Gjuha shqipe, mediat dhe mllefi im!

[eaglexxx]

Jam i mendimit se mediat po kontribuojne shume ne bastardimin e gjuhës sonë,pajtohem plotësisht me hapësin e temes, vetem se un do te thoja që mos të futen ne ket rang edhe mediat e shkruara,sepse ne to shkruhet gjuha e paster letrare .
Gjuha e mediave të folura është e nivelit më të ulët.Udhëheqësit e programeve te ndryshme sidomos atyre rinore,nuk posedojnë njohuritë elementare mbi normën gjuhësore,dhe ne kete mënyre bëjne shkelje të palejueshme të saj,ata nuk posedojne as leksik qe do tu mundesonte një komunikim të nivelit mesatar me degjuesit apo shikuesit.Leksiku i tyre permban fond shumë të varfër fjalësh dhe është i ngarkuar me fjalë të huaja...
Po flas per mediat në Kosove ,por nuk mendoj se qendrojne më mire as ne Shqiperi, mjafton ti hudhesh nje shikim disa temave këtu ne forumin shqiptar ,ku shumica e anetarve jan nga Shqipnia,dhe menjiherë krijohet pershtypja se edhe atje përdhoset gjuha pameshirshem dhe un mendoj se kjo është gjëja me e turpshme qe mund ta beje një popull...Nese një njeri i moshuar, apo i moshes mesatare në qender te Prishtines degjon nje bised mes dy të rinjve me siguri se shum pak do te kuptonte nga ato qe ata i flasin.
Pos informimit,gjuha e mediave luan rol të rëndësishem edhe në formimin gjuhësor të auditoriumit dhe ushtron ndikim ne kulturen e të shprehurit të tij,veçmas te të rinjeve,,e si mund ti shërbejne këtij misioni mediat që vetë manifestojnë një nivel aq te ulët të kultures gjuhësore..
Me këto bastardime mediat duhet ta din se i bejne keq edhe vetes së tyre,pasi qe suksesi në konkurencë kushtëzohet edhe nga ngritja e kualitetit gjuhësor.
Degjuesit dhe shikuesit që kanë një formim gjuhësor të mirë ndjehen te torturuar nga shprehjet e varfëra gjuhësore dhe nga konfuzioni,paqartësia e shprehjeve te tyre...Shkeljet e normave gjuhësore deri në perdhosje të gjuhes në mënyrë publike nga njerz që nuk posedojnë kualitetet e duhura është akt i dënueshem dhe në vendet ku funksionon mirë shteti juridik ato shkelje dënohen si çdo shkelje e rregullave tjera të shoqeris...Ne gjendjen qe është krijuar,marrja në mbrojtje e gjuhës shqipe nga ana e institucioneve përkatese te kultures është një akt civilizues,apo detyrë patriotike...

Ne pergjithesi permbajtja ishte e mire, por krahaso kritiken tende me te shkruarin tend atehere, menjehere lind nje pikepyetje e madhe.

A duhet te shkruajme te gjithe njesoj ? A duhet t'i heqim fjalet e huaja, dhe ti zevendesojme ato me fjale shqipe?

[Falco115]

Ne pergjithesi permbajtja ishte e mire, por krahaso kritiken tende me te shkruarin tend atehere, menjehere lind nje pikepyetje e madhe.

A duhet te shkruajme te gjithe njesoj ? A duhet t'i heqim fjalet e huaja, dhe ti zevendesojme ato me fjale shqipe?

Pershendetje Eaglexxx!
Meqë postimeve të mia,për dallim nga ato të tjerve në këtë temë u bëhet analizë e hollesishme nga disa forumistë këtu,po futem edhe un pak edhe pse nuk desha te zgjatesha shum...Sipas teje në atë postim timin qenkan disa gabime,mirë,unë nuk jam ai i pagabueshmi,,nëse je ti gëzohem dhe të përgëzoi,se paku mësoj diqka nga ti.
Asnjëherë pa dashur te prodhoj situata konfliktuoze këtu, desha te futem pak në analizë, dhe kerkoj te bashkepunosh edhe ti.
Fjalët të cilat i ke cekur si gabime psh. POSEDON,FOND,POSEDOJNË,KUALITET,CIVILIZIM, KONTRIBON ... a nuk janë fjalë shqipe?(nëse nuk janë më trego se fjale të ciles gjuhë jane këto?),,,fjalën POSEDON e ke nënvizuar disa herë si gabim...Po fjala KONFUZION ciles gjuhë i perket?
Vërtet kur i pashe keto fjale qe i ke nenvizuar si fjalë te huaja,edhe te unë lindi pikëpyetja e madhe.
Pastaj e ke nenvizuar si gabim drejtshkrimi fjalinë SEPSE NË TO SHKRUHET GJUHA E PASTËR LETRARE(këtu fjala është per mediat e shkruara,gazetat kosovare)cila nga këto fjalë është e huaj dhe ku qëdron gabimi i drejtshkrimit këtu?
Mbetën fjala bastardim dhe auditorium,kërkoi mendimin tënd te me tregosh se cilës gjuhe i përkasin keto dy fajlë.
Pres përgjigje.
Me respekt Arbeni!


Pershndetje Elinokton!
Asgjë nuk kam keqkuptuar, pikërisht te ajo qe thua ti ështe dallimi(pasi më pyete për dallimin),arsyeje e kyçjes sonë në këtë temë nuk është ti bejme citime korigjuese tjetrit,as shqetësimi i z.Shvarc për gjuhën shqipe,por eshte që te flasim për rolin e mediave në ruajtjen e gjuhës shqipe..
Nuk eshte qellimi as ti rekomandojmë tjetrit qe te vazhdon kurse gjuhe,por ti e bëre...Nje njeriu të denuar me vdekje për shumë faje i thane kërko deshiren e fundit para se te vdesësh,ai u thot dua që gurin e parë mbi mua ta hedh ai që asnjiher nuk ka bëre asnje faje...ti fillimisht gjete *gabimet* te unë ne nje shprehje popullore,unë të pyeta a e di si shkruhen thëniet popullore ,po nuk u përgjigje,pastaj prap me thua shiqo ne paragrafin e dyte te postimit tuaj se paska gabime,,ndersa un te them ty shiko njerin nga postimet tua i ka 8 rreshta dhe aty gjen mbi 20 gabime drejtshkrimi dhe fale te huaja...unë te them ty shiko citimin e parë qe me bëre,si u shprehe...
Kalo bukur!

[Kryqi i Paqes]

Pershndetje Elinokton!
Asgjë nuk kam keqkuptuar, pikërisht te ajo qe thua ti ështe dallimi(pasi më pyete për dallimin),arsyeje e kyçjes sonë në këtë temë nuk është ti bejme citime korigjuese tjetrit,as shqetësimi i z.Shvarc për gjuhën shqipe,por eshte që te flasim për rolin e mediave në ruajtjen e gjuhës shqipe..
Nuk eshte qellimi as ti rekomandojmë tjetrit qe te vazhdon kurse gjuhe,por ti e bëre...Nje njeriu të denuar me vdekje për shumë faje i thane kërko deshiren e fundit para se te vdesësh,ai u thot dua që gurin e parë mbi mua ta hedh ai që asnjiher nuk ka bëre asnje faje...ti fillimisht gjete *gabimet* te unë ne nje shprehje popullore,unë të pyeta a e di si shkruhen thëniet popullore ,po nuk u përgjigje,pastaj prap me thua shiqo ne paragrafin e dyte te postimit tuaj se paska gabime,,ndersa un te them ty shiko njerin nga postimet tua i ka 8 rreshta dhe aty gjen mbi 20 gabime drejtshkrimi dhe fale te huaja...unë te them ty shiko citimin e parë qe me bëre,si u shprehe...
Kalo bukur!

Skifter!
Nuk kam ndonje kundershtim ne ate qe mendoni se keni te drejte, besoj se gjithkush eshte ne gjendje te mbroje mendimin e tij. Ne kete rast, une preferoj sic me uroni juve: "te kaloj mire".

[majla]

Fjalët të cilat i ke cekur si gabime psh. POSEDON, POSEDOJNË,KUALITET,CIVILIZIM, KONTRIBON ... a nuk janë fjalë shqipe?(nëse nuk janë më trego se fjale të ciles gjuhë jane këto?),,,fjalën POSEDON e ke nënvizuar disa herë si gabim...Po fjala KONFUZION ciles gjuhë i perket?



Djema nuk dua te futem ne mes te debatit tuaj po nuk munda te rri pa thene nja dy fjale.
Te gjitha keto fjale nuk jane shqip por jane huazime nga gjuhet latine.
Po mundohem te them ato shqipe
Posedon K a
Kualitet Cilesi
Civilizim Zhvillim
Kontriboj Ndihmoj ,b ehem pjese e dickaje.
Konfuzion Rremuje.
Problemi qendron se jane futur aq thelle ne perdorim sa ne nuk arrijme me t'i dallojme si te huaja.
Dhe pikerisht nje pjese te madhe te fajit e kane mediat.

Pershendetje te gjitheve

[drague]

Fjalët të cilat i ke cekur si gabime psh. POSEDON, POSEDOJNË,KUALITET,CIVILIZIM, KONTRIBON ... a nuk janë fjalë shqipe?(nëse nuk janë më trego se fjale të ciles gjuhë jane këto?),,,fjalën POSEDON e ke nënvizuar disa herë si gabim...Po fjala KONFUZION ciles gjuhë i perket?



Djema nuk dua te futem ne mes te debatit tuaj po nuk munda te rri pa thene nja dy fjale.
Te gjitha keto fjale nuk jane shqip por jane huazime nga gjuhet latine.
Po mundohem te them ato shqipe
Posedon K a
Kualitet Cilesi
Civilizim Zhvillim
Kontriboj Ndihmoj ,b ehem pjese e dickaje.
Konfuzion Rremuje.
Problemi qendron se jane futur aq thelle ne perdorim sa ne nuk arrijme me t'i dallojme si te huaja.
Dhe pikerisht nje pjese te madhe te fajit e kane mediat.

Pershendetje te gjitheve

po "kodit civil" se t'ja veme emrin???

kodi zhvillim

[majla]

po "kodit civil" se t'ja veme emrin???

kodi zhvillim

Civil ne kete rast eshte me kuptimin "qytetar"

Ka raste kur keto jane bere pjese e terminologjise dhe nuk keni ng ate shkojme dhe do ta marrim ashtu sic na e japin.

[drifilon]

[shigjeta]

Prej shekujsh dihet fare mirë se administrata e një shteti mund të quhet e konsoliduar, kur ajo ka një gjuhë të unifikuar, të qartë e të prerë, jo vetëm për personelin e saj, por kryesisht edhe për mbarë popullin. Çdo shtetas, pavarësisht shkallës së tij të shkollimit (dhe jo të shkallimit), duhet ta kuptojë atë çka thonë Kuvendi, qeveria, gjykatat dhe jo më pak mediat, të shkruara apo elektronike qofshin këto. Fatkeqësisht, rasti nuk është i tillë në Shqipërinë e sotme. Para disa ditësh, më zuri syri e veshi në ekranin e Televizionit publik Shqiptar, një zëvendësministër që po fliste për një fond apo shumë të caktuar parash, e cila, po e citoj, “do të disbursohet në dy transhe”. Jam i bindur që lexuesi i vëmendshëm e i paanshëm i rubrikës sime të së dielës, e nuhat menjëherë që kjo fjali është e pakuptueshme për shumicën e shqiptarëve, sidomos për ata që nuk dinë gjuhë të huaja ose i dinë ato thjesht sa për një komunikim të përditshëm. Pra, lind pyetja: Çfarë donte të thoshte zoti zëvendësministër me këtë fjali? As unë nuk do ta kisha kuptuar, sikur të mos isha çun Tirone me diplomë Sorbone, d.m.th. sikur të mos kisha studiuar në Francë dhe, rrjedhimisht, të mos kisha ditur ta flisja e ta shkruaja frëngjishten: bourse frëngjtë i thonë qeses me para, débourser ka kuptimin “nxjerr paratë nga qesja”, pra, “paguaj” (në anglishte to disburse), ndërsa tranche do të thotë, në kuptimin e mirëfilltë, “thelë, fetë, copë” dhe “seri shifrash të njëpasnjëshme të një numri”, kurse, në kuptimin e figurshëm, do të thotë “pjesë”; kështu që “do të disbursohet në dy transhe” në shqipe do të thotë “do të jepet në dy pjesë”. Pra, për të kuptuar “shqipen” e zotërisë në fjalë, duhet të dish patjetër ta flasësh e ta shkruar frëngjishten dhe anglishten e sotme! Thënë ndryshe, që shqiptarët të merren vesh me njëri-tjetrin, duhet të mësojnë sa më shumë gjuhë të huaja. Thënë më popullorçe, duhet që lepujt shqiptarë, sidomos ata që janë në pushtet, të mësojnë sa më shumë gjuhë të huaja që të arrijnë të bëjnë stanin e tyre shtetëror dhe t’i provojnë mbarë botës së qytetëruar se mund të bëhet stan me lepuj, por me lepuj që dinë gjuhë të huaja, ama, si ata vetë! Këtij i them guxim unë: zëvendësministri ynë qenka mirëfilli për t’u përgëzuar! Madje, këtë guxim e dëshmon vetë përdorimi, nga ana e tij, e foljes “disbursoj” e cila, siç sapo e përmenda, vjen nga emri “bourse” që, në frëngjishte, ka edhe kuptimin e figurshëm “bole” si sinonim paksa vulgar pikërisht i emrit “guxim”!

Mjerisht, përdorimi i një shqipeje të përçudnuar nuk është tipik vetëm për politikanët, deputetët e qeveritarët tanë. Ai është kaq i përditshëm nga shumëkush, madje deri në neveri, edhe në mediat tona të shkruara dhe elektronike. Prej disa muajsh ndjek rregullisht edicionet qendrore të lajmeve në TVSH, Vizion +, Klan e Kryekanal (shqipërim i saktë i emrit të bujshëm “Top Channel”). Me përjashtim të Kryeministrit Berisha, një pjesë e mirë e anëtarëve të kabinetit të tij qeveritar e dhunojnë gjuhën shqipe pa ua bërë tërr syri, veshi apo hunda; po kështu, me përjashtim të Edi Ramës, një pjesë e mirë e figurave më të njohura të Partisë Socialiste e dhunojnë jo rrallë gjuhën shqipe pa iu dridhur qerpiku, qimet e kokës apo edhe të pjesëve të tjera të trupit; e njëjta gjë mund të thuhet edhe për jo pak deputetë të të dy krahëve.

Gjithsesi, dua ta siguroj lexuesin e vëmendshëm dhe të paanshëm të rubrikës sime të së dielës se nuk kam ndër mend t’i parashtroj këtu lista të gjata fjalësh, strukturash e shprehjesh të huaja që i kam vjelë prej vitesh nga goja e personaliteteve të sapopërmendura. Por do të tregohesha i padrejtë sikur të kaloja në heshtje faktin që shumë e shumë gazetarë e masakrojnë rregullisht e me një kënaqësi gati sadiste gjuhën standarde shqipe, atë gjuhë që, në gojën e nën penën e tyre, duhet të ketë për mision t’i përçojë lajmet sa më saktë në veshët dhe, që andej, në ndërgjegjet e dëgjuesve apo të teleshikuesve, por që në fakt paraqitet sa vjen e më shpesh si një shkartisje italishteje, anglishteje e shqipeje të zvetënuar.

Së fundi, por jo më së paku, i kërkoj lexuesit tim të bëjë një përpjekje për të më kuptuar përse po jap kushtrimin lidhur me dhunimin sistematik të shqipes nga vetë administrata shtetërore, nga klasa politike dhe nga mediat, që, për mua, është dhunim jo vetëm i shtetit dhe shoqërisë, por edhe i kombit e i mendimit shqiptar.

Edmond Tupja - Panorama

[SERAFIM DILO]

Do te disbursohet ne dy transhe........
Hajde politikan,hajde...

[i humburi]

...dhun kundra gjuhes? asaj me te bukures ne bote,gjuhes shqipe?neser i jav....
o halli se po vujm e po pagujm per shtremnim e debilim t menjes ....A. na rujt e na nimoft...

E.Tupja ka arsye bazike ......