Largimi i trurit

[Hek]

Konkurrencë për kokat më të mira - Nga "Brain Drain" tek "Brain Gain" - veprimtari e Fondacionit "Friedrich-Ebert"
Sabine Ripperger


Emigrimi i akdemikëve dhe i forcave të tjera të kualifkuara është një humbje e madhe vecanërisht për vendet në zhvillim, largimi i trurit është gjithashtu një humbje e rëndë e burimeve të zhvillimit. Ky ka qenë mendimi që ka mbisunduar deri vonë. Por ndërkohë ka edhe një mendim tjetër më të diferencuar, se emigrimi i forcave të kualifikuara nga vendet në zhvillim dhe ato në stadin e zhvillimit nuk është patjetër disavantazh. Kjo dukuri mund të ketë edhe efekte pozitive që vërehen në Indi, në Kinë apo në Tajvan. Në një kongres të organizuar nga fondacioni gjerman "Friedrich Ebert" i afërt me partinë socialdemokrate, ditët e fundit u diskutua mbi pasojat dhe efektin që kanë lëvizjet e kuadrove të kualifikuara si për vendet nga largohen ato ashtu edhe për vednet në të cilat shkojnë këto forca.

Në kongresin e zhvilluar në Berlin u theksua edhe nevoja për një rivlerësim të migracionit dhe të migrantëve të kualifikuar. Uve Unger nga Universiteti i Mynsterit prezantoi studimin e tij mbi këtë temë: "Deri përpara pak vitesh emigracioni i forcave të kualifikuara nga vendet në zhvillim drejt vendeve të industrailizuara, konsiderohej si një proces i mbyllur që u pagëzua me temrin "brain drain" (largimi, ose hemorajgia e trurit). Kjo dukuri konsiderohej si humbje e njerëzve që mund të ishin produktiv për ekonominë e vendit. Natyrisht që ky për vendet në zhvillim është një burim shumë i rëndësishëm dhe shumë kritik, kur dihet që në këto vende ka kushte shumë të vështira zhvillimi."

Megjithatë gjatë viteve të fundit janë shtuar studimet, thekson më tej Uve Unger, të cilat kanë nxjerrë në pah një tjetër dimension të këtij lloj migracioni. Në disa studime të fundit kjo formë migracioni nuk shihet më si një proces i mbyllur dhe i njëanshëm, por si një proces qarkullimi. Gjithnjë e më shumë konstatohet që ish-elitat e emigruara nga vendet në zhvillim kthehen në atdhe, duke krijuar kështu nga dukuria e "brain drain" efektin e kundër të "brain gain" (pra të fitimit të trurit). Për vendet në zhvillim kjo dukuri bën që të rifitohen kokat e humbura. Sa i përket kuotës së emigrimit të forcave të kualifkuara nga vendet në zhvillim, në këtë studim konstatohet që nga dukuria e largimit të trurit më shumë se vendet aziatike, me përjashtim këtu të Iranit dhe Turqisë, janë të prekura vendet e Amerikës Qendrore dhe të Afrikës. Kuotat e emigracionit të forcave të kualifikuara nga vendet e përfshira në OECD (Organizata për Bashkëpunimin Ekonomik dhe Zhvillimin) janë nga 25% deri në 50%, gjë që mund të cojë në hemoragji të trurit në këto vende. Interesant është edhe fakti që në vendet me siguri relativisht të lartë investimesh, si Tajvani, Kina, India dhe Koera e Veriut ka emigrim të trurit. Por në këto katër vende zbatohen paralelisht edhe shumë programe për kthimin e elitave, të cilat emigrojnë kryesiht drejt SHBA. Sipas Uve Unger, ndërsa vendet në zhvillim dikur shfrytëzoheshin si "oficina" nga vendet e industrializuara, sot ato gjithnjë e më shumë po shërbejnë si "banka për trurin", ose thënë më qartë si "baza kualifikimi". Në këtë mënyrë emigracioni është përdorur si një instrument i politikës strukturore dhe ekonomike të vendeve në zhvillim. Si rrugëdalje nga kjo dilemë studjuesi mendon që afatgjatë duhet të kufizohet emigracioni nëpërmjet masave të politikës së zhvillimit.

Në kongresin e zhviluar në Berlin u theksua, se është e rëndësishme që në të ardhmen të ballancohet emigracioni i kontrolluar dhe burimet e brendshme të vendit përkatës. Për këtë duhet të nxitet edhe më shumë punësimi i gruas si dhe krijimi i kushteve më të mira për harmonizimin mes familjes dhe profesionit. Sa i përket Evropës u nënvizua, se migrantët e kualifikuar nga vendet e Evropës Juglindore duhet të kenë më shumë shanse për t´i vënë në zbatim aftësitë e tyre.



Marr nga BBC Shqip