Fyodor Dostojevski

[Eligers]

Ju lutem, ka ndonjë info në është a nuk është përkthyer romani "Shënime nga Nëntoka" (Notes from underground) ?

[Fleur Blanche]

E ka shqipëruar vetëm Fadil Bujari këtë roman; për herë të parë në shqip e ka sjellur në vitin 1971 nga shtypshkronja "Rilindja" në Prishtinë dhe, më pas e ka risjellur nga shtëpia botuese "Vatra" në Shkup, në vitin 2011.

[Eligers]

E ka shqipëruar vetëm Fadil Bujari këtë roman; për herë të parë në shqip e ka sjellur në vitin 1971 nga shtypshkronja "Rilindja" në Prishtinë dhe, më pas e ka risjellur nga shtëpia botuese "Vatra" në Shkup, në vitin 2011.

Të falemnderit për përgjigjen Fleur, por, të lutem, a mund të më tregosh edhe titullin e saktë, të zgjedhur nga Fadili?

[Fleur Blanche]

Titulli i pështatur në shqip nga Fadili, ky që keni shkruajtur ju është: "Shënime nga nëntoka" , si ai i vitit 1971 po ashtu edhe ribotimi në 2011. Kam përshtypjen se do jetë pak vështirë për t'u gjetur në Republikën e Shqipërisë, flas për t'u blerë.

Kështu që Madaber, nqs do e lexosh këtë postim, të lutem shih aty tek librat e vjetër tek Lana nëse na e gjen këtë librin, se kur vij unë në Tir s'gjej kurrë kohë për të parë tek librat e vjetër. Na porosit 3 kopje, që t'ia marrim 1 edhe Eligersit

P.S. Besi, pa ma gjete këtë libër, të kam borxh një kafe

[Eligers]

Titulli i pështatur në shqip nga Fadili, ky që keni shkruajtur ju është: "Shënime nga nëntoka" , si ai i vitit 1971 po ashtu edhe ribotimi në 2011. Kam përshtypjen se do jetë pak vështirë për t'u gjetur në Republikën e Shqipërisë, flas për t'u blerë.

Kështu që Madaber, nqs do e lexosh këtë postim, të lutem shih aty tek librat e vjetër tek Lana nëse na e gjen këtë librin, se kur vij unë në Tir s'gjej kurrë kohë për të parë tek librat e vjetër. Na porosit 3 kopje, që t'ia marrim 1 edhe Eligersit

P.S. Besi, pa ma gjete këtë libër, të kam borxh një kafe

Falemnderit sërish White Flower.

Siç keni thënë ju është: kërkova tërë ditën sot në qytetin tim modest, Elbasan, e nuk gjeta gjësend. Madje edhe ata njerëz që njohin e kanë lidhje me njerëz të tjerë të librit nuk dinin gjë.

Pra, shkurt, kur t'ia marrësh librat Madaberit, kafet i kam unë, madje edhe një trëndafil të bardhë do marr me vete, meqë kam plot tek shtëpia.

[Eligers]

Ja dhe dy copëza të vogla nga "Krim e Ndëshkim":

Krim dhe Ndëshkim
përktheu: Jorgji Doskani

Pjesa e parë
VII

Si edhe atëherë, dera u hap fare pak dhe përsëri dy sy si tehe brisku, dyshimtarë dhe përgjues, e panë në errësirë. Raskolnikovi nuk po e përmbante dot veten, për pak sa nuk bëri një gabim fatal.

Nga frika mos plaka nuk do ta pranonte të ishin vetëm për vetëm dhe mos pamja do ta tradhëtonte, u kap pas derës që të mos mundte ta mbyllte më. Kur e pa, plaka nuk u përpoq ta mbyllte me forcë derën, por u kap fort pas dorezës dhe Raskolnikovi për pak sa nuk e tërhoqi jashtë bashkë me derën. Kur e pa se kjo i doli përpara dhe s’po e linte të hynte, iu sul pa e zgjatur. Plaka i hapi udhë e trembur, deshi diç t’i thonte, por s’po mundej dhe e shihte me sy të shqyer.

-Tungjatjeta, Alena Ivanovna, - i foli sa më shpenguar, por zëri nuk iu bind, iu drodh, pastaj i ngeci në grykë. – Ju solla... diçka. Dalim këtu... në dritë... E la aty ku ishte dhe vetë hyri në dhomë, pa pritur ta ftonin. Plaka u turr pas tij; iu zgjidh, më në fund, gjuha.

-O Zot! Ç’bëni kështu?... Kush jeni? Ç’doni nga unë?

-Më falni. Alena Ivanovna... po ju më njihni... Raskolnikov quhem... Ju kam sjellë pengun... atë për të cilin ju fola..., - i zgjati menjëherë pengun.

Plaka e pa, por vetëm shkarazi, i ngriti sytë dhe e pa në fytyrë, drejt e në sy mysafirin e paftuar. E hetoi ngultas me ligësi dhe dyshim. Kaloi kështu nja një minutë. Raskolnikovit iu duk se në sytë e saj rrezëlliu përbuzja e tallja, si ta kishte kuptuar se ç’donte të bënte. E ndjeu se po hutohej, se po lebetitej i tmerruar dhe aq shumë, saqë të vazhdonte ta shihte asisoj qoftë dhe një minutë tjetër, do t’ia therte vrapit.

-Po ju si, nuk po më njihni? – nëpërdhëmbi thuajse i zemëruar. Do ta pranoni apo jo? Në nuk doni, shkoj te ndonjë tjetër, s’më pret puna!

Këtë ligjëratë nuk e kishte përgatitur, i doli vetvetiu.
Plaka e mblodhi veten, zëri i sigurt i mysafirit, me sa dukej, i dha zemër.

-Ç’thoni kështu, more djalë? Hë, ç’keni sjellë?... – tha dhe ia nguli sytë pengut.

-Një kuti cigaresh, prej argjendi. Ju fola për të herën që shkoi.

Plaka zgjati dorën.

-Po ç’ke kështu? Të ka ikur fytyra fare!... Ja dhe duart të dridhen! Mos erdhe gjë pas banjës?

-Kam ethe, - i tha Raskolnikovni me zë të dridhur. – Nga ato e kam zbehtësinë... Pastaj jam edhe i pangrënë... – shtoi, duke i shqiptuar me vështirësi fjalët. Përsëri po e linte fuqia. Veç përgjigja që i dha tingëlloi bindëse: plaka e mori pengun.

-Ç’ke sjellë? – e pyeti përsëri, duke e parë drejtë e në sy dhe duke e peshuar në dorë pengun.

-Kuti cigaresh... e argjendtë... shiheni vetë.

-S’më duket si e argjendtë kjo... e paske mbështjellë...

Duke u munduar të zgjidhte spangon, u kthye nga drita, (dritaret, me sa dukej, ishin të mbyllura, të merrej fryma nga ajri i ndenjur) dhe gjatë disa sekondave qëndroi me shpinë nga ai. Raskolnikovi zbërtheu xhaketën, çliroi sëpatën nga laku, por ende nuk e nxori, vazhdoi ta mbante nën xhaketë me dorën e djathtë. Duart i qenë dobësuar fare, po e ndjente si po i mpiheshin dhe po i bëheshin dru pas çdo çasti që kalonte. Kishte frikë mos nuk do të ishte më i zoti ta mbante sëpatën, mos e rrëzonte... po i merreshin mendtë...

-E ç’e paske mbështjellë kështu? – thirri e nervozuar, duke lëvizur paksa në drejtim të tij.

Nuk duhej lënë të kalonte çasti i volitshëm. Nxori sëpatën, e ngriti lart me të dyja duart, dhe, duke mos qenë fare në vete, në një mërnyrë krejt mekanike, e lëshoi mbi kokën e saj. Fuqitë i qenë prerë fare, por pasi e lëshoi mbi të sëpatën, forcat i erdhën.

Plaka rrinte gjithmonë kokë jashte. Flokët e verdha, të thinjur, të lyer kurdoherë me vaj, i kishte thurur gërsheta si dy bishta miu dhe i kishte kapur me një krehër briri prapa zverkut. Sëpata e qëlloi në tëmtha, ngaqë ishte shtatvogël. Lëshoi një piskamë fare të dobët, dhe u plandos si e kositur në dysheme. Vetëm mundi t’i ngrejë që të dyja duart dhe t’i vërë në kokë. Në njërën dorë vazhdonte të mbante pengun. E qëlloi edhe njëherë me sa fuqi që kishte, dhe përsëri në tëmtha. Gjaku rrodhi si të ishte derdhur një gotë me lëng të kuq, kurse kufoma u preh sa gjatë gjërë në dysheme. Ai u zmbraps; e kishte parë si kishte rënë, si qe dridhur në grahmat e fundit, si kishte dhënë shpirt. Sytë i kishin kërcyer jashtë gropave të syrit, kurse balli dhe fytyra i qenë rrudhosur për lemeri, i qenë shtrembëruar nga ngërçi.

E la sëpatën në dysheme, pranë kufomës, dhe zuri të kërkojë në xhepat, duke u përpjekur të mos fëlliqej me gjak. E futi dorën në xhepin e djathtë, që andej i kishte nxjerrë çelësat radhën që shkoi. Mendja i punonte si sahat, asnjë errësim, asnjë marrje mendsh, vetëm duart i dridheshin si më parë. Më pas ndërmendi që kishte qenë edhe i kujdesshëm, përpiqej të mos zhyhej. I nxorri çelësat, ishin si atëherë të lidhur me unazë metalike. Me ta në dorë u turr për në dhomën e gjumit, ishte fare e vogël, i ra në sy dollapi me xhamllëk plot me ikona. Pranë murit tjetër qëndronte shtrati i madh, shumë i pastër, i mbuluar me kuvertë mëndafshi, poshtë të cilit dukej jorgani i pambuktë.

O çudi: kur fitu çelësin në bravën e komosë, kur dëgjoi gërvimën e tij, i kaluan mornica në trup. Përsëri ndjeu një dëshirë ta linte çdo gjë dhe t’ia mbathte. Por vetëm për një çast; tani ishte vonë. Qeshi vetë me veten. Iu bë sikur plaka ishte ende gjallë, se mund të çohej. I la çelësat në bravën e komosë dhe vrapoi për te kofoma, rrëmbeu sëpatën dhe e ngriti për ta qëlluar edhe njëherë, por nuk e bëri. Nuk kishte as më të voglin dushim që plaka kishte vdekur. U përkul përsëri dhe pa kafkën, e kishte gojën të çarë... Donte ta prekte me gisht, por aty për aty e tërhoqi, nuk ishte nevoja, dukej ajo... Ndërkohë në dysheme qe krijuar një pellgaçe gjaku. Syri i ngeli te gjalmi që kishte në qafë, nuk e kishte prerë sëpata, e tërhoqi me forcë, por nuk e këputi dot, vetëm se u lye me gjak. Provoi t’ia hiqte nga qafa, por kishte ngecur diku, nuk dilte. I vernozuar, ngriti sëpatën që të priste gjalmin, u rrek nja dy minuta, u lye e u përlye me gjak, më në fund, e preu dhe pa e cënuar fare kufomën e hoqi. Nuk ishte gabuar: në të qenë lidhur dy kryqe, një i drunjtë dhe tjetri i bakërtë, një medalion me fugurën e Shën Marisë dhe një qese e mbushur dinga; Raskolnikovi e futi në xhep pa e parë ç’kishte brenda, kryqet ia hodhi plakës, dhe me sëpatën në dorë u turr përsëri në dhomën e gjumit.

Ngutej shumë: u mundua të hapte komonë, po s’po arrinte, asnjë nga çelësat nuk i bënte. E shihte se çelësi që ishte duke provuar nuk hynte e përsëri vazhdonte. Befas iu kujtua se do të ishte ndonjë çelës i madh ky i komosë, këta që kishte ishin të vegjël, pra duheshin përdorur gjetiu, aty mund të ishin paratë. E la komonë dhe u përkul nën shtrat; gjeti një sënduk mbi një metër të gjatë me kapak të fryrë, veshur me kadife të kuqe dhe të mbërthyer me rrathë çeliku. Çelësi i dhëmbëzuar e hapi në vend. Plaçka e parë që nxorri ishte një peliçe lepuri, e mbuluar me copë të kuqe të hollë, nën peliçen ishte një fustan mëndafshi, një shall, kishte dhe plaçka të tjera. Fshiu me copën e kuqe duart e përgjakura. “Qënka e kuqe, gjaku nuk ka për t’u dukur”, tha me vete. Dhe sakaq shtoi: “O Zot! Më mba mendjen!”.

I nxori dhe zuri t’i shkundë rrobat, ra në tokë një orë floriri; e vazhdoi këtë punë dhe vazhdimisht binin sende të florinjta: varëse, zinxhirë, vathë, karfica. Me sa dukej ishin arturina të lëna peng. Disa ishin në kuti, të tjerat ishin mbështjellë thjesht me letër gazeta, të mbështjella me kujdes, me dy a më shuma shtresa. I mblodhi dhe i futi në xhep, pa i hapur dhe pa parë ç’kishin, por nuk arriti t’i mblidhte të tëra...

Dëgjoi këmbë në dhomën ku ishte plaka. Ngriu në vend, mbajti vesh, asgjë, vetëm i qe dukur. U dëgjua një britmë e lehtë, një si rënkim i mbytur, pastaj përsëri heshtje varri. Rrinte galiç pranë sëndukut dhe përgjonte me zemër të ngrirë; befas brofi, rrëmbeu sëpatën dhe doli nga dhoma e gjumit.

Në mes të dhomës, ku ishte kufoma e plakës, qëndronte Lizaveta me një bohçe të madhe ndër duar dhe shihte e fandaksur motrën e vrarë, krejt e bardhë në fytyrë, e pafuqishme madje as për të nxjerrë zë. Kur pa Raskolnikovin t’i derdhej me sëpatë në dorë, u drodh dhe fytyra iu shtrëmbërua nga tmerri dhe lemeria; ngriti dorën për të zënë me të gojën, nuk bërtiti, por ngadalë u zbyth në një qoshe, pa ia ndarë sytë e hapur dhe të ngrirë nga habija. Nuk bërtiste, dukej që nuk i mjaftonte ajri për këtë. Raskolnikovi iu vërsul me sëpatën në dorë, Lizavetës iu drodh dhe iu shtrembërua përvajshëm goja, siç u ndodh foshnjave kur tremben dhe shohin të trembur atë që e frikëson, të gatshëm për t’u shkrehur në vaj. Edhe kështu ajo fatkeqe ishte fare e shushatur, frika i kishte hyrë në palcë; ajo as dorën nuk ngriti për t’u mbrojtur, ndonëse ky është një veprim i vetvetishëm vetmbrojtjeje. Sëpata iu drejtua në fytyrë. Ngriti pak vetëm dorën e majtë, që e kishte të lirë, në drejtim të sëpatës, si të donte ta mënjanonte. Goditja i çau kafkën në pjesën e sipërme të ballit. U shtri sa gjatë gjërë në dysheme. Raskolnikovi e humbi toruan, rrëmbeu bohçen dhe e flaku matanë, doli me vërtik në korridor.

E pushtoi frika pas kësaj vrasjeje të dytë, të paparishikuar. Donte të largohej sa më parë. Sikur të mundte ta vlerësonte si duhej situatën e krijuar, sikur të kishte qenë në gjendje të gjykonte për vështirësitë e reja që i dolën, për këtë keqbërje të pashembullt që kreu por edhe për të tjera që do të ishte i detyruar të bëntë për të dalë që këtu, me siguri që do parapëlqente dorëzimin në polici dhe jo nga frika, por nga tmerri dhe neveria për gjithë sa kishte bërë. Sidomos e padurueshme ishte neveria dhe pështirosja që sa vinin e rriteshin. Nuk mundej kurrsesi t’i afrohej më sëndukut, as në dhomë nuk mund të hynte.

Një hije hutimi dhe pendese e kishte rrëmbyer nga të katër anët. Kishte çaste kur nuk ishte fare në vete; linte mënjanë kryesoren dhe kapej pas dytësoreve, pas vogëlsirave. Hyri në kuzhinë, syri i shkoi te një kove e mbushur përgjysmë me ujë; iu afrua për të larë duart e sëpatën. Zhyti në fillim sëpatën me tehun poshtë, pastaj mori sapunin nga parvazi i dritares dhe i lau me të duart brenda në kovë. , Nxori dhe sëpatën, e pastroi tehun dhe ngadalë, nja tri minuta, u mor me pastrimin e bishtit të sëpatës, madje e shkumëzoi dhe me sapun. Fshiu sëpatën dhe duart me ndërresat që ishin varur në tel, e pa i përqëndruar sëpatën në dritën e dritares. Nuk kishte mbetur asnjë shenjë gjaku, vetëm se bishti ishte ende i lagur. E siguroi me kujdes sëpatën në lakun brenda xhaketës, pastaj i shkoi një sy xhaketës për ta parë në ishte pa njolla gjaku, kuptohet, sa ia lejonte këtë drita e kuzhinës, pa edhe pantallonat, xhaketës, pastaj i shkoi një sy xhaketës për ta parë në ishte pa njolla gjaku, kuptohet, sa ia lejonte këtë drita e kuzhinës, pa edhe pantallonat, çizmet. Iu duk se ishin në rregull, vetëm çizmet qenë njollosur me pak gjak. Lagu një leckë dhe i fshiu. Ishte i vetëdijshëm që pastrimi që bërë shkel e shko, ndoshta dhe mund të kishte mbetur diçka që binte në sy dhe që ai nuk po e vinte re. Qendroi i menduar në mes të kuzhinës. Një mendim i zymtë, plumb i rëndë e pllakosi sakaq: ishte i çmendur, e kishte humbur gjykimin, nuk ishte në gjëndje as të mbrohej më, po bënte veprime aspak të domosdoshme. “Zot i madh! Po duhet ikur, dhe sa më parë më mirë!” – bëlbëzoi dhe doli në korridor. Këtu u gjend përpara një të papriture që e bëri t’i ngriheshin përpjetë leshtë e kokës...

Shihte dhe nuk i besonte syve: dera e jashtme, ajo ku i kishte rënë ziles pak më parë, kishte mbetur e hapur dhe jo pak, ndonjë pëllëmbë. Kishte qenë e hapur gjatë gjithë kohës! Plaka nuk e kishte puthitur ndoshta diç dyshonte... Po edhe Lizaveta nga ajo derë kishte hyrë!

E mbylli dhe i vuri rezenë.

-Po ç’jam duke bërë, duhet ikur!...

E hoqi rezenë, e hapi pak derën dhe mbajti vesh. Qëndroi kështu për një kohë të gjatë. Diku larg, te porta, dëgjoheshin thirrje, pastaj sharje e qortime... “Po këta?”... Priti me durim. Më në fund, ra qetësia, një qetësi e menjëhershme, qenë larguar. U bë gati të dilte, kur një kat më poshtë u hap me zhurmë një derë, dikush zbriti nxitimthi shkallët, duke kënduar një melodi. “E pse tërë këto zhurma?” – pyeti veten i shqetësuar. E mbylli përsëri derën dhe priti. Përsëri heshtje, xhanxhan njeri. Doli dhe madje zbriti një shkallinë, kur u dëgjuan disa hapa.
Ishin të largët, diku në fillim të shkallëve, por i dëgjoi shkoqur edhe pse i lindi dyshimi që dikush ishte duke ardhur pikërisht këtu, në katin e katërt, te plaka. E pse ky dyshim? Mos kishin ndonjë gjë të veçantë ato hapat? Ishin të rëndë e të shtruar, i zoti i tyre nuk ngutej. U ngjit në katin e parë, filloi të dytin, hapat sa vinin e afroheshin: degjohej frymëmarrja e rënduar e atij që po ngjitej. Ishte në katin e tretë... Do vinte aty! Raskolnikovi shtangu, i ngritë duar e këmbë, njëlloj si në ëndrrat e llatarshme, kur të bëhet se janë duke të ndjekur, duan të vrasin, ja, po të afrohen, dhe nuk ke nga ia mban...

Kur njeriu zuri të ngjisë shkallët e katit të katërt, u shkund nga kjo stepje, rrëshqiti përsëri në apatament dhe e mbylli pa u ndier derën. Shtrëngoi fort sëpatën, e rregulloi që ta kishte gati për çdo rast. Ishte instikti ai që e ndihmoi... Qëndroi në pritje, as frymë nuk merrte. Njeriu qëndronte pranë derës; ishin përballë njëri-tjetrit ashtu siç kishte qenë para pak kohe me plakën. I ndante vetëm dera.

I posaardhuri u mbush mirë me frymë. “Trup i madh dhe i dhjamur duhet të jetë!” – tha me vete Raskolnikovi, duke e shtrënguar edhe më sëpatën. I duke jse ishte në ëndërr. Ky i ra ziles, i ra fort.

Nga tingulli metalik, iu duk se në dhomë lëvizën... mbajti vesh disa sekonda. I panjohuri i ra përsëri ziles, priti pak dhe lëvizi me padurim dorezën e derës. Raskolnikovi shihte me zemër të ngrirë si tundej e shkundej rezeja, priste që nga çasti në çast të shpërthehej. Dhe dukej fare e mundshme: as shumë ishte duke lëvizur. I shkoi mendja ta mbante me dorë, por s’e bëri: ai tjetri mund ta kuptonte që dikush nga brenda e mbante. – Ju morën mendtë. “Tani do bie!” – tha me vete, por i panjohuri foli me tësëllimë dhe kjo e solli përsëri në vete.

-E ç’bëjnë këta? Po flenë apo mos i ka mbytur kush? Të mallkuarat! – Pastaj thirri me zë si një fuçi e troshitur: - Alena Ivanovna! Shtrigë e keqe! Lizeta Ivanovna! Moj të bukurat e dheut! Po hapeni de! I paska zënë gjumi, të mallkuarat!

Si i lojtur mendsh e tundi me sa fuqi që kishte derën, i ra fort dhe gjatë ziles. Dukej që ishte nopran njeri, por i shtëpisë.

I zuri veshi edhe disa hapa të tjerë, të lehtë, të nxituar, nuk duhej të ishin dhe aq larg këtij kati.

-Si, nuk ka njeri? – foli ky me zë të kumbueshëm dhe të gëzuar, duke iu drejtuar të parit që vazhdonte t’i binte ziles. – Si je, Koh?

-“Nga zëri u dukka djalë i ri” – tha me vete Raskolnikovi.

-Dreqi e di se ç’kanë! Plasa duke i rënë ziles, - iu përgjegj Kohu. – Po ju nga më njihkeni?

-S’ju kujtohet? Para tri ditesh tri herë radhazi iu rraha në bilardo.

-A..a..a..

-Nuk qenkan, domethënë. Çudi! E ku të ketë shkuar, vallë plakushja? Kisha pak punë me të.

-E po, nuk janë, nuk janë! Mbrapa kthehu! Erdha me shpresën se do merrja një dorë pare... – Shtoi djaloshi.

-S’do mend ajo që do ikim, po pse na thanë që do ishin në shtëpi? Bëra gjithë atë rrugë... E ku të kenë shkuar këto shushka? Ajo kurrë nuk del nga shtëpia, qahet nga dhëmbjet, shtrigan. Sonte i qenka tekur të dalë?

-Do pyetur roja,

-Përse?

-Po ku ka shkuar dhe kur kthehet.

-E ç’nxjerr nga kjo?... E pyesim... E shtyu edhe një herë me sa fuqi që kishte derën, duke luajtur me dorezën. –S’ke ç’bën, do ikim!

-Pa dale! – thirri djaloshi. – Shihni këtu, dera nuk është e puthitur...

-Ku?

-Po ja, nuk është e mbyllur kyç, mbahet vetëm nga rezeja! E shihni si luan rezeja?

-Pa prit...

-Duket ajo!... Ka njeri brenda... Po të kishin dalë, do ta kishin mbyllur me kyç. Ç’ne rezeja! Ja si lëviz, kur e tund! Ka njeri brenda, më kuptoni? Janë brenda dhe nuk duan ta hapin!

-Ashtu është, mirë thoni! – foli i habitur Kohu. – Po ç’bëjnë këto! – thirri dhe tundi me sa fuqi që kishte derën, duke lëvizur edhe dorezën.

-Prisni! – tha djali. – Diç ka në këtë mes... Ziles ju i ratë dhe i ratë fort, domethënë o u ka rënë të fikët, o...

-Çfarë?

-Shkojmë të marrim rojen e shtëpisë. Le t’u thërrasë ai më mirë.

-S’e keni keq!

Zbritën të dy shkallët.

-Dëgjoni! Ju rrini më mirë, unë tani vij me rojen!

-Po pse u dashka ndënjur?

-Po ku i dihet?...

-Mirë thoni...

-Jam duke u diplomuar për hetues, nuk më pëlqen fare kjo heshtje e tyre! – tha djaloshi dhe zbriti me vrap shkallët.

Kohu mbeti te dera, i ra dhe njëherë ziles, pa me vëmendje dorezën, e lëvizi ngadalë, në mënyrë që të bindej përfundimisht që dera ishte mbyllur me reze. Pastaj u ul, pa në vrimën e çelsit, por brenda ishte çelsi, ndaj nuk kishte si të shihte gjë.

Raskolnikovi qëndronte prapa derës dhe shtrëngonte fort sëpatën. Po çmëndej nga tronditja dhe tmerri. Kishte vendosur të përleshej me këdo që t’i dilte përpara. Kur trokasin dhe e shtynin me forcë derën, disa mendoi t’u bënte zë dhe të merrte fund kjo punë. I shkrepi në kokë dhe një mendim i çuditshëm: t’i shante e t’i sikteriste paq që aty ku ishte. “Sa më shpejt, aq më mirë!” – thoshte me vete.

Po vonohet, dreqi e martë! – belbëzoi me padurim Kohu, e la vendin e rojes dhe iu drejtua shkallëve, zuri t’i zbres duke përplasur thundrat. Pas pak çapet e tij nuk u dëgjuan më.

-O Zot! Po tani?

E hoqi rezenë, hapi pak derën, përgjoi: asnjë zhurmë, asnjë lëvizje. Pa e bërë të gjatë, doli, e mbylli mirë derën dhe zuri të zbriste shkallët. Kishte zbritur tri shkallina kur poshtë u dëgjua potere dhe britma. Ku të futej? Nuk kishte ku të fshihej? Iu afrua me vrap derës, për të hyrë nga kishte dalë.

-Ah, mor horr i horrit! Kapeni!

Vinte nga katet e poshtme. Nga njëri prej apartamenteve dikush doli me vrap dhe u rrokullis nëpër shkallë, duke thirrur me sa fuqi kishte.

-Mitka! Mitka! Thefsh qafën! Në esfel vafsh!

Britma pastaj u fashit, ra heshtja. Por nuk zgjati shumë: poshtë u dëgjuan zëra që jepnin e merrnin. Tre a katër zunë të ngjisin shkallët. Njohu zërin e kumbueshëm të djalit. “Ata janë!” – tha me vete Raskolnikovi.

I pushtuar nga dëshpërimi, duke mos ditur nga t’ia mbante, eci në drejtim të tyre: të dalë ku të dalë! “Në më ndalofshin, mora fund, por edhe në nuk më ndalojnë, kanë për të ma fiksuar fytyrën!” – i vegoi vetëtimthi në kokë. Po afroheshin, i ndante vetëm një kat dhe ja, shpëtimi. Mu përpara syve i doli dera e hapur e një apartamenti, ishte apartamenti bosh i katit të dytë, ku po lyenin bojaxhijtë. Nuk kishte njeri. Me siguri që do kishin qenë ata që dolën ashtu me britma. Në mes të dhomës ishte kova me bojë, furça qe hedhur në dysheme, brenda ishte rrëmujë. Hyri dhe u fsheh prapa derës; arri në kohë: ata që po ngjitnin shkallët i qenë afruar hyrjeve të katit të dytë, vazhdonin të ngjiteshin duke biseduar me zë të lartë. Priti sa u larguan dhe në majë të gishtave doli dhe u lëshua vetëtimthi nëpër shkallët.

Xhanxhin! As te porta nuk takoi njeri. Doli me të shpejtë dhe ktheu në rrugën majtas.

E dinte që tani ata i qenë afruar apartamentit të plakës, kishin parë të habitur që dera ishte e hapur, janë duke parë kufomat, e kuptuan që aty brenda qe fshehur vrasësi, tani ia kishte mbathur, do ta kuptonin edhe se ku kishte mundur të fshihej. Megjithë këtë nuk e shpejtoi hapin, ndonëse deri në bërrylin e afërm i kishin mbetur disa metra. “Mos do ishte më mirë të futesha në ndonjë hyrje këtu dhe të prisja pak? Po sikur ta flakja sëpatën! Të merrja një karroce më mirë. Bo-bo ç’më gjeti!”.

Ja dhe bërryli, ktheu gjysmë i vdekur, pjesa më e madhe e punës qe bërë, mund të shpoëtonte... Tani dyshimet do të ishin më pakta, rrugët qenë plot e përplot me njerëz. Humbi në turmën e kalimtarëve. Torturat sfilitëse që kishte hequr e kishin tekilosur dhe zgërlaqur, mezi po i hiqte zvarrë këmbët. Djersët i shkonin çurg nëpër fytyrë, qafë, tëmthat i kishte qull. “Ku i ke sytë!” – i hoqi vërejtjen dikush, kur e pa që po ecte kot së koti.

Ishte fare i hutuar, sa më shumë kohë kalonte, as më keq e ndjente veten. Kishte dalë në një vend me pak njerëz, mund të binte në sy, duhej kthyer në ndonjë rrugicë. Edhe pse mezi po qëndronte, e detyroi veten të bënte një lak dhe t’i dilte shtëpisë nga ana tjetër.

Kur shkeli në pragun e hyrjes ku banonte, thuajse nuk ishte fare në vehte; kishte fulluar të ngjiste shkallët, kur iu kujtua sëpata. Duhej kthyer aty ku u mor, pa e vënë re kush. Mendja nuk i punonte, kuptohet, më mirë do kishte qenë ta kishte hedhur sesa ta kthente në vendin ku e kishte marrë.

Por i eci, edhe ky veprim i doli me sukses. Dera e kolibes së rojtarit ishte mbyllur, por jo me kyç; rojtari fare mirë mund të kishte qenë brenda. Aq mëndjeprishur ishte, saqë e shtyu derën. Të kishte qenë roja, do ta kishte pyetur: “Ç’dëshironi?”. Me siguri që do t’i kishte zgjatur sëpatën... Por roja nuk ishte. Raskolnikovi e vuri sëpatën aty ku e kishte marrë, madje i vuri sipër edhe çarallaket. Asnjë të njohur nuk takoi deri sa hyri në dhomën e tij. Dera e apartamentit të pronares ishte e mbyllur. Me të hyrë u lëshua fuqiprerë në kanape, i veshur siç kishte qenë. Nuk fjeti, por ishte në kllapi. Po të kishte ardhur tani dikush, do të kërcente i fandaksur, do vinte ulërimën! Copëra mendimesh, ndiesi të trazuara ia pështjellonin kokën, asgjë nuk ishte në gjendje të shquante e të veçonte, në asnjërën nuk mundej të ndalej. Dhe donte ta bënte, vinte të gjitha forcat për ta bërë.
f. 66-70


“Hijet janë copëza, janë fragmente të botës tjetër, janë fillimi i saj. Një njeri i zakonshëm nuk ka përse i sheh, ai është një tokësor dhe pikë. Si i tillë ky duhet të bëjë vetëm jetën e këtushme... Po të sëmuret, po t’i prishet sado pak rendi i përditshëm i organizimit të jetës, krijohet mundësia e shfaqjes së botës tjetër; sa më i sëmuri njeriu, aq më të shumta janë pikat e takimit të tij me këtë botë, pastaj, kur vdes, kalon i tëri në atë botë!” Kam kohë që vras mendjen për këtë. Kush beson në jetën tjetër, e pranon menjëherë këtë logjikë.
f. 244-245

[Fleur Blanche]

Siç keni thënë ju është: kërkova tërë ditën sot në qytetin tim modest, Elbasan, e nuk gjeta gjësend. Madje edhe ata njerëz që njohin e kanë lidhje me njerëz të tjerë të librit nuk dinin gjë.

Për në librari, as që bëhet fjalë të gjindet, madje edhe kur i pyet rreth këtij libri të shohin me habi :)
Pyeta te librat e vjetër në Tiranë dhe, as aty nuk e gjeta. Po ashtu kontrollova tek botimet shqip, në rubrikën e shitjes së librave të përdorur që, janë botuar në vitet '61-'70 (duke qenë se ky është botim i 1970) nuk ishte; për siguri i hodha një sy edhe katalogut të botimeve '71-'80 por, as aty nuk kishte qoftë edhe një kopje të vetme. E kam bërë porosinë e këtij libri para një jave te librat e vjetër në Shkodër dhe do shoh nesër nëse ka arritur të ma gjejë, por, dyshoj që do e ketë gjetur; kur s'e gjeta në Tiranë, vështirë ta gjej këtu.
Problemi është, se duke qenë se botimi nuk është bërë në R.Sh por në Prishtinë, është vështirë të gjindet këtu si librat e tjerë.
I vetmi vend ku gjindet, është Biblioteka Kombëtare, ku duhet të jesh i regjistruar aty që ta huazosh sepse, te katalogu online i BKSH, e kam parë që ishte; e kam për zakon që gjithmonë kur dua të gjej ndonjë libër, t'i hedh së pari një sy rreth të dhënave si te katalogu online i bksh, po ashtu edhe te ai i Bibliotekës Marin Barleti dhe Bibliotekës Shkencore Shkodër, dhe pashë që gjindet vetëm te BKSH.

Në anglisht dhe në formatin pdf e gjen kollaj; unë i kam hedhur një sy këtij libri sa për kureshtje në anglisht, dhe nga dy kapitujt e parë që lexova, m'u duk shumë i trishtë dhe të fuste si në gjendje ankthi, siç e ka për mjeshtëri Dostojevski :)
Madje, nga kjo m'u kujtua një fragment nga filmi "transporter 3", në pjesën ku Frank mendon se vajza që ka në makinë (Valentina) ishte ruse tek e pyeste Inspektori dhe, ky i fundit pastaj shprehet (nqs e mbaj mend mirë sadopak): "Rusët... kur do mund të jenë të lumtur e dashurojnë ndonjëherë... gjithmonë mizerje, vuajtje.... kam lexuar dikur Dostojevskin"

[Eligers]

Për në librari, as që bëhet fjalë të gjindet, madje edhe kur i pyet rreth këtij libri të shohin me habi
Pyeta te librat e vjetër në Tiranë dhe, as aty nuk e gjeta. Po ashtu kontrollova tek botimet shqip, në rubrikën e shitjes së librave të përdorur që, janë botuar në vitet '61-'70 (duke qenë se ky është botim i 1970) nuk ishte; për siguri i hodha një sy edhe katalogut të botimeve '71-'80 por, as aty nuk kishte qoftë edhe një kopje të vetme. E kam bërë porosinë e këtij libri para një jave te librat e vjetër në Shkodër dhe do shoh nesër nëse ka arritur të ma gjejë, por, dyshoj që do e ketë gjetur; kur s'e gjeta në Tiranë, vështirë ta gjej këtu.
Problemi është, se duke qenë se botimi nuk është bërë në R.Sh por në Prishtinë, është vështirë të gjindet këtu si librat e tjerë.
I vetmi vend ku gjindet, është Biblioteka Kombëtare, ku duhet të jesh i regjistruar aty që ta huazosh sepse, te katalogu online i BKSH, e kam parë që ishte; e kam për zakon që gjithmonë kur dua të gjej ndonjë libër, t'i hedh së pari një sy rreth të dhënave si te katalogu online i bksh, po ashtu edhe te ai i Bibliotekës Marin Barleti dhe Bibliotekës Shkencore Shkodër, dhe pashë që gjindet vetëm te BKSH.

Në anglisht dhe në formatin pdf e gjen kollaj; unë i kam hedhur një sy këtij libri sa për kureshtje në anglisht, dhe nga dy kapitujt e parë që lexova, m'u duk shumë i trishtë dhe të fuste si në gjendje ankthi, siç e ka për mjeshtëri Dostojevski
Madje, nga kjo m'u kujtua një fragment nga filmi "transporter 3", në pjesën ku Frank mendon se vajza që ka në makinë (Valentina) ishte ruse tek e pyeste Inspektori dhe, ky i fundit pastaj shprehet (nqs e mbaj mend mirë sadopak): "Rusët... kur do mund të jenë të lumtur e dashurojnë ndonjëherë... gjithmonë mizerje, vuajtje.... kam lexuar dikur Dostojevskin"

Shitësit e librarive janë si ata që kanë dy-tri diploma e përfundojnë si punëtorë llaçi; s'janë në habitatin e tyre fatkeqët.

Gjithsesi e çuditshme si nuk gjindet në Shqipëri, se nëpër katalogë, dihet ajo, të rreshtojnë botën e tërë e pastaj të lënë të torturohesh nëpër hullitë e tregut, pambarim. Torturë të jesh lexues në gjuhën shqipe! (Paksa e ekzagjeruar kjo që thashë, por meqë e shkrova po e lë.)

Besoj se shpëtimi ynë, përveç BKSH a ndonjë miku, është panairi i librit në Kosovë, që nis nesër e mbaron pas një jave mos gabofsha.
Keni menduar të shkoni? Unë rastësisht ia lashë porosi dikujt që me shumë shpresa ka për të harruar. Nejse.

Në anglisht kam nisur dhe unë ta lexoj, sa për kureshtje dhe nuk i heq asnjë presje asaj që keni thënë. Kam lexuar dhe "Idioti" paksa në anglisht dhe, ngase s'kisha ç'bëja, po krahasoja atë në shqip me atë në anglisht: shumë ndryshe në disa vende e shumë të ngjashëm në vende të tjera. Pastaj duke kërkuar në internet zbuloj që ky problemi nuk ishte vetëm i yni po edhe i gjuhëve të tjera. Në një gjuhë fjalia del tjetër e në gjuhë tjetër. Këtu dhe vendosa ta lexoj vetëm në shqip Dostojevskin.

Trishtimin e plotë unë e kam zbuluar vetëm te "Vëllezërit Karamazov". E kam të pamundur të lexoj faqet e fundit pa mbushur sytë me ujë. Nejse.

Filmi u shënua te lista "Për t'u parë".

Tung.

[Fleur Blanche]

Përshëndetje! :)

Sa për panairin në Kosovë, nuk do shkoj; por zakonisht në panaire më shumë "reklamohen" botimet e reja dhe, nuk e di a do iu ketë rënë në mend të ribotojnë "Shënime nga nëntoka", një libër për të cilin edhe kur interesohesh për 'të, njerëzit të shohin me habi :) dhe siç e dimë më shumë shtëpitë botuese që paraqesin botime e reja në panaire, se çfarë prirje në botime paraqesin së fundmi, por sidoqoftë uroj që kësaj here të jenë kujtuar për këtë libër. :)

E mira e të mirave, do ishte sikur në Shqipëri, të organizohej një panair i librave të vjetër :)

Në lidhje me përkthimin, mua më ka rastisur të shoh dallimin e "Të Mjerët" e Hygo, ku vëllimin e parë e kam lexuar në anglisht dhe kur e mora pastaj në shqip, edhe pse Misto Treska kishte bërë një punë të mrekullueshme, vura re që një pjesë jo vetëm mungonte, por sërish e vë re se dallon pak, është e natyrshme në fund të të fundit, sepse është përshtatje në shqip, prandaj mua më pëlqen që të përdori më shumë fjalën - shqipërim sesa përkthim. Në këtë rast, nuk mund të mos mahnitesh nga gjenia e këtyre shkrimtarëve të mëdhenj, që, sado që mund t'i përshtatësh veprat e tyre në gjuhë të ndryshme, nuk e humbasin magjinë e tyre, ku, jo vetëm të përpijnë dhe të bëjnë të jepesh me mendje e shpirt tek i lexon, por mbasi e mbaron së lexuari, e vë re se diçka ka ndryshuar tek ty.

Sa për filmin, është film aksion, dhe ai fragment që shkëputa unë, është përmendur vetëm një herë dhe pa shumë pretendim. :)

Ndërsa Vëllezërit Karamazov, nuk e kam lexuar. Por nëse do ta shohësh film, e ke të realizuar në episode, është në rusisht por me titra anglisht.
Është realizuar edhe "Idioti" me episode, por, është i tëri në rusisht, dhe vetëm një pjesëz është me titra në anglisht, dhe, është pjesa e leximit të letrës së Ipolitit; ku, me thënë të drejtën e kisin cunguar në krahasim me librin, kështuqë, nuk më pëlqeu edhe aq.

Këtu e ke filmin e "Vëllezërve Karamazov", dhe episodet e tjera, i ke të sugjestionuara nga vetë Youtube.



Tung :)

[Gentian_gr]

Nga autori kam lexuar vec ''Krim e Ndeshkim,,!



Vuajtje,depresion,tmerri i sepates se Raskolnikovit drejt plakes,malli i te motres e nenes se tij!