Close
Faqja 4 prej 9 FillimFillim ... 23456 ... FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 31 deri 40 prej 82
  1. #31
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Farmakologjia

    Gustav Le Bon shkruan:

    "Muslimanėt i kanė aplikuar shumė zbulime nė metodėn e shėrimit tė padentėve, e nė mesin e tyre edhe pėrdorimin e ujit tė ftohtė pėr shėrimin e etheve tė tifos. Ketė metodė Evropa e ka braktisur disa shekuj, per t'iu kthyer sėrish. Muslimanėt e kanė zbuluar artin e kombinimit tė ilaēeve kimike nė tableta dhe shurupa, prej cilėve shumė janė nė pėrdorim edhe sot e kėsaj dite, ndonėse pėr disa prej tyre pohohet se janė zbulime krejtėsisht tė reja tė kėtij shekulli nga' ana e klmisteve tė cilet nuk kanė oene tė njohur me historiatin e tyre. Islami ka pasur dispanzerė nė tė cilėt ilaēet pėr tė sėmurėt janė dhėnė pa pagesė, ndėrsa nė ato pjesė tė vendit ku nuk ka pasur spitale, mjekėt kanė shkuar nė vizita tė rregullta tek padentėt me instrumente dhe ilaēe" (Civilizimi islamoarab, f. 65 dhe 637).

    Georgi Zejdon shkruan:
    "Farmaceutėt bashkėkohorė evropian qg kanė studjuar historinė e profesionit tė tyre, kanė zbuluar se ekspertėt muslimanė nė prindpe shkencore kanė themeluar farmakologjinė si shkencė. Ata e kanė shpikur metodėn e sajimit tė ilaēeve dhe kanė sajuar ilaēe krejtėslsht tė reja. Ata, per herė tė parė, kanė hapur dyoane tė spedalizuara pėr pėrpunimin dhe shitjen e ilaēeve, siē janė sot barnatoret. Mek Kap ka shėnuar se vetėm nė Bagdad janė rreth 60 barnatore tė dlat kanė dhėnė rregullisht reēetat dlėt janė paguar nga arka e shtetit (bejtulmal), sipas urdhėrit tė kalifit." (Madhėshtia e Spanjės muslimane, f. 183.)

    Argumente pėr kėto tė dhėna mund tė gjenden nė emėrtimet qė Evropa ua ka dhėnė njė sėrė ilaēeve dhe barėrave, e cilėt zbulojnė prejardhjen e tyre arabe, hinduse apo persiane. Tė tillė janė: alkooli, alkalet (bazat), alkenet, aprikoti, arseni. Kėta janė vetėm disa emėrtime qė fillojnė me shkronjėn A. (Pėr njė regjistėr mė tė gjerė shih nė 'Historia e civilizimit araboislam, 3/279.)

  2. #32
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Spitalet

    Georgi Zejdoni vazhdon:


    "qė nė fiind tė shekullit II hixhrie, Meka, Medina dhe qytete tė tjera tė mėdha muslimane kanė pasur spitale, gjersa guvernatorėt dhe ministrat e tyre garonin nė mes tyre oe regjionte e tyre tė kenė institudonin mė tė mirė pėr shėrimin e tė sėmurėve. Vetėm Bagdadi i kishte katėr spitale tė mėdha. Nė vitin treoind e gjashtėdhjetė e tetė, guvernatorl Dejlemy izeduddevlet, kishte themeluar spitalin Abdudi me 24 spedalistė, secili ekspert pėr Iėminė e tij. Ky spital shumė shpejt arriti njė reputadon tė atillė sa i tejkaloi tė gjitha spitalet nė botėn islame, ndonėse me kohė, edhe ajo u tejkalua."

    Nė njė vend tjetėr shkruan:
    "Rendi dhe rregullim! i spitaleve islame ishte i atillė sa cje mundėsonte trajtim tė drejtė pėr tė gjithė padentėt pa marra parasysh pėrkat&inė e medhhebit apo profesionin, ndėrsa shėrimi ofrohej me respekt tė duhur ndaj secilit pacient. Ekzistonin sektorė tė posaēėm pėr padentėt me sėmundje specifike. Nė afersi tė spitaleve studjohej mjekėsia dhe hulumtoheshin ilaēet. Keto ishin vende ku studentėt mėsonin teorinė, ndėrsa nė spitale e kryenin praktikėn.
    Mė tej, ekzistonin spitale udhėtuese (siē ekzistojnė edhe sot) me mjekė dhe pajisje tė bartura me deve ose mushka nė ēdo vis. Sulitani Mahmud Sebchuku kishte udhėtuar me spitalin nė tė cilės i janė dashur rreth 40 deve per transport." (Historia e civilizimit araboislam, 3/282.)

    Dr. Gustav Le Bon shkruan:

    "Spitalet muslimane janė ndėrtuar sipas standardeve mė tė larta shėndetėsore dhe mjekėsore. Mund tė thuhet se per kohėn e tyre kanė qgnė mė tė furnlzuar se spitalet e sotėm evropiane. Ata ishin tė gjerė, tė ndriēuara mirė dhe mė shumė ujė rrjedhės. Muhammed bin Zahariu (Rhazes) Ishte caktuar nga sulltani tė gjejė vendin mė tė pėrshtatshėm nė rrethin e Bagdadit pėr ndėrtimin e spitalit tė ri. Ai e kishte vizituar ēdo vend nė qytet dhe periferi, kishte varur copa mishi nė disa vende, ndėrsa nė ndėrkohė vizitonte sėmundjet ngjitėse nė foinjėsi dhe studjonte konditat klimatike, nė veēanti gjendjen e ujrave. Kishte krahasuar pastaj tė gjitha testet e ndryshme eksperimentale dhe nė fund vendosi se tė gjitha rezultatet dėshmonin se vendi ku mishi i ishte nėnshtruar procesit tė prishjes mė sė fundi, ishte i pėrshtashėm pėr ndėrtimin e spitalit. Kėto spitale kanė pasur reparte tė mėdha tė perbashkėta, si dhe reparte tė posaēme per studentėt e mjekėsisė. Studentėt mėsonin diagnostikė dhe persosje pėrmes njohurive teorike dhe pėrvojės eksperimentale e proves, vezhgimit e pėrvojės. Gjithashtu, ekzistonin edhe spitale tė posaēme pėr sėmundjet mentale dhe barnatoret qė kanė dėrguar ilaēe tė reja pa para." (Civilizimi araboislam, f. 635.)

    Mek Kap shkruan:
    "Kairo kishte spitale tė mėdha me fontana, kopshte me Iule dhe 40 oborre tė gjerė. Ēdo padent i varfer trajtohej denjėsisht dhe pas shėrimit dėrgohej nė shtėpi me njė monedhė ari."
    (Madhėshtia e Spanjės muslimane, f. 183.)
    Nė historinė e Madhėshtisė sė Spanjės muslimane shkruhet se:
    "Kordoba ka pasur 50 spitale, 500 hamama dhe 600 xhamia." (Bota e islamit, f. 8283.)

  3. #33
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Kimia


    Xhabir ibni Hajjani (Jabir ibn Hayyan), nxėnės i imam Xhafer EsSadikut r.a., ėshtė bėrė i njohur anė e kėnd botės si njohės i madh i kimisė. Maks Mejerhof lidhur me te shkruan:

    "Xhabir ibni Hajjani sot nė botė ėshtė i njohur si baba i Hmise. Sot prej tij kemi 9 libra nga kjo fushė. Ndikimi i veprave tė tij nė historin6 e kimise nė Evropė ėshtė i njohur mirė." (Trashėgimia e islamit, f. 112).

    Hibetuddini Shehrestani nė veprėn e tij thotė:
    "I kam shikuar rreth pesėdhjetė dorėshkrime tė vjetra, vepra tė Xhabirit, nė tė dlat, kryesisht, transmetohen njohuri nga imam Xhaferi. Mė se S00 vepra tė tij janė botuar nė Gjermani para mė se 300 vjetėsh, ndėrsa shumica e tyre janė zbuluar midis thesarit tė bibliotekave nė Paris dhe Berlin, ndėrkohė oe shumė evropianė nga simpatia e kanė ouajtur mėsues i urtėsisė dhe ia kanė pėrshkruajtur zbulimin e 19 elementeve klmike prej gjithsejt 100 sa janė tė njohur sot. Atij i pėrshkruhet edhe teoria mbi bashkėdyzimin e elementeve nė bazė tė cilės ėshtė energjia introverte me atomin e materies. Vetėm Evropa moderne ėshtė deklaruar mbi tė ashtUquajturėn energji atomike." (AdDalail va alMasail, AsSayyld Hiban vadDin AshShehrestani, Bagdad. f. 5153).

    Dr. Gustav Le Bon shkruan:


    "Muslimanėt i kanė zbuluar njė sėrė elementesh, tė cilėt edhe sot janė tė domosdoshėm nė prodhimtarinė kimike dhe industriale. Muslimanėt tėrė kėtė e kanė ditur fare mirė, mirėpo, mjerisht, shumė libra tė tyre nga kjo fushė janė asgjėsuar. Nėse shikojmė ēfarė pėrbėrje klmike pėrmbajnė Iibrat e tyre, do tė dėshmohemi sa kanė qenė pėrparimtarė nė kohėn e tyre. Pėrvoja dhe shkathtėsia e tyre nė prodhimin e ngjyrave, mihjen e xeheve dhe metaleve, prodhimin e ēelikut, pėrpunimin e Iėkurės, dėshmojnė pėr shfrytėzimin maksimal tė kimisė dhe arritjeve nė kėtė fushė. Ndėrsa disa thonė oė La Voazje ėshtė i pari qg e ka zbuluar kėtė shkence nuk ėshtė fare e vėrtetė. Ngase, duhet ditur se asnjė shkencė nuk mund tė lindė pėr njė moment, prandaj as kimia. Sikur tė mos kishin oenė laboratorėt muslimanė dhe zbulimet e tyre tė rendėsishme nė kėtė rrafsh oe para 1.000 vjetėsh, La Voazje nuk do tė bente kurrfare lėvizje nė kimi."
    (Civilizimi araboislamik, f. 612.)

    Georgi Zejdon shkruan:

    "S'ka dyshim se muslimanėt kanė zbuluar shumė perbėrje kimike, tė dlat janė themel i arritjeve bashkėkohore nė rrafshin e klmisė. Muslimanėt meritojnė mirėnjohje pėr zbulimin e acidit nitro, acidit sulfurik, nitroglicerinės, addit klorik, potashės, ujit tė amoniakut, kripės sė amoniakut, klorurit sulfurik, kaliumnitratit, alkoolit, alkalieve, auripigmentit (arseni i verdhė trisulfid), boraksit etj. Pėrgjithsisht e dijmė se kimistėt muslimanė kanė realizuar edhe shumė zbulime tė tjera, por per tė nuk kemi informadone tė detajuara." (Historia e civilizimit araboislamik, 1/279.)

    Ser Eduardi nė veprėn e tij 'Nga historia e kimisė' shkruan:
    "Kimia ka pėrparuar dukshėm nė kohėn e kalifeve abasidė. Muslimanėt qė atėherė e kanė njohur mjeshtrinė e destilimit, avullimit dhe sintezes. Pėr herė tė parė ata e kanė pėrdorur natriumin, karbonin, karbonatnatriumin, aluminin, kaliumin, amoniumkloridin etj."

    Duke folur mbi Raziun si figurė e ndritshme nė kimi, dr. Mejerhof deklaron:
    "Vepra e tij madhėshtore 'Sina'ah alkemiya', mė nė fund ėshtė gjetur nė bibliotekėn e njėrit prej princėrve te Indisė. Nė kėtė libėr Raziu ka ndarė tė gjitha elementet kimikė sipas grupeve, pastaj i ka soaruar tė gjitha vetitė kimike tė ēdo grupi." (Trashėgimia islame, f. 12.)

    Vil Durant shkruan:

    "Mund tė thuhet se kimia si shkencė ėshtė vepėr e muslimanėve. Ngase, ajo oė kanė bėrė grekėt ka qgnė kufizuar vetėm nė disa eksperimente dhe supozime tė paoarta. Muslimanėt kėsaj i kanė shtuar vrojtimet e tyre tejet tė sakta, analizat shkencore dhe kanė vėrtetuar rezultatet. Muslimanėt i kanė zbėrthyer shumė elemente. Ata kanė bėrė edhe libra mbi gurėt e ēmueshėm. Kanė zbėrthyer Ilojet e glicerinės dhe elementeve bazikė. Kanė hulumtuar qindra ilaēe, ndėrsa oindra tė tjera i kanė sajuar vetė. Me perzierjen e disa elementeve, e nė veēanti arit dhe argjendit, e kanė arritur nivelin e kimisė autentike. Me ndihmėn e shumė librave, tė autoriteteve anonime muslimane, qĒ janė pėrkthyer nė gjuhėn latine, ėshtė shėnuar progresi i kimisė nė Evrope." (Historia e civilizimit, 1 l/l 55.)

  4. #34
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Industria

    Prodhimi i parė industrial tek muslimanėt ka qenė ora, qė nė kohėn e kalifit abasid Harun elReshidit. Ai ia kishte dėrguar atė orė mbretit francez Ēarlsit tė Madh si shpėrblim. Lidhur me kėtė Gustav Le Bon shkruan:
    "Pėrmes ambasadorit tė mbretit francez, ai I kishte dėrguar Ēarlsit tė Madh shumė shpėrblime. Shpėrblimi mė i rėndėsishėm ishte ora e cila bėnte matjen e saktė tė kohės. Mbreti firancez dhe suita e tij ishin tė mahnitur kur e shikuan orėn. Nė pallatin e tij ai nuk gjeti asnjėrin qė do tė mund tė sajonte diē tė tillė."

    Dr. Gustav Le Bon mė tej shkruan:

    "Masakra dhe dėbimi i muslimanėve nė Spanjė nga ana e krishterėve shkaktoi mbylljen e shumė reparteve industriale qg i kishin ngritur nė Spanjė Arabėt muslimanė. U tret ēdo gjė qė paraogt progres dhe prosperitet tė njė vendi dhe populli: dituria, arti, mjeshtria dhe gjithēka tjetėr. qytetet filluan tė shndėrrohen nė rrėnoja pėr shkak tė pazotėsisė sė muratorėve. Madridi kishte rėne prej 400.000 nė 200.000 banorė; Sevila, e cila posedonte 1.600 fabrika gjersa ishte nėn muslimanėt,! kishte humbur tė gjitha pos 300 syresh, ndėrsa 130.000 punetore tė dikurshėm kishin mbetur pa punė, ndėrkohė oe numri i banorėve, nė bazė tė regjistrimit tė Filipit IV kishte dėshmuar rėnie prej 75%." (Civilizimi araboislamik).

    Ai mė tej shkruan:
    "Nė mesjetė nė Evrope per njė kohė tė gjatė ėshtė shkruajtur nė lėkurėn e regjur. Pėr shkak tė ēmimit tė Iartė librat nuk mund tė shumėzoheshin dhe shperndaheshin. Priftėrinjtė nė kisha mbledhnin librat e vjetra dhe Iargonin prej tyre atė oe ėshtė shkruajtur mė herėt, nė mėnyrė qĒ tė shkruanin nė to trajtesat e tyre fetare. Sikur muslimanėt.tė mos e ldshin zbuluar letrėn, priftėrinjtė grekė e romakė do t'i asgjėsonin tė gjitha librat qė u kanė rėnė nė duar."
    Ai mė tej shkruan se ky zbulim i muslimanėve u ka bėrė njė shėrbim tė madh botės sė shkencės dhe vėrtetėsisė.

    "Qasiri nė bibliotekėn "Eskorial" kishte gjetur njė libėr e dla ėshtė shkruajtur nė vitin 1009. dihet se ky ėshtė dorėshkrimi mė i vjetėr nė bibliotekat e Evropės. Prej saj mėsojmė se muslimanėt Janė tė parėt qg kanė shkruajtur nė Ietėr nė vend tė lėkurės sė regjur. Evropa nuk ka mundur ta shfrytėzojė letrėn e mėndafshtė kineze, ngase nuk kishte mėndafsh as fluturėn e mėndafshit, por kishte pambuk. Muslimanėt e sajuan letrėn nga pambuku me ēka i bėnė shėrbim tė madh Evropes, Nga librat e vjetra muslimane mund tė mėsojmė sa kanė pėrparuar muslimanėt nė prodhimin e letrės. As deri nė ditėn e sotme nuk ėshtė prodhura letėr mė kualitative se kjo. Ėshtė fakt se muslimanėt janė tė parėt oe e kanė prodhuar letrėn nga rrobat e vjetėruara, ndonėse ky ishte proces tejet i rėndė." (Civilizimi araboislamik.)

  5. #35
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Matematika

    Baroni Carra de Vaux, autor i kaptinės mbi 'Astronominė dhe matematikėn' nė "Trashėgiminė islame' (OUP 193 I, f. 376398), shkruan:
    "Muslimanėt kanė qgnė tejet pėrparimtarė nė shumė fiisha tė shkencės. Ata ia kanė mėsuar njerėzimit pėrdorimin e numrave, ndėrsa algjebrėn e kanė vėnė nė themele shkencore, siē ia kanė vėnė themelet edhe gjeometrisė analitike. Dihet mirėfilli oe ata e kanė zbuluar trigonometrinė sferike dhe drejtėvizore, e dla fere nuk ka oenė e njohur tek grekėt e vjetėr. Kur bota perėndimore krishtere zhvillonte luftra barbare, muslimanėt arabė merreshin me shkencė dhe i ruanin me kujdes vlerat e tyre fetare dhe morale."

    Pėr njė kohė tejet tė shkurtėr, muslimanėt pėrparuan nė shumė shkenca, e ndėr tė tjera edhe nė matematikė. Ata e zbuluan algjebrėn dhe trigonometrinė. Sot tė gjithė e dijnė se njė numėr i madh i shkencės sė matematikės Evropa e ka huazuar nga muslimanėt. Dėshmia mė e mirė pėr kėtė ėshtė terminologjia matematikore, e cila e ka ruajtur ende origjinėn e saj arabe. Pėr shembull, shprehja algjebėr ka origjinė arabe (AL+GABER), si dhe pėrdorimi i numrave arabė. Muslimanėt kanė pasur matematikanė tė shouar zbulimet e mėdha tė cilėve Evropės i interesojnė edhe sot. Muslimanėt e kanė zbuluar aparaturėn pėr matjen e largėsisė sė yjeve (ASTROLAB), trigonometrinė dhe terminologjinė e saj. Edhe shumė dijetarė muslimanė iranianė kanė lėnė gjurmė nė matematikė, si pėr shembull Ebu Reihan al Biruni dhe Omer el Hajjami.

    Anglezi VVailz nė historinė e tij tė pėrgjithshme thotė: "Krejt ēka kemi sot nė fushėn e matematikės rrjedh nga muslimanėt." (Transmetuar nga publikacioni 'Dar tablici islamijj.)
    Nuk synojmė tė lėshohemi nė analiza mė tė thella tė arritjeve muslimane nė matematikė dhe astronomi. Mjafton tė pėrmendim edhe njė herė kalendarin Xhelali tė Omer Khajamit, pėr llogaritjen e saktė tė kohės sė rrotullimit tė Tokės rreth Diellit, pėr ēka tanimė ėshtė bėrė fjalė.

  6. #36
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Gjeografia




    Historiani i njohur francez dr. Gustav Le Bon shkruan:

    "Muslimanėt gjithnjė kanė oenė detarė tė guxlmshėm. Kurrė nuk kanė hezituar qg tė udhėtojnė nėper det nė vende tė largėta. Ėshtė e ditur se nga fillimi i shtetit islam kanė vėnė marrėdhėnie tregtare me vendet e largėta, siē janė Kina dhe disa pjesė tė Rusisė dhe Afrikės. Evropianėt, atėbotė, as qė e kishin kuptuar rėndėsinė e detarisė."

    Udhėpėrshkruesi Sulejmani kishte publikuar shėnimet e tij nga Kina. Kjo pėr Evropėn ka cjenė libri i parė mbi Kinėn. Nė fillim tė shekullit tonė (XX vėr. e pėrkth.) k_y udhpėrshkrim ėshtė pėrkthyer nė gjuhėn franceze.
    Gjeografi Ibni Havakali afėrsisht rreth vitit 975 kishte shkruajtur nė parathėnien e tij:
    "I kam shėnuar gjerėsitė dhe gjatėsitė gjeografike tė vendeve tė kėsaj Toke nė tė gjitha shtetet dhe vendet muslimane tė saj, me njė hartė tė bėrė me kujdes pėr ēdo mjedis ku kamė shėnuar shumė vende, pėr shembull qytetet, kasabhane, lumej, Iioej, tė Iashta, tipe tė bujoesisė, rrugė, distancat nė mes vendeve, mallrat me tė cilat tregtohet dhe tė gjitha nga fusha e shkencės sė gjeografisė e q£ mund tė jetė e dobishme pėr sundimtarėt dhe ministrat e tyre dhe oė mund tė jetė intersant edhe pėr tė gjithė njerėzit tjerė."

    Dr. Gustav Le Bon pastaj thekson emrat e disa gjeografėve muslimanė:

    "Si pėr shembull, Ebu Reihani elBiruni, Ibni Batuta dhe Ebu1Hasani, pastaj shton: "Muslimanėt kanė bėrė progres tė madh nė gjeografi, ndėrsa arsyeja kryesore e progresit tė tyre oendron nė faktin se kanė pasur mjaft tė dhėna dhe njohuri pėr fushat e astronomisė, si dhe qĒ kanė organizuar udhėtime tė mėdha nėpėr botė." (Civilizimi araboislam.)
    95

  7. #37
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Arti

    Gustav Le Bon shkruan:


    "Nėse shikojmė xhamitė dhe shkollat, tempujt muslimanė, do tė kuptojmė sa feja islame ėshtė e integruar nė cMlizim nė atė masė sa nuk mund tė ndahet. Ndjenja estetike e njė populli mund tė kuptohet pikėrisht nė ndryshimet tė dlat ai popull i futė nė atė q£ e merr nga tė tjerėt, pastaj nė procesin e adaptimit dhe absorbimit tė pėrmbajtjeve tė huazuara, duke formuar trajta krejtėsisht tė reja. Nė bazė tė mbetjeve qė! kemi sot, mund tė vėrehet se asnjė popull nuk i ka tejkaluar muslimanėt nė kėtė aspekt. Duke shikuar godinat e vjetra islame mund tė shohim tėrė fuqinė e kreatMtetit dhe krijimtarisė muslimane. Shembulli mė i mirė per kėtė ėshtė xhamia nė Korodoba, e ndėrtuar nė stilin karakteristik andaluzian me shumė elemente moderne arkltektonike: dyer madhėshtore, minbera dhe tavane tė stolisura, si nė shumė xhamia anė e kėnd botės islame, me mozaik tė disejnuar me mjeshtri, fildish tė skalitur, dru dhe zbukurime gjipsi, si dhe me pjesė tė gėdhendura druri tė dlat kombinohen mes tyre me shkathtėsi tė pėrsosur. Drur! dhe fildishi i gdhendur dhe gravuar ndodhen gjithandej. Shembuj tė tillė janė: altari i kishės sė Shėn Isidorit Hispalensis (aroipeshkv i Seviles nė vitet e parė tė shekullit shtate), si dhe gdhendjet e fildishit si kuti pėr stoli e punuar pėr mbretėreshėn Izabela nė shekullin 11, si dhe kutia e punuar prej fildishit e dla tani gjendet nė kishėn Bayeux nga shek 12 (me siguri pre e ndonjė Iuftėrari kryoėzatash), e dla ėshtė flakėruar me argjend dhe ari. Ky art dėshmon pėr famėn e Llndjes islame.

    Tė gjitha kėto punime dore predze dhe tė bukura janė punuar me ndihmėn e mjeteve tė vrazhda dhe jo tė rrafshta, e oe vetvetiu dėshmon pėr mjeshtrinė e autorėve tė tyre.
    Kutitė e stolisura me xhevahirė, sandėkė dhe kasaforta mund tė shihen nė shumė vende, edhepese mė tė mirėt janė ekspozuar nė muzetė e Damaskut dhe Kairos. Mirė e ka thėnė Sa'diu: "Artisti lindor mund t'i shpenzojė 40 vjet nė punimin e njė vaze porcelani, Perėndiml i hedh nė treg me mijra, tė gjitha tė njejta. Prandaj mund tė merrni me mend ēferė ėshtė viera krahasuese e kėtyre dy prodhimeve!"
    "Muslimanėt nė tė kaluarėn, gjithashtu, kanė oenė mjeshtėr tė artit tė gdhendjes dhe ngjyrosjes sė gjipsit nė stilin i cili ekziston edhe sot, ndonėse teknologjitė moderne tėrė kohėn, mjerisht, e kalojnė q£ kjo mjeshtri tė bėhet gjithnjė e me e rrallė. Shembujt nga shekulli 10, disa tė punuar nė emajl, mund tė hasen nė Spanjė. Alhambra ka kryeveprat e kėtij lloji nga shekulli 13, oe shkėloejnė me dritėn si majolika e mėvonshme italiane. Italianėt kėtė mjeshtri e kanė mėsuar nga muslimanėt. Vaza e njohur per lule nė Alhambra e lartė 1,5 metra ėshtė shembull unikal i kėtij Hoji." (Civilizimi araboislam.)
    Nė kėtė pjesė tė librit tonė, kemi skicuar nė mėnyrė tė shkurtėr trashėgiminė e begatshme shpirtėrore tė cilėn njerėzimi ia ka borxh ngritjes sė islamit. Nuk kemi dashur tė jenė hymnizim i intelektit dhe mendjes islame, porse i kemi prezentuar si grumbull faktesh nga historia njerėzore. Tepėr gjatė kanė oenė tė harruara dhe injoruar, jo vetėm nga ata qė i kanė shfrytėzuar direkt apo indirekt, por madje edhe prej vetė pasardhėsve tė krijuesėve tė tyre.

    Dr. Maks Mejerhof shkruan:
    "Sot gradualisht po tregohet tėrė begatia e shkencės sė popujve muslimanė, e cila, tekstualisht, i shfiytėzon bota e kohės moderne. Ajo qĒ eshtė zbuluar kohėve tė fiindit hedh dritė tė re nė historinė e Iashtė tė shkencės sė botės islame. Mirėpo, kjo ende nuk mjafton, ndėrsa bota ende pritet ta zbulojė tėrė vlerėn e shkencės Islame.
    Dituritė islame janė si hėna e plotė, e cila ndriēon netėt e errėta tė Evropės mesjetare. Me shfaojen e shkencave tė reja, plotėnia e dritės sė hėnės paksa ėshtė zbehur, porse ajo megjithatė ka oenė hėnė, e cila ka qenė orientiryni nė kėto netė tė errėta me ndihmėn e dlės kemi arritur deri kėtu ku jemi sot. Madje, mund tė themi se drita e saj ende ėshtė me ne." (Trashėgimia islame, f, 100, 101, 134).

    Zhan Bertrand, profesor nė universitetin Kembrixh, shkruan:
    "Kur Evropa po mbytej nė pikėllim, mjerim, varferia materiale dhe shpirtėrore, muslimanėt e Spanjės ndėrtojnė njė cMlizim tė madh, me njė sistem tė jashtėzakonshėm ekonomik. Spanja muslimane ka Iuajtur rol tė rėndėsishėm nė shfaojen dhe zhvillimin e industrisė, shkencės, filozofise dhe poezise. Ne shekullin 13 Islami kishte bėrė ndiklm tek mendimtaret mė tė shouar tė Evropes, siē janė Dante dhe Toma Akuini. Prandaj Spanjėn duhet emėrtuar si fanar tė cMllzimit evropian." (Trashėgimia islame, f. 152).

    Historiani anglez Xhemberi shkruan:
    "Vėrtete lapsi nuk ėshtė ne gjendje t'i shkruaj tėrė kontributin musliman pėr kulturėn, civllizimin dhe lumturinė e jetės sė njerėzve. Ata ishin q£ kultivuan Evropianėt dhe promovuan progresin e tyre. Sikur muslimanėt, nėn udhėheojen e Tarik bin Zijadit tė mos kishin zbarkuar nė vitin 711 nė kodrėn Xhebel Tarik (deri atėherė Gjibraltar) dhe sikur prej andej tė mos ishin nisur mė tej kah Evropa, vetėm atėherė popujt evropian do tė ishin tė vetėdishėm pėr humbjen e tyre, dhe sa shumė do tė kishim ngelur prapa progresit tė sotėm." (Futuh ulArab ve Kunuz'ulAdab, f. 26.)

    Njė dijetar tjetėr anglez Bugoldi shkruan:
    "Universitetet islame, posaēėrisht nė Bagdad dhe Spanjė, me dėshirė i kanė pranuar studentėt krishterė dhe hebrejė, ndėrsa shkollimi i tyre ka qenė i mbuluar nga arka shtetėrore. Muslimanėt i nderonin, pėr ē'arsye Oindra tė rinjė evropianė e kanė shfrytėzuar kėtė ndihmė dhe liri, duke u arsimuar nė oendrat e mėdha shkollore islame."

    Historiani i shquar amerikan Darbari shkruan:

    "Dijetarėt muslimanė kanė pasur hise nė tė gjitha shkencat e lashta dhe moderne. Kanė oenė tejet tė shkathtė dhe me shumė pervojė nė shkencat teknike dhe tė natyrės: hidrostatikė, dinamikė, zgjidhjen e formulave kimike, fizikė, destilim dhe avullim. Nė universitete islame mėsohej fizika, kimia, astronomia, bujoėsia, mjekėsia, etika etj. Studentėt i mėsonin profesorė dhe filozofe tė shouar. Asnjė universitet atėbotė nuk i kishte 6.000 studentė, sa ! kishte universiteti islamik."

    Filip Hiti, nė librin e tij 'Historia e Arabėve' shkruan:
    "Se mjeshtrinė e ndėrtimit tė rrugėve e kishin zhvilluar ao^mirė nė vendet islame sa Kordoba kishte me mila rrugė tė shtruara me pllaka, tė ndriēuara natėn nga tė dy anėt nga dritaret e shtėpive, ashtu oe njerėzit mund tė shetisnin tė sigurt, ndėrkaqqė, njėkohėsisht nė Londėr dhe Parsi, sedli qė del nė sheti nė natėn me shi, rrezikonte tė sharronte nė baltė deri nė gju. Kėshtu ishte plot shtatė shekuj nė kėto dy kryeoendra evropiane, pasi qė rrugėt dhe sheshet e Kordobės ishin tė shtruara me kalldėrm! Nė kohėn kur Universiteti nė Oksford konsideronte se Iarja ėshtė praktikė e idhujtarisė, gjeneratat e studentėve tė Kordobės kėnaoeshin nė hamamat e gjerė publikė."

    Nė librin e tij 'Krijimi i njerėzimit' Brouls shkruan:

    "Nuk ka dyshim se bazat e tė gjitha shkencave dhe arteve mund ti kėrkojmė nė themelet e kulturės islame. Shkencat e lashta kanė oenė dhuratė tė dlėn muslimanėt ia kanė ofruar shkencės moderne. Dėshmitė e kulturės islame bėhen evidente kur i shikojmė gjurmėt e saj nė kėtė energji kolosale e dla njerėzimit ia ka dhuruar atė fuol tė pakuflshme, atė energji tė shpirtit per krijimtari shkencore dhe shkencat e natyrės. Ajo oė shkenca moderne ua ka borxh muslimanėve nuk janė vetėm zbulimet befasuese, porse ėshtė diē shumė mė e madhe seē mund tė marrim me mend. Pėr ekzistimin e vet shkenca moderne ia ka borxh muslimanėve. Ne e dijmė shumė mirė me ēfarė lidhje janė tė lidhura shkencat tona moderne me shkencėn e lashtė. Shkencat moderne kanė qgnė pa rrėnjė. AJo qė ne sot nė Evropė e studjojmė dhe e ouajmė shkencė ėshtė rezultat i metodave bashkėkohore oe janė paraoitur nė domenin e vrojtimit eksperimental dhe vlerėsimeve precize. Shkencat matematike kanė pėrparuar, posaēėrisht nė Greoi. Mirėpo fryma ambidoze dhe metodat shkencore i kanė shprehur muslimanėt tė dlat ia kanė dhuruar Evropes."

    Nėse ne jemi trashėgimtarė tė kėtij civilizimi islam, pėrse atėherė jetojmė sot nė kėtė mėnyrė. Ē'ėshtė ajo qė na ka larguar nga pozita prijtare nė botė? Pėrse ėshtė dobėsuar civilizimi_ynė, shkenca jonė dhe fuoja jonė politike? Pėrse ėshtė ndalur ngritja jonė? Pėrse i kemi ndėrruar rolet me perėndimorėt dhe i pėrdorim shpikjet e tyre, nė prodhimtari dhe industri, e pėrkundrazi nuk u ofrojmė asgjė? Ku ėshtė shkaku i kėtij poshtėrimi tė jetės sė muslimanėve, pėrkundėr faoeve tė ndritshme tė historisė nė Lindje dhe nė Perėndim?

    Muslimanėt nuk e kanė arritur kėtė ngritje tė shkėlqyeshme duke rrahur ujė nė havan dhe duke bėrė kosmetikė nė formėn e jashtme. Si pasojė e edukimit dhe arsimimit islam, ėshtė realizuar ky progres mahnitės. Komuniteti qė ka oenė larg ndonjė sistemi shoqėror, cili tėrė fuqinė e vet e ka shpenzuar nė luftra dhe grindjet e brendshme, ėshtė bėrė komunitet unikal dhe pėr njė kohė tejet tė shkurtėr muslimanėt u bėnė forca kryesore nė botė.
    Pėr rregullimin e ēdo bashkėsie tė fuqishme nevojiten themele, parime dhe moral tė shėndoshė dhe tė fortė si dhe harmoni e plotė shpirtėrore, nėse dėshiron tė mbijetojė, ekzistojė, zhvillohet dhe pėrparojė. Islami ymetit tė tij nuk ia ka dhėnė forcėn dhe pushtetin me armė, topa dhe tanksa. Islami, fillimisht, ka nxitur tė menduarit dhe idetė e njerėzve pėr rrugė tė drejtė, si dhe u ka frymėzuar frymėn e vėllazėrisė, afėrisė dhe drejtėsisė.

    Historia ka treguar qartė, se sa herė qė muslimanėt i kanė braktisur parimet kur'anore, i kanė kapluar valėt e poshtėrimit dhe mjerimit. Muslimanėt, tė cilėt nė tė kaluarėn i kanė vėnė themelet njėrit nga civilizimet mė tė fuqishėm, kanė cjenė tė afėrt mė frymėn e islamit. Dinamika e jetės individuale dhe shoqėrore nė vendet islame ėshtė dobėsuar, ndėrsa dielli i civilizimit islam ka filluar tė perėndojė kur ėshtė humbur harmonia nė mes idesė dhe shkencės, nė mes shpirtit dhe materies, kur ėshtė tretur ambicia dhe zelli, ndėrsa vlerat e morrėn popujt perėndimorė dhe u nisėn rrugės sė rilindjes, gjersa shkenca dhe civilizimi i tyre nuk u pėrhapėn nė mbarė botėn, ndonėse nė librat e tyre fetarė nuk ka asnjė fjalė mbi kėtė. Edhe nė plarrn moral muslimanėt janė berė dekadentė. E kanė braktisur pastėrtinė e vėllazėrimit, sinoeritetit dhe drejtėsisė nė fjalė dhe vepėr, si dhe vlerat tjera morale.

    Kur muslimanėt i tejkaluan kėto kufinj, e braktisėn edhe besimin e vet islamin. Rrugėn e tyre e vazhduan nė shenjė tė paditurisė dhe mashtrimit, larg nga ligji i pėrsosur i shpallur nga Allahu. Sikur muslimanėt tė mos ishin larguar nga islami burimor, nė komunitetin e tyre unik nuk do tė shfaoeshin ēarje aojė thella. Sikur tė qėndronin ithtarė besnikė tė islamit, do tė bėheshin sundimtarė tė mbarė botės dhe nė tė do tė sundonte islami.

    Lakasi, njė nga miqtė e Napoleonit nė ishullin Sant Helen, rrėfen:

    "Kur Napoleoni jetonte nė Egjipt, i mrekulluar pyeste: 'Si kanė mundur kėta njerėz (muslimanėt) tė mposhtin aqshumė vende duke i mbajtur nėn kontroll?' Ky edhe ishte njė nga shkaoet qg Napoleoni kishte mendim tė lartė mb! islamin. Ai deklaronte: 'Mendoj se do ta pranoj islamin'."
    Sot islami thuaja tėrėsisht ėshtė eliminuar nga sistemet shoqėrore, ekonomike, politike dhe legjislative, por edhe nga jeta e muslimanėve. Shoqėria e sotme muslimane dallon tėrėsisht nga ajo e asaj kohe. Shooėria e sotme muslimane pason dhe aplikon ligjet dhe sistemet joislame, ndėrsa shooėritė e tilla janė joislame.

    Shoqėritė e sotme muslimane nuk i posedojnė dituritė dhe moralin islam. Asnjė pjesė e civilizimit tė tij nuk ėshtė ndėrtuar nė bazė tė parimeve islame. Midis fesė sė muslimanit dhe veprės sė tij nuk ka mbetur asnjė lidhje. Prandaj vetė muslimanėt janė pėrgjegjės pėr dėshtimet dhe stagnimin e sotėm. Nėse muslimanėt dėshirojnė ta kenė njė ndikim tė dukshėm nė botė, atėherė duhet tė kuptojnė situatėn e pėrgjithshme nė tė cilėn ajo botė ndodhet dhe tė pėrcaktojnė oartė vendin e vet nė tė. Nė kėtė mėnyrė do tė mund ta pėrmirėsojnė situatėn e vet dhe sėrish t'i kthehen porosisė shpirtėrore qė e mbajnė nė vete.
    Nėse muslimanėt nuk u kthehen burimeve tė pėrgjithshme tė civilizimit tė vet, burimeve islame dhe parimeve tė tij, nuk mund ta rikthejnė famėn e dikurshme. Prandaj, pėr muslimanėt nuk mbetet asgjė tjetėr pos t'i kthehen islamit, i cili u ofron zgjidhje pėr kėtė dhe botėn tjetėr; ta forcojnė lidhjen e vet me metodologjinė e mendimit islam; ta ruajnė dinjitetin dhe shenjtėrinė e Marrėveshjes, me tė cilėn i janė betuar Allahut. Vetėm nė kėtė mėnyrė mund ta rikthejnė famėn e dikurshme.

  8. #38
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Islami dhe alkoolizmi


    Islami ėshtė fė qė i drejtohet arsyes dhe ndėrgjegjes sė njeriut. Shumė ajete kur'anore nė mėnyrė tė argumentuar pasqyrojnė dituri fetare dhe praktike. Islami i kushton vėmendje dhe rėndėsi tė duhur mundėsive njohėse tė njeriut. Meoė njeriu ėshtė njė kategori specifike e krijimit i cili me mendje dallon nga qeniet tjera, islami inicon prosperitetin e tij nė drejtim tė oėllimit imanent tė konstrukcionit tė tij ekzistencial me ndihmėn e njohjes dhe ndjenjės natyrore.
    Rregullimi i ēėshtjeve individuale dhe shoqėrore islami ia ka lėnė nė dispozicion mendjes, si autoritet i brendshėm suprem. Prandaj vendosmėrisht i ndalon gjithė atė qė pengon aktivitetin e mendjes, madje edhe pėr njė moment. Alkooli ėshtė vetėm njė nga faktorėt qė ndikojnė nė mendje dhe lėnė pasoja tragjike morale, shėndetėsore dhe psikologjike pėr shooėrinė njerėzore. Ėshtė e mjerueshme qė njeriu ta humbė aftėsinė e mendjes sė shėndoshė pėrmes konsumimit tė miliona litrave alkool dhe kėshtu tė devijojė nga rruga tė cilėn njeriut ia ka pėrcaktuar Allahu. Nuk mund tė presėsh njė shoqėri tė lumtur nė mjediset ku konsumohet aikooli, ku njeriu humbė aftėsinė e persiatjes sė shėndoshė; ku provohet nga ajo qė e dallon nga shtaza. Ligjėdhėnėsi islam, i cili e njeh atė qė ėshtė mirė dhe e keqe pėr njeriun, e ka ndaluar tėrėsisht konsumimin e alkoolit, ngase ai trazon mendjen dhe mbytė fliqinė e arsyetimit.

    Islami ėshtė paraqitur nė njė shoqėri nė tė cilėn konsumimi i alkoolit ka oenė e pėrhapur dhe jo vetėm qė e ka ndaluar kėtė ves, por e kishte ērrėnjosur bashkė me paditurinė dhe pandershmėrinė, egoizmin dhe dhunėn, varfėrinė e pastajme qė e shkakton alkooli. Tė gjitha kėto dobi tė bekuara pėr njerėzimin i ka inicuar njė njeri i frymėzuar, njė njeri i Zotit i cili me fuojnė e besimit tė vet ėshtė ngritur kundėr tiranisė dhe varshmėrisė, duke ftuar njerėzit qė tė liroheh nga robėrimi kėtyre nxitjeve tė ulėta, duke i orientuar nė rrugė mė tė lehtė nė jetė.
    Ndonėse Kur'ani gradualisht i qaset kėtij problemi social, megjithatė nuk e lėshon rastin qė nisjen e parė tė tregojė dėmin individual dhe shoqėror, duke e kualiflkuar me termin ism (dėm i madh.)

    Nė ajetin 219 tė sures El Bekare, thuhet: "Tė pyesim ty pėr verėn dhe bixhozin. Thuaj: "qė tė dyja janė tė dėmshėm, e ka edhe dobl nė to, por dėmi ėshtė mė i madh se dobla."
    Mirėpo nė porosinė e fundit Kur'ani nė citatin 91 tė sures el Maide, qartas dhe haptas thekson tėrė dėmin dhe humbjen e alkoolit dhe sjell dispozitėn pėrfundimtare mbi ndalimin:
    "Shejtani nuk dėshiron tjetėr, pėrveē se nėpėrmjet verės dhe bixhozit tė hedh armiqėsi mes jush, t'ju pengojė nga tė pėrmendurit Zotit dhe t'ju largofė nga namszi. Pra, a po ijepni fund (alkoolit e bixhozit?)"


    Grupi i atyre qė ishin duke pirė nė momentin kur ėshtė shpallur ky ajet po atė ēast dolėn nė rrugė dhe derdhėn verėn, duke thiyer edhe shtambat. Enes bin Maliku kishte thėnė: "Kur u shpall ky ajet, pikėrisht ishim duke pirė nė shtėpinė e Ebu Talhas dhe atėherė deri te ne arriti zėri i Pejgamberit:

    "O ju qė besuat, s'ka dyshim se vera, bixozi, idhujt dhe hedhja e shigjetes (pėr fall) fanė vepra tė ndyta nga shejtanl. Pra, largohuni prej tyre qe tėjeni tė shpėtuar. (El Maide, 90)

    "Ebu Talha mė luti", vazhdon Enesi, "qė ta hedh jashtė shtėpisė sė tij tėrė verėn, dhe t'i derdhė nė vend tė tij, gjė qė unė e bėra duke i derdhur nė rrugė, me ē'rast disa nga shtambat u thyen, kurse tė tjerėt u pastruan dhe u lanė. Aq shumė pije ishte derdhur nė rrugėt e Medinės atė ditė, sa shumė kohė mė pas, sa herė qė binte shi, delte nga toka ngjyra dhe era e verės."

    Ndalimi i konsumimit tė alkoolit sė shpejti u respektua nė tė gjitha vendet nėn pushtetin islam. Edhe sot, kur nė mesin e muslimanėve ėshtė pėrhapur jomorali dhe mashtrimi si dhuratė e civilizimit bashkėkohor, megjithatė, pėrkundėr kėsaj hasim miliona muslimanė anė e mbanė botės, tė cilėt kurrė nė jetėn e tyre nuk e kanė ndotur gojėn me alkool. Vėrtetė, shumėkujt prej tyre madje as qė u ka shkuar ndonjėherė nė mendje ta provojnė. Aq. thellė ėshtė ngulitur kjo shprehi e arsyeshme.

    Njėri prej mangėsive tė ligjeve njerėzore reflektohet nė format e ndikimeve tė shumė ndurta nė natyrėn e ndryshueshme tė njeriut, pėr ē'arsye me ndryshimin e ligjeve ndryshojnė edhe jeta e njeriut. Kushtoni vėmendje kėtyre dy pėrvojave pėr ndalimin e alkoolit: ndalimi islam dhe synimet e amerikanėve oė ta ndalojnė pėrdorimin e alkoolit me fuqinė e ligjit.

    Para se tė vendoset neni 18 i Kushtetutės amerikane mbi ndalimin e alkoolit ishte zhvilluar njė fushatė e madhe nga ana e njė grupi njerėzish tė shcyjar tė shooėrisė amerikane. Gjatė 10 vjetėve ata potencuan tė gjitha dėmet flzike, shpirtėrore, morale dhe ekonomike qė i shkakton alkooli.
    Lidhur me kėtė ata kanė Iigjėruar, kanė shkruajtur libra, kanė shfaour filma mbi familjet e shkatėrruara etj. Kjo fushatė ka fllluar nė vitin 1925 dhe ka zgjatur deri mė 1933. Pėr kėtė fushatė janė shpenzuar 65 milionė dollarė amerikanė. Pastaj ėshtė paraqitur projekti i ligjit dhe pas njė diskutimi gjithpėrfshirės nė tė dy dhomat e parlamentit amerikan ligji ėshtė aprovuar.

    Pas diē mė se 10 vjet tė aplikimit tė kėtij ligji, njerėzit u dorėzuan para kėtij vesi dhe filluan masovikisht tė hapin dyoane tė fshehtė pėr shitjen dhe kontrabandimin e alkoolit. Pėr shitblerjen dhe prodhimin e alkoolit janė shfrytėzuar mjete dhe metoda tė ndryshme, pėrkundėr standardeve tė njohura prodhuese, duke synuar tė anashkalohet dėnimi pėr shkak tė thyerjes sė ligjit. Numri i shitoreve tė alkoolit shtohej shumėflsh nė krahasim me numrin qė ishte para sjelljes sė Iigjit. Para aprovimit tė ligjit tė pėrmendur ishin shėnuar 400 vende ku prodhohej alkooli, ndėrsa pas shtatė vjetėve tė aplikimit tė tij, ai numėr ishte shtuar nė 80.000. Kosumimi i alkoolit u pėrhap edhe midis pubertelinjve tė dy gjinive, ndėrsa shitėsit e rrugės vizitonin shtėpitė, parcjet publike, hotelet, madje edhe shkollat e mesme dhe universitetet, mė pas edhe fshatrat. Numri i krimeve dhe kundėrvajtjeve u shtua shumėfish. Sipas statistikave tė gjyoėsisė amerikane 200 njerėz janė vrarė duke aplikuar kėtė Iigj, 400 milionė dollarė ishin konfiskuar, ndėrsa pėr dėnime ishin marrur 1,5 milion dollarė. Gjithnjė e mė shumė kundėrvajtje shėnohen nė mesin e fėmijve. Gjyqtarėt amerikanė kishin deklaruar se kurrė mė herėt nuk kishte ndodhur tė arrestohet njė numėr kaoj madh i delikventėve alkoolikė nė mesin e fėmijve. Sipas njė raporti policor, konsumimi i alkoolit ishte shtuar edhe nė mesin e rinisė. Pėr vetėm 8 vjet numri i vartėsve nga ai ishte shtuar tri herė. Nė ndėrkohė ishte shtuar edhe numri i vdekjeve. Nė vitin 1918 numri i tė sėmurve nga alkooli nė Nju Jork ka qenė 3.741 raste, ndėrsa numri i tė vdekurve ishte 252 persona. Nė vitin 1927 pas 8 vjet aplikimi tė ligjit) numri i tė sėmurve kishte tejkaluar I I mijė, ndėrsa numri i tė vdekurve ishte 7500. pas 14 vjetėsh tė pėrvojės tragjike tė aplikimit tė ligjit mbi ndalimin e pijeve alkoolike, shteti u dorėzua, kėshtu qė nė prill tė vitit 1933, ndryshoi ligjin i cili tani lejonte pėrdorimin e pijeve alkoolike pėrqindja e alkoolit te cili nuk kalon 32. Nė dhjetor po tė kėtij viti, neni 18 definitivhst ėshtė abroguar dhe populli sėrish mundte lirisht tė konsumonte alkool.


    Anglia, gjithashtu, kishte provuar, pėrmes tatimeve tė larta, ta zvogėlojė konsumimin e aikoolit, porse edhe ajo kishte pėrjetuar njė pėrvojė tė ngjashme si amerikanėt. Lumturia dhe mirėoenia e shooėrisė nė islam vijnė nė vend tė parė pa marrė parasysh dėshirat dhe nevojat e pjestarėve tė saj. Sa mė shumė oė parparinė shkenca, gjithnjė e mė shumė po del nė shesh dėmi i alkoolit, e tė mos flasim pėr tė gjitha format e krimit, vrasjet masive dhe ērregullime tė tjera shociėrore dhe pėrēarje familjare. Pa marrė parasysh librat, mijra revista dhe shumė aktivitete tė tjera nė planin e braktisjes sė alkoolit, rezultatet e kėtyre pėrpjekjeve nuk mund t'i krahasojmė me rezultatin tė cilin e ka arritur islami me masat e veta pėr ndalimin e alkoolit.


    Islamit nuk iu desht fushatė kundėr alkoolozimit, ndėrsa pėr aplikimin e ligjit tė tij nuk ėshtė shpenzuar asnjė para. Pejgamberi i Allahut, s.a.v.s., ka bėrė tė ditur njerėzve qė Allahu i Madhėruar e kishte ndaluar pėrdorimin e alkoolit, i cili atėbotė kishte kėnaoėsinė mė tė madhe pėr arabėt. Megjithatė ata shumė shpejt iu pėrgjegjėn kėrkesės fetare tė Pejgamberit dhe pėrgjithnjė e braktisėn alkoolin.
    Njė nga vlerat mė tė larta tė ligjit Hyjnor, nė raport me ligjet pozitive tė njeriut qėndron nė faktin se kėta tė dytėt nuk i respektojnė ndjenjat fetare tė njeriut si faktor, i fuqishėm deri nė pėrmasa tė pakufishme. Ata nuk kanė mėnyra t'i nxitin njerėzit pėr ta respektuar ligjin. Kėto ligje njerėzit i respektojnė dhe i pėrmbahen atyre vetėm nga frika prej dėnimeve. Mirėpo, ligji Hyjnor mbėshtetet nė sensibilitetin shoisor tė njeriut. Kėto ligje nė rend tė parė janė harmonizuar me pastėrtinė e natyrės njerėzore. Njerėzit i frikohen ligjit, mirėpo ekzistojnė edhe domene ku ligji nuk mund tė depėrtojė. Njerėzit, pėr nga natyra e tyre, janė mė tė prirur pėr kėnaoėsi dhe nuk janė tė gatshėm qė pėr hir tė shtetit tė heoin dorė mga kėto kėnaoėsi.
    Pėrkundrazi, ai do tė bėjė gjithēka pėr tė plotėsuar nevojat dhe pasionet e tij, madje edhe kur shteti i kundėrvihet krimit, me ligje valide, nuk do tė jetė nė gjendje ta eliminojė tėrėsisht krimin, madje edhe nėse do t'i ndjekė tė gjithė kriminelėt. Shumė krime mbeten tė pazbuluar, ndėrsa kriminelėt mbesin pa dėnuar.

    Ēdo provė pėr pėrmirėsimin e gjendjes do tė pėrfunojė me dėshtim, nėse njerėzit nuk kanė tė formuar njė gjykim nė vete, diē qė do tė ndalė pasionet dhe kėrkesat e tyre. Kur njerėzit besojnė te Zoti, pushteti dhe fucya e cilit sundojnė nė qiej dhe tokė, dhe kur janė tė vetėdishėm pėr dėnimin dhe shpėrblimin e Tij, atėherė janė krejt tė vetėdishėm se nuk mund tė ikin dhe se askush nuk mund t'i mbrojė. Prandaj besimi te Zoti ėshtė garant i vetėm qė njerėzit do tė largohen nga krimi. Besimi te Zoti e plotėson jetėn. Kur njeriu beson se kjo jetė nuk pėrfundon me kėtė botė, me fundin e tij historik, ai e ndien, ėshtė krejt e qartė, oetėsim tė thellė, e qĒ veprimit tė tij i jep harmoni dhe masė. Pos kėsaj ligji i Zotit ėshtė i pėrhershėm dhe nuk i nėnshtrohet ndryshimeve. Diē qė ėshtė e ndaluar nuk mund tė jetė e lejuar. qėllimi i vetėm i kėtij ligji ėshtė aplikimi i sė vėrtetės, ndėrsa e vėrteta ėshtė njė dhe e pandryshueshme. Dėshirat e njerėzve dhe synimet e tyre kėtu nuk kanė kurrfarė rėndėsie.

    Njerėzimi modern lavdėrohet me ruajtjen e 'lirisė', ndėrsa Perėndimi pushtetin e tij e bazon nė 'vullnetin publik' tė shprehur pėrmes pėrfaoėsuesve tė oeverisė.Mirėpo, ėshtė pyetja tė kujt janė ata pėrfaoėsues? Siē ėshtė theksuar mė sipėr.'shumica' prej 51 % automatikisht nėnkupton ngulfatje tė vullnetit tė atyre 49% qė nuk janė 'pėrfaoėsuar'. Sipas parimit 'njė njeri njė votė', nėse janė 51% gangsterė, kombi do tė vinte nė gjendje tė pėrfaoėsohej 100% nga gangsterėt. A ekziston ndonjė dallim nė mes 'oeverisjes sė shumicės' dhe shtypjes sė pakicave? Vetėm nėnshtrimi ndaj njė autoriteti unik absolut, Ligjdhėnėsit tė Lartėsuar, do tė shpiejė njerėzimin deri nė 'respektimin e njėrit ndaj tjetrit dhe nė kėrkimin e sė mirės'. Arsimimi kėtė nuk do ta bėjė. Tė jesh hajn ėshtė keo, nėse je hajn i arsimuar ėshtė edhe me keo, tė jesh hajn i mėsuar tė qeverisėsh me tė gjitha armėt e teknologjisė moderne ėshtė shumė mė keq.
    Njė lider anglez kishte publikuar se Perėndimi duhet tė pendohet mbi puluhurin dhe hirin e tė vdekurve pėr shkak tė katastrofės oė e kishin shkaktuar duke ua mėsuar alkoolin racave tė pambrojtura dhe tė pafajshme dhe pėr shkak tė josuksesit qė t'i mbrojnė para kėtij vesi shkatėrrues. Alkooli i shndėrron kokat e ftohta tė veriut tė ngrirė nė marroēė, ndėrsa zemrat e ngrohta tė vendeve tė nxehta nė demonė', thotė ai me kėtė rast.

    Volteri ka shkruajtur:


    "Islami ėshtė fė e pastėr, e arsyeshme dhe serioze. Ai ia dėshiron tė mirėn njerėzimit; ėshtė e arsyeshme ngase ka shkėputur Iidhjet me marrėzinė e idhujtarisė dhe politeizmit, si dhe q£ nuk ėshtė vendosur nė parimin e fshehtėsive kontradiktore iracionale. Ėshtė serioze qė e ndaloi bixhozin, alkoolin dhe Hojet tjera tė Iojrave pėr kotėsi dhe bjerrakohė, ndėrsa nė vend tė tyre ka caktuar pesė namaze gjatė ditės. Islami ėshtė i pastėr ngase e ka kufizuar numrin e grave nė vetėm katėr. Islami ia don tė mirėn njerėzimit ngase zeoatin dhe ndihmėn ndaj nevojtarit e ka bėrė mė tė vlefshtne se haxhi. Tė gjitha kėto janė karakteristikat e islamit."

    Jules Le Boum shkruan:

    "Para islamit arabėt pinin shumė, luanin bixhoz dhe martoheshin sa tė donin dhe shkurorėzoheshin kur t'i tekej. Gratė e veja kanė qgnė pjesė e trashėgimisė sė
    pasardhėsve tė dlat kanė pasur tė drejtė tradicionale tė martohen me to ose t'i falin. Islami e ndaloi kėtė traditė."

    Profesori Edvvard Montay shton:

    "Kur'ani e ndaloi viktimizimin e njeriut, vrasjen e fėmijve, alkoolin dhe bixhozin, qė ishin tejet tė pėrhapura ndėr arabė. Rezultatet e kėtyre reformave manifestohen nė kulturėn kolosale, e cila ia siguronte njė status tė bėmirėsit mė tė madh tė njerėzimit nė histori."

  9. #39
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Islami dhe racizmi


    Teuhidi, besimi nė njėsinė e Zotit, ėshtė themeli kryesor i islamit dhe njėkohėsisht ėshtė themel i filosofisė sė tij tė shooėrisė. Mbarė njerėzimi ėshtė njė bashkėsi e madhe. Secili individ ėshtė pjestar i saj, ndėrsa zhvillimi i madh shpirtėror i shjyen tė gjitha faktorėt e mosbarazisė dhe grindjeve brenda kėsaj bashkėsie. Islami nė vete impregnon lidhjet e forta tė vėllazėrisė, dashurisė dhje miqėsisė midis tė gjithė pjestarėve tė bashkėsisė njerėzore.

    Meqė islami ka ofruar themelet e njė bashkėsie universale shoqėrore, ai nuk i kushton kujdes ēėshtjeve qė e speciflkojnė kombin, e cilat shkaktonė ndarje dhe grindje. Themeli i parė dhe kryesor i bashkėpunimit reciprok paraoet respektimi i tė gjithė pjestarėve tė bashkėsisė. Islami i kushton kujdes tė posaēėm faktit mbi origjinėn e pėrbashkėt tė njerėzve. Nė cilėsitė themelore njerėzore marrin pjesė tė gjithė barabart, edhe burri edhe gruaja, i bardhi dhe i ziu, skamnori dhe pasaniku, i civilizuari etj. Prandaj, islami mohon tė gjitha llojet e racizmit dhe ndasisė. Ai konfirmon se nuk ka dallim nė mes njerėzve nė ngjyrėn e lėkurės, origjinėn dhe tė ngjashme.

    Nė suren EnNisa shkruan: "O ju njerėzl Kinie frikė Zotin tuaj qė ju ka krijuar prej njė veteje (njeriu.)"

    Islami nuk lė hapėsirė pėr dallime nė baza nacionale. Dallimet nė ngjyrė tė lėkurės dhe gjuhė janė vetėm shenja tė fuojsė sė Allahut. Islami fton njerėzit ta studjojnė kėtė temė; se njerėzit janė krijuar prej njė njeriu, e megjithatė, si rezultat i faktorėve natyrorė dhe konstruktivė flasin gjuhė tė ndryshme dhe dallojnė sipas ngjyrės dhe pamjes.
    Nė sure Er Rum, 22 Allahu i Madhėruar thotė: "Nga argumentet e Tij ėshtė krijim i qiejve e i tokės, ndryshiml i gjuhėve tuaja dhe i ngjyrave tuaja. Edhe nė kėtė ka argumente pėr njerėz."

    Nė ajetin 213 tė sures ElBekare ėshtė thėnė: "Njerėzit ishin njė popull (tė fesė sė natyrshme islame) e (kur u pėrēanė) Allllahu dėrgoi pejgamberėt pėrgėzues dhe qertues, dhe atyre Ai u zbriti edhe librin me fakte tė sakta pėr tė gjykuar nė atė ēe u kundėrshtuan vetėm ata qe kishin libėr (ithėtarėt e librit). E pėrpos atyre qė iu kishte dhėnė ai (libri) dhe u kishin ardhur argumente tė qarta, nuk kundėrshtoi kush nė te (nė librin), po edhe atė (kundėrshtim e bėnė), nga zilia ndėrmjet tyre, mirėpo AllHahu me mėshirėn eTifi udhėzoi ata qė besuan te e vėrteta e asajpėr ēka ishin kundėrshtuar. Allllahu e vėnė nė rrugė tė drejtė atė qė dėshiron."

    Ky ajet zbulon qė njerėzimi rrjedh nga njė popull i vetėm pa dallim, grindje dhe konflikte, si dhe qė nė unitet, bashkėpunim dhe harmoni ėshtė themeli dhe baza e njerėzimit.
    Prijėsi besimdrejtėve Hazreti Aliu k.v., na ka lėnė njė trashėgimi shumė tė ēmueshme tė fjalimeve tė tij, nė cilėn ėshtė e pėrmbledhur edhe letra e tij historike dėrguar komandantit Malik elAshtarit.

    Nė kėtė letėr shkruan: "Mėsoje zemrėn tėnde pėr mėshirė ndaj vartėsve tu, me disponim dhe butėsi ndaj tyre. Mos u bėrė si bishat gjakpirėse qė ndiejnė kėnaoėsi duke i ngrėnė. Dije se ata janė dy llojesh: ose vėllezėrit tu nė fe ose dikush i ngjashmė me ty nė krijim."

    Njė pikėpamje e tillė e gjėrė i pėrfshinė tė gjitha racat, tė gjitha kulturat dhe tė gjitha gjuhėt. Uniteti shpirtėror dhe fetar dhe bashkimi midis njerėzve mbetet si mbėshtetje e fortė dhe e pėrhershme e komunitetit. Nėse shoqėria bie nė ndasi tė mendimeve dhe bindjeve, do tė dobėsohen lidhjet e dashurisė, ndėrsa kur paraoiten mospajtime, nevojat materiale do t'i shtojnė dallimet, grindjet dhe tensionet. Prandaj lidhja mė e fortė e unitetit midis popujve ėshtė lidhja fetare, pa marrė parasysh tė gjitha daliimet midis njerėzve.

    Kjo ėshtė lidhje e bashkimit me cilėn islami i ka lidhur njerėzit duke i liruar nga prangat e pėrēarjeve dhe dallimeve duke i ftuar pėr krijimin e parimeve tė pajtimit dhe bashkimit nė shooėri e cila ėshtė gjendje e natyrshme e njeriut.
    Prandaj, lidhja mes vėllazėrisė ėshtė manifestimi mė i plotė i lidhjes sė plotė shpirtėrore midis njerėzve. Prandaj Kur'ani me ftesėn e vet i vėn themelet e dashurisė mė tė lartė reciproke midis muslimanėve. Kur'ani na mėson se muslimanėt janė vėllezėr ndėrmjet vete. Me kėtė maksimė Kur'ani i udhėzon muslimanėt pėr dashuri, miqėsi tė sinoertė dhe formėn mė tė mirė tė barazaisė midis tyre. Vėllazėria islame nuk ėshtė e natyrės ceremoniale. qėllimi kryesor i kėsaj vėllazėrie ėshtė qė secili musliman ta bėjė atė pėr ēka ėshtė i obliguar ndaj vėllaut tė vet. S'ka dyshim qė besimi i ēdo besimtari, ėshtė vlera mė e shenjtė dhe mė e dashur pėr te. Prandaj edhe lidhja midis muslimanėve, qė buron nga vėllazėria fetare dhe shpirtėrore ėshtė mė e thella dhe mė e larta, ajo tejkalon madje edhe ndjenjėn e vėllazėrisė sė zakonshme, ngase e simplifikon bashkimin e qėllimit tė pėrbashkėt, unitetin e bindjeve tė pėrbashkėta, unitetin e besimit dhe unitetin e zemrės.

    Nė suren El Huxhurat: 10, thuhet: "S'ka dyshim se beslmtarėt janė vėllezėr, pra bėni pajtim ndėrmjet vėllezėrve tuaj dhe kinie frikė Allllahun, q0 tė Jeni tė meshlruar (nga Zoti.)"

    Pejgamberi, s.a.v.s., ka deklaruar: "Nė mėshirėn dhe solidaritetin e ndėrsjellė muslimanėt janė si njė trup. Nėse sėmuret njė organ i tij, tėrė trupi do t'i ndiejė ethet dhe pagjumėsinė." (Bukhari 1/13)

  10. #40
    i/e larguar Maska e forum126
    Anėtarėsuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198
    Islami, Iiria dhe drejtėsia


    Islami ėshtė fė e lirisė dhe drejtėsisė; lirisė nga pushteti i tiranėve dhe dhunuesve, tė cilėt i shfrytėzojnė potencialet njerėzore pėr hir tė interesave dhe qėllimeve personale, tė cilėt atakojnė nr!erin dhe dinjitetin e tyre, pasuritė dhe jetėn, tė cilėt i nėnshtrojnė me pasionet e tyre tė ulėta. Regjimet diktatoriale, kapitalizmi dhe komunizmi vendosin diktaturėn e interesave grupore dhe vullnetit ndaj njerėzve dhe komuniteteve tė tėra, duke i detyruar tė pasojnė ligjet dhe dispozitat e tyre. Nė islam tėrė pushteti dhe autoriteti i pėrket vetėm Allahut. Me kėtė ai e liron njeriun nga raporti i robėrimit, nė rrugėn e arritjeve tė lirisė sė vėrtetė reale.

    Islami tek ēdo njeri dėshiron ta kultivojė ndjenjėn e vetėrespektit, ndėrsa kjo ndjenjė ėshtė e mundur tė realizohet vetėm nėse tė gjithė pjestarėt e komunitetit i nėnshtrohen vetėm Allahut tė Lavdishėm. Vetėm, nė kėtė rast, asnjė anėtar i bashkėsisė nuk mund tė shtypė tė tjerėt, as mund tė lartėsohet mbi ta. Islami i pranon vlerat njerėzore. qėllimi i tij ėshtė, nė kuptimin e pėrgjithshėm, tė ruajė tė gjitha tė drejtat e natyrshme tė njeriut dhe tė vendosė drejtėsinė nė tė gjitha aspektet e jetės individuale dhe shooėrore. Ligji islam ka siguruar shkallėn mė tė lartė tė barazisė pėr tė gjithė njerėzit. Para kėtij ligji tė gjithė janė krejtėsisht tė barabartė. Ky dimension i islamit ėshtė shkak i zhvillimit marramendės gjatė vetėm njė shekulli. Popuj tė ndryshėm e kanė pranuar jashtėzakonisht ngrohtė.

    Historia tregon se ēdo kohė ka pasur bindje tė pabaza dhe drejtime tė ndryshme ideologjike, siē ėshtė racizmi dhe nacionalizmi, e qė ka penguar realizimin e uniteit tė komunitetit. Pėrkundėr, kjo ka shkaktuar gjakderdhje dhe luftra ndėrmjet popujve. Para ēdo shprehje tė dallimeve midis popujve, islami insiston nė unitet dhe bashkim. Kjo ėshtė konstanta e tij kryesore.

    Kur'ani nė suren Ali Imran, ajeti 64, i drejtohet hebrejve, zjarrputistėve dhe krishterėve me fjalėt: "Thuaju (o i dėrguar): "'O ithtarė tėlibrit (Tevrat e Inxhil), efani (tė bashkohemi) te njė Fjalė qė ėshtė e nfejtė (e drejtė) mes nesh dhe mes Jush: tė mos adhurojmė, pos AllIIahut, tė mos ia bėjmėAtij asnjė sendshok, tė mos konsiderojmė njėri tjetrin zotėrpos Allllahutlq E nė qpftė se ata refuzojnė, ju thoni: "Dėshmoni pra, se nejemi muslimanė (besuam njė Zot)!"
    Popujt, tė cilėt sot e synojnė bashkimin, drejtėsinė dhe ēlirimin nga kolonializmi dhe racizmi, kėtė zgjidhje mund ta gjejnė brenda sistemit islam, ku tė gjithė popujt janė tė barabartė. Pa marrė parasysh racėn, ngjyrėn e lėkurės, tė gjithė mund tė jetojnė nė liri tė plotė dhe barazi. Islami i vlerėson njerėzit sipas diturisė dhe veprės. Mė i mirė ėshtė ai qė ėshtė moralisht i pastėr, ndėrsa themel i kėsaj ėshtė 'takvaja", dmth. vetėdija pėr Allahun nė ēdo kohė dhe nė ēdo vend.
    Islami nuk e pranon asnjė veti tjetėr. "O fu njerėz, vėrtetė Ne fu krijuam fu prej njė mashkulli dhe nfė femre, ju bėmė popuj e fise qĒ tė njihent ndėrmjet vete, es'ka dyshim se te AllUahu mė i ndershml ndėr ju ėshtė ai qĒ mė tepėr ėshtė ruajtur (nga tė kėojjat) e Allllahu ėshtė I dijshėm dhe hollėsisht I njohur pėrēdogjė." (ElHuxhurat, 13)

    Muhammedi, s.a.v.s., ėshtė shprehur: "Arabėt nuk janė mė tė mirė se joarabėt, as janė tė bardhėt mė tė mirė se tė zinjtė. Allahu e pranon vetėm njė devotshmėrinė." Kur Pejgamberi sėrish u kthye nė Mekė, iu drejtua njė gurpi qė e preferonin gjuhėn dhe racėn e tyre, dhe me kėtė rast ka thėnė: "Falėmnderoj Allahun, i cili prej jush e ka larguar xhahilijetin, mendjemadhėsinė dhe mburrjen e tij." Sekush i kishte thėnė imam Ridait r.a.:"Pėr Allahun, nė Tokė nuk ekziston njeri me origjinė mė fisnike se e juaja." Ky iu pėrgjegj: "Vetėdija e tyre ndaj Allahut (takvallėku) dhe devotshmėria i kanė ngritur nė kėtė shkallė." (Tefsir elBahrain, 4/211)

    Me kėto fjalė, imami e qprtoi njeriun, i cili deshi ta lėndojė duke lartėsuar prejardhjen e tij, ndėrsa njėkohėsisht ia kujtoi vlerėn e takvallėkut nė islam. Njeriu tjetėr i tha: "Pėr Allahun, ti je njeriu mė i mirė nga tė gjithė." Imami u pėrgjegj: Mos u beto, o njeri! Mė i mirė se unė ėshtė ai qė ėshtė mė i vetėdishėm pėr Allahun dhe mė i devotshėm ndaj Tij. Pėr Allahun, nuk ėshtė abroguar ajeti nė tė cilin thuhet: "O ju njerėz, vėrtetė Ne ju krijuam Ju prej njė mashkulli dhe nfė femre, ju bėmėpopuj e fise ēė tė njiheni ndėrmjet vete, es'ka dyshim se te Allllahu mė i ndershmi ndėrju ėshtė ai qe mė tepėr ėshtė ruajtur (nga tė kėojjat"... (
    Takvallėku ėshtė i lirė, dhe jo robėr, ngase robėria nuk mund tė ofrojė lumturi pėr njeriun. Takvallėku ėshtė mbrojtje shpirtėrore pėr njeriun, qė i ofron liri dhe e ēliron nga robėrimi i pasioneve. Takvallėku i ofron liri secilit individ brenda shoqėrisė. Ata qė i robėrojnė pasurisė apo pozitės nė shoqėri nuk janė tė lirė.
    Prijėsi i besimdrejtėve Hazreti Aliu, thotė: "Vėrtetė takvallėku (vėtėdijesimi pėr Allahun) ėshtė ēelės i drejtėsisė, deponimit pėr atė botė, ēlirim nga ēdo robėri dhe shpėtim nga shkatėrrimi. Me ndihmėn e takvallėkut do t'ia dalė ai qė kėrkon, do tė shpėtojė ai qė ikė dhe do tė kėnaoė dėshirat ai qė i posedon." (Shtegu i elekuencės, f. 351)

    Islami i ka proklamuar kėto vlera nė kohėn kur tirania, shtypja, padrejtėsia dhe konfliktet racore ishin duke valuar midis njerėzve. Vetitė nė kundėrshtim me mendjen, virtytit dhe lirisė kanė qenė mė dominante. Tė varfėrit dhe tė dobėtit kanė qenė tė privuar nga ēdo e drejtė njerėzore dhe siguri shooėrore. Me guxim tė jashtėzakonshėm moral, Pejgamberi i islamit ka hedhur jashtė ligjit tė gjitha ato mosbarazi dhe konflikte. Ai shpalli barazinė e plotė midis njerėzve duke ua kthyer lirinė nė kuadėr tė devotshmėrisė vetėm Allahut Njė. Nė njė mjedis tė tillė, nė suaza tė ligjeve tė drejta islame, klasėt e shtypura shoqėrore, tė cilat deri atėherė nuk kishin guxim t'i kundėrvihen vullnetit tė tė fortėve, pėrjetuan afirmim tė plotė.

    Tė gjithė qė mendojnė se ka drejtime dhe ideologji tė tjera qė janė tė afta tė mbrojnė tė shtypurit dhe tė abuzuaixt, ashtu siē e ka bėrė kėtė islami, janė gabim dhe nuk kanė kuptuar asgjė nga islami. Islami, vėrtet, e ka proklamuar dispozitėn mė tė plotė tė drejtėsisė sociale. Asnjė sistem tjetėr deri mė tani nuk ka mundur tė realizojė njė drejtėsi tė tillė dhe ta zbatojė atė me efikasitet nė praktikė.

    Madje edhe komunistėt, armicjtė e fesė, e pranojnė haptas rolin e cjėndror tė parimeve islame nė lirimin e popullit. E pėrmuajshmja "Madrum", zėdhėnėsi i partisė marksiste (nr. 2 v. 3) shkruan: "Fenomeni i islamit nė fillim tė shekullit tė shtatė paraoet kthesė rrėnjėsore nė histori. Ai ka ndryshuar civilizimin njerėzor dhe ka lėnė gjurmė tė thella nė zhvillimin e njerėzimit qė do tė pasojnė mė vonė. Ky zhvillim mahnitės, pėr mė pak se njė shekull, nga atdheu i Arabėve deri nė Loarė nė perėndim dhe Sind e Amu Darja nė lindje, ka shkruajtur facje fascinuese. Gadishulli i Arabisė paraoet djepin nga cili janė pėrhapur besime tė ndryshme, ndėrkohė qė banorėt e Mekės kanė cjenė idhujtarė. Meka ka oenė qgndėr tregtare e tėrė gadishullit tė Arabisė. Ajo ka qenė edhe oendėr e nacionalizmit arab, dhe njėkohėsisht edhe qendėr i pikėpjekjes sė shumė besimeve. Sistemi fisnor ėshtė shndėrruar nė feudalizėm. Islami nė flllim i pushton zemrat e tė shtypurve dhe skamnorėve, fshatarėve dhe robėrve. Atėbotė ai ishte njė lėvizje e fuqishme demokratike kundėr robėrimit dhe oligarkisė sė fajdexhijve. S\ dhe besimet tjera edhe islami kishte veēoritė e veta. Ate e karakterizonte ana vitale materiale. Kėshtu qė ai dallonte nga besimet tjera nė bazė tė asaj qė e kishte mohuar monakizmin, kishte barazuar tė gjithė njerėzit, kishte barazuar mashkullin dhe femrėn nė tė drejta, mbronte robėrit dhe skamnorėt. Themelet dhe parimet e tij janė unikė. Kjo i ka mundėsuar ta zbatojė atė transformim tė madh shooėror. Islami ka qgnė goditja mė e fortė pėr sundimtarėt gjakpirės tė kohės, mėshirė dhe shpėtim pėr tė shtypurit dhe skamnorėt. Nė momentin e duhur ai i dha goditje finale dy perandorive tė mėdha (romake dhe persiane) dhe vendosi pushtetin e vet nė njė territor prej Kinės nė lindje deri nė Spanjė nė perėndim."
    Islami kundėrshton dallimet klasore dhe e mohon raportin 'zotėri' dhe "vartės'. Imam Aliun k.v. e kishin informuar lidhur me njė ndejė tė organizuar nė Basra pėr nder tė guvernatorit, pėrfaqėsuesit tė tij, Othman (Othman bin Hunaif). Ishte zemėruar pėr atė qė guvernatori i tij i kishte lejuar vetit tė sillet nė lidhje tė posaēme me 'fisnikėrinė' e Basrės dhe tė bėhet simbol i theksimit tė posaēėm tė klasės sunduse. Aliu ia dėrgoi njė letėr Othmanit nė tė cilėn e oprtonte ashpėr. Letra ėshtė shėnuar nė "Shtegun e elekuencės".

    Nė luftė kundėr racizimit, islami ėshtė shumė mė efikas se besimet dhe drejtimet ideologjike tjera. Sot nė mbarė botėn dėgjojmė thirrjen pėr barazimin juridik tė tė bardhėve dhe tė zinjve, mirėpo nė realitet ekziston njė humnerė e madhe nė mes teorisė dhe praktikės. Ndėrkohė racizmi me tė gjitha format e tij ėshtė i pranishėm si nė kohrat mė tė errėta. Ēfarė ėshtė dobia e thirrjeve pėr barazi dhe liri, nėse pas tyre fshehet njė realitet i tillė i hidhur. Si mund t'u besohet pastaj thirrjeve tė tyre?

    Pas luftės sė dytė botėrore tė gjitha oeveritė e botės janė marrur me problemet e lirisė dhe barazisė. Ėshtė sjellur edhe Deklarata e universale mbi tė drejtat e njeriut pėr t'i bėrė tė vlershme kėto ide. Nga Deklarat dhe dokumenteve tė ngjashme me tė ėshtė praktikuar ajo qė ka qenė nė interes tė klasės sunduese. Vendet e zhvilluara e kanė pasur tė vėshtirė tė pranojnė se dallimet nė ngjyrė dhe racė nuk janė kriter pėr pėrsosmėri dhe progres. Islami e ka kuptuar kėtė fakt qė nga fillimi dhe racizmi nė te kurrė nuk ka qenė problem.

    Pejgamberi i Allahut praktikisht e ka praktikuar parimin e barazisė nė atė kohėn e errėt qė para shekullit 14. nė kėtė aspekt ai e kishte martuar kusherirėn e tij me shėrbėtorin e vet Zejd b. Harithin. Na transmeton Imam Bakiri r.a., tė ketė deklaruar Pejgamberis.a.v.s.: "Njė njeri nga Jemeni, i quajtur Xhuvejbir ((uvvayber), kishte ardhur te Pejgamberi, s.a.v.s., dhe e pranoi islamin. Ishte bėrė musliman i mirė, ndėrkaqqė ishte i njeri trupshkurtėr, i shėmtuar dhe i varfėr. Pėr shkak tė gjendjes nė cilėn ndodhej, Pejgamberi e pranoi afėr tij. Pėr ushqim i caktoi njė sa' hurme pėr ēdo ditė, i dhuroi dy guna dhe e lejoi tė flinte nė xhami. Ashtu kishte jetuar njė kohė tė gjatė. Numri i rasteve tė tilla shumė shpejt u shtua aqshumė sa xhamia u bė e ngushtė pėr t'i pranuar tė gjithė. Atėherė Pejgamberi i Allahut urdhėroi oė xhamia tė zbrazej. Mandej urdhėroi t'u bėhet njė hapėsirė e posaēme pėr vendosjen e tyre, gjė qė edhe u bė nė xhaminė e Pejgamberit nė Medinė, ndėrsa ky vend ėshtė i njohur me emrin 'sofa1. Ishte ky vend i qėndrimit pėr skamnorė dhe nevojtarėt.

    Pejgamberi, por edhe muslimanėt tjerė i vizitonin rregullisht, u sillnin ushoim dhe i ndihmonin. Njė ditė Pejgamberi i thotė Xhuvejbirit: "Sa mirė do tė ishte ta marrėsh njė grua me tė cilėn do ta ndash jetėn dhe cila do tė ndihmojė edhe nė kėtė edhe nė botėn tjetėr!"
    Xhuvejbiri u pėrgjegj: "O Pejgamber i Allahut, do ta flijoja edhe babain edhe nėnėn pėr ty!Pėr Allahun, as jam njeri me pozitė, as me prejardhje. Nuk jam as i pasur, as i bukur, andaj cila grua do tė mund tė martohej me mua?" Pa kėsaj Pejgamberi, s.a.v.s., i tha: "Allahu me islam i ka ngritur ata qė kanė qenė tė poshtėruar. Islami ka eliminuar mendjei.iadhėsinė e xhahilietit, ka heour prestigjin sipas pėrkatėsisė fisnore dhe familjarizmit. Sot janė tė barabartė tė gjithė, arabė e joarabė, tė bardhė e tė zinj. Tė gjithė janė nga Ademi, ndėrsa Allahu e krijoi Ademin nga argjila. Mė i dashuri pėr Allahun Ditėn e gjykimit ėshtė ai qė ėshtė mė i vetėdishėm pėr Te dhe oė ėshtė mė i pėrkushtuar. Prandaj, o Xhuvejbir, sot mund tė jetė mė i mirė se ti ai qė ėshtė mė i vetdishėm pėr Allahun dhe cili ėshtė mė i pėrkushtuar ndaj Tij." Pastaj i tha edhe: "Shko menjėherė te Zijad bin Lubeidi, mė fisnikut nga Beni Mijade dhe i thuaj: 'Unė jam zėdhėnės i Pejgamberit tė Allahut, ndėrsa ai tė porositė: 'Martoje vajzėn tėnde pėr Xhuvejbirin.'
    Me tė shkuar Xhuvejbiri e gjeti Zijadin nė shtėpinė e tij duke ndejtur me bashkėfamiljarėt e tij. Kėrkoi leje tė hynte, ndėrsa pasi hyri, u dha selam tė pranishėmve dhe iu drejtua Zijadit: 'Unė jam zėdhėnės i Pejgamberit tė Allahut. Kam ardhur me njė punė tė posaēme. Dėshiron tė ta them kėtu apo sy mė sy?
    Zijadi u pėrgjegj: "Thuaje kėtu para tė gjithve. Porosia nga Pejgamberi ėshtė nderė dhe respekt pėr mua."
    "Mirė, atėherė" tha Xhuvejbiri, per tė vazhduar:
    "Pejgamberi i Allahut mė ka dėrguar tė t'i transmetoj fjalėt e tij: 'Martoje vajzėn tėnde pėr Xhuvejbirin.'
    "Pėr kėtė punė tė ka dėrguar Pejgamberi i Allahut?" e pyeti Zijadi.
    "Kurrė nuk do tė gėnjeja pėr Pejgamberin, s.a.v.s." u pėrgjegj Xhuvejbiri.

    Pas kėsaj Zijadi deklaroi: "Ne, ensaritėt (dmth. ndihmėsit e Pejgamberit nė ditėt e para tė tij) i martojmė vajzat tona vetėm pėr ata qė janė tė barabartė me neve. Prandaj shko, ti Xhuvejbir, ndėrsa unė do tė shihem me Pejgamberin dhe do tė lajmėroj pėr kėtė."
    Duke dalur nga shtėpia Xhuvejbiri deklaroi: "Pėr Allahun, Kur'ani nuk thotė kėshtu, as suneti i Pejgamberit, s.a.v.s., kėtė nuk e dėshmon."
    Vajza e Zijadit, Zulfa, i kishte dėgjuar kėto fjalė nė dhomėn e saj.
    Ajo e ftoi babain, ndėrsa kur ky hyri, i tha: "Si bisedon kėshtu me Xhuvejbirin?"
    "Mė tha" filloi ai "se Pejgamberi e kishte dėrguar me porosi, qė tė martoj ty me te."
    "Pėr Allahun" tha ajo. "Xhuvejbiri nuk do tė gėnjente pėr Pejgamberin. Prandaj dėrgo njė njeri oė ta kthejė prapa."
    Kėshtu edhe bėnė. Kur e kthyen, Zijadi i tha: "Mė fal, o Xhuvejbir. Ulu kėtu dhe prit gjersa tė kthehem." Nė ndėrkohė Zijadi shkoi te Pejgamberi i Allahut dhe i tha: "O Pejgamber i Allahut, pėr ty do ta flijoja babanė dhe nėnėn. Xhuvejbiri erdhi nga ti me njė porosi qė t'ia jap vajzėn time pėr grua. Unė, ndėrkaa nuk isha i butė me pėrgjegjen time, andaj erdha te ti tė ta them, se ne, ensaritėt, vajzat tona i martojmė vetėm me ata oė janė, midis nesh, tė barabartė me ne."
    Pejgamberi i Allahut, s.a.v.s., u pėrgjegj: "O Zijad, Xhuvejbiri ėshtė mu'min (besimtar), ndėrsa mu'mini ėshtė rast pėr mu'minen; muslimani ėshtė rast pėr muslimanen. Jepja vajzėn, Zijad, dhe mos e pėrēmo. Zijadi shkoi nė shtėpi dhe i tha vajzės ē'kishte ndodhur.
    Ajo ia ktheu: "Bab i dashur! Nėse e kundėrshton Pejgamberin, atėherė del nga feja. Mė marto me Xhuvejbirin."
    Zijadi doli nga dhomat e vajzės sė tij, e kapi Xhuvejbirin pėr dore dhe e solli nė mesin e bashkėfamiljarėve duke e prezentuar si dhėndėrrin e tij. Vetė ai e siguroi pajėn e vajzės dhe shpenzimet e dasmės, ndėrtoi njė shtėpi pėr ta dhe e furnizoi atė tėrėsisht, nė tė cilėn pastaj u vendosėn Zulfa dhe Xhuvejbiri. (AlKafi, 5/339).
    Kėshtu Pejgamberi i martoi njė zezak tė varfėr, por besimtar tė vėrtetė musliman, me vajzėn e njėrit prej prijėsve mė tė shouar tė fisit.

    Francezi Gustav le Bon shkruan:

    "Barazia te muslimanėt e ka arritur pėrsosmėrinė, barazia e dli proklamohet nė tėrė gojėn nė Evropė, nuk ka kurrfarė efekti nė realitet. Muslimanėt praktikisht e kanė vėnė ne jetė parimin e barazisė. Nė mesin e muslimanėve nuk ka dallime klasore, tė dlat sot i vėrejmė ndėr trashėgimtarėt e Revulucionit francez. Islami i ka eliminuar tė gjitha dallimet klasore, femiljare dhe individuale, ndėrsa tė gjitnė muslimanėt janė vėllezgr. Nė botėn arabe njė personalitet i madh ka bashkuar flse tė ndryshme nė gjirin e njė fjale. Kjo fjalė i ka Iidhur nė njė sistem ligjesh, sipas dlit jane tė barabarta tė gjitha racat nė tė gjitha kontinetet dhe ata nuk janė tė huaj njėri pėr tjetrin. Pėr shembull, muslimani kinez ka tė drejta krejtėsisht tė njejta nė shtetin islam siē i ka edhe arabi musliman, pėrkundėr tė gjitha dallimeve ekzistuese midis tyre." (Civilizimi araboislamik, f. 516 dhe 517.)

    Dr. Louelaj shkruan:
    "Shoqgritė muslimane kurrė nuk janė goditur nga pasojat negative per punėtorėt dhe skamnorėt, e qė ndodhė zakonisht me sistemet reformatore. Muslimanėt kanė sisteme oe forcojnė themelet e unitetit dhe tolerancės midis tė pasurve dhe tė varfėrve. Mjafton nėse themi qĒ Evropa, e dla perndryshe pohon oe muslimanėt duhet tė mėsojnė prej saj, nė realitet duhet tė mėsojė nga muslimanėt. Nė islam nuk ka klasa tė privilegjuara, as pozita trashėguese. Themelet e sistemit politik nė islam janė tė thjeshtė, ndėrsa ata qg jetojnė nė kėtė sistem, pa marrė parasysh pozitėn, respektin, pasurinė dhe varferinė e tyre ose ngjyrėn e Iėkurės, janė tė barabartė." (Civilizimi araboislamik, f. 515, 516).


    Jobi shkruan:

    "Vetėm islami ėshtė i aftė tė tubojė popuj tė ndryshėm nė njė front edhe atė nė bazė tė barazisė. Komuniteti musliman nė Kinė, Japoni, Indonezi, Indi, Afrikė, tregon se vetėm islami mund tė ndikojė tek popujt dhe racat e ndryshme. Nėse i vėshtrojmė inė mirė dallimet ndėrmjet Lindjes dhe Perėndimit tė sotėm, do tė kuptojmė se shpėtimi nga kėto dallime qgndron vetėm nė islam."
    Ceremoniali i haxhit nė islam ėshtė, gjithashtu, i bazuar nė parimet e barazisė dhe bashkimit. Nė kohėn e haxhit nuk ka asnjė gjurmė tė dallimeve tė jashtme. qabja i joshė tė gjithė, kurse ata, pa marrė parasysh ngjyrėn e lėkurės, qėndrojnė nė njė saf dhe pa kurrfarė dallimesh. Filip Hiti shkruan:
    "Ceremoniali i haxhit nė islam me kohė ėshtė shndėrruar nė fektor tejet tė rėndėsishėm social, pėrmes haxhit mė sė miri pasqyrohet uniteti i popullit musliman. Ēdo musliman, qĒ ka mundėsi, duhet tė paktėn njė herė nė jetė ta kryejė kėtė obligim. Ky ceremonial i tubon muslimanėt nga mbarė bota dhe arrin ndikim tė pakontestueshėm. Atje, afer Shtėpisė sė Allahut, tubohen zezakė, berberė, kinezė, iranianė, turoė, hindusė, arabe nga Siria, Jordania, Libani dhe viset tjera, pastaj tė varfer dhe tė pasur. Me kėtė rast ata ia shtrijnė njėri tjetrit dorėn nė mėnyrė vėllazerore dhe bashkėrisht e pėrsėritin shehadetin. Vetėm islarrii ia ka dalur tė eliminojė dallimet midis popujve dhe racave tė ndryshme. Dallimi i vetėm qė e bėn islami ndėr njerėz ėshtė besimi dhe mosbesimi. Ėshtė e pamohueshme oe ky tubim ėshtė manifestim i madh i unitetit dhe barazisė midls njerėzve. Ai mė sė miri e prezenton islamin pėr miliona njerėz tė cilėt jetojnė nė tėrė rruzullin tokėsor." (Islam nazar kah daushmendan garb, f. 329 dhe 240.)
    Tregohet se nė kohrat e lashta tre muslimanė me origjinė tė ndryshme racore, Selman farisiu, bizantinasi Sahib dhe etiopiasi Bilall, po rrini bashkė kur ishte afruar njė arab i quajtur Kais. Duke shikuar kėtė pamje tė mrekullueshme tė tre muslimanėve zemėrbardhė dhe tė devotshėm, arabi kishte deklaruar: "Pjestarėt e fisit Avs dhe Hazrexh janė arabė qė kanė qenė pranė Pejgamberit me rastin e lutjes dhe flijimit. Ē'kanė kėta tre pėr tė thėnė? Kush i ka ftuar kėta tė jenė nga ndihmėsit e Pejgamberit?"

    Fjalėt e tij arritėn nė veshin e Pejgamberit. Ai u ngrit dhe ftoi njerėzit tė tubohen nė xhami ku u tha me zemėrim: "Zoti ėshtė njė. Ademi, babai i parė i tė gjithė neve, ėshtė njė. Besimi juaj ėshtė njė. Pastaj arabizmi, sado krenarė opfshi me kėtė, nuk vie as nga babai as nga nėna juaj por vetėm nga gjuha juaj." Pejgamberi synonte eliminimin e racizmit dhe kishte shpallur vendimin me cilin barazinė e kishte bėrė dispozitė ligjore dhe kishte mallkuar ēdo kundėrvėnie kėsaj.
    Njė ditė Pejgamberi e kishte pranuar njė njeri babai i cilit ishte zezak. Ebu Dherr Gafari, i cili njė kohė tė gjatė e kishte shprehur urrejtjen ndaj tij, i kishte thėnė nė prezencė tė Pejgamberit: "O biri i zezakut!" Pejgamberi, me ta dėgjuar kėtė fyerje, e kishte oprtuar me fjalėt: "Pėrse ngjyra e zezė lėkurės sė nėnės sė tij tė shkakton urrejtje?" Ebu Dherri ra nė gjunj, duke puthur kėmbėt dhe duart e Pejgamberit, duke u penduar me krejt sinoeritetin e tij dhe duke u hedhur pluhur mbi kokė derisa Pejgamberi ia fali."

    Duhet pranuar se parullat e ideologjive klasore dhe raciste viteve tė fundit kanė depėrtuar nė disa shtete islame, me rezultat tragjik tė krijimit tė ndasive klasore dhe kombėtare, tė cilat janė nė kundėrshtim tė ashpėr me parimet e islamit.
    Barazinė midis pjestarėve tė komunitetit njerėzor tė cilėn e projekton ligji islam duhet pranuar si model social nė botė. Harun elRashidi, kalif abasid, kishte dėshmuar nėn betim nė sallėn e gjyojt, ndėrsa shėrbėtori i tij, Fadl b. Rabi kishte dėshmuar nė favor tė tij. Gjyotari kishte refuzuar ta pranojė dėshminė e Fadlit. Kalifi kishte kėrkuar shpjegim, ndėrsa gjyqtari kishte deklaruar: "Fadli vetė e thotė se ėshtė shėrbėtoryti. Nėse e thotė tė vėrtetėn, gjyoj islam nuk do ta pranojė dėshminė e shėrbėtorit nė favor tė zotėriut tė vet. Por edhe nėse gėnjen, dėshmia e tij nuk pranohet."

    Kalifi i dytė abasid, Mensuri, kishte marrė me qera shumė deve pėr tė shkuar nė haxh. Pas kthimit, kalifl e shtynte pagesėn e qerasė. Pronarėt e deveve rastin e hodhėn nė gjyo, Gjyotari e ftoi nė gjykatore dhe e vuri pėrballė pronarėve tė deveve. Kur dėgjoi dėshmitė, vendosi nė dėm tė kaliflt dhe e dety
    roi oė pronarėve tė deveve t'ua paguajė borxhin para se t'i lejohej ta braktisė gjyqin. Ky vendim i prerė i gjyojt dhe zbatimi i vendimit aty pėr aty ėshtė i njohur nga juristėt perėndimorė si njė nga pėrparėsitė mė tė mėdha tė gjyoit islam. Me kėtė kursehet koha dhe shpenzimet pėr paditėsin, por gjithashtu edhe pėr mbrojtjen dhe giyojn.

    Dr. Gustav Le Bon lidhur me kėtė sjell disa vrojtime tė veta nga prezentimi nė gjyqin e qytetit Marakesh tė Marokut.

    "Prokurori dhe mbrojtja me juristė dhe letra hyjnė nė gjykatore. Hyn gjyor tari dhe tė pranishmit ngriten. Secila palė menjėherė e paraoet rastin. Gjyotari i fton pėr ekspoze, pastaj e merr vendimin i dll menjėherė ekzekutohet, nė fevor tė madh tė gjithėve qg janė tė implikuar nė kėtė rast. Sikur gjyoete perėndimore tė mos i zhagisnin aqshumė rastet, do tė mėsonin kėtė mjeshtri tė ndarjes sė drejtėsisė me nder, shpejt dhe nė mėnyrė ekonomike."
    Kur tė gjithė pjestarėt e shooėrisė tė jenė tė bindur se karshi tyre po zbatohen Iigjet e drejta tė Zotit, se edhe wtė sundimtari nuk ka fare mė shumė tė drejta se ata, qė gjykatėsi gjykon vetėm nė bazė tė ligjit tė Allahut, dhe jo nė bazė tė afiniteteve dhe emocioneve tė tij atėherė shoqėria vėrtetė do tė jetė stabile, e oetė dhe e sigurtė. Nėse bota dėshiron tė gjitha dallimet dhe pėrēarjet brenda bashkėsisė njerėzore, me qėllim tė jetės sė oetė dhe tė lumtur, atėherė do tė duhej tė shfrytėzojė parimet dhe principet islame, si dhe sistemin social e politik islam. Duke marrur parasysh qė aleancat botėrore dhe asociacionet juridike oarkojnė pėrbrenda suazave tė ngushta nacionale, gjeografike dhe racore dhe s\ tė tilla nuk janė nė gjendje tė zgjidhin problemet botėrore, ngase edhe vetė janė tė ndarė. Ata nuk janė nė pozitė tė ndėrtojnė njė botė tė re nė themelet e drejtėsisė dhe barazisė. Pėrkundrazi, nacionalizmi bashkėkohor, tė cilin e mbėshtesin shumė vende, ėshtė shkaktar i grindjeve dhe konflikteve midis popujve.

    Kėtė tė vėrtetė e ka publikuar edhe profesori i njė universiteti amerikan, dr. Lusi Snajder, i cili thotė:

    "Nacionalizmi bashkėkohorė ka shbktuar shumė konflikte nė kufijtė historikė dhe natyrorė ndėrmjet popujve. Kanė dėshtuar lidhjet kulturore dhe ekonomike midis grupeve etnike, e qg shkaktoi humbjen e sigurisė, kufizimin e Iirive tė njeriut, shtimin e armatimit dhe tendosjen e marrėdhėnieve ndėrkombėtare. Mund tė pritet zgjėrimi i pavarėsisė dhe pavarėsimit tė shteteve nė dekadėn e flindit tė kėtij shekulli (shekullit XX S.S.), por megjithatė, kėta dy nuk janė rrugė e sigurtė deri te liria indMduale dhe paoa botėrore." (Cihad der karn bistem, 34 dhe 35)…
    Gjėja e vetme qė mund t'i bashkojė popujt nėn njė flamur, duke bėrė nė kėtė tnėnyrė shėrbim bashkėsisė njerėzore ėshtė uniteti nė themelet e fesės nė Njė Zot, si dhe nga fakti i vlerave tė dala morale dhe shpirtėrore. Vetėm njė unitet i tillė e zgjon frymėn e vėllazėrimit dhe miqėsisė sė vėrtetė, oė bashkon mendjet dhe zemrat. Asfarė mundėsie materialc, as dallimet kombėtare, gjeografike e racore, nuk mund ta prishin. Tė gjithė pjestarėt e bashkėsisė muslimane jetojnė jetė tė oetė dhe tė lumtur, ngase tė gjithė besojnė nė Njė Zot tė Vetėm dhe nė bazat e parimeve islame, nė ndjenjėn e brendshme tė obligimit njerėzor, por njėkohėsisht e respektojnė tė gjitha veēoritė dalluese midis tyre, siē janė raca, gjuha, arti, zakonet etj.

    Islami nuk ka ndėrmend ta degradojė njė shoqėri, por synon ta lartėsojė nė nivelin mė tė lartė tė mundur, ku ndodhet bashkėndiesia e vėrtetė dhe dashuria e njėmendtė midis pjestarėve i afron ata nė njė bashkėsi integrale, duke i dhėnė tonin e bashkimit zemrės i cili bazohet nė besimin qė Zoti ėshtė Njė. Allahu nuk i ka krijuar njerėzit nė mėnyrė qė midis tyre tė bėjė dallime, pėr t'i ndarė ashtu qė tė mos njohen mes vete.

    Nė suren El Huxhurat, ajetin 13 thuhet: "Ojunjerėz, vėrtetė Ne ju krijuam fu prej njė mashkulli dhe njė femre, ju bėmė popuf e fise qĒ tė njiheni ndėrmjet vete, e s'ka dyshim se te Allllahu mė i ndershmi ndėrju ėshtė ai qė mė tepėr ėshtė ruajtur (nga tė kėojjat) eAllIIahu ėshtė I dijshėm dhe hollėsisht i njohur pėr ēdo gjė."
    Vėllazėria islame nuk ėshtė kategori boshe. Ajo ėshtė njė vlerė e vėrtetė, burim i dashurisė dhe solidaritetit tė ndėrsjellė i tė gjithė individėve dhe vėllazėrisė. Dallimet e popujve dhe grupeve etnike janė vetėm motiv shtesė pėr njeriun qė vetė tė lidhė marrėdhėnie me pjestarėt tjerė tė bashkėsisė njerėzore, si dhe qė nė kuadėr tė kėtyre marrėdhėnieve tė zhvillohet dhe pėrsoset. Pėrkundėr ndikimeve tė materializmit perėndimor nė shooėrinė islame, muslimanėt ende janė tė pushtuar nga solidariteti njerėzor, miqėsia e sinoertė dhe vlerat tjera morale.
    Filozofi i shouar Lajuter, i prekur thellė nga kėto vlera, shkruan:
    "Nėn ndiklmin e sistemit islam tė vlerave, Iindorėt janė tejet tė kujdesshėm, bujarė dhe mikpritės ndaj tė huajve. Kjo i dallon per nga nderi dhe sinoeriteti. Ndėrsa asgjė prej kėsaj nuk mund tė gjendet nė mjedisin materialist perėndimor, midis prefiksave tė vrazhdė dhe pashpirt perėndimorė."

Faqja 4 prej 9 FillimFillim ... 23456 ... FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Gjurmėt - Legjend e Rock-ut shqiptar
    Nga ILovePejaa nė forumin Muzika shqiptare
    Pėrgjigje: 14
    Postimi i Fundit: 12-06-2019, 11:32
  2. Islami Ndėrmjet Lindjes E Perėndimit
    Nga forum126 nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 69
    Postimi i Fundit: 21-06-2011, 13:41
  3. Pėr njė "Islam Evropian"
    Nga Qafir Arnaut nė forumin Toleranca fetare
    Pėrgjigje: 211
    Postimi i Fundit: 09-05-2005, 22:15
  4. NjĖdimensionalitetin E QytetĖrimit PerĖndimor
    Nga ORIONI nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 2
    Postimi i Fundit: 02-02-2005, 17:02
  5. Shpirti i perėndimit
    Nga Arrnubi nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 0
    Postimi i Fundit: 22-04-2004, 16:51

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •