Piktori i madh Ibrahim Kodra [1918-2006]

[angeldust]

Foto e piktorit kur ka qene pak me i ri

[angeldust]

Po ve tani disa nga cikli "Arberia Poetica" sic ishte nje pikture ne nje post i mesiperm.

Santa Sofia D'Epiro

(Shen Sofia e Epirit, fshat arberesh ne Sicili)

[angeldust]

Lungro

[angeldust]

San Cosmo Albanese

(perseri fshat ne Sicili)

me shume te ketij lloji mund te gjeni ketu:
http://www.arbitalia.it/speciali/kod...ra_arberia.htm

[angeldust]

Poezi e Zef Kakockes kushtuar mjeshtrit Ibrahim...



Mjeshtër i madh ti je

Kur ule te këmbët e dheut

Dhe rrënjat e jetës i shkulen

Me forcë mbinjersore.

Era e butë të poezisë

Të bën deltaplan i shekullit nëntëqind.

Pëllumb deti i bardhë

Mbi ujëve dhe mbi shkëmbëve

Frymen e shpirtit trasporton

Atje

Në fjetat e naturës së gjallë

Ku dielli është mbret i dashur

Dhe fushat e kodrat

Gurat e njerzët

Si makina të pakohëshme

Vallëzojnë

Sinfoninë magjike të eksistencës.

Mjeshtër i madh je ti

Në këtë madhësi.



(Zef Kakoca, gusht 2000)

[Brari]

Jeta dhe Krijimtaria Artistike tek Forumi i Artit

NË NDERIM TË PIKTORIT TË MADH

POEZI NGA IBRAHIM KODRA

Vazhdon të jetë në gjendje të rëndë, i shtruar në një spital të Milanos, piktori ynë i madh, "Nderi i Kombit", Ibrahim Kodra. Duke u lutur për të, i sjellim lexuesit tonë disa nga poezitë e tij si shenjë adhurimi.


* * *

…Mes pesimizmit bashkëkohor, kaosit të modernitetit, ndoshta është i vetmi piktor i madh që vizaton buzëqeshjen e njerëzimit, me një naivitet të mençur e koloristikë optimiste, gjithë dritë mesdhetare.


…Kodra, përveç të tjerash, kishte miqësi dhe me dy poetët nobelistë italianë, me Eugenio Montale, kanë botuar dhe një libër së bashku, (50 poezi të Montales me 10 piktura të Kodrës), kurse Salvadore Quasimodo i lutej që të luante në kitarë edhe një herë atë pjesën shqiptare, të cilën Kodra e kishte titulluar "Dhëntë zbresin nga lartësitë e Olimpit". Shkrimtari i shkëlqyer Buzzati, i cili dhe vizatonte, mrekullohej kur Kodra i thoshte: "Dino, po vizaton ashtu siç shkruan."

Ka pirë uiski me Heminguein, ka ndejtur me Kadarenë, të cilin e ka propozuar me shkrim për çmimin "Nobel" si akademik që është, madje dhe i Akademisë Franceze.


Pak veta e dinë që Kodra ka shkruar dhe poezi. Në shqip, por më shumë në italisht. I janë botuar disa dikur në Prishtinë, ku dhe ka shkuar më shpesh e hapur ekspozita…

Duke kujtuar poezitë e tij, kujtojmë zemrën e tij të madhe…


Visar Zhiti






IBRAHIM KODRA

10 poezi




O NËNË

Nuk i ndiej më ledhatimet e tua të ëmbla
ashtu si era e prillit që përkëdhel lulet,
o nënë.
Ku je fshehur?
Nuk e shoh më buzëqeshjen tënde,
sytë e tu, sytë e tu gjithë vëmendje,
që asnjëherë nuk lodheshin
së ndjekuri ecjen time të pasigurt.
Ishe gjithçka për mua.
Fytyra jote: më e bukura
mes muzave.
Dhe flokët e tu
të gjatë e të zinj
mbulonin faqet e gëzueshme,
kur gjoksi ngjallte ngrohtësinë
nëpër venat fëminore.
Tani ku je fshehur?
E freskët në kujtesën time,
rikthehu, o nënë,
të përkëdhelësh fytyrën time të lodhur.


KJO ËSHTË RRUGA


Nën qiellin yllësor
të Pozitanos
një çupëz ngjitej për në Fornilo
me hapa heshtjeje.
Rrugët ishin të mbuluara
me errësirrën e natës.
Dritat lëbyrëse të një makine
ndriçonin
figurën e hajthshme
të vogëlueshes së pjekur parakohe,
flokët e saj të artë shthurur nga era.

Një zotëri avitet,
me gishtin të drejtuar nga mali,
thotë: "Ti që kërkon misterin e dritës,
ja rruga që të çon te Shën Mëria".


NJË MIKU SHKRIMTAR

Qielli i Pozitanos
është mbuluar me retë e freskëta të agut
e ti, duke kundruar aurorën,
mbledh mbi një gjethe
plagët e kohës.


NJË LULE


Mos më thuaj që nuk të kam dashur,
o lule e livadhit të virgjër!
Thuamë që është shuar dielli,
thuamë që toka është në flakë,
thuamë që hëna është ngjethur,
thuamë që qielli është në gjëmë,
thuamë që s'ka më agshole,
por mos më thuaj që nuk të kam dashur…


URA

Në atë ditë të bekuar
vajzat rendnin
nga ura.
Dielli hidhte
rreze nate
për t'i bërë brune.


E PANJOHURA

Ajo ecte drejt majës
e ai zotëri mbeti i hutuar
nga një bukuri kështu aq e natyrshme.
Ishte e panjohur në atë vend
e të gjithë kërkonin emrin e saj.


NJË FYTYRË E FSHEHUR

Ditën e 15 gushtit të '77
mbretëronte heshtja atje.
Djemtë luanin: ping! pong!
nën pishën e sheshit.
Vajza me flokë të gjata
dallgë-dallgë mbi supet e hajthshme
shkëlqente në dritën alabastër.
Duke luajtur me krifën e gjatë
Era e qeshur fshihte
fytyrën e saj vezulluese
si një gur i rrallë orienti.


PËRSHËNDETJA E FUNDIT

Gjatë rrugëve të Palermos
flladi i mëngjezit
xixëllonte mbi gjethet e palmave.
Digjeshin në diell
sheshet e asfalta.
Një vajzë e drojtur
e shtrirë në plazhin e dielltë
vinte nga veriu.
Veshur me ngjyra koloniale,
aq shumë të befta
e gushti mbaronte,
i jepte përshëndetjen e fundit Montrealit
dhe me vendosmëri të pazakontë
merrte rrugën e kthimit,
humbte mes mjegullave të bardha
që dhunonin kaltërsinë e shtrirë
të qiellit mbi qytet.


BESA E SHQIPËRISË

(e shkruar shqip)

Lindi dielli në Kalabri,
u hapën malet me rrëmbim,
tue lënë fushat të lulëzueshme
në blerim.
Arbëreshët u habitën
për bukurinë e Natyrës
e thjeshtë, e pavarur
si ata, që shprehin me zemër
dhe harenë e fytyrës.
Në atë çast të pazakonshëm
u hap qielli menjëherë:
një shqipe e madhe,
tue fluturuar,
tokën mbarë për të zaptuar,
hapi krahët e saj,
tue mbuluar Kosovën dhe Kalabrinë,
Pianën e Palermit
dhe Shqipërinë.
Po i mbronte në zemrën e saj
që të jenë së bashku si përherë,
sepse kanë dhënë në histori
nder e lavdi.
Shqipja në mbrëmje
në qiejt fluturoi
e lartazi shkoi.
Tue fluturuar lartaz nga qielli
dhe, para se të hynte, në hijen e natës
e çojti lart fletën e saj
dhe shkrojti
në qiellin me yj të ARBËRISË:
"BESA E SHQIPËRISË"


[b]KËRKOJ

Kërkoj horizonteve larg
praninë e jetës
të pafundmen…
rrezen diellore,
lëvizjen.

Kërkoj mosarsyet
të pathyeshmet
shkulmet ujore
të pa nisurat.

Kërkoj befasinë
të përkohshmen
të kuptueshmen
kurajon.

Kërkoj lartësimin
të pandryshueshmen,
të pakëmbyeshmen
rebelimin,

Kërkoj të pazakonshmen
të pazëvendësueshmen
të pazgjidhshmen
të pamundurën.

Kërkoj befasinë
të padukshmen
të paarritshmen
zanafillën.


Kërkoj çelësin e gjithësisë
enigmën e ajrit
të puhizës
të agut të dritës.

Kërkoj të mbjell në tokë
filizin e parë
farën e parë
të ardhmërisë.


përktheu Eda Agaj Zhiti


--

[Brari]

Shuhet piktori Ibrahim Kodra


Piktori i njohur Ibrahim Kodra ndërroi jetë dje në Milano, Itali, në moshën 88-vjeçare. I njohur si "Primitivi i Qytetërimit të Ri", ai erdhi në Shqipëri në vitin 1973 dhe 1996, kur mori titullin "Nderi i kombit" dhe më pas në vitin 2003. Ardhja e tij në vitin 1996 në Tiranë u cilësua si "ngjarje e madhe". Çdo vit i jetës së Ibrahim Kodrës numëron me dhjetra ekspozita kolektive dhe vetiake të çelura në galeri dhe muze të ndryshëm në mbarë Italinë, Europë e më gjerë (Paris, Nju Jork, Gjeorgji, Gjermani, etj). Veprat e Kodrës ruhen dhe ekspozohen në muzeun e Vatikanit, Dhomën e Deputetëve, në galeri publike, muze dhe koleksione private në Itali, Zvicër, Danimarkë, Gjermani, Japoni, Angli, Francë, SHBA, Rusi, Australi, Brazil, Argjentinë, Greqi, Shqipëri, Jugosllavi, Kosovë, Iran, etj.

Ibrahim Kodra lindi në Ishëm të Durrësit në vitin 1918. Në vitet 1928-1932, Kodra studioi në Shkollën Tenike "Harry Fultz" (Tiranë) dhe ndoqi kurset e pikturës dhe vizatimit nën drejtimin e skulptorit Odhise Paskali. Në vitin 1938 fitoi një bursë për studime në Itali dhënë nga Mbretëria shqiptare dhe më vonë fiton një bursë nga Qeveria italiane për të filluar studimet në Akademinë e Arteve të Bukura në Milano, ku u njoh mirë me neoklasiçizmin. Në vitin 1939 filloi të studiojë në Brera, ku fitoi pjekurinë e plotë artistike për të nisur rrugën e një artisti bashkëkohor. Viti 1944 shënoi hapjen e studios së parë të Kodrës në Milano, ndërsa viti 1947 njohjen e piktorit të ri në botë.

Poeti i njohur francez, Pol Eluar, e admironte krijimtarinë e tij të asaj kohe, duke e konsideruar Kodrën "Primitivi i një qytetërimi të ri". Kodra ka qenë pjesëmarrës në bienalet internacionale përkrah Pikasos, Chagallit, Matisses, Leger-it, Modigliani-t, etj. Ai është fitues i disa çmimeve kombëtare dhe ndërkombëtare. Emri i tij figuron në publikime të rëndësishme italiane dhe të huaja. Në fondin e Galerisë Kombëtare të Arteve në Tiranë ruhen tri punime të firmosura nga autori dhe që datojnë në vitet 1938-1942. Shumë studiues dhe kritikë të artit pamor pohojnë se Ibrahim Kodra numëron rreth 6 mijë punime në krijimtarinë e tij artistike.
--

Ibrahim Kodra, nga gjithë jeta e tij në Shqipëri ka rrënojat e shtëpisë së lindjes në Ishëm dhe nga 6 mijë tablo, në fondin e Galerisë sonë të Arteve ruhen vetëm dy tablo të viteve 30

Ndërron jetë i fundmi i postkubistëve


E. Demo

Tre muajt e fundit në spital, dhe tre javët e fundit në shtratin e shtëpisë në Milano në “Piazale Lagost 2” ku jetonte prej 30 vjetësh, morën fund dje, në orën 13.00, kur Ibrahim Kodra vdiq, 88 vjeç. Piktorit shqiptar, i thirrur “i fundmi i postkubistëve” nuk ia mori jetën një sëmundje, por të gjitha që shfaqen në moshën që mposht trupin, siç dukej herës së fundit në Tiranë, në verë të vitit 2003 ku artisti ekspozoi me rastin e ditëlindjes. Ibrahim Kodra u lind në Ishëm në 1918. Jeta e tij në Tiranë në konviktin e shkollës “Naim Frashëri”, ndërpritet kur 20 vjeç largohet nga Shqipëria përgjithmonë me një bursë studimi nga oborri mbretëror për në Akademinë e Arteve të Bukura në Romë. Por konservatorizmi i Akademisë së Romës nuk i pëlqen dhe aq, edhe pse në dallim nga artistët rebelë të rrymave të ndryshme të modernizmit, një mënyrë e Kodrës për të jetuar pa kokëçarje në atë botë ishte qetësia dhe natyra disi konformiste. Përfundon në Milano, në Akademinë e Arteve të Bukura të Brerës. Nën drejtimin e Carrà-së, Carpi-it dhe Funi-t, i riu shqiptar nis udhëtimin drejt pikturës. Ekspozon në Romë, Milano, Venecia, Paris, Belograd, Nju Jork, krijon raporte me piktorë të mëdhenj si Pikaso, Shagall, Matis, Fontana, Guttuso, me poetë, shkrimtarë, kritikë e regjisorë nga Montale dhe Sereni, nga Bertoni tek Munari, dhe Marotta.
Ekspozimi për herë të parë i përmasave të mëdha në Galerinë Kombëtare të Arteve në 2003 solli para publikut dimensionin real të një artisti që për shkak të mbylljes së Shqipërisë ishte shndërruar për artistët këtu dhe në Kosovë në legjendë mbi një postkubist dhe një Uliks shqiptar në Milano që nuk njohu diktaturën, që mbijetoi me art dhe bëri një emër në vitet ‘50-’60.
Kuratorët e Galerisë Kombëtare të Arteve ndërsa zbritën deri në Milano, u gjendën përballë një fakti. Në studion e tij nuk kishte mbetur asnjë pikturë. Rikrijimet e vitit 2003 ishin i vetmi koleksion privat. Ato vepra ishin modelet më përfaqësuese të fazës së fundit të krijimtarisë së Kodrës. Temat historike, simbolike që i gjejmë në figurat e tablove “Muzikantët”, “Arkeologu”, “Shqipëria fantastike”, “Qyteti ideal”. Vepra që kanë krijuar sistemin e tij, të mëvonshëm, një zbulim “high-tech” në pikturën moderne, një eksplorim në sistemin e tij robotik.
Kjo ishte hera e tretë që artisti vinte në atdhe. Pas ftesës së Ismail Kadaresë në vitin ’73 dhe të ish-presidentit Sali Berisha në vitin ’97, Ibrahim Kodra do të hapte në Tiranë ekspozitën personale, ku veç pikturës menaxheri i tij prezantoi dhe projektin urban për një qendër kulturore. Kodra do tregonte se si kishte vizituar Shqipërinë komuniste, në vitin ’74, kur trupi diplomatik qarkullonte me makinë, ndërsa populli me biçikletë. Atë vit pa se populli kishte nisur të kuptonte se ç’ishte regjimi i Enver Hoxhës. Përvoja e tij dhe e miqve piktorë italianë në vitet ’50, i kishte mësuar se çdo të thoshte të ishe piktor i partisë si Cuttuso, në një kohë kur komunistët kishin në dorë kulturën.
Gjithë çfarë ka lënë pas në pikturë Ibrahim Kodra janë rreth 6 mijë vepra, të shpërndara nga muze privatë, koleksionistë dhe vetëm 2 mijë prej tyre janë të regjistruara dhe të dokumentuara. Sipas idesë që u hodh për krijimin e fondacionit “Kodra”, qëllimi ishte gjurmimi dhe identifikimi i të gjitha veprave që janë shpërndarë nëpër botë dhe që as ai vetë nuk di se ku ndodhen, të cilat i ka shitur në ditë të vështira. Një projekt që do të sillte përfundimisht koleksionin e fundit të Kodrës në Shqipëri dhe nëpërmjet tij, krijimin e Fondacionit “Kodra”, u deklarua se kushtonte 15 miliardë lireta. Ky projekt lindi si ide bashkë me “nuova urbanistica”, në vitin 1982, kur lindi edhe “nuova citta”, ose qyteti ideal. Janë një cikël pikturash mbi arkitekturën urbane që Kodra ka realizuar në atë periudhë. Kushti i vetëm për të pasur në Shqipëri koleksionin e veprës së Kodrës, ishte ky projekt.
Në Galerinë Kombëtare të Arteve prej tij ruhen vetëm 2 tablo origjinale të viteve ’30 dhe disa litografi, riprodhime të temës “Shqipëria fantastike”. Vepra e tij është e shpërndarë në vende të ndryshme të botës.
Ndërsa nga gjurmët e jetës së tij të hershme në Shqipëri janë rrënojat e shtëpisë Ishëm, fshati i lindjes që piktorit që në vitet e fundit mori nga vendi i tij atë titullin e shpërdorur “Nderi i Kombit”.




08/02/2006

--
Tregon Fatos Faslliu, shqiptari që u kujdes për piktorin e vetmuar në muajt e fundit të jetës

“Maestro filloi të fliste vetëm shqip”


Elsa Demo

Fatos Faslliu është personi që i ka shërbyer dhe ndenjur për këto tre muaj më afër se kushdo Maestros. Është ai që ngre telefonin e shtëpisë dhe përgjigjet për këtë rast, për humbjen e piktorit Ibrahim Kodra në moshën 88- vjeçare, mesditën e djeshme në Milano. Fatosi tregon se amanet i Maestros ishte që “të pushonte” në Tiranë. Trupi i tij pritet të vijë në atdhe të premten në mbrëmje.
Kodra nuk u martua kurrë dhe nuk la pas ndonjë trashëgimtar. Pasuria e krijimtarisë së tij është jo e vogël dhe e shpërndarë në shumë duar koleksionistësh. Sa ishte gjallë Kodra nuk donte të diskutohej dhe të pranonte idenë e një fondacioni që do të administronte dhe ruante veprën e tij, vlera e të cilës është disafishuar në 20 vitet e fundit.

Zoti Faslliu, si ndodhi vdekja e Ibrahim Kodrës?
Për tre muaj ka qenë i sëmurë rëndë, mirëpo e kaloi periudhën e keqe. Ka pasur disa probleme dhe kohët e fundit filloi të kishte hemorragji në hundë. Tre javët e fundit ishte kthyer nga spitali në shtëpi dhe sot (dje) në orën 13.07 minuta ndërroi jetë.

Kush i ndodhej pranë?
Qysh kur u sëmurë unë i kam qenë afër, qysh më 6 nëntor.

Kur do të bëhet ceremonia e varrimit?
Besoj do të bëhet në Shqipëri. Është konsulli Muçostepa që po kujdeset për këtë. Besojmë se të premten në darkë vjen dhe trupi i tij.

Domethënë Ibrahim Kodra do të varroset në vendlindje?
Jo, besoj në Tiranë dhe për këtë Ministria e Jashtme ka krijuar një shtab.

Këtë dëshironte?
Amaneti i tij ishte që “të pushonte” në Tiranë... Kishte kaq kohë që në spital, kur i rrija afër, iu fliste mjekëve vetëm shqip. I kam shërbyer si përkthyes.

Si njeri i vetmuar që ishte, kush do të merret me administrimin e trashëgimisë së tij?
Ato janë probleme që do të shihen më vonë, dhe që do të zgjidhen kur të hapet testamenti. Ju e dini që testamenti është sekret, nuk është...

Deri në atë moment do të kujdeseni ju?
Jo, jo unë. Unë jam kryetar i shoqatës “Ibrahim Kodra”. Ka dy fondacione me emrin e tij, një në Lugano që drejtohet nga Bexhet Pacolli dhe një në Durrës.

Sa është koleksioni privat i tablove që ka lënë Kodra, edhe pse thuhet se ai vazhdimisht shiste?
Po Kodra ka shitur shumë. Nuk ka pasur mani t’i mbajë tablotë. Por besoj kur të bëhet një inventar për këtë do të dalin dhe shifrat e sakta.

Fondacioni që drejtohet nga zoti Pacolli çfarë merr përsipër?
Këto janë probleme që do të shtjellohen më mirë me ardhjen tonë në Shqipëri, kur besoj do të marrë pjesë dhe vetë zoti Bexhet. Psh asistenca e mjekëve që e kanë kuruar ditë-natë është përballuar nga zoti Bexhet. Riparimi i shtëpisë gjithashtu, e cila ka qenë në gjendjen që edhe mund të vidhej. Janë bërë përforcimet e dyerve, penxhereve, edhe këto janë përballuar nga zoti Bexhet.

A ka lënë piktura të kohëve të fundit?
Fatkeqësisht kohët e fundit maestro ka lënë një numër pikturash të papërfunduara.

Kush ndodhet aktualisht pranë trupit të artistit?
Ka shumë shqiptarë, është i pranishëm dhe konsulli ynë në Milano, z. Muçostepa, unë me gruan time dhe disa miq të maestros.

Konsulli shqiptar në Milano
Muçostepa: Ka vdekur një artist i madh shqiptar
“Për mua ka vdekur një mik dhe një artist i madh i kulturës shqiptare”. Konsulli shqiptar në Milano, Hasan Muçostepa, e shpreh kështu dhimbjen për humbjen e Ibrahim Kodrës. “Unë nuk e kam marrë vesh vdekjen e Kodrës. Unë jetoj me Kodrën prej tre muaj qysh kur ai ishte i sëmurë. Edhe mbrëmë edhe sot kemi qenë me Kodrën. Ai vdiq duke qenë ne pranë tij. Pavarësisht se ishte i vetëm në Itali, nuk e lamë në asnjë moment vetëm. Kështu që Kodra mbylli sytë sot (dje) në orën 13.00. mbas kësaj unë kam njoftuar të gjitha organet e pushtetit lokal në Milano, organe të tjera të shtypit. Ndërkohë kemi përgatitur një ceremoni në shtëpinë e tij, kemi përgatitur kufomën, kanë filluar të vijnë njerëz”. Konsulli Muçostepa thotë se këto dy-tre ditë miq dhe nxënës të tij, piktorë që kanë studiuar në Akademinë e Brerës, do të kenë mundësinë ta përshëndesin për herë të fundit maestron, para se të shkojë në shtëpinë e tij të fundit, në Tiranë ku do të transportohet me avion të premten. Për ceremonitë në Tiranë ai nuk ka marrë ende një komunikim përfundimtar.




08/02/2006

[Albo]

Përshpirtje për Ibrahim Kodrën

Piktori i madh shqiptar, Ibrahim Kodra, u nda nga jeta ne mesditen e 7 shkurtit 2006, ne Milano te Italise. Humbja eshte e madhe, por me e madhe eshte vepra qe ai la. Kodra ia kushtoi gjithe jeten e tij artit, u be pjese e tij, duke siguruar pavdekshmerine. Emri i tij do te jete gjithnje i skalitur me germa te arta ne panteonin e kultures. Edhe pse larg atdheut, ai ishte gjithmone copez e tokes se tij, dashuri e dashurise se kombit te vet.

Ibrahim Kodra u lind me 22 prill 1918, ne Ishem te Durresit. Regjistrohet ne Shkollen Teknike "Harry Fultz", dhe ndjek kurset e piktures ne Shkollen e Pare te Vizatimit, nen drejtimin e skulptorit Odhise Paskali. Me 1938, Kodra fitoi nga Mbreteria Shqiptare nje burse per studime ne Itali. Ai kryen studimet ne Akademine e njohur "Brera" per artet e bukura, nen drejtimin e mjeshtrave Carlo Carra', Aldo Carpi, Francesco Messina, dhe ne nje kohe te shkurter radhitet nder piktoret me te mire bashkekohore.

Aktiviteti artistik i Kodres eshte teper i pasur. Qe nga viti 1944, kur hapi ekspoziten e pare personale ne Milano, punimet e tij jane ekspozuar ne te njejtet muze dhe galeri prestigjoze te botes, se bashku me emrat qe kane bere histori ne arte, si Picasso, Matisse, Chagall, Modigliane, Rouaut, Dufy dhe te tjere. Eshte vleresuar dhe ka bashkepunuar me poetet e medhenj nobeliste, si Quasimodo, Montale, Paul Elyard etj. Ka nje koleksion te ndritur cmimesh, ku evidentohet "Medalja e Arte" e Akademise Franceze, "Qytetar Nderi" ne shume qytete te Italise, Cmimi "Ambrogini i Arte" nga Bashkia e Milanos, dhe me 1996 iu akordua Cmimi "Nderi i Kombit", si edhe iu dha pasaporta diplomatike e Republikes se Shqiperise.

Veprat e tij gjenden ne Muzeumin e Vatikanit, ne Dhomen e Deputeteve ne Rome, ne Galeri dhe ne Muzeume te njohura te botes, si ne Itali, Zvicer, Danimarke, Gjermani, Japoni, Angli, France, USA, Rusi, Ukraine, Australi, Brazil, Argentine, Greqi, Iran, Shqiperi dhe Kosove. Shume punime te tij jane sot prone e koleksionisteve ne mbare boten. Mjeshtri i artit erdhi disa here ne atdheun e tij dhe e pati enderr te pikturonte per popullin e tij. Vepra e tij eshte pasuri boterore, ku te mrekullojne ngjyrat e vendlindjes, shpirti shqiptar, te universalizuara ne kubizmin e tij, si i fundit dishepull i ketij arti. Vepra e Kodres eshte nje shkolle e vertete arti, kurse Kodra eshte shqiptari i madh. Kombi yne nderohet me emrin e tij.

Alfred Moisiu
Sali Berisha
Jozefina Topalli
Ismail Kadare
Bujar Leskaj
Besnik Mustafaj
Fatmir Mediu
Bamir Topi
Prec Zogaj
Parid Teferici
Ilir Meta
Blendi Klosi
Valentina Leskaj
Suzana Turku
Neritan Alibali
Zhani Ciko
Nestor Jonuzi
Visar Zhiti
Fatos Arapi
Ali Oseku
Mark Marku

Ibrahim Kodra, amanet qe trupi t'i prehet ne balten e tij

Amaneti i fundit ishte qe trupi t'i prehej ne dheun dhe balten e tij. Kryeministri Berisha, duke e cilesuar piktorin Ibrahim Kodra si "kolos te kubizmit ne Evrope", ka mbajtur kete amanet, ndaj ka ngritur nje delegacion, te kryesuar nga ministri Leskaj, per te organizuar ceremonine mortore te tij. Ky amanet i mbajtur eshte nje shpirt qe prehet ne paqe

Anisa YMERI

Kish lene amanet qe trupi t'i prehej ne dheun dhe balten e te pareve te tij. Pas nje minute heshtje nga qeveria per piktorin e madh shqiptar te te gjitha koherave, Ibrahim Kodra, eshte vendosur qe nje komision qeveritar, i kryesuar nga ministri i Kultures, Bujar Leskaj, do te ngrihet per te organizuar ceremonine mortore te piktorit Kodra, ku do te behen te gjitha nderimet per kete figure te shquar te kultures shqiptare. Nje amanet i mbajtur eshte nje shpirt qe prehet ne paqe, dhe nje toke qe ne brendesi dhe pse e dhembshme, "tret" bijte e saj. Para e pas ketij vendimi nuk kishte sesi te mungonin vleresimet per kete figure te madhe te artisti tone, te cilin kryeministri Sali Besisha e ka cilesuar si "kolos te kubizmit ne Evrope". Kjo figure e shquar e kultures kombetare dhe boterore, diti me se miri te "gdhende" copeza te shpirtit e tij ne te gjitha ato tablo ndjellese, qe tashme jane pjese jo vetem e muzeve me ne ze ne bote, por edhe e koleksioneve private. Berisha u shpreh: "Ibrahim Kodra ishte nje gjeni ne pikture, nje nga piktoret me te medhenj te shekullit qe kaloi. Ai ruajti per vendin e tij, ate mall, ate dashuri, ate respekt me te cilin ai u largua nga Shqiperia". Dhe nuk eshte keq perseritja ne kete rast, per te treguar qe ai qe nje shqiptar i vertete, dhe kete e verteton me se miri fraza te cilen ai e ka thene kudo e kurdo: "Te gjithe e dine qe Ibrahim Kodra eshte shqiptar", duke u prezntuar gjithmone si "Kodra, artisti shqiptar". Dhe pse tashme ka pushuar se marri fryme, ai vazhdon te jetoje me vepren e tij, mozaikun qe ka ditur fare mire ta sjelle mes njerezve dhe per njerezit. Te tille njerez lindin rralle, per te mos vdekur me kurre, dhe legjenda eshte ajo qe i shoqeron, kur mbi dhe nuk mbetet me asnje prej atyre qe e kane njohur, prekur dhe ndjere magjine e artistit te tyre. Homazhet per te do te jene diten e premte, ne hollin e madh te Teatrit te Operas dhe Baletit. Ndersa fshati Ishm i Durresit do te jete edhe stacioni i tij i fundit, toka ku trupi i tij do te prehet ne paqe.


Ibrahim Kodra: Shqiptari me mikprites

Flet studiuesi Ylli Drishti

Mitin, per te cilin kishin degjuar te flitej vetem kafeneve, te ndjerin piktorin Ibrahim Kodra, nje pjese e mire e shqiptareve e kane njohur ne vitin 1996, kur ai erdhi ne Shqiperi, vit ne te cilin iu dha urdheri "Nderi i Kombit". Nje nder ta ka qene edhe studiuesi Ylli Drishti, i cili me pas ka pasur fatin te vizitoje shtepine-studio te piktorit ne Milano, ku njohu shqiptarin mikprites. Nder te tjera ai thote, se atje ka nje arkiv shume te madh, jane te gjitha shkrimet e botuara per te, pas mbarimit te shkolles. Por ajo qe eshte me specifike, eshte nje filmoteke ne ate studio, me te gjitha filmimet per te, e cila medoemos qe duhet te jete pjese e fondit te Galerise se Arteve. Ndersa 2 pengjet e piktorit te madh bashkekohor, jane mosarritja qe te pikturonte fasaden e godines se Kryeministrise, dhe celjen e nje fondacioni shteteror qe te mbante emrin e tij.

Kur e keni takuar per here te pare piktorin Ibrahim Kodra?

Kontakti im i pare me te, ka qene ne vitin 1996 ne Galerine e Arteve, vit ne te cilin atij iu dha urdheri "Nderi i Kombit", nga Presidenti i asaj kohe, Berisha. Ndaj edhe ne Galeri u organizua nje pritje ku ishin prezente personalite te artit, kultures e politikes ne vend. Me pas u be edhe nje pritje me artistet edhe ne galerine T&G, ku ishin prezente po ashtu shume artiste shqiptare. Me pas ne i kemi bere nje interviste te gjate, ne te cilen ai tregoi te gjithe jeten e tij, vecantesi te saj, te cilat ne keto momente marrin nje ngjyrim tjeter. Kjo ne kuptimin e njohjes sone nga afer, pasi gjithmone e kishim njohur me te thena e thashethemet ne kafenete e ndryshme.

Cfare ndryshoi kur ju e njohet nga afer piktorin?

Ai qe nje njeri shume i thjeshte dhe shume i afruar, dhe mbi te gjitha shume dashamires, aq sa thyerja e akullit ishte gjeja me normale ne ato momente. Por keto ishin vetem impresionet e para, pasi ne vitin 2003, Galeria e Arteve e ftoi qe ai te celte nje ekspozite, dhe me kete rast une pata rastin qe te shkoj ne shtepine e tij ne Milano, per te pare me nga afer te gjitha ato piktura dhe jeten e tij, para se ato te ekspozoheshin ne Galeri. Mbi te gjitha per t'u njohur pak me afer me krijimtarine e tij, e cila ishte e mbledhur ne katin e shtate te nje pallati ku ishte edhe shtepia edhe studioja e tij shume e pasur, me shume jete. Dhe ajo qe duhet theksuar me se shumti, eshte fakti se atje ka nje arkiv shume te madh, aty jane te gjitha shkrimet qe jane botuar per te, pas mbarimit te shkolles. Por ajo qe eshte me specifike, eshte nje filmoteke ne ate studio me te gjitha filmimet per te, te cilat s'munda t'i shoh, pasi qendrova pak dite, por kjo eshte nje detyre e shetit shqiptar, qe ne mos origjinalet, te sjelle nje kopje, e cila te jete ne Galeri. Aty eshte kronika e plote e ecurise se tij si artist, vleresimet e kritikes, ndaj edhe duhet te jete pjese e jona, e kombit tone. Ai eshte nje kuriozitet shume i madh edhe per ne si studiues.

Cfare kishte shqiptare ne shtepine e tij?

Gjuha shqipe e tij shume e rrjedhshme, edhe pse shume vite pa e shkelur Shqiperine, eshte deshmia me e madhe per nje shqiptar qe e do vendin e tij, por dhe pse me e rendesishmja, kjo nuk eshte e vetmja gje qe e ben ate shqiptar. Ai ruante me shume fanatizem te gjitha trofete qe kishte marre ne rinine e tij, pasi ka qene nje sportist ne hedhjen e diskut, dhe te tera ato cmime te cilet i jane dhene gjate jetes. Keto tregojne mbi te gjitha me se miri, shqiptarin qe ai mbante brenda vetes.

Po ne vitin 2003, c'kujtime ruani prej tij?

Kur erdhi per ekspoziten ne Tirane, deshira e pare qe ai pati, ishte te pikturonte nje prej institucioneve tona, dhe zgjodhi Kryeministrine. Por kete pikture nuk mundi ta beje kurre, pasi ishte shume vape ne ate kohe dhe do te kthehej ne shtator per te. Ne fakt shendeti nuk e lejoi qe te kthehej. Tjeter deshire e tij qe krijimi i nje fondacioni shteteror qe te mbante emrin e tij.

Mendoni se keto jane edhe 2 pengjet e tij?

Mendoj se po, pasi duke qene se ai nuk ka te aferm, mendoi qe e gjithe ajo pasuri ne studion e tij dhe ne jeten e tij artistike, te ishte e Shqiperise. Dhe besoj se ne kete pike shteti yne do te beje dicka ne kete drejtim, pasi ato cka ai ka lene, i takojne kultures sone kombetare. Sikunder u mbajt amaneti i tij, qe eshtrat e tij te prehen ne Shqiperi, do te ishte nje arritje qe deshira e tij te mos mbetet vetem e tille.

Cila ishte vecantia e tij si njeri?

Ishte shume i thjeshte dhe shume i dashur, duke pasur parasysh qe ai eshte nje artist shume i madh, per jeten e te cilit kishte materiale ne dhjetra dosje. Komunikimi me te ishte shume i mire dhe ne kohen qe une qendrova ne Milano, pritja e tij ishte mbreselenese, dhe sidomos ne vendet tek te cilat ishin varur pikturat e tij. Ai ishte nje mik per te gjithe, dhe ne kete drejtim ishte me shume shqiptar se te gjithe, per te dhene nje ngrohtesi sic dinte vetem ai. Ishte nje njeri i mrekullueshem.

Ju jeni studiuese, nje vleresim per vepren qe ai la pas?

I pari shqiptar qe perqafoi pikturen bashkekohore evropiane, per t'u shnderruar ne nje nje perfaqesues te denje te saj. Ai kaloi ne artin bashkekohor me nje natyrshmeri, duke e perqafuar avanguarden e artit evropian.


Ibrahim Kodra perjetesisht ne nje koder te Ishmit. Ore pas ore ne ceremonine mortore te piktorit te madh

Admirina Peci

Ne paraditen gri e te ftohte, mbuluar prej kurora lulesh, dje ne Rinas preku token shqiptare, per te mos e braktisur kurre me. Ibrahim Kodra e kishte lene amanet kete gje, ne castet e fundit te jetes se tij, kur shpirti po shtegtonte ne qiellin e Milanos, te marten ne mesdite me 7 shkurt 2006. Pas nje varg homazhesh zhvilluar ne shtepine e tij dhe ne Akademine e Breras ne Milano, dje ne mengjes ne kujdesin e miqve te tij shqiptare, u nis per ne aeroportin e Rinasit me carterin personal te Bexhet Pacollit.
Ora 11:15 minuta. Avioni i bardhe me vija te kalterta ku shenohet "D-Busy" zbret ne Rians dhe grupi i personaliteteve qe kane shkuar ta presin ne aeroport, e kalojne arkivolin me trupin e pajete te piktorit dore me dore, deri ne makinen e funeralit. Ministri i Kultures, Bujar Leskaj dhe zv.ministrat Suzana Turku dhe Neritan Alibali, shoqeruar nga nje pjese e Komisionit shteteror qe organizonte ceremonine e varrimit te piktorit Ibrahim Kodra, kryejne veprimet e para per nderimine tij ne aeroport. Nisja drejt Tiranes shoqerohet nga nje varg i gjate makinash dhe nga sinjalet e mjeteve te policise. Eshte nje dite e ngarkuar me hollesite me te imeta te nje ceremonie mortore, ku nderimet e fundit do te perfundojne pasdite vone.
Ne Hollin e teatrit te Operas dhe Baletit, ku zhvillohen homazhet per nder te piktorit, trupi i pajete mberrin ne mesdite, rreth ores 12:30. Ne rreshtin e familjareve mungojne njerez shume te afert te tij. Kodra nuk u martua asnjeherte dhe nuk pati femije. Ne radhen e te afermve, ishin kusherinjte e tij te dyte qe jetojne ne Ishem te Durresit. Dhe ne anen tjeter, artiste e personalitete te politikes qe kane mberritur per pershendetjet e fundit me Kodren. Piktori Kujtim Buza, nder te paret qe i beri homazh dhe nderim mjeshtrit Kodra, tha se eshte e trishte kjo percjellje. "Po i japim nderimet e fundit mjeshtrit te madh te piktures shqiptare, postkubistit te fundit perfaqesuesin e piktures moderniste shqiptare Ibrahim Kodres, i cili sot largohet perjetesisht. Tashme ne na mbetet piktori i madh Ibrahim Kodra, vlera e te cilit i kalon kufijte e atdheut tone".
Ndersa kryeministri Sali Berisha dhe presidenti Alfred Moisiu, dhane vleresimet e tyre fill pas homazheve. Sot mbare kombi perulet me nderim te madh para Ibrahim Kodres, i cili meriton cdo respekt. Ai na e lartesoi aq shume emrin e Shqiperise dhe shqiptareve, ai edhe ne ditet e ferrit te vertete mbi kete vend, ditet e renda te regjimit totalitar, mbeti nje ambasador i shkelqyer i shpirtit dhe gjinise krijuese te kombit shqiptar", - tha Berisha, duke iu lene vendin me tej vleresimeve te nje varg personalitetesh te tjera nga bota e artit dhe politikes. Presidenti Moisiu tha se humbja e ketij piktori te madh eshte humbje e madhe per Shqiperine, duke kujtuar takimet me piktorin dhe dy relike qe kishte kujtim prej tij, "nje portret te Aleksander Moisiut dhe nje tablo, te cilat do t'i ruaj me kujdes dashamiresi e respekt".

Homazhet ne hollin e Teatrit te Operas kane vijuar deri ne oren 14:30, e me tej kortezhi mortor e ka shoqeruar Trupin e pajete te piktorit Ibrahim Kodra deri ne vendlindjen e tij, ne Ishem te Durresit. Vendi i zgjedhur per prehjen e fundit, ishte nje koder prane kalase se Ishmit. Miqte e tij thane se kjo ishte deshira e piktorit, "nje koder ne vendlindje ku te shihej deti". Me dhjetera banore, nxenes shkolle dhe te aferm, e kane pritur deri ne oren 16:00 ardhjen e trupit te pajete te piktorit, dhe kane degjuar shume detaje qe nuk i dinin rreth banorit qe heret e kishte lene kete fshat, per te jetuar deri ne fund te jetes ne Milano. Pas fjaleve te lamtumires dhe nje "qofte i lehte dheu per te", secili ka hedhur nje grusht dhe ne varrin e piktorit te madh dhe vone ne te ngrysur, gjithcka ka heshtur. Kodra, i vetem, ne banesen e fundit, ne prehjen e perjetshme.

[Albo]

Ibrahim Kodra, amanet qe trupi t'i prehet ne balten e tij

Amaneti i fundit ishte qe trupi t'i prehej ne dheun dhe balten e tij. Kryeministri Berisha, duke e cilesuar piktorin Ibrahim Kodra si "kolos te kubizmit ne Evrope", ka mbajtur kete amanet, ndaj ka ngritur nje delegacion, te kryesuar nga ministri Leskaj, per te organizuar ceremonine mortore te tij. Ky amanet i mbajtur eshte nje shpirt qe prehet ne paqe

Anisa YMERI

Kish lene amanet qe trupi t'i prehej ne dheun dhe balten e te pareve te tij. Pas nje minute heshtje nga qeveria per piktorin e madh shqiptar te te gjitha koherave, Ibrahim Kodra, eshte vendosur qe nje komision qeveritar, i kryesuar nga ministri i Kultures, Bujar Leskaj, do te ngrihet per te organizuar ceremonine mortore te piktorit Kodra, ku do te behen te gjitha nderimet per kete figure te shquar te kultures shqiptare. Nje amanet i mbajtur eshte nje shpirt qe prehet ne paqe, dhe nje toke qe ne brendesi dhe pse e dhembshme, "tret" bijte e saj. Para e pas ketij vendimi nuk kishte sesi te mungonin vleresimet per kete figure te madhe te artisti tone, te cilin kryeministri Sali Besisha e ka cilesuar si "kolos te kubizmit ne Evrope". Kjo figure e shquar e kultures kombetare dhe boterore, diti me se miri te "gdhende" copeza te shpirtit e tij ne te gjitha ato tablo ndjellese, qe tashme jane pjese jo vetem e muzeve me ne ze ne bote, por edhe e koleksioneve private. Berisha u shpreh: "Ibrahim Kodra ishte nje gjeni ne pikture, nje nga piktoret me te medhenj te shekullit qe kaloi. Ai ruajti per vendin e tij, ate mall, ate dashuri, ate respekt me te cilin ai u largua nga Shqiperia". Dhe nuk eshte keq perseritja ne kete rast, per te treguar qe ai qe nje shqiptar i vertete, dhe kete e verteton me se miri fraza te cilen ai e ka thene kudo e kurdo: "Te gjithe e dine qe Ibrahim Kodra eshte shqiptar", duke u prezntuar gjithmone si "Kodra, artisti shqiptar". Dhe pse tashme ka pushuar se marri fryme, ai vazhdon te jetoje me vepren e tij, mozaikun qe ka ditur fare mire ta sjelle mes njerezve dhe per njerezit. Te tille njerez lindin rralle, per te mos vdekur me kurre, dhe legjenda eshte ajo qe i shoqeron, kur mbi dhe nuk mbetet me asnje prej atyre qe e kane njohur, prekur dhe ndjere magjine e artistit te tyre. Homazhet per te do te jene diten e premte, ne hollin e madh te Teatrit te Operas dhe Baletit. Ndersa fshati Ishm i Durresit do te jete edhe stacioni i tij i fundit, toka ku trupi i tij do te prehet ne paqe.

[Albo]

Ibrahim Kodra: Shqiptari me mikprites

Flet studiuesi Ylli Drishti

Mitin, per te cilin kishin degjuar te flitej vetem kafeneve, te ndjerin piktorin Ibrahim Kodra, nje pjese e mire e shqiptareve e kane njohur ne vitin 1996, kur ai erdhi ne Shqiperi, vit ne te cilin iu dha urdheri "Nderi i Kombit". Nje nder ta ka qene edhe studiuesi Ylli Drishti, i cili me pas ka pasur fatin te vizitoje shtepine-studio te piktorit ne Milano, ku njohu shqiptarin mikprites. Nder te tjera ai thote, se atje ka nje arkiv shume te madh, jane te gjitha shkrimet e botuara per te, pas mbarimit te shkolles. Por ajo qe eshte me specifike, eshte nje filmoteke ne ate studio, me te gjitha filmimet per te, e cila medoemos qe duhet te jete pjese e fondit te Galerise se Arteve. Ndersa 2 pengjet e piktorit te madh bashkekohor, jane mosarritja qe te pikturonte fasaden e godines se Kryeministrise, dhe celjen e nje fondacioni shteteror qe te mbante emrin e tij.

Kur e keni takuar per here te pare piktorin Ibrahim Kodra?

Kontakti im i pare me te, ka qene ne vitin 1996 ne Galerine e Arteve, vit ne te cilin atij iu dha urdheri "Nderi i Kombit", nga Presidenti i asaj kohe, Berisha. Ndaj edhe ne Galeri u organizua nje pritje ku ishin prezente personalite te artit, kultures e politikes ne vend. Me pas u be edhe nje pritje me artistet edhe ne galerine T&G, ku ishin prezente po ashtu shume artiste shqiptare. Me pas ne i kemi bere nje interviste te gjate, ne te cilen ai tregoi te gjithe jeten e tij, vecantesi te saj, te cilat ne keto momente marrin nje ngjyrim tjeter. Kjo ne kuptimin e njohjes sone nga afer, pasi gjithmone e kishim njohur me te thena e thashethemet ne kafenete e ndryshme.

Cfare ndryshoi kur ju e njohet nga afer piktorin?

Ai qe nje njeri shume i thjeshte dhe shume i afruar, dhe mbi te gjitha shume dashamires, aq sa thyerja e akullit ishte gjeja me normale ne ato momente. Por keto ishin vetem impresionet e para, pasi ne vitin 2003, Galeria e Arteve e ftoi qe ai te celte nje ekspozite, dhe me kete rast une pata rastin qe te shkoj ne shtepine e tij ne Milano, per te pare me nga afer te gjitha ato piktura dhe jeten e tij, para se ato te ekspozoheshin ne Galeri. Mbi te gjitha per t'u njohur pak me afer me krijimtarine e tij, e cila ishte e mbledhur ne katin e shtate te nje pallati ku ishte edhe shtepia edhe studioja e tij shume e pasur, me shume jete. Dhe ajo qe duhet theksuar me se shumti, eshte fakti se atje ka nje arkiv shume te madh, aty jane te gjitha shkrimet qe jane botuar per te, pas mbarimit te shkolles. Por ajo qe eshte me specifike, eshte nje filmoteke ne ate studio me te gjitha filmimet per te, te cilat s'munda t'i shoh, pasi qendrova pak dite, por kjo eshte nje detyre e shetit shqiptar, qe ne mos origjinalet, te sjelle nje kopje, e cila te jete ne Galeri. Aty eshte kronika e plote e ecurise se tij si artist, vleresimet e kritikes, ndaj edhe duhet te jete pjese e jona, e kombit tone. Ai eshte nje kuriozitet shume i madh edhe per ne si studiues.

Cfare kishte shqiptare ne shtepine e tij?

Gjuha shqipe e tij shume e rrjedhshme, edhe pse shume vite pa e shkelur Shqiperine, eshte deshmia me e madhe per nje shqiptar qe e do vendin e tij, por dhe pse me e rendesishmja, kjo nuk eshte e vetmja gje qe e ben ate shqiptar. Ai ruante me shume fanatizem te gjitha trofete qe kishte marre ne rinine e tij, pasi ka qene nje sportist ne hedhjen e diskut, dhe te tera ato cmime te cilet i jane dhene gjate jetes. Keto tregojne mbi te gjitha me se miri, shqiptarin qe ai mbante brenda vetes.

Po ne vitin 2003, c'kujtime ruani prej tij?

Kur erdhi per ekspoziten ne Tirane, deshira e pare qe ai pati, ishte te pikturonte nje prej institucioneve tona, dhe zgjodhi Kryeministrine. Por kete pikture nuk mundi ta beje kurre, pasi ishte shume vape ne ate kohe dhe do te kthehej ne shtator per te. Ne fakt shendeti nuk e lejoi qe te kthehej. Tjeter deshire e tij qe krijimi i nje fondacioni shteteror qe te mbante emrin e tij.

Mendoni se keto jane edhe 2 pengjet e tij?

Mendoj se po, pasi duke qene se ai nuk ka te aferm, mendoi qe e gjithe ajo pasuri ne studion e tij dhe ne jeten e tij artistike, te ishte e Shqiperise. Dhe besoj se ne kete pike shteti yne do te beje dicka ne kete drejtim, pasi ato cka ai ka lene, i takojne kultures sone kombetare. Sikunder u mbajt amaneti i tij, qe eshtrat e tij te prehen ne Shqiperi, do te ishte nje arritje qe deshira e tij te mos mbetet vetem e tille.

Cila ishte vecantia e tij si njeri?

Ishte shume i thjeshte dhe shume i dashur, duke pasur parasysh qe ai eshte nje artist shume i madh, per jeten e te cilit kishte materiale ne dhjetra dosje. Komunikimi me te ishte shume i mire dhe ne kohen qe une qendrova ne Milano, pritja e tij ishte mbreselenese, dhe sidomos ne vendet tek te cilat ishin varur pikturat e tij. Ai ishte nje mik per te gjithe, dhe ne kete drejtim ishte me shume shqiptar se te gjithe, per te dhene nje ngrohtesi sic dinte vetem ai. Ishte nje njeri i mrekullueshem.

Ju jeni studiuese, nje vleresim per vepren qe ai la pas?

I pari shqiptar qe perqafoi pikturen bashkekohore evropiane, per t'u shnderruar ne nje nje perfaqesues te denje te saj. Ai kaloi ne artin bashkekohor me nje natyrshmeri, duke e perqafuar avanguarden e artit evropian.