Politika shqiptare

[Johan]

100 ditët
e qeverisjes Berisha

NGA ARJAN KONOMI


Gracka mediatike, që askush nuk
mundi t’i shpëtonte
Pas 100 ditëve të para të qeverisjes së mazhorancës së re, debati mbi ndryshimin u bë shumë i ashpër, i mediatizuar në ekstrem dhe përfshiu tërë opinionin publik, me analiza, komente, lavdërime dhe kundërshtime, intervista, faqe të tëra gazetash dhe orë pafund transmetimesh televizive.

“Koha për ndryshim” - slogani i opozitës së dikurshme në fushatën e shkuar elektorale u është ngulitur aq shumë të gjithëve sa shumëkush e ka humbur edhe konceptin e vërtetë të saj. Ndyshime të mëdha që kapnin çdo sektor të shtetit u premtuan dhe u besuan po të kemi parasysh fitoren e ish opozitës. Shqiptarët, pa u menduar shumë se do të ishte një premtim për tu realizuar, e besuan këtë slogan dhe votuan për të. Shkurt kërkonin ndryshimin.
Pas 100 ditëve të para të qeverisjes së mazhorancës së re, debati mbi ndryshimin u bë shumë i ashpër, i mediatizuar në ekstrem dhe përfshiu tërë opinionin publik, me analiza, komente, lavdërime dhe kundërshtime, intervista, faqe të tëra gazetash dhe orë pafund transmetimesh televizive.
Dhe kjo e gjitha vetëm për 100 ditë qeverisje, thua se ditën e 101-të do të zhvilloheshin zgjedhje të reja parlamentare. Një debat i denjë për një fushatë elektorale.
Është e rëndësishme që para se të analizohen “pro”-të dhe “kundra”-t e këtyre tre muajve të pare, të theksohet një fakt i cili përbën një fenomen të ri të politikës shqiptare, i pa precendentë. Në asnjë qeveri shqiptare, që nga rënia e komunizmit, nuk kemi hasur një fenomen të tillë mediatik, ku si mazhoranca, ashtu dhe opozita t’i mëshojnë fort argumentave dhe kundërargumentave të tyre në lidhje me suksesin apo dështimin e 100 ditëve. Për të qënë në mënyrë skrupuloze të saktë, duhet të përmendim faktin se kjo distancë kohore pune bëri që Presidenti i Republikës, Alfred Moisiu, të jepte pas 100 ditëve punë, konferencën e parë për shtyp të tijën, por që u mirëprit nga mediat, të cilat i kushtuan hapësira të mëdha punës së Presidentit dhe duke qenë se nuk pati kundërshtime apo debate, mund edhe të mos e marrim në konsideratë atë propagandë mediatike të institucionit të Presidentit.
Ajo që çudit me risinë e saj është fakti se propaganda e Qeverisë Berisha, e cila u përpoq të publicizojë arritjet e saj gjatë tre muajve të parë të punës, pati një kundërpublicitet të opozitës së majtë, shumë të stërholluar dhe mirë të organizuar, por që i kaloi kufijtë e një logjike mediatike për arsye të ekzagjerimit të saj. Opozita e sotme përdori një fushatë të mirëfilltë, e cila kishte si qëllim bindjen e opinionit publik për dështimin e këtyre tre muajve qeverisjeje dhe rrënjosjen e mendimit, jo aq të “dështimit”, sesa të “mashtrimit” nëpërmjet mosmbajtjes së premtive elektorale, duke analizuar një më një çdo frazë të premtimit elektoral të koalicionit politik, që sot ka pushtetin dhe sidomos ndaj partisë kryesore të saj, PD-së.
Dalja e kryetarit të ri të PS-së, Edi Rama në konferencë shtypi për të diskredituar tre muaj qeverisje, ku në sond të binte në sy një faqe e tërë posterash të mirëpërgatitur, ku shkruhej në mënyrë të dukshme “100 NETËT E QEVERISË”, mund të quhet e ekzagjeruar. Dhe si gjithmonë, kur gjërat ekzagjerohen, ato mund të sjellin edhe efektin e kundërt dhe pse i konceptuar hollësisht në detaje për tu admiruar nga ekspertët e “Pi Arëve” ( P.R.-Public Relations; shqip- Marrëdhëniet Publike) duke marrë konkretisht në shqyrtim çdo frazë të premtimit elektoral. Por ajo që nuk bindte ishte se, pavarësisht faktit se ishin apo jo të drejta kritikat, asnjë nuk mund të mohonte se bëhej fjalë vetëm për 100 ditë, pra vetëm tre muaj dhe jo për 48 muaj, aq sa normalisht është mandati qeverisës gjatë të cilit mund të thuhet se qeveria i realizoi apo jo premtimet e saj të paraqitura në programin politik të fushatës elektorale. Madje mund të thuhet që, nëse në publicitetin antiqeverisës, sikur numri “100” i shkruar me të mëdha e në plan të pare (që mos t’i humbiste vëmendjes së askujt) të mos ishte fare, mund të thuhet bindshëm se kritika opozitare do të kishte patur më shumë efekt. E në të vërtetë kjo kritikë nuk arriti të bindtte as opinionbërësit në Shqipëri, pavarësisht kritikave, që ata mund të kishin dhe ti shprehnin pa rezerva.
“Pro” dhe “kundër”
Qeveria, për të argumentuar suksesin e saj, publikon një listë të gjatë arritjesh në punën e 100 ditëve, lidhur me administratën, ekonominë, arsimin, drejtësinë antikorrupsionin e rendin. Kësaj liste i përgjigjet një tjetër e opozitës së majtë, e cila rendit pikat e dështimit të qeverisë së djathtë dhe i quan ato “100 netë qeverisje”.
Premtimin kryesor elektoral i PD-së për krijimin e një qeverie të vogël, vetëm me 14 ministri dhe reduktimin tepër të ndjeshëm të shpenzimeve qeveritare, mund të thuhet se e realizoi bindshëm. Nga një qeveri e fryrë tejmase për një vend të vogël si Shqipëria, me shumë ministri dhe me një administratë gjigande nënpunësish, e cila më tepër sesa për efikasitet administrativ të jepte përshtypjen se, ishte krijuar për kënaqjen e miqve dhe bashkëpunëtorëve me poste politike (dhe kjo është afërmendsh, po të mendosh peripecitë e shumta që qeverisja socialiste ka kaluar, të shkaktuara këto nga përplasje të brendshme klanesh dhe interesash të mëdha, për të patur mbështetjen brenda partisë së mazhorancës së mëparshme), kemi një qeveri shumë më të reduktuar.
Nuk ka më një Ministri të Rregullimit të Territorit dhe Turizmit, por kjo është shkrirë më ish Ministrinë e Kulturës Rinisë dhe Sporteve, në një ministri të vetme: atë të Turizmit dhe Kulturës. Po kështu ish Ministria e Industrisë dhe Energjitikës, për një vend si ky yni, me një industri të papërfillshme u konsiderua e panevojshme. Kjo u bashkua më atë të Ekonomisë duke krijuar Ministrinë e Ekonomisë, Tregëtisë dhe Energjitikës. Dhe kjo është mëse e kuptueshme, derisa ka një administratë të tërë të Kesh-it. Nuk ka më një Ministri Rendi dhe një të Pushtetit Lokal, por ato janë shkrirë në një të vetme, e cila në qeverinë e re quhet Ministria e Brendshme, duke ndjekur kështu eksperiencën e vendeve perëndimore. Po ashtu, nuk ka më edhe Ministra Shteti, të cilët përveç vetes dhe një apo dy sekretareve, kishin vetëm emrin dhe statusin e ministrit.
Reforma në administratë e cila synon të shkurtojë një numër tepër të madh nënpunësish, rreth 2000 vetë, është një nga premtimet elektorale, që pritet të realizohet në muajt e parë të 2006, nëpërmjet një ligji të posaçëm të qeverisë. Kjo, jo vetëm që do të shkurtojë në mënyrë dukshme shpenzimet për të mbajtur një administratë të tejfryrë për një vend të vogël si Shqipëria, por do të ndikojë drejtpërdrejt tek qytetarët, duke ulur burokracinë anadollake që ne kemi patur, për pasojë reduktimin e endjes së qytetarëve nëpër zyra e drejtori të pafundme.
Reduktimi i shpezimeve qeveritare nuk do të realizohet vetëm nëpërmjet shkurtimit të numrit të lartë të nënpunësve shtetërore, por edhe nëpërmjet zvogëlimit të ndjeshëm të fondeve, që do t’u akordohen institucioneve, të cilat shkojnë nga 30% për institucionet e pavarura kushtetuese, deri në 65% në disa ministri, si dhe në Këshillin e Ministrave. Po ashtu, është ulur ndjeshëm edhe fondi i Presidentit të Republikës, i cili gjatë viteve të para që përkonin me qeverisjen socialiste rritej konsiderueshëm nga viti në vit.
Kështu, zyrtarët shqiptarë nuk do të kenë më mundësi për të abuzuar me shpenzime marramendëse të karbuarantit, të telefonave të zyrave, të celularëve, të dietave dhe të udhëtime jashtë shtetit, të shumta në numër. Këto të fundit më shumë sesa shërbime të domosdoshme pune ishin udhëtime turistike, rendje pas çdo ftese apo justifikimi për të fluturuar si në Europë, ashtu edhe në vende nga më të çuditshmet.
Dhe këto në mënyrë të padiskutueshme do të ndikojnë edhe në portofolet e shqiptarëve, të cilët janë jo pak të ndjeshëm ndaj luksit, që i lejojnë vetës pushtetarët dhe që i shikojnë taksat, që ata paguajnë, jo më si shpenzime të kota, por si një rritje të investimeve publike.
Në sektorin e ekonomisë, përveç miratimit të buxhetit për vitin 2006, qeveria e re demokrate krenohet edhe për rritjen drastike të të ardhurave nga doganat dhe administrata tatimore përmes luftës ndaj evazionit në dogana e tatime. Bllokimi i anijes”Pamissos” me 2 mijë ton vaj luledielli për llogari të kompanisë “Olim”, me arsyen e mospagesës nga ana e firmës private, të një borxhi prej 2.7 milionë dollarë, shumë i diskutueshëm në vetvete si mjet për zgjidhjen e problemit, ishte më tepër një show mediatik për tu treguar firmave të mëdha të biznesit se, mbaroi koha e borxheve dhe e evazioneve fiskale, gjë që mund të thuhet se ka patur rezultatin e duhur po të shikojmë rritjen e ndjeshme të të ardhurave fiskale gjatë këtyre tre muajve, fakt i pakundërshtueshëm edhe nga socialistët, të cilët kanë heshtur në kundërargumentat e tyre, në lidhje me këtë pikë.
Përgjysmimi i taksës së biznesit të vogël ishte një realizim tjetër i një premtimi elektoral të bujshëm, edhe pse FMN dhe Banka Botërore u treguan skeptike, për faktin se nuk ishin konsultuar më parë për pasojat që ulja e kësaj takse do të kishte mbi buxhetin. Por, sipas burime qeveritare ulja e kësaj takse, ka shtuar numrin e bizneseve të vegjël që janë regjistruar dhe nëse kjo rritje do të jetë e konsiderueshme mund ta bëjë pothuaj të papërfillshëm ndikimin e taksës në buxhet.
Po kështu u mirëprit nga opinioni publik edhe anullimi i kontratës abuzive të shitjes së Albtelekomit, kontratë kjo skandaloze për çmimin e ulët të shitjes së ndërmarrjes më të madhe shtetërore, nga të vetmet që i kishin shpëtuar privatizimit.
Opozita socialiste ka kritikuar edhe rritjen e ulët të pagave dhe të pensioneve. Por është një gjë të reklamosh mosrealizimin e një premtimi elektoral, si mund të ishte ai i rritjes së rrogave të buxhetorëve dhe tjetër gjë të akuzosh për një mosngritje të mjaftueshme. Në këtë rast kemi të bëjmë thjesht me një demagogji opozitare, e cila vështirë se bind kur qeveria do të rrisë rrogat për arsimtarët 20%, punonjësve shëndetësorë 20%, infermierëve 25%, punonjësve në varësi të ministrive 15% dhe të tjerëve me rrogë mbi mesataren 5%. Po ashtu vlen të përmendet edhe rritja e pensioneve, sidomos iniciativa për të barazuar pensionin e papërfillshëm të fshatit me pensionin e qytetit, politika sociale këto, që çdo qeveri e majtë do t’i kishte zili.
Drejtësia ka qenë një pikë kyçe e programit të qeverisë së re. Reforma në këtë sektor nuk është parë me një vështrim më realist, duke nënkuptuar me të, jo lëvizje administrate sesa iniciativa ligjvënëse për ta bërë më efikas sistemin e drejtësisë. Kështu ka qenë aprovimi nga Parlamenti i ligjit për konfliktin e interesave në përgjithësi dhe rasti specifik i anëtarëve të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, sipas të cilit një anëtar i KLD-së nuk mund të ketë njëkohësisht edhe funksion tjetër, duke eleminuar situatat paradoksale të krijuara në sistemin gjyqësor.
Po ashtu edhe angazhimi për ekzekutimin pothuajse total të vendimeve gjyqësore nga ana e zyrave të Përmbarimit është një iniciativë për të shkundur këtë institucion të përgjumur deri më sot, ku dhe shkeljet, korrupsioni dhe abuzimet kanë qenë më evidente duke krijuar një ngërç të sistemit të drejtësisë.
Në këtë këndvështrim është parë edhe vënia e Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, e cila funksiononte si një drejtori e varur drejtpërdrejt nga Kryeministri, nën varësinë e Ministrit të Drejtësisë.
Kritika tepër e publicizuar e socialistëve jep argumenta që nuk justifikojnë zellin e madh mediatik, për të cilësuar periudhën tremujore të qeverisjes së djathtë, si një dështim apo më keq, një ndryshim i cili po keqëson vendin, ndryshe nga sa ishte premtuar.
Por, po t’i shohësh apo t’i dëgjosh edhe pa i kushtuar shumë vëmendje, deklaratat e opozitës që i kalojnë caqet edhe të kritikës, duke u shdërruar në akuza të mirëfillta, konkretisht ato janë më shumë akuza të tipit moralist se fakte konkrete. Fjalë të përgjithshme, për të cilat një gazetari i duhet të endet në rrjetën e gjatë të thurur për të gjetur argumente bindëse.
Të akuzosh për mosmbajtje të premtimit electoral, që rrogat dhe pensionet do rriten, por jo me një rritje të mjaftueshme nuk bind. Për rritje të tilla nuk ka përqindje referimi. Të akuzosh se ish “bodyguard”-ët e Kryeministrit janë emëruar drejtorë të rëndësishëm, apo komandantë Garde, as kjo nuk bind se, në fund të fundit për të qenë truproja e një ish presidenti, duhet të jesh një oficier i përgatitur dhe i rëndësishëm dhe qytetarin nuk e bind, që nga momenti që në akuzë përmendet fjala “bodyguard” dhe jo mik apo shok personal. Po ashtu, nuk bind as akuza për Ministrin Basha, që zotëron një pasuri të konsiderueshme, derisa për shqiptarin e thjeshtë ai ishte një person anomim deri para disa muajsh, pra që nuk është pasuruar më postet shtetërore, ndërkohë që është vërejtur e kundërta nga ish pushtetarët socialistë.
Të akuzosh për diskriminim në shpërndarjen me kritere politikë të fondeve për pushtetin vendor është si të thuash fjalë në erë, derisa vetë socialistët kanë krijuar precedentë të pakontestueshëm të këtij lloji, ndaj bastioneve historikë të PD-së gjatë qeverisjes së tyre, si me Shkodrën, Kavajën etj, ku investimet publike nuk kanë ekzistuar në 8 vjet qeverisje socialiste, sidomos në Kavajë, ku të gjitha institucionet shtetërore funksionojnë nëpër banesa privatësh, me përjashtim të Gjykatës së Rrethit, ndërtesa e të cilës përfundoi disa muaj më parë në sajë të insistimit të Presidentit dhe të vullnetit të donatorëve.
Por jo gjithshka ka shkuar fjollë edhe për demokratët në pushtet. Në lëmshin e tjerrur në tre muaj qeverisje gjen jo pak nyje të vështira për tu gëlltitur, në njëfarë mënyre për rrjedhojë të mungesës së gjatë të të qenurit në krye të qeverisë, por edhe nga entuziazmi emotiv që të shkakton ardhja në pushtet.
Dy janë pikat kryesore ku qeverisja qemokratike le për të dëshiruar: politika e jashtme dhe politika ndaj insitucioneve të pavarura.
Përsa i përket politikës së jashtme nëse mund të themi se lëvizja e Kryeministrit Berisha në vizitën e parë të tij zyrtare në Itali dhe takimi informal me kryeministrin grek dëshmon për një prioritet të marrëdhënieve më Italinë por edhe me fqinjin grek me të cilin gjatë kohës kur Berisha ishte President i Shqipërisë kishte jo pak probleme. Po ashtu edhe vizita pothuaj e menjëhershme në Irak tregon për një mbështetje të plotë të luftës kundër terrorizmit dhe ndaj politikës së SHBA-së.
Në aspekktin ë politikës së jashtme lë shumë për të dëshiruar qëndrimi ndaj Kosovës. Nëse Ministri i Jashtëm Besnik Mustafaj u shpreh për një pavarësi të kushtëzuar, deklaratë që shkaktoi jo pak reagime, qeveria u shpreh për një pavarësi. Edhe pse në vetvete deklarata e Mustafajt ishte e sinqertë dhe realiste, pse të gjitha gjasat janë që Kosova të arrijë një pavarësi të kushtëzuar apo të kufizuar, ndonjëherë kur janë çështje kaq të ndjeshme duhet bërë edhe pak demagogji.
Ajo që nuk qëndron në këtë rast më shumë se deklarata e Ministrit të Jashtëm është fakti se qeveria duhet të shprehet më një qëndrim të vetëm, si Kryemistri ashtu dhe Shefi i Diplomacisë apo edhe institucione të tjera përfshirë edhe ai më i larti, i Presidentit të Republikës. Nuk mund të ketë për të njëjtën çështje dy qëndrime nga strukturat e të njëjtës qeveri. Kjo qëshmon për mungesën e një strategjie të qartë dhe të vendosur njëherë e mirë të politikës së jashtme.
Debat të nadh mediatik si dhe kundërshtimin e opozitës e cila u konkludua edhe me kundërshtimin e Presidentit Moisiu ishte edhe vullneti i palëkundur për të emëruar Edit Harxhin ambasadore të Shqipërisë në Washington. Një emërim që do të sillte kaq shumë debate si dhe kundërshtime nga opinionbërësit nuk gjen arsye për të shpjeguar zellin e madh si dhe përpjekjet deri në fund, duke marrë parasysh edhe dështimin si koha e vërtetoi, të emerimit të një personi anomin në diplomacinë shqiptare në përfaqësimin më të rëndësishëm të vendit tonë. Njihet botërisht në historinë e diplomacisë botërore se në vendet marrëdhëniet me të cilat konsiderohen prioritare dërgohen për përfaqësim diplomatë me një personalitet profesional të padiskutueshëm, njëkohësisht edhe me një karrierë e përvojë të gjatë dhe pozitive në diplomaci, gjë që Harxhi nuk plotësonte.
Pika tjetër që lë shumë për të diskutuar në këto tre muaj të qeverisjes së djathtë është edhe përpjekja që reforma në drejtësi nuk duhej të niste ndaj organeve të gjyqësorit dhe ndaj Institucionit të Prokurorit të Përgjithshëm. Ligji i për Këshillin e Lartë të Drejtësisë është një ligj tepër i nevojshëm dhe i domosdoshëm por nuk është se pikërisht aty çalonte sistemi i drejtësisë shqiptare, ndërkohë që ka shumë sektorë të tjerë që duhen riformuar dhe bërë efiçentë. Refuzimi i këtij ligji i aprovuar në parlamenti nga ana e Presidentit të Republikës për të meta ligjore dhe kthimi i tij për rishikim në Kuvend është një goditje jo e lehtë për maxhorancën e djathtë.
Po ashtu nuk justifikohet apo kuptohet fakti që Kryetari i grupit parlamentar të PD-së, Bamir Topi sulmon institucionin e Prokurorit të Përgjithshëm, institucion që kushtetuta e Shqipërisë e përcakton qartë si të pavarur nga politika. Insistimi me ngul në mosfunksionimin e tij la të nënkuptohej qartë se kërkohej dorëheqja e kryeprokurorit, aq më tepër që ndaj këtyre institucioneve vëmendja e ndërkombëtarëve është shumë e ndjeshme.
Të gjitha këto u bënë ndërkohë që vendi kishte shumë probleme të tjera imediate si kriza energjitike që përfshiu si asnjëherë tërë vendin për të cilën mund të themi se qytetarët shqiptarë duke qenë të prekur direkt janë shumë më të ndjeshëm sesa ndaj Këshillit të Lartë të Drejtësisë apo Institucionit të Prokurorit të Përgjithshëm.

[Johan]

100 ditët
e qeverisjes Berisha

Gracka mediatike, që askush nuk
mundi t’i shpëtonte

nga ARJAN KONOMI



Pas 100 ditëve të para të qeverisjes së mazhorancës së re, debati mbi ndryshimin u bë shumë i ashpër, i mediatizuar në ekstrem dhe përfshiu tërë opinionin publik, me analiza, komente, lavdërime dhe kundërshtime, intervista, faqe të tëra gazetash dhe orë pafund transmetimesh televizive.


“Koha për ndryshim” - slogani i opozitës së dikurshme në fushatën e shkuar elektorale u është ngulitur aq shumë të gjithëve sa shumëkush e ka humbur edhe konceptin e vërtetë të saj. Ndyshime të mëdha që kapnin çdo sektor të shtetit u premtuan dhe u besuan po të kemi parasysh fitoren e ish opozitës. Shqiptarët, pa u menduar shumë se do të ishte një premtim për tu realizuar, e besuan këtë slogan dhe votuan për të. Shkurt kërkonin ndryshimin.

Pas 100 ditëve të para të qeverisjes së mazhorancës së re, debati mbi ndryshimin u bë shumë i ashpër, i mediatizuar në ekstrem dhe përfshiu tërë opinionin publik, me analiza, komente, lavdërime dhe kundërshtime, intervista, faqe të tëra gazetash dhe orë pafund transmetimesh televizive.
Dhe kjo e gjitha vetëm për 100 ditë qeverisje, thua se ditën e 101-të do të zhvilloheshin zgjedhje të reja parlamentare. Një debat i denjë për një fushatë elektorale.

Është e rëndësishme që para se të analizohen “pro”-të dhe “kundra”-t e këtyre tre muajve të pare, të theksohet një fakt i cili përbën një fenomen të ri të politikës shqiptare, i pa precendentë. Në asnjë qeveri shqiptare, që nga rënia e komunizmit, nuk kemi hasur një fenomen të tillë mediatik, ku si mazhoranca, ashtu dhe opozita t’i mëshojnë fort argumentave dhe kundërargumentave të tyre në lidhje me suksesin apo dështimin e 100 ditëve.
Për të qënë në mënyrë skrupuloze të saktë, duhet të përmendim faktin se kjo distancë kohore pune bëri që Presidenti i Republikës, Alfred Moisiu, të jepte pas 100 ditëve punë, konferencën e parë për shtyp të tijën, por që u mirëprit nga mediat, të cilat i kushtuan hapësira të mëdha punës së Presidentit dhe duke qenë se nuk pati kundërshtime apo debate, mund edhe të mos e marrim në konsideratë atë propagandë mediatike të institucionit të Presidentit.

Ajo që çudit me risinë e saj është fakti se propaganda e Qeverisë Berisha, e cila u përpoq të publicizojë arritjet e saj gjatë tre muajve të parë të punës, pati një kundërpublicitet të opozitës së majtë, shumë të stërholluar dhe mirë të organizuar, por që i kaloi kufijtë e një logjike mediatike për arsye të ekzagjerimit të saj. Opozita e sotme përdori një fushatë të mirëfilltë, e cila kishte si qëllim bindjen e opinionit publik për dështimin e këtyre tre muajve qeverisjeje dhe rrënjosjen e mendimit, jo aq të “dështimit”, sesa të “mashtrimit” nëpërmjet mosmbajtjes së premtive elektorale, duke analizuar një më një çdo frazë të premtimit elektoral të koalicionit politik, që sot ka pushtetin dhe sidomos ndaj partisë kryesore të saj, PD-së.

Dalja e kryetarit të ri të PS-së, Edi Rama në konferencë shtypi për të diskredituar tre muaj qeverisje, ku në sond të binte në sy një faqe e tërë posterash të mirëpërgatitur, ku shkruhej në mënyrë të dukshme “100 NETËT E QEVERISË”, mund të quhet e ekzagjeruar. Dhe si gjithmonë, kur gjërat ekzagjerohen, ato mund të sjellin edhe efektin e kundërt dhe pse i konceptuar hollësisht në detaje për tu admiruar nga ekspertët e “Pi Arëve” ( P.R.-Public Relations; shqip- Marrëdhëniet Publike) duke marrë konkretisht në shqyrtim çdo frazë të premtimit elektoral. Por ajo që nuk bindte ishte se, pavarësisht faktit se ishin apo jo të drejta kritikat, asnjë nuk mund të mohonte se bëhej fjalë vetëm për 100 ditë, pra vetëm tre muaj dhe jo për 48 muaj, aq sa normalisht është mandati qeverisës gjatë të cilit mund të thuhet se qeveria i realizoi apo jo premtimet e saj të paraqitura në programin politik të fushatës elektorale. Madje mund të thuhet që, nëse në publicitetin antiqeverisës, sikur numri “100” i shkruar me të mëdha e në plan të pare (që mos t’i humbiste vëmendjes së askujt) të mos ishte fare, mund të thuhet bindshëm se kritika opozitare do të kishte patur më shumë efekt. E në të vërtetë kjo kritikë nuk arriti të bindtte as opinionbërësit në Shqipëri, pavarësisht kritikave, që ata mund të kishin dhe ti shprehnin pa rezerva.

“Pro” dhe “kundër”

Qeveria, për të argumentuar suksesin e saj, publikon një listë të gjatë arritjesh në punën e 100 ditëve, lidhur me administratën, ekonominë, arsimin, drejtësinë antikorrupsionin e rendin. Kësaj liste i përgjigjet një tjetër e opozitës së majtë, e cila rendit pikat e dështimit të qeverisë së djathtë dhe i quan ato “100 netë qeverisje”.

Premtimin kryesor elektoral i PD-së për krijimin e një qeverie të vogël, vetëm me 14 ministri dhe reduktimin tepër të ndjeshëm të shpenzimeve qeveritare, mund të thuhet se e realizoi bindshëm. Nga një qeveri e fryrë tejmase për një vend të vogël si Shqipëria, me shumë ministri dhe me një administratë gjigande nënpunësish, e cila më tepër sesa për efikasitet administrativ të jepte përshtypjen se, ishte krijuar për kënaqjen e miqve dhe bashkëpunëtorëve me poste politike (dhe kjo është afërmendsh, po të mendosh peripecitë e shumta që qeverisja socialiste ka kaluar, të shkaktuara këto nga përplasje të brendshme klanesh dhe interesash të mëdha, për të patur mbështetjen brenda partisë së mazhorancës së mëparshme), kemi një qeveri shumë më të reduktuar.

Nuk ka më një Ministri të Rregullimit të Territorit dhe Turizmit, por kjo është shkrirë më ish Ministrinë e Kulturës Rinisë dhe Sporteve, në një ministri të vetme: atë të Turizmit dhe Kulturës. Po kështu ish Ministria e Industrisë dhe Energjitikës, për një vend si ky yni, me një industri të papërfillshme u konsiderua e panevojshme. Kjo u bashkua më atë të Ekonomisë duke krijuar Ministrinë e Ekonomisë, Tregëtisë dhe Energjitikës. Dhe kjo është mëse e kuptueshme, derisa ka një administratë të tërë të Kesh-it. Nuk ka më një Ministri Rendi dhe një të Pushtetit Lokal, por ato janë shkrirë në një të vetme, e cila në qeverinë e re quhet Ministria e Brendshme, duke ndjekur kështu eksperiencën e vendeve perëndimore. Po ashtu, nuk ka më edhe Ministra Shteti, të cilët përveç vetes dhe një apo dy sekretareve, kishin vetëm emrin dhe statusin e ministrit.

Reforma në administratë e cila synon të shkurtojë një numër tepër të madh nënpunësish, rreth 2000 vetë, është një nga premtimet elektorale, që pritet të realizohet në muajt e parë të 2006, nëpërmjet një ligji të posaçëm të qeverisë. Kjo, jo vetëm që do të shkurtojë në mënyrë dukshme shpenzimet për të mbajtur një administratë të tejfryrë për një vend të vogël si Shqipëria, por do të ndikojë drejtpërdrejt tek qytetarët, duke ulur burokracinë anadollake që ne kemi patur, për pasojë reduktimin e endjes së qytetarëve nëpër zyra e drejtori të pafundme.

Reduktimi i shpezimeve qeveritare nuk do të realizohet vetëm nëpërmjet shkurtimit të numrit të lartë të nënpunësve shtetërore, por edhe nëpërmjet zvogëlimit të ndjeshëm të fondeve, që do t’u akordohen institucioneve, të cilat shkojnë nga 30% për institucionet e pavarura kushtetuese, deri në 65% në disa ministri, si dhe në Këshillin e Ministrave. Po ashtu, është ulur ndjeshëm edhe fondi i Presidentit të Republikës, i cili gjatë viteve të para që përkonin me qeverisjen socialiste rritej konsiderueshëm nga viti në vit.

Kështu, zyrtarët shqiptarë nuk do të kenë më mundësi për të abuzuar me shpenzime marramendëse të karbuarantit, të telefonave të zyrave, të celularëve, të dietave dhe të udhëtime jashtë shtetit, të shumta në numër. Këto të fundit më shumë sesa shërbime të domosdoshme pune ishin udhëtime turistike, rendje pas çdo ftese apo justifikimi për të fluturuar si në Europë, ashtu edhe në vende nga më të çuditshmet.

Dhe këto në mënyrë të padiskutueshme do të ndikojnë edhe në portofolet e shqiptarëve, të cilët janë jo pak të ndjeshëm ndaj luksit, që i lejojnë vetës pushtetarët dhe që i shikojnë taksat, që ata paguajnë, jo më si shpenzime të kota, por si një rritje të investimeve publike.

Në sektorin e ekonomisë, përveç miratimit të buxhetit për vitin 2006, qeveria e re demokrate krenohet edhe për rritjen drastike të të ardhurave nga doganat dhe administrata tatimore përmes luftës ndaj evazionit në dogana e tatime.

Bllokimi i anijes”Pamissos” me 2 mijë ton vaj luledielli për llogari të kompanisë “Olim”, me arsyen e mospagesës nga ana e firmës private, të një borxhi prej 2.7 milionë dollarë, shumë i diskutueshëm në vetvete si mjet për zgjidhjen e problemit, ishte më tepër një show mediatik për tu treguar firmave të mëdha të biznesit se, mbaroi koha e borxheve dhe e evazioneve fiskale, gjë që mund të thuhet se ka patur rezultatin e duhur po të shikojmë rritjen e ndjeshme të të ardhurave fiskale gjatë këtyre tre muajve, fakt i pakundërshtueshëm edhe nga socialistët, të cilët kanë heshtur në kundërargumentat e tyre, në lidhje me këtë pikë.

Përgjysmimi i taksës së biznesit të vogël ishte një realizim tjetër i një premtimi elektoral të bujshëm, edhe pse FMN dhe Banka Botërore u treguan skeptike, për faktin se nuk ishin konsultuar më parë për pasojat që ulja e kësaj takse do të kishte mbi buxhetin. Por, sipas burime qeveritare ulja e kësaj takse, ka shtuar numrin e bizneseve të vegjël që janë regjistruar dhe nëse kjo rritje do të jetë e konsiderueshme mund ta bëjë pothuaj të papërfillshëm ndikimin e taksës në buxhet.

Po kështu u mirëprit nga opinioni publik edhe anullimi i kontratës abuzive të shitjes së Albtelekomit, kontratë kjo skandaloze për çmimin e ulët të shitjes së ndërmarrjes më të madhe shtetërore, nga të vetmet që i kishin shpëtuar privatizimit.

Opozita socialiste ka kritikuar edhe rritjen e ulët të pagave dhe të pensioneve. Por është një gjë të reklamosh mosrealizimin e një premtimi elektoral, si mund të ishte ai i rritjes së rrogave të buxhetorëve dhe tjetër gjë të akuzosh për një mosngritje të mjaftueshme. Në këtë rast kemi të bëjmë thjesht me një demagogji opozitare, e cila vështirë se bind kur qeveria do të rrisë rrogat për arsimtarët 20%, punonjësve shëndetësorë 20%, infermierëve 25%, punonjësve në varësi të ministrive 15% dhe të tjerëve me rrogë mbi mesataren 5%. Po ashtu vlen të përmendet edhe rritja e pensioneve, sidomos iniciativa për të barazuar pensionin e papërfillshëm të fshatit me pensionin e qytetit, politika sociale këto, që çdo qeveri e majtë do t’i kishte zili.

Drejtësia ka qenë një pikë kyçe e programit të qeverisë së re. Reforma në këtë sektor nuk është parë me një vështrim më realist, duke nënkuptuar me të, jo lëvizje administrate sesa iniciativa ligjvënëse për ta bërë më efikas sistemin e drejtësisë. Kështu ka qenë aprovimi nga Parlamenti i ligjit për konfliktin e interesave në përgjithësi dhe rasti specifik i anëtarëve të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, sipas të cilit një anëtar i KLD-së nuk mund të ketë njëkohësisht edhe funksion tjetër, duke eleminuar situatat paradoksale të krijuara në sistemin gjyqësor.

Po ashtu edhe angazhimi për ekzekutimin pothuajse total të vendimeve gjyqësore nga ana e zyrave të Përmbarimit është një iniciativë për të shkundur këtë institucion të përgjumur deri më sot, ku dhe shkeljet, korrupsioni dhe abuzimet kanë qenë më evidente duke krijuar një ngërç të sistemit të drejtësisë.
Në këtë këndvështrim është parë edhe vënia e Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, e cila funksiononte si një drejtori e varur drejtpërdrejt nga Kryeministri, nën varësinë e Ministrit të Drejtësisë.

Kritika tepër e publicizuar e socialistëve jep argumenta që nuk justifikojnë zellin e madh mediatik, për të cilësuar periudhën tremujore të qeverisjes së djathtë, si një dështim apo më keq, një ndryshim i cili po keqëson vendin, ndryshe nga sa ishte premtuar.

Por, po t’i shohësh apo t’i dëgjosh edhe pa i kushtuar shumë vëmendje, deklaratat e opozitës që i kalojnë caqet edhe të kritikës, duke u shdërruar në akuza të mirëfillta, konkretisht ato janë më shumë akuza të tipit moralist se fakte konkrete. Fjalë të përgjithshme, për të cilat një gazetari i duhet të endet në rrjetën e gjatë të thurur për të gjetur argumente bindëse.

Të akuzosh për mosmbajtje të premtimit electoral, që rrogat dhe pensionet do rriten, por jo me një rritje të mjaftueshme nuk bind. Për rritje të tilla nuk ka përqindje referimi. Të akuzosh se ish “bodyguard”-ët e Kryeministrit janë emëruar drejtorë të rëndësishëm, apo komandantë Garde, as kjo nuk bind se, në fund të fundit për të qenë truproja e një ish presidenti, duhet të jesh një oficier i përgatitur dhe i rëndësishëm dhe qytetarin nuk e bind, që nga momenti që në akuzë përmendet fjala “bodyguard” dhe jo mik apo shok personal. Po ashtu, nuk bind as akuza për Ministrin Basha, që zotëron një pasuri të konsiderueshme, derisa për shqiptarin e thjeshtë ai ishte një person anomim deri para disa muajsh, pra që nuk është pasuruar më postet shtetërore, ndërkohë që është vërejtur e kundërta nga ish pushtetarët socialistë.

Të akuzosh për diskriminim në shpërndarjen me kritere politikë të fondeve për pushtetin vendor është si të thuash fjalë në erë, derisa vetë socialistët kanë krijuar precedentë të pakontestueshëm të këtij lloji, ndaj bastioneve historikë të PD-së gjatë qeverisjes së tyre, si me Shkodrën, Kavajën etj, ku investimet publike nuk kanë ekzistuar në 8 vjet qeverisje socialiste, sidomos në Kavajë, ku të gjitha institucionet shtetërore funksionojnë nëpër banesa privatësh, me përjashtim të Gjykatës së Rrethit, ndërtesa e të cilës përfundoi disa muaj më parë në sajë të insistimit të Presidentit dhe të vullnetit të donatorëve.

Por jo gjithshka ka shkuar fjollë edhe për demokratët në pushtet. Në lëmshin e tjerrur në tre muaj qeverisje gjen jo pak nyje të vështira për tu gëlltitur, në njëfarë mënyre për rrjedhojë të mungesës së gjatë të të qenurit në krye të qeverisë, por edhe nga entuziazmi emotiv që të shkakton ardhja në pushtet.
Dy janë pikat kryesore ku qeverisja qemokratike le për të dëshiruar: politika e jashtme dhe politika ndaj insitucioneve të pavarura.

Përsa i përket politikës së jashtme nëse mund të themi se lëvizja e Kryeministrit Berisha në vizitën e parë të tij zyrtare në Itali dhe takimi informal me kryeministrin grek dëshmon për një prioritet të marrëdhënieve më Italinë por edhe me fqinjin grek me të cilin gjatë kohës kur Berisha ishte President i Shqipërisë kishte jo pak probleme. Po ashtu edhe vizita pothuaj e menjëhershme në Irak tregon për një mbështetje të plotë të luftës kundër terrorizmit dhe ndaj politikës së SHBA-së.

Në aspektin ë politikës së jashtme lë shumë për të dëshiruar qëndrimi ndaj Kosovës. Nëse Ministri i Jashtëm Besnik Mustafaj u shpreh për një pavarësi të kushtëzuar, deklaratë që shkaktoi jo pak reagime, qeveria u shpreh për një pavarësi. Edhe pse në vetvete deklarata e Mustafajt ishte e sinqertë dhe realiste, pse të gjitha gjasat janë që Kosova të arrijë një pavarësi të kushtëzuar apo të kufizuar, ndonjëherë kur janë çështje kaq të ndjeshme duhet bërë edhe pak demagogji.

Ajo që nuk qëndron në këtë rast më shumë se deklarata e Ministrit të Jashtëm është fakti se qeveria duhet të shprehet më një qëndrim të vetëm, si Kryemistri ashtu dhe Shefi i Diplomacisë apo edhe institucione të tjera përfshirë edhe ai më i larti, i Presidentit të Republikës. Nuk mund të ketë për të njëjtën çështje dy qëndrime nga strukturat e të njëjtës qeveri. Kjo qëshmon për mungesën e një strategjie të qartë dhe të vendosur njëherë e mirë të politikës së jashtme.
Debat të nadh mediatik si dhe kundërshtimin e opozitës e cila u konkludua edhe me kundërshtimin e Presidentit Moisiu ishte edhe vullneti i palëkundur për të emëruar Edit Harxhin ambasadore të Shqipërisë në Washington. Një emërim që do të sillte kaq shumë debate si dhe kundërshtime nga opinionbërësit nuk gjen arsye për të shpjeguar zellin e madh si dhe përpjekjet deri në fund, duke marrë parasysh edhe dështimin si koha e vërtetoi, të emerimit të një personi anomin në diplomacinë shqiptare në përfaqësimin më të rëndësishëm të vendit tonë. Njihet botërisht në historinë e diplomacisë botërore se në vendet marrëdhëniet me të cilat konsiderohen prioritare dërgohen për përfaqësim diplomatë me një personalitet profesional të padiskutueshëm, njëkohësisht edhe me një karrierë e përvojë të gjatë dhe pozitive në diplomaci, gjë që Harxhi nuk plotësonte.

Pika tjetër që lë shumë për të diskutuar në këto tre muaj të qeverisjes së djathtë është edhe përpjekja që reforma në drejtësi nuk duhej të niste ndaj organeve të gjyqësorit dhe ndaj Institucionit të Prokurorit të Përgjithshëm. Ligji i për Këshillin e Lartë të Drejtësisë është një ligj tepër i nevojshëm dhe i domosdoshëm por nuk është se pikërisht aty çalonte sistemi i drejtësisë shqiptare, ndërkohë që ka shumë sektorë të tjerë që duhen riformuar dhe bërë efiçentë. Refuzimi i këtij ligji i aprovuar në parlamenti nga ana e Presidentit të Republikës për të meta ligjore është një goditje jo e lehtë për maxhorancën e djathtë.

Po ashtu nuk justifikohet apo kuptohet fakti që Kryetari i grupit parlamentar të PD-së, Bamir Topi sulmon institucionin e Prokurorit të Përgjithshëm, institucion që kushtetuta e Shqipërisë e përcakton qartë si të pavarur nga politika. Insistimi me ngul në mosfunksionimin e tij la të nënkuptohej qartë se kërkohej dorëheqja e kryeprokurorit, aq më tepër që ndaj këtyre institucioneve vëmendja e ndërkombëtarëve është shumë e ndjeshme.

Të gjitha këto u bënë ndërkohë që vendi kishte shumë probleme të tjera imediate si kriza energjitike që përfshiu si asnjëherë tërë vendin për të cilën mund të themi se qytetarët shqiptarë duke qenë të prekur direkt janë shumë më të ndjeshëm sesa ndaj Këshillit të Lartë të Drejtësisë apo Institucionit të Prokurorit të Përgjithshëm.

[Djal_Lacjan]

Cfare mendoni per politiken shqiptare?

Politikanet ne Shqiperi jan sikur pampersat, t'gjith nevojitet per ti ndryshuar dhe per t'njejten arsyje.