Civilizimi në Islam

[forum126]

Diskriminimi racor


Teoria e diskriminimit racor bazohet në idetë e shkrimtarëve, mendimtarëve, madje edhe filozofëve të cilët e mohojnë barazinë e popujve. Ithtarët e teorisë së "superioritetit racor" e predikojnë sundimin e të fortëve në botë, ndërsa të dobëtit dhe të pafuqishmit duhet të jenë vetëm shërbëtorë.
Një pikëpamje e tillë, natyrisht, është krejt në kundërshtim me filozofinë njerëzore të jetës dhe themelet e lirisë individuale dhe shoqërore. Më tej, kjo e pengon çdo zhvillim të të dobtëve. Shumica e hulumtuesve modernë teorinë e superioritetit të një race ndaj tjetrës e konsiderojnë të pa bazë dhe paragjykim artificial, kur shikohet në dritën e studimit historik dhe shkencor.

"Nuk ekziston racë e pastër. Studimet shkencore kurrë nuk e kanë konflrmuar teorinë radste. Disa hulumtuesë konsiderojnë oe raca 'ariane' është mit. Historia nuk e përmend ekzistimin e jë race e dla është ouajtur 'ariane'. Familja 'ariane' e gjuhëve është fakt. Mirëpo, ka shumë shembuj kur grupadone të ndryshme racore kanë një gjuhë të njejtë për komunikim." (Historia e feve, f. 219)
Ngritja e nacionalsocializmit pjesërishë është shkaktuar nga Lufta e dytë botërore. Ideologjia gjermane e Hitlerit predikonte se 'një racë duhet të sundojë', natyrisht ajo "gjermane', e cila duhet të vendosë një oendër të fortë të pushtetit në mes të Evropës. Ky regjim kishte tërheoyr forcat nacionaie dhe atdhetarre, ashtu që organizonte tubime dhe bënte propagandë të gjithpërfshirëse. Prej kësaj ky regjim ka nxjerrur dobi të madhe për qëllimet e veta të padrjeta dhe ekspansioniste.

Dr. Gustav Le Bon, në librin e tij "Baza e frymës diktatoriale" (f. 194), shkruan:
"Racizmi ka luajtur rol parësor në shoogri. Politikanët e mëhershëm i kanë kushtuar vëmendje të posaçme, madje ka oenë themel i politikës ë tyre, si dhe konflikteve dhe luftrave të përgjakshme. Ai e ka imponuar paogn me armë, e oe ka rezultuar me konflikte të tmerrshme dhe shkatërrimtare. Ajo oë e ka rudtur përhapjen e racizmit është iluzioni se vendi më i fortë dhe më i sigurt është ai oe posedon territor më të madh dhe popullatë më të shumtë. Kurse në të vërtetë popujt dhe vendet e tilla janë më afer shkatërimit."

Sot vendet më të zhvilluara të botës konsiderojnë se njerëzit 'e bardhë' janë më superiorë në krahasim me të ng(yrosurit dhe kultivojnë paragjykimet racore. Në djepin e civilizimit perëndimor është krim të jesh 'zezak', dhe njerëzit e ngjyrosur janë të privuar nga shumë të drejta dhe liri njerëzore. Në disa shtete të Amerikës 'njeriu 'i zi' nuk mund të martohet me një grua të bardhë; ndërsa shkollat, universitetet e spitalet dallojnë nga të njejtat për të zinjtë. Atyre i ndalohet hyrja në objektet publike të të bardhëve, ndërsa në autobusë u ndalohet të ulen me të bardhët në një ulëse, ndërsa më e turpshme nga të gjitha është fakti se u ndalohet hyrja në disa kisha për t'i kryer ceremonitë fetare.

Sipas të dhënave të një reviste iranase zezakëve në njëmbëdhjetë shtete amerikane u është ndaluar e drejta e të menduarit dhe e drejta e zgjedhjes së vendit të banimit, restaurantit, punës dhe të gjitha të drejtave tjera që kanë të bëjnë me jetën e përditshme. Në shkollat e Misisipit dhe Karolinës Jugore nuk ka asnjë zezak.

"Gjyqi kushtetues, në vitin 1954 u ka dhënë të drejte zezakëve për shkollim. Mirëpo, shkollat e bardha i pranonin vetëm 4 zezakë në 100 studentë, ndërsa regjistrimi i vetëm ndonjërit prej tyre në shkollat e bardha ka qenë i mundur vetëm me dhunë dhe intervenim të polidsë." (Ilustrated News, nr. I I 74)
Të bardhët i janë kthyer realitetit bruta! në luftën e tyre për ta mbajtur zezakun prapa që të kujtonte barbarizmat më të poshtra të mesjetës. Deklarata universale mbi të drejtat e njeriut nuk kishte fuqj t'i imponojë principet e veta të barazisë racore.

Në kohën e pushtimit të gjithsisë Toka po ngulfatet nga konfliktet e ndryshme në bazë të ngjyrës së lëkurës tek njerëzit. A. Sorokin, në "Sundimtari i dy qabeve (f. 198), shkruan:
"Unë jam kundër teorisë e dla thotë: 'Lindja është Lindje dhe Perëndimi është Perëndim, dhe këto dy]a kurrë nuk do të bashkohen. Përse jo? Çferë dallimi njerëzor ekziston ndërmjet një njeriu dhe njeriut tjetër? Para dy milenie Krishti na ka mësuar cjë virtytet dhe humaniteti pasqyrohen në oëllime dhe vepra të mira. Mirëpo, njerëzit e shekullit 20 e dijnë me mirë dhe deklarojnë se superioriteti varet nga ngjyra e lëkurësl Hitlerin e kanë konsideruar kriminel për shkak të potendmit të një race, mirëpo ambientljnë i sotmë është përplot Hitlera të vegjël. Sikur do të klshin rast, ata do të bënin atë q£ do t'ua kishin lakmi edhe nazistët më të shouar. Shikojenl Afrikën (ogore. Aparthejdi dhe diskriminim! janë gjithandej. Shikojeni Vijetnamin. Vallë nuk ka oenë lufta jonë në Vijetnam raciste, në bazë të teorisë se 'racës së bardhë perëndimore' mbi superioritetin në raport me 'racen e evrdhë aziatike?

Në Afrikën lugore, ku zezakët e përbajnë tri të katërtat e popullatës, të bardhët e aplikojnë politikën e diskriminimit në bazë të ligjit mbi aparthejdin i cili i ndanë tërësisht të bardhët dhe të zinjtë d'ie i vendosë në bashkësi të ndara. Sipas këtij ligji letërnjohtimet përcaktojnë cilit grup i përkasin njerëzit. Segregacioni aplikohet në autobusa, tren, kishë, restaurant, kabina telefonike, spitale dhe varreza. |anë ndaluar rreptësisht martesat e përziera. Zezakët nuk mund të punojnë në hapësirën e të bardhëve, as të fitojnë ndonjë punë të nivelit më të lartë intelektual dhe shkencor. Për zezakët janë rezervuar punët e rangut të ulët. Nuk është kurrfarë çudie që nganjëherë edhe gjysëm milioni njerëz të gjenden nëpër burgje. Gjyqtarët e bardhë kryesojnë seancat ku janë të implikuar zezakët.
Revista 'Keyhan" nr. 7013 informon se një vajze të zezë të lindur në shtëpinë e njg familje të bardhë jugafrikane i eshtë lejuar, në bazë të ligjeve raciste, të qëndrojë në shtëpinë e babait vetëm si shërbëtore, ose të Jetojë në pjesën zezake të Johanesburgut. Prindërit e saj nuk dinin si t'ia bënin.

Babai kishte deklaruar:
"Nëse nuk mund të luftojë për të drejtën e vajzës sime oë të jetojë në shtëpinë time, dhe nëse Gjyoi suprem nuk e shpeton nga ky ligj johuman, atëherë do t'ia oforj te parit që e pranon jashtë këtij shteti." "Sharpville ka oenë një nga disa cytete jugafrikane ku, në demonstratat e 12. 03, 1960 klshin protestura kundër ligjit qe të gjithë zezakët duhet të bartin karta dhe t'i tregojnë ato sa herë që dikush të kërkojë prej tyre. Polida e Sharpvilit kishte shtënë ndaj demonstrantëve paogsorë, me ç'rast ishin vrarë 69 dhe ishin plagosur 180 persona." (e përditshmja Ettelaat, nr. 13149). Ç'është një represalie e tillë nëse nuk është imponim i robërisë?! Cili pastaj mund të thotë se robëria në botën e sotme është eliminuar? Harry Hervvood, në librin e tij "Liria e zezakëve", shkruan: "Është e vërteta që robëria në formën e tij të vjetër është ndaluar, mirëpo ka mbetur në formën e shtypjes klasike në shoqërinë tonë, me synim që t'i mbajë zezakët në shkallën më të ulët të zhvillimit shooëror." Popullacioni zezak i është nënshtruar ligjeve të padrejta, të cilët i gjykojnë dhe vrasin, për etikën dhe sistemin e normave juridike të cilit nuk ekziston kurrfarë kontrolli.

[forum126]

Shkatërrimi i jetës familjare

Familja është shoqëria në miniaturë. Prej saj lindin popujt. Ajo është oeliza kryesore e çdo shoqërie. Për këtë arsye i'I jetën familjare, më shumë se çdokund tjetër, është e nevojshme dashuria dhe emotiviteti. Në të jeta njerëzore fillon dhe përfundon. Ajo është kështjellë e oetësisë dhe ngrohtësisë e cila ngrohë zemrat dhe mbjell kënaqësinë, nëse jeta e tij vendoset në shtylla shpirtërore, mbështetje të ndërsjellë dhe besim të sinoertë në të gjitha marrëdhëniet e ndërsjella. Sa më e fortë familja, lumturia e saj, për acL shtohet në kohën e sotme problematike, eksplozive dhe të trazuar. Çdo qgnie njerëzore sot, më shumë se kurrë, ka nevojë për shtëpi dhe familje e cila do t'i sigurojë qetësi dhe strehë për meditim.

Para revolucionit industrial, njerëzit në Perëndim kanë jetuar jetë të thjeshtë. Atëbotë familja ishte në qendër të vëmendjes, përkujdesjes dhe ekzistimit. Mashkujt kanë shkuar në punë për të fituar për jetë, kurse femrat janë përkujdesur që fëmijët e tyre të rriten, krahas punëve tjera shtëpiake.
Mirëpo industria kishte nevojë për punëtorë. Një nga pasojat e para të kësaj nevoje ishte shkuarja e meshkujve, grave dhe fëmijve nëpër qendrat industriale, zyrat qeveritare, shtëpi tregtare dhe institucione tjera të mëdha. Jeta ndryshoi tërësisht dhe kërkonte më shumë aktivitdt dhe punë për jetë më të mirë dhe më luksoze.

Ky shkatërrim i jetës familjare dobësoi lidhjet familjare. Butësia dhe kujdesi kryesisht ishin tretur. Femrat ndiheshin të humbura për besnikërinë bujare ndaj familjeve të tyre dhe edukimit të fëmijve e q£ ishte preokupimi kryesor i lyre në të kaluarën. Ato sot shpenzojnë tërë energjinë në punën dërmuese nëpër fabrika. Roli i dyfishtë i femrës, si punëtore në fabrikë dhe nënë është treguar tepër e rëndë. Asaj i mungonte koha e duhur dhe mundësia adekuate për pushim shpirtëror dhe për të orientuar jetën familjare. Në punë duhej të paraojtej saktësisht në kohën e caktuar, ndërsa punët shtëpiake humbën kënaoësinë e vet në orët e vështira të lodhjes, të cilat i kishin mbetur për shtëpi.

Më tej, 'liria' absolute e punës përmbysi jetën familjare, duke flakur nderin dhe pastërtinë në erë, si vlera triviale në këmbim për katastrofën dhe shfrenimin në jetën morale të familjes dhe komunitetit shooëror, e cila mbështete në fë dhe virtyt. Batica e rritur e shkurorëzimeve e shpie botën e civilizuar në drejtim të rrezikshëm, kurse familja është fare e pafuqishme që ta ndalë këtë. Dallimi i vogël në mendime midis burrit dhe gruas konsiderohet bazë e mjaftueshme për prishjen e marrëveshjes martesore. Zënkat e vogla dhe disharmonitë trajtohen si argumente që martesa është rrënuar përfundimisht dhe që bashkësinë familjare duhet prishur. Re të zeza të pasionit dhe kurreshtjes së pafrenuar, me fuqi uragani shkatërrojnë harmoninë familjare, ndërsa trashëgimia më e shenjtë shekullore bie si viktimë e tiranisë së dëshirave më shkatërruese dhe kalimtare. Megjithatë vetëm pak arsye e shëndoshë do të mund ta zgjidhte mosmarrëveshjen dhe ta shuajë zjarrin, gjersa toleranca dhe joegoizmi do të forconin lidhjen në baza të sigurta të parimeve, drejtësisë dhe dashurisë.
Një musliman, i cili jeton në Gjermani, më ka thënë se disa vite të fundit të gjithë foinjët e tij, pa përjashtim, i kanë përfunduar martesat e tyre para gjyok për shkurorëzim.

E përditshmja nacionale "Keyhan" (nr. 6926) informon:
"qe këshillimoret e hapura anë e mbanë Gjermanisë Lindore për të kontrolluar valën e shkurorëzimeve dhe familjeve të rrënuara. Mjekë e juristë, gjithashtu, i janë bashkuar fushatës së tillë. Gazetat këtij problemi i kushtojnë vëmendje të posaçme. Ata kousiderojnë se shkaku kryesor i shtimit të shkurorëzimeve është punësimi i femrave jashtë shtëpisë. Domosdoja ekonomike ka rodtur 70% të femrave të martuara të punësohen për të siguruar të ardhura gjegjëse familjare, kurse 6096 prej tyre kanë fëmijë. Ngarkesa e femrës me detyra të dyfishta, punë dhe shtëpi, ndikon në sistemin nervor të saj për ç'arsye me burrin vazhdimisht grindet derisa lidhja martesore të mos pëlcasë dhe shkurorëzimi bëhet zgjidhja e vetme për një situatë të padurueshme nervoze."

Shkrimtari rus Tolstoi shkruan:
"Një nga shkaoet kryesore për shkallën e lartë të shkurorëzimeve është liria e femrës për të vendosur Iidhur me shkurorëzimin, duke pasur parasysh karakterin e ndieshëm dhe natyrën eksplozive të saj. Gjithashtu nuk duhet lënë anash edhe shkaoet tjerë s\ lodhja dhe tensioni nervor i mashkullit e femrës per shkak të kushteve të rënda në industri, dhe përzierjes së mashkujve dhe femrave në punë, e oe shpejton lidhjet jashtëmartesore. Prej këtu lind edhe mosdurimi midis bashkëshortëve. Një nga shkaoet është edhe punësimi i gruas jashtë shtëpisë..."
Statistikat në Nju Jork dhe Uashington tregojnë se numri i shkurorëzimeve, me kërkesë të gruas, ndër artistë është më i madh se shkurorëzimet midisi të gjitha strukturave tjera. Rezultatet e kësaj statistike kanë detyruar përgjegjësit oë një hulumtim të ngjashëm ta bëjnë në Holivud. Bilanci i këtij hulumtimi kanë qenë shokues, për 'q'avsye pushtetarët kanë refuzuar t'i publikojnë. (Shkurorëzimi dhe koha e re, f. 9495.)

Gazeta "Keyhan", e vitit 1960, informon:
"që në Angli, vitin e kaluar, janë shënuar 50 shkurorëzime për shkak të tradhtisë martesore, kurse 50% nga shkaoe të tjera. Duke diskutuar mbi shtimin e shkurorëzimeve në Amerikë, një shkrlmtar kishte konstatuar: "Nëse supozojmë se mesatarja e shkurorëzimeve në periodën ndërmjet viteve 1881 dhe 1890 ka oenë një shkurorëzim në njëqind martesa, atëherë kjo mesatare është shtuar për dhjetë herë ne periodën midis viteve 1940 dhe 1949. Në Kaliforni në vltln 1956 janë shënuar 42.471 raste të shkurorëzimit krahas 87.452 martesave të lidhura, respektMsht një shkurorëzim në dy martesa. Prandaj, çdo e dyta martesë ka përfunduar me shkurorëzim."

"Wake Magazine" amerikan informon:
"që peroindja e shkurorëzimeve ne Suedl në dhjetë vjetët e fiindit ështe rritur në 1096, kurse 50 vjetët e fundit është rritur për 1.000%."
Gjyqet franceze në vitin 1890 kishin dëgjuar 9785 ankesa për shkurorëzim, prej tyre 7000 me kërkesë të femrave. Sot kjo përojndje është 70%.
Lufta e parë dhe e dytë botërore kanë rritur edhe më revoltën e e rinisë, si shprehje të "lirisë", kundër standardeve tradicionale morale, që ka zvogëluar numrin e martesave dhe ka shtuar numrin e shkurorëzimeve.
G. De Poulsy në librin e tij "Shkurorëzimi dhe koha e re", duke krahasuar numrin e martesave të vejushave dhe grave që hyjnë në martesë për herë të parë, konstaton se martesa e këtyre të parave është shumë më e fortë në krahasim me të dytat. Ai thekson:
"Përoindja e shtimit të martesave të grave të shkurorëzuara në raport me ato që martohen për herë të parë është në lidhje të ngushtë me shtimin e shkurorëzlmeve pas Luftës së dytë botërore." Revista "Handeniha" (nr. 103, v. 25) thekson:

"Vitin e kaluar në Francë janë shënuar 30.000 shkurorëzime dhe ky numër po vie duke u rritur çdo vjet. Për këtë arsye organlzata per mbrojtjen e familjeve ka kërkuar nga oeveria oë sërish të futet Iigji nga viti 1941 (i abroguar më 1945) i cili e ndalonte shkurorëzimin në 3 vjetët e parë të martesës.
E ngjashme është gjendja edhe në Angli, me dallim qg në këtë vend është shprehur brutaliteti dhe ashpërsia te meshkujt, devijimi i madh dhe tradhtia tek gratë. Gratë amerikane kryesisht shkurorëzohen pas dy, tetë apo 26 muaj martesë. Pasojat i perjetojnë mija femijë çdo vjet.
Nje statistikë tjetër tregon se sot ne Amerikë janë rreth 3 milionë femijë, nënat e dlëve i kanë braktisur burrat e tyre."

Revista javore 'VVeekly Journal 'Ettela'at', nr. 1206 citon Luisonin, i cili thotë:
"Secili që ka pak ndërgjegje dhe respekt dhe dashuri ndaj n)erëzimit vuan për shkak të shtimit të tmerrshëm të shkurorëzimit dhe logjikon per mënyrat e zgjidhjes së këtij problemi. Brengosë posaçërisht fakti që 8096 të shkurorëzimeve vie me kërkesë të grave. Duhet të hulumtojmë shkaoet e këtij fenomeni dhe ta kufizojmë sa më shumë që është e mundur."

Mjerisht, në strukturat muslimane që janë nën ndikimin e kulturës perëndimore, fenomeni i shkurorëzimit është gjithashtu në rritje. Në dekadën e fundit vetëm në botën islame janë shkurorëzuar një numër i madh i çiftave për shkak të grindjes rreth shpenzimeve të grave në stoli dhe kozmetikë, për çka bën fjalë shtypi aktual musliman. Për shumë shkurorëzime tjera nuk është shkruajtur. Si shembull marin Iranin, nga 15.335 martesa në Teheran, në vitin 1339 h.sh., 4.839 kanë përfunduar me shkurorëzim. Pra, thuaja çdo e treta martesë ka përfunduar me shkurorëzim. Plot 86% të këtyre shkurorëzimeve e kanë kërkuar gratë, të gjitha nën ndikim të kulturës materiale perëndimore ose artistet e estradës. Kjo është paralajmërim për rrezikun kanosës që duhet të eliminohettipi i 'civilizimit' brengosës po përhapet dhe kanoset me shtimin e numrit të shkurorëzimeve dhe çrregullimeve Brenda familjes, pos nëse shoqëria nuk bazohet në themelet e forta islame.
50

[forum126]

Dashuria ndaj shtazëve


Disa familje perëndimore janë aderues të pasionuar të qenve. Një student i cili kishte studjuar mjekësinë në Gjermani shkruan:
"qeradhënësi im e adhuronte oenin e ti|, e puthte dhe e Iedhatonte. Unë tentova ta paralajmëroj per rrezikun nga infektimi me cistën hidatide. Ai e injori paralajmërimin tim s\ të pabazë, andaj unë ia solla një libër të mjekësisë të cilën e lexoi me sukses, pastaj më pyeti: 'Nëse kontakti me Ognin është aqi rrezikshëm, perse mjekët dhe profesorët e universitetit mbajnë oenë në shtëpi?' Unë u përgjegja se ekzlstojnë shumë shprehi të cilat në aspektin profesional fanë treguar të dëmshme per shëndet, e cilat mjekët i aplikojnë ngase kjo u është bërë opsesion perkundër mendjes së shëndoshë, shkencës dhe arsyes, duke rrezikuar kështu shëndetin e vetl"

'Shoqata nacionale iraniane për mbrojten e shtazëve' në revistën e tyre citon një revistë amerikane i cili ua kishte dërguar një anketë të gjithë klientëve, adhuruesve të qenve (kryesisht femra), përmes cilit kërkohej të përgjigjeshin në pyetjet vijuese:

1. A flen qeni në dhomën tuaj?

2. Nëse qeni juaj vdes, a do të qani?

3. A e kujtoni shpesh oenin tuaj, gjersa punoni në zyrën?

4. A e doni më shumë qenin tuaj apo bashkëshortin tuaj?

5. Nëse oeni juaj dhe burri juaj sëmuren njëkohësisht, cilin do ta ftoni të parin, mjekun apo veterinerin?

6. Nëse ju dhe oeni juaj jeni të uritur, ndërsa ushojmi nuk mjafton as për njërin, a do ta hanit atë pak ushojm vetë apo do t'ia jepnit oenit?

7. A besoni që qeni juaj ka veti mbi nivelin e shtazëve?

8. Nëse qeni juaj e kafshon fëmijën tuaj, ndërsa fëmija juaj e godet qenin me gur, te cili do të shkoni për ta ngushëlluar?

Nga 75.000 letra të arritura, përgjegjet kanë qenë si më poshtë:

1. 49.000 flejnë me oenin në një dhomë. "Ai është më i mirë se çdo gjë tjetër", shkruan një femër;

2. Dy të tretat e të anketuarve do te oanin në rast të vdekjes së oenit dhe do të organizonin funeral;


3. "Natyrisht që mendja jonë shkon te qeni derisa jemi në punë ose diku tjetër. qeni është acL' rëndësishëm në punën tonë sa nuk mund të mos mendojmë për te në çdo vend";

4. Afërsisht dy të tretat i duan burrat e tyre nëse ata ua duan qenin! Një numër syresh pohojnë që qeni i tyre është çdo gjë në jetë;

5. Së pari do ta ftonin veterinerin, pastaj mjekun;

6. 60.000 deklarojnë oë ushoimin do t'ia jepnin oenit, ngase është më pak
me rëndësi nëse vdesin vetë nga uria, vetëm që qeni i tyre të mbijetojë;

7. Gati të gjithë janë përgjegjur se e konsiderojnë oenin e tyre diç më të
lartë se vetëm shtazë, me veti intelektuale;

8. "Do të provonim t'i ngushëllojmë të dytë".
Paramendoni që dikush mund të besojë se qeni ka intelekt dhe ta vajtojnë vdekjen e tij (!?), ndërkohë që zemrat e tyre janë fare të oeta kur mijra njerëz nën zjarrin dhe rrënojat e bombave flakëruese mundohet të luftojë për liri dhe pavarësi. Ata lejojnë që qeni i tyre të jetojë me ta në dhomë, ndërsa ua ndalojnë miliona njerëzve hyrjen në vendet publike, refuzojnë t'i pranojnë në shooëri miliona njerëz vetëm ngase e kanë ngjyrën e zezë të lëkurës. Ata ftojnë veterinerin posa oeni të sëmuret dhe e shëroj.ië, ndërsa lejojnë pa fije keoardhjeje që njerëzit të vdesin nga varfëria, uria dhe sëmundjet. Në Amerikë ekzistojnë shitore të posaçme për oenë. Në to kohëve të fundit janë ekspozuar dhjetra lloje të losioneve të ndryshëm, ndërsa shesin edhe pastë për dhëmbë, kosmetikë, krehër dhe gjithçka tjetër për zbukurimin e qenëve.

"Ettela'at" (nr. 13241) citon revistën "Time Magazine":
"Disa qytetet të mëdha të botës janë tekstualisht 'qytete të qgnve', si për shembull Londra, Tokio, Meksiko Siti. Shumë qgnë në këto cytete mdtin ndfenjën e ngushtisë në jetën e qytetarëve dhe ekologjikisht e ndotin mjedisin jetësor. qentë i kafshojnë femijtë dhe Iëndimet e tilla janë në rritje e siper: lehjet e tyre e shtojnë zhurmen e (^tetit. Tokio ka 280.000 oena; Los Angjelosi 300.000; Nju Jorku 500.000, Londra 700.000, nderea Meksiko Siti mb! një milion. Keshtu edhe oentë kontribuojnë në shkaktimin e çrregullisë në botë."
Revista franceze "Shtaza" informon:

"që pronarët amerikanë të oenve shpenzojnë mbi 300.000 milion dollarë në vjet në blerjen e mallit dhe zbukurimin e qgnve të tyre. Në Nju jork, San Frandsko, Çikago, Los Angjelos ekzistojnë salone të shumtë zbukurimi për oenë që bëjnë qarkullim të jashtëzakonshëm. Punëtorët në salone duhet të kryejnë kurse prej gjashtë dhe dymbedhjetë muajsh për të fituar diplomën "kosmetik i oenve" për të fituar punë. Numri më i madh F qyteteve ka të paktën një varrëzë për oenë, por ka
asosh edhe me tre dhe katër, me ceremoni të posaçme përcjell&e. Po në Amerikë, ku shpenzohet aqshumë për zbukurimin dhe mlrëmbajtjen e oenve, ekzistojnë, pesë milionë të papunë oe mbijetojnë në varferi. Natyrisht 'mbrojta e shtazëve' është punë humane, por vallë edhe vetë njeriut nuk i nevojitet pak kujdes, të paktën sa i kushtohet shtazeve?!!"
Njeriu vërtetë nuk e din si të vendoset ndaj këtyre kontradiktave në botën tonë moderne. Me mijëra njerëz përditë vdesin nga uria, ndërsa të tjerët shpenzojnë qindra milionë dollarë në zbukurimin dhe mirëmbajtjen e qenve. Të mençurit dhe të arsyeshmit me të drejtë ngrejnë zërin e protestës kundër këtyre kontraversave johumane dhe çmenduritë e njeriut të shekullit 20.
Njëri prej tyre është edhe dr. Aleksis Kerol, i cili thotë:
"Jepni diç të re cMIizimit njerëzor. Civilizimi i sotëm modern e ka privuar njeriun nga vierat më të larta." 53

[forum126]

Gjurmët e dashurise së humbur dhe ndjenjës për defekte


Struktura fizike dhe biologjike e femrës i përgjigjet funksioneve kreative në jetën e saj, të cilat janë karakteristike për seksin e saj dhe të cilat ajo është e thirrur t'i plotësojë. Aftësia e saj për të qenë nënë bartë në vetë përshtatje të caktuara emocionale, mentale dhe psiqJke të shpirtit. Njëri nga funbionet më të rëndësishëm të saj është përkujdesi për rritjen e fëmijve. Plotësimi i nevojave të shumta të fëmijës dhe kultivimi i nxitjeve të tij sensitive, në një atmosferë të sigurt në plot dashuri, midis pasioneve shkatërruese dhe tiranisë vdekjeprurëse që dominon në botën bashkëkohore, detyra më vitale dhe më thelbësore që shtrohet para një qenie njerëzore. Asnjë institucion parashkollor, asnjë foshnjore, sado mirë të përgatitura, të planifikuara në aspektin medicinal dhe psikologjik, nuk mund ta zëvendësojnë vendin e nënës. Fëmija i cili është privuar nga dashuria e nënës vuan nga dëmtime të ndryshme psikolgjike. Gratë e botës perëndimore, të zëna me punët jashtë shtëpisë, e kanë kaluar kufirin e funksionit natyror, ndërsa me disperzionin e aftësive natyrore kanë hapëruar jashtë ligjësive të ligjshme natyrore dhe jetësore.

Komunizmi dhe materializmi perëndimor nuk janë të aftë ta ndryshojnë natyrën e njeriut. Të dy sistemet e kanë privuar gruan nga roli për cilin është krijuar, që ka shkaktuar vërshimin e degjenerimit shpirtëror, shooëror dhe moral.
"Te rinjtë, te edukuar jashtë rrethit shtëpiak vuajnë nga traumat e pashërueshme. Foshnjoret qg i udhëheoin njerëzit, motivi kryesor i dlëve është të fitojnë per jetë dhe dlëve u mungon dëshira për edukimin e fëmijës, femijtë, qÇ nga fillimi, i trajtojnë si rebelues potencialë dhe prandaj I privojnë nga durim! dhe respekti vetanak. Të tillët nuk mund t'i edukojnë femijte si duhet."

Dr. Aleksis Karel, në librin e tij "Njeriu i panjohur", shkruan:
"Shoqgria bashkëkohore ka bërë gabim serioz duke zëvendësuar tëresisht edukatën familjare me shkollë. Nënat i lënë femijtë e tyre foshnjoreve per t'i ndjekur karierat, ambidet shooerore, magjitë e dashurise, afinitetin letrar apo artistik apo thjeshtë per shkak të argëtimit, shkuarjes në kino ose kalimit të kohës në kotësi. Ato, prandaj, janë përgjegjëse për shkatërrimin e oxhakut familjar ku femija ka oene në kontakt të përhershëm me të rriturit dhe ka mësuar shumë prej tyre. Fëmijtë e edukuar në shkolla së bashku me femijtë e moshës së tyre nuk zhvillohen në masë të atyre femijve oe jetojnë në shooeri të njerëzve inteligjentë dhe të moshuar. Fëmija me lehtës! i artikulon aktivitetet e veta psikologjike, afektive dhe mentale në bazë të atyre nga rrethi i tij. Atë pak qg e mëson e nxen nga fëmijtë e moshës së tij. Kur është vetëm si femijë në shkollë, ai mbetet person jokomplet. Për ta arrltur fiiqinë e plotë, femijës i nevojitet një izolim relativ dhe kujdesi i familjes për shkak të edukimit dhe zhvillimit të drejtë." E përjavshmja "Ettela'at", nr. 1206, ka botuar një informacion të jashtëm: "Sipas dlit në Amerikë 25% të grave q£ janë duke u shkurorëzuar nëpër gjyoe, vuajnë nga sëmundje mentale, ndërsa 150.000 femijë në vjet janë viktima të shkurorëzimeve të prindërve."

Pas punës ditore, gruaja shkon në shtëpi e lodhur, ndërsa jeta në shtëpi është vetvetiu e dhembshme për shumë gra, andaj rregullisht marrin mjete për qetësim ose medikamente të tjera, ndërsa ihpesh kërkojnë edhe ndihmë psikiatrike për shkak të tendosjeve nervore. Psikiatri për të rinjë, dr. Xhorxh Meli thotë:
"Shumë pengesa psikologjike te të rinjtë janë shkaktuar nga kujtimet e femijërisë së hershme per çka fajin e bartin nënat e tyre. Gënjeshtra, keqr trajtimi i shtazëve të pafuoishme dhe mosrespektimi i rregullave paraoiten te të rinjtë të cilët nuk e kanë pasur përkujdesjen e nënës."

Nëse afëria dhe dashuria midis prindërve është e dobët, fëmija ka më pak ndjenja dhe detyrime ndaj tyre. Në disa familje anëtarët e saj me vjet nuk e shohin njëri tjetrin, kurse fëmijtë në moshën 17 vjeçare janë idhnakë dhe rebelues. Disa prindër i dëbojnë fëmijtë nga shtëpia në mënyrë që vetë të kujdesen për vete në moshën sa më të re që e lejon ligji. Të tjerët u lejojnë fëmijve të jetojnë në shtëpi nëse fillojnë të kontribuojnë në shpenzimet për ushojm dhe vendosje dhe nëse paguajnë kompenzimin për enët e thyera nga xhepi i tyre. Një sjellje e tillë është disfatiste për vajzat të cilat janë të prirura të kërkojnë ngushëllim, (për shkak të vetmisë të shkaktuar me mungesën e kujdesit të prindërve), në miqësi të padëshirueshme me meshkuj. Krejt kjo të rinjtë i shpie në rrugë të gabuar.
Miqësia dhe raportet midis njerëzve janë të këqia; sikur që dashuria midis njerëzve dhe afëria të jetë humbur në makinat industriale. Njerëzit e qytetit kanë harruar ç'është butësia, bujaria, ndiesia, simpatia, dhe kanë ardhur në situatë në të cilën ata që mund të quhen "miq." mund t'i numërojnë në gjishtat e një dore. Jeta civilizuese ka shterrur burimet e humanitetit në përpjekje për të vendosur "sistemin e ri shoqëror."

Bashkëpunimi dhe raporti në mes njerëzve janë kushtëzuar me ligje, ndërsa lidhja shpirtërore është tretur fare. Kështu askush nuk është gati t'i dalë në ndihmë tjetrit, as të pësojë humbje materiale apo dhembje për tjetrin, pos nëse këtë ua detyron ligji. Gjersa isha pacient në një spital gjerman, vizitorët e mi, ndonëse në numër pak, ishin më të shumtë se ata që i vizitonin gjermanët, për çka personeli i spitalit habitej.

Me lejoni tash t'ua dëftoj një rrëfim të vërtetë nga përvoja vetanake. Para disa vitesh një gjerman, profesor universiteti, e kishte pranuar islamin në kuadër të komunitetit islam të Hamburgut. Pas pak muslimani i ri ishte sëmurë dhe kishtë rënë në spital. Kur kryesuesi i komunitetit të theksuar kishte dëgjuar për këtë, menjëherë kishte shkuar në spital dhe e kishte vizituar profesorin. E kishte hasur tejet të pikëlluar dhe të brengosur. Ai e pyeti për çka ishte fjala.
Pas një hezitimi të gjatë, profesori ia tregoi një tregim pikëllues: "Sot më vizituan gruaja dhe djali. E kuptuan se kam kancerin e pashërueshëm, andaj erdhën të përshëndeten me mua për herë të fundit, ngase siç kishin kuptuar, unë kam vetëm edhe disa ditë jetë. Nuk më dhemb sëmundja e pashërueshme dhe të kuptuarit se nuk ka shpresë për shërim, por më bën fatkecimungesa e ndjenjave të gruas dhe djalit."

Pas kësaj imami u përgjegj: 'Pasi Islami obligon vizitat dhe përkujdesjen për të sëmurët, unë prej sot, kur të kem mundësi, do të vizitoj në spital. Ify është obligim imi fetar.' Pas këtyre fjalëve zemra e të sëmurit u ndez. Por sëmundja e tij çdo ditë keoësohej dhe pas disa ditësh ai u transferua në ahiret. Komuniteti musliman organizoi xhenazën e tij dhe përcjelljen deri në varreza. Gjersa po zhvillohej ceremonia e varrimit, një grup të rinjsh u sulën duke kërkuar me zemërim trupin e profesorit. E pyetën njërin prej tyre: 'Përse?' Kurse ai u përgjegj: Ai është babai im të cilin e varrosni ilegalisht, ndërsa unë ia kam shitur trupin e tij spitalit për 30 DM, disa ditë para se të vdiste!' Muslimanët e trishtuar mbetën të shtanguar. Pas një diskutimi të ashpër, djaloshi u detyrua ta tërheqë kërkesën e tij. Kur pastaj e pyetën ku punon, ai u përgjegj: 'Ditën punoj në fabrikë, ndërsa në mbrëmje në një salon për trajtimin kosmetik të qenve.1

Kjo ngjarje, mjerisht, është realitet i hidhur dhe është dëshmia më e mirë në çfarë përmasash shoqëria moderne e ka varrosur dashurinë dhe humanitetin. Është fakt i pamohueshëm që shoqëria sot në aspektin moral po stangon. Të përballur me këtë proces rrënues shoqëror e kanë të qartë se duhet gjetur rrugën e shërimit të shoqërisë dhe ndalimit të kësaj rrjedhe, nëse nuk dëshirohet që bota të shkatërrohet për shkak të degjenerimit të vet. Mendimtarët deklarojnë njëzëri se vetëm në ringjalljen e sërishëm të fesë dhe moralit mund të gjendet mbështetje e sigurtë mbi cilën do të ndërtohet shooëria e re. është shenjë trimëruese që masat e njerëzve të zakonshëm, të cilët janë zhytur në detin e problemeve, të shkaktuara nga jeta materialiste, e pashpirtë e mekanike, kanë flllura ta kuptojnë johumanitetin dhe pakuptimësinë e kësaj mënyre të jetës dhe të modelit të tillë të shooërisë njerëzore.

Gjenerali Dvaj Ajzenhauer, si president i SHBAve, me fjalë të zëshme dhe domethënëse e ka shprehur këtë kuptim.

"Shooëria jonë, plot me të mira, është bazuar në themele të pasigurta morale. Kemi arritur në Hënë, e kemi ndotur Tokën, e dëshirojnë paogn, ndërsa shkojmë në luftra. Kbha e dla e ka zbërthyer atomin do të duhej të shërojë çarjen mldis njerëzve. Duart e zbrazta duhet të angazhohen me punë, stomaku i zbrazur të mbushet me usholm, ndërsa zemra e zbrazur me kënaoesi.
Për t'u sanuar dhe tejkaluar kriza morale e dla e prishë këtë botë secili prej nesh duhet të shikojë vetveten. Nëse secili prej nesh e dëgjon zërin e mbetur te ndërgjegjes do të duhej të vërejë qe gjërat e thjeshta, të zakonshme, siç janë mirësia, pastërtia, dashuria, nderi janë pasuria jonë më e madhe dhe më e çmueshme. Kërkoni mirëoenien në to dhe tragjedia e pasurisë së keopërdorur maieriale do të përfundojë me lumturi per te gjithë."

Dr. Aleksisi Karel, në veprën e tij "Mënyra dhe rregulla e jetës" (kap. 15 dhe 34) shënon:
"Na duhet një botë në të cilën çdo person do të mund të zhvillojë vlerat e veta të brendshme pa ndarje midis materiales dhe shpirtërores. Kemi mësuar se jeta nuk mund të jetohet pa udhëheo}e dhe busollë. Janë të paktë ata që janë të vetëdishëm për rreziqgt qÇ i kanosen jetës së njeriut nëse do t'i pasojmë këshillat e kësaj udhëheofe. Shumëkush ende i janë nështruar pasioneve të helmuara me lehtësinë materiale të cilën e siguron teknologjia, të papërgatitur të heoin dorë madje as për një lehtësim të tillë, duke vrapuar kështu pas vet^kënaoeslsë dhe rrugë të gabuar,sikur ujrat e lumejve oe treten pafundësisht në lioej, shkretira apo humnera; jeta jonë bashkëkohore, një e kalojmë në interes, në aplikimin e nxftjeve të ulëta dhe nëper kafene, na kujton pashmangshëm një përfundim të tillë.
Në vend qg të ndërtojmë jetën tonë në supozime reale, ne e formësojmë në bazë të kallupeve ideologjike, për ç'arsye ai nuk mund t'i përgjigjet nevojave tona reale. Jemi bërë të hua) në jetën tonë. Duke venë materialen në vend të parë, njeriu bashkëkohor ia ka nënshtruar mirëoenien shpirtërore asaj ekonomike, duke iavorizuar komoditetin mb! mundin dhe angazhimit.
Ne sot po zhvillohemi krahas progresit teknologjik, pa ia vënë veshin nevojave tona themelore fizike dhe shpirtërore. Ndonëse jemi zhytur thellë në këtë jetë materiale, konsiderohemi të pavarur prej tij dhe nuk duam të kuptojmë se vazhdimi i jetës sonë kërkon pasimin e natyrës rreth nesh, dhe jo pasimin e epsheve dhe dëshirave. Tanimë disa shekuj njerëzimi po stagnon dhe pason proceset retrograde.

Njeriu teknologjik sot është ndarë midis marksizmit dhe kapitalizmit. Njeriu nuk është krijuar ekskluzMsht për prodhim dhe shpenzimin e prodhimeve të tij. Përkundrazi, oe nga zënafiila dhe zhvillimi i tij njeriu synon të bukurën, ndjenjën dhe përjetimin fetar, kurreshtjen intelektuale. Në natyrën e tij ai ndien dashuri per jetën e heronjve dhe gatishmërinë për vetëflijim. Nëse do ta kufizonim vetëm në veprimtari ekonomike, kjo do të thotë ta privosh nga pjesa vitale e veçorisë së saj. Dhe pikërisht për këtë marksizmi dhe kapitalizmi, jo vetëm oe anashkalojnë, por para së gjithash refuzojnë elementet kryesorë të dlat vetë natyra i ka vënë në sistemin e njeriut"

Për t'u zhdukur shkacjet e këtyre tragjedive dhe varfëria, shpresa e vetme e botës bashkëkohore është kthimi kah e Vërteta Hyjnore, e zbuluar me vullnetin e Zotit përmes të dërguarve të Tij.

Sfera e ardhshme e studimit duhet të jetë ajo hapësira e brendshme e cila ndodhet brenda mendjes së njeriut. Për ta realizuar këtë, së pari nevojitet të largohen retë e pasioneve oë e kanë errësuar, t'i lirojmë prangat e epsheve të cilat e pengojnë shpirtin e njeriut, t'i largojmë prirjet destruktive që e kuflzojnë. Vetëm në këtë mënyrë njeriu mund sërish ta kthejë njerëzinë e vërtetë dhe të fisnikërohet me vlerat shpirtërore si cilësi me të cilat dallohet.
Vetëm në këtë rast të interesimit maksimal për vlerat shpirtërore dhe realitetin modern të njerëzimit mund të pritet se do të paraojtet lumturia në horizontin e jetës njerëzore.

[forum126]

Islami

Në studimet e mëhershme e kemi analizuar civilizimin perëndimor, kurse tani do të bisedojmë mbi civilizimin islam. Në këtë mënyrë përmes krahasimit mund të shohim ç'i ka ofruar islami njerëzimit në të gjitha sferat e tij. Shpresojmë dhe i lutemi Allahut që ky studim t'i hyjë në punë sidomos atyre që hulumtojnë sinoerisht të vërtetat dhe qëllimet universale islame.

Çdo titull i zgjedhur në këtë pjesë kërkon një përpunim dhe soarim tejet të gjerë, mirëpo ne do të përoëndrohemi vetëm në ato më kryesoret, në mënyrë që lexuesit t'i kursejmë nga ndjenja e ngopjes. Le të jetë ky studim, madje pjesërisht, rrugë drejt arritjes së vërtetës.

Islami, si besim integral, i tërësishëm që përfshin të gjithë aspektet shpirtërore dhe materiale të jetës është fë e vetme në raport me krejt atë që ka arritur njerëzimi bashkëkohor. Islami në vete përmban rrugë të posaçme të lumturisë dhe mirësisë, ai i zgjidhë të gjithë problemet e njerëzimit, ndërsa bazat e dispozitave të tij në gjithçka që mendja e njeriut arrin në nivel të çështjeve dhe raporteve shoqërore është aqe qartë dhe bindëse.

Caku më i shpeshtë i ligjeve islame është edukimi dhe përsosmëria e personalitetit komplet, duke mos lënë anash asnjë dimension të tij, kurse njëkohësisht duke shikuar çdo realitet i cili ka lidhje me ekzistimin njerëzor.
Islami nuk është ndotur me gabimet e njerëzimit të sotëm lidhur me kuptimin e qenësisë njerëzore, atyre sistemeve ideologjike që e kanë rregulluar pozitën ekzistenciale të njeriut në nivel të zotrave, në nivel absolut. Ta bësh këtë do të thotë ta lësh njeriun të mbështetet vetëm në vetvete, i interesuar me mendejmadhësi dhe egoizëm; ose ta lëshosh në nivel të robërisë e të jetë shtazë në dëm të rrethit, i pafuqishëm i pavullnet dhe i frikësuar para fuqJve natyrore dhe materiale. Kjo është pikërisht ajo që herezat moderne bëjnë me njeriun. Islami e mbron natyrën unike të njeriut kundër të gjitha oenieve të gjallë, duke konfirmuar se ai është qenie me vullnet me vlera vetanake specifike.

Islami konsideron që veçoria jetësor; e njeriut nuk mbaron me vdekjen e tij, porse është e përjetshme dhe e përhershme. E përbotshmja dhe e tejbotshmja tek njeriu janë të pandara. Trupi dhe shpirti, prandaj, nuk mund të ndahen në elemente të posaçëm. Islami, në bazë të kësaj, për të dy botrat ofron program më konsistent, me dëshirë që të edukojë njeriun e amshueshëm.
Ndonëse kuptimi 'amshim' është përmbajtur në të gjitha shkollat islame (besimi, dispozitat, morali), megjithatë islami ia hapë derën lirisë së mendimit dhe përpjekjes mendore në planin e zgjidhjes së situatave të krijuara dhe plotësimit të kërkesave të komunitetit njerëzor në rrugën e zhvillimit dhe progresit. Në këtë mënyrë është e mundur të harmonizohen ndryshimet e përditshme me të vërtetat e përhershme dhe të pandryshueshme islame.

Islami konsideron se për njeriun i nevojiten disa motivacione përkundër atyre materiale, porse, gjithashtu, dhe nevojat që t'i thyejë të gjitha prangat materiale që e pengojnë të ngritet. Trupi dhe shpirti i njeriut i kanë nevojat e tyre dhe ato duhet të respektohen dhe ekuilibrohen tërësisht. Islami llogaritë të gjithë elementet dhe aspektet e natyrës së njeriut dhe kujdeset për qenien e ndërlikuar të prirjes materiale dhe shpirtërore të njeriut. E lartëson deri te më e larta, duke mos ia shkëputur rrënjët me materialen. Kërkon pastërti dhe ndershmëri absolute, duke mos e mohuar trupin dhe kërkesat e tij.

Prandaj, islami ka marrë oëndrim oëndror në raport me besimet tjera dhe sistemet pozitiviste të cilët synojnë ta shuajnë pasionin njerëzor, dhe atyre që ftojnë për liri absolute, shtazarake (Frojdi dhe të ngjashëm me te). Islami nuk është thjeshtë grumbull idesh flktive në botën e spekulimit metaflzik, as ka për qëllim të bëjë një korelacion të skemave të caktuara të jetës shooërore të njerëzve. Ai e krijon modelin e tërësishëm, qëilim mirë dhe të menduar të jetës, ndërsa kultura e tij komplementare e speciflkon zhvillimin dialektik dhe kreativitetin. Islami është sistem i gjallë vlerash, substituensi i cilit është mendimi komplementar i cili e përfshin jetën në tërësi, më elastik dhe më i lartësuar se sistemi materialist, prandaj do të përhapet edhe në Lindje edhe në Perëndim. Ai mund t'i zëvendësojë të gjitha shkollat dhe drejtimet ideologjike të mendimit me ideologji më të fuqishme, më gjithpërfshirëse dhe të plotë, e cila me gjerësinë dhe hapjen e vet i tejkalon të gjithë të tjerët.

Islami e mohon tërësisht idenë e pastër materialiste të jetës, për te janë të huaj principet e supremacionit të materies, ekonomisë dhe kënaoësisë materiale si bazë fundamentale për lumturi. Ai i gjen principet e veta në analizën e natyrës së vërtetë të njeriut. Përmes këtyre principeve konstrukton planin për jetën individuale, shoqërore dhe universale të kufizuar me standarde të forta morale, të pranuar nga të gjithë, të orientuar kah qëllimi i cili është shumë më i lartë për njerëzimin seç janë qëllimet e kufizuara materiale të botës moderne.

Islami nuk e mbyllë njeriun në prangat e ngushta të sistemit material dhe ekonomik. Themelet e thirrjes islame janë shumë më të gjerë dhe nuk mund të reduktohen brenda kufijve të reformës ekonomike. Islami nuk lë anash as anët tjera më të larta të jetës njerëzore. Ai përcakton sistemin e jetës në baza morale dhe shpirtërore si dhe në dispozitat që i nënshtrohen zbatimit në konstrukcionin e përgjithshëm dhe individual të njeriut. Kështu vetë Islami përcakton edhe bashkëpunimin e ndërsjelltë midis njerëzve dhe e ngritë vlerën e jetës së njeriut lart mbi vlerën materiale. Ai e nxitë individin dhe shociërinë për seriozitet dhe punë në planin e realizimit të qëllimeve të larta të jetës së njeriut, bashkon mundësitë njerëzore në rrugën e përsosmërisë dhe progresit. Edukata dhe arsimimi islam nënkuptojnë pastrimin dhe progresin e kualiteteve të njeriut, shfrytëzimin e tyre për oëllime të drejtë dhe të arsyeshëm të cilët e orientojnë dhe caktojnë çdo akcion të bërë sipas cakut të dëshiruar. Ai në plan të parë fokuson motivet e njeriut qg dalin nga dëshirat e tyre të natyrshme dhe nevojave themelore në intensitet të koncentruar dhe orientuar dhe në këtë plan çdo subjekt është i thirrur ta kryejë misionin e tij në harmoni me afinitetet natyrore dhe nevo]at autentike njerëzore. Impulset e vrullshëm të pakoordinuar në këtë mënyrë vëhen nën kontroll dhe në këtë nivel instikti idividual nuk mund të dominojë mbi mendjen e shëndoshë, as mundet vrulli momental ta zëvendësojë aryseshmërinë. Në vend të kësaj njeriu është bërë zot i fatit dhe komandant i shpirtit të vet, ndërsa njëkohësisht cili ka fituar edhe mundësinë e kënaosisë së matur materiale.


Prandaj, njeriu në ndërtimin e jetës së tij e shpenzon një pjesë të forcës së vet, kurse pjesën tjetër e shpenzon për të plotësuar nevojat dhe synimet shpirtërore. Sa herë që harmonizohen natyrat e individit në një bashkësi, harmonizohen reciprokisht edhe individi dhe komuniteti. Atëherë të dytë bashkërisht punojnë dhe mendojnë, ndërsa Jeta njerëzore shkon drejt së Vërtetës, nderit dhe të mirës së përgjithshme. Meoë një edukim dhe arsimim i tillë është bazuar në arsye, atëherë misioni i fesë është të thirrë në besim të liruar nga të gjithë paragjykimet kah ligjet praktike dhe vlerat morale, vërtetësinë dhe realitetin e cilëve njeriu e kupton me fuqinë e mendjes. Çdo individ islami e obligon, sipas mundësive të tij, individuale dhe kolektive; të gjitha principet e tij regullativat pozitive dhe normat sanksionuese, merren përsipër aftësitë natyrore. Prandaj çdo individ është përgjegjës, në kuadër të mundësive të veta dhe dëshirave për t'i ngritur deri te përsosmëria ose, të përjetojë rënie nga vetëmohimi.

Burimet më origjinalë juridikë janë akt i "vullnetit të përgjithshëm". Sistemi i sotëm demokratik ligjet e veta i bazon në vullnetin e shumicës (për cilën nevojiten 5 \%) duke lënë pa kurrfarë vlere ligjore vullnetin e pakicës (e cila mund të jetë deri 49%). Pakica, prandaj, nuk është fare "e lirë", ndonëse qëndrimet e saj mund të jenë tërësisht reale dhe të drejtë. Prandaj, bota bashkëkohore konsideron që "sovraniteti i vullnetit të njeriut 'është themeli më i shenjtë bashkëkohor, ndërsa kjo shenjtëri është e panashme nga vullneti i përgjithshëm që është autoritet kryesor i të gjitha vlerave materiale dhe shpirtërore dhe është e lidhur ngushtë me vullnetin kombëtar dhe atdhetar. Nga ana tjetër, islami i jep përparësi vullnetit të Zotit të kësaj bote, dhe jo synimeve të pakontrolluara dhe ndjenjave të shumicës së njerëzve.

Islami konsideron se jurisprudenca është në relacion të pakëputur me autoritetin e Zotit, si dhe që sovraniteti i pushtetit të gjithmbarshëm dhe të padiskutueshëm të Allahut e përfshin jetën komplete të njeriut dhe të gjitha punët e njeriut. Siç është ibadeti ekskluzivisht për Allahun e Lartmadhërishëm, ashtu edhe sovraniteti absolut dhe jurisprudenca i përkasin vetëm Atij. Asnjë individ, kushdoqpftë ai, nuk ka të drejtë të bëjë ligje sipas dëshirës dhe vullnetit të vet.
Si mundë konsiderojmë Allahun e Lartëmadhërishëm si Ai vetëm cilit dhe vetëm kujt mund t'i bindemi e njëkohësisht të nxjerrim ligje të jetës nga ndonjë burim tjetrë? Prandja, askush nuk ka të drejtë t'i përshkruaj vetit sovranitet dhe pushtet krahas Allahut xh.sh. dhe në bazë të kësaj të sjellë ligje në kundërshtim me rregulllin krijues të Allahut xh.sh.

Qëllimi i islamit është të vendosë të vërtetën dhe drejtësinë në të gjitha punët dhe nivelet të komunitetit njerëzor. E vërteta është si veshja të cilën Allahu xh.sh., e ka matur për të gjithë njerëzit, individin dhe shooërinë, veshje e cila nuk i është dedikuar për situata të caktuara shoqërore, politike dhe ekonomike.

Si trupi i njeriut që është sajuar në mënyrë mahnitëse dhe të përsosur, ashtu janë rregulluar edhe ligjet dhe rregullat që rregullojnë jetën e njeriut.
Askush nuk mund t'i shprehë njohje precize dhe të plotë të fshehtësive të ekzistimit të njeriut dhe situatave të tij sociale që lindin si rezultat i gjendjeve të posaçme fizike dhe psiqike të njeriut dhe raporteve të tij me pjestarët tjerë të komunitetit. Askush nuk mund të pohojë se është ruajtur nga gabimet dhe mëkatet.

Përkundër të gjitha përpjekjeve që i kanë investuar teoretikët dhe shkenctarët për të zbuluar fshehtësitë e ekzistimit të njeriut, njeriu ka mbetur fshehtësi e pakapshme pikërisht për shkak të kufizimit të diturisë njerëzore.

Të dtojmë sërish dr. Aleksis Karelin ("Njeriu i panjohur", f. 4

"Njeriu, vërtetë, ka bërë përpjekje të madhe për ta njohur vetveten, ndonëse posedojmë shumë përvoja të dijetarëve, filozofeve të shouar, madje edhe poetëve, megjithatë dituria jonë për vete perfshin vetëm disa aspekte të caktuar. Ne ende nuk e kemi kuptuar njeriun në tërësinë e vet. E njohim si sistem i pjesëve të ndara të cilat i kemi përcaktuar dhe emërtuar; ndërsa çdo pjesë është, megjithatë, i mbuluar më një pjesë të fshehtësisë. Është e vërtetë oe padituria jonë për këtë është shume e madhe, ngase shumica e çështjeve që janë shtruar nga dijetarët ende janë pa përgjegje. Shkak për këtë është se shumë aspekte te brendshëm të njeriut kanë mbetur të paarritshëm për shkencën. Është fakt i pamohueshëm se arritjet shkencore mbi njeriun janë tejet modeste, aqtë vogla sa qe kryesisht, ende jemi në fazën e fillimit."

Prandaj, me mosnjohjen e të gjitha fshehtësive të ekzistimit të njerëzimit, njeriu nuk mund të vendosë ligje që do të jenë në harmoni me nevojat e njerëzve, as mund të gjejë zgjidhje të drejta për problemet e njerëzimit. Dëshmi më ilustrative për këtë konstatim është pafuqia e juristëve para problemeve të kohës që e godasin tërë njerëzimin, prandaj bëhen edhe ndryshime dhe plotësime të vazhdueshme të Iigjeve të verifikuara. Nëse kësaj i shtohet varshmëria e ligjdhënësit për ambiciet, interesat, kërkesat individuale, si dhe aspirata për pushtet e pozitë dhe ndikimin e rrethit, ambientit dhe mënyrës së jetës me të cilën jeton, atëherë është fare e qartë që kreatorët e ligjeve shoqërore gjatë procesit juridik të sjelljes së ligjeve janë nën ndikimin e fortë të faktorëve të ndryshëm, për ç'arsye në ligje fusin edhe nevojat e veta individuale dhe i preferohet institucionit ligjor me apo pa vetëdije, e cila këto nevoja mund t'ia sigurojë.

Monteskje (Montesqieu), në "Shpirti i ligjit" (faoe 593), thotë:

"Nuk ekziston asnjë ligj i cfli në Iigj nuk inkuadron oendrimin e tij personal. Kur Aristoteli ka sajuar ligjet, ka synuar ta zvogëlojë urrejtjen dhe zilinë e tij nda) Platonit, e të tregojë dashuri ndaj Aleksandrit. Meo£ Platoni ishte kundërshtar i despotizmit, në Iigjet e tij ndiefmë indinjatë.
Prandaj, është fakt që asnjë Iigj nuk ështe tërësisht objektiv dhe i paanshëm, kurse nganjëhere tërësisht nën ndikim të animit personal të ligjdhenësit."

Parullat si "liri", "barazi", "Vullneti i popullit" në botën bashkëkohore janë vetëm fjalë të kota, të cilat nuk tregojnë gjendjen e vërtetë të çështjes. Vullneti i popullit në sjelljen e ligjeve është iluzion, gjersa në realitet dominon vullneti i liderëve.
Duke folur mbi situatën në atdheun e tij, Angli, e cila konsiderohet si djep i demokracisë, Henri Ford (Henry Ford) deklaron:

"Nuk mund të harrojëm grevën e përgjithshme të vitit 1926, si dhe mënyrën në të cilën qeveria ka tentuar ta thyejë, duke përdorur të gjitha mjetet në dispozicion. Pastaj ka shpallur ligjin, të cilin e kanë sjellur kapitalistët, e në cilin thuhet që greva është mjet ilegal dhe është kundër interesave të shtetit. Pas kësaj erdhi deri te konflikti i armatosur midis ushtrisë dhe policisë, nga njëra anë, dhe popullit, në anën tjetër. Njëkohësisht mediumet kanë plasuar se si shteti i shërben punëtorëve, ndërsa sindikatave u kanosej se do t'u marrin pasurinë dhe që prijësit e grevës do të arrestohen."

Në kongresin e 22të të Komitetit qëndror të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik, duke folur lidhur me diktaturën e proletariatit, Hrushçovi kishte deklaruar:
"Në kohën e sundimit të një njeriu (në kohën e Stalinit) korupcioni kishte marrur hov mu në majë të Partisë, shtetit dhe financave. Keta njerëz jepnin urdhëra që frikonin punëtorët kështu që kishin ndikuar në pakësimin e prodhimit."
Për këtë arsye edhe sistemi perëndimor edhe ai lindor i qeverisjes paraoiten shtrembër në petkun e vullnetit të popullit, oeverisjes parlamentare, komiteteve popullore dhe kombëtare. Përderisa ligjësia e këtyre sistemeve të padrejta (njësoj si kapitalizmi, socializmi dhe komunizmi) të mos bijnë ligje në bazë të parimeve qiellore, porse gjithnjë në bazë të interesave dhe dëshirave të prijësve, të tillët nuk mund të pretendojnë të jenë ligje të drejtë për të gjithë njerëzit.
Për të zbuluar ligjet më valide, të cilët më së shumti i përgjigjen të gjitha komuniteteve dhe popujve, do të ishte e domosdoshme të supozohet ekzistimi i mendjes superiore që do të mund të kuptonte të gjitha nxitjet njerëzore, e që vetë t'i kuptojë. si dhe që nuk është në harmoni me natyrën tonë, ndërsa në esencë si të tillë e njeh, lumturia e cilit nuk varet nga ajo jonja, por pa marrë parasysh këtë kujdeset për lumturinë tonë.

Në realitet, është i domosdoshëm Mendja hyjnore ligjore." (Jean Jacques Rousseau, "Kontrata shooërore", t. II, kapt. VI, me titull 'Ligjëdhënësit'):
"Duke marrur parasysh të gjitha faktet e cituara, Iigjëdhënësi ma i mire dhe më komplet është Allahu, Krijuesi i njeriut, Cili i njeh të gjitha fshehtësitë e qeneis njerëzore dhe cili nuk ka kurrfarë interesash nga bashkësia njerëzore dhe është tërësisht i pavarur nga njerëzit. Prandaj ,principet oë mund t'i formulojnë normat e drejta morale, duhet të mësojnë nga ai që përmes rrugës shpirtërore i pranon udhëzimet drejtperdrejt nga Krijuesi, mesimi i cilit buron nga drita e zbulimit, nga ky burim unik ,i dli tërëslsht mbështetet ne Urtësinë e pafund Hyjnore."
Për ligjet njerëzore qëllim i vetëm është ta rregullojnë shooërinë njerëzore.


Ata nuk dalin jashtë këtyre kufijve, as interesohen me fusha të tjera, siç janë gjendjet individuale, të menduarit njerëzor dhe cilësitë shpirtërore dhe morale të njeriut. Ata nuk synojnë ta rekonstruojnë anën e brendshme të njeriut, përderisa ai nuk fillon të ndikojë negativisht në punë apo të rregullojë rendin e vendosur të komunitetit. Njeriu mund të jetë i shfrenuar moralisht dhe shpirtërisht, mirëpo edhe më tej mbetet i mirë në sytë e ligjit perëndimor, i cili i vlerëson veprat e jashtme dhe jo brendinë e oenies. Islami me pikëpamjen e tij të gjerë ndaj jetës sjell ligje në bazë të komplementaritetit individual dhe shooëror.

Pos brengës për rregullimin e bashkësisë, islami synon ta edukojë tërë personalitetin dhe të rregullojë jetën e saj komplete. qëllimi i islamit është shooëria e organizuar në cilën do të dominojnë morali i pastër; shpirti, vepra dhe ndjenja e sigurisë. Ai, prandaj, krijon ligje që do të vendosin tërësisht jetën shpirtërore dhe materiale të njeriut, jetën e individit dhe jetën e bashkësisë, shpirtin dhe veprën, pikërisht si ligji universal i natyrës që e rregullon tërë Universin. Islami synon ta mbajë njeriun brenda këtyre ligjeve, ngase cenimi i këtij ligji shkakton çrregullim dhe çrregullon jetën komplete të njeriut.
Në ligjet pozitive njerëzore aplikimin e tyre e garanton qeveria ekzekutive, gjersa aplikimin e ligjit në islam e garanton edhe bindja e thellë e njerëzve në origjinën hyjnore të ligjit, në frymën e cilit muslimani i kryen të gjitha detyrimet në bazë të moralitetit dhe fesë, madje edhe atje ku nuk e shikon askush pos vetë , Zotit. qeveria ekzekutive është e domosdoshme vetëm të kontrollojë një pakicë të vogël të hipokritëve të orientuar në krim dhe besimtarëve të dobët. Islami i kushton vëmendje të duhur të dyjave, pastërtisë së brendshme të zemrës dhe pastërtisë së jashtme të veprës. Veprat që dalin nga sinoeriteti dhe besimi, islami i quan të mira, morale dhe vepra oë meritojnë shpërblim.

Prokurori publik në SHBA, në hyrjen e librit mbi ligjin islam, shkruan:

"Ligji amerikan është vetëm pak i lidhur me obligimin moral. Një amerikan mund të konsiderohet qytetar qg e respekton ligjin, ndonëse jeta e brendshme është e pandershme, imorale dhe e papastër.

Për islamin burim i ligjit është vullneti i Zotit, qg është zbuluar te pejgamberi i Tij Muhammedi.

Ky ligj, ky vullnet i Zotit, i vendosë të gjithë besimtarët në një bashkesi, pa marrë parasysh se është i sajuar nga flse dhe popuj të ndryshëm, të largët njëri nga tjetri. Fuoia e vërtetë në këtë rast, eshtë feja, e cila bashkon shoqëri dhe komunitete, e jo kombësi dhe kufijë gjeografikë. Ketu edhe shteti duhet të pasojë Kur'anin, i cili nuk lë vend per asnjë ligjëvëns tjetër, e të mos flasim për mundësitë e hipokrizisë apo përçarjes. Besimtari këtë botë e konsideron stacion nismëtar në rrugën për jetë më të mirë dhe më të bukur. Kur'ani parashtron kushte fare të oarta qÇ përcaktojnë sjelljen e besimtarëve njëri ndaj tjetrit dhe ndaj shooerisë, dhe në ketë mënyrë bën q£ kalimi në botën tjetër të jetë i mirë dhe i sigurtë."
Përkundër njohjes së dobët të islamit nga ana e perëndimorëve, ndërsa interpretimet e tyre shpesh të gabuara janë shumë larg realitetit, një numër tejet i madh mendimtarëve të tillë arrin të zbulojë thellësitë e doktrinës islame duke mos fshehur admirimin ndaj Islamit dhe Pejgamberit të tij.

Respektimi i parimeve islame nga ana e njerëzve të shouar muslimanë nuk është fenomen i jashtëzakonshëm. Por nëse një mendimtar jomusliman, përkundër bindjes së vete religjioze, e pranon madhështinë e islamit dhe prijësit të tij të madh, kjo është raritet i njëmendët, posaçërisht kur ky respekt mbështetet në njohjen e karakterit progresiv të sistemit juridik islam dhe trashëgimisë së tij për njerëzimin. Prandaj ky libër citon mendimet e të huajve mbi Islamin. Ne këtë nuk e bëjmë, vetëm për arsye se na nevojitet mbështetja e tyre, por ngase mund të ndihmojnë në hapjen e rrugës kah ata që kërkojnë dhe shtrojnë pyetje, ndërsa secili që e lexon mund të shkojë në këtë drejtim.

Dr. Laura Vaciea Vaglieri, profesor i universitetit të Napolit, shkruan:

"Në Kur'an hasim xhevahirë, begati e madhe e diturisë qg tejkalon dituritë e gjenive më briliantë, filozofeve më të shouar dhe politikanëve më të fuqishëm. Si mundet ai libër të jetë prodhim i mendjes se një njeriu edhe atë njeriu jeta e cilit ka kaluar në qarqg tregtare, jo gjithao. religjioze, njeriut larg nga shkolla dhe arsimimi? Ai vazhdimisht ka insistuar se është njeri i zakonshëm si të tjerët. Për shkak të krejt kësaj njeriu nuk do të ishte i afët qÇ, pa ndihmën e Lavdiplotit, të prodhojë vepra mbinatyrore çfarë është Kur'ani. Askush tjetër, pos Zotit të Gjithpushtetshëm, dituria e cilit përfshinë gjithe qe eshtë në Toke dhe në qlell, nuk mund të jetë autor i Kur'anit."

Bernard Sho (Bernard Shaw), në veprën e tij "Muhammed, Pejgamber i Allahut", thotë:
"Gjithnjë e kam çmuar lartë besimin e Muhammedit, thjeshtë per shkak të vitalitetit të tij të jashtëzakonshëm. Mendimi im eshtë se islami është besimi i vetem ! aftë q£ të drejtojë me sukses ndryshimet e shumta të jetës. Unë parashikoj (kjo sot edhe po konfirmohet) qg Evropa më në fund do ta pranojë fenë islame. Teologët mesjetarë krishterë nga padituria dhe animi fetar besimin e Muhammedit e kanë paraoitur në mënyrë krejtësisht negative dhe kanë konsideruar se Muhammed! e ka zhvilluar urrejtjen ndaj Isait (jezuit). Pas shumë studimesh të këtij njeriu të madh, kam ardhur në përfundim se Muhammedi, jo vetëm se nuk ishte kundër Isait, porse pikërisht Muhammedi është shpëtimtar i njerëzimit. Jam i bindur që, se sikur njeriu si ai do ta merrte udhëheofen e botës, do të arrinte të zgjidhte problemet dhe të sigurojë paoe dhe progres çfarë njerëzimi modern një kohë të gjatë nuk e ka ëndërruar."

Do ta citojmë edhe Tolstoin, shkrimtarin dhe filozofin e madh rus, i cili ka deklaruar:

"Muhammedit nuk i duhet dinjitet më i madh seç ka siguruar me lirimin e komunitetit primitiv nga zgjedha satanike e zakoneve të mallkuara dhe trasimit, para këtij komuniteti, të rrugës së progresit të gjithanshëm. Sistemi ligjor muhammedan do ta zbatonte koncpecionin përmbledhës të botës, i dli tërësisht do ta integrojë intelektin dhe urtësinë njerëzore."


Volteri (Voltaire) i cili fillimisht ka qenë një nga kundërshtarët më ortodoksë të islamit dhe i cili kishte shkruajtur në mënyrë fyese mbi Pejgamberin, s.a.v.s., pas 40 vjetësh të studimit të fesë, filozofisë dhe historisë, ka pohuar sinoerisht:

"Feja me cilën erdhi Muhammedi, pa dyshim është më e lartë se krishterimi. Besimtarët islamë nuk janë sprovuar me mosbesim me të dlin janë testuar krishterët, të cilët në fund deklaruan: 'Një Zot është ndarë në tresh, ndërsa trinia ka njësinë e njëshit' Besimi në Zotin Një, të Vetëm, të Gjithfuqishëm ka oenë në themel të islamit. Ekzlstimin e tij islami ia ka borxh Iiderit të tij dhe trimërisë së tij, gjersa krishterët perdorin shpatën dhe zjarrin për përhapjen e fesë së tyre. O, Zot i madhl Sikur këta popuj të Evropës t'i merrnin si model muslimanëtl Nuk ka dyshim qg Muhammedi ka oenë njeri vërtetë i madh. Në gjirin e virtyteve të tij dhe personalitetit paradogmatik ka kultivuar gjenerata madhështore. Ai ka oenë shtetas i urtë dhe i drejtë, i cili deri në fund e ka realizuar revoludoni më të madh në historinë e njerëzimit."

Voltaire e çmonte shumë Martin Luterin, megjithatë ka thënë:

"Luteri nuk është i denjë as t'ia zgjidhë lidhëset e këpucëve te Muhammedit."

[forum126]

Islami dhe ideologjitë tjera


Bota jonë është ndarë në dy bllocje. me dy ideologji krejtësisht të kundërta, ndërsa secilinë prej tyre e mbështesin dijetarët dhe intelektualët të cilët e kanë publikuar me mija studime duke argumentuar se ata kanë të drejtë, kurse kundërshtarët e tyre jo. Secili prej tyre pohon se është rruga e vetme e drejtë drejt lumturisë, kurse armiku i tij është shkaktari i vetëm i çrregulimit dhe katastrofës. Të dytë nuk mund të kenë të drejtë përkundër faktit se të dy bllooet kulturore i kanë dhënë kontribut të madh progresit njerëzor.

Progresi në një fushë nuk është edhe dëshmi e zhvillimit të njejtë në të gjitha fushat e jetës së njeriut, as është argument i mënyrës së drejtë të jetës. Progresi teknolgjik është rezultat i hulumtimit, investimit të mundit të madh dhe durimit. Fizikani i mirë nuk është njëkohësisht edhe muzikan i mirë. Prandaj një bashkësi progresive dhe e zhvilluar nuk mund të jetë njëkohësisht në shkallë tejet të ulët të jetës morale dhe shpirtërore?

Dr. Aleksis Karel shkruan: ("Njeriu i panjohur", f. 27 dhe 28):

Civilizimi i sotëm ndodhet në rrugë oprre. Ajo asesi nuk është në harmoni me nevojat tona shpirtërore, ngase nuk është themeluar në këto baza. AJo është prodhim i zbulimeve shkencore, synimeve dhe ideve të njeriut. Keto ndryshime lëne tek ne ndikim te thellë. Është e vërtetë qg civilizimi është zhvilluar tne mundin tonë por nuk është në harmoni me natyren tonë. Njeriu nuk është vetë i gatshëm të drejtojë jetën e vet në rrjedhë të drejtë, ngase nuk mundet vetë tërësisht ta njohë ndonjë fenomen. Përparësia e shkencave të natyrës ndaj atyre shooerore është krimi më i madh kundër njerëzimit. Njeriu duhet të jetë masë e të gjitha vierave, por ai është i huaj në botën të cilën vetë e ka krijuar. Mjedisi të cilin e ka krijuar inteligjenca jonë, si dhe aftësitë e gjetjes nuk i janë përshtatur strukturës së oenies dhe formës sonë. Ne jemi fatkeqg. Po degjenerohemi moralisht dhe mentalisht. Grupe dhe popuj tek të diët civilizimi industrial e ka arritur zhvillimin më të lartë, ata fanë oe bëhen më të dobët dhe kthimi i cilëve në barbarizëm është më i afert."

Përsosja dhe fisnikërimi i njeriut në aspekte të ndryshëm kërkon grumbull doktrinash universale dhe të drejta që bazohen në realitetet e jetës së njeriut, të cilat, si të tilla, janë forma komplementare dhe të plota. Natyrisht, kjo mund të haset vetëm në mësimet e të dërguarve të Zotit të cilat përmes shpalljes janë lidhur me parimin kryesor të ekzistimit të botës. Moraliteti i bazuar vetëm në edukim, dhe jo në fuojnë transcedentale metafizike nuk mund të zgjasë shumë.
Nga momenti kur njerëzimi ka hapëruar në skenën e jetës dhe i ka vërë themelet e civilizimit, zëri i fesë ka arritur fuqishëm nga thellësitë e brendshme të tij. Kjo është ajo që mbron principet morale dhe sistemin.Tmerret, padrejtësia, tirania dhe luftrat në botën bashkëkohore konfirmojnë të vërtetën se si qeveritë dhe ligjet e tyre kurrë nuk kanë arritur të kompensojnë boshllëkun që e lë mungesa e fesë dhe ndjenjave njerëzore, as të vendosë sundimin e drejtësisë dhe lumturisë, paojs dhe qetësisë në shooëri. Shkenca dhe dituria, sado përparimtare opfshin, kurrë nuk mund të zgjidhin problemet e shooërisë njerëzore, as të pengojnë eskalimin e tyre, pos nëse janë në aleancë me fenë.


Will Durant, sociolog dhe filozof amerikan, në librin e tij, 'Mrekullitë e fllozofisë1 (f. 326327) shkruan:

"A ka qeveria fuqi morale dhe intelektuale ta mbrojë trashëgiminë teknike e morale të popullit. A mund të perparojë këtë trashëgimi dhe t'ia transmetojë gjeneratave të ardhshme? Ose, ndoshta, shteti me tërë makinerinë e saj moderne do të bjerë në duar të njerëzve të kategorisë së dytë e të tretë, të cilët ende shkencën e marrin si blasfemi, ndërsa teknologjinë anë të çuditshme të fshehtësisë? Nëse nuk është ashtu, përse atëherë administratës i mungon politika e mirë, atdhedashuria dhe përkushtimi? Përse në Amerikë dominojnë njerëzit e parëndësishëm? Për ç'arsye sot detyrë kryesore e oeverisë është lufta e krimit?


Shoqëria perëndimore, mbase deridiku, peson anarki morale, për shkak të mundësive të veta të kufizuara. Për këtë arsye, vazhdimi i kësaj lëvizje tanimë u ka rënë zileve të paralajmërimit. Rreziku qgndron afer dorës, ngase civilizimi mbetet stabil vetëm ao.gjatë sa të ekzistojë ekuilibri midis qëllimeve dhe mjeteve, autoritetit dhe aspfratës. Kur ky ekuilibër prishet, lind një disharmoni e madhe të cilën asnjë mirësi nuk mund ta ndalë dhe e dla patjetër do të përfundojë në shkatërrim dhe katarzë."

Nëpër tërë historinë njerëzore nuk do ta gjeni asnjë popull i cili ka përjetuar pasojat e shtytjes dhe intoksinimit moral.
Si pasojë e anarkisë etike, është rrënuar perandoria romake, ndërsa ngjashëm ka përfunduar edhe ajo e famshme greke. Franca ka rënë nën sulmin e parë të nacizmit. Një nga gjeneralët francezë, si arsye për dobësinë e tyre dhe disfatën në luftë, kishte shënuar shfrenimi i zvetnimit dhe devijimi i moralit e etikës.
Gjermani Shpengler kishte parapare shkatërrimin e civilizimit perëndimor dhe kishte treguar se në të ardhmen vendet tjera do të përjetojnë një ngritje të hovshme civilizuese. Mbase megjithatë civilizimi, për herë të dytë, të kthehet në Lindje, në djepin e tij. Pas shkatërrimit të këtij civilizimi të devijuar, është e pamundur të pritet paraojtja e një sistemi të ri më të drejtë, ngase shkatërrimi i një civilizimi i hapë rrugën vlerave, më të larta, në mënyrë që njeriu të mund ta ndërtojë një jetë të re në themelet e mirësisë, ligjësisë dhe drejtësisë. Mirëpo, nëse njerëzit nuk e shfrytëzojnë këtë rast dhe i afrohen Rrugës së drejtë hyjnore, atëherë nuk do ta përjetojë lumturinë dhe të gjitha të mirat që i sjell me vete. Në këtë rast ky është vetëm kalim nga një mashtrim në tjetrin.

Sot janë prezente gjurmët e inferioritetit para supremacionit industrial perëndimor dhe pasojat vdekjeprurëse të këtij kompleksi, evident në të gjitha çështjet dhe llojet e jetës së popujve të Lindjes. Shumë muslimanë janë magjepsur me idetë perëndimore për ç'arsye fenomenet dhe ngjarjet shikohen në prizmin e pikëpamjeve perëndimore, duke jetuar në bindje oë progresi nënkupton imitimin e principeve fundamentale dhe akcidenteve spektakulare, moralit, ligjit dhe jurisprudencës. Imitimi total e mbyllë hallkën e dominimit të Perëndimit mbi fatet tona. la kemi shtruar tepihun e kucitë dinjitetit tonë, begatisë sonë materiale dhe morale, trashëgimisë sonë fetare dhe kombëtare dhe edukimit të mirë para këmbëve të tyre. Kjo është ajo oë e shterrë fuoinë fizike dhe shpirtërore të popujve muslimanë. Ata mund të jenë muslimanë, por e kanë humbur idenë e persiatjes në rrugën e islamit, e kanë braktisur pikëpamjen e vet muslimane për ngjarjet botërore, janë tëhuajsuar nga dispozitat dhe kultura islame dhe dëshirojnë të imitojnë perëndimorët në të gjitha vlerat muslimane. Ata nuk e dinë oë shkenca perëndimore nuk është në gjendje të zgjidhë asnjë problem që nuk hyn në domenin e materialitetit. Problemet më të mëdha të njerëzimit nuk janë të atilla që mund të zgjedhen në laborator. ]]

Një dijetar islam deklaron:
"Ç'duam më shumë? Kemi një sistem i cili nuk do t'na lerë në bisht të karvanit të civilizimeve, si ata komunistë ashtu edhe ata kapitalistë. Sistemi ync e realizon drejtësinë sociale në vendet tona. Ai na ofron famë ndërkombëtare, na kthen të kaluarën e ndritshme dhe na shpëton neve dhe tërë bashkësinë njerëzore nga tmerret e luftës. Çka dëshirojmë më tepër, kur në fenë tona hasim ligje qg mund t'i zgjidhin problemet tona, që nuk na lejojnë oë në sofrën botërore ta zëmë vendin e skamnorëve të nënshtruar. "Feja jonë dhe ligjet tona do t'na mundësojnë pjesemarrje aktlve dhe kontribut në civilizimin botëror. Më çuditë se s\ njeriu e poshtëron veten aqshumë moralisht në shkallët më të ulta, se si dorën e tij të gjëre e zëvendëson me atë e cila kërkon dhe merr. S'mund ta kuptoj se si njeriu e braktisë pozitën udhëheoese dhe e zgjedh pozitën e atij që dëgjon dhe bindet, ndërsa ka mundësi ta zgjedhë rrugën e drejtë, vetëm sikur ta kundërshtonte ndjenjën e inferioritetit dhe poshtërimit. Ne kemi çka t'i ofrojmë botës, ndërsa ne nuk jemi ajo qg Perëndimi dhe Lindja do të dëshironin të ishim, të prapambetur dhe të varur prej tyre. Ata dëshirojnë qg ne të mendojm në këtë mënyrë, në mënyrë qe ta humbim shpresën, sigurinë dhe vetëbesimin. Kështu më Iehtë do të bijmë në rrjetin e të parëve dhe kurthatë e të dytëve."

Nga ana tjetër, kemi provuar gjithçka dhe jemi lodhur prej kësaj. E kemi pasuar këtë civilizim të fryrë dhe kozmetik në të gjitha nivelet e jetës sonë kulturore, sociale dhe juridike. |emi bërë si një vargan oesharak karnevalesh.
"Merreni kushtetutën tonë të sotme: Së pari i kemi kopjuar modelet franceze, pastaj i kemi shtuar edhe modelet tjerë të popujve evropianë, ndërsa më vonë, në çdo rast, kur është krijuar ndonjë sistem i ri, i kemi kërkuar shkaoet sërish në një vend tjetër, kështu qÇ ekziston një konflikt në mes frymës së ligjit të dlin e kemi huazuar nga jashtë dhe frymës së _ymetit tonë për të cilët këta Iigje janë krijuar. Si rezultat i kësaj, cenuesit e ligjit arrijne famë kombëtare, ekziston heroi dhe ai ka ndihmë dhe mbështetje të pakufishme. Përse? Për shkak të paditurisë së njerëzve? Nuk do të thoja. Ngase, edhe ata që janë të arsimuar edhe ata q£ nuk janë i pranojnë ligjet. Jo! Ështe fjala për kontradiktën midis frymës së jmetit të islamit dhe frymës së ligjeve të huazuar të cilët nuk i marrin parasysh nevojat shoogrore, të kaluarën historike, vetëdijen kombëtare etj." "Këta ligje vijnë nga mjedise krejtësisht tjera, fare të ndryshëm nga fryma e popullit tonë, nga një mjedis që ka historinë e vet, besimin, nevojat dhe realitetet e veta. Çdo ligj qg nuk i përgjigjet nevojave të popullit dhe frymës së tij, nuk mund të presë oe të pasohet dhe nderohet". (Islami dhe të tjerët, f. 41, 42, 48 dhe 49.)

Profesori Hoking (Hocking) nga Harvardi në 'Fryma e politikës botërore', shkruan:

"Vendet islame nuk do të përparojnë nëse vetëm imitojnë sistemet dhe vlerat perëndimore. Dikush mund të pyesë: 'A mundet islaml të ofrojë një mendim të freskët, Iigje të pavarura dhe dispozita gjegjëse qÇ do të harmonizohen me nevojat e reja të cilat i kërkon shooëria moderne? Pol Madje edhe më shumël Islami shooerisë i ofron më shumë mundësi per progres seç munden të tjerët. Atij nuk i mungon aftësia, as vullneti për ta përdorur.

Pohoj që Iigji islam (Sheriati) posedon të gjitha parimet dhe themelet për ngritje dhe lartësim."

Vetëm një ditë e aplikimit të dispozitave të sheriatit jep rezultate të pabesueshme. Shikoni një shembull. Revista "Keyhan", e vitit 1966 informon: "Dje, me rastin e festës bajramit, kryeqyteti ka oenë përplot njerëz. Megjithatë atmosfera ka oenë e qetë dhe nuk kishte ndodhur asnjë incident. Nuk kishte pasur punë as ndihma e shpejtë. Në polici nuk kishet shenja për krime apo vjedhje. Dje ka oenë dita më e qetë e vitit. Një mjek i ligjësisë mjekësore ka deklaruar: "Këtë ditë nuk kemi pasur ansjë rast të dikasterin tonë." Gjatë 24 orëve nuk ka ndodhur asnjë incident i cili do të shkaktonte vdekje. Një gjendje e tillë mund të komentohet me fjalën e urtë persiane: 'Uji nuk u shoetësua'. Njësoj ishte edhe në polici. Një zyrtyart kishte deklaruar se numri më i madh i njerëzve kishin qëndruar në shtëpi. Madje edhe zënkat familjare nëpër shtëpia ishin shuajtur shpejt në shenjë të respektit ndaj kësaj dite."

Gazeta nacionale "Reader's Digest" (nr. 35, viti 25) e konfirmon këtë me informacionin:Në ditët e shënimit të festës së bajramit numri i vrajseve ishte në rënie të jashtëzakonshme. Në festën e bajramit ishte qetësia e plotë. Nuk e kishim asnjë kufomë. Kjo dëshmon për fuojnë e besimit të njerëzve dhe faktin oë gjatë mbylljes së kafeneve, bareve dhe vendeve tjera për argëtim, njerëzit i kthehen mënyrës së shëndoshë të jetës. Kështu jetohet kur muslimanët aplikojnë ligjet e tyre fetare të paktën për 24 orë. Kështu do të ishte nëse në shooëri do të mbretëronte ligji dhe rendi dhe kur secili do t'i kryente detyrat e veta."

A mundet një qytet perëndimor të lavdërohet se ka kaluar një ditë pa incident, vjedhje apo vrasje, nëse jo për 24 orë atëherë të paktën për 60 minuta, edhepse në disponim i kanë të gjitha mjete për mbajtjen e rendit dhe qetësisë? Kur do ta arrijë njerëzimi pjekurinë e njeriut të rritur dhe të mësojë leksionin e thjeshtë nga çka do të lindte paoa, oetësia dhe uniteti, të cilat i dëshirojmë të gjithë? Këtu është mirë të citohet poeti i cili thotë:"Unë kam shtegtuar nëpër botë duke kërkuar qetësim, u ktheva dhe qetësimin e gjeta në shtëpinë time."

[forum126]

Islami dhe ekonomia



Njeriu gjithnjë ka synuar të eksploatojë resurset natyrore, me qëllim të sigurimit të mjeteve për jetë. Në kohrat e kaluara njerëzit i kanë shfrytëzuar begatitë e natyrës në mënyrë primitive, pastaj kanë përparuar dhe në bazë të këtij zhvillimi e kanë organizuar jetën sipas ligjeve të posaçëm. Në katër shekujt e fundit 'shkenca ekonomike' (si analizë e jetës ekonomike) ka dalur nga rregullat të cilat i kanë rregulluar raportet e njerëzve dhe këmbimin e të mirave, që janë zhvilluar përmes këtij organizimi shoqëror. Progresi civilizues i shekujve të fundit, revolucioni industrial dhe ekonomik, si dhe zhvillimi e lulëzimi i komunikimit ka ndikuar në shkencën e ekonomisë që të bëhet faktor kryesor i ndryshimeve shooërore. Shkenca ekonomike është bazuar në themelet e sistemit kapitalist dhe komunist në Perëndim dhe Lindje. Të gjitha shqyrtimet e Lindjes dhe Perëndimit përkuflzohen në kombinimin e problemeve ekonomike të njerëzimit dhe çështjes cili sistem ekonomik mund t'i zgjidhë problemet e reja të njerëzimit, si dhe cila mënyrë e ndarjes së pasurive është më e mira?
Parimet revolucionare marksiste praktikisht për herë të parë i ka vënë në pah revolucioni i tetorit në Rusi, ndërsa kapitalizmi në forma të ndryshme praktikohet në shumicën e vendeve perëndimore.

Komunizmi propagon se mund të shkëputë padrejtësinë e shkaktuar nga shfrytëzimi dhe eksploatimi i klasës punëtore, si dhe se ka përgjigje për të gjitha problemet e botës. Zgjidhja e problemeve ekonomike qëndron në heojen e pronës private, me kusht oë mjetet e prodhimit të bëhen pronë shooërore! Komunizmi konsideron që prona private gjatë historisë me obligim ka shkuar krahas shfrytëzimit të masave punëtore dhe padrejtësisë shoqërore.
Prandaj, sl zgjidhje, duhet bërë marrjen e mjeteve të prodhlmit nga duart e borgjezisë dhe nacionalizimin e tyre, pastaj ta bëjë ndarjen e drejtë të kapitalit të realizuar. Kjo, sipas teorisë së komunizmit, ta përmirësojë situatën ekonomike. Me eliminimin e shooërisë në klasa do të zhdukej edhe padrejtësia e cila është produkt i drejtpërdrejtë i kapitalizmit. Kështu shooëria do të bëhej njëklasëshë.
Do t'i pyesnim markistët a mundet shooëria e tyre "në klasa" vetëm në atë mënyrë që mjetet për prodhim të vëhen në pronë të përgjithshme, si dhe të eliminohet klasa kapitaliste, kur në të vërtetë, diferencimi i klasve ekzistuese del nga shkaoe të tjera (ushtarake, fetare, politike etj.), e jo vetëm ekonomike. Gjersa në BRSS nuk ekziston klasa tipike e borgjezisë, ekzistojnë klasa tjera të cilat janë tejet të diferencuara reciprokisht me nivelet e standardit jetësor, për shembull punëtorët në fabrika, bujojt, nëpunësit, zyrtarët partiakë. A marrin mjeku dhe infermierja pagë të njejtë? A marrin pagë të njejtë xehtari dhe inxhenieri?

Krahas këtyre janë evidente edhe dallime të tjera midis njerëzve. Njerëzit dallojnë sipas moshës, seksit, afiniteteve, shijeve, fuqisë fizike, pamjes, fuojsë së mendjes, ideve dhe pikëpamjeve. Këto dallime do të ekzistojnë gjithnjë thjeshtë ngase janë produkt i trashëgimisë biologjike dhe gjenetike. Një lider ideologjik komunist ka deklaruar:


"Është e pamundur që në realitet të aplikohet barazia e plotë. Praktikisht është e pamundur puna e intelektualit, politikanit dhe inovatorit të integrohet në skemën njëllojtë të punës dhe pastaj të identifikohet me mënyrën e thjeshtë të veprimit. Pasoja e vetme e mundshme e këtij synimi do të shprehej në stagnimin e mendimit dhe mohimin e jetës intelektuale dhe artistike, si të tilla."
Kapitalizmi pohon se vetëm ai de facto i zgjidhë problemet e ekonomisë teknologjike. Për këtë arsye kapitalizmi nuk e eliminon pronën private, ndërsa kapitalistët madje e kanë caktuar kufirin e poshtëm të standardit jetësor për strukturën e varfër shooërore, në mënyrë që të vendoset baraspesha në mes punës dhe fitimit dhe të zvogëlohen dallimet klasore në shoqëri.

Prandaj duhet të pyetmi në ç'masë ndonjë regjim, pa marrë parasysh prapavinë ideologjike, ka arritur t'i barazojë klasët, t'i eliminojë dallimet dhe të ndërtojë një shooëri të barabartë dhe të drejtë?

Edhe regjimi socialist edhe ai kapitalist sistemin e vet e mbështesin në teoritë që janë bazuar në themele krejtësisht materialiste, pa kurrfarë qasje vlerave morale dhe shpirtërore. qëllimi i çdonjërit pej tyre është ta shtojë kapitalin dhe asgjë më shumë. NdërkaoJslami, duke marrë parasysh dukurinë e tij kosmopolite dhe filozofinë autentike, është orietnuar tërësisht kah njeriu. Sistemi i tërësishëm i parimeve dhe ligjeve islame është kushtëzuar në masë të njejtë si në planin e organizimit të jetës shooërore materiale ashtu edhe në planin e zhvillimit të virtyteve morale dhe vlerave shoqërore të komunitetit. Islami kapitalin e shfrytëzon për përmbushjen e nevojave natyrore të njerëzimit, ndërsa njëra nga dispozitat e veçanta ekonomike islame shprehet posaçërisht përmes ngritjes së nivelit intelektual të njeriut, si dhe lidhjes së tij me Origjinën e qenieve ekzistenciale dhe fesë, me botën materiale. Ligjet e botës perëndimore me ligj e marrin në mbrojte kapitalizmin dhe interesat kapitaliste në dëm te interesave dhe të drejtave të punëtorëve e fermerëve. Në Bashkimin Sovjetik, siç thuhet, ligji ia mohon individit të drejtën e pronësisë së kapitalit dhe e siguron të drejtën e klasës punëtore.

Ligjet islame bazohen në Shpalljen Hyjnore dhe nuk janë prodhim i mendjes njerëzore, andaj nuk ia kundërvëjnë një klasë klasës tjetër, por i ndihmojnë çdo grupi të respektojë virtytet e grupeve të tjera. Të caktuara nga Zoti i të gjitha krijesave, për të mirën e përgjithshme të të gjithve, ligjet islame nuk i lejojnë një klase të dominojë mbi të tjerët, as lejojnë që në sistemin e tij ligjor të depërtojë padrejtësia. Në këtë sistem juridik sundimtari është vetëm një person i zakonshëm me një sërë detyrash të caktuara dhe vetë nën goditje të ligjit, në shërbim të interesave të gjithë pjestarëve të shooërisë. Ligjdhënësi nuk mund të sjellë ligj me cilin do të dëmtonte të parët, ndërsa do t'u sillte dobi të dytëve. Ai është aty për të siguruar respektimin e urdhërave të Zotit në shooëri. Tërë fuqia e tij është aplikimi i ligjeve të Allahut. Në situatë të tillë pushteti nuk mund të jetë mendjemadhe dhe oëllim i vetvetes, ngase ky është shembulli më i rrezikshëm i pushtetit. Sundimtari në islam vetëm i zbaton ligjet tashmë të caktuar, si për vete, ashtu është për të tjerët.Në shoqëri të tillë, njerëzit tërësisht i mbështeten drejtësisë absolute, aty nuk ka dyshim në realizimin e plotë të lirisë dhe pavarësisë së çdo njeriu.


Islami i kundërvihet doktrinës kapitaliste të pronës absolute private rezultat i cilës është liria absolute, prona e padrejtë dhe e pakufishme. Islami, gjithashtu.i kundërvihet, shenjtërisë së individit dhe respektit të tij në kapitalizëm, gjersa dinjiteti i bashkësisë për kapitalizmin nuk do të thotë asgjë.
Islami nuk e lë anash dinjitetin e komunitetit. Islami, gjithashtu, i kundërvihet edhe sistemit ekonomik komunist, i cili fatin e njerëzve e lë në duar të pushtetit. Individi në këtë sistem nuk ka kurrfarë vlere Islami nuk e lejon flijimin e individit për bashkësinë, as e lejon qe njerëzit për komoditete triviale çfarë është ushoimi të bëhen robër të pushtetit.

Komunistët supozojnë që prona private nuk është dhunti private e njeriut. Sipas tyre, pa sjelljen e dëshmive që do të mbështetnin tezën që bashkësitë e para të njerëzve primitivë i kanë konsideruar të gjitha gjërat të përbashkëta ndërsa i kanë shfrytëzuar në bashkëpunimin e ndërsjellë, dashuri dhe vëllazëri. Asnjëherë ndonjë individ në këtë bashkësi të ndërsjellë nuk ka insistuar për pronë personale. Bashkësia njerëzore ka filluar, sipas komunistëve, të jetojë në bashkësi, pastaj është ndarë dhe gradualisht është përkufizuar në individualitet, siç kërkonin nevojat. Kërkesa për pronë personale të diçkaje që kanë pasur këto bashkësi, është zhvilluar përmes procesit të individualizimit gjersa nuk ka arritur diskontinuitet tmerrues çfarë shprehet në botën moderne. Mirëpo, e vërtetë është se nuk ka lidhje midis pronës private dhe jetës, edukimit dhe fitimit të pasurisë. Prona private arrihet me nevojën e njeriut dhe ka lidhje me natyrën e njeriut; nuk mundet të mohohet, mu sikur edhe nevojat tjera njerëzore.
Ekonomistët bashkëkohorë deklarojnë që ndjenja universale e pronës, që ndodhet tek çdo fis në tokë, ose çdo epokë, mund të soarohet vetëm si instikt parësor. Njeriu dëshiron të jetë pronar i vetëm i të mirave për t'u ndjerë vërtetë i Iirë dhe i pavarur. Më tej, njeriu e kupton oë të mirat janë fryt i duarëve të tij, në një mënyrë, vazhdim i vetë atij, andaj e meriton njëfarë respekti, të cilin ai e cakton për aflrmimin e tërësisë së oenies së vet. Së fundit, ai e ndjen nevojën e brendshme për të poseduar rezerva, për të siguruar ardhmërinë e vet dhe ardhmërinë e familjes së vet, duke zhvilluar në këtë mënyrë kursimin dhe ekonomizimin e oë i mundëson të sigurojë furnizim në kohën e mungesës. Këtë kursim ai e ruan me xhelozi si "diç personale". Pasuria e bashkësisë rritet me rritjen e pronës private dhe prodhimit, ngase bashkësia shoogrore mbahet me punën e pjestarëve të saj. Motivimi për punë të mundimshme qëndron në shpërblimet e pronës personale dhe Iehtësimin në rritje të jetës. Prandaj shooëria duhet t'ia lejojë individit të drejtën për të poseduar atë që e ka arritur me frytet e tij të punës, ngase edhe vetë pasuria e shooërisë është prodhim i këtyre mjeteve. Prandaj, prona private është faktori i vetëm i cili e nxitë njeriun të punojë pa shtytje dhe të kontribojë në zhvilimin e shooërisë.
Islami me qasjen praktike dhe realiste ndaj njeriut, çfarë ai është, e njeh rëndësinë e nevojave të njeriut për posedim, përparim dhe zbukurim të jetës. Prandaj islami konsideron që pasuria e arritur në mënyrë ligjore, është pronë private dhe legale.

Islami mohon teorinë që shtypja, shfrytëzimi dhe dhuna janë përcjellës të pashmangshëm të posedimit privat, ngase ky fenomen shfaoet vetëm atje ku pushtetin ligjor e mban klasa më e pasur dhe ku ata, si në vendet perëndimore, janë përqëndruar vetëm në mbrojtjen e interesave individualë. Tanimë kemi theksuar se në islam Iigjdhënës suprem është Allahu. Prandaj asnjë ligj nuk mund të jetë në shërbim të mbrojtjes së të pasurve dhe të shtypjes së të varfërve. që nga zënafilla e tij islami e ka pranuar pronën private, por gjithnjë dhe me kusht që të jetë tërësisht e ndarë nga dhuna dhe armioësia. Islami e konsideron të palejueshëm grabitjen e fabrikave nga duart e atyre që i kanë themeluar dhe të cilët me durim të madh dhe punë të rëndë i kanë ndërtuar për të siguruar vende të punës për shumëkë dhe për të mirën e shooërisë në tërësi. Islami konsideron se përdorimi i dhunës, marrja e mjeteve të prodhimit nga duart e njerëzve sipërmarrës paraoet cenim të sigurisë shooërore dhe të drejtave të individit. Kjo e shkatërron frymën e kreativitetit, iniciativës dhe ndërmarrjes. Ndërsa pushteti, gjithashtu, do të duhej të marrë mbi vete obligimin e themelimit dhe drejtimit të fabrikave dhe industrive të mëdha, në mënyrë që të sigurojë drejtësinë sociale dhe të ruajë interesat ekonomikë dhe kombëtarë.

Prandaj, sistemi ekonomik i islamit siguron të drejta të barabarta edhe pronës private edhe asaj shoorore. Ajo njësoj ekuilibron interesat dhe të drejtat e të dy elementeve shoqërore siç vendosë dhe garanton ekonomi të lirë, pronë relative, duke mbrojtur të drejtën edhe të pjestarit individual edhe të mirat e mbarë shooërisë. Sistemi ekonomik islam e pranon pronën private, si diç që është e natyrshme për njeriun përderisa ajo nuk e cenon interesin e bashkësisë, ndërsa qëllimin e plotësimit të nevojës natyrorë të njeriut për posedim dhe shtimin e aktivitetit njerëzor në planin e shfrytëzimit të mjeteve për jetë dhe shtimin e prodhimit. Mirëpo, për realizimin e pronës private islami paraoet edhe kushte, me të cilët e mbyllë hapësirën për dhunën, padrejtësinë, shtypjen dhe tëhuajsimin e pronës dhe me cilët e pengon keopërdorimin e lirisë individuale, e cila pëmdryshe rrënon famën dhe prestigjin e bashkësisë. Natyrisht këto kushte nuk shkojnë në dëm të lirisë, ngase jeta e bashkësisë dhe ekzistimi i Iigjit kërkojnë kuflzime dhe pengon parregullsitë. Kufizimet e tilla madje sigurojnë ekzistimin normal dhe lindjen e jetës shoqërore. Ata duhet të vëjnë jashtë ligjit profiterizmin, mashtrimin, malverzimin, makutërinë, koprracinë, kamatën, vënien dorë në pronën e tjerëve dhe metoda të ngjashme kriminale dhe antishoqërore të grumbullimit të kapitalit.

Islami ka kufizuar shkatërrimin në planin e pronës private dhe pranon pronën e fituar me mjetet legale. Muslimani nuk ka pronësi ndaj pronës së fituar në mënyrë ilegale. Islami nuk e lejon fitimin me mashtrim, kamatë apo në dëm të tjerëve.
Prandaj, pronësia private në islam nuk bazohet në kamatë, grabitje, privim, mashtrim, as vjedhje. Askush nuk ka të drejtë më këto mjete të sigurojë pasuri. Krahas këtyre kufizimeve dhe kushteve për fltimin e pasurisë hallall, askush nuk mund të pasurohet nëse e dëmton tjetrin, siç ndodhë në kapitalizëm. Kështu bashkësia muslimane do të ruhet nga pasojat negative oë i hasim në kapitalizëm, e të cilat gjithsesi shpiejnë në çrregullime të mëdha. Kapitalizmi nuk mund të identifikohet me pronën private, e cila përmes procesit ekonomik të zhvillimit e ka arritur nivelin e sotëm. Fuqia dhe përhapja e kapitalizmit sot realizohet me ndihmën e d_y faktorëve kryesorë: monopolit dhe kamatës.
Historianët e shkencës së ekonomisë theksojnë se në stadiumin e fillimit sistemi kapitalist ka qenë i thjeshtë dhe i dobishëm, por në zhvillimin e tij të mëvonshëm është bazuar në huazime me kamatë derisa e arriti formën e dëmshme.

Konkurenca e fortë kapitaliste sjell deri të bankrotimi i ndërmarrjeve të vogla dhe shkrirja e tyre në kompani të mëdha dhe struktura financiare. Zhvillimi i tillë sjell monopolin dhe fajdenë që janë format më të rënda të kapitalizmit. Islami kamatën e konsideron mëkat, ngase përmes saj të pasurit grumbullojnë kapital, ndërsa të tjerët edhe më mbeten të varfër.

Islami ka paraparë pagesën e "zeoatit" dhe "humsit", një pjese të pasurisë të cilën muslimani e ndanë çdo vjet për skamnorët. Ky princip ndihmon të barazohen dallimet, si dhe që skajshmëritë ekonomike të afrohen dhe të kuflzohet akumulimim i kapitalit në pronësi të një individi. Mënyra e dytë e ndalimit të grumbullimit të pasurisë me të cilin realizohet ndarja e drejtë e të ardhurave, janë ligjet, me të cilat shteti siguron për vete një pjesë të hyrave nga prona kombëtare. Në kategorinë e pronës së përgjithshme hyjnë: malet, kallami, kullosat, shkretirat, oafat malore, minierat, vakëfet, pasuria e pronarit të panjohur, pasuria pa trashëgimtar etj. Nëse një pjesë e kësaj pasurie i përket liderit të shtetit (imamit), ai në cilësinë e sundimtarit, e ndanë atë pjesë për fonde publike. Ligji mbi trashëgiminë, vetvetiu është një nga faktorët e ndarjes së të mirave për çdo gjeneratë veç e veç.

Nga ana tjetër, islami e respekton pronën private derisa komuniteti islam të mos përballet me rrezikun e cila i kanoset drejtpërdrejtë me destabilizim ose shkatërrim. Nëse ndodh destabilizimi shooëror ose gjendja emeregjente, atëherë Qeveria e drejtë islatne (në bazë të kushteve te caktuara) do të intervenojë në drejtim të korelacionit të pronës private për shkak të shpëtimit të situatës, si dhe eliminimit të dëmit dhe pasojave negative për shoaërinë islame dhe të gjithë muslimanët, e në pajtim me interesat e përgjithshëm të shtetit islam. Dispozitat publike e rregullojnë këtë të drejtë të shtetit islam, ndërsa pushtetarët islamë nuk mund të tolerojnë ngopjen e tiranëve dhe urinë e mazllumëve. Ngase kjo është në kundërshtim me principet e themeluara dhe të qarta islame. Islami nuk do t'i përmirësojë pasojat negative të kapitalizmit perëndimor, as do të lejojë kapitalistëve të zhvillojnë luftra imperialiste për të ngopur apetitet dhe trillet e veta.

Kur'ani ofron komizën juridike të sjelljes, në ajetin 7 të sures Hashër:
"Atë qçAllllahu nga banorët e vendeve (jobesimtare) ia dhapa luftë të dërguarittëvet, ajo i takon Allllahut, tëdërguarit, të afërmve, jetimëve, tëvarfërve, kurbetçmfve. (Kështu veprohet) qëajo të mos ndahet ndërmjetpasanikëve tuaj. Çka t'fujep Pejgamberi, atë merrnie e çka t'fu ndalofë, përmbanju dhe kinie frikë Allllahun, se AllIIahu është ndëshkues i ashpër."

Shkaktimi i dëmit bashkësisë, sipas islamit, njëkohësisht është edhe shkaktim i dëmit ndaj individit. Nuk ekziston disharmoni në mes të drejtës së individit, nga një anë, dhe të drejtave të shooërisë, nga ana tjetër. Prandaj, islami e respekton pronën private dhe i plotëson nevojat dhe ambiciet pozitive natyrore të njeriut, si dhe të afirmojë të gjitha cilësitë e pronës private të cilën e thekson kapitalizmi, por njëkohësisht e Ië mundësinë e shfrytëzimit të pronës private për të mirën e përgjithshme të bashkësisë, nëse këte e dikton situata.

Paralel me përcaktimin ligjor që siguron shfrytëzimin e drejtë të mjeteve materiale dhe resurseve natyrore, s\ dhe kujdesit mbi sanksionimin juridik të krimit, islami e nxitë angazhimin e njeriut në planin moraloetik, duke orientuar aktivitetet dhe përpjekjet e tij kah Zoti dhe duke harmonizuar vlerat morale të besimtarëve tne ligjet hyjnore. Përcaktimet morale në këtë plan njeriut i japin fuol të madhe, edukatë të mirë dhe arsimim të duhur, zhvillon tek ai emociet dhe sensibilitetin, ashtu që asnjë musliman nuk mund të mbetet indiferentë ndaj padrejtësive që i shkaktohen muslimanit tjetër. Islami është kundër shpenzimeve të tepruara në jetë që vijnë si pasojë e kapitalit të grumbulluar nga një gurp njerëzish, ndërsa me vendosmëri të njejtë është ngritur edhe kundër koprracisë së të pasurve dhe dorështrëngimit nga shpenzimi i pasurisë në rrugën e Allahut. Islami e hedh poshtë tiraninë dhe shtypjen e punëtorëve nga ana e punëdhënësit, duke marrur parasysh që një punë e tillë shpie në varfëri të përgjithshme.

Kjo thirrje e lartë shpirtërore prodhon dhe forcon lidhjen e njeriut me Allahun dhe zhvillon tek ai ndjenjat e larta njerëzore. Kënaoësitë dhe pasuritë e kësaj bote për muslimanin nuk paraoesin vlerë më të rëndësishme se shpërblimi i botës së ardhshme. 'Kënaoësia e Allahut është më e madhja', ndërsa makutëria, shtypja, tirania dhe padrejtësia janë prodhim i mosbesimit në Ditën e gjykimit dhe shkëputjes së lidhjeve midis njeriut dhe Zotit të tij. Në atë rast ndërgjegja e njeriut ndryshon dhe tëhuajsohet në krahasim me jetën dhe pjestarët tjerë të shoqërisë. Sa herë që njerëzit në histori e kanë shtrembëruar besimin në Zot, domosdo kanë devijuar në kuptimin e natyrës së raporteve midis njerëzve. Njeriu i afërt me Allahun kurrë nuk mund t'ia uzurpojë të drejtën njerëzve të tjerë për shkak të grumbullimit të pasurisë personale. Kontrolli i plotë ndaj interesave të individit dhe bashkësisë në islam i përket pushtetit islam. Ai është oë duhet të pengojë cenimin e lirive me një aplikim të vendosur të ligjeve, ndërsa praktikimi i vlerave morale në shoqëri është obligim i çdo individi. Prandaj, islami individin e shikon si personalitet pozitiv, konstruktiv dhe aktiv në shoqëri.

Sistemi ekonomik islam, për cilin janë të huaj elementet negative të kapitalizmit, është shumëfish më afër drejtësisë se komunizmit. Ai është larg nga ultramajtistët dhe nga e djathta e paskrupullt. A është shumë mbi kapitalizmin dhe komunizmin, ndërsa me shkëlqimin e tij mund të ndriçojë edhe bllokun lindor edhe atë perëndimor, falë doktrinës së ekuilibruar proporcionale dhe harmonike.
Është me rëndësi të theksohet se sistemi islam është themeluar në kohën kur bota ende nuk e njihte të drejtën sociale, as ekonomisë i kushtonte ndonjë rëndësi. Në islam njeriu nuk është rob i ekonomisë, as ndonjë njeriu tjetër. Ai është forcë aktive dhe konstruktive në këtë botë. Me fuqinë dhe zgjedhjen e tij njeriu ndërton sistemin ekonomik duke mos qëndruar i pafiiqJshëm para problemeve të padrejta ekonomike. Në islam nuk ka zhvillim të dhunshëm, respektivisht jeta nuk merr formë të posaçme sipas zhvillimit të vet represiv. Më tej, po ai me dhunë dikton zhvillim, prodhon klasë më të lartë e cila i shfrytëzon të gjitha shtresat tjera të shooërisë.

Filozofët modernë si Uiliam Xhejms, Harold Larki, Xhon Streçi, Uolter Lipman, Bertrand Raseli etj., kritikojnë sistemet komunistokapitaliste, duke synuar të dëshmojnë elementet e përbashkëta midis tyre. Nga ana tjetër, demokracia kapitaliste e mbivlerëson lirinë idividuale në dëm të progresit shoqëror. Natyrisht, kjo disharmoni shkakton oligarkinë e të pasurve, duke i bërë pronarë të mjeteve të prodhimit dhe kapitalit, duke i shndërruar të gjithë njerëzit në robër të ekonomisë së tyre, e njëkohësisht kanë kontroll mbi aparatin politik dhe shtetëror.


Për këtë arsye njerëzimi duhet të gjëjë një rrugë të tretë, larg nga skjashmëritë dhe ekstremizmi i këtyre dy sistemeve, rrugë të re i cili do t'i sigurojë në mënyrë të drejtë interesat e individit dhe bashkësisë. Mirëpo, a munden këta filozofë dhe dijetarë, që i kanë kuptuar të metat e sistemeve bashkëkohore ekonomike, t'i ofrojnë njerëzimit diç më të drejtë se ajo që i ka ofruar islami që para 14 shekujsh? Islami e ka ofruar rrugën e mesme dhe të drejtë e cila individit i jep liri të arsyeshme, ndërsa njëkohësisht e rregullon aktivitetin dhe punët e kapitalit. Vetëm kjo rrugë e mesme e islamit mund ta shpëtojë njeriun nga mjerimi dhe problemet e shumta me të cilat ai sot po përballet. Gjatë shekujve të kaluar sistemi dhe ligjet islame kanë siguruar nevojat e bashkësive muslimane dhe kanë rregulluar jetën e popujve të ndryshëm muslimanë anë e kënd botës. Asnjëherë në të kaluarën bota islame nuk ka ndierë nevojë për ligje të huaja.
Sistemi islam edhe sot është i aftë, krahas tërë zhvillimit të shoqërisë bashkëkohore, t'i prijë shooëritë islame dhe t'ua plotësojë të gjitha kërkesat e tyre.

Islami i kushton rëndësi të madhe jetës dhe nevojave shpirtërore e materiale të njerëzve. Me Iigje të mira dhe konzistente ka rregulluar të gjitha aktivitetet njerëzore. Në harmoni të plotë me ligjet natyrore të jetës dhe në këto relacione nuk ka diskontinuitet. Parimet dhe ligjet islame janë më properues se ligjet dhe parimet tjera që i njeh njerëzimi. Duke krahasuar ligjet dhe parimet islame me ligjet dhe rregullativën Iigjore të njerëzve dëshmohen përparësitë e pakufishme të Ligjit të Zotit ndaj këtij tjetrit.
Fakulteti juridik në Paris, në vitin 1951 ia ka kushtuar një javë studimit të drejtësisë islame. Janë ftuar dijetarë nga vendet islame anë e kënd botës me qëllim të interpretimti të këtyre çështjeve:

1. E drejta islame dhe metodat e konfirmimit të pronës private;
2. Bazat ligjore të nacionalizimit të pronës private në dobi të interesave shtetërorë;
3. Përgjegjësia gjyqësore;
4. Ndikimi i ndërsjellë i shkollave juridike islame

Dekani i fakultetit parisien, i cili drejtoi konferencën, në përfundim konkludoi:
"Çfarëdo të jenë idetë tona të mëhershme për ligjet islame dhe vrazhdësinë e tyre apo pamundësinë për të dokumentuar transakdonet, jemi të detyruar t'i rishqyrtojmë rishtas në këtë konferencë. Më lejoni t'i bëj një rezyme pikëpamjet e reja, të reja, mendoj për shumicën prej nesh të cilëve kjo konferencë na ka zbuluar gjatë kësaj jave të kushtuar ekskluzivisht fikhut, drejtësisë islame. Në të e kuptojmë thellësinë, origjinalitetin, precizitetin dhe globalitetin. Ky Iigj, prandaj, eshtë i afte qg të ofrojë përgjegje për të gjitha nevojat dhe ngjarjet e kësaj kohe". Në komunikenë përfundimtare ishte konstatuar:
"Ligji islam duhet të jetë një nga burimet e jurisprudencës bashkëkohore në botë, meoë shkollat e tij juridike posedojnë begati ligjore me vlera stabile dhe universale. Me ide dhe zgjidhje të këtilla të veçanta, ky Iigj mund t'i përgjigjet të gjitha nevojave bashkëkohore të kohës."

[forum126]

Roli i Islamit në civilizimin modern perëndimor


Shumica e perëndimorëve nuk e din, apo nuk dëshiron ta pranojë borxhin që civilizimi i tyre ia ka islamit, madje edhe transformacioni modern industrial, progresit shkencor dhe arritjeve filozoflke.
Dinamika nxitëse të cilën islami e ka shprehur në nivel të zhvillimit të bashkësisë njerëzore është produkt i fuqisë së tij dhe forcës kreative, të cilat për një periudhë të shkurtër kohore popullin më primitiv të asaj kohe dhe hapësirë e kanë promovuar si populli më progresiv. Kontributet pozitive të shpirtit dinamikë islam, në kuptimin e progresit dhe jetës civilizuese, me shekuj e kanë provuar popujt e Lindjes dhe Perëndimit.
Arritja më e madhe e tij është shprehur në planin e transformimit të papërsëritshëm dhe renesansës së shpirtit të njeriut brenda një populli i cili jetonte si në kohën parahistorike. Mrekullia e tij e dytë ishte përparimi i mjedisit, deri në shkallën e rilindjes më të lartë përmes inspirimit, e pa kurrfarë ndihme të jashtme.

Gjatë këtyre dy shekujve të ekzistimit islami është përhapur dhe ka përfshirë bregdetin e Mesdheut deri në bregun e Atlantikut në perëndim, deri te Muri i Madh në Kinë në lindje, si dhe prej Mesdheut deri në Saharë në Afrikë. Ka qenë kjo fucya më e madhe e kohës. Në Spanjë muslimanët e pushtuan tërë Spanjën deri në Pirineje dhe depërtuan deri në jug të Francës, dhe në veri deri në Turs. Tërë siujdhesa e Arabisë, natyrisht, gjithashtu ishte muslimane. Trupat tjera nga Irani dhe Afganistani musliman e pushtojnë Sindin, Penxhabin dhe Gobin, e krejt kjo për vetëm disa shekuj të shkurtër.

Ngritja e mahnitshme e muslimanëve nuk kishte ndodhur vetëm në siujdhesën e Arabisë. Kudo që shkelën, muslimanët me vete bartën porosinë e Islamit, themelet e drejtësisë njerëzore, barazinë, vëllazërinë dhe shpresën për të gjithë. Misioni islam arriti sukses të plotë në realizimin e këtyre qëllimeve: eliminimi i tiranisë, vendosja e parimeve islame dhe respektimi i të drejtave të njerëzve, ndriçimi i mendjes, punën hulumtuese dhe zhvillimin e mendimit, interpretimin e drejtë të fesë, afirmimin e aryses dhe logjikës, pikëpamjes fetare islame. Nuk kishte mbetur prapa as ndikimi i fuqishëm i islamit në kulturat dhe traditat tjera religjioze.

Mushrikët në siujdhesën e Arabisë, mexhusitët në Iran dhe krishterët në Egjipt islamin e konsideronin të vlershëm për ta pranuar dhe besuar. Në Arabinë paraislamike nuk kishte gjurmë të kulturës, shkencës, arsimimit, ekonomisë as afërsisht ngjashëm me kulturën të cilën sot e njohim si kulturë dhe civilizim islam. Por as pozita gjeografike nuk premtonte kurrfarë jete perspektive. Për krejt këtë populli arab nuk kishte kushte reale as paradispozita për zhvillim të një civilizimi të madh e cila do të lindë në këtë truall. Facjet më të mira dhe më të shkëlqyeshme të civilizimit islam paraoesin periodat më të larta të civilizimit njerëzor në përgjithësi. Në civilizimin islam gjejmë përpjekje të posaçme dhe të frytshme në planin shkencor, ndërsa në mesin e sukseseve më të mëdha konsiderohen ata të realizuar në fushën e shkencave eksperimentale. Shembuj të këtyre rezultateve i hasim në Spanjë, pas depërtimit të muslimanëve në këtë vend evropian. Të dhënat historike dëshmojnë se civilizimin islam nuk mund të masim me arritjet e civilizimeve të mëparshëm. Armiqtë e islamit nuk mund ta mohojnë rolin e madh të tij historik në planin e zhvillimit, në planin intelektual, moral, shpirtëror dhe material. Një zhvillim i tillë i shpejtë progresiv i civilizimit islam nuk është shënuar në historinë e njerëzimit. Islami nuk kishte nevojë për dhunë dhe metoda anarkike si metodë, për të arritur këtë progres shkencor, shpirtëror dhe material. Ky civilizim i madh, i cili ishte paracytur në kuadër të Shpalljes cyellore, jo vetëm që gjeti rrugën deri në thellësitë zemrave te njerëzve, por ajo ndryshoi jetën e tyre. Islami demaskoi rrënjët e çdo të keoe, devijimi dhe paditurie të xhahilijetit dhe i zëvendësoi ato me vlerat morale islame.

Nga këto shtytje sulltan KemalulMulku, nipi i Saladdinit, kishte biseduar me Fransua Asiskun si njeri me njeriun në afërsi të taborit krishter të mbretit Luj, të cilin muslimanët e kishin ndalur para Damietit. Kjo është po ai humanizëm universal e cila konfirmohet si antitezë e pakuptueshme në shembullin e raportit të drejtë të Omerit ndaj të krishterëve në Jerusalem (Kuds), kur e pushtoi, dhe masakrës barbare të banorëve muslimanë të këtij qyteti, të kryer nga krishterët evropianë. Islami paraojtet në kohën e egërsisë së përgjithshme, pastaj me norma juridike e rregulloi jetën humane të kësaj shooërie në frymën e një filozofie të posaçme të cilën e pranoi mbarë njerëzimi.

Në periodën e errët të Evropës, të mesjetës, kur kisha kishte pushtet absolut ndaj popujve, islami ndërtonte një kulturë të gjithanshme e cila i vuri themelet për një zhvillim shkencoroteknologjik në kohën e të ashtUquajturës rilindjes teknologjike, oë pasoi në kohën e renesansës. Ishte kjo kohë në të cilën kisha e gjykoi Galileun për shkak të konfirmimit të teorisë së Kopernikut mbi qarkullimin e Tokës rreth Diellit, si dhe duke e detyruar të heqë dorë nga ky qëndrim dhe të kërkojë amnistinë e kishës:
"...Une, Galileo Galilej, mosha 70 vjeç jetë (1634 e.r.) në gjunj para lartësisë suaj (Papa dhe biskupë), me shkrimet e shenjta para syve, i marr në duar dhe ! puthë gjersa pendohem dhe mohoj pohimin e marrë që Toka lëvizë, dhe këtë pohim e konsideroj herezi të urrejtur", madje edhe atëbotë, në shenjë protesti, kishte shtuar më zë të ulët: "megjithatë lëvizë".

Pesëqjnd vjet më herët, astronomi dhe matematikani ynë i shqiiar Hajjami nga Nishapuri, gjatë pjesës së dytë të shekullit 1 I, kur Uliem Koplan po pushtonte Anglinë, ia kishte dhuruar Iranit kalendarin Xhelali i cili edhe sot mundëson llogaritjen precize të kohës dhe fillimit të Vitit tonë të Ri, jo vetëm me ditë, por edhe saktësisht në orë, minut dhe sekond, kur toka e përfundon një orbitë dhe e fillon rrethin tjetër rreth Diellit në ekuivokun pranveror. Vetëm një numër i vogël perëndimorësh e din këtë faktë, kurse Hajamin e njohin vetëm si poet të stiquar. Nuk e kishin kuptuar se me pranimin e zbulimit të arsyeshëm të Hajamit do t'i iknin të gjitha alternacioneve gregoriane të kalendarit |ulian si dhe humbjen e " 1 I ditëve"!

Filozofi i njohur Roger Bacon (midis 1210 dhe 1214 deri rreth 1294) ishte penguar. me urdhër të mbretit Eduardit I të vazhdojë hulumtimet eksperimentale në fushën e kimisë, si dhe punën e profesorit në Universitetin e Oksfordit. Më pas me dhunë ishte transferuar në Paris, për të qenë nën kontroll të drejtpërdrejtë të kishës. Ishte akuzuar se merrej me alkeminë satanike, kurse i ishte kërkuar t'i prehej dora këtij magjistari, si dhe të dëbohej ky "musliman" nga vendi.

Sot, thuaja të gjithë, historianët dhe dijetarët perëndimorë e pranojnë dhe shkruajnë për arritjet origjinale të islamit në shkencë, teknologji, fllozofi të cilat ne në këtë kaptinë të shkurtër do t'i prekim sipërfaoësisht.

[forum126]

Revolucioni kulturor


që nga paraojtja e hershme, islami vendoset në anën e njohjes dhe shkencës, duke i obliguar muslimanët të kërkojnë dituri, ndërsa njerëzit e urtë dhe të ditur i nxitë ta përhapin diturinë dhe arsimimin, krejt me qëllim të përhapjes së kulturës, edukimit dhe arsimimit në mesin e muslimanëve. Pejgamberi i Zotit e ka aplikuar drejt qëndrimin islam ndaj shkencës. Me çdo veprim të vetin ai ka synuar ta ngritë nivelin arsimues të muslimanëve. Një shembull historik ia dëshmon qartë këtë. Në veprën "AtTabaoat", Ibni Sa'di transmeton oë Amiri kishte thënë: "Pas betejës në Bedër, Pejgamberi, s.a.v.s., robërit e luftës i këmbënte sipas fuqisë së tyre pronësore. Banorët e Mekës kryesisht ishin të shkolluar, ndërsa banorët e Medinës të pashkolluar. Çdo robë i cili nuk mund ta blente lirinë e vet, e kishte për obligim ta mësojë leximshkrim dhjetë të rinjë muslimanë. Kur do ta kryenin këtë, ata liroheshin në Iiri." (Ibni Sa'd, AtTabacjat, 2/14(

Biri i xhaxhait të tij, hazreti Aliu k.v., kishte deklaruar se përhapja e diturisë dhe kulturës është detyrë elementare e çdo pushteti musliman. Lidhur me këtë në librin e tij "Shtegu i elekuencës" janë shënuar këto fjalë: "O populli im! Disponoj me të drejtën e cila është në lidhje me ju, ndërsa edhe ju dispononi me të drejtën në lidhje me mua. Të drejtat tua janë: t'u udhëhecL t'u siguroj mirëqenie, t'u arsimoj të mos jeni të paditur, t'u edukoj që diturinë ta aplikoni."

Will Durant shkruan:
"Vitin dyoind e pesmbëdhjetë sipas hixhrit, kalifi abasid Memuni kishte themeluar 'Shtëpinë e urtësisë' (Bejtulhikmeh) në Bagdad dhe e klshte pajisur me observator astronomik dhe bibliotekë publike, për çka kishte ndarë 200.000 dinarë (në vderë prej 7 milionë tumanë). Kishte tubuar një numër të madh njerëzish të ditur të cilët i njihnin gjuhët e huaja dhe disiplina të ndryshme shkencore, siç është Honain, Bakhteeshoo', Ibni Tarlk, IbniMukaffa', Haxhaxh b. Matari, Sirgls Ra'asi e të tjerë, duke ndarë mjete të mëdha materiale për punën e tyre, duke dërguar shumë prej tyre në vende të ndryshme të botës për të mbledhur Iibra për medicinën, filozofinë, matematikën dhe letërsinë e bukur, si dhe shkencave të tjera në gjuhët hindu, pahlevi, shaldean, gjuhës së vjetër siriane, greke, latine dhe të vjetër persiane." (Will Durant, Historia e civilizimit, I I '47.)

Në "Enciklopedinë e shek. 20" Ferid Vexhdi citon Derberin, profesorin e universitetit të Nju (orkut, nga libri i tij 'Konflikti midis shkencës dhe fesë' (botimi i I Otë francez, v. 1900):
"Pas vdekjes së Pejgamberit Muhammed, s.a.v.s., në gjuhën arabe janë përkthyer veprat më të rëndësishme greke. Mirëpo periudha e artë e kulturës dhe shkencës në Azi ka ndodhur në kohën e kaliflt Memun (813832), i cili nga Bagdadi ka bërë kryeoendër grandioze të diturisë. Ai kishte themeluar një bibliotekë të madhe, kishte afruar shumë dijetarë dhe u kishte dhënë respekt të madh. Librat siguroheshin rregullisht, ndërsa shënimet historike përmendin një përmbledhje librash të sjellura në Bagdad prej më se loobarradevesh."

Evropa nuk kishte asnjë qendër kulturore në kohën kur perandoria islame dispononte me qjndra qendra të pajisura mirë me mjete dhe kuadër. Prej këtyre qendrave të kulturës islame në drejtim të të gjitha anëve të botës, në valë ciklike ndriçonte mendimi islam me dritën e frymës së islamit duke paralajmëruar periudhën e civilizimit të tij kolosal, fare afër kohës së fushatave famëkeoe të Evropianëve barbarë.

Dr. Gustav Le Bon shkruan:

"Në kohën kur librat dhe bibliotekat për evropianët nuk nënkuptonin asgjë, kalifati islam dispononte me shumë oendra dhe biblioteka madhështore. Për shembull, 'Shtëpia e urtisë' e Bagdadit numëronte katër milion ekzemplare, biblioteka e sulltanit në Kairo një milion, biblioteka siriane 'Tripoli', tre milionë, ndërsa në Spanjë, nën pushtetin musliman, gjatë vitit publikohesin midis 70 dhe 80 mijë libra." (Civilizimi islamoarab, t. III, f. 329).

G. L'Estrange në Trashëgiminë islame', f. 230, shënon:
"Universiteti 'Mustansariyya' ishte godinë madhështore, e mrrekullueshme në një lokadon të hapur afër Tigrit, ndërsa inventari i disejnit dhe kualitetit artistik, çfare nuk ka qgnë në mbarë botën muslimane. }anë të njohur katër kolexhët e tyre juridikë, secili me nga 75 studentë dhe profesor i cili nxënësit i mësonte gratis. Studentët kishin stipendione të rregullta mujore në lartësi prej një floriri. Kuzhina e kolexheve ka siguruar racione ditore. IbnialRrati shënon se biblioteka përmbante libra të rrallë me vlera të paçmueshme në shumë degë të shkencës, për nevoja të studentëve. Ishte e siguruar edhe letra dhe penda për çdonjërin që dëshironte ta përshkruante ndonjë libër. Universiteti kishte hamame dhe ambulanca. Mjekët e tyre organizonin kontrollim ditor dhe përshkruanin reçeta per të gjithë që ishin të sëmurë. Ambulancat mund të jepnin edhe ilaçet e caktuar aty per aty. Të mos harrojmë se krejt kjo ishte në fillim të shek. 13."

Dr. Maks Mejerhof shkruan:

"Xhamitë në StamboII, posedojnë më se 80 biblioteka me mbi dhjetra mija libra dhe dorëshkrime të vjetra. Në Kairo, Damask, Bagdad, si dhe qytetet e Iranit e Indise ekzistojnë biblioteka të tjera qg kanë në gjirin e tyre pasuri të madhe. Katalogët e plotë të këtyre ngjarjeve ende nuk janë bërë, ndërsa fare pak nga kjo është publikuar. Madje, biblioteka Eskoriale në siujdhesën iberike në Spanjë ka pasur një fond të jashtëzakonshëm të librave islame dhe dorëshkrimeve qg ! kanë shkruajtur dijetarët islamë, e cilat gjithashtu presin kompletim dhe katalogizim."
Ajo që kohëve të fundit është prezentuar hedh më shumë dritë në historinë e shkencës në botën islame. Mirëpo, kjo nuk mjafton. Presim që bota vetëm në një të ardhme do ta kuptoje rëndësinë e diturive islame, më shumë se deri më tani.

Dr. Gustav Le Bon shkruan:

"Është mahnitës serioziteti i muslimanëve në punën hulumtuese. Në çdo qytet që e kanë pushtuar së pari kanë ndërtuar xhaminë, pastaj shkollën. Kjo solli krijimin e institudoneve madhështore për arsimim në numrin më të madh të qyteteve. Benxhamin Tul (1173) thekson se në Aleksandri kishte hasur më shumë se 20 kolexha oe punonin. Bagdadi, Kairo, Kordoba dhe vende të tjerë kishin unlversitete me laboratorë, observatorë, biblioteka të mëdha dhe të gjitha pajisjet tjera ndihmëse për hulumtime shkencore. Vetëm në Andaluzi kishte 70 biblioteka publike. Biblioteka AlHakem II në Kbrdoba kishte 600.000 ekzemplare Iibrash, ndërkaqqë ishin dashur 44 libra për ta katalogizuar përberjen e bibliotekës. Kur 'Çarlsi i urtë', katër shekuj më vonë, kishte themeluar Bibliotekën Kombëtare në Paris kishte mundur të tubojë vetëm 900 botime, edhe këtë pas një mundi tejet të madh, gjersa një të tretën e tyre i bënin librat fetarë." (Civilizimi islamoarab, f. 557 dhe 558.)

Po ky autor në f. 562 shton: "Kontributi të cilin muslimanët e kanë dhënë nuk ka oenë vetëm në hulumtimet shkencore. Ata shkencës i kanë dhënë një frymë të re, ndërsa themelimi i shkollave, shkrimi i librave dhe diskutimet e kanë përhapur këtë frymë, e cila kishte arritur deri në Evropë. Mënyra në të cilën e kishin bërë këtë vështirë mund të përshkruhet. Ata, prandaj, Evropës ia kishin hapur rrugën drejt përtëritjes së vet. Prandaj është e arsyeshme që epiteti 'Mësuesi evropian' i është dhënë fuojsë së sapokrijuar islame, meoë përmes saj thesari i kulturës greke dhe romake sërish është zbuluar, është përparuar dhe i është ofruar Evropës."

Prof. Muhammed Ferid Vexhdi shkruan:

"Evropa në mesjetë ka qenë në padituri të thellë, ndërsa aktiteti shkencor ishte ndaluar fare. Njerëzit jetonin në verbëri rreth 1000 vjet. Ne sot themi qÇ vendet muslimane atëbotë kanë oenë djepi i diturisë, urtësise dhe dvilizimit..."
Mek Kap në librin e tij 'Shkëloimi musliman në Spanjë' (f. 170), shkruan:
"Madje edhe klasët më të ulëta në shoqëri kanë oenë të etura për lodm, ndërsa punëtorët, me paga modeste, i kufizonin shpenzimet e tyre për ushoim dhe veshëmbathje, për të shpenzuar paratë e fundit në blerjen e Iibrave. Një punëtor e kishte mbledhur një bibliotekë të tillë kështu oe njerëzit e shkencës tuboheshin rreth tij. Robërit e Iiruar dhe femijtë e tyre bëheshin shkenctarë të shouar të kohës së tyre siç thuhet në veprën e Ibni Halikanit 'VVafayat alAyan'. Në mesin e personaliteteve te njohura ka pasur edhe femra."
Duke folur mbi civilizimin islam, përparimit të tij, si dhe lëvizjes kulturore islame në Spanjë, Nehru, në librin e tij 'Pasqyra e historisë botërore' (f. 413) kishte shkruajtur:

"Kordoba ka qenë qytet i madh me 1 milion banorë. I gjasonte një parku madhështor me gjatësi prej 20 kilometra. Paralagjet shtriheshin në hapësirë deri më 40 kilometra. Thuhet se ka pasur 60.000 pallate me godina te mëdha banimi, 200.000 shtëpi të bukura më të vogla, 80.000 punëtori dhe dyoane të vogla, 3800 xhami, 700 hamame (banjo publike). Mund të ndodhë q£ këto numra të jenë të smadhuar, por ato, megjithatë, na ofrojnë një tablo të përafert të këtij qyteti madhështor. Kishte shumë biblioteka prej cilave më e madhja dhe më e rëndësishmja ishte Biblioteka mbretërore me rreth 400.000 tituj. Universiteti i Kordobës ishte i dalluar anë e kënd Evropës, madje edhe në Azinë perëndimore. Ekzistonin edhe shkolla në të cilat ishin siguruar arsimimi pa pagesë për të varferit. "Një historian deklaron se çdo banor i Spanjës në këtë kohë dinte shkrim ledm, ndërkohë që në pjesën tjetër të Evropës krishtere, pos priftërinjve dhe klerit, askush, duke përfshirë këtu edhe anëtarët e fisnikërisë më të lartë, nuk konsideronin se ia vlen madje edhe të provojnë të mësojnë shkrimIexim.''

[forum126]

Medicina dhe shëndetësia

Dr. Mejerhof në "Trashëgiminë e Islamit" (f. 132) shkruan:
"Mjekët muslimanë i peroeshnin sundimtarët evropianë per shkak të ngathtësisë dhe paditurisë elementare. Evropianët nuk e dinin vlerën e librave të Ibni Sinas (Avlcenës), Xhabirit (Jaber), Hassan bin Haythemit, Raziut, porse kane dhëne që këto libra të përkthehen në latinisht. Keto përkthime ekzistojnë edhe sot pa emrin e përkthyesve. Në shekullin 16 librat e Ibni Ruzhdit (Averoes) dhe Ibni Sinas në Itali janë perkthyer në gjuhën latine dhe janë shfrytëzuar si bazë për arsimim në universitetet italiane dhe franceze."

Në f. 116 të librit, shkruan: "Vetëm pak pas vdekjes së Raziut, u shfacLnjë y\\ tjetër i diturisë dhe kulturës. Ishte ai Ibni Sina (3470 429 h.). Ndonëse ishte njohës më i mirë i filosofisë, përhapja e mjekësisë së tij në Evropë ishte mahnitëse." Po në këtë vepër, në f. 118, është shkruajtur: "Në të gjitha anët e botës islame kishte mjekë të tjerë, pos Raziut dhe Ibni Sinas, ndërsa në mesin e shumëve ishin edhe: Ibni Rushdi, Abu alqaisi, Ibni Vafeedi, të gjithë nga Spanja, Ali ibni Ridvani nga Egjipti, Ebu elMuvaffacLMensuri nga Harati, Ibni Abbasi nga Irani e shumë të tjerë. Ata pas vete kanë lënë vepra tejet të vlefshme dhe të çmuara, të cilat janë përkthyer nga disa herë në latinisht dhe gjuhët tjera.

Evropa ka pasur shumë dobi nga veprat e tyre." Citojmë veprën e njejtë, nga f. 128: "Muslimanët në kohën e tyre kanë qenë shumë përpara në krahasim me kolegët e tyre në shumë shkenca. Me arr'itjet e tyre kanë mahnitur botën. Evropa nuk dinte gjë për bakteriet e kolerës kur hyrën muslimanët në Spanjë, ndërsa njerëzit sëmundjen e shikonin si dënim i dërguar nga qjelli për shkak të mëkateve të kryera. Mjekët islamikë që atëherë kanë dëshmuar se madje edhe mortaja buboniane është vetëm një sëmundje ngjitëse dhe asgjë më shumë."
Duke shkruajtur mbi librin e Avicenës 'Ligji' (Kanun), Dr. Mejerhofl shkruan se është fjala për një kryevepër nga shkenca e mjekësisë që e ka dëshmuar vlerën e saj ashtu që është botuar në seri prej 16 botimesh në vitet e fundit të shekullit 15, 15 në gjuhën latine ndërsa I në atë hebreje. Në shekullin 16 më shumë se 20 botime të tjera janë botuar për shkak të vlerës së saj të jashtëzakonshme. Lidhur me këtë vepër janë shkruajtur shumë vepra të tjera mjekësore në gjuhën hebreje dhe atë latine. Është botuar disa herë gjatë shekullit 19. Për një kohë të gjatë është studjuar nëpër shkolla dhe universitete. Me siguri është një nga veprat e mëdha më të njohura në mjekësi.

Dhe pa marrë parasysh progresin që e ka arritur mjekësia, kjo vepër ende është doracak bazë dhe burim për dijetarët e medicinës."

Wil Durant shkruan:

"që Muhammed Ibni Zahari Raziu (Rhazes) ishte një nga mjekët më progresivë islamë, autor i më se 200 trajtesave dhe Iibrave të dlat edhe sot vlejnë të studjohen, kurse prej tyre dallohen posaçërisht këto vepra:
1. "Fruthi dhe lia" (e botuar në latinisht dhe gjuhët tjera evropiane, kishte 40 ribotime, midis v. 1498 dhe 1866.)
2. "Enciklopedia e madhe" në 20 blena, sot thuaja të paarritshme: pesë blena i kushtohen sëmundjeve të syrit. Vepra është perkthyer në gjuhën latine n6 vitin 1279, ndërsa ështe botuar në vitin 1542, madje pesë herë. Llogaritet në burimet më të rëndësishëm të mjekësisë në botë, kurse në bibliotekën e fekultetit të mjekësisë në Paris ishte që në vitin 1394 ishte një nga nëntë veprat bazë." (Hlstoria e civilizimit, 7/759.)

"Kirurgjia ka bërë një depertim të ngjashëm falë dijetarëve islamë. Kur shkollat evropiane të mjekësisë merreshin ende me teori, duke studjuar disa vepra mjekësore, muslimanët tanimë përdornin anestetikët, për të cilat konsiderohet se janë zbulime të vonshme" (Civilizimi islamoarab, f. 637.)

Po në këtë vepër, po në f. 630, thuhet:
"Raziu ka zbuluar metoda të reja të shërimit, siç është përdorimi i ujit të ftohtë për shërimin e etheve akute, përdorimi i pompës në rastet e apopleksisë, përdorimi i perit special për oepjen e plagëve, i punuar nga zorrët e shtazëve. Ai I pari i ka përdorur pecat (kompresat) e zhlvës." "Veprat e Ibni Sinas atëbotë ishin përkthyer në shumë gjuhë të botës. Gjashtë shekuj ato kanë oenë bazë dhe mbështetje e mjekësisë. Ligjëratat nga mjekësia në akademitë e Francës dhe Italisë janë marru nga veprat e Ibni Sinas, ndërsa Franca i ka Iarguar nga përdorimi vetëm, para 50 vjetësh." (Civilizimi islamoarab, f. 633.)

"Muslimanët mjekësisë i kanë ofruar shumë zbulime. Ndërsa ai që dëshiron të dijë më shumë lidhur me këtë kontribut, duhe të orientohet në veprat e specializuara nga kjo fushë. Këtu vetëm do të permendim se muslimanët janë ata oe e kanë vënë diagnozën e tuberkulozit permes thonjve në gjishta; shërimin e verdhëzës, ndaljen e gjakderdhjes me ujë të ftohtë, thyerjen e gurit në mëshikzën urinare dhe veshkë, në mënyrë qe pastaj të largohet, operacionin e hernias e të tjera."
(VVill Durant, Historia e civilizimit araboislamik, 7/7S.)
Kirurgu më i madh musliman, Ebu elKasemi nga Endelusi, nga simpatia i ouajtur Abu elKais, ka shpikur shumë i.istrumente kirurgjikale, të cilat i kishte vizatuar dhe përshkruajtur:

"Veprat e Ebu elKaisit kanë oenë burim dhe bazë nismëtare për të gjithë kirurgët, q£ nga shek. 14. janë botuar në gjuhën latine disa herë, ndërsa botimi i fundit është publikuar në vitin 1816" (Civilizimi islamoarab, f. 632.)