Hafiz Ali Korça

[EXODUS]

Si me poshte, vijojne me gjeresisht, puna e palodhshme dhe perpjekjet e pa shtershme te Hafizit, qe ndeshen ne "perndjekjen e parreshtur" te pushtuesve dhe kurthet e tradhetareve te perbetuar te asaj kohe, te cilet ishin kunder cdo lloj "individi" veprimataria patriotike dhe emancipuese e te cilit, paraqiste rrezik te pashmangshem per "planet multidimensionalo-roberuese", per nenshtrimin dhe shfrytezimin e shqiptareve dhe Shqiperise.

Meritat per permbledhjen (si me poshte) e veprimtarise atdhetare dhe kulturore te Hafizit i shkojne historianit ---> Ibrahim D Hoxha

-----------------------------------------------------------------------------------

Hafiz Ali Korça

Veprimtaria e tij në lëmin e atdhetarisë dhe arsim-kulturës shqiptare

Hafiz Ali Korça (Ali Iljaz efendi Kadiu), lindi në Korçë më 1873. Mësimet fillore dhe të mesme i mori në Korçë, përkatësisht në shkollën iptidaije dhe atë idadije. Studimet e larta i kreu në universitetin e Stambollit. Në lëvizjen kombëtare hyri që më 1889, kur zuri të jepte mësime falas në shkollën shqipe të djemve në Korçë dhe pas një viti edhe në idadijen e Korçës. Veprimtarinë kombëtare dhe dijet i ndërthuri në një të vetme. Në maj 1894 u dërgua në Bullgari, ku u takua me atdhetarët që asokohe vepronin atje: Dhimitër Mole e Kristo Luarasi, Shahin Kolonja dhe Jusuf Turabi Kërçova. Kur po kthehej në Stamboll, policia që e ndiqte vazhdimisht, gjatë kontrollit që i bëri në Siqerxhi, i gjeti librat: “Qerbelaja” e “Skënderbeu”, si edhe disa fletore të ndaluara. Për këtë e mbyllën në burgun “Beshiktash” dhe më pas e mërguan në qytetin Sinop. Këtë ndodhi, fletorja “Sabah” e 30 majit 1894 e bënte të ditur me këto fjalë: “Po merret vesh se Hafiz Ali Korça, kur po dilte prej trenit që vinte nga Bullgaria në Stamboll, në Siqerxhi, me qenë se i gjetën përsipër shumë fletore e libra shqip, në atë ças u kap dhe u mërgua në Sinop”. Dajës së vet, Abdurrahman Pashait, me ndikim të madh në Oborrin e Sulltanit, iu desh të ndërhynte deri tek Sulltani, që Hafiz Ali Korça të mos dergjej në qelitë e Sinopit.

Cilësitë e tij të vyera e vunë në krye të çetës devollite që në vitin e parë të Shekullit XX. Patriotizmin dhe burrërinë e tij e pasqyron më së miri parrulla që mban në dorë i ndodhur ndërmjet bashkëluftëtarëve, ku me gërma të mëdha shkruhet: “SHQIPËRI A VDEKJE”.

Puna e Hafiz Ali Korçës dhe e bashkëpunëtorëve të tij, u ndërpre sërish me goditjen që iu dha shkollës shqipe dhe mësuesve të saj nga pushtetarët në bashkëpunim me organet kishtare të Korçës. Fletorja osmane “Aksham” me dt.09 (23).07.1903, me atë rast shkruante: “Sikush e din që Korça është çerdhja e latinxhinjve.[1] Atje ndodhet një grup shumë veprues, i cili prej një kohe të gjatë po merret me propoganda; mundohen për të ringjallur vetqeverimin kombëtar. Tani, për t’i derdhur ujë squfuri në rrënjët e tij, shkolla shqipe po mbyllet dhe kryetarët e kësaj lëvizje atdhetare që ishin nga treva të ndryshme të Shqipërisë, u internuan: Hafiz Aliu në Spartë të Konjës, Orhan Beu[2] në Marash, Emin Malka në Urfë, Hysejn Qani Ballanca në Tokat, Sulejman Ohri në Nikdë dhe Thimi Mihal Marko në Manastir”. Drejtori i shkollës, Nuçi Naçi dhe i vëllai, Loni, u mbyllën në burgun e Manastirit, ndërsa Agjah Korça e Hafëz Shevkiu, në burgun e Korçës[3]

Pa u ndalur para pengesave të herëpashershme, Hafiz Ali Korça, duke qëndruar gjithnjë në pararojë të atdhetarëve korçarë, u gjend para ngjarjeve të mëdha që ndezën kryengrijen dhe mundësuan shpalljen e kushtetutës së dytë osmane. Duke bërë fjalë për ato ngjarje, Hafiz Ali Korça, vëren se shtytjen kryesore atyre ua dha shqetësimi që shkaktuan vendimet e Carit Rus dhe Perandorit Austro-Hungarez, gjatë takimit të tyre në Reval të Austrisë (1903). Sipas atyre vendimeve, Sulltanati Osman, fshihej nga harta e botës dhe së toku me të, vetvetiu edhe Shqipëria, si pjesë përbërëse

e tij. “Ata që mendonin të ardhmen-shënon Hafiz Ali Korça-derthnin lot gjaku e iu dridhej buza kur kujtonin copëtimin e paracaktuar”. Më tej ai vijon: “Atdhetarët e çmueshëm, duke vënë vdekjen në syt, themeluan shoqërinë e fshehtë “Ittihat ve Terekki” (“Bashkim e Përparim”) më 1908 në Manastir.

Hafiz Ali Korça, ishte ndër pjesëtarët më të zjarrtë të kësaj shoqërie. Pak ditë më pas një grup ushtarakësh të garnizonit të Manastirit me mirallaj (kolonel) Niazi Fehmi Resnjën në krye, dolën maleve të Mokrës e të Ohrit dhe shpallën kryengritjen. Si Niaziu edhe i vëllai i tij, Osmani, kishin qenë nxënës të Hafiz Aliut në idadijen e Korçës. Për të shpejtuar e fuqizuar veprimet kryengritëse, nga Manastiri në Korçë, arriti bimbash (major) Remziu me taborin e avxhive (ndjekësve), gjoja për të ndjekur Niazinë me shokë. Ndërkaq, boshnjaku Shemsi Pasha me dy-tre taborë, u bë gati që të derdhej në Ohër, Starovë, Korçë e qendra të tjera të kryengritësve, dhe t’i shkatërronte ato, pastaj të godiste e të shpartallonte kryengritësit e prirë nga Niaziu. Mirëpo, më 22.07.1908. , kur po hynte në karrocë, për t’u nisur në buzë të lumit Drahor, u vra nga ysteimen (toger) Hatifi prej Çanakalasë. Të nesërmen, kur në Korçë u njoftua shpallja e kushtetutës, fjalimin e parë e mbajti Hafiz Ali Korça. Në ngjarjet që rrodhën më pas, ai ishte përherë ndërmjet prijësve kryesorë, gjë që bëri të zgjidhej qysh në fillim edhe deputet në mexhlisin e II-të osman, e që ai me zemërgjerësinë që e dallonte, mandatin e deputetit, ia fali Shahin Kolonjës.

Hafiz Ali Korça, ishte një nga përfaqësuesit e Korçës në Kongresin e Manastirit, i cili i zhvilloi punimet ndërmjet datës 10-23 nëntor 1908. Pa e lënë pas dore mësimdhënien në idadije-meqë tanimë shkolla shqipe e djemve ishte mbyllur- nëpërmjet fletores “Korça” dhe të disa fletoreve osmanisht, që shpesh përkrahnin abecenë shqipe me gërma latine, iu përvesh një pune të dendur e të dobishme. Ai shkruante edhe në osmanisht që “Korça” botonte herë pas here; ato ishin aq të thekura sa edhe shkrimet shqip. Mjaft të goditura si nga pikëpamja artistike, ashtu edhe nga pikëpamja politike, ishin vjershat që botonte në “Korça” në mbrojtje të abecesë dhe të çështjes kombëtare në tërësi. Ndër to mjafton të përmendet shkrimi që ai, me emrin Hafiz Ali Shqiptari, e botoi në “Korça” nr.2, me datë 24.12.1908 (06.01.1909), dhe shkrimi e vjersha e botuar në po atë gazetë me nr.5. Në të parin, pasi tregon se gjëja më parësore për shqiptarin dhe shqiptarët ishte shkollimi, ngulmonte që ai të bëhej doemos në gjuhën amtare. “Njeriu vetëm me gjuhë të tij mund të vejë përpara...me gjuhë të huaja kjo s’mund të bëhet kurrë”. Me atë rast, ai përmendte edhe mënyrat se si duhej vepruar që të arrihej një gjë e tillë; vërente edhe se burimet e mirëqenies dhe të mbrojtjes si njerëz e si komb, ishin zejet e ndryshme. “Po s’mësuam mjeshtërira, po s’ditëm si bëhet baruti, si bëhet pushka, si bëhet topi m’i qëruar e m’i shpejtë që ta hedhin plumbin e gjylen më larg se prej armëve të armiqve, si bëhet anija e zjarrtë e luftës, me se do të mbrojmë mëmëdhenë?”. Dhe tërë ato mjeshtëri s’mund të përvetësoheshin pa qenë të ditur. “Po të dish-vërente ai - bën edhe armët më të mira se ato të armiqve, e kështu mbron mëmëdhenë e veten”. Padituria e masës sonë kombëtare-sipas tij-ishte shkaku kryesor që fqinjët në vitet 1878-1881 vendin tonë“e qethën në të gjitha anët: Greqia, Nartën e krahinën e saj; Serbia, Nishin, Vranjën e Pirotin me qindra mijë shqiptarë; Mali i Zi, Ulqinin, Shpuzën, Podgoricën, Nikshiqin e Kollashinin”. Pasi përmendte këto, u bënte thirrje shqiptarëve t’i përvisheshin punës për të mësuar dijet në gjuhën amtare, duke dhënë edhe këtë gjykim: “Them me zemër të djegur: Në u përpjekçin kështu, atëherë mundemi të themi se rrojmë dhe kemi për të rrojtur të përparuar e të mbrothçim”. Më në fund ai theksonte se gjëja më e keqe për njeriun ishte jetesa me nëpunësi shtetërore.[4]


Vijon...

[[xeni]]

Teme shume e bukur. Hafiz Ali Korça eshte nje nder figurat me te ndritura qe ka pase kombi yne shekullin e kaluar. Jeta e tij eshte shembull per te gjithe shqiptaret. Sidomos per disa qe jane helmuar nga propaganda komuniste...

[PrInCiPiEl]

Hafiz Ali Korça

• “ Ndërtimi i Kabesë pastë nder për jetë “

• • Pas tufanit vjetë shkuan, at e bir prap u bashkuan.
    Si e mësoj Xhebraili, i ndihmoj bir Ismaili.
    Vërë balt'e ngarko gurë, ia bënë Kabesë murë.
    Gurn'e zi pruri djali, duk'e ngarkuar nga mali.
    E ngriti e vu i ati, atje nevojë ku pati.
    I treti ish ky ndërtimi, që ka bërë Ibrahimi.
    Halil i Zotit mbarë, Halilu, Rrahman ka varrë.
    Brisku, misuaku, sunneti, nga Ibrahimi na mbeti.
    Dhe ca zakone të tjetra, të pëlqyera, të vlera,
    prej atij mbetur na kanë, sunnet ishin, sunnet janë.
    Zemërbardh i madh ka qënë, sikujt do buk i ka dhënë.
    Shtëpi e tij s'kish derë, hynin, delnin, dimër, verë.
    Ibrahimi tërë gjënë, për shpirt vakf e ka lënë.
    Dhe sot vakfet e tij janë, ndritin Halilu-Rrahmanë.

Shënim: Hafiz Ali Korça (1874-1957)
Lindi në Korçë, më 1874 dhe ndërroi jetë në Kavajë , më 1957.
- Mësues në Mësonjëtoren e Parë Shqipe të Korçës
- Pjesëmarrës në Kongresin e Dibrës
- Këshilltar dhe Drejtor i Përgjithshëm në Qeverinë e përkohshme të Vlorës të kryesuar nga Ismalil Qemali(1914)
- Pjesëmarrës në Komisia Letrare Shqipe në Shkodër(1916-1918)
- Drejtor i Arsimit për Durrësin, Elbasanin, Dibrën, Matin dhe Pogradecin(1916)
- etj.

[Zana e malit]

Hafëz Ali Korça , klerik musliman dhe mësues i gjuhës shqipe, shprehej lidhur me Atë Fishtën : “ ... Me këmbënguljen e tij gjuha jonë e lashtë gjeti sintetizim të shkruar … Nuk kam si t'a harroj me sa dashuri më përqafoi dhe më përgëzoi, (kur qemë takuar shumë vite më vonë me Fishtën), që në demonstratën e madhe të Korçës më 1910 kundër shkruarjes së gjuhës shqipe me shkronja arabe, unë bekova shkronjat latine të abecesë shqipe të Kongresit Manastirit dhe thashë edhe një lutje për to …”


Shkeputur nga nje faqe elektronike!

ZeM

Ne reshtat e mesiperm, dashuria per SHQIPEN dhe gjithçka qe ka te beje me SHQIPEN shihet ne zemren dhe vepren e ketij njeriu te madh -Hafiz Ali Korca!

[PrInCiPiEl]

Hafiz Ali Korça ( 1874-1957 )

'Inna lillahi wa inna ilayhi rajiun !'(Kur'an)
'Ne jemi të All-llahut dhe ne vetëm te Ai kthehemi!'

[INDRITI]

Hafiz Ali korca ishte nje patriot i shquar qe punoi dhe dha goxha ndihmese per ceshtjen shqipetare, po ashtu ai ishte edhe nje klerik i mire fetar.
Por sipas sistemit te dikureshem nuk mund te ishe edhe klerik fetar edhe njeri i nderuar, ndaj Hafizi u godit nga sistemi komunist per bindjet e tij.
Po ju sjell nje strofe nga kryevepra e tij:

Per Shqiperine u perpoqa
sa flijova jeten time
nuk tregohet se sa hoqa
se shteti mi njihte krime.
"Hafiz Ali Korca ne kryevepren e tij 7 enderrat e shqiperise

[EDUARDI]

HAFIZ ALI KORÇA
HOXHA I PËRNDJEKUR




Midis hoxhallarëve të përdjekur nga pushtuesit, nga fanatikët dhe komunizmi për idetë, pikëpamjet dhe veprimtarinë e tyre është dhe Hafiz Ali Korça i rritur në një mjedis patriotik, fetar e kulturor Korçar të pastër, ai u brumos me bindje dhe parime bazë, që e ngriten lart emrin e tij. Për këto ai, në vitin 1893, kur ishte në moshën 20 vjeçare, u internua në Sinop, sepse ndërsa udhëtonte me trenin Sofije-Stamboll, iu kapen librat shqip, atëherë të ndaluar. Më 1900, u internua në Anadoll, për aktivitetin në mësonjëtoren e Korçës. Pas Kongresit të Dibrës ia shkatërruan shtëpinë. Më pas, Kabineti i Telat Pashës e dënoi me vdekje, por me ndërhyrje u fal. Më 1924 u përjashtua nga Këshilli i Lartë i Sheriatit. Më 1925 botoi në Tiranë pamfletin “ Bolshevizma e çkatërrimi i njerëzimit “.
Hafiz Ali Korça zhvilloi një veprimtari ntensive në disa drejtime dhe kryesisht në fushën e kulturës, të fesë dhe të publicistikës. Ai ka shkruar një varg veprash origjinale në prozë e poezi fetare dhe laike. Ndër to shquhen : “ Mevludi “ ( 1900 ), “ 303 fjalë të Imam Aliut “ ( Botuar në Korçë më 1910 ), “ Historia e shenjtë dhe të katër halifetë “ ( Botuar në Tiranë më 1931, fq. 288 ), “ Jusufi me Zelihanë “ ( Botuar në Elbasan më 1923 ), “ Gjylistani “, përkthim nga Saadiu, ( 1918, “ Shtatë Ëndërrat e Shqipërisë “, poezi, ( Botuar në Tiranë më 1944 ), “ Tefsiri i Kur’anit “, ( mbetur dorëshkrim, me një vëllim prej 2000 faqesh, R.Z. ) punuar gjatë viteve 1920-1924, “ Rubaijjati Khajjam “ ( Hajjam, përkthim nga O. Kajami, 1930- Ribotim 1942 në Tiranë ).
Një rëndësi të veçantë kanë gjithashtu edhe tekstet shkollore si : “ Abetare shqip “ ( 1910 ), “ Fe Rrëfënjësi morali “ ( 1914 ), “ Gramatika, Syntaksa shqip-arabisht edhe fjalime “ ( 1916 ). Hafiz Ali Korça ka lënë edhe një numër të konsiderueshëm dorëshkrimesh e përkthimesh.
Hafiz Ali Korça, duke përkthyer kryeveprat si “ Gjylistani “, “ Rubairat “ si dhe “ Jusufi me Zelihane “, i bëri të flasin shqip poetët e mëdhenj si Saadiun, O. Kajamin etj.
Hafiz Ali Korça qe ndër mësuesit e parë të mësonjëtores së parë shqipe në Korçë dhe bashkëpunoi ngushtë me Pandeli Sotirin, drejtorin e mësonjëtores së parë shqipe të Korçës. Aty dha pa pagesë edukatë islame. Pas shpalljes së Pavarësisë, iu ngarkuan detyra të rëndësishme. Qe këshilltar i Ministrisë së Arsimit, Drejtor i Përgjithshëm po i asaj Ministrie, Shef i Fetva-minit pranë Këshillit të Lartë të Sheriatit në Shqipëri, pedagog në Medresenë e Lartë të Tiranës etj.
Gjatë jetës së tij Hafiz Ali Korça bashkëpunoi me një varg figurash që luajtën rol të rëndësishëm në historinë e kohës së re të Shqipërisë, siç janë : Kristo Luarasi, Jusuf Turabi Kërçova, Pandeli Sotiri, Gjergj Fishta, Luigj Gurakuqi, Mati Logoreci, Sali Nivica etj.
Jeta e tij është një shembull i përsosur i atdhetarit të devotshëm, që nuk ndan fjalën nga veprat e poetit që fton bashkëpunëtorët të punojnë për mëmëdheun, të mos e braktisin.

[INDRITI]

Si ay ta duam iman’ e vatanë

Për udhë rrefenjës mjaft kemi Kur’anë.

Po mbajtmë Kur’anë, mbajtmë lumtërinë,

Me të munt ta mbajme din’ e kombësinë

ps. Pra ne kete rast PAtrioti dhe teologu Hafiz Ali korca do tju tregoje tere muslimaneve te shqiperise se duhet ta duam atdheun tone ashtu sic e donte edhe njeriu shembull per ne Profei Muhamed as.

[PrInCiPiEl]

Hafiz Ali Korça

Një gykim mbi kurbanin

• Në shapitrën e krijimit¹
  thotë pun'e Ibrahimit:
  Ti dashurin e rrëfeve,
  birn' e vetëm s'e kurseve,
  si yjet e si kum deti,
  do t'i shtohet zur-rijeti.
  
  Jahudinjtë nga inati,
  thonë, do bënte i ati kurban,
  Is-hakun e mitur,
  q'e kish të dashur të ditur.
  
  Po të kish themel kjo fjalë,
  jahudinjtë përse vallë,
  s'e kujtojnë pejgamberin,
  për nderim, kurban nuk therin.
  
  Sa për kurban nga Halili,
  u shënua Ismaili.
  Pesëmbëdhejtë ka qënë,
  ky urdhër kur është dhënë.
  
  Is-haku lindur nuk kishte,
  vetëm Ismaili ishte.
  Zotit lebejk ² duk'e thënë,
  çunin Merve e ka shpënë.
  
  Nip i tij Muhamedi,
  kurbanin prej kujt e gjeti?
  Sot haxhinjtë përse s'flasin,
  vetëm lebejke bërtasin.
  
  Merv, Safa herë shtatë,
  nxitojnë paçin uratë.
  Veç ngjarjen për të përmendur,
  me lebbejke duk'e rendur.
  
  Fëmija e Ismailit,
  u qojt nga a'e Halilit-
  musliman, që domethënë,
  i përunjur nuk qit zënë ³
  
  Pse nuk i mbeti prej plakut,
  muslim, fëmijës t'Is-hakut?
  Jahudinjtë an e mbanë,
  nga Is-haku rrjedhur kanë,
  
  Kurejshit i zihet filli,
  pa dyshim nga Ismaili
  Ata bijt e Israilit,
  këta bijt e Ismailit.

¹Teurat , shapitr e krijimit. Ajet(16-17)
²Lebejke-(kurdoher jam gati)

Kur'an : " Inna 'L-Laha Ya'Muru Bi'l-'AdL Wa'L Ihsan "


...

[PrInCiPiEl]

Hafiz Ali Korça(1874 -1957)

Lindi në Korçë, më 1874 dhe ndërroi jetë në Kavajë ,
më 1957.
- Mësues në Mësonjëtoren e Parë Shqipe të Korçës
- Pjesëmarrës në Kongresin e Dibrës
- Këshilltar dhe Drejtor i Përgjithshëm në Qeverinë e përkohshme të Vlorës të kryesuar nga Ismalil Qemali(1914)
- Pjesëmarrës në Komisia Letrare Shqipe në Shkodër(1916-1918)
- Drejtor i Arsimit për Durrësin, Elbasanin, Dibrën, Matin dhe Pogradecin(1916)
- etj.

Një listë e shkurtër e disa veprave nga Hafiz Ali Korça :

• • “Shtatë ëndrrat e Shqipërisë”
    “Bolshevizma çkatërimi i njerëzimit”
    “Elifba (abece) arabisht”
    “Sintaksa për shkollat shqip”
    “Psikologji”
    ”Gjylistani e Trëndafilishtja” - përkthim i veprës së Saadiut
    “Rubaijjati (Katrorët)” - përkthim i veprës së Umer Khajamit
    “Mevludi a jet’ e pastër e Pejgamberit”
    “Mevludi I”,
    “Kurani i madhnueshem e thelbi i tij”
    “Ora e Shkodrës”
    “Historia e shenjtë dhe të katër Halifetë”
    “Mevludi”
    “Myslimanija”
    “Mevludi dhe cilësitë e shenjta të Pejgamberit (A.S.)”
    “Tefsiri i Hazreti Kuranit”
    “Histori e Shenjtë”
    “Fetë e para”
    “Filozofi e vjetër”
    “Filozofi mbi besimet myslimane”
    “Ilmibal i gjatë”
    “Kujtimet e burgut”
    “Fjalët e arta nga gjuhët e zjarrta e nga mendjet e larta”
    “Vjershërimi”
    “Logjika”
    etj.