Besa e Shqiptarit

[Smth_Poetic]

Je mer jo, ai eshte thelbi qe e jep spjegimin per katandisjen tende. Feja dhe shoqerimi me harap neper geto te Anglise ka ndiku qe ty te te zbehet ndjenja kombetare. Vellazeria muslimane bie ndesh me krenarine kombetare.

Nuk ka qenie harape ne angli e as geto.
Bie ndesh me krenarine kombetare!!
Edhe? Sa here me duhet te ta perseris se nuk mund te ndiej krenari per vizione njerezore. Fute ne tru njehere e mire kete gje.

Kur nje i huaj kerkonte ndihme dhe konak, shqiptari e strehonte dhe e ruante me Bese. Nuk kishte nevoje qe i huajit te kerkonte Besen, mjaftonte qe ai te kerkonte konak dhe automatikisht ishte ne BESE te Shqiptarit. Normalisht se me kalimin e kohes kjo zbehet sepse me llojin tend patjeter qe virtytet kombetare do te zhduken.

Keto kode nderi mund te shfaqen tek cilido rob, tek cilado shoqeri, prandaj po te te pyes se cfare e ben te vecante kete kod tek zakonet tona?
Shkurtimisht a di ta sqarosh apo akoma me frymezime perrallash do shprehesh ne kete diskutim?

Kjo tregon se sa ti ke njohuri per Besen. Pikerisht strehimi i hebrejve e deshmon se kjo qe e thua ti nuk qendron.

E pikerisht cifutet gjeten strehim ne cdo shtet ku ata jetonin ne europe.

Po e perseris nje i huaj nuk ka nevoje qe te kerkoj Bese. Mjafton qe te kerkoj konak dhe Shqiptari e merr ne Bese.

Ku eshte ndryshimi ku nje i huaj ben po te njejten gje?

Ne ekzistencen e Beses tse Shqiptarit mund te kete dyshime vetem ai shqiptar qe tashme e ka humb cdo respekt per te qenurit shqiptar. Per ju skeptiket qe nuk besoni ne asnje vlere shqiptare duhet patjeter tu sillen dokumente nga te huajt.

Besa nuk eshte as vlere e as virtyt. Besa esht nje zakon si cdo zakon tjeter qe gjendet lehtesisht ne cdo tradite apo kulture e huaj.
Nqs eshte vlere, ku qendron vlera e saj?
Te erdhi nje kriminel, e ti i dhe besen qe do e mbrosh.
Ku eshte vlera apo virtyti i kesaj beses?
Nje njeri me VLERA morale duhet ta dorezoje ate person edhe pse i ka dhene BESEN.

Besa also means taking care of those in need and being hospitable. During World War II, Albanians, 70% of whom are Muslim, saved over 2000 Jews from Nazi persecution.

Toby Tobachnick, - The Jewish Chronicle



Nuk jane gojedhena por jane fakte te pamohueshme. Ne fillim e luftes se dyte boterore ishin me pak se 200 hebrej, ndersa ne perfundim te saj ishin 2000. A nuk perben fakt kjo?
Akoma ka ne mesin e te gjalleve hebrej qe jane shpetuar ng shqiptaret gjate luftes se dyte boterore. Me emra, mbiemra, adresa etj.

Shume mire bene.
Megjithate, gjithmone kam qene kurioz per dicka. Njihej shume mire ne ate kohe qe cifutet kane qene goxha te pasur si njerez.
Jam kurioz te di se sa nga ata cifute e kane blere ''besen'' e shqiptarit?

France?! Ti cenke ne lula more i shkrete. Ne France u vrane rreth 75.000 hebrej. Qeveria e atehershme franceze i mblodhi ku ishin e ku nuk ishin dhe i dorezoi te gestapo nje e nga nje. Nga mbi 76.000 te dorezuar prej tyre shpetuan vetem rreth 2.000 prej tyre.

Antisemitism was particularly virulent in Vichy France during WWII. The Vichy government openly collaborated with the Nazi occupiers to identify Jews for deportation and transportation to the death camps (about 75.000 were killed). As early as October 1940, without any request from the Germans, the Vichy government began passing anti-Jewish measures (the Statute on Jews), prohibiting them from moving, and limiting their access to public places and most professional activities. In 1941, the Vichy government established a Commissariat général aux questions juives (1941-1944), which worked with the Gestapo to begin rounding up Jews for the concentration camps in 1942, including the notorious Vel' d'Hiv Roundup on 16 and 17 July of that year. Between 1942 and July 1944, nearly 76,000 Jews were deported to concentration camps from France, of which only 2,500 survived. Drancy, outside of Paris, was the primary camp for Jews being deported to the Nazi German death camps in Poland and Eastern Europe.

Une di qe vetem nje zone ne france ka shpetuar me mijera ne WW2. Eshte bere dhe dokumentar per kete gje. Banoret e kesaj zone te frances kane rrezikuar jeterat e tyre per te shpetuar cifutet dhe shume prej tyre u ekzekutuan per kete gje.
Cfare ti qellimisht nuk tregon eshte se ne shqiperi gjermanet vertet kerkuan rekrutimin e cifuteve, mirepo te mos i dorezoje ata nuk denoheshe me pushkatim.
Shume vende te tjera te europes se kane pase kete avantazh.

Ndersa ne Shqiperi shifra ishte 0. Lere qe nuk u vrane ata qe ishin kur filloi lufta, por u strehuan edhe 10 fish me shume se aq gjate luftes. U strehuan, u ushqyen, u veshen, u pajisen me dokumente shqiptare me emra shqiptar dhe u mbrojten deri ne fund te luftes.
Kjo nuk ka ndodhur, jo vetem ne France, por ne asnje vend tjeter te Europes.

Bullgari.
Komuniteti i cifuteve numerohej mbi 50 mije. Asnje cifut nuk humbi jeten atje dhe asnje nuk u rekrutua.
Ngjashmeria e bullgarise me rastin tone. Edhe atje nuk denoheshe me vdekje nqs nuk i dorezoje cifutet e keshtu qeveria bullgare vendosi te mos dorezoje asnje.

Jo, quhen njerez te poshter dhe pa dinjitet, sepse i dorezuan mbi 75.000 hebrej pa dallim moshe dhe gjinie ne duart e vdekjes.

Po flet percart.

Shqiptaret e kane ekskluzivitetin e Beses dhe nuk ka as francez e asnje komb tjeter ne bote qe kane praktikuar dicka te ngjajshme me besen. Dallimi i Beses se Shqiptarit me premtimin e zakonshem eshte se Besa i ka pasur te parashikuara edhe sanksionet ne rast te thyerjes se saj, ndersa premtimet e thjeshta nuk percillen me sanksione. Atje mund te jete thyer me qindra here, sic edhe u vertetua, ndersa ketu jo.

Percart prape.

Ngulite mire ne koke. Nje gjerman, anglez, francez, sllav etj...nuk mund te jete as i beses e as i pabeses per arsyen e thjeshte se BESA eshte vetem shqiptare. Per gjermanin mund te thuhet se ka qene person i Beses por mund te thuhet se ka qene person i dinjitetshem.

Sot, jo, nuk mund te jene. E di pse?
Sepse eshte nje zakon i pavlere sot.
Nuk i duhet njeriut besa kur ka shtet e ligje ne te.
Besa eshte zakon primitiv qe lartosohet nga njerez primitiv te cilet kane akoma nostalgji per te, edhe pse vete si hipokrit qe jane, se kane mundesine ta praktikojne ate, kjo jo per shkak te ndryshimit te koheve, por sepse jane thjeshte burracake.

ps: person me dinjitet thuhet, apo person i dinjitetshem? lol

Nese nuk ke arritur ta kuptosh deri me tani nga shkrimet e mia, nuk do ta kuptosh kurre. Te gjitha i gjen brenda shkrimeve.

Me beso, nuk gjen asgje, vecse perralla kopshtesh.

Sic e thashe edhe disa here te tjera, Besa eshte ekskluzive shqiptare. Ajo qe ti ke lexuar mund te jete nje lloj tjeter i premtimit i cili nuk percillet me sanksione/pasoja, ne rast te shkeljes/thyerjes. Tek ne Besa ka qene institucion dhe jo vetem fjale goje. Nje person qe e thyente Besen ndeshkohej nga i tere fshati me nje varg sanksionesh, ndersa diku tjeter nuk besoj se ka ekzistu nje sanksion i tille.

Nje mbret nuk e vrau nje mbret te cilin e luftonte edhe e kapi rob se pa dashje i dha besen qe sdo e vriste, edhe pse ishte bere shkak i vrasjes se mijerave personave. Me te drejte ai mbret duhet te vdiste, mirepo nje fjale e dhene (akt i semure ne te tilla raste)beri qe ai mbret te jetonte. Nuk e cilesoj une kete akt si vlere por si dicka e pavlere qe edhe mbreti me vone e realizoi qe kishte bere gabim.
Mbase e kupton me kete tregim se jo cdo bese e dhene eshte e mire ne vetvete.

Edhe mjeket e bejne betimin e Hipokratit, por betimi i Hipokratit, betimet e politikaneve etj...jane betime qe nuk kane kurrfar lidhje me Besen e Shqiptarit. Ta shpjegoj me ne hollesi nese je i interesuar.

Ti mo duket se se ke kuptuar rendesine e dhenjes se oath-it ne shekullin e 17-18 ne angli. Ta shpjegoj me qarte per ty.
Nje parlamentar refuzoi te jepte oath-in ne parlament, sepse ai e dinte se nqs ate sdo e mbante ne lidhje me detyrat e tij ndaj popullit anglez, atehere ai shpriterisht perbrenda do ndihej fajtor, jo se dikush do e zinte ate mat.
Kjo tregon se sa i rendesishem ishte oath-i i dhene i asaj kohe nga njerezit anembane shoqerise.

Asnjera nga keto nuk krahasohet me Besen. Besa eshte institucion qe mbart sanksione reale ne jete reale. Pra sanksioni nuk lihet ne dore Perendise per ne jeten e pertejshme, sikur tek religjionet.

Po genjeve ne betim e siper ne gjyq, denohesh edhe sot e kesaj dite.
Ne ate kohe denimi ka qene akoma me i rende.
Kush te tha ty qe personi lihej ne dore te perendise vetem nqs e prishte besen?

Nuk eshte aspak e veshtire. Sot jetojme ne kohen e kontratave me shkrim. Ekziston policia, gjykatat, burgjet etj. Besa, edhe nese nuk vazhdon qe te praktikohet sot, se paku duhet te kujtohet si nje virtyt i larte qe e kane pasur shqiptaret dikur. Eshte nje virtyt qe shqiptareve ju shton vetem pozitivitet ne aspektin e imazhit.

S'eshte virtyt.

Po, dhe perveq kesaj ka qene edhe rezistence. Besa si pjese e Kanunit ishte rezistence ndaj ligjeve te perandorise osmane.

Gabim kane bere. Jo me kot, edhe kesaj dite ne nuk jemi njerez qe u bindemi ligjeve, prandaj kemi edhe qeveri kaq te korruptuar. Po i rezistove emancipimit, keto jane pasojat. Kush perqafoi modelin romak nga shtetet ku roma sundoi, sot jane shtetet me te perparuara ne bote.
Kush i rezistoi ka ngel shtet i prapambetur.

Ato, nese e marrim shembull periudhen e sundimit te perandorise osmane (edhe pse Besa eshte shume me e vjeter se kaq), ligji dhe siguria vetem ligj e siguri nuk kane qene. Pra, Besa ne veqanti dhe Kanuni ne pergjithesi ishin rregullatoret e jetes se shqiptareve.

Kane qene barriere per perparim

Sidomos ne kohe pushtimesh, sic ishte ai i perandorise osmane.

Sidomos atehere.

Qe kur ti te flasesh me nje londinez per historine, t'i tregosh se shqiptaret i kane disa virtyte te cilat nuk i ka asnje popull tjeter ne bote. Nese ti ia shpjegon mire atij anglezit se cka eshte Besa, ai do te ndryshoj mendimin e tij per shqiptaret dhe per ty personalisht.
Nese ti e pershendet ate me Eselamu Alejkum dhe i thu se shqiptaret, sidomos ne veri te shqiperise, kane qene dhe jane ca kafshe te egra nga te cilet te vie turp qe je shqiptar...atehere ai per ty do te humb komplet respektin.

Me beso. Anglezi nuk do impresionohet nqs une do i flas per zakone te prapambetura. Mbase do shtanget, por nuk do impresionohet.
Nuk ka pse ta humbi respektin nqs une do i pershkruaj atij nje realitet.
Njerezit kane qejf me shume te degjojne dicka reale illyrian sesa perralla kopshtesh.

Sic t'u pergjigja edhe me pare. Sot eshte koha e kontratave me shkrim. Tani, ekzistojne gjykatat dhe premtimet/zotimet behen permes kontratave. Nese nuk respektohet, eshte gjykata ajo qe i rregullon qeshtjet.

Nqs edhe ti u je dorezuar rregullave e ligjeve shoqerore te sotme, pse ke kaq nostalgji per te kaluaren?
Une personalisht jam kurioz nga vet natyra te lexoj apo te mesoj rreth te kaluares, por smund te ndjej nostalgji per te.
Njerezit qe ndiejne nostalgji per te kaluaren jane zakonisht ata njerez qe refuzojne te adoptohen me te sotmen apo te ardhmen.
Kjo quhet prapambetje, me pak fjale.

Une do te kem kohe per ty sa te duash dhe do te te sqaroj me kujdes.
Askush nuk kerkon qe sot te praktikohet BESA. Sot i kemi dy shtete e gjysem shqiptare dhe ligjet i zbatojme vet. Gjykatesit, policet, gardianet etj...jane shqiptare. Besa ka gjetur zbatim ne kohe pushtimesh kur nuk ka ekzistuar drejtesia apo kur shqiptaret nuk kane pranuar qe ato institucione te ndajne drejtesine per ta.

Besa ka gjet zbatim ne kohet kur ka zoteruar anarkia dhe njerezit ishin zot te vetes. Sigurisht qe une nuk e gjykoj si zakon ne kohet kur realiteti ka qene ndryshe nga ky i sotmi. Sot ama eshte i skaduar dhe nuk i vlen me njeriu.

Shiqo, ata qe stergjyshit tend ia kane lene kete fe qe e ke ti sot, me apo pa zor, jane pikerisht ata qe ti mund ti quash barbar. Sikur shqiptaret te udheheqnin me vetveten gjate historise dhe sikur te ngelnin te panxene dhe te paperparuar sot, do ti kisha fajesuar edhe une. Por, realiteti eshte se asnjehere gjate historise nuk u ndalen invadimet endaj tyre. Otomanet dhe sllavet jane vetem dy te fundit.

Por edhe greket dhe sllavet nuk eshte se i kane pasur fushat me lule. Edhe ata shume here te pushtuar kane qene, mirepo shife ku jane ata sot e shife ku jemi ne. Pyetjet duhet te ngrihen per kete gje e jo te fajesojme perhera ish-pushtuesit.

A ia ke bere ndonjehere vetvetes pyetjen se cfar te mirash na ka lene Perandoria Osmane ne kuptim te civilizimit?

Fakti qe ti akoma ke mundesi ta quash veten shqiptar edhe sot e kesaj dite.
Pyeti njehere camet e greqise a e kane dot kete mundesi?

[EXODUS]

Ne fakt, e gjithe fraza "besa e shqiptarit" i ka rrenjet tek "eposi i kreshnikeve"(nese u kujtohet...Muji e Halili, Gjergj Elez Alia me Krajlin serb, Rozafa qe murosej etj) pra ka prejardhje mitologjike dhe domosdo me kalimin e kohes ka marre nje karakter gati te shenjte, por edhe 'trashegues' ne familjet shqiptare anembane!

Ketu pra qendron ngaterresa mes 'beses' se nje shqiptari 'te zakonshem' (po e quaj) me ate te eposit. Dmth nese behen dallimet atehere s'ka perse te kalohet ne biseda 'ecejake' te tipit "e lagu-s'e lagu"

Po ashtu shqiptaret e Shqiperise jane ca më te brujtur(kane njohuri) me Eposin e Kreshnikeve(material i bollshem neper shkolla) ndersa ata te viseve Kosove, Maqedoni, Mal i Zi nuk e di, jam pak skeptik, prandaj edhe fraza merret ashtu toptan(e mireqene)

Kisha kohe qe s'e kisha ndeshur ate fjaline "Besa e shqiptarit si purteka e arit" thanks Mina!

Tani nese flasim 'esell' pra te pa ndikuar nga mitologjia e lashte shqiptare, "besa e shqiptarit" sot ka arritur piken e saj me te ulet...per kete nuk fajesoj ata, por koherat tejet sfiduese te cilat jemi duke kaluar. Dhe ja ironia 'therrëse' A nuk ishte destinuar po kjo Besë qe te aplikohej, aq me teper, ne kohe te tilla?!

[Ziti]

Po francezet si quhen ne kete rast? Njerez te beses?

ja ke fut kot
sepse francezet te gjithe ishin pro hitlerit.
edhe ajo ushtri qe u krijua nga charle de gaule me ndihmen e amerikaneve u be vetem me emigrante algjeriane.
shqiptaret e viteve 1940 kane qene njerez te ndershem dhe human. mund te jete e vertete qe te kene shpetuar ndonje hebe si puna e vasil lacit apo vojo kushit.
c`fare ti besh tani qe dibranet apo kuksianet te vrasin per 100 dollar ne xhep.

[A.LePuLush]

Na lodhet.

Germe per germe cfar do te thote besa , pervec emrit te nje vajze ?

Ku eshte mageqalljot(sorry ) ai do e shpjegonte mire.

Be (me pelqen kjo fjale)
besim
be(tim)

Kaq.


Besen e ka cdo popull, nuk eshte vetem tek Shqiptaret se nuk jemi fare tjeter ne krahasim me popujt e tjere. Jemi po nga i njejti dhe.

[FreeByrd]

Smth_Poetic

You appear to be approaching the subject of Besa with an extremely forensic mindset. Perhaps it's the Google Translate that is muddying the waters. I don't quite understand what point you are trying to make.

Besa?

I propose this ancient and abiding cultural characteristic is a distinctive feature that makes the Albanians a singularly unique people.

What do you say? Can you sum it all up for this ignorant American?

__________________________________________


Smth_Poetic

Ju duket se po afrohet subjektin e Besës me një mendim jashtëzakonisht mjeko-ligjore. Ndoshta kjo është Translate Google që është muddying ujërat. Unë nuk e kuptojnë fare se çfarë pika jeni duke u përpjekur për të bërë.

Besës?

Unë propozoj kjo karakteristikë e lashtë dhe të qëndrueshme kulturore është një tipar dallues që e bën shqiptarët një popull singularly unike.

Çfarë thoni? Mund të përmbledhur atë të gjithë për këtë amerikane injorante?

[POKO]

[illyrian rex]

Smth, per sa kohe vazhdon ta quash Besen - perralle, une as mendoj te vazhdoj debatin me ty. Eshte njejte sikur te hapesh vrima ne uje. Nese te replikoj ne postimin e fundit do te me duhet qe te perseris pike per pike ato qe i kam shkru ne postimet e mehershme.
Ti mund te vazhdosh me ate mendim qe e ke per Besen, por mos u befaso nese nje dite nje i huaj do te te mbaj leksion per Besen e shqiparit. Me shume e vleresojne ata se sa ti.

[roni_s]

nje popull qe eshte me i varferi ne europe nuk mundet me kan popull me shume bese se tjetri......tjeter eshte nese e thejme kete sa per krenari....UNE MENDOJ SE SHQIPTARET JAN POPULLI NDOSHTA ME I PA BESE NE EUROPE E ME GJERE!

[A.LePuLush]

nje popull qe eshte me i varferi ne europe nuk mundet me kan popull me shume bese se tjetri......tjeter eshte nese e thejme kete sa per krenari....UNE MENDOJ SE SHQIPTARET JAN POPULLI NDOSHTA ME I PA BESE NE EUROPE E ME GJERE!

Duke filluar nga familja jote?

[roni_s]

Duke filluar nga familja jote?

une nuk ju drejtova askujt me kte o ti lepurush, dhe se mohoi faktin qe edhe une jam shqiptar....po vetem fal Perendise porblemi ekonomik ne familjen time nuk egziston.....kshuqe me e udhes do te ishte qe te nisemi nga familja jote......gjakovart thojne [hajt bace tu rrite menja]........ nese ke noi fakt qe mundesh mem bind per besen e shqiptarit ma sjell ketu, kshuqe krenarine leje ne nje ane........