Femra ne shoqerine shqiptare!

[Skerdi Sika]

Politika është gjuha e artikuluar sociale e një shoqërie. Shoqëria shqiptare, në radhë të parë politika, qëkur e ndërroi ideologjinë idiotike me idiotësinë e çideologjizuar, as që shtiret më sikur i bën për femrën shqiptare. Si rrjedhojë, humnera mes politikës e grave sot ka përmasa afrikane.

Pjesëmarrja e grave në zgjedhjet parlamentare të vitit 2001 ishte 5.7 përqind. Para zgjedhjeve komunale të tetorit sivjet, në 308 komuna janë kandiduar vetëm dy (2) gra, e në 68 bashki dhe 11 minibashki zero (0) gra, për poste të kryetares.

I rest my case.

[maz]

Postuar më parë nga Redi
Shoqeria shqiptare sipas perendimoreve eshte nje shoqeri konservatore dhe patriarkale.
Sot ne gjendemi ne nje peridhe tranzicioni te gjithanshem dhe natyrisht qe ketu perfshihet dhe Roli i Femres ne kete shoqeri.

Pavaresisht se jane bere hapa relativisht te medha ne lidhje me barazimin social midis mashkulli dhe femres, perseri divergjencat jane teper te medha.

Nen pushtimin shumeshekullor osman natyrisht qe nuk mund te pretendohej nje gje e tille, pasi dhe vete koha dhe i gjithe mentaliteti boteror ishte teper konservator. Por gjate dekadave te fundit Bota perendimore ka perparuar shume duke u perpjekur ti jape femrave liri sa me te madhe dhe mundesi te barabarta me mashkullin, megjithese nje barazi ideale nuk eshte arritur akoma.

Ne Shqiperi hapat e pare drejt emancipimit te femras u vune re gjate periudhes se Zogut dhe me vone gjate periudhes komuniste.
Por perseri shoqeria shqiptare nuk arriti te evoloje aq shume sa pretendohej dhe propagandohej.

Sot ne kete periudhe vihen re divergjenca te medha ne lidhje me kete fenomen, jo vetem krahinave dhe rretheve te ndryshme te Shqiperise, Kosoves, Maqedonise etj, por dhe perbrenda nje Qyteti, Lagjeje apo Familje.

Pra si mendoni, A i duhet dhene Liri me e Madhe femres, ose me sakte a duhet te pretendohet Barazia e saj me Mashkullin, apo duhet te vazhdojme si me pare?

A mendoni se Femra nuk eshte e lire dhe nuk ka hapesire te mjaftueshme ne shoqerine shqiptare? A dhunohen deshirat dhe ambicjet e saja?

A perfiton e gjithe shoqeria nga ky realitet i tanishem, apo duhet te ndjekim shembullin e vendeve perendimore?


Dhe cfare eshte me e rendesishme per mendimin tim; A jane vete femrat shqiptare te pergatitura psikologjikisht per te perballuar pergjegjesite qe mund ti dalin ne rast se nuk do te kete ate varesi qe ka patur deri tani nga mashkulli?



Shprehni mendimin tuaj ne lidhje me kete teme.

Eh mo Redi po tmos ishim ne kushedi ku do kishit perfunda ju meshkujt hehehehehe

[Skerdi Sika]

...mbase është koha të mendojmë edhe kështu: religjionet monoteiste janë formuluar prej meshkujsh, për shoqëri meshkujsh. "Femra le të hesht në kuvend", thotë shën Pjetri te Bibla. Kurse Kurani propozon rrahje të gruas, nëse ajo s'bindet (para mashkullit, kuptohet).

Mos ia fusni pelës kot! Religjionet monoteiste janë institucione thjesht patriarkale.

[lotiana]

Pergjigjem ne pyetjen: Pra si mendoni, A i duhet dhene Liri me e Madhe femres, ose me sakte a duhet te pretendohet Barazia e saj me Mashkullin, apo duhet te vazhdojme si me pare?

Femra jo rastesisht eshte konsideruar si shtylla kryesore jo vetem e familjes por edhe shoqerise ne teresi. Mirepo, pyetja e shtruar ne menyre te tille "A i duhet dhene Liri me e Madhe femres" na jep nje platforme shume te qarte se: "liria e femres eshte e determinuar nga nje person qofte mashkulli apo kush tjeter ku mund ta dije une. Prandaj, lirine e saj nuk ia jep askush, dhe ajo kete duhet ta fitoje vetem nese kete liri nuk e merre prej te tjereve , por e skalit vete, e gjene vet, me emancipimin e saj si shpetim i vetem. Ndresa, sa i perket barazise gjinore nje gje duhet ta kemi te qarte se femra per ta arrite kete famozen barazi duhet te zhveshet nga tendencat per t`u bere mashkull, e nese mendohet me nje logjik te tille, atehere ne femrat do te behemi "meshkuj te shemtuar".

beli

[ATMAN]

Si maskohet diskriminimi gjinor

Shqiptar OSEKU

Femra shqiptare, edhe në shek. XXI, po hyn si viktimë. Viktimë e diskriminimit të gjithanshëm: viktimë e mashkullit.

Sepse, e këtë duhet thënë haptazi, aty ku ka të shtypur doemos që ka shtypës. Aty ku ka të diskriminuar doemos që ka të privilegjuar. Në patriarkatin shqiptar, mashkulli shqiptar është shtypësi i privilegjuar; statusi i tij social është aq dominant, sa që viktima e tij, femra shqiptare, s'është në gjendje as ta vëjë për diskutim raportin e pabarabartë. Sikur e di secili, pabarazia më e madhe gjëllin në ambientin e heshtur e të kontrolluar të burgut; kur të plasin grindjet, atëherë dije që puna ka nisur të lëvizë.

Ndërsa festa e 8 marsit në Perëndim, ku femra e ka avancuar dukshëm pozitën e vet sociale, ka rënë gjithnjë e më shumë në prapavijë, ndër shqiptarët - e posaçërisht ndër meshkujt shqiptarë!- ajo ende kremtohet përnjëmend. Ndryshe s'ka se si: patriarkati, e posaçërisht patriarkati shqiptar ku femra është e diskriminuar në të gjitha fushat e jetës, doemos që do të ketë ceremoni rituale për ta dëshmuar disi të kundërtën, "respektin ndaj femrës"; fenomen ky bukur i përafërt me festat e nduarduarta nacionale që ekzistonin dikur në komunizmin sovjetik.


Historikisht, në Ballkan femra ka qenë e shtypur jo vetëm ndër shqiptarët, po te të gjithë popujt. Ndër shqiptarët, femra është perceptuar si "shakull për me bajtë", pra instrument për të kryer punë e bërë fëmijë. Ky parim është fiksuar me saktësi të dhembshme në kodin e Lekë Dukagjinit, por fryma e tij ka vlejtur përgjithësisht ndër të gjithë shqiptarët, pa marrur parasysh trevë a fe: qoftë vajzë apo grua, myslimane a kristiane, gegë a toskë, qytetare a fshatare, femra shqiptare s'është lejuar të ketë dorë në vendimet kyçe rreth jetës së saj.


Vajza shqiptare "s'ka tagër me zgjedhë fatin e vet"; gruaja shqiptare "ka me lypë prej burrit (?) të mbajtmen, të veshen e të mbathen". Tradita shqiptare thekson dy "detyra" të burrit ndaj gruas (sigurim të domosdosshmërive për jetë; ruajtje të nderit - kjo e fundit më tepër si kërcënim latent), e shtatë (!) detyra të gruas ndaj burrit, pos tjerash "me i ndejtë nën sundim" -bukvalisht!- e "mos me iu përzie në fejesë të bijve e bijave". Këto detyra e kanë definuar shqiptaren prej Tivarit e deri në Prevezë, shumë më sakt se sa emri, feja, veshja a flamuri kuqezi.


Në shoqërinë e konstruktuar nga meshkujt e për meshkujt, posaçërisht mëkator e diabolik quhej seksualiteti i femrës. Femra e kish vetëm pronësinë fizike mbi gjenitaliet e veta, por pronësia simbolike e sociale mbi seksualitetin e saj ushtrohet gjithnjë nga mashkulli: në vajzëri nga i jati, nga vëllau i madh, nga familjarët tjerë meshkuj, e pas martesës plus nga burri e familjarët e këtij. Gjenitaliet ishin fizikisht të femrës, por kontrolli i tyre qe detyrë meshkujsh.


Krahasuar me Romën antike, gruaja ndër shqiptarët kishte një status social paksa më të lartë se ajo e kafshës shtëpiake, por më të ultë se sa e skllavit. Romakët, të cilët i ndanin veglat në tri grupe: "Instrumentum mutum", almiset e rëndomta; "instrumentum semivocale", dtth kafshët shtëpiake; si dhe "instrumentum vocale", apo skllevërit, për dallim prej femrës shqiptare e lënin skllavin ta ushtrojë seksualitetin e vet sipas dëshirës.

Sa ka ndryshuar patriarkati shqiptar në shek. XXI?

S'e di. Kur e shoh histerinë e meshkujve për ta festuar 8 marsin, urimet e tyre zëlarta para kohe, e turpin e femrave shqiptare ("a, po njëmend, dita jonë, haha...") më duket sikur shoh një shfaqje të perfeksionuar teatrale. Një lojë që mashkullin duhet ta risigurojë për dominancën e vet, femrën ta bindë se s'është fare ashtu, e vështruesin e jashtëm se këta qenkan të barabartë.

Më duket paradoksale por e vërtetë, që shtypja e mashkullit shqiptar, në vend se të zvogëlohet, sikur është shtuar edhe ca me rënien e sistemeve totalitare. Tash, në emër të demokracisë, lulëzojnë lirisht edhe keqkuptimet më dogmatike religjioze, edhe primitivizmi më i keq tribal, por edhe akultura. "E sheh si janë çikat sot, të lyera e të ngjyera, me funda të shkurtër", më thoshte njëri një ditë.

Sipas tij, ky qenka shenjë i sigurtë se puna ecën para.

Si t'ia spjegosh një njeriu, një "Burri" me alamet shkollë, që grimi e fundi i shkurtër s'janë shenja pavarësimi, por përkundrazi, se janë shenja modernë të shtruarjes?

Të gjitha qeniet e gjalla para rrezikut reagojnë në dy mënyra. Sulmojnë, ose bëhen si të vdekura. Te njeriu, këto forma bazike ngatërrohen ca: prej viktimës shpesh kërkohet të marrë pjesë në show, ta luajë lolon, të dëshmojë me gojën e vet se s'është viktimë, para se t'i prehet fati. Si të spjegohet në pesë minuta, që femra moderne ka mundësi o ta sulmojë frontalisht dominancën mashkullore, me pasoja të vështira, o t'i nënshtrohet rregullave të saj e ta luajë bimbon, me shpresë se ndoshta do të nxjerrë diçka për veti? Si t'ia spjegoj një "Burri me alamet shkollë", që shumë prej femrave moderne grimin e fundin e shkurtër e përdorin për të njëjtin funksion si do ta ketë përdorur patjetër gjyshja ime mafesin e namazbezin - për të joshur vardisës seriozë?

Por për ta gjetur të vërtetën për femrën shqiptare, mjafton të gërvishësh krejt pak në sipërfaqe. Pa shikoni pak politikën tonë, ju lutem. Sa kryetarë partishë janë femra? Sa përqind femra janë ministre, sa përqind janë anëtare nëpër parti, sa përqind ulen në parlamentet tona? E prej tyre, sa përqind janë përnjëmend anëtare dhe, nëse doni, përnjëmend femra? (Me këtë s'them që paska politikanë transseksualë, ndonëse as ajo s'eliminohet dot, por që në mjediset patriarkale, mundësia e vetme e femrës për avancim është të sillet si mashkull, pra të shndërrohet në "mashkull social": i a.q. "procesi i mashkullzimit".)

Ose, po deshët, shikoni kulturën shqiptare. Sa herë përmenden Elena Kadaré a Natasha Lako, e a ka dëgjuar gjë kush për shkrimtaren absolutisht briljante Elvira Dones? Thoni shpejt emrat e tri piktoreve shqiptare, tri skulptoreve shqiptare, apo tri kompozitoreve?

Mos druani, askush s'do t'ju përqesh si injorant. S'është fjala për shkrimtarë, artistë, muzicientë, po për shkrimtarE, artistE, muzicientE; s'është fjala për kulturën shqiptare, po për një suplement të saj dekorativ, anësor e doemos më të parëndësishëm. Sepse kultura e mirëfilltë shqiptare, kjo s'diskutohet, është ajo që krijohet prej mashkullit, apo jo...

(Sikur edhe antikultura. Shumica e fyerjeve shqip cenojnë kontrollin simbolik të mashkullit mbi seksualitetin e femrës në familje, alternativa e barazojnë oponentin mashkull me krijesën më të ultë, pra me femrën, duke projektuar dhunë seksuale mbi të "si mbi femër". Në rastet kur shahet femra, asaj zakonisht i përplaset në fytyrë mungesa e kontrollit mashkullor mbi seksualitetin e vet.)

Etj, etj, kësisoj mund t'i (vend)numërojmë gati të gjitha fushat e shoqërisë shqiptare. Gjuha shqipe, kronikanja e dhembshur e (jo)qytetërimit shqiptar, është kryedëshmitare e Hagës. Athua ka ndonjë popull tjetër pos shqiptarëve ku fjala "burrneshë", pra "femër që sillet si burrë", është kompliment - heej, kompliment?!

S'e thotë kot hymni: "Kush është burrë..." - Vetëm kush është burrë!

Ju duket e ngatërruar? Le ta sqarojmë edhe pak. Le ta marrim një shembull sa për krahasim. P.sh. Kosovën nën okupimin serb.

Beogradi numëronte shqiptarët që venin në shkollë, ashtu si i numëron familja shqiptare sa femra kanë kryer studimet. Beogradi zgjedhte disa "shqiptarë të ndershëm" për ta mbushur kuotën me kosovarë, njësoj si i zgjedhë shoqëria jonë disa "gra të ndershme" për ta mbushur kuotën publike me to. Beogradi për një kohë të gjatë s'pati nevojë të përdorë dhunë ekscesive mbi shqiptarët, meqë mjaftonte kërcënimi i terrorit; njësoj si mjafton kërcënimi latent që ekziston ndaj femrave shqiptare në qoftë se "lazdrohen", "e ngritin bishtin", "dalin menç" etj. (pra nëse vendosin vet për fatin e vet). Beogradi kishte angazhuar shqiptarë për t'i mësuar shqiptarët tjerë se si duhet sjellur në shoqërinë jugosllave, njësoj sikur patriarkati shqiptar ngret në qiell femrat e mashkullzuara, "burrneshat", si shembuj se si duhet "edukuar" femrat që në vegjëli. Pesë strategjitë e Beogradit para sfidës së Kosovës: të bërit sikur problemi s'ekziston, përqeshja, reduktimi, izolimi, dhuna; këto pesë strategji janë, njëherit, edhe strategjitë e mashkullit, "Burrit" shqiptar, para sfidës që quhet femër.

Konkluza: Femra shqiptare, edhe në shek. XXI, po hyn si viktimë. Viktimë e diskriminimit të gjithanshëm: viktimë e mashkullit.

Sepse, e këtë duhet thënë haptazi, aty ku ka të shtypur doemos që ka shtypës. Aty ku ka të diskriminuar doemos që ka të privilegjuar. Në patriarkatin shqiptar, mashkulli shqiptar është shtypësi i privilegjuar; statusi i tij social është aq dominant, sa që viktima e tij, femra shqiptare, s'është në gjendje as ta vëjë për diskutim raportin e pabarabartë. Sikur e di secili, pabarazia më e madhe gjëllin në ambientin e heshtur e të kontrolluar të burgut; kur të plasin grindjet, atëherë dije që puna ka nisur të lëvizë.


--------------------------------------------------------------------------------

[Mina]

Femra ne shoqerine shqiptare eshte promotor! Aftesite e saj jane te pafundme. Nuk ka se si meshkujt te mos ndihen xheloze para kesaj sfide.

[Brari]

nuk e lexova krejt zotni Osekun por nji gja po ja them e ndoshta e lexon..

ala oseku nuk e ka denuar vrasjen e femres shqiptare SAbAETE TOLAJ..
E PRANDAJ CDO DEMAGOGJI E TIJ BIE POSHT..NDONSE ESHTE LLAFOLLOG I ZOTI...
apo kur e vrasin Shoket e partise nuk duhet me fol..

[Arb]

Prirjet qe Kundershtojne Rolet e Mashkullit dhe te Femres

Ne ditet e sotme eshte nje prirje mbare boterore qe ka te bej me rolet tradicionale te mashkullit dhe femres dhe arritjes se barazise ne mes gjinive. Qellimi eshte qe te eleminoj ndonje ndryshim ne pergjegjshmeri keshtu qe te gjitha detyrat jane te ndara ne menyre te barabarte. Kjo perfshin marrjen e vendimeve, te ardhurat e te jetuarit, mirembajtjen shtepiake dhe kujdesin ndaj femijeve. Ky kundershtimi I roleve tradicionale te mashkullit dhe femres kembengul qe rolet e ketilla nuk jane me te perdorshme per shoqerine.

E njohur si Feminizem, kjo levizje, I filluar nga nje grup I femrave qe ishin te pa kenaqura me rolin tradicional te femres, u perpoqen qe te ri-formojne te menyren e te menduarit te te dy gjinive. Ato konsideruan punen shtepiake nje pune te klases se dyte dhe mbrojten qendrimin se femrat duhet avancuar ne boten e mashkullit ne nje baze te barabarte.

Ato e shiquan punen e tyre ne boten femerore si te ngujuar, te izoluar, dhe te kufizuar per zhvillim personal. Ato thone se, "gjersa bashkeshortet tane kane liri dhe mundesi te jene jashte ne boten e te punuarit, duke takuar persona te rinj, ideja te reja, dhe mbase argetim krijues tek te shiquarit e ndryshimeve te botes per me mire, ne jemi ne shtepi ne ambient shtepiak te izoluar me askend te flasim pos femijeve te vegjel." Ato shiqojne veteveten si nje hije e bashkeshorteve te tyre dhe sherbuese te femijeve te tyre. Ato duan te jene te liruara nga "prangat e mbizoterimit te meshkujve." Ne pergjithesi ato deshirojne liri prej ekzistences se tyre te zakonshme dhe aksion ne "punet me interesante" te botes.

Keto femra kane injoruar disa principe themelore. Ato kane deshtuar te kuptojne se plotesimi i detyrave te jetes se perditshme dhe fatbardhesia arrihet vetem gjersa njerezit japin veteveten ne sherbim dhe detyre tek ajo pune e cila eshte me rendesi per tu kryer. Asnje pune nuk eshte me rendesi se sa kujdesi per femijet dhe berja e detyrave te tjera shtepiake. Asnje pune tjeter nuk eshte me thelbesore ne interes, ekonomi dhe mireqenje kombetare. Asnje pune tjeter nuk kerkon me shume dashuri, durim, burimesi, intelegjence, dhe aftesi menaxhimi se sa te qenurit nje e eme dhe amvise efikase. Kjo pune ne menyre naturale bie tek femrat dhe behet me se miri nga ato.

Eshte nje pergjegjesi e shenjte, dhe deshtimi per te bere eshte nje braktije serioze e detyres me pasoja te keqija. Cdo vit qe leme pas qysh kur ky koncept I eger dhe I rreme eshte shpallur, kemi perjetuar nje pershpejtim te problemeve shoqerore. Ne nje mase te madhe prinderit e ketij brezi jane fajtoret. Bijat e tyre jane tani te ema te pa-pergaditura dhe te hutuara. Shume prej bijeve te tyre jane baballare te papergjegjshem te pa martuar.

Ka kuptim pothuajse te njejte, do te ishte nese mashkulli thote, "Jam I lodhur nga fitimi I te ardhurave per jetese. Dua te gjej dicka me emocionues dhe me pak kerkuese," ashtu sic eshte per nje femer te ndiej se ajo duhet te largohet nga vendin e saj ne shtepi.

Ne sferen e femres kemi nje rekord deshtimi. Brezi jone eshte nje brez I divorcit, shtepive ngaterrestare dhe femije te pa-bindur. Drogat jane si pasoje ashtu sic eshte dhuna ne rruge. Keto nuk jane probleme te mungeses se fuqise se forcave te rendit dhe nuk do te zgjidhen nga forcat e rendit. Femrat duhet patjeter te kthehen ne shtepite e tyre dhe te sherbejne atje. Ato jane duke menduar se tepermi ne ate se cfare ato "deshirojne te bejne" se sa cfare ato "duhet te bejne." Para se te fajesohen femrat, duhet akuzuar edhe meshkujt qe jane udheheqes ne shtepite e tyre. Pa-kenaqesia fokusohet ne ata. Ata nuk ben qe ne menyre te frikesuar te zbrapsen nga detyra udheheqese dhe per shkak te pa-aftesise se tyre udheheqese te fajesojne femrat.

Vetem atehere kur meshkujt dhe femrat me deshire te plote marrin pergjegjesite qe ata jane lindur per ti bere, duke ju perkushtuar vetevetes ne arritjen e nje suksesi te tyre dhe duke humbur veteveten ne sfidat e mundshme mbi pergjegjesia e tyre, ata do te gjejne fatbardhesi dhe ne do te kemi nje bote me te mire. Eshte paresore puna e burrit te plotesoj se pari pergjegjesine e tij dhe te perkrah gruan e tij dhe te bijat te jene pergjegjese dhe te kenaqura me detyrat femerore.

Mbrojtjet e filozofike se "aksioni i njejte" demonstron nje mungese te pa-zakonte te brendesise, ndersa ato injorojne problemet serioze shoqerore qe paraqiten nga kjo pa-qartesi e roleve te mashkullit dhe femres. Nje numer i pa-numerueshem femijesh rriten nje nje mjedis ku dallimi I gjinive eshte aq i pa-kuptueshem sa qe nuk ka prerje te qarte per ta qe te percjellin. Ne shume shtepi mungon udheheqja percaktuese, dhe ndryshimet te cilat duhet te jene te dukshme jane zvogeluar qellimisht gjersa meshkujt sillen si femra and femrat sillen si meshkuj. Kjo shpesh udheheq drejt nje nen-zhvillimi te femijes ne gjinine e tij. E gjithe kjo ben te mendohet se te mohohen detyrat specifike te meshkujve dhe femrave eshte absurde.

AC

[kundraRRYMES]

Pershendetje,

Zoti krijoi femren nga brinja e mashkullit, por ama i dha te njejten te drejte sikurse edhe mashkullit. Ne asnje moment Zoti nuk harroi ti kujtoje femres qe ajo erdhi ne toke per tu shumuar si burim i jetes. Tani nese jeni pa fe po ua kujtoj une, qe FUNKSIONI BAZE I FEMRES ESHTE SHUMIMI-- te beje te mundur qe jeta te vazhdoje. Nese disa LIRIDASHESE e keqinterpretojne lirine e te qenit te barabarte me mashkullin atehere ju siguroj qe jeni drejt depresionit e shkaterrimit dhe vetmise. Te jesh i lire per te thene mendimin tend kjo eshte mese e pranueshme, te jesh e lire te flasesh sillesh si te duash kjo eshte e pranueshme, te futesh veten ne kepucen e mashkullit kete nuk e pranoj nga femra , pasi ky eshte burimi i depresionit te tyre. Femra nga ana fiziologjike eshte krijuar te kaloje ciklin e te berit NENE.. te linde e te rrise femijen , nese ajo kapercen kete stade do me thene dhi SHTERPE atehere ajo nuk eshte per asnje gje, e jo me promotor... eshte thjeshte nje bime qe kurre nuk leshoi dege ....

OK ju te lirise qe nuk dini se per cfare lirie po flitni

[Mina]

FUNKSIONI BAZE I FEMRES ESHTE SHUMIMI
-----------------------------
Je shume afer Kanunit qe thote se femra eshte shakull per me bajte. Femra eshte qenie njerezore sikurse edhe mashkulli. Femra shumon, mashkulli riprodhon!
Sa per ate qe femra qe nuk gezon te drejten e nenes nuk vlen, ky me duket zhvleresim. Ne femer qe kurre nuk ka pjelle mund te jete nje nene e denje mbi nje femije te adaptuar por ka edhe nena pjellore qe e kane lene rrugeve pjellen (u rrofte fertiliteti).
Meqenese e ke denuar rende nje femer qe nuk pjell, si do ta quaje nje mashkull qe ka probleme me riprodhimin?
Une ne asnje rast nuk do te paragjykoja.