Hapja e bisedimeve Prishtinë-Beograd

[Llapi]

KUSH DHE ÇKA PO BISEDON ME SERBINË?

Shkruan : Xhevat Bislimi

Dialogu hynë në radhën e “shpikjeve” të mëdha të njerëzimit. Madje mund të themi se edhe gjuha është rezultat i nevojës së njeriut për të dialoguar dhe komunikuar. Këtë të vërtetë e ka “kuptuar” dhe e ka futur si standard (kusht) të një rëndësie të veçantë për “lirinë” e Kosovës edhe “bashkësia ndërkombëtare”-Bashkimi Evropian. Për të biseduar dhe komunikuar kanë nevojë edhe palët historikisht të armiqësuara, siç janë shqiptarët dhe serbët. Puna është se bisedimet (negociatat, dialogu) duhet bërë me rend e me vend. Duhet ditur saktë: kush janë palët, që do të bisedojnë?, për çka do të bisedojnë këto palë?, ku do të bisedojnë?, kur do të bisedojnë?, kush do të ndërmjetësojë?, dhe më e rëndësishmja: a janë krijuar kushtet për të biseduar? Po i marrim me radhë.

Kush janë palët që do të bisedojnë?

Bisedimet do të duhej të zhvilloheshin ndërmjet Serbisë dhe Kosovës (pa e “harruar” Tiranën). Pala serbe është përfaqësuese e shtetit dhe e popullit serb. Për të hyrë në bisedime me Kosovën kjo palë ka marrë “vizën” nga Kuvendi i Serbisë, nga Qeveria serbe, nga të gjitha partitë serbe dhe në fund edhe bekimin e Kishës serbe. Po kush janë “përfaqësuesit” e Kosovës? Holkeri, Rugova dhe Daci. I pari, Hari Holkeri, kishte dhe ka mandatin nga OKB-ja dhe Këshilli saj i Sigurimit, kurse Rugova dhe Daci nuk e kërkuan as pëlqimin e partisë së tyre për të shkuar në takimin e Vjenës, ku do të hapejë rruga për bisedime. Institucionin që i kishte zgjedhë në ato funksione, Kuvendin e Kosovës, nuk e pyetën fare. Tiranën dhe interesat e saj jetike në këtë çështje as nuk e zunë në gojë. Kështu nxirret përfundimi se ata nuk përfaqësonin as familjet e tyre atje. Ata ishin dy individë, dy njerëz, dy qytetarë, dy emra, që i duheshin dikujt për të bërë nga një fotografi, që i duhej dikujt për t’i filluar bisedimet me Serbinë për realizimin e një politike tashmë të njohur, që disa shtete po ndjekin ndaj Kosovës dhe çështjes shqiptare. Në të vërtetë Kosova hynë në bisedime si krahinë e Serbisë. Dialogun ose bisedimet në fakt i udhëheq UNMIK-u. Grupet e krijuara për bisedime “praktike” kryesohen nga UNMIK-u dhe për çfarë do të bisedohet vendoset nga UNMIK-u. Shqiptarët do të jenë stolisja ose kripa e kësaj gjelle bajate, nga e cila do të vjellin tërë jetën e tyre (urojmë të mos ndodhë kështu!).

Për çka do të bisedohet?

Sipas asaj që thotë UNMIK-u, i cili edhe i ka imponuar këto bisedime me Serbinë, do të bisedohet për energjinë elektrike, për të zhdukurit, për telekomin dhe për çështje të kësaj natyre, me demek jopolitike. Jemi dëshmitarë se Kosova prej se është vendosur sundimi i UNMIK-ut është më shumë pa energji se me të më shumë në errësirë se në dritë. Faji jetim! Por, nëse u besojmë të dhënave të UNMIK-ut dhe deklaratave të zyrtarëve të tij, për këtë çështje (për dritatë) janë ndarë mbi pesqindë milionë euro! Miliona euro janë dhënë edhe nga buxheti i Kosovës! Por, te ne vazhdon të sundojë terri! Shtrohet pyetja: ku përfunduan gjithë ato para? Pse askush nuk u mor në përgjegjësi për shpërdorimin ose vjedhjen e tyre? Dëmet e shkaktuara nga mungesa e energjisë elektrike në ekonomi, tregëti, shërbime, në shëndetin publik dhe në jetën e gjithmbarëshme janë astronomike. Secili qytetar i Kosovës ka të drejtë të mendojë se e gjithë kjo katrahur, i gjithë ky dëm qenka bërë me qëllimin e vetëm: të ulemi në bisedime me Serbinë dhe ta marrë vesh Kosova se nuk mund të jetojë pa vrasësen e saj, Serbinë!

“Muhabet” në këto bisedime do të bëhet edhe çështja e të zhdukurëve, e atyre që Serbia i vrau, i masakroi dhe po mundohet t’ua humbë edhe eshtrat. Ky “muhabet” nuk i nderon UNMIK-un dhe Bashkësinë Ndërkombëtare. Gati pesë vjet pas mbarimit të Luftës Serbia nuk pranon të japë shpjegime dhe të dhëna për fatin e mijëra të zhdukurëve, nuk pranon t’i kthej kufomat e tyre! Sjellja e Bashkësisë Ndërkombëtare (Fuqive të Mëdha) ndaj kësaj Serbie (e njëjtë me atë të Milosheviçit), pavarësisht konjukturave, është vërtetë e pakuptimtë. Serbia do të duhej të shtrëngohejë, që të paktën t’i gjente të gjithë të zhdukurit, t’ua kthente familjeve. Kjo nuk është çështje pazarllëku e bisedimesh. Mirëkuptimi që ka gjeturë Serbia te disa Fuqi të Mëdha ka bërë që ajo të sillet me cinizëm dhe arrogancë ndaj kësaj çështjeje të dhimbshme. Një pjesë të fajit e ka edhe politika “jonë” e butë dhe e ëmbël si hallva.

I njëjti “muhabet” edhe për telekomin. Rrjeti i telefonisë tokësore bashkë me prefiksin është i telekomit serb. Edhe telefonia satelitore serbe është shtrirë pa pengesë në Kosovë. Prandaj, për çka do të bisedohet?

Ku do të bisedojnë?

Shumë pluhur është çuar rreth vendit ku do të mbaheshin bisedimet “teknike-praktike”. UNMIK-u propozonte dhe këmbëngulte që këto bisedime të mbaheshin në Beograd (në kryeqendër). Me këtë propozim ishin dakord edhe qeveritarët tanë, por doli problemi i dokumenteve të UNMIK-ut që nuk i njeh Serbia! Më në fund, siç e dimë të gjithë, u vendosë që këto bisedime të mbahen në Prishtinë. Institucionet tona, më falni të UNMIK-ut, pranuan që bisedimet të mbahen në Prishtinë, aty ku nuk do të duhej të mbaheshin.

Kur do të duhej të bisedonin?

Ai që vendosi se kur do të bisedohet ishte përsëri UNMIK-u, i cili kishte caktuar edhe disa data të tjera për këto bisedime, por nuk u realizuan, falë ndërhyrjes së tërthortë amerikane. Zgjedhja e 4 marsit si datë për fillimin e bisedimeve është tejet provokative për shqiptarët dhe për Kosovën. Të fillojnë bisedimet në vigjilje të 5 marsit, kur do të hapet manifestimi “Epopeja e UÇK-së”, është fyerje dhe mospërfillje e ndjenjave liridashëse të kësaj pjese të Shqipërisë. Prandaj, nuk duhej pranuar.

Kush do të ndërmjetësojë?

Kjo çështje me sa duket është hequr përfundimisht nga rendi i ditës. UNMIK-u është ai që do t’i kryesojë komisionet dhe në të njëjtën kohë do të jetë ndërmjetës midis palëve që ishin në “konflikt”, midis palëve të të njëjtit shtet! Vajtjet e rregullta të Holkerit në Beograd janë dëshmia më e mirë se UNMIK-u dhe Këshilli i Sigurimit i OKB-së vazhdojnë t’ia njohin Serbisë “patronatin” mbi Kosovën. Kjo nuk do shpjegim!

A janë krijuar rrethanat, a janë plotësuar kushtet themelore për bisedime?

Jo. Kushti i parë, nënshkrimi i paqesë midis Kosovës dhe Serbisë nuk është plotësuar. Ne, de jure, ende jemi në luftë me Serbinë. Kushti i dytë, njohja ndërkombëtare e pavarësisë, ose më saktë e të drejtës për vetëvendosje dhe referendum, nuk është plotësuar. Vetëm pas njohjesë së kësaj të drejte (ky ishte edhe shkaku i luftës me Serbinë) mund të bisedohet për çështje kufijsh, për dogana, për tela të rrymës e të telefonit, për të zhdukurit, për pagimin e dëmeve të luftës dhe për çështje të tjera, që janë të rregulluara me norma dhe ligje ndërkombëtare. Mirëpo, Serbia dhe Bashkësia Ndërkombëtare (Fuqitë e Mëdha), lere që nuk e kanë përmbush asnjërin nga këto kushte, por ato po përpiqen ta kthejnë Kosovën në Serbi, po përpiqen ta mbajnë Kosovën të ndarë dhe të rrënuar ekonomikisht. Kërkesa për kantonizimin ose ndarjen e Kosovës u bë edhe zyrtarisht nga kryeministri i ri i Serbisë, shovinisti Koshtunica, mu në institucionin më të lartë të Serbisë, në Kuvendin e saj. Edhe kjo nuk do shpjegim! Shpjegim dhe studim do paraqitja, logjika, sjellja dhe veprimtaria e klasës politike të Kosovës, e cila mërmërit ca fraza dhe deklarata boshe, që shpeshherë as vetë nuk i kupton. Çfraë do të ndërmerr kjo klasë politike pas kërkesës zyrtare të Koshtunicës për ndarjen e Kosovës? A thua do të vazhdojnë të përkunden në djepin e bisedimeve “teknike-praktike”? A thua do ta kuptojnë se Serbia nuk është e interesuar për bisedime të tilla të kota, por, të paktën, për ndarjen e Kosovës, meqë të tërën nuk e kapërdinë dotë, sepse do ta pëlciste. A thua e kuptojnë se Serbia këtë synim strategjik mund ta realizojë me ndihmën e Fuqive të Mëdha? A thua kujtohen këta politikanë se ka edhe një çështje tjetër me Serbinë, çështja e Luginës së Preshevës? A thua…

[Llapi]

Sot në Prishtinë u protestua kundër bisedimeve Prishtinë-Beograd

Lëvizja Popullore e Kosovës, në Prishtinë organizoi një protestë kundër fillimit të bisedimeve midis Prishtinës dhe Beogradit, ku morën pjesë qytetarë nga të gjitha qendrat e Kosovës. Lëvizja Popullore e Kosovës vlerëson se bisedimet me Beogradin janë të imponuara dhe se ato e dëmtojnë procesin e realizimit të vullnetit të popullit të Kosovës për pavarësi.


Ajo vlerëson gjithashtu se këto bisedime nuk janë teknike, por kanë parapavijë politike, dhe zhvillohen në kundërshtim me vullnetin e popullit të Kosovës për pavarësi. Me këtë rast, kryetari Emrush Xhemajli kërkoi nga udhëheqësit e institucioneve të Kosovës që të ndërpresin bisedimet me Beogradin, në të kundërtën ai tha se ata duhet të japin dorëheqje. Lëvizja Popullore e Kosovës kërkon nga bashkësia ndërkombëtare që të ndalet agresioni i Serbisë ndaj Kosovës, që Serbia të kërkojë falje për tragjedinë që i ka shkaktuar Kosovës dhe që të njihet vullneti i popullit tonë për pavarësi e vetëvendosje. Drejtuesit e LPK-së thonë se vetem atëherë mund të bisedohet Beogradin.


RTK 04/03/2004 14:47:05

[Llapi]

Fjala e kryetarit të LPK-së, z.Emrush Xhemajli, mbajtur në protestën e 4 marsit në Prishtinë

Të nderuar pjesëmarrës të protestës,

Nipa e mbesa të Skënderbeut,-

Vëllezër e motra, bijë e bija të Adem Jasharit legjendar,

E përshëndes përzemërsisht pjesëmarrjen tuaj në këtë protestë. Kjo edhe një herë tregon se populli ynë është zgjuar, se jemi në këmbë dhe të gatshëm të mbrojmë punën dhe gjakun tonë, vlerat e krijuara ndër dekada e shekuj, të drejtat tona legjitime.

Ne po punojmë dhe do të punojmë deri në realizimin e të drejtës për vetëvendosjes, të drejtës për pavarësi dhe unjëisim të vendit tonë të ndarë më 1912.

Ndërkaq, Serbia por edhe UNMIK-u po punojnë që të bëjnë pazar me të drejtat tona legjitime. Ata sot po punojnë që këtë ta këmbejnë me favoret në shitblerjen e energjisë elektrike.

Në fakt me këto grupe të bisedimeve teknike Serbia jo vetëm që nuk dëshiron të lajë borgjet ndaj Kosovës, të jap llogari para Kosovës që e vrau, djegi dhe shkatërroi, por dëshiron që ta qes borgj Kosovën.

Tek e fundit, për Serbinë dhe UNMIK-un nuk është fare me rëndësi se a kanë rezultat këto grupe në punë. Për ta rezultat i plotë është vetëm takimi i tyre, sepse në këtë mënyrë po promovohet funksionimi i qendrës dhe provincës në kuadër të të njëjtit shtet.

UNMIK-u dhe Qeveria e Kosovës ka propaganduar se grupi i punës për energjetikë sot nga Serbia sikur do të bjerë dritën që shpesh i mungon Kosovës.

Në fakt grupi i punës së Qeverisë serbe, që i kanë siguruar statusin e qendrës së shtetit, sot do të kërkojë të vëjë rregull në territorin që po e konsiderojnë si të ishte Kosova provincë e Serbisë. Ajo sot kërkon hiq më pak se sa të diktojë se kush duhet të merret në punë në KEK dhe kush jo. Dhe fillimisht ajo kërkon të kthehen në punë serbët që kanë punuar aty. Kuptohet më vonë do të kërkojë, si dikur, që aty të pranohen qytetarët e Kosovës lojalë të Beogradit. A ka shqiptar që do të pranojë këtë çka po ndodh sot ? Atë mund ta bëjnë vetëm ata që janë shndërruar në shqipfolës.

Lirinë dhe sovranitetit e qytetarëve të gjallë të Kosvës sot po punojnë që ta grabisin me premtimin se do të na sjellin eshtrat e qytetarëve të Kosovës që i kanë vrarë dhe që i kanë marrë me vete gjatë tërheqjes në Serbi. Ata edhe sot dëshirojnë të përfitojnë nga eshtrat e më të dashurve tanë, sikurse Millosheviqi dje. Dallimi qëndron këtu se Millosheviqi donte të fshehte krimin, ndërsa këta duan t’i këmbejnë me lirinë tonë. Ky i fundit është një krim që kurrë nuk është dëgjuar në historinë e njërëzimit.

Për më tepër grupi i Serbisë për çështjen e të zhdukurve do të shkojë edhe më larg. Fillimisht ai do të kërkojë nga grupi i provincës së shtetit, Kosovës, ku e kanë vënë nivelin e dialogut të pabarabartë vendin tonë, hiq më pak se t’i gjejë oficerët e zbulimit dhe kundërzbulimit serbë që u vranë në luftën e humbur me UÇK-në, oficerë që i kanë lajmëruar në Kryqin e Kuq si civilë të vrarë nga «terroristët shqiptarë».

Të drejtat dhe liritë univerzale të njeriut Serbia dhe UNMIK-u po punon që ne t’i këmbejmë me targat e automjeteve KS, me vinjetën Serbi e Mali i Zi. Kjo është ironi.

Zotërinjë të UNMIK-ut,

Të gjithë jemi dëshmitarë se sa më tepër po rritet propaganda për standardet në fakt standardi jetësor dhe standardi i vlerave ekzistenciale dhe themelore në shoqëri në Kosovë po bien.

Zotërinjë që po vëni kushte kundër Kosovës mos u tallni me popullin e varfër të këtij vendi sepse ky është krim. Ato standarde që thoni janë dënime për Kosovën.

Është e qartë se ju jeni duke kërkuar 8 standarde për ne që të na integroni në Serbi.

Nëse e kemi gabim dhe nëse nuk është kështu na njihni ju neve një standard, pranojeni realitetin e ri, njihne vullnetin e popullit tonë, pavarësinë e vendit tonë dhe ne do të bindeshim se jeni të sinqertë, se kushtet për 8 standarde kanë për qëllim zhvillimin e gjithanshëm të Kosovës dhe jo riokupimin paqësor të vendit. Në të kundërtën plani i juaj për standardet është plan i imponuar i juaji. Dhe u qoftë puna e mbarë. Por pa ne. Madje kundër vullnetit tonë.

Standardin për pavarësi e kemi plotësuar me luftën tonë çlirimtare si shumë popuj të botës. Nëse dikujt nuk i duket se nuk e kemi plotësuar këtë standard do të ketë rast të bindet se nuk është ashtu.

Për bisedimet e Vjenës, të 14 tetorit, kryeministri Rexhepi pat mbajtur qëndrim kurajoz, për çka, siç e dini, nga ky shesh ne e patëm përshëndetur.

Fatkeqësisht Bajrma Rexhepi dhe liderët e partive në pushtet u thyen. Ironia më e madhe është që për t’u bërë të gjitha pazaret dhanë pëlqim pa kushte që në fakt është kapitullim pa kushte.

Këtë nuk ka pasur mandat ta bëjë askush. Siç e dini, duke premtuar pavarësinë, koalicioni bashkëqeverisës u pat marrë votat qytetarëve të Kosovës. Por, për vetë faktin se edhe pas dy viteve nuk bënë gjë për pavarësinë është e qartë se PDK, LDK dhe AAK i vodhën votën popullit.

Sot në Kosovë koaliconi bashkëqeverisës (PDK, LDK, AAK) flet pa ndonjë efekt për avancimin e statusit politik të Kosovës, ndërkaq që, zyrtarisht, aty ku duhet, në Kuvend heshtin. I vetmi efekt i fjalëve të tyre është vetmashtrimi dhe mashtrimi i popullit.

Ndërkaq, sot në Kosovë po bëhet ajo që po e kërkon Serbia. Serbia duke e përdorur edhe koalicionin «Kthimi» po i dikton ngjarjet në Kosovë. Ajo kërkon, ndërsa UNMIK-u sillet vërdall dhe mandej i zbaton ato që i kërkon Serbia.

Serbia po shet e po blenë pjesë të Kosovës dhe UNMIK-u po i aprovon.

Serbia dhe agjentët e saj kërkojnë të ndiqen, të burgosen dhe të dënohen çlirimtarët dhe ashtu po ndodh.

Serbia kërkon të ndalet privatizimi dhe ashtu po ndodh.

Serbia kërkon të mos vlejnë dokumentet e udhëtimit dhe dokumentet tjera të lëshuara nga UNMIK-u, nëpër shtetet që e përbëjnë UNMIK-un, dhe asthu po ndodh.

Serbia kërkon që të kufizohet udhëtimi i udhëheqësve politik e ushtarak të Kosovës dhe UNMIK-u ashtu vepron. Gjoja për lehtësi po përgatitet t’i detyrojë që për çdo udhëtim të lajmërohen në UNMIK, që në fakt është e njëjta gjë, futja e tyre nën kontroll të plotë.

Ne që jemi këtu dhe ata që i mbështesin kërkesat e kësaj proteste, nuk kemi fuqi që nën patronatin tonë të nderojmë Komandantin Legjendar dhe dëshmorët e UÇK-së, siç dëshirojmë, por atë nderim që i bëjmë do t’ia bëjmë nesër me ndërgjegje të pastër duke qëndruar në krye të detyrës dhe kërkesave për të cilat ranë dëshmorët.

Koalicioni bashkëqeverisës kohëve të fundit është shndërruar në një grumbull demagogësh të pashpirt. Atyre do t’ua kishin lakmi

çdo qeverisje kukull që dje e sot kanë qenë e janë në botë. Andaj ata nuk e kanë të vështirë që të japin pëlqimin që sot të takohen delegaionet e koalicionit bashkëqeverisë të Qeverisë së Kosovës gjithnjë në cilësinë e delegacionit të provincës me delegacionin e Qeverisë së Serbisë në cilësinë e qendrës së të njëjtit shtet. Ndërsa, nën patronatin e tyre nuk do të ndalen për ditë të tëra qallgiat gjoja për të nderuar UÇK-në, nesër të njëjtit do t’i shihni duke vendosur lule mbi varrin e legjendës shqiptare, Adem Jasharit dhe 57 Jasharëve të vrarë nga dora e padënuar serbe.

Zotërinjë ministra dhe kryeministër, komandantë dhe kolegë drejtues të partive në koalicionin qeverisës, para se t’i tregoni legjendës shqiptare, Adem Jasharit, se jeni duke e quar amanetin e tij në vend mos harroni dhe tregoni se ende nuk e keni bërë një deklaratë në Kuvend për pavarësinë e vendit. Tregoni se në vend të kësaj ju keni dhënë pëlqimin që sot të vijnë në tokën e shenjtë të Kosovës grupe të Qeverisë së Serbisë agresore, ende pa u njohur vendi ynë prej askujt. Na falni ish-bashkudhëtarë në politikë dhe bashkëluftëtarë në luftë që jeni në koalicionin bashkëqeverisës, pavarësisht se do të ruajmë respektin për veprat e mira që keni bërë në të kaluarën për çka meritoni dekorata, nuk mund të heshtim më për shkak të këtyre meritave. Populli i Kosovës nuk mundet ndër shekuj t’iu arsyetojë dhe mirëkuptojë për shkeljen e vullnetit të tij ata që bëhen kukulla qeverisëse, sepse kjo nuk është treguar e dobishme dhe ka pasur pasoja tragjike. E dëmshme qe treguar të pritet që t’i shihet fundi sundimit të Fadilit, të Bakallit, të Vllasit, Rrahman Morinës dhe e dëmshme është t`u pritet fundi politik edhe juve. Për hirë të tyre dje, dhe për hirë tuajin sot, nuk mund të sakrifikohet Kosova. Ose ndërpreni bisedimet dhe qëndroni ndaj presioneve ose jepni dorëheqje dhe shkoni në punët që mund t’i bëni.

Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës dhe luftën e saj heroike askush nuk do të mund ta përdorë kundër Kosovës, as për politikën e ditës dhe as për realizimin e dialogut me kundërshtarin e UÇK-së. Ende Serbia pa dhënë kurrfarë llogarie për tragjeditë dhe masakrat që i shkaktoi popullit tonë, ende madje pa e ndalur agresionin. Përkundrazi ajo ka shtuar aktivitetet kundër Kosovës.

Ne kërkojmë nga bota që njëherë të ndalet agresioni e Serbisë, të kërkohet falje për tragjeditë që i janë shkaktuar Kosovës, të njihet vullneti politik i popullit tonë pavarësia e vetëvendosja, të njihen dy shtetet tona fqinje reciprokisht, sië është vepruar edhe në rastin e Sllovenisë, Kroacisë dhe Bosnjës dhe pastaj të fillojë dialogu për çështje teknike që nuk kanë mundur të zgjidhen me deklarata.

Pra, njëherë njohja ndërkombëtare dhe njohja e dy shteteve në mes veti dhe pastaj dialog.

Luftetarë të lirisë janë ata që shkojnë çdo ditë në luftë për te.

Lavdia u takon atyre që dhanë jetën për Kosovën.

[Kryeplaku]

perSHENDETje
Lufta qe SHBA dhe aleatet e saj ndermoren ndaj Beogradit ne vitin 1999 ishte nje lufte e padeshiruar nga Uashingtoni. SHBA nuk kishte asnje interes te menjehershem nga kjo lufte. Shkaku kryesor qe SHBA hyri ne kete lufte ishte presioni qe i'u ushtronte nga aleatet e saj europian- te cilet shihnin pasiguri ne kufinjte e tyre- dhe nga mendimi nderkombetar qe u shprente midis mediave. Problemet e ketij operacioni u duken qe ne momentet e para. Fillimisht SHBA u detyrua per here te pare pas renjes te sistemit dypolar te ndermari nje sulm ne "emer te paqes dhe stabilitetit" pa pasur lejen e Keshillit te Sigurimit te OKB- i cili sipas Kartes se OKB ka te drejten te vendosi se kur nje operacion nderkombetar eshte i domosdoshem per ruajtjen e paqes (kapitulli 7 i Kartes)-, per shkak te vetos se Kines dhe Rusise. Problemi i dyte, me i vogel, ishte se menjehere pas fillimit te operacionit kishte medyshje midis qarqeve amerikane dhe aleate nese duhej te dergoheshin forca tokesore ne zone apo nese operacioni duhej bere vetem nga ajri. Si perfundim operacionet u kryen, nga ajri, me sukses dhe mbas nderhyrjes se Rusise Beogradi vendosi te perputhet me kerkesat e aleateve. Tani sapo kishin filluar problemet e verteta.
Problemi i vertet ishte e ardhmja ish-Jugosllavise. Duhet te sqarojme ketu se lufta ndaj Beogradit nuk u be per te cliruar Kosoven por per te hedhur poshte sistemin diktatorial te Sllobodan Milloshevic, i cili akuzohej per gjenocide. Nderkohe qe vet fuqite europiane me ne krye Gjermanine ishin hedhur pro krijimit te Kroacise dhe Sllovenise- ish repuplika jugosllave, ne vitin 1991-, ne nje kohe kur SHBA nuk kishte nje imazh te paster per Ballkanin, te njejta keto qeveri, pas rregullimit te lidhjeve te tyre me federaten ruse, treguan se nuk ishin pro pavaresimit te kombesive te tjera te Jugosllavise (menjanojme ketu Maqedonine e cila u nda ne mirkuptim me Beogradin). Keto fuqi europiane- France, Gjermani, Angli- qe kishin mare pjese ne operacionin kundra Milloshevic, tani filluan te shfaqin politika te ndryshme midis veti. Ne kete loje tani filloje te ndroje edhe roli i Turqise, e cila gjate gjithe krizes se Jugosllavise kishte shfaqur fytyre admiruese duke dhene cdo lloje ndihme kundra Milloshevicit dhe pro kombesive muslimane te federates (psh. pro Boshnjakeve). Por per kete gje nuk mund te themi se keto shtete jane kundra Kosoves dhe Shqiptareve se problemi tani mbetet edhe ligjor, nderkohe qe Bosnja, Sllovenia, Kroacia, Maqedonia etj. njiheshin si repuplika te Federates Jugosllave, Kosova nuk e gezonte nje status te tille. Kosova u njihte si pjese e republikes serbe me status te vecant, per shkak te kombesise shqiptare. Pra me rastin e shkrirjes se Federates, Kosoves nuk i njihej nga drejtesia nderkombetare e drejta e largimit nga ajo- e jo më bashkimi me Shqiperine- ne kundershtim me republikat. Si perfundim rrugedalja qe u mor ishte dergimi i nje force shumekombetare ne zone nen umbrellen e OKB perderisa te gjehet nje zgjidhje. Dy ishin zgjidhjet qe u propozuan: 1) te behej mbas 5 vjetesh -qe nga momenti i shfaqes se paqeruajtesve- votim nga banoret e Kosoves ku do vendosej pavaresi ose bashkim me Serbine dhe 2) bashkim me Serbine duke pasur Kosova autonomi etnike. Si perfundim nuk u mor asnjera, sepse me zgjidhjen e pare nuk binte ndakort Beogradi me Mosken kurse me te dyten kishte rrezik te shperthente nje lufte e re. Keshtu qe nga viti 1999 deri me sot Kosova ndodhet nen nje sistem protektorati ku asnjegje nuk eshte e sigurte, pavarsisht nga shpresat e Kosovarve per pavaresi dhe nga perparimet demokratike.
Qendrimi nderkombetar sot: Pas renjes se Milloshevic dhe hypjes ne fuqi te metriopathit Xhixhic, lidhjet e fuqive europiane me Beogradin ndryshuan. Tani Europianet kishin vene si synim rimekembjen e Serbise- ne menyre qe te perkufizohen problemet ne zone. Mbas dorezimit te Milloshevic dhe disa te akuzuarve te tjere per krime lufte nga Beogradi, lidhjet e BE me Beogradin u ben me te mira se kurre, derisa Beogradi vuri per qellim jo vetem rimekembjen ekonomike-politike por edhe hyrjen e mevonshme ne BE. Kjo ndodhi ne nje kohe qe interesi i SHBA ishte kthyer ne Lindjen e Mesme, pra SHBA ne nje moment qe kerkonte perkrahjen e aleateve per synimet e saj ne LM nuk i interesonte te vinte ne kundershtim me aleatet europian per nje teme qe keta te fundit i intereson me shume. Keshtu, sot Bashkimi Europian - qe bashke me Rusine duken se kane fituar rolin kryesor ne Ballkan- nuk na shfaq ndonje program te kompletuar per te ardhmen e zones. Mesa duket Beogradi per BE po behet me bindes se Tirana me Prishtinen- nuk duhet te harrojme edhe rolin e Athines ne BE. Mendimi im eshte se nga gabimet e Beogradit- te cilat jam i sigurt se do duken- do varet e ardhmja e Kosoves.
Sot politika e BE, e cila ndihmohet nga SHBA, eshte qe te ndihmohen vendet ballkanike te kalojne problemet e tyre ekonomike dhe politike dhe te pergatiten per te hyre ne BE. Duke hyre ne kete organizate do vije edhe paqa ne zone. Keshtu BE- mbase edhe SHBA- besojne se duke perdorur si arme ekonomine do munden te mbajne gjalle shtete si Bosnie- Ercegovina dhe Maqedonia te cilat permbajne nje galeri kombesishe dhe minoritetesh fetare ose kombetar-kulturore. Besojne gjithashtu se me ekonomine do sjellin paqen ne nje zone, ku ekzistojne protektorate si Kosova dhe si Bosnia - e cila eshte ndare ne tre zona ushtarake, perkatesisht me tre kombesite qe perbehet, dhe eshte e sigurte se paqen e mbajne te gjalle armet e paqeruajtesve- dhe shtete si Maqedonia, emri i te ciles ne italisht do te thote "sallate" (macedonia di frute), per shkak te larmise ne brendesi te saj. Keta zoterinjte europian kan harruar dy gjera elementare: 1) ekonomia eshte arme e mire por ka nje mangesi, eshte relative- dmth. krizat ne ekonomi mund te sjellin luftra te reja. 2) Hyrja ne BE nuk do te thote stabilitet se vet BE nuk njeh asnje organ ushtarak ose politik per ruajtjen e stabilitetit, BE eshte organizate kryesisht ekonomike.
Me pak llafe politika europiane dhe amerikane ne zone eshte nje politike qorre. Qe te zgjidhen problemet e zones, njehere e pergjithmone, duhet te mos ekzistojne shtete shumekombeshe ose shtete shume te vogela te cilat nga momenti ne moment mund te pushtohen nga fqinjet. Kjo gje eshte teper e veshtire te realizohet, por te pakten nuk duhet te kthehemi mbrapsht te gabimet e se kaluares ( Fuqite e Medha rregulluan kufinjte e Ballkanit, prandaj vuajme akoma dhe do vuajme). Kosova ka hyre ne rrugen e pavarsise, do ishte gabim fatal te ndaloje ky proces, me vone do jet me e veshtire te behet. Duhet gjthashtu te zabotohen ligjet nga shtetet e zones, te njihen minoritetet. Gjithashtu zgjidhje e mire do ishte shtete si Maqedonia dhe Bosnia te behen federata pak rendesi ka siperfaqa e ketyre vendeve , si Zvicra Belgjika etj. ku ligjet nuk lejojne mosmareveshje midis kombesive.
falemiNDERit