Gjuha e Ortodoksisë në Shqip

[Sfurku]

(Koha Jonë, 18 gusht 2003)

Dritëhijet e nacionalizmit në statute

At Foti Cici


Duke pasur si fill tëhuajtjen e traditës ortodokse shqiptare, për shkak të imponimit me motive tejortodokse të një versioni të parëshfaqur grek në vendin tonë, u shpreha në një cikël artikujsh këtë verë mbi disa nga çështjet e Kishës Ortodokse në Shqipëri, siç është ajo e tjetërsimit të terminologjisë së dhënë kishtare, simbolika e emërshkrimeve greqisht tek ikonat e reja, shpërnjohja e emigrantëve ortodoksë jashtë Shqipërisë, gjë që shkel statutin ekzistues të KOASh-it, etj. I kam trajtuar këto tema nga këndvështrimi shqiptar ortodoks, por me përgjegjësinë se shkruaj në vitin 2003, dhe jo 1923, kur u krijua sinodi i parë i kishës ortodokse në Shqipëri, dhe ku duan të na kthejnë me pahir autoqefalistat.

Në këtë debat është e pamundur t’i shmangemi gjykimeve rreth statutit të KOASh-it. Ata të cilët kanë gjetur tek e kaluara, ashtu siç iu është servirur ajo, përikjen e një gjendjeje të dëshëruar, janë lënduar nga gjykimet e mia çvlerësuese kundrejt statutit të vitit 1929. Por kthimi tek ky legjislacion kishtar i perënduar përbën një perspektivë të errët për ortodoksinë në Shqipëri. Dritëhijet e kombësisë dhe të gjuhës ushqejnë atje një nacionalizëm anakronik, të pashmangshëm për vitet 20-të, por shumë të dëmshëm për Shqipërinë e sotme.

Ndërsa statuti i vitit 1950 ka disa përparësi, të cilat ai i vitit 1929 nuk i parashikon. Kjo nuk do të thotë se nuk ekziston nevoja e një statuti të ri, por për të zbutur situatën e sotme mund të mbështetemi tek ky që kemi, dhe mund të arrijmë shumë gjëra, pavarësisht se ky u fuqizua gjatë regjimit komunist. Mëkatëria dhe mospërmbushja është pjesë e çdo regjimi qeverisës, edhe i atij monarkal, sepse është pjesë e natyrës sonë, pavarësisht nga gjykimet përpjestuese të brezit të sotëm.

Të mos harrojmë se shumica e atyre që mbajtën kishën gjallë dhe e drejtuan deri në vitin 1967, dhanë shpirt në burgje e në veçim, pavarësisht nga vdekja e paqësore e kryepeshkopit Paisi Vodica-Pashko, i cili ishte primat në vitin 1950, kur u kanonizua statuti në fuqi. Por sistemi qeverisës i kishave autoqefale është sinodik dhe jo personal, prandaj dhe nuk mund të gjykohet historia nga një njeri, pavarësisht se ai ka merita, të paktën, për trashëgimin e këtij statuti tek ne.

* * *

Tre janë pikat më të errëta të statutit mbretëror të vitit 1929:

Së pari, kontrolli i shtetit në zgjedhjen e peshkopëve dhe të kryepeshkopit, për të cilët kërkohet “bekimi” i mbretit, dhe në qoftë se ai nuk e jep, duhen gjetur kandidatë të tjerë. Këto ndodhnin në mesjetë, por ne nuk kemi ndërmend t’i pranojmë në Shqipërinë e sotme, duke zëvendësuar mbretin me presidentin në statutin kishtar. Përzgjedhjet dhe zgjedhjet e klerit të lartë bëhen me procedura kishtare-kanonike dhe jo qeveritare-legalistike.

Së dyti, shpallja e shqipes si e vetmja gjuhë në përdorim, sjell diskriminimin e pakicave etnike, përderisa ky fakt përjashton përdorimin e gjuhëve të tyre në adhurim. Kjo nuk është në frymën e Kishës Ortodokse dhe as nuk vijon në hullinë e demokratizimit të shoqërisë shqiptare. Gjuha e lutjes është gjuha amtare, tek e cila njeriu shpreh emocionet, me ose pa vetëdije kur artikulon. Pjesëtarët e pakicave kanë të drejtë të grupohen në kisha të tyre, në gjuhët e tyre, me priftërinjtë e tyre, pse jo me peshkopin e tyre në të ardhmen, nën përkujdesjen e kishës mëmë autoqefale shqiptare, i cila, në qoftë se i trajton anëtarët e saj njësoj, nuk ka përse të ketë frikë nga fëmijtë e saj.

Kush na e jep ne të drejtën të ndërhyjmë dhe të diktojmë gjuhën tonë si gjuhë e shprehjes private të pakicave jo shqipfolëse? Me këtë mendësi të autoqefalistave, qeveria amerikane dhe ajo kanadeze duhet të mbyllin kishat ortodokse e katolike që përdorin shqip në vendet përkatëse, dhe qeveritë e vendeve evropiane nuk duhet të lejojnë hapjen e asnjë kishe shqipadhuruese në të ardhmen. Është e vërtetë se bota e qytetëruar duhet të na kuptojë dhe të na vërë veshin, por është më shumë e vërtetë se edhe ne duhet të rrokim dhe të pajtohemi me të.

Së treti, kombësia e kryepeshkopit, e peshkopëve dhe e gjithë drejtuesve të tjerë kishtarë, neni më debatues i këtij dhjetëvjeçari. Statuti i vitit 1929 kërkon që këta të gjithë të jenë shqiptarë prej gjaku e gjuhe. Kjo vjen ndesh me krishtërimin, i cili pretendon se është mbi gjuhë e kombe, vjen në konflikt me statutet e sotme të kishave simotra autoqefale, si dhe me demografinë e Shqipërisë, e cila ka pranuar me kohë pakicat etnike si pjesë e saj përbërëse, qysh kur s’mbahet mend. Përse në Amerikë, për shembull, kemi sot dy peshkopë shqiptaro-amerikanë? Ajo që rrjedh nga tradita ortodokse është që barinjtë e grigjës të jenë vendas, dhe në këtë perspektivë duhet punuar.

Përderisa një minoritar mund të bëhet deputet, ministër dhe kryeministër i Shqipërisë, përse të mos ketë të drejtë të bëhet dhe prift, peshkop, a kryepeshkop? Atëherë me çfarë të drejte krenohemi ne për ata ortodoksë shqiptarë që arritën të bëhen patrikë, kryepeshkopë e mitropolitë jashtë Shqipërisë? Po të pranojmë mendësinë e autoqefalistave, as Fan Noli nuk i plotëson kushtet e atyre, përderisa ai nuk lindi në Shqipëri dhe kur shkoi atje, me zor iu lejua hyrja sepse edhe kombësia e tij trajtohej asokohe si hipotezë.

Për sa i përket cilësive që duhet të ketë primati i ortodoksisë në Shqipëri, projektformulimi i mesviteve 90-të, ku thuhet se krerët fetarë duhet të kenë jetuar për njëzetë vjet në Shqipëri, nuk vjen ndesh me traditën kanunore të kishës ortodokse, sepse një njeri që jeton njëzetë vjet diku, është vendas, për aq sa kërkon natyra e misionit kishtar ortodoks. Për më tepër kjo nuk krijon konflikt me të drejtat e njeriut në Shqipëri, sepse nuk përjashton ata që nuk kanë kombësi shqiptare. Po ta shoshitësh mirë, në një çast kritik një qytetar shqiptar me kombësi tjetër, mund të kenë më shumë të na ofrojë sesa një kandidat me të vetmen cilësi gjakun shqiptar dhe mbështetjen politike të dikujt. Pra, në statutin e ardhshëm duhen gjetur formulime të ngjashme me këtë që përmendëm, ose dhe të ndryshme, por që të jenë në pajtim me traditën ortodokse dhe me frymën dhe ligjet e atyre shteteve ku mbretëron arsyeja.

Autoqefalistat e përforcojnë tezën e tyre me pretekstin se autoqefalia e KOASh-it u njoh nga Patrikana Ekumenike me statutin e vitit 1929, prandaj dhe ky statut nuk duhet prekur. Kjo pikë e tyre është oksimore, sepse nacionalistat përpiqen të mbështeten tek institucioni më i sharë prej tyre. Statutet hartohen dhe fuqizohen nga sinodet e shenjta të kishave autoqefale dhe jo nga Patrikana. Po të ishte për Patrikanën, nuk do të ekzistonte asnjë statut, sepse sistemi i kishave autoqefale dhe dhënia e tomosit konsiderohet nga fanariotët si kompromis, si “mbyllja e një plage”, dhe jo si e vetmja alternativë ortodokse, siç është në të vërtetë. Praktika e Patrikanës ndaj statuteve dhe raporteve me autoqefalinë si fenomen, u duk më së miri në Shqipëri, në vitin 1992, kur Patrikana i ngriti peshkopatat shqiptare në mitropolira, pa pritur zgjedhjen dhe fuqizimin e sinodit të ri.


* * *

Nacionalizmi prej mishi e gjaku i autoqefalistave është antonimi i së ardhmes së ortodoksisë në Shqipëri. Ky fenomen, dhe rreziku që ai mbart, është përgjegjës për situatën që historia i diktoi KOASh-it sot. Pa këtë bindje shkrimet e mia nuk do të ishin të ndershme. Të gjithë sa punojmë për të mirën e Shqipërisë, përpiqemi të krijojmë individualitetin tonë, duke u mbështetur edhe tek çka është e shëndoshë nga e kaluara, përderisa jemi bij të një epoke me bjerrje masive vlerash. Kjo do të thotë se gjatë rrugës, shumë nga ne kemi pasur ose kemi çaste që mund të shihen si qëndrime nacionaliste, ose që me të vërtetë kanë qenë a janë të tilla.


Nacionalizmi të josh sepse të çon në vise të pashkelura. Nacionalizmi të gënjen sepse të atribon trimërinë, të cilën nuk ta ofron dot një qëndrim gjakftohtë dhe prodhimtar, pemët e të cilit mund të mos duken sot dhe lipset modesti e virtyt, vuajtje dhe durim ndaj shpifjeve, për të pritur e kremtuar të ardhmen, kundërpeshën e vërtetë të një qëndrimi nacionalist. Por mjerë ata patriotë ortodoksë që ndalen e mbeten dhe nuk ecin përpara! Dua të veçoj një email që mora gjatë këtij debati. Është zëri i një shqiptari ortodoks nga diaspora, lerë e rritur në Stamboll, fjalët e të cilit po i jap të përkthyera:


“... Nacionalizmi është një mallkim. Mbi të gjitha është mallkim i çështjes për të cilën pretendon se lufton. Nacionalizmi gërmon themelet e kombit. Ai që dëshiron të bëjë me të vërtetë diçka të mirë për vendin dhe për atdheun e tij (domethënë për atë vend që e caktoi Zoti të shërbejë), gjëja e parë që duhet të bëjë është të shmangë me çdo kusht nacionalizmin. Nacionalizmi është thjesht budallallëk, dhe budallallëku kurrë nuk sjell dobi. Në qoftë se ekziston diçka që mund të konsiderohet me të vërtetë patriotike, kjo është mendja e hapur, asnjanjëse dhe e drejtë në gjykim, sepse vetëm një mendje e tillë mund të ketë qartësinë për të shquar sendet ashtu siç janë, në mënyrë që të ruhet njeriu prej rrëshqitjes nga realiteti. Si rrjedhojë, nacionalizmi më i mirë është jonacionalizmi [...].

Kisha nuk interesohet për pacënueshmërinë ekzistenciale të një race a të një kombi të vetëm. Ajo interesohet për shpëtimin e njeriut si njeri, në qoftë se dëshiron që të jetë me të vërtetë kishë, dhe jo mësonjëtore e një nazizmi të kamufluar (Dimitri Përmeti, Athinë, 8 gusht 2003).”

Me këto fjalë citmend të zotit Përmeti dua të përçoj dhe frymën tonë, e cila në këtë pikë përkon fatmirësisht dhe me atë që quhet “balancë” në vendet ku zbatohen procedurat njerëzore. Në qoftë se ekziston një fjalë sinonime për ortodoksinë, ajo është balanca. Këtë fe po predikojmë ne sot, që të ruajmë shqiptarët ortodoksë nga qëndrimet e skajshme, të cilido kahu qofshin ato, dhe t’i ndihmojmë ata të bashkohen, pa iu mohuar të drejtën e diferencimit në botën shqiptare. Në fakt, kjo perspektivë balance është dhe e vetmja mënyrë për të negociuar çështjen kombëtare ortodokse në Shqipëri, dhe për të frenuar greqizimin që po i hyn thellë e më thellë trashëgimisë sonë kulturore e fetare.

[Sfurku]

Ky Sokrati, i cili na hiqesh si burre i rende na qenkesh thengjill i mbuluar. Pra mire ia bete qe e perjashtuat nga Partia, me falni nga Forumi. E filloi Shendelliu, iku dhe ai, tani iku dhe Sokrati,duhet te jete nje qe te merret me keto ceshtje. Mire se ju gjeta, pra. Une kam qene gjithmone djale i mbare, keshtu do te jem dhe ketu. Jam sfurk, por nuk pickoj po s'me pickuat

[glaukus 001]

Rri o sfurk se duket sa djale i mbare je qe tek prezantimi qe ben:
______________________

Interesat: gjera te mbrapshta
______________________

Te pakten ti kishe vene nje fytyre virtuale zgerdhirjeje qe ta kishim kuptuar qe e ke me tallje. Po edhe nqs do e kesh me shaka perseri klloun do e tregosh veten... [b]brownoser[/i]

Po tani me ke do ''diskutosh'', me Albonat ?
Se late nam duke perjashtu edhe per ceshtje fetare ...

[Honezmi]

Postuar më parë nga Albo
B]. Perpara se te gjykoje Kryepeshkopin Janullatos si "grek", ben mire te shkoje ne Shqiperi dhe ti hedhi nje sy te gjitha kishave te reja orthodokse te ndertuara, te gjitha atyre kishave te tjera te restauruara, te flasi me keshillat lokale kishtare qe i gjen ne cdo qytet e ne cdo fshat qe ka nje kishe.



Albo [/B]

------------------------------------------------------------------------------------
Duke bizetuar me nje Bullgare rastesishte i tregova nje kartoline te Sarandes, ku ne sfonde duket dhe Kisha Ortodokse e Sarandes...ajo pasi e pa dhe e pelqeu bukurine e Sarandes mu drejtua me habi duke me thene:..uau..ketu eshte nje kishe greke!!!!Kuptohet qe i shpjegova dhe i argumentova qe eshte kishe Shqiptare.
Pra te gjitha kishat e reja te ndertuara nga greku Janullatos tregojne dhe vene teper ne dukje karakterin Greke dhe jo ate Shqiptare.
E kuptove tani ALBO "vleren"e ndihmes se Grekut Janullatos?

psertete e keni debuar nga forumi Sokratin ?!Ne qofte se eshte e vertete nje gje e tille ................tregone fare qarte fytyren e vertete te "djalit te beut"qe ka filluar te shijoje te mirat qe i vine nga ndihma qe i jepe grekut te ndyre Janullatos.

[Sfurku]

Koha Jone, e Premte, 29 Gusht 2003


101 PERSONALITETE DENOJNE QENDRIMIN E FRATIT ORTODOKS

Ne nje grup studiuesish, shkrimtare, artiste, ekonomiste, inxhiniere, ushtarake, specialiste te sketoreve te tjere e qytetare shqiptare, u njohem me shkrimin e At Foti Cicit, te botuar ne gazeten "Koha Jone" me 18 gusht 2003, f-13 nen titull: Dritehijet e nacionalizmit ne statute". Ky shkrim na ngjall indinjate, me frymen, mendimet, pasaktesite, ne interpretimin dhe aludimet e autorit ku ndjehet perpelitja e tij mjerane megjithese shkrimi duket se ka kaluar ne disa duar, prapeseprape ne te ndjehet era e mykut...

Se pari, At Foti Cici sulmon Autoqefaline e Kishes Ortodokse Shqiptare qe eshte e shenjte, sepse e dime mire c'perpjekje kane bere e bejne armiqte e kombit shiqptar, per te na deformuar identitetin dhe pavaresine e kombit shqiptar, historine e kulturen e tij.

Cdo shqiptar kudo qe jeton sot, e ka te qarte si driten e diellit, se kohet e keqija per Shqiptarine kane perenduar dhe cdo hap tinzar, cdo skenar i zi e anakrronik do te deshtojne.

Se dyti, I themi prere At Foto Cicit dhe kujdo, qe fshihet prapa tij, se sot bota e qyteteruar nuk eshte kundra nacionalizmit, kundra te drejtave te popujve per te mbrojtur trojet e tyre, bashkekombasit e vet dhe kulturen e vet.

Globalizmi nuk mund te mohoje kombet, popujt, boten shpirterore te tyre, gjuhet dhe kulturat e tyre te cilat e ushqejne ate.

Se treti, At Foti Cici kerkon qe Kishen Ortodokse Autoqefale Shqiptare (KOASH) ta ktheje ne kishe, qe te varet e te kontrollohet administrativisht nga Patrikana, do me thene te mos jete administrativisht e pa varur sic ka qene Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqiptarise sic jane te gjitha kishat ortodokse autoqefale Ballkanit.

Ne Bashkimin Evropian do te hyjme si shqiptare dhe vetem si shqiptare.

Mallkimet, helmimet, masakrat e tinzarlleqet e natyres se Patrikanes se dikurshme kane vdekur njehere e pergjithmone, se shqiptaret nje nga popujt me te lashte te Evropes kane nje histori te shquar e cila i kane dhene personalitete njerezimit dhe do t'i jape vijimisht.

At Foto Cici mos gabo dhe mos harro:

"Feja e Shqiptarit eshte Shqiperia!"

[Sfurku]

Në mbrojtje të tolerancës fetare në Shqipëri


Shkrimi me titull “101 personalitete dënojnë qëndrimin e fratit ortodoks” (Koha Jonë, 29 gusht 2003), u botua pa emër, për të justifikuar kështu “njëqind e një personalitetet” e autorësisë së artikullit që tenton të denigrojë në anonim klerikun shqiptar ortodoks, at Foti Cici. Ky shkrim shkel etikën e një qëndrimi publik, përderisa përbaltet një bashkëqytetari ynë, në një kohë kur ai ka dalë me emër dhe profesionalizëm për të debatuar në fushën e tij, në këtë rast, çështja ortodokse shqiptare. Për më tepër ndihemi të fyer, sepse shkrimet e at Foti Cicit na shprehin dhe na përfaqësojnë si komunitet në Kanada, ku ai iu shërben emigrantëve shqiptarë ortodoksë.

Ajo që na shqetëson më tepër është se një shkrim i tillë kërcënon tolerancën fetare në Shqipëri, sepse kjo replikë denigruese nuk është shkruar nga shqiptarë ortodoksë, në një kohë kur tema e artikujve të priftit tonë është e tillë, dhe nuk mund të trajtohet jashtë këtyre pozitave. Edhe më i padituri ortodoks, e di se kleriku ortodoks në shqip quhet “prift” dhe jo “frat”, siç shkruhet në titullin e artikullit.

Duam të theksojmë më parë se at Foti Cici është ai që themeloi dhe po organizon dy kishat e para shqiptare në Kanada. Ai ka krijuar këtu një profil serioz dhe të respektueshëm nga ortodoksë dhe jo, shqiptarë e jo shqiptarë, dhe vetë ne jemi dëshmimtarë të vuajtjeve e sakrificave të tij në këtë punë fetare e kombëtare. Ishte Foti Cici ai që në vitin 1995 filloi emisionet shqip në radion e Kishës së Greqisë, dhe që në vitin 1999 themeleoi në Athinë Lidhjen e Shqiptarëve Ortodoksë “Shën Asti”, gjë që i kushtoi largimin nga Greqia.

Do të ishte e pranueshme një replikë ndaj at Fotit në shtyp, vetëm në qoftë se ishte me emër, me llogjikë dhe argumente, siç janë shkrimet e tij, duke përfshirë dhe atë “Dritëhijet e nacionalizmit…”, një trajtesë e thelluar e analitike. Por në vend të debatit, autoqefalistat zgjodhën shtrembërimin e përmbajtjes së artikullit dhe shpifjet kundër autorit. Ne i ftojmë ata t’i kthehen këtij debati me përmasa kishtare e kombëtare dhe iu lutemi të na përgjigjen:

1. Në çfarë shkrimi, në çfarë paragrafi, at Foti Cici ka thënë se autoqefalia shqiptare duhet të rrëzohet, dhe KOASh-i të administrohet nga Patrikana Ekumenike?
2. Ku është antishqiptarizmi i priftit në fjalë, kur ai, veç punës misionare në Greqi e Kanada, ka shkruar një seri shkrimesh, që nga viti 2001, ku kritikon me gjakftohtësi dhe guxim greqizimin e ortodoksisë shqiptare?
3. Në qoftë se at Cici, i cili po organizon diasporën shqiptare ortodokse, na qenka “armik”, mund të na thoni se cilët janë miqtë e Shqipërisë?
4. Cili globalizëm predikon rrafshimin e besimeve fetare, duke i konvertuar ato në fe të tjera, me emrat “shqiptarizëm”, “greqizëm”, “turqizëm”, “italianizëm”, etj?
5. Kush ju tha e ju gënjeu se do të na pranojnë në Evropë “si shqiptarë, e vetëm si shqiptarë”, pa u bërë më parë njerëz?

Autori i fshehur mbas numrit 101 triumfalizon se, “Mallkimet, helmimet, masakrat e tinzarllëqet e natyrës së Patrikanës së dikurshme kanë vdekur njëherë e përgjithmonë, se shqiptarët, një nga popujt më të lashtë të Evropës, kanë një histori të shquar e cila i ka dhënë personalitete njerëzimit dhe do t'i japë vijimisht.” Por ne pyesim: Në qoftë se kjo është e vërtetë dhe nuk ekziston asnjë rrezik, atëherë përse gjithë ky mllef e gjithë kjo frikë ndaj shkrimit të një “frati”? Përkundrazi, at Foti Cici thotë në shkrimet e tij se në Shqipëri ekziston një influencë greqizuese, e cila thellohet dita-ditës, dhe se e ardhmja e ortodoksisë shqiptare nuk është kaq e sigurt. Dhe ai ka bindjen se frenimi i influences greke mund të arrihet vetëm nëpërmjet balancës së munguar, dhe jo me qëndrime ekstremiste. Ejani, vëllezër, e na provoni të kundërtën!

A duhet luftuar një klerik atdhetar, kur ai flet për dallimin midis ndjenjave kombëtare-nacionale, të cilat duhet ti ketë çdo shqiptar, me ato nacionaliste-nacionalistike, të cilat janë frut i një qëndrimi të caktuar politik, një nga të shumtit në Shqipërinë e sotme dhe që nuk mund të imponohet por të paraqitet vetëm si zgjedhje? Në qoftë se nacionalizmi i autoqefalistave ishte i shëndoshë, përse është e nevojshme që ata të shpifin, duke thënë se at Foti Cici predikon rrëzimin e autoqefalisë shqiptare, në një kohë që shkrimet e tij janë të qartë dhe synojnë në plotësimin e tipareve të autoqefalisë sonë? Ku rreh fushata zhurmuese e autoqefalistave këtë herë?

Do të ishte me dobi të dëgjonim opinionin e listës së profesioneve të renditura në mënyrë jetime tek shkrimi-fletërrufe, mbi çështjet që janë shtruar këto dy muaj në shtyp, por në pamundësi për të debatuar, ata dyshojnë se “dikush fshihet mbrapa at Foti Cicit”, dhe se “artikulli ka kaluar në shumë duar”. Arsimimi dhjetëvjeçar në universitetet e Greqisë, Anglisë e ShBA-së, puna e tij si teolog dhe prift shqiptar, a nuk i japin atij aq përgatitje sa për të shkruar vetë një artikull në fushën e tij? Pastaj, kush ju pengoi juve, njëqind e një zotërinj, të vërtetë e të rremë, t’ia jepnit shkrimin tuaj edhe një dore tjetër, të njëqëndedytë, për ta lëmuar nga trajta e parëshkruar për ibret të shqipes?

Në qoftë se është dikush që fshihet mbas At Foti Cicit, ata jemi ne, shqiptarët ortodoksë të Kanadasë, bashkëthemeluesit e kishave shqiptare këtu, bashkëpunëtorët e tij për vepra të dobishme për Shqipërinë. Nuk jemi të një partie a të një mendjeje për gjithçka, por kemi gjetur fjalën për të dëshmuar dhe trashëguar identitetin tonë në Kanada. Jemi bijtë e Petro Nini Luarasit e Papa Kristo Negovanit, dhe gjithë atyre që ranë për Shqipëri, emrat e të cilëve ne dhe fëmijtë tanë kemi privilegjin t’i dëgjojmë të përkujtuar në meshat tona këtu në Kanada, në sajë të këtij prifti që ju po përgojoni. Ju kujtojmë se dhe Kristoforidhi e Noli u denigruan e u luftuan pa mëshirë sa ishin gjallë, nga njerëz të tillë si ju, të zhytur në konfuzion e urrejtje.

Shkrimi i të njëqindenjëve përfundon me sloganin: “Feja e Shqiptarit është Shqipëria!” (këtë herë e paskan rrumbullakosur shprehjen “shqiptaria”). Këtij artikulli pa zot e pa nder, ne i përgjigjemi me fjalët e Fan Nolit, drejtuar pikërisht atyre që luftonin vëllezërit e tyre, duke predikuar se feja e shqiptarit është shqiptaria dhe si rrjedhojë duhet bërë luftë që tri besimet ekzistuese të zhduken, ose, të paktën, një a dy prej tyre:

“E dini, or çilimij, që lozni me zjarrin apo jo? Dhe në djegshi vetëm duart tuaja, do ta pësoni mirë, po do të merrni në qafë Shqipërinë, se i veni zjarrin tërë ndërtesës kombëtare me “teologjinë” tuaj. Armiqtë grekomanë dhe turkomanë thërresin që duam t’ua prishim fenë dhe ju provoni me fjalët tuaja që kanë të drejtë. Kemi ahere detyrë t’jua rrëmbejmë nga dora armët që të mbrojmë gjuhën tonë, paqen në shtëpi dhe bashkimin kombëtar! Cili është ai që do të thotë jo?” (“Reformatorët me kërrabë kundër feve”, Dielli, 31 dhjetor 1915).

Toronto-Montreal, 1 shtator 2003

-Kisha Ortodokse Shqiptare e Shën Astit të Durrësit, Toronto
(Alban Hobdari, kryetar i këshillit, Kristaq Kërçaku, sekretar);

-Kisha Ortodokse e Gjithë Shenjtorëve të Shqipërisë, Montreal
(Genci Trebicka, kryetar i këshillit, Adrian Xhaxho, sekretar).

[Sfurku]

koha jone e ka botuar shkrimin anonim, por te njejtin shkrim e pashe tek gazeta 'tema', ku ne fund jane rreshtuar 100 emra, jo 101.

pothuaj te gjithe jane myslimane.

a kane te drejte myslimanet te fusin hundet ne punet e besimeve te t jera.

ne fakt, kot qe flas, sepse shumica prej tyre e kane firmosur pa e lexuar artikullin mbi nacionalizmin.

une shoj nje patriotizem te mirefillte ne keto shkrime te at foti cicit, por sigurisht ai nuk eshte ekstremist i djathte.

shqiperia rrezikohet nga ekstremistat, me shume ndoshta se nga greket, sepse duke lexuar shkrime te tilla denigruese, i ftojme te huajt te nderhyjne ne punet tona.

[shoku_sar]

Nuk e kuptoj si mund te perjashtohet nga forumi dikush sepse nuk eshte ne te njejtin mendim me "djalin e beut" sic e quajti honezmi. Fakti qe i mendoni gjerat ndryshe nuk ju jep te drejten qe ta perjashtohet tjetri nga forumi. Nga shkrimet e mesiperme nuk pashe ndonje arsye per ta hequr nga forumi Sokratin.

[Sfurku]

ALbo eshte bir i Janullatosit, perndryshe nuk do te sillej me kaq urrejtje ndaj gjithe atyre qe kritikojne Janullatosin. Sepse nuk i shkon per karakter, por kjo tregon se sa here ka hyre greku ne boten shqiptare. E perzuri SOkratin, i cili na solli gjihte keto shkrime ne heshtje, dhe jo me flamuj, si Albo.

[Sfurku]

Kishës Ortodokse Shqiptare i duhet një kryepeshkop shqiptar

Kombësia dhe feja në Shqipëri janë shumë të shenjta e të paprekshme për popullin shqiptar, prandaj ne në asnjë moment nuk duhet t'i lemë të huajt të vendosin mbi fatet tona

Nga At Nikollë Marku

Janullatos! Mjaft u mundove dhe u sfilite, duke blerë ithtarë mosmirënjohës dhe renegatë antishqitparë, sepse po ju garantojmë që një ditë do të mbetesh me gisht në gojë e i vetëm, tejet i turpëruar, si njeriu që lejoi katrahurën e Kishës Ortodokse Shqiptare, e cila nën drejtimin tënd sot është kthyer në një fole grerëzash e tradhëtish të pafundme kundër historisë së kishës ortodoksedhe të vetë popullit shqiptar !

Të dashur lexues! Gjatë shumë viteve, ne Komunieti Ortodoks i qytetit Elbasan, kemi kundërshtuar gjithmonë pozicionin e padrejtë të kryepeshkopit Janullatos, si i paligjshëm dhe jo kanonik. Në shumë artikuj dhe intervista kemi bërë të qartë ligjet kanonike e juridike nga të cilat duhet të udhëhiqet Kisha Ortodokse Shqiptare e vërtetë. Shohim se prononcimeve të vërteta që ne i paraqesim publikut shqiptar i vërsulen me tërë tërbimin e tyre renegatët antishqiptarë që rrethojnë dhe zbatojnë urdhërat e satanait Janullatos, duke i mbajtur iso si në korin e qyqeve. Mora vendim të shkruaj e t'i përgjigjem artikullit të shkruar njërit prej këtyre qyqeve, Atë Foto Cicit në gazetën "Koha jonë" të datës 18 korrik 2003 artikull ky i shkrua në formën më cinike kundër të nderuarit qytetar besnik dhe nacionalist të diasporës shqiptare, zotit Sejfi Protopapa, me banim në Boston, SHBA që nuk resht prej shumë vitesh duke punuar për të pasur një kishë ortodokse autoqefale të pavarur juridikishtm kanonikisht, historikisht nga asnjë kishë tjetër ortodokse e sidomos nga ajo greke. Qyqari Atë Cici ky mjeran dritëshkrutër që mohon hapur traditën e kishës së vërtetë ortodokse shqiptare, ka derdhur tërë mllefin e helmin e tij për të plotësuar urdhërat e armiqve më të mëdhenj të historisë së kishës ortodokse shqiptare, Sebastianos, Serafimos e Janullatos, që gjatë vitit të trazirave1997, u thonin minoritarëve grekë të mos blinin shtëpi e toka por të armatoseshin duke blerë armë për të cliruar vorio - epirin e ëndërruar prej shekujsh.Ky zotëri mohon statutin e vitit 1929 të njohur botërisht nga të gjitha kishat simotra ortodokse në botë, por edhe nga vetë Patrikana e Stabollit, e cila ka marrë një vendim në vitin 1937 , sa të shenjtë, po aq edhe kanonik e juridik, që i dha pavarësinë e plotë Kishës Ortodokse Autoqefale Shaiptare. Ky vendim e bëri Kishën Ortodokse Shqiptare të njihet nga të gjitha kishat ortodokse në botë, me historikun e saj, me veprimtarinë e saj, në marrëdhënie të sinqerta e juridike nëshkallë ndërkombëtare.

Këtë vendim të firmosur nga 12 peshkopët e asaj kohe, me në krye Patrikun Beniamin, zoti Janullatos, me papërgjegjshmërinë më të madhe nuk e pranon, madje shkon edhe më tej duke thënë se ky vendim na qeka bërë politikisht me urdhër të shtetit ( në kohën e Mbretit Zog) dhe se ky vendim qenka sipas satanait Janullatos një recetë tejet e vjetëruar.

Prifti antishqiptar Atë Foto Cici vijon me një tjetër artikull të botuar në gazetën "Koha JOnë" të datës 14.7.2003 të titulluar "ngjyrime tejortodokse tek drejtshkrimi i termit Jizu me "Jezus". Por ne i themi këtij palo - shqiptari duke mos u zgjatur në shpjegimin e shprehjeve gjuhësore të njehsimit shqip me fjalët që kanë specifika eë vecanta, se nuk ka mbetur Shqipëria dhe populli shqiptar të gjejë shpjegime të tilla nga antishqiptarë, që duke punuar në dëm të Shqipërisë, duan automatikisht edhe shkatërrimin e gjuhës shqipe. Mbi shpjegimin e pozicionimin e këtyre fjalëve të vecanta të Biblës ne do të pranojmë atë që pranon cdo komb në gjuhën e tij.

Por ky "prift" ( në qoftë se nuk do të mërzitet lexuesi) me fjalën që do t'ia cilësoj gjithmonë "antishqiptar" në mënyrë sistematike vazhdon sulmin e tij duke hedhur baltë mbi statutin e vitit 1929 të Kishës Ortodokse Shqiptare, të themeluar e organizuar jo nga qeveria, por nga dy kongese mbarëkombëtare të vitit 1922 ( në Berat) dhe të vitit 1929 ( në Korcë), ku qeveria e Mbretit Zog e priti me dashuri dhe e miratoi në të gjitha zhvillimet e saj, sepse programi ishte i mbështetur në historinë e Kishës Ortodokse Shqiptare e në historinë e popullit shqiptar. Ai vazhdon të hedhë baltë duke injoruar gjuhën e ëmbël shqipe, e duke e krahasuar atë me gjuhët e vjetra të shkrimeve të shenjta.Por ne i kujtojmë atij që Zoti bëri gjuhët, kombet e popujt, që cdo njeri të shprehej sa më qartë dhe me besim te Zoti nëpërmjet gjuhës së nënës. Ky është edhe kuptimi i gjuhës shqipe në librat e shenjtë, që janë të përkthyera nga disa gjuhë specifike në të cilat janë shkruar shkrimet e shenjta.

Ai vazhdon me cinizëm duke dhënë opsione e mendime mbi gjuhën shqipe, ta nxjerrë atë pa vlerë, në një kohë kur gjuha jonë renditet tek të vecantat për nga grupimet dhe me një pozicion të shëndoshë në vedin e gjuhëve botërore me një prejardhje po aq historike që kanë edhe gjuhë të tjera të lashta evropioane. Por aika hallin të na kujtojë ne shqiptarëve se gjuha shqipe është gjuhë e mallkuar dhe këtë vendim e paska marrë kisha greke përjetësisht.

Megjithëse kisha ortodokse greke me në krye specie të vecanta si Hristodolus, Serafimos e Janullatos, dirigjojnë korin e zgjedur të qyqeve duke lëshuar mallkime pas mallkimesh, ne u themi atyre se nuk na shqetësojnë aspak, sepse ne kemi punuar dora dorës dhe kështu do të vazhdojmë të punojmë duke i thënë besën njëri tjetrit, për të apsur një kishë të pavarur dhe atoqefale.

Shohim se skemat që zbaton "hirësia" Janullatos në tërë veprimtarinë e kishës ortodokse janë të njëjta me skemat që knaë themeluar peshkopët grekë edhe më përpara në mënyrë që Kisha Ortodokse Shqiptare të mos përparojë e të lulëzojë si gjithë kishat ortodokse të tjera në Evropë, por të mbetet vasale e nënshtruar dhe e shtypur nga kisha ortodokse greke. Por tashmë që ka kaluar më shumë se një shekull pas gjithë atyre përpjekjeve të mëdha e sakrifica të pafundme që kanë bërë dhe vazhdojnë të bëjnë shqitparët për të pasur një kishë të pavarur, nuk do të jetë e largët dita kur fytyrave të renegatëve antishqitparë të shitur, peshkopëve grekë dhe gjithë karvanit të tyre do tu cirren maskat e do të gjykohen shumë rëndë nga vetë popullit, që kërkon që kisha shqiptare të jetë e nderuar dhe e respektuar, me, mbi të gjitha, e drejtuar nga primatë shqiptarë, krahas kishave simotra në botë.

Ju renegatë, ku bën pjesë edhe Atë Foto Cici duhet të dini se në drejtshkrimin për botimin e librave të shenjtë në vendin tonë, pra në mëmën Shqipëri, hera - herës në këto botime është zgjedhur një gjuhë e arsyes dhe shumë tolerante dhe e kuptueshme ( e përbërë në të shprehur edhe nga gegërishtja, edhe nga toskërishtja), ku të dyja dialektet së bashku harmonizohen aq mirë, sic e ka bekuar edhe Perëndia.

Atë FOto Cici! Në shkrimet tuaja kemi vënë re se, përvec se jeni një ushtar i bindur i grigjës së grerëzave të Janullatosit, tek ju haset edhe një dukuri tjetër. Ju jetoni me gjuhën e mohimit, provokimit e shantazhit, prandaj na jipni rastin të theksojmë se në lidhje me zotin Sefi Protopapa po ju tregojmë se ky zotëri i nderuar nuk e pati si shpreheni ju, as trill as aventurë të tij personale, ngjarjen e madhshumë historike që ndodhi në kishën ortodokse Shën Maria të qytetit të Elbasant, e cila realizoi pavarësinë e plotë nga kisha ortodokse e udhëhequr nga peshkopi grek Janulaltos. Pohojmë me gojën plot se zoti Protopapa është një qytetar i madh i diasporës shqiptare në Amerikë, i cili ka punuar dhe vazhdon të punojë pa u lodhur për cështjen kombëtare. Ai është gjithashtu një publicist i shquar e njëkohësisht anëtar nderi i shoqatës "Vatra" në SHBA që ka kontribuar me të gjitha mënyrat duke u përpjekur vazhdimisht që Shqipëria të jetë sa më demokratike dhe e integruar në Evropë. Për më tepër ai dallohet për tolerancë fetare dhe këtë e ka pasqyruar herë pas here duke botuar shkrime të një cilësie të lartë për nga përkushtimi e dashuria pa kufi për mëmën Shqipëri. Kështu fakti që ai është aktivizuar duke dhënë ndihmesën e tij personale për një kishë të pavarur ( në rastin tonë bëhet fjalë për kishën e pavarur të Elbasanit) është një pjesë e kontributit dhe e luftës së tij që i takon cdo shqiptari kundrejt atdheut të tij. Nuk mund ta quash kurrsesi këtë gjë si një cështje që nuk i takon, përderisa hyn tek detyrimet që ka cdo shqitpar ndaj atdheut të tij.Për më tepër, kisha në tërë veprimtarinë e saj, është pjesë përbërëse e historisë së popullit shqiptar, me martirë e sakrifica të pafundme për të mirën e kombit. Zoti Protopapa me të drejtë ka kërkuar dhe vazhdon të kërkojë ruajtjen e vazdimësisë historike të Kishës Ortodokse brenda tërë rregullave kanonike e juridike të saj, si gjithë kishat simotra ortodokse në botë. Atë Foto Cici jeni tepër i informuar dhe shumë më tepër i besuar që ju kanë dhënë informacione tepër të sakta kur thoni se peshkopi Ignati i Beratit ishte zgjedhur 6 vjet më parë, por për arsyet që dihen nuk ishte pranuar,prandaj ekskluzivisht ky lloj Ignati na paska zënë radhën që më 1994 me qëllim që të vihej Peshkop në Dioqezën e Beratit dhe se vëllai ynë shqiptari Atë Joan Pelushi u vesh peshkop dy ditë mbas veshjes peshkop të Ignatit nga Janullatosi. Shumë e pabesueshme dhe mjaft e turpshme për ta besuar. Pra peshkopi grek Janullatos veshi Ignatin më përpara, që të siguronte vazhdimësi në kryesimin e kishës ortodokse shqitpare ( meqë rregullat e kishës janë të tilla që i njohin të drejtën ekskluzive për kreun e Kishës atij që vishet më përpara, pa pasur probleme dhe kontradita nga ana kanonike). Me fronësimin e Ignatit, që me të drejtë zoti Protopapa e ka quajtur këtë lëvizje "djallëzia në vazhdim" të kishës greke, kemi të bëjmë me një ndërhyrje nga shteti grek. Kisha jonë kthehet kështu në vasale të kishës greke. Kisha motër greke nuk ka asnjë të drejtë kanonike të ndërhyjë e të urdhërojë në ndonjë kishë tjetër, dhe aq më tepër në kishën shqiptare. Prifti Ignati i kurorëzuar e fronësuar antikanonikisht ka shërbyer në strukturat e "Ajatollahut Ortodoks" antishqitparit të tërbuar qoftëlargut Sebastianos. Në segmentet e kishës motër greke ka kohë që "shkrimi i shenjtë" po zëvendësohet me Megali - idenë dhe klerikë të shumtë greke në vend që të ëndërrojnë parajsën, ëndërrojnë vorio - epirin. Prandaj mund të arrijmë në përfundimin mjaft të qartë e të saktë se pretendimi që robi i Perëndisë Iganti është arvanitas, nuk mund të provohet dhe është i paqëndrueshëm, sepse shteti grek është kritikuar nga shumë organizma ndërkombëtae pikërisht për mosnjohjen zyrtare të pakicave etnike në Greqi.

Neni 44 i Statutit temeltar i hartuar dhe miratuar nga Kongresi Panorthodhoks i Korcës më 1929 dhe i miratuar nga Patrikana e Stambollit më 1937, nuk lë asnjë keqkuptim për asnjë nga elementët e gjakut, gjuhës dhe nënshtetësive të krerëve të Kishës Ortodokse. ZOti Protopapa nuk mund të dalë kundër atdheut që e lindi dhe e rriti. Ku ju Atë Cici, i drejtoheni atij me fjalët më të turpshme prej një tradhëtari duke i thënë se paska ende kohë që zoti Protopapa të ndreqë atë që ka ndodhur në kishën e Elbasanit, përgjigja jonë për ju dhe për bashkëpunëtorët tuaj të tipit agjenturor Janullatos është se ngjarja e Elbasanit tregoi se në Shqipëri ka burra dhe do të ketë gjithmonë që ti dalin zot fateve të Atdheut kur ai është në rrezik. Ngjarja e Elbasanit në kishën Shën Maria më 8 Tetor 1995 ishte një ditë solemne dhe shumë madhështore, sepse u realizuar Pavarësia e Kishës Ortodokse Autoqefale Kombëtare Shqiptare të vërtetë, ku pati një pjesëmarrje të paparë, gazetarë, kameramanë, personalitete e ambasadorë të huak, përvec besimtarësh të panumërt, fakt ky që juve ju errëson sytë. Ishin të pranishëm gjithashtu njerëz nga shumë vise të Shqipërisë, të cilët u mblodhën në oborrin e kishës për të festuar kurorëzimin e Pavarësisë së Kishës Ortodokse ashtu sic mblidheshin burrat qëmoti nëpër kuvend historike dhe vendosnin për fatet e popullit. GJendeshin fëmijë, të rinj, bura dhe pleq të moshuar, e casti më entuziast ishte kur këmbanat nisën të binin papushmi dhe të pranishmit u përlotën e u përqafuan nga shenjtëria e asaj dite të vecantë e asaj ngjarjeje të shumëpritur. Kjo do të shënonte largimin e klerit grek nga Kisha e Elbasanit dhe fillimin e luftës për Autoqefali e Pavarësi të Kishës Ortodokse Shqiptare.

Për rolin e saj të vecantë, nuk duhet lënë pa përmendur këtu edhe ndihmesa e cmuar që ka dhënë dhe vazhdon të japë shoqata "Vatra" me qendër në Nju Jork, me kryetarin e saj shumë të nderuar z. Agim Karagjozi. Ky zotëri na ka qëndruar pranë gjithmonë në përballimin e problemeve të nxehta që ka pasur kisha jonë Shën Maria, si nga ana financiare ashtu edhe nga ajo shpirtërore, duke dhënë kështu një ndihmesë të përgjithshme edhe në cështjen kombëtare. Për këtë gatishmëri, ne pjesëtarët e komunitetit ortodoks të qytetit të Elbasanit i urojmë atij jetë të gjatë e punë të mbarë në veprimtarinë e shoqatës "Vatra". Zoti e bekoftë atë dhe të gjithë bashkatdhetarët shqiptarë me banim në SHBA për kontributin e tyre historik e kombëtar!

Kjo përkujdesje e shoqatës "Vatra" nën drejtimin pesonal të zotit Agim Karagjozi ka bërë që kisha jonë të vazhdojë të qëndrojë e paepur në veprimtarinë e saj, por cka është më e rëndësishme, që ajo të mos ndikohet e të mos bjerë në duart e helenistëve grekë dhe të jetë vazhduese e denjë e kishës së vërtetë që ëndërrojnë shqiptarët, të pavarur, ashtu sic na e kanë lnë amanet të parët tanë ashtu sic na e la edhe aritekti i saj, Noli i madh.

Pra, sic e shikoni, Atë Cici, këto që ju përmenda më sipër janë evenimente e ngjarje të mëdha historike të Kishës dhe të popullit; dhe ju nuk mund t'i merrni këto për gjëra të thjeshta dhe t'i anashkaloni ashtu sic jua servirin juve padrinot grekë vetëm e vetëm të mos u prishen planet kishës ortodokse greke e dhespotëve të saj, të cilët janë betuar përpara djallit se do të vazhdojnë përjetësisht ta mbajnë të pushtuar kishën ortodokse shqiptare nën thundrën e kishës ortodokse greke.

Si do të jetë gjykimi juaj nga populli, kur ju i mohoni prejardhjen, gjuhësinë, historinë e aq më tepër kur ju na vini në krye të besimeve fetare lerikë me kombësi të huaj e me histori antishqiptare? Për bëmat e Janullatosit po ju informoj por njëkohësisht po ju drejtohem edhe juve që na dilni kaq "naiv" sepse ju nuk jeni aq sa tregoheni, si anëtar nderi i grigjës së grerëzave të satanait Janullatos: A nuk është antikanonike, antijurdiike, antihistorike e gjithë veprimtaria juaj dhe atyre që i shërbeni, teksa po ju rendis përmbyllësisht argumenta të tilla të vërteta që kanë tronditur opinionin shqiptar, siv vijojnë?

Ç'mund të na thoni mbi rëndësinë e madhe dhe historike të ekzistencës së statutit të kishës ortodokse të hartuar në Korcë në vitin 1929 dhe miratuar në 1937 nga kryeqendra e ortodoksisë botërore (patrikana e Stambollit)? Po për sakrifikimin e kryepeshkopittë parë të Shqipërisë, Visarjon Xhuvanit që luftoi me mish e me shpirt për pavarësinë e kishës ortodokse shqitpare? Ky statur u njoh dhe është plotësisht në fuqi edhe sot nga të gjitha kishat ortodokse simotra në botë, ku neni 16 i këtij statuti nuk lejon drejtimin e kishës shqiptare nga kleri i huaj, e sidomos ai grek? Pse ju i jepni rëndësi statutit të vitit 1950, hartuar në kohën e Enver Hoxhës, i cili nga përmbajtja ishte një procesverbal ushtarak i asaj kohem që udhëzonte se si duhej të vihej kisha në shërbim të organeve të sigurimit të shtetit, por që më shumë për mosnjohjen e këtij statuti të diktatorit Hoxha, Patrikana e Stambollit lëshoi rrufe e britma në tërë botën që të mos e njihte asnjë kishë ortodokse në botë dhe që ju e shpura juaj na e njihka se ju shkon për shtat, ku përvec oficerëve të sigurimit të shtetit, në krye të kishës mund të viheshin edhe djaj me rroba të shenjta, si djalli Janullatos me kombësi greke?

Pse veprat teologjike të përkthyera nga arkitekti i Kishës Ortodokse Shqiptare, Theofan Stilian Noli, të cilat janë shkruar me gjuhën e nënës e me theksin e ëmbël të gjuhës shqipe, i zëvendësuan me përkthime të reja greke e ku në to vihet re ( në të shkruar e në të folur) një kulturë me ndikim helenist? A nuk përbën kjo një akuzë të rëndë për ndërhyrjen e kishës greke në kulturën e kishës ortodokse shqitpare? Një akuzë e ngjashme i drejtohet edhe Akademisë së Shkencave dhe stafit të saj, që në njëfarë mënyre, janë në krye të kulturës shqiptare, por sic thotë populli, i ka zënë një gjumë letargjik prej vitesh nga ilaci helmues i djallëzisë greke? Si mund të jetë e moralshme që fatet e vendit t'i drejtojnë këta njrëz që duket senuk u rrjedh gjak shqiptar në deje?

Pse Akademia e gjumit letargjik nuk reagon fare kur cënohet historia dhe fatet e kombit tonë, bashkë me institucionet drejtuese të tjera të shtetit shqiptar që jnaë të detyruara të mbrojnë interesat dhe vlerat kombëtare shqiptare, të ndërhyjnë e të ndalojnë urgjentisht cdo mision me karakter antikombëtar? Pse nga këta zyrtarë pranohen ende marrja dhe dhënia e titujve hierarkikë nga Janullatos në udhëtimet e tij turistike që bën nëpër botë dhe që kthehet triumfator si gjeneral Badolja, me cantën e tij të mbushur me tituj e komplote kundër kishës ortodokse shqiptare? K{ta tituj duhet t'i marrë një bir shqiptari për kishën shqiptare.

Atë Foto Cici, ju e dini mirë sulmin eorganizuar në radhë të parë nga ju vetë, lakejtë e Janullatosit, të dirigjuar nga vetë hirësia Janullatos, që iu bë komunitetit tonë ortodoks në kishën "Shën Maria" duke shpërndarë mbi 15 000 fletushka format, ku cdo fletushkë kishte për kryefjalë kishën ortodokse autoqefale të Shqipërisë, Tiranë. Nënteksti i saj me shkronja të mëdha lëshonte mallkime dhe udhëzonte popullin shqiptar që të mos njihte pavarësinë e kishës ortodokse të Elbasanit, fletushka këto që u shpërndanë në cdo shtëpi të Elbasanit, pavarësisht nga besimi, si në natën e Shën - Bartolomeut. Si duhet ta kuptojmë këtë? Ku e gjeti hirësia të drejtën morale dhe legjitime për organizimin e sulmeve të tilla të tipit fashist e vëllavrasës në vendin tonë në këto kohë demokratike, a thua se ne shqitparët u zemë kaq shumë besë të huajve e se kaq poshtë kemi rënë?

Si mendoni ju zoti Cici, se të gjitha këto padi që jua parashtruam më sipër duhet ti quajmë faje dhe se duhet të qortojmë zotin Janullatos që ai të mos bëjë më? Jo, jo zotëri! Gaboheni shumë rëndë sepse këto nukjanë faje por krime ndaj një populli paqedashës. Vërtet koha po kalon dhe do të vazhdojë të ecë në rrjedhën saj, por ju sigurojmë me shumë besim se nuk do të jeët e largët dita në të cilën gjithë besimtarët ortodoksë dhe vetë populli shqiptar do të presin ngadhnjimin përfundimtar të pavarësisë së plotë të Kishës Ortodokse Autoqefale Kombëtare Shqiptare, duke e pastruar nga cibanët e huaj, nga kleri i huaj që na solli kaq e kaq mundime e përcarje të madhe midis njëri tjetrit.

Prandaj, vendosja nëkrye të Kishës Ortodokse Shqiptare një kryepeshkop shqiptar, përbërja e Sinodhit të Shenjtë vetëm me peshkopë shqiptarë, zbaimi i statutit tëvitit 1937 të njohur botërisht nga të gjitha kishat simotra në botë, përbën në vetvete pamjen e vërtetë të kësaj kishe, domosdoshmëri kjo morale, juridike dhe historike për një përfaqësim dinjitoz në shkallë kombëtare dhe ndërkombëtare të kishës sonë shqiptare. Kështu para se të jap një mesazh për gjithë popullin shqiptar, zoti Cici dua tju thekson përfundimisht se për cdo shqiptar gjuha e nënës, historia e popullit tën, ngjarjet e mëdha historike, ligjet e shoqërisë shqiptare me të cilën janë ndërtuar dhe udhëhiqen institucionet laike e fetare të hartuara e të dala nga vetë populli ynë janë sa të shenjta, aq edhe të paprakshme e të pazëvendësueshme historikisht. Ju dhe të gjithë ata që mohojnë këto vlera nuk keni të drejtë për t'i ndryshuar e për t'icuar aq poshtë vetëm e vetëm se jua servirin të huaj që nuk na e duan të mirën. Besoj se kjo është mjaft për të kuptuar se sa poshtë keni rënë.

Në përfundim dëshiroj t'i jap një mesazh popullit tim, i cili më rriti bekoi, por edhe më besoi një detyrë të shenjtë si prift, duke zëvendësuar fjalorin e gjuhës së ashpër me të cilën iu kam drejtuar armiqve të kombit me gjuhën e ëmbël e të arsyes, duke iu drejtuar me këtë mesazh:"Mbarimi i dymijëvjecarit dhe fillimi i mijëvjecarit të tretë kërkon që si kisha, ashtu edhe kombi duhet të udhëhiqen nga programe të vërteta kombëtare e duke u mbështetur në traditat tona kombëtare shqiptare, të cilat sjellin rrjedhimisht ngjarje dhe ripërtëritje tek individi, familja, shoqëria për të nakujtuar të kaluarën e lavdishme apo edhe dështimet. Kështu e vetëm kështu do të njohim e do të krenohemi me identitetin tonë kombëtar e të përgatisim një të ardhme më të mirë kombëtare gjatë këtij mijëvjecari, pa u larguar nga familja evropiane, por pa u larguar edhe nga trualli e zakonet tona si familjarë të hershëm të Evropës, me sjellje, punë dhe vepra të mira të vendosur në ballin e popujve që na takon".

* Fakulltari i Kishës Orthodhokse

Autoqefale Kombëtare Shqiptare

Shën Maria, Elbasan.

Elbasan, 28.8,2003.