Arrestohet vrasesi (serb) i ministres suedeze

[Ullmar Qvick]

Erdhi 11 shtatori, sigurisht me kujtime të hidhura dhe një farë ankthi në Amerikë, sidomos në Niujork. Radioja kombëtare suedezë dje, më 10 shtator, transmetoi një program përkujtimor për ngjarjet e 11 shtatorit. Pikërisht në atë kohë Anna Lindh, ministreja jonë e punëve të jashtme, shkoi në shitoren e madhe NK në Stokholm për të blerë rroba. Ajo ishte si zakonisht pa rojë. Befasisht një burrë me thikë në dorë u vërsul mbi të dhe e goditi disa herë në barkë dhe në shpinë. Dhunuesi u zhduk pa u diktuar.

Në mëngjesin e kësaj dite, 11 shtatori, Anna Lindh vdiq në spital. Suedia është në pikëllim, njerëzit qajnë në rrugë, në vendin e ngjarjes vendsen lule. Të gjithë jemi shumë të brengosur. Anna - e gjallë, e interesuar për cdo gjë, politikane aktive dhe gjithashtu nënë, nuk jeton më.

Dhe shoqëria jonë e hapur - a do të zhduket? A do të kemi Suedinë e rojëve, Suedinë e kontrollimit policor në cdo lagje, një vend pa liri dhe mundësi demokratike? Si mendojnë të huajt të cilët kanë ardhur këtu për t'i shpëtuar dhunës policore, diskriminimit dhe luftës në vendlindje?

Në duhet të bëjmë cmos për të mbrojtur shoqërinë e hapur - kudo ku jemi. E ardhmja e botës kërkon mundësi për të gjitha kulturat por jo për të gjitha traditat dhe paragjykimet. Disa zakone dhe praktika antidemokratike duhet të hiqen. Por në shumicën e rasteve nevojat dhe dëshirat i kemi të përbashkëta në këtë botë. Të luftohet terrorizmi po, edhe terrorizmi komercial që gjejmë në Internet me reklamat e neveritshme të cilat na imponojnë pa pëlqimin tonë. Sindikatat dhe mafiat duan të shkatërrojmë shoqërinë tonë, më duken aq të pamëshirshme sa Usama bin Laden me shokë .... por qendrën e kanë në SHBA dhe jo në Afghanistan.... Dhe lufta kundër terrorizmit vazhdon me mjete dhe metoda shumë të gabuara!

Suedezët janë sot të pikëlluar, të poshtëruar nga armiqtë e shoqërisë së hapur. Anna ishte shumë popullore .... po ruaj dy letra nga ajo, në të parën ajo më falënderon për Antologjinë letrare shqip dhe suedisht, në të dytën ajo më shpjegon qëndrimin e qeverisë në lidhje me një zyrë në Prishtinë për viza dhe probleme tjera. Kur u vra Zoran Xhinxhici ajo ishte vetëm disa qindra metra larg, në Beograd për vizitë. Reporteri suedez e pyeti: A mos mund të ndodh kjo në Suedi? Ajo bëri një lëvizje të irritur në shënje mohimi-

Sot ne e dimë: Ajo e ndan fatin e kryeministrit tonë Olof Palme, i cili u vra në rrugë në vitin 1986. Partia socialdemokrate është bërë parti dëshmorësh.... Sepse protagonistët e shoqërisë së hapur kanë paguar shtrenjtë, me jetën e tyre. Ne jemi shumë të pikëlluar, edhe unë kam dërdhur lotë, për Anën, për familjen e saj, për fatin tonë në të ardhmen e pasigurt...

Nga Suedia e errësirës...

[Fringo]

Swedish Foreign Minister Dies of Injuries

By MATT MOORE
Associated Press Writer

STOCKHOLM, Sweden --
Swedish Foreign Minister Anna Lindh, touted as a future prime minister, died Thursday from stab wounds, the second Swedish politician to be murdered in the Scandinavian country in 17 years in a rare act of public violence.

Lindh died at 5:29 a.m. from severe internal bleeding and injuries to her stomach and liver after she was knifed in an upscale Stockholm department store by an unknown assailant.

Police didn't believe the attack was politically motivated, despite the fact it came just three days before Swedes were to vote in a referendum on adopting the euro. Lindh was an ardent supporter of the common currency and one of the "yes" side's most visible campaigners.

Prime Minister Goeran Persson said the referendum would go ahead as planned.

Lindh's death cast a pall across the Scandinavian country of 9 million, whose residents have always enjoyed wide access to their leaders. Lindh, like slain Prime Minister Olof Palme, had no bodyguards. Only Persson and King Carl XVI Gustaf have permanent security details.

Choking on his words as he announced Lindh's death, Persson said the country's tradition of openness was forever damaged by the killing.

"The attack against her also hurt the society we've built up and in which we want to live in," he said.

In the Riksdag, or parliament, lawmakers held a moment of silence, while Swedish flags flew at half-staff across the country. Churches were to be kept open in many parts of the country and a memorial service was scheduled for the Uppsala Cathedral Thursday night.

Agneta Blidberg, the lead police investigator, said every resource was being used to track down the attacker, who was last seen fleeing the store. Borders with Norway, Finland and Denmark were being monitored closely and ferry traffic between Sweden and the Baltic states were also being watched.

"We are using all the means at our disposal," she told The Associated Press, but added police had made no arrests.

U.N. Secretary-General Kofi Annan, speaking in Geneva, said he "was shocked and deeply saddened" by the news of Lindh's death.

"Sweden has lost a successful and a great foreign minister, a great Swede and a great European. I have also lost a close friend and so has the United Nations," said Annan, whose wife, Nane, is Swedish.

In neighboring Finland, the government met in an emergency session following the news of Lindh's death and conveyed its condolences to her family and the Swedish nation.

"We have lost a close friend and a good colleague," Prime Minister Matti Vanhanen said in Helsinki. "Anna Lindh was known in Finland as a warm, dedicated and cheerful person.

Vanhanen described the attack as "a major setback and shock" to the open societies that Nordic countries have nurtured.

Lawmakers in Germany's lower house of parliament fell silent as Parliament President Wolfgang Thierse interrupted a budget debate Thursday with news of Lindh's death.

"I can only express our revulsion at this deed," Thierse said. "Our solidarity is with the people, the parliament and the government of Sweden."

British Foreign Secretary Jack Straw called her death a "terrible tragedy."

"Anna was a good friend of mine," Straw said. "She had this extraordinary ability to balance the demands of one of the most active of Europe's foreign ministers in her role as one of Sweden's leading politicians and that of someone who was completely committed to her family."

Lindh was head of the Foreign Ministry since 1998, serving as environmental minister before that. She was a member of the Riksdag, or parliament, from 1982-85. She is survived by her husband and two children.

Scandinavia is relatively immune to political violence, unlike other parts of Europe. Serbian Prime Minister Zoran Djindjic was assassinated in March by allies of Slobodan Milosevic seeking to topple his pro-Western government as he was heading to a meeting with Lindh. In the Netherlands, anti-immigration politician Pim Fortuyn was shot to death by an animal rights activist in May 2002.

---

Associated Press reporters Karl Ritter, Tommy Grandell and Susanna Loof contributed to this report.

[img]http://imgsrv.heraldtribune.com/apps/pbcsi.dll/bilde?Site=*&Date=20030911&Category=API&ArtNo=309110596&Ref=AR&AvisData=SH&MaxW=580&title=1[/img]

[Ullmar Qvick]

Së pari dua të falënderoj, pa përmendur emra, të gjithë miqtë shqiptarë të cilët me fjalë ngushëlluese na kanë përcjellë në këtë cast pikëllimi. Unë sikur kam humbur një motër (atë motër që nëna nuk më dha) të shpirtit dhe të zemrës dhe ajo sikur na la amanet të vazhdojmë në frymën e saj për më shumë mirësi dhe drejtësi në këtë botë. Anna Lindh mund të ishte e rreptë, në rast nevoje, por me të qeshura dhe sjellje të lezetshme ajo bëri për vete edhe politikanë dhe personazhe diktatorial, të cilët u ndikuan nga qëndrimi i saj i paepur.

Në një ceremoni përkujtimore sot në Stokholm me pjesëmarrjen e shumë figurave të politikës suedeze dhe ndërkombëtare, kryeministri i Suedisë Göran Persson përmendi ndër të tjera se Ana kishte zemër për të përvuajturit, ai përmendi ndër të tjera "të dhunuarit dhe të poshtëruarit në Kosovë". Unë me Samkën mbeteshim me lotë në sy. E tjeshtë sic ishte, Ana në takimet diplomatike erdhi me cantën e shpinës plot letra - ajo me sjellje të natyrshme ishte bërë "Ana" për të gjithë burrat e formalitetit dhe diplomacisë , të cilët e respektonin dhe e donin edhe ata.

Ana e dashur, na ndihmo me kujtimin tënd të vazhdojmë rrugën e Suedisë edhe në të ardhmen. Jemi të pikëlluar, por shembulli yt na ndihmon të mendojmë edhe për miqtë tanë në tërë botën....

[Neandertal]

Eshte me te vertete ngjarje e dhimbshme.

Por sidomos nje akt kaq brutal dhe mesjetar ne nje qytet europian te civilizuar po me ben shume pershtypje.

[Redi]

Ullmar, jane te shumte politikanet ne Europe e ne Bote qe e kane quajtur vrasjen e Anna Lindh nje humbje teper te madhe per Suedine dhe politiken europiane.

Ajo qe me erdhi ndermend kur lexova shkrimet pas vrasjes se Lindh ishin disa gjera qe shume pak i permendin.

Kohet e fundit kane plasur debate ne lidhje me divergjencat politike midis Europes dhe SHBA-se.

KJo e fundit, megjithese pranohet si Shteti me Demokratik ne Bote, shpesh here konceptohet ndryshe. Sulmohet ne shume raste me arsyet se atje jane vrare politikane si Kennedy etj dhe qe ka korrupsion etj etj.

Kur lexova disa shkrime nga gazeta europiane dhe duke ditur fakte ne lidhje me politiken dhe politikanet europiane, natyrisht me erdhi ndermed ajo qe po shkruaj.

Ne Suedi qe mbahet si model i shtetit social-demokratik dhe qe shpesh here perdoret si argument kundra politikes amerikane, kane ndodhur jo pak here vrasje te tilla te politikaneve. Nje tjeter, Kryeministri Suedez ne mos gaboj eshte vrare ne 1988.

Po ashtu para dy vitesh u vra Lideri i Partise me te madhe Hollandeze. Ne Itali u rrembye dhe u vra dikur Kryeministi Moro. Plus mund te permend dhe shume raste te tilla te ngjashme.

Pra, megjithese keto akte te tilla ndodhin dhe ne Europe, dhe me saktesisht ne Suedi dhe Hollande se afermi, a mund te thuhet se ka cenim te demokracise dhe vlerave te saj ne kete Kontinent?

Cfare mund te reflektojne suedezet dhe europianet pas ketyre akteve?

Nje gje qe u vu re ne Suedi ishte qe megjithese u vra nje politikane shume popullore qe ishte Pro futjes se Euro-s si monedhe nacionale, perseri maxhoranca derrmuese e popullit votoi Kundra, gje qe dmth qe nuk u ndikuan nga akti i vrasjes se Lindh.

Pershendetje

[Fringo]

Bravo u qofte Suedezeve, qe nuk pranojne ta vene vehten nen thundren e sundimit Franko - Gjerman.

[Skerdi Sika]

Ej o Ullmar, a s'pandehet një serb, Mihajlo Mihajlovic 24 vjeç, të jetë vrasës i ministrës sate? Kur do t'i preni marrdhëniet me Beogradin, o jahu, e ta pranoni Kosovën shtet të pavarur? Dhe, meqë ra fjala, a do të pranonte Suedia që Kosova ta okupojë Shqipërinë?

[Ullmar Qvick]

Së pari një koment në lidhje me mendimet e Redit. Këtu në Suedi kritikat ose akuzat ndaj SHBA nuk kanë të bëjnë me vrasjen e presidentëve ose korupsionin. Kritikat kanë lidhje me politikën ekonomike të Amerikës, për arsye të pozitës së superfuqisë, kur synimet ekonomike e drejtojnë politikën ndërkombëtare të SHBA. Kritikat ndaj Amerikës pjesërisht janë shumë me vend, në raste tjera të bazuara në mungesën e njohurisë për SHBA dhe në një antiamerikanizëm shabllon të tipit majtist. Si konkluzion: disa kritika janë të qëlluara, disa të tjera të shkaktuara nga verbëria ose fanatizmi politik - dhe këto mendimet e mia besoj se po vlejnë edhe për qëndrimin amerikan ndaj Evropës.
Pastaj shënimet e Skerdit: Është e vërtet se Mijailo Mijailovic', 24 vjec, gjindet në paraburgim, i akuzuar për vrasjen e Anna Lindhit. Deri tani ai nuk e pranon fajin. Mijailovici ka qenë i nënshtruar një kontrollimi mjekësor për arsye të dyshimeve se ai vuan nga një sëmundje psikike. Gazeta "Aftonbladet" pas arrestimit të të akuzuarit pohoi se ai ïshte bërë i terbuar në lidhje me deklaratën e Anna Lindhit në përkrahje të bombardimeve të NATO-s në Serbi, edhe se urrejtja e tij u shtua për arsye të disa pohimeve të saj më vonë për luftën dhe domosdoshmërinë e saj. Gazeta në fjalë thotë se qëndrimi i Annës ndaj Kosovës shkaktoi vrasjen e saj.

Momentalisht ka shumë pika të pasqaruara: nuk dimë për dëshmitë që ka policia, as për rezultatin e kontrollimit mjeksor të të akuzuarit. Policia pohon se provat janë të forta, të mjaftueshme për një dënim. As nuk dihet gjë për implikimin e të tjerëve në këtë krim, nuk janë botuar të dhëna për ndonjë ndikim drejtpërdrejtë nga ana e ultranacionalistëve serbë në këtë akt të shëmtuar. Nuk bëhet fjalë për një ndërprerje të marrëdhënieve midis Suedisë dhe Serbisë-Malit të Zi, nuk janë bërë deklarata nga Suedia kundër Serbisë në këtë cështje.

Qëndrimi i Suedisë përsa i përket pavarësisë së Kosovës ka qenë (së paku në dukje) shumë pasiv. Në një pritje në Ministrinë e Punëve të Jashtme në Stokholm për nder të ambasadorit të ri të Shqipërisë Z. Shaban Murati, bëra një pyejte për qëndrimin e Suedisë në lidhje me Kosovën, në një situatë kur Federata e Jugosllavisë nuk ekzistonte më. Atëherë, sipas arsyetimit tim, Kosova si Krahinë autonome nën Serbi nuk kishte asnjë bazë dhe UE duhet të merrte masa për të siguruar të drejtat e kosovarëve për vetëvendosje. Si përgjigje një diplomat më tha se kjo është një punë e ndërlikuar dhe ai linte të kuptohej se dicka do të ndodh që deri tani nuk mund të zbulohet. Nuk kam pasur mundësi të vazhdoj më tej me këtë.

Zvarritjet dhe vonesa e zgjidhjes së kësaj cëshjeje mbetet një barrë e rëndë për popullin e Kosovës. Deri sa të vendoset për të ardhmen e Kosovës, nuk mund të zhvillohet Kosova nga ana ekonomike e shoqërore. Unë besoj se marrëdhëniet me Rusinë krijojnë pengesa për UE, dhe disa forca antishiptare përpiqen të sabotojnë cdo zgjidhe pozitive. Dhe Kosova vazhdon të vuajë...

[Skerdi Sika]

Ulmar, të lutem më korrigjo nëse gaboj, por a s'parapëlqen Suedia (pas LDB) të loz në ligën frankofile? Sesi më është mbushur mendja që politika e jashtme suedeze e ndjek gjithnjë - në vija të trasha, e atje ku s'ka interesa vetjake - gjithnjë vijën franceze. Që dtth për distancë kundrejt SHBA-ve, për integrim të Rusisë, pro arabe në Lindjen e Mesme...

E bën këtë pse sundohet nga socialdemokratët e majtë tash 50 vjet? Për t'i larë mëkatet e të kaluarës progjermane? Apo për të dyjat bashkë?

[Ullmar Qvick]

Skerdi: Suedia nuk është shtet frankofil, këto ngjashmëri midis politikës së Francës dhe asaj të Suedisë, të cilat vërtet ekzistojnë, janë më shumë rastësi se sa me qëllim.
Nga mentaliteti (ndikimi i fortë kulturor) Suedia ka shumë lidhje me SHBA por në shumë raste politika jonë distancohet nga ajo e Amerikës për arsye qoftë ideollogjike, qoftë praktike. Shumë firma suedeze janë të varura nga tregu amerikan; sot më uljen e vlerës së dollarit po hasen me probleme.
Suedia ishte e lidhur me Gjermaninë në pjesën e parë të LDB, kryesisht për oportunizëm. Pastaj Suedia në fshehtësi bashkëpunoi shumë e më shumë me vendet aleate. Politika e Suedisë gjatë LDB nuk ishte aspak heroike, përkundrazi, por në perspektivë kjo politike frikacake e shpëtoi me siguri Finlandën nga inkuadrimi në Bllokun komunist, më tej shumë refugjatë antifashistë morën strehim në Suedi gjatë luftës, dhe Suedia e pashkatërruar nga lufta mund ta furnizonte Evropën me artikuj druri dhe hekuri, shumë të kërkuar për rindërtimin. Por me këtë nuk mund të krenohemi aspak!
Për politikën e Suedisë ndaj Rusisë besoj se ne duam fqinjësi të mirë dhe nuk ka shumë probleme me marrëdhëniet tani. Politika jonë në Lindjen e Mesme është kontradiktore: nga njëra anë Suedia nuk kritikon shumë politikën izraelite, nga ana tjetër vendi ynë shihet në disa rrethana si pro-arabe. E vërteta është se Suedia nuk merret shumë me problemet e Lindjes së Mesme; si në lidhje me problemet ballkanike Suedia nuk dëshiron të djegë duart!
Në përgjithësi, duke krahasuar situatën e sotme me atë të kohës së kryeministrit Olof Palme (i vrarë në vitin 1986, vrasësi mbetet i panjohur), angazhimi i Suedisë në arenën ndërkombëtare është mjaft i dobët. Suedia fshihet më shumë prapa shpinës së Unionit Evropean. Në të kaluaren, Suedia kishte nam të mirë për arsye të përkrahjes konkrete që i dha luftës clirimtare në shumë pjesë të botës. Sot kjo nuk vlen më. E vërteta për Suedinë sot është më negative se sa mendohet nepër botë.....
Por sot përcarja midis Suedisë zyrtare dhe popullit është shumë në dukje (pas referendumit të Euros) dhe politikanët kanë kuptuar se populli nuk i beson politikës së tyre. Populli i qetë suedez duket disi i revoltuar, dhe cfarë do të ndodh në të ardhmen nuk dihet. Partia Socialdemokrate, disi e ngurtësuar pas një gjysëm shekulli në pushtet, gjindet në një gjendje mjaft kritike. Sigurisht mjaft politikanë këtu do të dëshironin një popull më të bindur.... por ku ta gjejnë?