
Postuar mė parė nga
Dar_di
KUSH TENTOI TA ELIMINONTE FIZIKISHT E POLITIKISHT HASAN PRISHTINĖN NĖ KRYENGRITJEN E PĖRGJITHSHME SHQIPTARE TĖ VITIT 1912?
Nė Kryengritjen e Pėrgjithshme Shqiptare tė vitit 1912, krerėt e saj nuk kishin elemente uniteti mes vete si rrjedhojė konceptesh e qėndrimesh politike. Kishte tė atillė qė ishin pėr shpalljen e autonomisė sė Shqipėrisė nėn sulltan Abdyl Hamitin II, por kishte edhe tė tjerė qė mendonin pėr arritjen e njė marrėveshje reciproke mes shqiptarėve dhe qeverisė osmane, e cila do tė rezultonte me realizimin e disa nevojave kombėtare si bazament pėr forcimin dhe ngritjen e ndėrgjegjes kombėtare tė shqiptarėve pėr tė qenė tė gatshėm kėshtu nė administrimin e viseve tė tyre brenda Perandorisė Osmane, si fazė transite drejt pavarėsisė sė plotė.
Mirėpo, situata shpirtėrore e kryengritėsve dhe krerėve tė tyre ishte e tensionuar dhe luftarake, jo siē ekzistonte njė unitet fillestar nė mesin e tyre. Kishin nisur mosmarrėveshje ndėrmjet krerėve, ku Riza beg Kryeziu i Gjakovės, Bajram Curri, Musa Efendiu dhe Jahja Beu, ish deputet i Prizrenit, donin tė merrnin hak ndaj valiut tė Vilajetit tė Kosovės Masar Beut dhe Fadil Pashės pėr dėbimin e familjeve tė tyre, qė sipas tyre, nderi i tyre nuk vihej nė vend pa hakmarrje. Nė pozicione tė kundėrta, kishte krerė tė tjerė qė ishin pėrkrahės pėr njė qėndrim paqėsor. Mirėpo, mosmarrėveshjet kishin nisur tė merrnin njė karakter zhvillimi saqė pati konflikte fizike e madje edhe tentim vrasje fizike e eliminimi politik. Kėshtu, hoxhė Sali Hida (?-1927, hoxhė i Ismail Qemalit, veprimtar i dalluar i Rilindjes Kombėtare dhe i periudhės sė Pavarėsisė), sipas konsullit rus nė Mitrovicė N. Llobaēev, mė 29 korrik 1912, kishte nxjerrė pistoletėn dhe, po tė mos kishin ndėrhyrė tė tjerėt, do ta kishte vrarė Hasan Prishtinėn, vrasje kjo e cila do tė shkaktonte me siguri gjakderdhje tė mėdha nė Prishtinė.
Nuk kishte shkuar larg kur kishte ndodhur edhe njė incident tjetėr. Me gjaknxehtėsi, sekretari i Ismail Qemalit i kishte dhėnė njė shuplakė Bajram Currit dhe sėrish me ndėrhyrjen e njerėzve tė tjerė ishte parandaluar njė gjakderdhje e pashmangshme.
Ndonėse kishte tiparet e njė kryengritjeje tė pėrgjithshme shqiptare kundėr pushtetit osman, ajo nuk pati nė bėrthamėn e saj njė bashkim tė plotė, i cili do t`i kanalizonte rrjedhat e saj dhe synimet qė pretendohej tė arriheshin. Prandaj, ēėshtja e vlerėsimit dhe gjykimit tė personaliteteve shqiptare, duke i veshur edhe rolin e iniciuesit tė komploteve politike, nė periudha tė caktuara historike, ėshtė aq komplekse dhe me nuanca nga ajo qė mund tė pohohet.
Dar_di
Krijoni Kontakt