Mesime dhe doktrina te krishtera orthodhokse

[Qerim]

Te krishteret ortodokse festuan me 15.6.08 Zbritjen e Shpirtit te Shenjte ,te njohur edhe nen emertimin e Pesedhjeta apo Rusaljet ,feste qe mbyll ciklin pashkor.Sipas tradites se krishtere ,Shpirti i Shenjte te cilin Krishti e premtoi ne Darken e Misterit qe ta dergoje mbi bote zbriti ne formen e gjuheve te zjarrta,50 dite mbas Pashkes mbi mbledhjen e apostujve,ndersa keta fituan dhuraten e predikimit.

Zbritja e Shpirtit te Shenjte ne bote vulos vepren e shpetimit te njerezimit ,duke i bashkuar me Zotin te gjithe ata qe kane besuar apo do te besojne Fjalen e Tij.Gjithashtu eshte edhe festa e themelimit te Kishes se krishtere ,sepse ne te njejten dite,pas fjalimit te Shenjtit apostoll Peter,u pagezuan afersisht tre mije shpirtra ,te cilet formuan komunitetin e pare te krishtere ne Jeruzalem.

E njejta tradite thote qe Zbritja e Shpirtit te Shenjte nuk u nderpre menjehere ne diten e Pesedhjete ,por zgjatet pa pushim nepermjet punes se Kishes.Fuqia e Shpirtit te Shenjte ndahet vecanerisht nepermjet hirit special dhene ne priftezimin e arhiereve,prifterinjve dhe diakoneve dhe nepermjet Mistereve te Shenjta dhe liturgjive te kryera nga keta.Te gjithe te krishteret marrin dhuraten e Shpirtit te Shenjte menjehere mbas pagezimit ,nepermjet Misterit te Vajisjes.

Sot, Shpirti i Shenjte zbret ne lutjen e sherbyesve te shenjte te Kishes ne mesin e besimtareve te mbledhur ne kisha,si dikur mbi apostujt ne dhomen e Darkes.Po sot ndahen ne kisha dege te gjelbra arre dhe bliri ,te cilat kujtojne per gjuhet e zjarrta te zbritura dikur mbi apostujt.

Zbritja e Shpirtit te Shenjte eshte nje nga festat me te rendesihme te Ortodoksise dhe nepermjet permendjes se te vdekurve nga e shtuna e meparshme, kur behen festa ne kishe.

E djela eshte e njohur edhe nen emertimin E djela e Madhe dhe eshte dita pas se ciles numurohen te djelat e tjera ne kalendarin ortodoks.E hena eshte dita e Te Shenjtes Treshe,ndersa me te marten e Rusaleve mbyllet festa.Uji i bekuar ne sherbesen e kesaj dite ka te njejtat veti me ujin e bekuar nga Pagezimi.Me kete uje sperkaten njerezit,kafshet, livadhet ...,ne rast furtunash,shira te medha dhe bresher.

Domethenja e ikones "Zbritja e Shpirtit te Shenjte"

Ikona e kesaj feste,e njohur si "Zbritja e Shpirtit te Shenjte",eshte pikturuar me shume te arte ne pjesen e siperme,gje qe thekson faktin qe eshte nje ngjarje e rendesishme.Ne dhomen e siperme te nderteses ne te cilen nxenesit e Krishtit u mblodhen pas Lartesimit,apostujt qendrojne ne gjysem-rreth,duke simbolizuar bashkimin e Kishes.Midis apostujve mund te njihen te katert evangjelistet -Mateu,Marku,Luka dhe Joni-,te cilet mbajne ne duar nga nje mbishkrim qe perfaqson autoritetin e te mesuarit te dhene nga Shpetimtari.Ne pjesen e poshtme eshte pikturuar ne nje fond te erret,nje figure simbolike mbreti ,Kosmos.Kjo perfaqson njerezit e botes te cilet jetonin ne erresiren e mosnjohjes dhe mekatit.Shalli i bardhe ne duart e tij perfaqson mesimet e apostujve.

[Qerim]

Ortodokset festojne lindjen e Shenjtit Jon Pagezuesi

Para-rendesi dhe Pagezuesi i Zotit, Shenjti Jon,u lind ne te njejten dite me Jezu Krishtin,ne fshatin Ein-Kerem prane Jeruzalemit dhe ishte i biri i rabinit Zakaria dhe i Elisabetes, kushurire e Virgjereshes Maria.Ne pjekuri u terhoq ne shkretetire,ku ushqehej me kermij dhe mjalt.Mbulohej me nje teshe prej flokesh kamilje dhe shtrengohej ne mes me nje rrip lekure,duke u kujdesur vetem per lutje.Mbas vitit 29 pas.K.,kur degjoi Fjalen e Zotit,u vendos ne krahinen e Jordanit,ku filloi te predikoje pendesen atyre qe vinin ta shikojne dhe ti kerkojne keshille.Ai i pagezonte me ujerat e Jordanit per ti pastruar nga mekatet e tyre dhe per ti pergatitur per pritjen e Shpetimtarit ne shpirtrat e tyre.Joni eshte ai qe E pagezoi Jezusin ne ujin e Jordanit dhe po ai qe kritikoi ashper Irod Antipa-n,tetrarkun e Galilese,i cili u martua me te vene e vellait te tij.Me urdhrin e Irod-it ,Joni u mbyll, ndersa me lutjen e bijes se tij "njerke",Salomea, shenjtit ju pre koka.Trupi i Jonit u gropos ne qytetin Samaria, ndersa koka u cua ne Aleksandri, ne Egjypt,pastaj ne Kostandinopoj;tani gjendet ne provincen Poitou, ne France.

[Qerim]

Te krishteret festuan te djelen Shenjtet Petro dhe Pavli.Keta dy apostuj festohen se bashku sepse vdiqen te njejten dite te vitit 67,29 qershor,gjate persekutimit te krishter te nisur nga perandori romak Nero.

Pjetri ,me emrin e tij judej Simion,ishte nje peshkatar galiljan,vella me Apostullin Andrea.Pjetri ishte nxenes i Jon Pagezuesit dhe bente pjese te 12 apostujt e Jezusit,duke qene me i madhi ne moshe nga keta.Me gjithe dashurine per Jezu Krishtin ,nuk mundi ta mposhte dobesine ,duke e mohuar 3 here Zotin dhe duke ju thene ushtareve se nuk e njihte Jezusin,pikerisht kur Ky po poshterohej dhe po cohej nga Ana ne Kajafa.

Pas Ngritjes ne qiell te Shpetimtarit, Pjetri propagandoi Evangjeline ne Jude,Antiohia, Pont, Kappadocia dhe Bitinia, duke arritur deri ne Rome.

Atje u martirizua nepermjet kryqezimit mbi kryq me koken poshte ,ne te njejten dite ne te cilen ju pre koka Apostullit Pavel.

Pavli, me emrin e tij fillestar Saul,ishte farise,nxenes i te mesuarit Gamaliel.Ne fazen e pare ishte nje persekutues i te krishtereve,por pas shfaqjes se Krishtit mbi rrugen e Damaskut,u konvertua ne kreshtinism,duke u deshmuar nje predikues i paepur i besimit te krishter.

C`do me thene shpata dhe celesi ?

Shpata me te cilen shfaqet Shenjti Apostull Pavel predikon fjalen e Zotit.Ne epistolen per te krishteret ne Efes,duke folur mbi luften me forcat e liga,Pavel ju kerkon ketyre qe te kujdesen per armet shpirterore,nepermjet te cilave, sic sqaron ai,duhet kuptuar fjala e Zotit.Shenjtit Pavel ju pre koka me shpate.

Celesat ne doren e Shenjtit Pjeter do te thone `Celesat e Perandorise se Qiejve` , te cilat ja ka besuar Jezu Krishti,nepermjet te ciles kuptohet Kisha,te cilen Shpetimtari premtoi qe do ta ndertoje mbi gurin e besimit dhe te deshmise se Pjetrit (i cili E pranoi se qe biri i Zotit).Ne kete menyre, Pjetrit ju dha fuqia per te mbyllur dhe per te hapur hyrjen ne kete perandori.

[arbereshi_niko]

Pjetrit ju dha fuqia per te mbyllur dhe per te hapur hyrjen ne kete perandori.

Or ti djale i mbare, nuk eshte forumi i skulpturave ketu, pastaj çfare do te thote “te hapesh e te mbyllesh dyer…”?
Jo more djale jo, me duket se e ke lexuar por nuk e ke kuptuar punen e pyetjes qe Yn’Zot Krishti i drejtoi Petros…, pasi ky pohoi se Ai ish i Biri i Perendise, pregjigja ishte… “ ti me the se une jam Biri i Perendise, por jo gjaku dhe mishi ta kane diktuar, por Ati im qe eshte ne qiej, keshtu un te them ty, ti je Petro ( emer qe rrjedh prej fjales gure ). Dhe mbi kete “gure” ( shkemb ), pra (mbi mua qe me njohte si Birin e Perendise)…, un do te themeloj Kishen time “.- Pra mbi Besimin e Petros qe Zoti Krisht themelon Kishen dhe jo mbi njeriun te quajtur Petro, ku ky besim i vjen jo nga vetvetja por nepermjet (Shpirtit) te Atit qe eshte ne qiejt…
Pasi edhe vet i Bekuari Agustin thote; “ Ne se Perendia Yne do ta kishte themeluar mbi Petron Kishen e Tij, do ta kish themeluar mbi baza jo shume te forta, ( duke u referuar mohimeve qe beri vet Petro, per tre here radhazi )…, por edhe nese do ti referohej Petros si Guri i themelit te ndertimit te Kishes, gjithnje mbaj para sysh, ne saj te pohimit te besimit dhe jo si zgjedhje te nje njeriu!
Ne fakt, nuk mund te vihej ne themel te Kishes nje njeri, por vetem Jisu Krishti dhe Ungjilli eshte plot me fakte te tilla, si psh., Sh. Matheu kap. 21- 42, Sh. Marku kap. 12-10, Sh. Lluka kap. 20-17, pastaj Apostujt kap. 4-1, Letra e pare e Sh. Petros kap. 2 shih nga 2-10…, ku tamam Petro thote; “guri i gialle te Cilin njerezit e hodhen tej dhe qe Zoti e zgjodhi si Gur themeli si “ Gur te çmuar “ …, pasi vetem Krishti eshte guri themeltar dhe kush beson ne te nuk do te mbese kurre i zhgenjyer!
Amin!


Ps: Shpata qendron permbys, pra merr formen e Kryqit , kurse çelesat jane me kuptim metaforik pra
Besimi, ky eshte çelesi per ne Prajse dhe ate mund ta kete kush’do, bolle qe te pohoje ne Jisu Krishtin, si Birin e vetemlindur prej Atit, i cili eshte vet Zoti!

[Qerim]

Ndezi dru te lagura mbi malin Karmel

Nje nga profetet me te medhenj te Testamentit te Vjeter ishte Ilia, misioni i te cilit ishte risjellja dhe mbajtja e popullit ne rrugen e besimit ne nje Zot te vetem, ne nje periudhe ne te cilen kulti idolatrues terhoqi shume nga izraelitet.

Shen Ilia ,i festuar sot ne traditet e krishtere,lindi nga fundi i shekullit te X p.K., dhe pjesa me e madhe e veprimtarise se tij u zhvillua nen dominimin e mbretit te druajtur Achab,i katandisur nje vegel e zbutur ne duart e gruas se tij Izabela, me origjine feniciane.Kjo favorizoi qe nga fillimi kultin e Baal-it,te cilin ja imponoi pastaj te gjithe popullit.

Kur besimi ne nje zot te vetem pothuajse u zhduk dhe shumica e popullit perqafoi idolatrine ,Ilie u prezantua para mbretit Achab dhe lajmeroi nje periudhe prej 3 vjetesh thatesire ,si ndershkim nga ana e Zotit.

I mposhti 48 prifterinjte e mbretit Achab

Me shume, per te provuar falsitetin e idhujve dhe fuqine e Zotit te vertete,Ilie i mblodhi ,mbi malin Karmel,mbretin Achab dhe delegate nga te gjitha fiset e Izraelit,qe te merrnin pjese ne nje prove zjarri.Ilie i tha popullit:`Na jepni dy vica; ata te zgjedhin njerin ,ta presin copa dhe ta vendosin mbi dru,por zjarr te mos ndezin;ndersa une do ta pergatis vicin tjeter dhe do ta vendos mbi dru dhe zjarr nuk do ndez.Pastaj ju therrisni emrin e zotit tuaj,ndersa une do te therres emrin e Zotit Zot tim.Dhe Zoti i cili do te pergjigjet me zjarr, ai eshte Zoti`.

48 prifterinje e Baal-it pergatiten te paret altarin dhe filluan te therrasin drejt qiellit:`dhe therrisnin me ze te larte dhe shpoheshin ,sipas zakonit te tyre,me shpata dhe heshta derisa ju kullonte gjak.Kaloi dreka dhe ata vazhdonin te trazoheshin deri ne kohen e flijimit,por nuk ndodhi asnje ze, asnje pergjigje,asgje e degjuar`.Ilie pergatiti edhe ai nje altar ,kerkoi te derdhej uje mbi dru dhe perqark altarit dhe pastaj u lut:`...me degjo, Zot,me degjo tani me zjarr,qe ta njohe sot ky popull se ti je Zot ne Izrael...Dhe zbriti zjarr nga Zoti dhe u krye djegia e cdo gjeje ,e drureve ,e gureve dhe e dheut si dhe uji qe ishte perreth`.

Populli i entuzjasmuar u largua nga sherbetoret e kultit pagan dhe riperteriu lidhjen e besimit per Jahvè.Ilie mendonte qe arriti ora e triumfit definitiv,por jo pas shume kohe,me hidherim dhe habi ne shpirt, u pa i detyruar te arratiset ne shkretetire per ti shpetuar terbimit te Izabeles.

Vdiq 850 vjet perpara Jezu Krishtit

Vepra e riberjes shpirterore ,e filluar me aq mundim,u permbyll nga nxenesi i tij Elizeu,te cilit Ilia i transferoi thirrjen hyjnore dhe shpirtin e tij.Elizeu ishte deshmimtari i vetem i fundit misterios te Ilie-s, i ndodhur 850 vjet para Krishtit,nepermjet lartesimit te tij ne qiell me nje karroce zjarri.

I debon dreqet e fshehur ne qene dhe mace

Luftetar i shenjte i kalendarit ortodoks,Ilie u mbulua nga njerezit e popullit me atributet e zoterve: rrufe dhe vetetima.Si dhe ata, Ilie nget nje karroce zjarri dhe gjate fortunave,dergon rrufe dhe vetetima drejt dreqeve dhe mekatareve mbi toke.Ne qerren e tij jane shaluar dy ose kater meza te bardhe,me krahe.Te frikesuar nga vdekja,dreqet vrapojne sa ju nxehen themrat,fshihen midis gjetheve te pemeve,ne kupolat e kishave,nen strehat e shtepive, bile dhe ne trupat e disa kafsheve, vecanerisht, mace dhe qen.Duke dashur me cdo kusht ti gjuaje te gjithe ,shenjti godet gjithshka qe i bie nen kamxhik ne ate cast: peme, njerez,shtepi,gjethe apo kisha.Legjenda thote qe nje nate bubulliu aq fort sa shpertheu nje femije ne barkun e nenes dhe nje vic ne barkun e lopes.Nga frika qe mos shkatarroje boten komplet,Zoti dhe Virgjeresha Maria e lane sakat ne doren e drajthte, e shurdhuan dhe i nxorren nje sy,por megjithe keto ai vazhdon ti ndjeke dreqerit dhe ti vrase me kamxhikun e zjarrte mbajtur ne doren e majte.

[Qerim]

Rrodhi qumesht, jo gjak

I njohur me emrin I Shenjti i Madh Martir dhe Sherues Pantelimon, eshte nje nga shenjtet me popullore te ortodoksise, besimtaret duke i adresuar shpesh lutje per sherimin e disa semundjeve.Shenjti festohet sot me 27 korrik se bashku me Murgeshen e shenjte Antuza dhe Murgun e shenjte Marcel.

Pantelimon ishte biri i disa njerezve mjaft te kamur.Babai ishte pagan dhe quhej Evstorghie, ndersa nena, Euvula, ishte e krishtere.Lindi ne Nikomidia, ne kohen e perandorit Maksim (235-238) , dhe mori emrin Pandoleon. U edukua me kujdes, duke mesuar misteret e mjeksise se kohes nga Eufrosin, nje mjek qyteti, dhe besimin per Krishtin nga prifti i moshuar Ermolae i cili edhe e pagezoi , duke i dhene emrin me te cilin e njohim sot te gjithe ne.Emri 'Pantelimon' do te thote 'ai krejtesisht i meshirshem'.

Ngjalli nje femije te pickuar nga gjarpri

Ai e filloi punen prej misionari besimtar i krishter , duke u perkulur me shume durim mbi vuajtjet trupore dhe shpirterore te njerezve. Ben shume mrekulli, ngjall nje femije, i vdekur nga pickimi i nje gjarpri helmues, dhe i rijep shikimin nje te verbri.

Zilia e mjekeve pagane ne qytet e con prapseprap para gjykatesve. I premtohet nje liri e mbuluar me dhurata ne shkembim te heqjes dore nga besimi i tij , por Shenjti refuzon kategorikisht dhe i nenshtrohet nje ndershkimi te paimagjinueshem. Rrihet me kamxhij plot me gozhda, digjet, futet ne nje kazan me plumb te nxehte, hidhet ne nje kafaz me egersira, terhiqet pas rrotave dhe hidhet ne shkretetire. Ne saje te ndihmes se marre nga Zoti, shpetoi i pademtuar ne te gjithe keto situata. U lidh te nje ulli i vyshkur, dhe ju pre koka, ne 27 korrik 303, por nga trupi i tij rrodhi qumesht ne vend te gjakut, ndersa pema u gjelberua menjehere.

[Qerim]

Ja dhe ikona e ketij Shenjti.