I lexoi elegjine, e arrestoi dhe me pas e persekutoi ne Kaukaz. Ne persekutim u njoh me inteligjencen e Gjeorgjise si dhe me poetin Ilia Chavchavadze, e bija e te cilit ishte martuar me poetin, dramaturgun dhe diplomatin e njohur rus, Aleksander Sergeyevich Griboyedov -- gjithashtu u njoh dhe me poete te tjere Gjeorgjiane ne Tiflis (Tbilisi) te cilet i zgjeruan horizontet. Ne Kaukaz studioi gjuhen dhe folklorin vendas si dhe rrishkroi historine Azerbaixhane "Ashik Kerib."


Me influence te gjyshes dhe poetit V.A. Zhukovsky, ne 1838 ju lejua te kthehej perseri ne kryeqytet. Shkrimet e tij filluan te behen te njohura dhe ate filluan ta quanin pasardhesi i Pushkinit. Ne kete kohe u be i njohur dhe ne rrethin e shkrimtareve te St. Petersburgut, tashme si pjestar i atij rrethi.


Lermontov vdiq ne moshen 26 vjecare gjate nje dueli me oficerin N.S. Martynov.