E Enjte, 23 Tetor 2003
CESHTJA "HIMARA"
Nga Agim PIPA
1
Ceshtja "Himara" tashme eshte ceshtja, padiskutim, me e diskutuar ne trojet brenda dhe jashte Shqiperise, ndermjet vete shqiptareve. Por edhe ndermjet grekeve, qe prej shekujsh, enderrojne te shtrihen deri lart, ne viset dhe ultesirat veriore shqiptare. Per autoktonet dhe burrat e mencur nga krahina e Himares, nuk ka diskutim qe gjithe kjo zhurme buron dhe vjen nga jugu. Vjen pra nga kokat jermike te njerezve qe, tradicionalisht, vazhdojne te kene nje temperature te larte, qe i mban pacientet e vet ne gjendje halucinante, duke i kthyer epokat per se prapthi. Mesjeta gjeneron te sotmen dhe anasjelltas, e sotmja, permes halucinacioneve, gjeneron mesjeten. Aty pastaj perzihen bashke: humbja e ekuilibrit, sulmet alasllavo-maqedone dhe ala jenicerce, humbja e arsyes, ndarja me historine e lashte dhe mitike dhe dashuria me sllavo-maqedonet e etur per troje "pazot", humbja e identitetit, pergojimi nga elita vendase dhe ajo europiane. Cfare po ndodh keshtu?,- thoshte ne vitin 2000 gazetari i njohur helen, Makis Triandafilopulos i kanalit "ALPHA", ne kohen e zgjedhjeve te kaluara vendore ne Himare, kur 13 europarlamentare greke u kthyen nga fushebeteja e Himares dhe zbarkuan baterite ne median e shkruar dhe elektronike greke. Ne ate kohe ne emisionin e tij famoz "Xhungla" hyne ne studio europarlamentare, sociologe, prifterinj, politikane te majte dhe te djathte, arvanitas, minoritare me banim ne Gjirokaster dhe Sarande, banore nga Himara, banore nga Vlora, qe jetojne atje si emigrante. Dhe konkluzioni: larg duart nga fqinjet. Ishte elita greke ajo qe, me arsye, larg pasioneve dhe halucinacioneve, i tha ndal histerise atavike te atyre qe shetisnin kanal me kanal televiziv me hartat e sajuara per vorioepirin.
Mirepo ndergjegjja e kalbur, arsyeja e verbuar e halucinanteve, ja tek u shfaq perseri. Me te njejten gjuhe. Me te njejtin qendrim. Madje, kesaj radhe me arrogante. Dhjetera flamuj te kalter ardhur nga Athina e larget, me kryqin e kishes ortodokse e shnderruan Himaren ne nje "Troje te vogel" te koheve moderne. Ku kaloresit e rinj te krishterimit dhe te enderrimeve vorioepiriote, mes ulerimash dhe histerise, ngjiten ne zenith Eladhen dhe zhyten ne terrin e nates Himaren e pafajshme dhe bujare, qe i priti mysafiret nga Greqia si miq, per te marre pjese ne aktin demokratik te votimit per pushtetin vendr atje, sipas rregullave te reja rregulluar ne nje Kod te ri Zgjedhor, miratuar dhe pelqyer edhe nga faktori nderkombetar ne Europe dhe pertej Atlantikut.
2
Ndryshe nga e shkuara dhe ndryshe nga te semuret me temperature atavike, greket e mencur dhe me laps ne dore, nuk e lakmojne shtrirjen ne Shqiperi thjesht per motive nacionaliste, per ceshtje gjuhe dhe flamuri, per ceshtje kufijsh dhe besimi fetar. Ne planet e oligarkise financiare greke, endrrat per te ashtuquajturin vorioepir mbeten ne nje plan te rrafshit emocional. Per ta rendesi ka agresioni ekonomik, zenia e tregut, qarkullimi i parase greke neper bankat e shumta dhe me te fuqishme tani per tani ne Ballkan, permes zenies se hartave ekonomike. Dhe deri me tash, kane qene te suksesshem. Ne fillim investitoret e vegjel dhe te mesem ne jug te Shqiperise. "Koha e qeverisjes se te djathteve) Me pas, pertej vellavrasjes se shqiptareve ne vitet "96-97, me ardhjen ne pushtet te te majteve, agresioni u be permes parave, permes bankave te shumta greke, me honorare te majme per qeveritaret e rinj, dikur te varfer dhe te etur per karriere dhe pasuri. Te cilet, pa as me te voglen veshtiresi, lane peng tek biznesmenet dhe bankieret fqinj disa prej pasurive me te medha kombetare te mbetura jashte procesit te privatizimit nga regjimi i Berishes. Bankat pra, duke spekulluar me injorancen e shqiptareve ne fushen e informacionit ekonomik, per shkak te humbjeve tragjike ne firmat piramidale, nisen grumbullimin dhe depozitimin e parave ne kasat e tyre, duke e paraqitur kete akt si nje shpetim nga flaket e zjarrit te luftes civile te asaj kohe per shkak te humbjes se parave ne pseudobankat e firmave piramidale shqiptare. Sot "Banka Kombetare Greke", Banka ALPHA-PISTEOS e Pireut, Banka e Athines, Banka Ndertregtare Greke, si dhe disa filiale te tjera, thithin miliona leke te individeve, bizneseve te vogla, te mesme dhe te medha te shqiptareve. Duke qene shpesh ato qe vendosin ne tregun e parase ne qendrat e medha te banimit dhe sidomos, ne tregun e zonave kufitare ne jug te vendit. Por edhe ne qarkullimin e parase ne valute per nevoja te ndryshme te ekonomise se varfer shqiptare. Pas bankave, erdhi uzurpimi i tregut te naftes dhe ai i telefonise celulare. Ndersa pergatiten edhe rrafshe te tjera te industrise se menaxhuar keq nga shqiptaret, ku qarkullimi i parave eshte teper i ngadalshem dhe kerkon domosdoshmerisht shtytjen permes kapitaleve fillestare te investitoreve te huaj. Per shkak te indiferences se kapitalisteve italiane dhe investitoreve te tjere nga Europa per arsye tashme te njohura gjeopolitike dhe gjeoekonomike, kapitalistet greke e shohin veten e tyre sot per sot, zot ne tregun ekonomik shqiptar. Kjo, pra, eshte politika e mencur e ekonomisteve dhe bankiereve helene. Pikerisht per kete elita greke qendron larg zjarrit te nacionalizmit, larg ulerimave atavike per "vorioepirin" dhe halucinacioneve te tjera te vellezerve te nje gjaku. Te cilet, ka raste, sipas ekonomisteve te mencur, sa ndreqin, aq edhe prishin pune. Sepse normalisht, pas ketyre sherreve, hqiptaret fillojne te bejne llogarite dhe ata qe do te dalin te humbur nga keto sherre jane pikerisht greket dhe jo shqiptaret.
3
Po shqiptaret vete, cfare mendojne per shuarjen njehere e pergjithmone te ketij sherri absurd, te kurdisur ore pas ore, vit pas viti dhe kohe pas kohe nga fqinjet helene? A duhet te vazhdojne lojen halucinante te heleneve te rinj? Cila do te jete ketej e tutje gjuha qe do flitet me ultranacionalistet greke: urtesia apo arroganca. Pse u dashka mbajtur hapur nate-dite porta per hileqaret, grindavecet dhe njerezit e rrezikshem, qe, diten per diell, bejne te zotin e shtepise ne vatren e lashte te njerezve te urte? Pse u dashkan toleruar dhe pritur si miq ata qe vrasin diten per diell femijet e uritur shqiptare ne kufijte e pergjakur, qe sipas legjendave dhe historise i takojne pikerisht epiroteve "para ardhesit e cameve) dhe jo heleneve?
Le t'u pergjigjemi me kujdes disa prej pyetjeve te shumta, qe vijne nga perplasjet e vazhdueshme me greket, te pakten gjate 10 vjeteve te fundit.
Kur turmat e crregullta te shqiptareve mesyne kufijte e Greqise, duke fantazuar te jetojne parajsen ne nje nga 12 vendet e BE-se, greket sa nuk harbuan prej gezimit. Bashkejetesa permes punes dhe lidhja e interesave, ku rolin e pushtetmbajtesit ekonomik ne keto marredhenie do ta luanin vete greket, ndersa ate te te nenshtruarit per mbijetese shqiptaret, do te sillte detyrimisht dhe realizimin e endrres se fshehur prej qindra vjetesh: helenizimin e shqiptareve. Dhe keshtu, te gjithe shqiptareve qe kerkonin pune dhe shtepi me qira, qe kerkonin te fusnin femijet ne shkollat e tyre, qe kerkonin nje dokument legalizimi dhe nje karte identiteti, qe kerkonin qofte edhe nje numer telefoni shtepiak, apo nje mikrokredi per te nisur nje pune te nje biznesi te vogel, greket i parashtruan si kusht dy prej gjerave me poshteruese, si rralle ne historine e njerezimit: nderrimin e fese dhe nderrimin e emrave. Dhe keshtu Gjergji u kthye ne Jorgo, Ilirjani ne Jani, Agimi ne Argjiri, Jeta ne Zoi, Mira ne Marie, etj. Myslimanet e kahershem nga Vlora, nga Burreli, Fieri dhe Berati, ulen kokat dhe u njomen me ujin e bekuar te kishave ortodokse greke ne ritin e pagezimit, duke kryer ne heshtje nje akt te paprecedent kunder deshires dhe gjuhes se zemrave te tyre te renduara nga detyrimi. Ne cilin vend te botes greket e nderruan fene dhe emrat kur emigruan ne vitet "60-"70-te? Ne cilin vend te botes ua kerkuan kete gje shqiptareve? Ne Itali? Ne Gjerman? Ne Amerike apo Kanada? Absurd dhe katrahure, cinizem dhe arrogance, racizem dhe loje e pandershme. Shqiptaret jane emigrantet qe jetojne me djersen e ballit, padiskutim, ankthet me te medha ne Greqi. As ruset, as polaket, as rumunet, madje as afrikanet e larget, filipinezet dhe kurdet, nuk heqin detyrime te tilla te tmerrshme te nderrimit te emrit, te fese, te imponimit per te mos folur gjuhen e nenes, kur gjenden qofte edhe me nje helen te vetem, ne vendin e punes ose ne nje mjedis tjeter shoqeror. Dhe se fundi, ne cilin vend te botes ndaj grekeve eshte ushtruar gjuetia e shtrigave, deri ne vrasje me paramendime te liga, ashtu sic bejne vete greket me shqiptaret e pambrojtur nga shteti i tyre gjysmak dhe cullak? Sipas te dhenave te shtypit grek referuar nje raporti pune te ish Ministrit te Rendit grek Krisohoidis, deri ne vitin 1999, numeroheshin reth 200 viktima shqiptare, shkaktuar nga policia vendase atje. Informatore nga policia helene qe nuk duan te identifikohen, njoftojne se ne Gjirokaster ekziston nje parcele me varre emigrantesh te paidentifikuar, kjo arritur permes nje marreveshjeje dyshteterore qysh ne kohen e regjimit te Berishes. Ndersa nje emigrant shqiptar nga Elbasani, kthyer rreth nje muaj me pare nga kufiri grek deshmon te njejten gje per kanalin televiziv Top Chanel, vecse ai pohon se ka pare nje tjeter vendvarrim masiv emigrantesh shqiptare ne afersi te kufirit Kapshtice. Keto jane fakte tronditese dhe te tmerrshme, qe ralle ndodhin ne kohen e civilizimit modern neper bote. Do te vije nje dite, qe pushtetaret shqiptare te pasvitit "90 do te jene personazhe te "Epokes para gjyqit". Koha nuk fal.
Burimi: Gazeta "Koha Jone"
Krijoni Kontakt