Rosa!
Gabimi im eshte qe te kam lexuar shpejt.
Por edhe ti ke bere te njejtin gabim!Ku e sheh ti qe une s'gjej vlera tek Gegerishtja?Nga e krijove kete opinion?
Lexo edhe shkrimet e mija te meparshme, dhe do kuptosh qe ti (ashtu si une je gabuar).
Gjithe te mirat.
Bujanin "Bunjaj" nuk e quajta une o kungull, e as Enveri, por historiani i Kongresit amerikan, qe une i permenda dhe emrin, sipas te cilit "Bunjaj" eshte emri origjinal i atij vendi. Une vetem citova ate. Prandaj ose lexoi dhe kuptoj ato qe postohen ose "Take e hike, this is not your joint of ignorance".
Shteti i Hoxhes ashtu si shteti Francez, Italian etj etj kishte per detyre te imponoje "letraren" pra standartin, si kishte per detyre te impononte cdo ligj tjeter te asaj toke qe prezervonte kombin dhe shtetin.
Fakti se cfare pjese te shqiptareve perfaqesojne geget sot eshte po aq irrelevnat ne trajtimin e standartit. Ne cdo komb te botes standarti eshte folur fillimisht nga vetem nje fraksion i popullsise, kjo nuk i ka penguar ata te fromojne nje komb solid dhe te stabilizuar, dhe as i ka bere ata te rishikojne standartin. Ne France psh, edhe mbas revolucionit francez, pra levizjes me liberale dhe ridimensionuese ne bote, standarti jo vetem nuk u rishikua por u imponua me dhune te papare. Racionaliteti qe perdoret ketu nga individet anti-standart eshte sa degradues po aq edhe korruptues ndaj nocionit komb, te cilin kjo levizje e ben teper te paqendrueshem dhe i heq cdo lloj dinjiteti.
Sot geget duan integrimin e gegerishtes ne standart, neser do kerkojne dominimin e saj me 2/3 pasi me kete llogjike u takon. Por nese kushtet historike bejne qe ne 100 apo 200 vjet raportet e popullsise te ndryshojne dhe tosket te jene tashme 2/3 e shqiptareve atehere ky proces duhet te filloje perseri nga fillimi. Sot ne ne baze te kesaj llogjike primitivo-fisnore, kerkojme ecjen mbrapa per 30 vjet, neser kur raportet e popullsise fare mire mund te ndryshojne, ne emer te po kesaj llogjike nuk ka asnje arsye pse te mos kerkohet nje ecje mbrapa qe tashme do jete 200 vjet. Keshtu kombi dhe shteti shqiptar si dhe kultura shqiptare do jete vegel e vullnetit klanoro-krahinor qe do kete nuancat e krahines por aspak te nje identiteti solid dhe te qendrueshem. Brezat do rriten duke mos arritur te akumulojne nje kulture qe shprehet ne menyre uniforme me kalimin e kohes, sepse pasionet fisnore nuk e lejonin dot kete.
Cfare eshte me interesante dhe regresiste eshte fakti se ky ndryshim i letrares (ne emer te 2/3) do tu jape te drejte gegeve te kerkojne ndryshim raportesh ne cdo fushe tjeter te jetes edhe pse "standartet" qe ata kerkojne te aplikojne mund te jene inferiore. Psh me kete llogjike qe ata kerkojne sot permbysjen e standartit, ata fare mire mund te kerkojne aplikimin e kanunit si ligji themelor i atij vendi. Ne fund te fundit kanuni mund te interpretohet jo si vetem nje norme civile por edhe si nje norme morale, qe sipas tyre mbajti lart shpirtin e shqiptarit, shpetoi karakterin e tij nga asimilimi dhe formoi botekuptimin e gegeve per boten perreth. Kanuni pra ishte nje menyre jetese, nje kulture e tere qe percaktone relacione te tera sociale, si mardheniet Fe-Individ, grup-individ, prinder-femije, grua-burre, si dhe pikepamjet per rendesine relative te pergjegjesise individuale, lirive, pushtetit, barazise sociale etj. Pra nga ana kulturore kanuni si norme sociale, civile dhe morale ka po aq rendesi per gegun sa edhe vete dialekti geg apo menyra e te folurit. Ai eshte pjese e qenies dhe e botekuptimit geg.
Gjuha Letrare nuk do ndryshohet dhe nuk ka per tu ndryshuar kurre. Kjo rezistence eshte normale ne kuadrin e reagimit ndaj pamundesise per te qene i pushtetshem, por eshte edhe normale historikisht per kedo standart tjeter ne bote ne 30 vitet e tij te pare. Ky standard nuk ka qene dhe nuk duhet jete asnjehere objekt i opinionit te masave, sidomos te masave injoranto-viktime qe revanshin e kane pothuajse instinktiv (ta shkaterrojme se e ka bere komunizmi, si gjendja e shokut ne ekonomi). Brezat e ardhshem do e kene me pak inat Enverin se nuk kane pasur kontakt me ate periudhe dhe sigurisht do jene me modern dhe liberal ne mendim se opinioni i tanishem fisnoro-klanor. Levizja, informacioni, shkembimi me i madh kulturor dhe ekonomik si dhe eksperienca e tjera boterore ne formimin e letrares, do ti nenshtroi ata me lehte ne standart ashtu sic ka bere ne gjithe boten.
Serioz do te ishte perqendrimi ne mungesat qe ka lene vendosja e toskerishtes ne nivelin e gjuhes zyrtare te te gjithe shqiptareve. Per kete nese ka gjuhetare ne kete forum qe kane njohuri te mire mbi gegnishten, le te ndalin e te shkruajne ne kete teme.
Hapni nje fjalor "gjuhe e huaj - shqip" dhe lexoni perkthimin e foljeve ne paskajore ne gjuhen shqipe. Per te qeshur, mungon. Ne vend te formes paskajore qe vjen nga gegnishtja gjendet veta e pare e foljes ne menyren deftore.
essere - do te gjeni "jam" dhe jo "me qene", etj.
Si i kemi mesuar zgjedhimet ne tetevjecare?
Folja "jam": une jam, ti je, etj. Nderkohe qe duhet te kish qene si baze, "me qene". Zhdukja e paskajores eshte vetem nje nga perberesit e mungeses se pasurise se gegnishtes ne gjuhen e sothme zyrtare shqipe.
Kjo eshte nje mungese e madhe, permbushja e se ciles kerkon NDRYSHIM e jo deklarata qe e lidhin gjuhen me driteshkurtesine e politikes.
Qe prej disave vitesh ne zonen gjermanishtfolese te botes ka pasur ndryshime te lehta ne drejtshkrimin e gjuhes gjermane, te cilat jane realizuar permes nje kongresi. Mes te tjerash qe ne shume fjale zevendesohet perdorimi i "â" (beta) me "ss". Kjo nuk hedh poshte c'eshte shkruar deri atehere ne letersi me fomen e vjeter, por eshte nje hap ne zhvillimin e gjuhes se shkruar HOCHDEUTSCH ("gjermanishtja e larte" ne shqiperim). E ne kongrese te tille marrin pjese gjuhetare nga te gjithe vendet qe e kane gjermanishten gjuhe meme (pra "gege-tosket" e gjermanikeve)
Gjuhetaret me dashuri per pasurine gjuhesore te gjithe kombit shqiptar jane ata qe duhet te vendosin per te ardhmen e nje gjuhe, jo politikat e politikaneve me komplekset e tyre krahinore.
Në rregull, Neandertal, u kuptuam më në fund.
Megjuthëse zakonisht jam gjakftohët, duke lexuar emocionet që shkakton kjo temë, nga habia, u emocionova edhe unë, dhe u nguta. "Kush ngutet,...." më thoshte shpesh nëna ime.
Jo vetem geget, por edhe tosket kerkojne rishikimin e Kongresit. Shume nga keta qe shkruajne ne kete teme jane dhe toske, dhe si te tille, jane dhe shqiptare sic jane dhe geget. TI, qe je bir komunistesh dhe minion i Hoxhes mund te jesh dic ndryshe, por une vetem shqiptare s'te quaj.Postuar më parë nga Leshator
[B]
Sot geget duan integrimin e gegerishtes ne standart, neser do kerkojne dominimin e saj me 2/3 pasi me kete llogjike u takon. Por nese kushtet historike bejne qe ne 100 apo 200 vjet raportet e popullsise te ndryshojne dhe tosket te jene tashme 2/3 e shqiptareve atehere ky proces duhet te filloje perseri nga fillimi. Sot ne ne baze te kesaj llogjike primitivo-fisnore, kerkojme ecjen mbrapa per 30 vjet, neser kur raportet e popullsise fare mire mund te ndryshojne, ne emer te po kesaj llogjike nuk ka asnje arsye pse te mos kerkohet nje ecje mbrapa qe tashme do jete 200 vjet. Keshtu kombi dhe shteti shqiptar si dhe kultura shqiptare do jete vegel e vullnetit klanoro-krahinor qe do kete nuancat e krahines por aspak te nje identiteti solid dhe te qendrueshem. Brezat do rriten duke mos arritur te akumulojne nje kulture qe shprehet ne menyre uniforme me kalimin e kohes, sepse pasionet fisnore nuk e lejonin dot kete.
Nje gje se ke te qarte: ligjin e ben shumica. Ndoshta ne kaosin e Hoxhes ligjin e bente Nexhmia pas nje orgjie alla-byronce, po ne shtetet demokratike, shumica vendos. Duke e ditur se geget jane shumice, poashtu kuptojme se edhe ligjet duhen bere qe ti pershtaten shumices e jo pakices (qofte minoritare, qofte ideore). Kanuni eshte ceshtje e tejkaluar. Kanuni kreu detyren e tij kur kishte mungese ligjesh autoktone gjate periudhes se pushtimit turk, Kanuni sundon vetem neper malesi tani, dhe ato malesi aq te lena anash nga kaosi (se nuk e quaj shtet) i Hoxhes nuk mund te prodhojne ligje mbi te cilat mbeshtetet demokracia.Cfare eshte me interesante dhe regresiste eshte fakti se ky ndryshim i letrares (ne emer te 2/3) do tu jape te drejte gegeve te kerkojne ndryshim raportesh ne cdo fushe tjeter te jetes edhe pse "standartet" qe ata kerkojne te aplikojne mund te jene inferiore. Psh me kete llogjike qe ata kerkojne sot permbysjen e standartit, ata fare mire mund te kerkojne aplikimin e kanunit si ligji themelor i atij vendi. Ne fund te fundit kanuni mund te interpretohet jo si vetem nje norme civile por edhe si nje norme morale, qe sipas tyre mbajti lart shpirtin e shqiptarit, shpetoi karakterin e tij nga asimilimi dhe formoi botekuptimin e gegeve per boten perreth. Kanuni pra ishte nje menyre jetese, nje kulture e tere qe percaktone relacione te tera sociale, si mardheniet Fe-Individ, grup-individ, prinder-femije, grua-burre, si dhe pikepamjet per rendesine relative te pergjegjesise individuale, lirive, pushtetit, barazise sociale etj. Pra nga ana kulturore kanuni si norme sociale, civile dhe morale ka po aq rendesi per gegun sa edhe vete dialekti geg apo menyra e te folurit. Ai eshte pjese e qenies dhe e botekuptimit geg.
Kanuni si dhe cdo ligj tjeter, ishte i domosdoshem per rregullimin e jetes, qofte kjo malesore, qofte dhe qytetare. Neqofte se ti sot ke emer si komb, i ke borxh po ketij Kanuni. Eshte ceshtje tjeter se cfare mendon ti, faktet jane fakte dhe as pasioni per Hoxhen dhe garnituren e tij kriminele s'mund ti rrezoje keto fakte.
Asnje gje gege nuk eshte inferiore ne boten shqiptare, madje kam guximin te them se eshte shume me e perparuar se ajo toske ne kuptimin me te gjere. Kur them ne kuptimin me te gjere, nenkuptoj historine dhe jo gjendjen e tanishme. Qe te dyjat jane te barabarta, dhe qe te dyjat kane karakteristikat e tyre qe cmohen njejte nga shqiptaret.
Librat e pare u shkruan ne gegnishte, shkrimtaret tane me te medhenj kane shkruajtur ne gegnishte, dhe trojet tona me heroike gjenden ne gegni e jo diku tjeter. Inferior je vetem ti, as tosket e as geget. Te provosh te krijosh percarje mes toskeve dhe gegeve, eshte anti-komb, anti-shtet dhe detyrimisht, perfundon me deshtim.
Gjuha letrare do te nderrohet dhe ate shume shpejt. Po te mendosh per kombin shqiptar ne teresi, e jo ne nje pjese te vogel sic ben ti, e veren se ai standard letrar eshte rrezuar e ka deshtuar qe ate dite qe eshte lansuar. Thone, me dhune nuk ka bukuri. Dhe ky standard i miratuar nen diktatin e pushkes dhe sigurimsave Enveriane nuk ka jete me te gjate se Toset dhe Nanoistet.Gjuha Letrare nuk do ndryshohet dhe nuk ka per tu ndryshuar kurre. Kjo rezistence eshte normale ne kuadrin e reagimit ndaj pamundesise per te qene i pushtetshem, por eshte edhe normale historikisht per kedo standart tjeter ne bote ne 30 vitet e tij te pare. Ky standard nuk ka qene dhe nuk duhet jete asnjehere objekt i opinionit te masave, sidomos te masave injoranto-viktime qe revanshin e kane pothuajse instinktiv (ta shkaterrojme se e ka bere komunizmi, si gjendja e shokut ne ekonomi). Brezat e ardhshem do e kene me pak inat Enverin se nuk kane pasur kontakt me ate periudhe dhe sigurisht do jene me modern dhe liberal ne mendim se opinioni i tanishem fisnoro-klanor. Levizja, informacioni, shkembimi me i madh kulturor dhe ekonomik si dhe eksperienca e tjera boterore ne formimin e letrares, do ti nenshtroi ata me lehte ne standart ashtu sic ka bere ne gjithe boten.
Standardi eshte objekt i masave, se jane masat, qe individualisht e vejne ne pune ate standard. Standardi nuk behet per ndonje Akademi solemne qe i numeron 15 vete, as per Byrone tende Politike, e as per kriken kriminele qe mban vulen Enver+Nexhmije Hoxha. Standardi behet per popullin, behet per kombin qe eshte edhe katalizatori i gjuhes dhe ardhmerise se saj.
Qe ti ke veshtiresi ta pranosh faktin se shumica e shqiptareve (shumica derrmuese) nuk e flasin dialektin, dhe si te tille, as e kane ndermend ta flasin, eshte mangesi jotja. Qe ti mundohesh disa tjereve t'ua lyesh syte me akull, me arsyetimin se Franca diktatoriale dhe absolute (revolucioni ishte nje shkrepese e thjeshte ne nje tunel pa drita) e paska imponuar me dhune, eshte djallezi dhe demagogji.
E te gjithe ne pajtohemi se, djallezite dhe demagogjite anti-shqiptare kane perfunduar me deshtim dhe turp. Keshtu do perfundoje cdokush qe nuk kerkon afrimin por largimin, qe nuk kerkon bashkimin po ndarjen me mure, te gjuhes, njerezise, dhe kombit shqiptar.
Asgjesikurdielli
Ti mendon, shprehesh dhe funksionon si viktime, dmth entitet bosh, shterp dhe i perdhunuar.
Ketu ke permendur 100 here byrone dhe PPSH, se sigurisht pa ata dhe gabimet e tyre ti sot do ishe askushi. Integriteti yt duket qarte nga kundershtaret qe zgjedh, gjenden ne ish-byrone e PPSH, ja ne ate nivel e klasifikon veten se shpirterisht aty e gjen ate, pra kundershtar i Lenkerave dhe Palrave. Ja pse ti nuk ke as dinjitetin, as integritetin dhe as nivelin e duhur arsimor dhe intelektual te diskutosh me mua per kete teme. Te uroj te dalesh fitimtar mbi birone o trim. Befsh qejf.
Shkrimi i meposhtme eshte nje analize e Ardian Vehbise, ku duket qarte se nuk ekziston asnje forme superiore ne gegerisht ndaj toskerishtes.
Standardi i shqipes, ashtu siç u ratifikua nga Kongresi Drejtshkrimor i vitit 1972, është i mbështetur në toskërishten letrare, duke përfshirë edhe elemente e struktura fonetike, morfologjike dhe leksikore të gegërishtes. Në një kohë që vullneti për ta imponuar këtë standard menjëherë e administrativisht ishte thelbësisht politik dhe lidhej ngushtë me nevojën totalitare për homogjenizim kulturor të Shqipërisë, format e standardit ishin përpunuar kryesisht nga shkrimtarë, përkthyes e gjuhëtarë profesionistë, të cilët i njihnin mirë dialektet dhe variantet letrare të shqipes. Për të njëjtën arsye, përndjekja e kulturës gege (kryesisht veriperëndimore katolike) nga ana e komisarëve të kuq të regjimit në Shqipëri nuk e diskrediton medoemos standardin gjuhësor si të tillë, madje as edhe njohjen e tij me ligj si e vetmja formë zyrtare e shqipes. Arshi Pipa, një nga kritikët më të ashpër të politikës gjuhësore totalitare të Tiranës, kishte plotësisht të drejtë kur denonconte shurdhimin me forcë të një kulture aq të stërholluar si ajo e katolikëve të Shkodrës; por kjo e drejtë nuk ia legjitimonte detyrimisht analizat kritike që ua ka bërë strukturave të standardit. Me fjalë të tjera, të gjithë ata që duan ta diskutojnë sot problemin e standardit në shqipe nuk kanë pse të ngatërrojnë mëkatet e politikës gjuhësore me të metat (e ndreqshme ose fatale) të standardit vetë; standardizimi është një gjë, standardi një gjë tjetër. Edhe më e thjeshta përqasje filologjike mes teksteve të shkruara në kohë të ndryshme do të na tregojë se ato trajta që më pas morën bekimin e politikanëve dhe akademikëve të vitit 1972 ishin përpunuar prej kohësh, nga njerëz që e donin shqipen, ia vlerësonin pasuritë dialektore dhe potencialin për nyjtim të mëtejshëm dhe ia kuptonin prirjet për zhvillim. Prandaj mua nuk më duket se standardi mund të sulmohet kaq lehtë dhe kaq pa përgjegjësi, sidomos nga amatorët; aq më tepër që edhe studiues të kalibrit të Arshi Pipës nuk tingëllojnë bindës në analizat e tyre qoftë të Fjalorit të Gjuhës së Sotme Shqipe (të vitit 1980), qoftë të rregullave të drejtshkrimit të miratuara në 1972.
Sot dëgjohen rëndom kritika e ankime se standardi gramatikor ka lënë jashtë paskajoren gege ndërsa fjalësi i Fjalorit të vitit 1980 ka lënë jashtë një numër të madh fjalësh të gegërishtes të cilat në të vërtetë do ta kishin pasuruar shqipen. Argumenti i paskajores, më duket mua, është disi sipërfaqësor; pikërisht sepse standardi mbështetet në toskërishten, e cila paskajoren nuk e ka. Rivendikuesit e paskajores në të vërtetë vetëm sa e mitizojnë (hipostazojnë këtë formë gramatikore, duke e shkëputur nga konteksti formal që ia jep asaj forme funksionet; përndryshe të gjithë linguistët profesionistë të paktën që nga Saussure-i e këtej e dinë se në gjuhë vetëm diferencat luajnë rol, ndërsa substanca është rastësore (kontingjente), çka don të thotë edhe se funksionet që në gegërishte i mbulon paskajorja, toskërishtja i shpreh me mjete të tjera; dhe se ata që pretendojnë se "ia ndiejnë mungesën" paskajores në standard në të vërtetë orvaten të shartojnë në ligjërimin standard struktura gramatikore të dialektit të tyre (geg), ose të një gjuhe tjetër që e ka paskajoren.
Sa për varfërimin "qëllimisht" të leksikut të shqipes nga ana e hartuesve të Fjalorit të 1980-ës, ose edhe thjesht për mospasqyrimin adekuat të pasurive leksikore të gegërishtes në këtë fjalor, kritikat janë bërë nga njerëz që janë ulur ta analizojnë fjalësin (duke filluar nga Arshi Pipa vetë, prandaj meritojnë vëmendje të veçantë. Deri edhe mbrojtës të vendosur të statu quo-së gjuhësore në Shqipëri e kanë pranuar se leksikut të të folmeve gege i janë bërë padrejtësi në fjalor, në një kohë që ithtarë të ringjalljes së gegërishtes letrare e marrin tanimë pa vërtetim se gegërishtja e ka leksikun më të pasur se toskërishtja, edhe pse leksiku i standardit duket sikur e shpërfill këtë të dhënë elementare.
Në të vërtetë askush nuk e di nëse leksiku i këtij dialekti është apo jo më i pasur sesa leksiku i atij tjetrit, sepse deri më sot nuk janë bërë vjelje shteruese të leksikut popullor të shqipes; në përgjithësi nuk ka shumë kuptim të flitet për leksik dialektor, meqë dialekti zakonisht përcaktohet në bazë tiparesh fonetike e gramatikore, në një kohë që fjalët shpesh janë të shpërndara në pajtim me rregullsi që diktohen nga shkëmbimet materiale dhe kulturore; dhe last not least vetë nocioni i pasurisë leksikore është problematik. Fjalori i një gjuhe s'është veçse një regjistër i fjalëve që ndeshen (zakonisht) në tekste të shkruara në atë gjuhë; për shqipen, forma e shkruar e së cilës ka një histori relativisht të shkurtër, janë marrë zakonisht në konsideratë edhe një numër i madh fjalësh të qëmtuara në terren nga gjuhëdashësit shpesh amatorë; kjo shpjegon edhe numrin e madh të etnografizmave në Fjalorin e vitit 1980 dhe në të tjerët që u mbështetën në të. Nëse një gjuhë numëron më se njëzet emra për dhinë e zezë, kjo nuk tregon ndonjë pasuri të gjuhës vetë, por thjesht segmentim të komunitetit që e flet atë - meqë kontakti i shtuar, shkëmbimi i mallrave dhe i informacionit, do ta balanconin vetvetiu raportin midis shenjuesit dhe të shenjuarit. Sipas të njëjtit arsyetim, të cilin unë e bëj timin, pasuria leksikore e pretenduar e gegërishtes dialektore është në thelb shprehje e segmentimit të komuniteteve gege, të mungesës së kontakteve midis të folmeve, gjë që shpjegohet për bukuri me historinë e trevave gege të paktën gjatë këtyre pesë-gjashtë shekujve të fundit. Përkundrazi, ekspozimi më i madh i Toskërisë ndaj ndikimeve të kulturave të tjera, që erdhi për shkaqe gjeografike por edhe si pasojë e një zhvillimi ekonomik më të madh të Jugut të Shqipërisë gjatë shekujve XIX-XX, mund të na ndriçojnë sado pak për arsyet e depërtimit të shumë fjalëve të huaja (turqizma, greqizma, sllavizma) në dialektet toske; paradoksalisht, të njëjtin "infektim" e ndeshim edhe në të folmen e qytetit të Shkodrës, dhe për të njëjtat arsye.
Prandaj mua më duket se edhe teza gjerësisht e pranuar, se leksiku i gegërishtes është më i pasur sesa ai i toskërishtes është, në thelb, një tjetër mitizim i panevojshëm në kuadrin e kundërvënies dyjare gegë-toskë që e kontrapunkton kaq mirë përpjekjen tonë kombëtare për unitet. Prurjet dialektore në leksikun e shqipes së shkruar kanë gjithnjë vlerë relative; pse shqipja e shkruar, në toskërishte e në gegërishte, nuk ka nevojë për emra dhish e dhensh, as për nomenklaturën e dërstilës e për asortimentet e lakrorit me hithra, por për leksik abstrakt, të tillë që t'u përshtatet nevojave shprehëse të jetës në një mjedis qytetës. Të folmet rurale të shqipes nuk janë në gjendje të ndihmojnë shumë në këtë mes; as fjalorët akademikë, sado të ngjeshur të jenë me rekomandime të mençura. Në rrethanat e sotme të një shoqërie që vjen duke e njohur vetveten nëpërmjet një procesi të përshpejtuar modernizimi, shqipen mund ta pasurojnë vetëm profesionistët e penës: shkrimtarët, publicistët, autorët e TV-së; sepse vetëm këta e kanë ndjeshmërinë estetike të nevojshme për të kanalizuar prirjet e brendshme të vetë gjuhës për zhvillim.
Nga ana tjetër, nuk më duket se ka ndonjë bazë edhe teza tjetër se standardi qëllimisht la jashtë përdorimit një numër të madh fjalësh të gegërishtes (së bashku me implikimin se ky mëkat mund të lahet duke ia hapur dyert tani prurjeve përndryshe të ndrydhura të leksikut geg). Nuk ka bazë sepse standardi, për nga vetë natyra si u përftua, ishte përfshirës, jo përjashtues; i hapur për t'u pasuruar më tej me fjalë dhe me forma (mjete e struktura fjalëformuese); dhe kjo vetëm e vetëm ngaqë leksiku i grumbulluar në fjalorët e derisotëm të shqipes është jashtëzakonisht i paktë në numër, dhe i varfër për nga cilësia - në vetvete e sidomos në krahasim me gjuhë të tjera. Çdo përkthyes profesionist do të ma konfirmojë sa të mbingarkuara me kuptime janë fjalët e shqipes në krahasim me ato të gjuhëve perëndimore (për shembull); fjalë të tilla si ato të frëngjishtes exiger, requérir, demander, solliciter, réclamer, postuler na duhet t'i kthejmë si kërkoj e ndonjëherë lyp, dhe pse të dyja këto folje shqipe kaq të respektuara kanë edhe kuptime të tjera madhore... Një e tillë tendosje semantike e leksemave të shqipes së shkruar ka çuar doemos në lodhje e konsumim të fjalëve, çka i shtyn pastaj shkrimtarët të kërkojnë fjalë të reja e të freskëta, ndonjëherë duke i sajuar vetë e ndonjëherë tjetër duke i qëmtuar në fjalorë e në letërsinë e traditës; që këtej edhe një rizbulim i virtyteve shprehëse të leksikut gegërisht nga ana e autorëve shqiptarë të fundit të viteve 80, duke filluar me Kadarenë vetë; por i ndihmuar edhe nga rritja e kontakteve kulturore me shqiptarët e trojeve të ish-Jugosllavisë. Ky lloj dialogu në një nivel të tillë kaq të stërholluar duket të jetë ndërprerë, në atë masë që kokat e nxehta i janë kthyer prapë paskajores...
Standardi në vetvete nuk ka asgjë që ta pengojë të zhvillohet për t'iu përgjigjur kërkesave që u shtron koha e sotme atyre komuniteteve që e pranojnë standardin për të mirëqenë. Aq më pak të metat e supozuara të standardit, papërsosmëritë e rastësishme ose të qëllimshme, zhbalancimet, strukturat kaba, bizantinizmi gramatikor dhe fundamentalizmi normativ mund të sillen si argumente në të mirë të ringjalljes së gegërishtes letrare. Të metat e mangësitë e standardit mund të zgjidhen për bukuri brenda strukturave (gjuhësore dhe institucionale) të standardit; por zhvillimi e pasurimi i tij i mëtejshëm varet jo aq nga akademitë e universitetet, sa nga të gjithë ata që e praktikojnë, e në radhë të parë nga shkrimtarët e publicistët. Kjo don të thotë edhe se gegërishtja letrare do ringjallur jo sepse standardi vetë është i pamjaftueshëm, por sepse likuidimi i kësaj forme kulturore nga ana e totalitarëve të Tiranës ishte një gjest i motivuar politikisht dhe përndryshe i papërligjur; pra do ringjallur sepse ka një numër folësish të shqipes që nuk e njohin vetveten në format e standardit, jo sepse gegërishtja letrare, në vetvete, është njëfarësoj superiore ndaj standardit.
Postuar më parë nga Leshator
Asgjesikurdielli
Ti mendon, shprehesh dhe funksionon si viktime, dmth entitet bosh, shterp dhe i perdhunuar.
Ketu ke permendur 100 here byrone dhe PPSH, se sigurisht pa ata dhe gabimet e tyre ti sot do ishe askushi. Integriteti yt duket qarte nga kundershtaret qe zgjedh, gjenden ne ish-byrone e PPSH, ja ne ate nivel e klasifikon veten se shpirterisht aty e gjen ate, pra kundershtar i Lenkerave dhe Palrave. Ja pse ti nuk ke as dinjitetin, as integritetin dhe as nivelin e duhur arsimor dhe intelektual te diskutosh me mua per kete teme. Te uroj te dalesh fitimtar mbi birone o trim. Befsh qejf.
Une tu drejtova ty, zedhenesit te Byrose dhe minionit te Hoxhes. Nese nuk e di cfare dmth Minion, konsultoje pak fjalorin, e nese s'e gjen aty, shif ne ate English Dictionary.
Je ti ai qe e arsyeton regjimin makaber te Hoxhes dhe na thua neve se ne kemi qene fise malore para Hoxhes. Je ti ai qe si nje i pafytyre shtremberon fakte ketu, e me luan viktimen ngaqe per ty, standardi qenka i mire e geget inferior.
Ti jo qe s'ke nivel te bisedosh me mua, por ti meriton edhe injorimin total, por meqe mund te kete edhe ndonje atje qe mendon si ti, une po e marr mundin te harxhoj kohe dhe mund me ty.
Te thashe se bisha kur vdes, jep goditjet e fundit. Ti po e ben kete, duke e arsyetuar edhe njehere shprehjen:
"Gjarperi kur iken, vezet i le pas".
Miq të dashur, duke ju lutur ta lexoni më shpesh “Marash Ucin” e “Lahutës së Malcis”, unë me shumë dëshirë do të kisha hequr dorë nga ky forum.
Në vend të gjuhës së argumenteve dhe të fakteve, ju keni zgjedhur sharjet, fyerjet, etiketimet (metodë kjo e të gjithë idhtarëve të ideologjive diktatoriale), kurse thelbi i të qenit shqiptar, sikundër e provon edhe pjesorja e shqipes klânë/qënë < *k^leu-ent- është pikërisht ‘të jesh me nder, të jesh me emër (të mirë)’. Kjo, mbase, më së miri e shpjegon enigmën e “Enciklopedisë britanike” pse shqiptarët, ndonëse të pak në numër, i dhanë aq shumë perandor Romës, pastaj Bizantit dhe shumë, tepër shumë kryevezirë Perandorisë Osmane. Pra, qëllimi, synimi jetësor jo i bastardhëve shqiptarë, por i shqiptarëve të vërtetë qe të jetuarit me emër të mirë ose me nam.
Leshator -"pumpkin head",mos lere nam e theksoj edhe njehere!Te jesh injorant nuk eshte krim te ngulesh kembe ne injorancen tende eshte me shume se krim!"Bunjaj!"...Zot na ruaj!Cfare "pumpkin"...
Kam ca pyetje.
1. A ka gjuhe standarte kombi shqiptar?
2. Sa dialekte ka shqipja?
3. A ka dialekt me te mire dhe me te keq?
4. Sa gjuhe standarte duhet te kete kombi shqiptar?
5. Kush duhet te vendose per standartin/standartet?
6. Cf'are presupozon/presupozojne standarti/standartet?
You got to be Albanian to get a real tan!
Regullat e Postimit
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt