Analistët mbi zgjedhjet lokale 2003

[Zarathustra.]

Disa gjera dolen qarte ne keto zgjedhje.

Se pari gara PD ,PS tashme po zhvillohet vetem midis militanteve te dy partive, dhe se ky elektorat eshte deri diku i njejte ne % per te dy;rreth 30%.

Se dyti, ndersa humbja e elektoratit nga PS eshte nje fenomen normal per nje force ne pushtet qe ka 7 vjet qe qeveris, fakti se PD nuk pervetesoi qofte edhe 1% te ketij elektorati te humbur tregon qarte natyren dhe alternativen shterpe qe PD shpalos ne skenen politike shqiptare.

PD doli nga keto zgjedhje si nje parti e afte te mbledh rreth vetes vetem militantet e saj, qe do votojne pro-PD ne cdo situate. Ajo shpalosi nje paaftesi te konsiderueshme per te marre pas vetes elektoratin e pavendosur shqiptar, i merzitur apo nga qeverisja e PS.
Ne nje kohe kur PS ka mjaft te meta ne qeverisje, dhe kur ajo kaloi dhe po kalon kriza brenda saj, PD perseri nuk ka ditur aspak te jape nje alternative shpresendjellese, perparimtare dhe progresiste per ti bere njerezit per vete.

PD dhe Rrumpalla, vazhdojne te ulerasin klithmen e konfliktit, inatit dhe destabilitetit ne Shqiperi, totalisht kunder cdo deshire dhe qellimi te shoqerise shqiptare per paqe, tolerance dhe mirekuptim.

Eshte e natyrshme, se ai nuk mund te bej asgje tjeter vecse te mohoje zgjedhjet ne shqiperi.
Ky njeri ka te pakten 7 vjet (pa marre parasysh ketu periudhen 92-97) qe nuk di dhe nuk ka aritur te fitoje qofte edhe nje vote per PD ne kurriz te PS. Lidershipi i tij eshte totalisht deshtak dhe pa fryt per PD. KEshtu qe kundershtimi i rezultatit te zgjedhjeve eshte e vetmja menyre justifikimi i humbjes se PD, apo i faktit qe ajo nuk zgjerohet. E vetmja shprese qe ka PD sot per te hipur ne pushtet, varet tek gabimet e PS dhe aspak tek meritat e PD per tu rritur dhe zgjeruar si parti.
Reagimet e saj mbas zgjedhjeve jane kaq te fuqishme per norma 2-3% manipulimesh apo gabimesh teknike, shifra keto qe nuk bindin askend per fitoren e PD. E paafte per nje fitore bindese PD, i hyn veprimeve vet-diskriminuese dhe aspak bindese, sidomos kur pretendon se ata qe nuk votuan i perkasin asaj, dhe kur kerkon te mbroje te drejtat e votuesve per votim, kur ne 96 ajo e vodhi kete te drejte ne mase.

Rrezultatet e zgjedhjeve te fundit, treguan fare qarte se PD per shqiptaret eshte nje parti qe nuk pjell, qe nuk krijon, pa vizion te ri dhe qe nuk di dhe as ka ndermend te ndryshoje.

Eshte e njejta parti, me te njejtet njerez, me te njejtat menyra te te menduari, dhe te funksionuari, me te njetin fjalor dhe reagim ne fushen politke. Eshte nje parti fundi i se ciles fare mire mund te jete nje 97 e dyte, perseri.

Por keto zgjedhje gjithashtu i vune vule, faktit qe PD ka humbur ne menyren me absolute mbeshtetjen e amerikes. Amerikanet ne fakt ishin te paret ti miratonin keto zgjedhje, bile edhe kur Europa jepte vetem raporte paraprake.
Duket qarte qe amerika nuk ka asnje deshire qe ne pushtet te vij nje subjekt destabilizues dhe i papergjegjshem si PD me nje njeri destabilizues dhe i papergjegjshem si Berisha. Keto veti ata e vertetuan mjaft mire ne 1997.

Zgjedhja e PD ne pushtet nga shqiptaret ne kete aspekt do jete po aq e papergjegjshme per ameriken. Zgjedhja e nje njeriu dhe e nje subjekti politik qe nga me popullori dhe shpresedhenesi, per vetem 5 vjet e kthen veten ne te urryer dhe sherben si molle sherri qe per pak e con ate vend ne lufte civile, sigurisht do jete nje zgjidhje jashtezakonisht e papjekur per shqiptaret.

Si perfundim, fitorja e PD do te thote ardhja ne pushtet e po asaj menyre qeverisje qe ne kishim ne 92-97. Qeverisje qe $2 miliarde ndihma i ktheu 5 km rruge, dhe 20 hajdute publike qe i vodhen shqiptareve $ 2 miliarde dollare mbi ndihmat e marra, pra rreth $4 miliarde dollare humbje reale. Nqs dikush ketu e miraton ate menyre qeverisje, une nuk kam cte them tjeter vecse paci veten ne qafe.

[Albo]

Se pari gara PD ,PS tashme po zhvillohet vetem midis militanteve te dy partive, dhe se ky elektorat eshte deri diku i njejte ne % per te dy;rreth 30%.

Une kujtova se PS i fitoi keto zgjedhje?! 30% + 30% = 60%, po 40% e elektoratit shqiptar ku avulloi apo keta nuk llogariten si njerez por si bageti?

Se dyti, ndersa humbja e elektoratit nga PS eshte nje fenomen normal per nje force ne pushtet qe ka 7 vjet qe qeveris, fakti se PD nuk pervetesoi qofte edhe 1% te ketij elektorati te humbur tregon qarte natyren dhe alternativen shterpe qe PD shpalos ne skenen politike shqiptare.

Leshatori nuk besoj se eshte as nga Korca, as nga Elbasani, as nga Delvina, as nga Saranda e as nga Himara, Lushnja e Policani, qytete qe ne 2000 u fituan nga kandidatet socialiste, ne 2003 fitohen nga kandidate demokrate. Pra demokratet fituan bastionet socialiste dhe kjo nuk e shqeteson Leshatorin.

PD doli nga keto zgjedhje si nje parti e afte te mbledh rreth vetes vetem militantet e saj, qe do votojne pro-PD ne cdo situate. Ajo shpalosi nje paaftesi te konsiderueshme per te marre pas vetes elektoratin e pavendosur shqiptar, i merzitur apo nga qeverisja e PS.

Aq humbje e madhe ishin keto zgjdhje per PD, aqsa kryetari i demokrateve Nano nga marrazi i madh eshte gati te japi doreheqjen si kryeminister i vendit, pasi as te tijte nuk e votojne me. Nano eshte demokrat apo jo Leshator?

Uroj qe te mos jesh aq i leshte ne realitet aqsa e shet veten ne forum.

Albo

[Zarathustra.]

"Une kujtova se PS i fitoi keto zgjedhje?! 30% + 30% = 60%, po 40% e elektoratit shqiptar ku avulloi apo keta nuk llogariten si njerez por si bageti?"

Une nuk e kuptoj kete pyetje! Nqs dikush mund te me ndihmoje do ta falenderoja. Me sa di une faktin qe 40% e elektoratit nuk votoi as per PS e as per PD e di edhe bufi tashme.

Tashme me lejoj te te tregoj edhe nje histori per Delvinen dhe fitoren e PD aty. Ne Delvine PS vendosi te vinte per kryetar bashkie nje kandidat tjeter, nga ai qe aktualisht mbante kete post. Personi ne fjale nuk ra dakort me kete vendim, dhe vendosi te kandidonte vete si i kandidate i majte i pavarur. Ne kete rremuje votat e se majtes ne Delvine u ndane me dysh dhe PD sigurisht mori me shume se te dy kandidatet e se majtes vec e vec por mori me pak se 50% dhe se te dy te marre se bashku. Gabimi i PS ishte i qarte. Te tilla probleme dhe gabime PS beri edhe ne shume zona te tjera.

Lushnja ka qene deri me sot me shume e djathte sesa e majte, bile ne Lushnje PD fitoi disa zona edhe ne 97. Kete inat me PS(pa te drejte) Lushnja e trashegon nga koha e Shoqes Lenka qe beri gomarrlleqe me oke ne Lushnje, e qe sigurisht per te cilat nuk mund te fajesohet PS.

Per Himaren nuk mund te flas se te gjithe e dine se sa ishte ajo nje fitore e PD.

Kurse per Korcen dhe Elbasanin, PS e meritoi humbjen. Ne fund te fundit kjo eshte politika, fitorja nuk zgjat tere jeten. Ne Korce PS kane bere shume budallalleqe (per Elbasanin nuk mund te flas) por kjo fitore e PD eshte kaq e sforcuar saqe nuk ka asnje shenje jetegjatesie. Se pari fitorja e PD ishte teper e ngushte, se dyti PD nuk fitoi vota me shume nga c'fitoi ne 2000, por PS humbi me shume nga c'mori ne 2000. Duket qarte qe qeverisja e PS nuk i ka merzitur shqiptaret ne mase sa ata ti drejtohen PD per ndihme, sic ndodhi ne 97 ne kahun e kundert. Ajo vetem i ka kthyer ata ne indiferente. Kjo indiference eshte ndeshkimi i tyre ndaj PS.

Por duhet te kemi dicka parasysh. Ne po flasim ketu per nje PD qe humbi 20% te votave vetem brenda 6 muajve ne 1992 dhe ne 1997 humbi 40% te tyre. Psh ne 1997 PD humbi te gjitha zonat edhe ne qytetin e Tiranes ku ajo kishte fituar kaq bindshem ne 1992.
Pra fitoret e PD historikisht jane kaq momentale, saqe per nje moment te vjen keq per kete parti. Ato ishin momentale ne 1992, kur shqiptaret e mbeshteten PD kaq fuqishem, kur ata kishin kaq shume shprese dhe besim tek ajo, kur PD kishte mbeshteje te hapur te Amerikes dhe Europes, kur Shqiperise iu akorduan 2 miliarde dollare ndihma etj etj dhe jo tani, kur PD u provua si partia qe ka ndertuar udheheqjen me fatale dhe katastrofike per shqiptaret shekullin e kaluar. Bile me statistika, ia kalon edhe PPSH, kur konsideron humbjen e jeteve te shqiptareve, humbjet ekonomike, konfliktet sociale, shkaterrimin e konceptit shtet, rregullit, disiplines dhe rendit, si dhe regresin shoqeror qe ne perjetuam.

Sigurisht qe keto votime ishin edhe disi me te drejtuara drejt individit sesa partise, dhe nuk eshte cudi qe PD mund te ishte perfaqesuar me individe me te njohur ne keto zona. Por fitorja politike e PD eshte si flaka e kashtes se thate, apo si i thone ndryshe si vrap gomari; shume shpejt do vanitet.

Por besoj se edhe per PS kjo eshte dicka qe i intereson asaj si parti. PD nuk ka asnje lloj shprese per te permirsuar menyren e qeverisjes. Ajo nuk e beri kete ne 92 kur kishte kushtet dhe shancin historik per ta bere kete, e jo tani qe eshte ne pozita shume here me inferiore. Do ti bej mire elektoratit shqiptar te shikojne anen tjeter te medaljes, krahasuar me qeverisjen e PS. Dhe kur xhahilet dhe kokepalaret e PD te qeverisin perseri alla-bajraktarce, e tua bien perseri te gjalle atmosferen qeverisese qe i coi ata ne prag te luftes civile, shqiptaret do jene me te qarte per alternativat e tyre.

Problemi i Nanos eshte totalisht dicka tjeter. Nano nuk po luftohet brenda PS se nuk di te bej punen, por sepse nuk ingranon ne qeverisje interesat e klanit Meta. Kriza e Nanos eshte vetem ceshtje interesash brenda PS dhe aspak parimore sic kerkon te na i nxjerresh ti. Por Nano nuk e syrgjynos Meten ne emigrim duke ia ber jeten te padurueshme ne Shqiperi, sic beri Dr Rrumpalla me Brozin, Selamin, Pashkon, etj etj. Cdo parti moderne ne kete bote perjeton konflikte te tilla interesash. Kjo eshte politika.

[dordi1]

Korrespondenti i BBC-së në Tiranë, Fatos Ahmati intervistoi analistin Mustafa Nano dhe e nisi bisedën duke kërkuar një koment lidhur me kërkesën që i është bërë kryeministrit shqiptar për të vërtetuar se ka shumicën në Kuvendin e Shqipërisë.

Z.Nano: Ky diskutim duhet bërë në dy plane, në atë moral dhe atë të legjitimitetit.

Në planin moral kjo mazhorancë ka vdekur, kjo legjislaturë ka marrë fund.

Kjo mazhorancë nuk pa arrin dot të kryejë funksionin elementar bazë, të miratojë apo të votbesojë një apo dy ministra të caktuar.

Nga ana tjetër, gjendja aktuale e brendshme e partisë socialiste është dramatike siç nuk ka qënë asnjëherë këto dy vitet e fundit.

Përsa i përket votbesimit, këtu çështja është pak më e ngatërruar, këtu mendoj që Shqipëria dhe politikanët e saj po mundohen ta trajtojnë si një 'Republikë bananesh', duke futur në lojë disa aktorë që nuk e kanë këtë të drejtë nga pikëpamja kushtetuese.

Ka shumë kërkesa nga politika për të përfshirë presidentin Moisiu, i cili nuk është garant kushtetues, por trajtohet si i tillë.

Si garant të tillë ne kemi gjykatën kushtetuese. Nuk e di rolin që mund të luajë presidenti Moisiu.

Unë mendoj që kryesisht rrëzimi i qeverisë Nano, e cila moralisht ka rënë duhet të bëhet në parlament, duhet të gjenden mocionet e mosbesimit pasi këto janë mekanizma kushtetuese, të tjerat janë jo kushtetuese.

BBC: Pas gjithë këtyre akuzash dhe sulmesh të ndërsjellta brenda rradhëve të socialistëve, a mundet që të dy grupet kundërshtare brenda partisë të bashkëpunojnë në qeveri?

Z.Nano: Nëse sherri brenda PS-së është imoral, bashkëpunimi midis tyre do të ishtë më imoral akoma.

Fatos Nano i ka akuzuar si të korruptuar të gjithë kundërshtarët e vet, që është një qëndrim bolshevik, të njëjtën gjë të nesërmen e ka bërë dhe Ilir Meta.

Në këtë kuptim nuk shoh ndonjë shërim të PS. Kjo parti duhet të dalë në opozitë.

BBC: Sipas jush në një situatë të tillë sa të mundshme janë zgjedhjet e parakohshme dhe kur duhet të mbahen ato?

Z.Nano: Qeveria e Nanos do të bjerë, ndoshta do të bjerë mbas kongresit dhe është më mirë që të ndodh kështu, sepse vetëm në këtë mënyre e shoh zgjidhjen e saj.

BBC: Po qëndrimin e opozitës si e shikoni zoti Nano?

Z.Nano: Opozita është në ditët më fatlume të saj, megjithëse është në një gjendje mizerabël pasi kam parasysh këtu që nuk fitoi zgjedhjet e 12 Tetorit, në një kohë që qeveria socialiste është shumë e dobët.

Opozita është më e favorizuar se kurrë nga rrethanat politike të krijuara, unë vazhdimisht kam qënë kundra ardhjes së kësaj opozite në pushtet, por në këto rrethana nëse gjendja vazhdon kështu opozita duhet të vijë në pushtet.

BBC: Sa mund të ndikojnë ngjarjet e fundit të PS në gjendjen e ardhshme të Shqipërisë?

Z.Nano: PS ka një përgjegjësi të madhe për gjithë situatën në Shqipëri dhe zhvillimin e këtij vendi.

Po të krahasojmë situatën e sotme me 7 vjet përpara sigurisht që ndryshimet janë shumë të dukshme, por konsumimi që i ka bërë asaj pushteti dhe abuzimet që ka bërë ajo me pushtetin mendoj që bëjnë të detyrueshme daljen e saj në opozitë.

Shqipërinë duhet ta marrin në dorë drejtues të rinj, gjë të cilën unë personalisht nuk e besoj, është mirë të bëhet alternanca e pushtetit.

[Albo]

Zgjedhjet treguan apatinë e zgjedhësve

Miranda Vickers*

Zgjedhjet janë njëra nga barrikadat më prezente për normalitetin në Shqipërinë postkomuniste. Zgjedhjet vendore që u zhvilluan më 12 tetor duhet të ishin një test për vendin në sytë e NATO-s dhe të BE-së, dy organizata në të cilat Shqipëria shpreson të bashkohet një ditë. Ato akoma po diskutojnë në sensin, nëse Shqipëria ka bërë progres me procesin zgjedhor këtë vit apo jo. E gjitha e përmbledhur në një fjalë të vetme, zgjedhjet lokale të 12 tetorit –rezultatet e të cilave akoma nuk kanë dalë në mënyrë përfundimtare, as deri më datën 27 tetor-kaluan relativisht të qeta, me vëzhgues ndërkombëtarë që fillimisht inkurajuan procesin e votimit, të cilin në fakt e vlerësuan si të qetë e të organizuar, si dhe vlerësuan nga ana tjetër, përpjekjet e njerëzve që jetojnë në kufijtë e varfërisë për të pasur një proces të lirë e të ndershëm...

..Pasi shqiptarët votuan për bashkiakët dhe këshillat bashkiakë në 76 qytete dhe 308 komuna, ishte e qartë se zgjedhjet ishin një rast i mirë e i rëndësishëm për vendin në mënyrë që të bindej BE-ja, se në Shqipëri ishte bërë progres i ndjeshëm në drejtim të reformës elektorale –një nga kushtet kryesore për nënshkrimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit në 2004. Sipas rezultateve paraprake, Partia Socialiste në pushtet ka fituar me 34.2 përqind të votave, ndërsa Partia kryesore e opozitës PD-ja, ka fituar 32 %. Nga 49 partitë që paraqitën kandidatë, Partia Socialdemokrate ka dalë si forca e tretë politike në vend, me 5.3 përqind. Pjesëmarrja në votime ka qenë 52 përqind, një rënie prej 10 përqindësh në krahasim me zgjedhjet e vitit 2000.

Procesi zgjedhor në Shqipëri ka vuajtur tradicionalisht nga të njëjtat probleme që i referohen sferave ligjore dhe më konkretisht, legjislacioni joadekuat, mangësi në kapacitete, politizim i procesit dhe mungesë e mbështetjes politike nga të gjitha krahët e politikës. Nëse janë përsëritur apo jo, njëri nga gabimet e të metat e mësipërme, dhe se në çfarë shkalle, është akoma një subjekt për diskutim-sidomos duke pasur parasysh faktin se KQZ-ja e ka shtyrë rezultatin final për shkak të akuzave për anomali nga ana e partisë në pushtet dhe ajo demokratike në opozitë. Dhe ndërkohë, progresi po vihet në pikëpyetje, pasi tonet nacionaliste kërcënuan paqen në jug të vendit dhe pjesëmarrja e ulët në votime tregoi zhgënjimin e zgjedhësve me liderët e tyre, paaftësinë e tyre për t´u ofruar atyre, qoftë edhe zgjidhjet për problemet e tyre më elementare, si uji e dritat.

Maturi e vërtetë politike?

Ndërkohë, angazhimet paraprake të të dyja partive kryesore për të pranuar rezultatin e zgjedhjeve, edhe në qoftë se ato do të përktheheshin në humbje, janë parë si një masë, apo nivel i caktuar i maturisë politike që Shqipëria ka arritur. Mund të jetë ndërkohë edhe një tregues i mundshëm në sensin që vendi po bën përpara në drejtim të integrimit evropian. Por përsëri, rezultati final akoma s´ka dalë, dhe do të jetë shumë herët të vlerësosh nëse humbësit e vërtetë do ta pranonin me të vërtetë humbjen. Frika paraelektorale është rritur në drejtim të manipulimit të zgjedhjeve nga ana e Partisë Socialiste të udhëhequr nga Kryeministri Fatos Nano, për të mbajtur në këmbë pushtetin. Gjithsesi, përveç akuzave nga demokratët se partia socialiste ka lënë pa votuar rreth 10,000 votues për shkak të ndryshimeve të minutës së fundit në listat e zgjedhësve, KQZ-ja ka thënë se zgjedhjet ishin të lira nga çdo manipulim, por në fakt vuajtën nga probleme teknike. Zgjedhjet u mbajtën nën rregullat e një kodi të ri elektoral, i cili mendohej të kishte përmirësuar në mënyrë domethënëse kuadrin ligjor për zgjedhjet. Ka çështje të rëndësishme teknike, që do të duhej të korrigjoheshin në mënyrë urgjente para zgjedhjeve të përgjithshme parlamentare të skeduara për 2005. Diferencat në rezultate midis dy partive kryesore kanë qenë jashtëzakonisht të ngushta. Demokratët bënë një kthesë të admirueshme në disa zona të jugut, megjithëse qarqet politike vendase vazhdojnë të sigurojnë dominancën e Partisë Socialiste në jug të vendit dhe atë të opozitës demokratike në veri të vendit. Demokratët e kanë rritur ndjeshëm përqindjen e tyre elektorale midis 10 dhe 15 përqind në jug të vendit, duke reflektuar shkallën e mbështetjes popullore nga ajo e zonave tradicionale prodemokrate në veri, në drejtim të zonave e qyteteve jugore e bregdetare me prosperitet në jug të vendit. Megjithë këto suksese, PD-ja ka thënë se nuk do ta njohë rezultatin në qytetet e Tiranës dhe të Durrësit, (të dyja bashkitë të fituara nga socialistët), për shkak të pretendimeve për manipulime me listat e votuesve. Ish presidenti shqiptar Sali Berisha, lideri i Partisë Demokratike, u tha gazetarëve se zgjedhjet nuk ishin as të drejta e as të lira, dhe se partia e tij ka përgatitur një “dosje të trashë” për vëzhguesit ndërkombëtarë për t´u treguar “manipulimin monstruoz” të listave të votuesve, duke iu referuar problemeve me ndryshimet e bëra në regjistrat e gjendjes civile në minutën e fundit para votimeve. Vëzhguesit ndërkombëtarë e kanë pranuar ndërkohë se, çështja me listat e zgjedhësve ka qenë problemi më i madh i këtyre zgjedhjeve, por ata kanë arritur në përfundimin se problemi nuk do të kishte ndikuar në mënyrë definitive në rezultatin përfundimtar të zgjedhjeve. Gjithsesi, mangësitë në procesin elektoral mund të reduktonin shanset e Shqipërisë për nënshkrimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit.

Tone të rrezikshme nacionaliste

Nga ana tjetër në këto zgjedhje, dolën në pah tensionet nacionaliste në qytetin jugor të Himarës, ku anëtarët e minoritetit grek demonstruan aleancën e tyre me Greqinë, dhe aty pati dyshime për ndërhyrje nga elementë nacionalistë grekë. Këto akte provokuan reagimin e ashpër nga qytetarët shqiptarë dhe të qeverisë shqiptare, dhe ndezën sërish problemet ndërmjet Tiranës dhe Athinës. Shumë prej politikanëve të dy krahëve, të majtë e të djathtë mbetën disi të deziluzionuar nga vendimi i Berishës për të bërë aleancë elektorale me PBDNJ-në, shumica e anëtarëve të të cilës, janë pjestarë të minoritetit grek në zonën bregdetare të Himarës. Në ditën e zgjedhjeve këtë vit, një seri aktivistësh nga organizata ekstremiste greke “MAVI”, shkuan në Himarë dhe në qendër të qytetit një numër njerëzish protestuan duke hedhur parulla anti-shqiptare dhe valëvitur flamuj grekë. Policia arrestoi një aktivist të PBDNJ-së pas një shpërthimi në një qendër votimi, ku u plagosën tre persona. Duke iu referuar pamjeve të transmetuara nga televizioni shqiptar rreth kësaj ngjarjeje, rreth 1 000 njerëz nga qyteti bregdetar i Vlorës marshuan drejt Himarës duke mbajtur flamuj kombëtarë shqiptarë dhe parulla ku shkruhej: “Himara është shqiptare” dhe “Rroftë Shqipëria.” Tensionet u rritën më tej, kur një eksponent i qeverisë greke i kërkoi zyrtarisht qeverisë shqiptare, të shpallë zonën e Himarës “zonë minoritare,” një hap i përshkruar nga zyrtarët shqiptarë si “një provokacion i rrezikshëm grek.” Çështja e minoritetit grek në Shqipëri është shumë e ndjeshme. Përpjekjet e Greqisë për ta bërë minoritetin grek të luajë një rol ure të bashkëpunimit midis dy vendeve, kanë rezultuar problematike. Disa shqiptarë janë të shqetësuar se Greqia po përdor minoritetin për të rritur helenizimin në jug të Shqipërisë, ndërsa disa elementë brenda minoritetit akuzojnë Tiranën se injoron kërkesat e minoritetit, duke u përpjekur të vjedhë tokat minoritare dhe se përpiqet njëkohësisht t´i konvertojë ata në shqiptarë.

Dinosaurët komunistë

Krahas tensioneve nacionaliste, aspekti më shqetësues i procesit zgjedhor ishte dhe pjesëmarrja e ulët në votime. Në çdo proces zgjedhor, shqiptarët po bëhen gjithnjë e më apatikë kundrejt procesit politik dhe lidershipit politik në veçanti. Në qytetin verior, Shkodër, vetëm 29 përqind e zgjedhësve shkuan në votime.

Berisha dhe Nano janë të ngulitur në ndërgjegjen e njerëzve ngushtësisht të lidhur me frikën dhe pasigurinë e pak viteve më parë. Emrat e të dy liderve janë sinonim i asaj që shumë shqiptarë e quajnë si, shkaku kryesor i paralizës në politikën shqiptare, pseudonimi i “mentalitetit komunist” të lidershipit politik. Shqiptarët janë të vetëdijshëm mbi situatën e ndërlikuar e të vazhdueshme politike në vend, që vjen si pasojë e polemikave të hidhura ndërmjet socialistëve dhe demokratëve –si dhe si pasojë e sherreve në Partinë Socialiste në pushtet.

Shqiptarët janë gjithashtu të lodhur nga mediokriteti i politikanëve të tyre, shumica e të cilëve e kanë marrë formimin e tyre politik gjatë periudhës së formimit intelektual në Shqipërinë komuniste. Lideri demokrat, Berisha konsiderohet akoma nga shumëkush si një politikan autoritar, që mbijeton vetëm nëpërmjet konflikteve që ai vetë i provokon. Ashtu si çdo proces tjetër që nga viti 1997, fushata e Berishës ishte një apel për protesta kundër qeverisë sesa një përpjekje për të përfituar mbështetje për çdo çështje politike të veçantë. Gjithsesi, është inkurajuese të vëresh se relacionet e vështira brenda elitës politike shqiptare nuk janë manifestuar apo përcjellë në pjesën tjetër të mbetur të vendit. Në provinca, marrëdhëniet midis partisë në pushtet dhe opozitës janë më civile dhe vihet re një farë niveli bashkëpunimi. Për sa kohë që Partia Socialiste është e shqetësuar, populli nuk do të jetë entuziast. Që nga ardhja në pushtet, partia ka humbur në kualitetet e saj qeverisëse në të gjitha nivelet. Qeveria është e përbërë në përgjithësi nga zyrtarë mediokër, dhe rrjeti i saj i patronazhit kërcënon të mbajë shumë reforma të nisura në një nivel sipërfaqësor. Socialistët po kërkojnë të fitojnë kredit politik për arritjet që mund ta kenë imazhin e Shqipërisë në skenën ndërkombëtare, por kanë bërë pak për të zbutur nivelin e varfërisë në jetën e përditshme në shumicën e vendit. Fakti se Shqipëria tashmë ka filluar bisedimet e anëtarësimit në BE, ka dështuar të bindë njerëzit e thjeshtë. Ata janë të vetëdijshëm se ndoshta do të duhen dekada para se Shqipëria të mirëpritet në familjen evropiane. Përpjekjet e fundit për të luftuar me nivelin e lartë të trafikimit ilegal, aktivitetet e tjera të paligjshme është lavdëruar nga faktori ndërkombëtar. Por akoma dhe sot, nuk është vënë re përpjekja për të ulur kurbën e korrupsionit nëpër institucione që po prek çdo aspekt të jetës së shqiptarëve të thjeshtë. Pas gjashtë vjetësh në pushtet, qeveria akoma përballet me sfidat më të mëdha siç është standarti i ulët jetësor (25 përqind e popullsisë jeton me më pak se 2 USD në ditë), niveli të lartë të papunësisë, dhe dështimit për të siguruar mbështetje të fortë e të qëndrueshme për mbulimin e nevojave jetike të përditshme. Në Durrës, për shembull, qyteti më i madh port i vendit, prioritetet kryesore të fushatës elektorale ishin uji dhe energjia elektrike. Furnizimi me ujë i qyteteve bëhet vetëm një orë në ditë, dhe energjia elektrike ndërpritet për rreth dhjetë orë në ditë. Në këto pak vitet e fundit, Banka Botërore ka dhënë rreth 15 milionë dollarë amerikanë për të përmirësuar furnizimin me ujë, dhe akoma situata ka mbetur e pandryshuar. Banorët e qyteteve janë të vetëdijshëm për kandidatët e të dy krahëve, se premtojnë për t´i përmirësuar gjërat, por në fund nuk bëjnë asgjë. Gjatë këtyre pak viteve në demokraci, ata kanë votuar me shpresën se do të ketë ndryshime. Tani shumëkush as që e merr më mundimin të shkojë më të votojë.

*Miranda Vickers është një analiste e angazhuar në Grupin Ndërkombëtar të Krizave (ICG) në Bruksel.

[BOKE]

Ujdia për të komprometuar zgjedhjet në Tiranë


MUSTAFA NANO

Procesi zgjedhor, i kontrolluar në gjithë harkun kohor të jetëgjatësisë së vet në mënyrë gati ekskluzive nga partitë politike (kupto: PD e PS), ka ngecur paradoksalisht në Tiranë. Janë marrë përgjigjet e të gjitha komisioneve zgjedhore të qeverisjes lokale nga Vermoshi në Konispol, dhe jemi në pritje të rezultatit të Tiranës. Ndërsa Komisioni Qendror ishte duke përpunuar të dhënat, gjithçka pezullohet nga një urdhër i Prokurorisë së Përgjithshme, e cila ka vepruar mbi bazën e një ankimi të bërë nga kandidati për kryetar bashkie, Spartak Ngjela. Eshtë e vështirë të kujtosh ndonjë rast tjetër, në të cilin organi magjistral i hetimit, të ketë vepruar kaq shpejt e kaq me urgjencë. Kanë ndodhur krime deri dhe të përbindshme në vendin tonë të shqipeve, dhe Prokuroria e Përgjithshme nuk ka qenë kurrë kaq e ndjeshme dhe kaq e hazërtë ndaj denoncimeve. Ndërsa në këtë rast, të nesërmen e ditës kur Spartak Ngjela bën ankimin, Prokuroria i jep urdhër Komisionit Qendror të Zgjedhjeve të dorëzojë procesverbalet, dhe kështu bllokon tërësisht procesin. Madje, shqetësimi i tyre e kapërcente disafish atë të Ngjelës. Nëse ky i fundit ankohej për pesë gjëra, prokuroria kërkonte të hetonte për njëzet e pesë. Po kaq shpejt veproi Prokuroria jonë edhe në rastin e denoncimit publik që iu bë problemit të mungesës së emrave të zgjedhësve në listat e votimit. Një ditë më pas, ata, të zellshëm si asnjëherë tjetër, ishin pranë Komisionit Qendror të zgjedhësve për të hetuar akuzën e ngritur nga ekranet e televizioneve.
Të kuptohemi, nuk ka asgjë jo e anti ligjore në këtë mes, pasi organi e akuzës ka vepruar mbi bazën e një ankimi a denoncimi. Por ky konstatim nuk është se të ngushëllon shumë. Se ç’bie një erë e keqe në këtë histori. Së pari, partitë politike të interesuara veçanërisht mbi rezultatin e zgjedhjeve në Tiranë, janë duke ndjekur gjithçka me një indiferencë shembullore. Në pamje të jashtme, duket se të vetmit operatorë politiko-juridikë në treg janë Spartak Ngjela, një farë robi me mbiemrin Dhales (të cilit këto ditë – saktësisht para tri ditësh – i është djegur aneksi i shtëpisë) dhe Prokuroria. Nuk ndihet më Nano, Ruçi e Berisha. Të bën përshtypje në mënyrë të veçantë heshtja e këtij të fundit, i cili për disa muaj me radhë e deri nja një javë pas 12 tetorit, nuk reshti së akuzuari mbarë e mbrapsht Edi Ramën. Ndërsa tani e ka qepur gojën më keq se Fatos Nano, i cili “ka boll halle” të tjera mbi kokë.
Së dyti, Prokuroria mund të priste fare mirë edhe një javë, derisa Komisioni Qendror Zgjedhor të jepte rezultatin e votimit mbi bazën e procesverbaleve të arritura atje. Më pas, ajo mund të bënte atë që i dukej i arsyeshme, mund të mblidhte kutitë e votimit dhe procesverbalet, dhe mund ta hidhte në kosh vendimin e KQZ-së. Ndërsa ajo preferoi ta përjetësonte këtë “ankth” elektoral mú në qendër të Shqipërisë. Dje, është marrë vesh se i ka dërguar një shkresë KQZ-së, me anën e së cilës e lejon ndërkohë Celibashin të vazhdojë punën, por ky gjest e komprometon ca më shumë ngutin e mëparshëm. Nuk është e thënë të besojmë se prokuroria merr urdhra nga segmente të caktuara politike, por nuk është mëkat të mendojmë se prokuroria ndihet e rrethuar, e trembur dhe e ndikuar nga debati politik.
Së treti, mendja të shkon se është duke u përvijuar një lloj komploti politik ndaj kandidatit për kryetar bashkie, Edi Rama. Nuk është sekret për askënd tashmë që ky personazh allasoj i politikës shqiptare është shndërruar në bezdi për ustallarë të së majtës e të së djathtës shqiptare. Anëtarësimi i tij i papritur në radhët e Partisë Socialiste duket se e ka pakësuar inatin në krahun e djathtë dhe ka rritur xhelozinë në krahun e majtë. Eshtë kjo aq e vërtetë, sa nuk është gabim të mendohet se Edi Rama i këtyre ditëve nuk është më problem i PD-së, por është problem i PS-së. Qarqe të caktuara të partisë që kontrollon maxhorancën qeverisëse po tregojnë se janë disi të shqetësuara nga kjo zhytje me kokë e Edi Ramës në kënetën e kësaj partie. Gjatë gjithë ditëve të fundit, i vetmi socialist që i është gjendur pranë, ka qenë Musa Ulqini. Të tjerët “e kanë mendjen” në kongresin e dhjetorit. Shkurt, Edi Rama është lënë në fatin e vet. Ai është i tradhtuar. Me këtë nuk duhet të kuptojmë se ndokush mund të guxojë të shumëzojë me “-1” rezultatin e zgjedhjeve të 12 tetorit në Tiranë. Jo! Thjesht, me këtë po jepet sinjali se bashkia e Tiranës do të jetë tani e tutje e sabotuar. Edi Rama ka guxuar më shumë se sa duhej.

_________

Nuk po futem ne detaje per "analizen" e mesiperme nese jam dakord apo jo me mendimet qe M. Nano shpreh ne artikullin e mesiperm, por me beri pershtypje nje mendim i tij kur thote "nje fare robi me mbiemrin Dhales".

Ky "rob" eshte Perikli Dhales dhe M. Nano nuk ka faj qe nuk e njeh. Se kur gjithe Tirana mbante emrin e Pere-s ne goje, si nje nga mbrojtesit me te mire te Tiranes (17 Nentorit ) ne futboll ne vitet 70-te, M... Nano me siguri kulloste dhite ne gerxhet e Skraparit. Injoranca nuk ka brire.