Arshi Pipa

[Fiori]

Pergatitur nga Mexhit Prençi

Intelektuali i shquar dhe personaliteti i letrave shqipe Arshi Pipa, kur pas dyzet vjetësh arratisur, rikthehet në atdhe, sapo vuri këmbën në tokën mëmë, puthi dheun e shenjtë, deklaroi para medias e nëpërmjet saj para gjthë popullit shqiptar: “Shqipënia ka pasun pushtim të mbrenshëm”.

Pipa tha një të vëtetë të madhe, që s’e thanë dot historianët, pakurrizorët konformistët, pseudopatriotët dhe monstrat e tjerë. Nuk e thanë dje, nuk e thonë as sot! Po, e vërteta është e vertetë, do të thoshte Ezopi.



1.

Dhe tani, le të hyjmë në temë.

Më se një herë kam cituar teoricienët amerikanë të letërsisë, Velek dhe Uoren, se idetë patriotike, politike, sociale dhe ideologjike, kanë vlerë në rrafshin e lëtërsisë dhe të arteve, vetëm kur mishërohen artistikisht.

Sipas kësaj optike, poeti Arshi Pipa, në poemën “ Nemesis “ nëpërmjet artit poetik kumton ide patriotike dhe politike, të cilat nuk i jep si të tilla, çka do të thotë nuk kumton patrioti e politikani, por poeti me gjuhën poetike, duke i shndrrërruar ato në vlera ideoartistike e mesazhore.


2.

Arshi Pipa si njohës i thellë i letërsisë dhe folklorit, historisë dhe realitetit, dhe si poet atdhetar gjer në gjak, ka shkruar një poezi patriotike me taban kombëtar, duke vazhduar traditën e poezisë patriotike të Naimit, Vaso Pashë Shkodranit, At Gjergj Fishtës dhe Fan Nolit. Ai e pasuroi këtë traditën me elemnte të reja në rrafshin e përmbajtjes, duke e dimensionuar në qëndrimin kritik të ri, ndaj një diktature të re kriminale, siç ishte komunizmi.


3.

Poemën “ Nemesis “ ku shpaloset kjo frymë poetike, mund ta klasifikojmë si poema e burgut komunist, ose ferrit komunist. Nëpërmjet fakteve jetësore të shndërruara në fakte artistike, të detajeve të shumta si një veçori poetike, të mjeteve e formave, trysnive psikologjike dhe dhunës fizike, autori shpreh realitein e egër të burgferrit komunist, me mjetet shprehëse të poezisë. Vlera poetike nuk mbetet këtu, ajo dimensionohet në qëndrimin kritik jo vetëm ndaj këtij realiteti, por ndaj komunizmit si një diktaturë e re, ndër më barbaret.

Këtu do të theksoja shqetësimin dhe guximin krijues të autorit, i cili si poet antikomunist, fut një dimension të ri në poemë: kumtin për përmbysjen e kësaj krajate të tmerrshme. Pipa nuk është disisident. Ai kurrë s’ka qenë komunist, as pro komunizmit, s’i ka shërbyer atij, përkundrazi ka qënë kundër , ashtu si dhe shkrimtari Astrit Delvina e të tjerë, ndaj lufta e klasave ra mbi te dhe gjysmën e shqiptarëve si shpatë e Demokleut.


4.

Idenë politike të luftës së klasave autori e shpreh me konceptin Ne dhe Ata. Ne që s’mendonim si Ata,(komunistët) ishim armiq , tradhëtarë. Dhe burgjet ishin mbushur me të tillë “armiq”.



Na shajnë e na poshtnojnë, na plasin gjamën:

anmiq t’atdheut, tradhtarë,

pse duem Shqipninë e plotë, pse urrejmë ne namën

e huej, pse jemi shqiptarë.



Ndërsa Ata,‑ komunistët, poeti i satirizon :



Ata që deri dje majshin kapistra

teneqexhij, shollarë

gjysmakë t’falimentuem, e sot ministra,

ata janë atdhetarë.

Urtaku do të thoshte ranë malet dhe u ngritën halet.



Me një gjuhë poetike të thjeshtë, pa ngarkesa figurative, me dramatizëm të lehtë, ku forma epika është mbizotëruese, nëpërmjet antitezave dhe kontrasteve, jep një tablo tragjike sesi llumi i shoqërisë që erdhi në pushtet, ‑ nëpërkëmbi, poshtëroi, dhunoi, burgosi, torturoi fisnikërinë shqiptare, familjet e mira dhe kundërshtarët e fismë, atdhetarët e zjarrtë dhe intelektualët e shquar, që ishin simbol i vityteve të kombit tonë.


5.

Në poemë ndjehet në çdo varg fryma e urrejtjes, qëndresa para dhunës, mos rënia në pesimizëm. Për asnjë çast poeti nuk i humb shpresat. Dashuria për atdheun, popullin dhe lirinë, ushqen urrejtjen ndaj diktaturës kriminale komuniste.

Me gjuhë të ashpër e gjykim të rreptë, jo vetëm e dënon këtë krajatë, por bën thirrje për ta përmbysur atë :



Kushtrim, o male, o fusha! Qitni besë

ksaj zgjedhe fund me i dhanë!

Ta zhbimë krajatën që na bani atdhenë

veç burg e kasaphanë!



Këtu idetë patriotike dhe politike janë të integruara natyrshëm me një harmoni perfekte, ku manazher i lëvizjes së mendimi poetik janë vizionet e së ardhmes për lirinë dhe demokracinë.


6.

Në poemën “ Nemesis “ , në raport me artin, idetë dhe kumtet janë më të fuqishme. Poezia nuk e ka arritur potencën e tyre me mjeshtërinë poetike dhe me mjetet figurative të shprehjes. Siç evidentova më lart poezia është epike, racionale, gjendjet emocionale dhe situatat dramatike, me elemente narrative, siç janë paraqitur në poemë, nuk e kanë forcën e duhur për t’i shprehur idetë e mëdha. Ndoshta një trajtim epiko‑lirik i temës do t’i fuqizonin ato. Megjithate poema është shkruar me nerv poetik. Akuza del nga shpirti i dhunuar i poetit të burgosur bashkë me lirinë; nga dhimbja e atdhetarit dhe nga kuptimësia dhe qartësia, se ç’ishte diktatura komuniste, që hante jo vetë kundërshtarët po edhe vetveten.


7.

Larmia e madhe e kumteve, që nga ato më të thjeshët e gjer te kumtet universale, është një veçori tjetër e kësaj poeme. Në këtë rrafsh i shoh edhe vlerat më të mëdha të poemës.

Shqetësimi poetik dhe qytetar i Arshi Pipës për fatet e popullit dhe të vendit të tij, që jetonte në tiraninë komuniste, të shprehura me gjuhën e poezisë, duke akuzuar dhe duke bërë thirrje për përmbysje, është kumti më i fuqishëm, që kish vlerë për të djeshmen, ka për të sotmen dhe, do të ketë për të ardhmen, sa herë që do të instalohen neodiktaturat..

[Sokoli]

Jam shume kurioz te di cfardolloj opinioni qe mund te keni mbi luften gjysme te heshtur e gjysme me zhurme Midis Arshi Pipes dhe Ismail Kadarese.

[Brari]

Mexhit Prenci paska thene:

""Intelektuali i shquar dhe personaliteti i letrave shqipe Arshi Pipa, kur pas dyzet vjetësh arratisur, rikthehet në atdhe, sapo vuri këmbën në tokën mëmë, puthi dheun e shenjtë, deklaroi para medias e nëpërmjet saj para gjthë popullit shqiptar: “Shqipënia ka pasun pushtim të mbrenshëm”.

Pipa tha një të vëtetë të madhe, që s’e thanë dot historianët, pakurrizorët konformistët, pseudopatriotët dhe monstrat e tjerë. Nuk e thanë dje, nuk e thonë as sot! Po, e vërteta është e vertetë, do të thoshte Ezopi."""



Cjane keto deklarata kaq pa lezet....

qysh vec Pipa e paska thene e tjeret skan guxuar...ta thone...

Pse nga Marsi vjen ky Mexhiti...
Nuk e di ky se Pipa zbriti ne Shqiperi mbasi te tjere e hoqen at pushtim qe ja kish ndalue Atdheun Pipes e ata qe i heqin pushtimet..pra ata qe rrezuan diktaturen ska si te mos e dine e te mos e thone se ishim te pushtuem...
e ata qe rrezuan banden e Ramiz Ali Hoxhes ne 1990-91 e kishin ne mendje ate fraze qe kish mendue Pipa dhe ja kan than vetes e tjereve para Pipes ate fraz.

Shqiptaret e Amerikes kan luajtur nje rol pothuajse Xerro ne renien e diktatures dhe demokratizimin e Shqiperise.

Ishin sahanlepiresit e PPSH-se qe priten Ramiz Aline atje qe ti zgjatnin jeten regjimit te keq te asaj kohe.

Pikerisht ne Amerike enver Hoxha kishte agjenturen e tije me te forte.
Nuk dua te ul ketu Pipen por jo te behet insinuate kunder atyre qe ishin ketu dhe mes te cileve u shqua Doktor Berisha qe Pipa e Abaz Ermenet nuk diten ti thone As nji FLMN....ty o Doktor qe na e lirove atdheun.


Pra Mexhit djali leri kunjat...

Shqiperine e cliruan nga "Pushtimi i mbrendeshem" ata djemte e Dhjetorit me Azemin ne krye.


qashtu bre Mexhit megalomani..

Te ish per Pipa e Abaz Ermena ishim ala ke ura.

[Sokoli]

Postuar më parë nga Brari
Te ish per Pipa e Abaz Ermena ishim ala ke ura.

Pse o Brar s'jemi te ura?

A ka njeri qe e ka ndjek debatin Pipa - Kadare?

[Brari]

Po sokol...te ura biles poshte ures...lol.

Zoti Pipa ka vdekur e ska se si ben debate me.
Ai kerkoi qe te digjet e hirin tja hedhin ne det adriatik dhe ashtu bene te afermit e tije.

Debati Pipa - Kadare ka nisur kot.

Ishin vitet e PPSH-se kur Kadare ne nje liber te tije sulmoi disa shkrimtare ( te cilet njiheshin si anti - Parti ) duke i akuzuar se ata kane dashur ta demtojne Kadarene duke thene fjale qe sipas Kadarese ishin Paditje nga ana e ketyre Shkrimtareve tek PPSH-ja.

Mes atyre qe sulmoi Kadare athere ishin Bilal Xhaferi, Arshi Pipa e ne mos gaboj dhe Kapllan Resuli etj..

Te sulmuarit ishin gjalle athere pervec Bilal Xhaferit i cili thuhej se ishte vrare ne Usa nga agjente te Enverit.

Mendoj se ai sulm i Kadarese ne ate Kohe nuk ishte aq bindes.

Megjithate sot Kadare mendon e shkruan mire.

Konkretisht ai kritikoi para ca ditesh PS-ne e cila vuri ne KQZ nje juriste te korruptuar...

[Sokoli]

Kadare mire ben qe kritikon KQZ se kur mendimtari eshte dhe shkrimtar at'here kthehet dhe ai ne nje fare institucioni...

Arshiu ka vdekur vertet, por ai ka lene nje thes me libra e shkrime qe cuditerisht kane mbetur ne hije te fikut.
99% prej nesh ketu nuk u dine as titujt...


Po ceshtjet qe trajtonin ne replikat e tyre cilat kane qene?

Nje prej tyre ka qene Fishta ne mos gaboj, apo jo?

[dordi1]

Nje tjeter tip, shkrimtari dhe studiuesi A. Pipa perdor pak a shume te njejtat menyra, ndonese me djallezore, dhe kalon neper te njejtin itinerar urrejtjeje. Eshte arratisur nga vendi i tij me shprese se do te fitoje lavdi ne Perendim. Por per fat te zi te tij eshte aq medioker, saqe kurrfare njohje letrare s'fiton dot. Me xhelozi ndjek zhvillimin e letersise shqipe. E urren ate letersi, e sidomos shkrimtaret qe fitojne njohje boterore. E ka enderruar vete ate njohje e tani duket se dikush ia vjedh. Dhe keshtu, i verbuar nga urrejtja, vendos me cdo kusht te marre hak, te shkaterroje, mundesisht te vrase. Kur ne fillim te viteve '80, shkrimtari I. Kadare eshte ne gjendje te veshtire, shpejton ta shtyje rrezimin e tij ne grope. Shkruan nje studim per te, ku rreket te vertetoje se gjithmone ky shkrimtar ka qene kundra regjimit.
Me fjale te tjera, qe pertej oqeanit ku ndodhet A. Pipa i ofron sherbimin e tij policise, ben si te thuash nje kallzim, nje denoncim. E shperndan ''studimin'' e tij shtjerrakeq, kudo: ne shtyp, ne radio, kujdest qe te mberrije ne Shqiperi dhe pret perfundimin. Akuza eshte llogaritur e tille qe I. Kadare te lere koken, ose se paku te denohet me burg te perjetshem.
Kalon njefare kohe, I. Kadare ka njefare rendimi, por jo te asaj shkalle qe pret denoncuesi. A. Pipa merzitet, shume here thote me vete; c'dreqin keni, pse hezitoni ta denoni, te gjitha akuzat ua kam bere gati, kaq net punova per to.


Ismail Kadare, Ftese ne studio 1990

[dordi1]

Se fundi, kur e humb shpresen se I. Kadare do te denohet, e ndryshon krejt pllaken. Nga kritikues te regjimit e denigrues te shefit te Shqiperise, e shpall I. Kadare himnizues te te dyve. Tani qe s'ka me shprese ta coje ne vdekje ose ne burg, kallezimi i tij nderron drejtim. Pasi e ka spiunuar te komunistet si te djathte, tani e akuzon te perendimoret si te majte. E tmerron ideja qe nje shkrimtar shqiptar eshte bere boterisht i njohur, ndaj ben cmos ta pengoje kete. Ben letra kudo, vazhdon ''ta kallezoje'' nga te kater anet. Para pranimit ne Akademi i shkruan Akademise franceze, (asaj suedeze duhet ti kete shkruar qyshkur). E akuzon I. Kadare per sllavofobi, me fjale te tjera e spiunon tek popujt sllave. Eshte gati ta spiunoje tek katoliket ngaqe duke i patur stergjyshet katolike vete, I. Kadare, s'eshte i tille, te myslimanet, ngaqe, ndonese e ka emrin si ata, s'ka kurrfare zelli islamik, te arabet ngaqe ka shprehur simpati per cifutet, te keta te fundit per dreqi e di cfare, shkurt eshte gati te shkoje drejt spiunimit total!
Meqenese nuk arrin ta demtoje keshtu, ndonese plak dhe i semure, niset vete per udhe, dhe e ndjek shtet me shtet, duke u nisur nga Franca, ku enderron te ''prese rrenjet e njohjes se tij''. E ndjek, pra, si nje hiene plake, ky Salier i ri ne kete fundshekulli plot deshperim e vrer.
I ka perdorur te gjitha, madje edhe akuzat serbe kunder shkrimtarit dhe tani s'i mbetet tjeter vecse ta nderroje edhe emrin dhe nga Arshi Pipa ta ktheje ne Arshi Pipic, emer qe pas renies se bashketingellores se fundit, (sipas ligjesive te shqipes), do te jepte teper sakte zhurmen e shkurter e te mjere te tij ne kete jete.


Portret i pameshirshem, nga ata qe thuhet se jane sperkatur me acid!
Po.
Meshire mund te kete per kedo, edhe per Salierin, por eshte veshtire te kesh meshire per ata qe kane goditur me thike pabesisht atehere kur shpina e shkrimtarit ka qene krejtesisht e zbuluar dhe ai mezi mbahej ne kembe ne ring, me syte e veshur nga knockdown, ajo zbardhje sysh si prej shtatoresh te Homerit, qe si nje mallkim i races perseritet here pas here te shkrimtare.



Ismail Kadare, Ftese ne studio 1990

[Sokoli]

Replikat xhuxhmaxhuxhe te Kadarese i lexonin te gjithe kurse shkrimet e Pipes lexuesi shqiptar e kish pothuaj te pamundur t'i gjente ne kohen e monizmit se i mbulonte "perdja e celikte e diktatures se pordhletariatit" e jo vetem kaq, por nuk po i gjejme dot as sot ne kohe te dhiizmit.

Kete ligjeraten e Kadarese nuk ke nga t'a kapesh. Jam i bindur qe edhe vete atij do i shpifet po t'a rilexoje sot.
Si ore qenkan arratisur per te fituar fame desidentet? Po s'ka faj ai jo se e ka thene me 1990. Ja t'a thote prape tani po ia nxuri goja.

"Gjenerali i ushtrise se vdekur" qe na paska fituar fame boterore eshte promovuar me ngulm ne kanale shteterore, me sakte nga diplomatet tane ne France me urdher e direktive biroje. Ne qofsh ti dordi fans i i thekur i Kadarese ke bere autogol me kete ligjerate qe solle ketu.

[dordi1]

...nuk e di ne ia vlen nje debat me nje ''specialist'' te tille!!!



si tifoz i PARTIZANIT, skuadra qe kam pasur me teper zet, ka qene TOMORI i Beratit! qe kur u be sebep me nxjerre per here te pare ekipin tim te zemres ne kategori te dyte...me ate barazim ne minute te fundit ne Tirane.


kaq sa per tifozllikun...per te tjerat as qe ia vlen te diskutohet.