Studentet dhe Sherbimi Ushtarak ne Shqiperi

[Enri]

Qe studentet shqiptare te Universiteteve shqiptare, jane qytetare te Republikes se Shqiperise, kjo eshte nje e vertete absolute, e cila behet e tepert kur kujtohet ne rastin e shqyrtimit te ligjit per sherbimin e detyrueshem ushtarak ne Republike. Qe presidenti i republikes, merr vendime ne te mire te mbrojtjes se barazise se qytetareve para ligjit, edhe ne rastin e shqyrtimit te ligjit per sherbimin e detyrueshem ushtarak, eshte ne te miren dhe nderin jo vetem te presidentit, por edhe te institucionit qe ai perfaqeson. Qe ministri i mbrojtjes i vendit, tregon hapur, hallet e institucionit qe drejton, dhe politikat per perballimin e atyre halleve edhe ne rastin e shqyrtimit te ligjit te sherbimit te detyrueshem ushtarak, kjo tregon per karakterin e transparences demokratike te punes te atij ministri ne lidhje me informimin e publikut. Te gjitha sa u permenden me siper, nuk kane nevoje per shume mundim per t'u kuptuar. Ajo qe beri dhe ben pershtypje gjate shqyrtimit te ketij ligji, eshte spekullimi politik me permbajtjen e tij, vecanerisht nga forume rinore, te cilat nga ana tjeter, propagandojne me te madhe perkushtimin e rinise per perballimin e veshtiresive te zhvillimit ekonomiko-social te vendit. Shoqeria e hapur ne te cilen jetojme, dhe tek e cila besojme, i lejon cdo kujt te shprehet dhe te vendose edhe per ceshtje kryesore si ai i kryerjes se sherbimit ushtarak te detyrueshem. Rreth kesaj, pak u degjua mendimi i te rinjve, jashte gojes se politikaneve. Kjo me shtyu te hetoj rreth ketij problemi ne mjediset ku studentet rrojne dhe punojne dhe me poshte do te rreshtoj ne menyre te permbledhur ate qe mesova prej tyre. "Nuk deshirojme qe studentet te perjashtohen nga sherbimi ushtarak, por do te ishte mire qe ashtu si edhe ne vende te tjera te Europes, ligji te percaktoje si alternative moskryrerjen e sherbimit ushtarak te detyrueshem, per shkak te bindjeve vetiake te qytetarit, si dhe kompensimin e ketij sherbimi me pune shoqerisht te dobishme. Deri me sot ne Republiken e Shqiperise, pervec rasteve te vecanta, ekziston ligji i moskryerjes se sherbimit te detyrueshem ushtarak prej qytetarit, vetem kundrejt pageses se atij sherbimi". "Me shume se sa nevojedhe domosdoshmeri e studenteve per t'u perjashtuar nga sherbimi ushtarak, nxitja per hartimin dhe permbajtjen e ketij ligji, duket si perpjekje absurde e segmenteve te politikes dogmatike". "Do te isha per kryerjen e sherbimit te detyrueshem ushtarak, per te gjithe ata studente djem dhe vajza, te cileve ndergjegjja u lejon nje gje te tille, ne radhet e forcave te rendit publik. Sot ne Shqiperi, ka me nevoje se kurre per ndryshimin cilesor te forcave te rendit dhe pjesemarrja e studenteve ne ato forca do te ishte kontributi shume i rendesishem i rinise shqiptare ne zhvillimin ekonomiko-shoqeror te vendit". Ne kete mendim te fundit deshiroj te ndalem, per t'iu kundervene dogmes pseudopolitike te perfaqesuesve te forumeve rinore apo edhe te deputeteve te Kuvendit te Shqiperise, sipas te ciles studentet, me mire t'i leme te mesojne se sa t'i "militarizojme". Personalisht do ta shikoja vertet si nje kontribut te rendesishem, qofte edhe perkohesisht, te studenteve te Shqiperise ne ngritjen e prestigjit te forcave te caktuara te rendit publik. Me i mire ky veprim se perjashtimi i tyre nga sherbimi ushtarak i detyrueshem deri ne vitin 2005. Nuk me duket veshje e pakuptimte nen uniforme, per te gjithe ata qe ndergjegjja iu a pranon nje gje te tille, aq me teper militarizem ne shoqerine e hapur ku rrojme. Madje me duket si shprehje qytetarie, ku gershetohet ligji per kryerjen e atij sherbimi me zgjedhjen vullnetare. Per me teper, ide te tilla nuk jane te reja. Shpesh here ne shoqeri te zhvilluara ceshtja e rendit publik behet ceshtje e forcave me te perparuara te tyre. Studentet sllovene dhe kroate si edhe pedagoge te tyre, u reshtuan vullnetarisht ne forcat e rendit per nje fare kohe gjate tranzicionit qe paten. Gjendja e rendit publik ne Shqiperi, si edhe perberja e forcave te mobilizuara per ruajtjen e tij, nuk do ta linte menjane kontributin vullnetar dhe sipas ligjit te sherbimit te detyrueshem ushtarak te student-_ Ata dhe shoqeria kane nevoje per ate sherbim, varet vetem nga perkushtimi i vertete i rinise per kete veprim dhe nga karakteri antidogmatik i forumeve rinore dhe ligjeve qe nxjerr Kuvendi i Shqiperise.

[Orku]

Enri ideja eshte mjaft interesante dhe pergezime qe e ke sjellur.
Ka vetem nje problem qe lidhet me zbatimin e saj praktik.
Nngritjen e nje strukture te vecante prane akademise se rendit per te stervitur dhe orientuar ata studente qe deshirojne te zgjedhin kete forme per te plotesuar detyrimin e tyre ndaj vendit.
Kjo kerkon nje program te vecante dhe te kualifikuar pasi detyra e punonjesit te rendit eshte me e nderlikuar sesa ajo e ushtarit ne kohe paqe.

[Vinny_T]

Per mendimin tim sherbimin ushtarak duhet ta kryejne te gjithe shtetasit qe jane ne moshe dhe per kete jam dakort me propozimin e presidentit te vendit Moisiu.
Sherbimi ushtarak eshte nje detyrim qe çdo shtetas ka ndaj vendit te tij dhe deri ketu nuk ka asgje anomale, kryehet ne nje moshe qe njeriu eshte duke kaluar fundin e adoleshences dhe te mesohet me disiplinen nuk eshte diçka negative por perkundrazi shume e dobijeshme per te ne jeten civile dhe gjithashtu ushtria ka pas gjithmone traditen qe ti responsabilizoke njerezit, ti beje me autonome dhe ti mesoje me veshtiresine.
Jam kundra opsionit qe duke paguar nje shume parash mund te mos kryesh sherbimin ushtarak pasi ne moshen 18 apo 20 vjeçare pjesa me e madhe e te rrinjeve nuk kane kryer pothuajse asnje dite pune dhe keshtu qe i vetmi burim parash jane prindit.
Te paguash detyrimin qe çdo shtetas ka ndaj shtetit te vet me djersen e prinderve me duket diçka e ulet dhe qe shkon kundra sencit te vlerave qe ushtria mund ti mesoje shtetaseve tane.
A eshte me ne gjendje ushtria ti mesoje keto vlera shtetaseve tane ky eshte nje kapitull tjeter po ne princip them se po).
Per sa i perket studenteve avantazhi i vetem qe kane pas dhe kane ne Evrope ne ato vende ku ushtria nuk eshte akoma profesioniste eshte shtyrja e sherbimit deri ne perfundim te studimeve po asnje nuk ka te drejte ti shpetoje atij. Ndaj dhe mendoj qe kryerja e sherbimit ushtarak te jete i detyrueshem njesoj si per te tjeret dhe per studentat pasi jane femije te te njetit popull dhe kane te njetat detyrime ndaj shtetit te tyre.
Pershendetje

[ganoid]

Ceshtja eshte pak delikate pasi kemi te bejme me nje sherbim qe nuk e do asnje ta beje por kur e mbarojne e te gjithe kujtojne me qejf te madh (te pakten keshtu kam degjuar)
Ushtria eshte nje pergjegjsi qe duhet ta marri cdo qytetar.

Por Arsyeja pse Majko i ka lene te lire studentet qe mbarojne deri ne 2005 nuk mendoj se eshte vetem mospasja e fondeve per te mbajtur keta ushtare. Ajo qendron diku tjeter.

Nqs ky ligj nuk miratohet shume shqiptare qe studjojne jashte te cilet kapin nje nr shume te madh (vetem ne itali ikin rreth 2000 studenta ne vit) do ta shohin ushtrin si nje pengese perkrah pengesave te tjera qe dihen (dritat uji rendi korrupsioni rruget.......) per kthimin e tyre ne Shqiperi

Por a duhet qe te "tolerohemi"? (flas ne veten e pare shumes pasi edhe une bej pjes aty).
Them se jo, por ne te njejten kohe mendoj se keto forca mund ti sherbejne atdheut shume here me mire si puntor civil sesa si ushtare.
Pra ajo qe tha fiori por me nje ndryshim qe keto trupa te mos perdoren vetem ne polici por edhe ne segmente te tjera te shtetit ose per shtetin. Shume mire mund te punoje si sportelist ne nje hotel dhe pronari i paguan rrogen shtetit..............................

[Pirro i Epirit]

Presidenti Moisiu ka absolutisht te drejte. Cdo shtetas shqiptar pavaresish me shkolle ose jo, sherbimin ushtarak duhet ta kete te detyruar. Eshte nje nder dhe njekohesisht obligim kombetar.

[Redi]

Ja cfare kerkon FRESSH

Ushtria, FRESSH kunder Majkos
Forumi Rinor Eurosocialist (FRESSH), kerkoi dje nje zgjidhje perfundimtare te problemit per sherbimin ushtarak te studenteve. Nenkryetari i ketij forumi, Dritan Ylli, tha ne nje konference per shtyp ne seline e PS, se FRESSH "nuk eshte dakort me percaktimin e barrierave kohore ne projektligjin per sherbimin ushtarak, por t'i jepet nje zgjidhje afatgjate dhe ne perputhje me interesat e rinise studentore". FRESSH mendon se ky projektligj "duhet te bazohet ne te drejten kushtetuese, qe te gjithe shtetasit jane te barabarte para ligjit", tha Ylli. Duke kerkuar masa lehtesuese maksimale per studentet dhe duke qene njekohesisht konform Kushtetutes, FRESSH kerkon "te negociohet qe studentet te mos kryejne me shume se 1 deri ne 2 muaj sherbim te detyrueshem ushtarak". Dekreti i Presidentit i dates 5 maj 2003, ktheu per rishqyrtim ne Kuvend ligjin "per sherbimin e detyrueshem ushtarak", duke argumentuar se ky vendim lidhet me antikushtetueshmerine e nenit 43 te ketij ligji, ne te cilin perjashtohen studentet nga ky sherbim.


***********************************************

Ajo qe me vjen cudi nga ky shkrim, eshte se ne kohen e qeverisjes demokrate, (ishte viti 1996 ne mos gaboj) nga Forumi Rinor i PD-se dhe nga Unioni i Pavarur Studentor u kerkua nje gje e tille, pra ku studentet te favorizoheshin ne lidhje me Sherbimin Ushtarak dhe i kerkuan mbeshtetje dhe Forumeve te tjera Rinore, por FRESSH nuk e mbeshteti nje inisiative te tille.

Atehere u be nje ligj i perkohshem ne lidhje me studentet qe kishin mbaruar brenda nje viti te caktuar (nuk me kujtohet se per cilin vit behej fjale).
Ne ate kohe Shqiperia ishte pa Kushtetute.

Ndersa sot FRESSH po kerkon te njejten gje qe kundershtoi dikur.

[Enri]

Kostoja ekonomike e shërbimit të detyrueshëm ushtarak


Nga Dorian Hajno*

Diskutimi i ngritur kohet e fundit ne media mbi ligjin e sherbimit te detyrueshem ushtarak ka edhe nje dimension ekonomik, i cili mund te ndihmoje ne sqarimin e disa pikave, analizuar gjeresisht ne shume vende te zhvilluara ne keto dyzet vitet e fundit. Nje interes i tille për rolin ekonomik te ligjeve mbi ushtrine eshte vene re, pasi keto procedura kane nje efekt te drejtperdrejte mbi tregun e punes si edhe mbi treguesit makroekonomike te vendit, jo vetem ne planin afatshkurter e afatmesem, por kane edhe rrjedhoja afatgjata. Sherbimi ushtarak eshte gjithashtu nje prej faktoreve qe individi merr parasysh ne zgjedhjet jetesore qe ben, si per shembull moshen e hyrjes ne tregun e punes, vazhdimin ose jo te studimeve universitare e deri ne moshen e marteses dhe lindjes se femijeve.
Pra, nje vleresim ekonomik do te ndihmonte si institucionet ne vleresimin e alternativave, ashtu edhe ato mijera familje te thjeshta, te cilat çdo vit vendosin nese do t’i paguajne shtetit 300 000 leke apo do t’i dergojne djemte e tyre ushtare. Bazat teorike te studimeve mbi efektin ekonomik te sherbimit ushtarak jane hedhur ne universitet amerikane Massachusetts Institute of Technology (MIT) dhe Princeton Univesity, duke u bazuar mbi te dhenat nga ekonomia e ShBA-ve. Keto studime ishin rreth influencuesve ne krijimin e struktures vullnetare te ushtrise amerikane, sepse sot me pak se 10% e te rinjve kryejne sherbim ushtarak. Mbi keto arritje shkencore jane bazuar studime ne shume vende te botes, te cilat perdorin modele ekonomike dhe teste ekonometrike per te zbuluar efektin e sherbimit ushtarak.
Ne mungese te te dhenave te nevojshme mbi tregun e punes ne Shqiperi, te dhena te cilat kerkojne pyetesore te detajuar dhe te shperndare gjeresisht, na mbetet te analizojme nje studim te nje vendi te huaj, i cili te jete i perafert me vendin tone dhe keshtu te mund te na tregoje ne vija te pergjithshme disa prej efekteve ekonomike me te rendesishme. Pas nje analize te gjere, nje studim nga Izraeli u zgjodh per disa arsye. Perveç kualitetit shume te larte te studimit, te sponsorizuar nga Banka e Izraelit, ai ka veçorine se te dy shtetet tona kane nje numer popullsie shume te perafert, te dyja vendet kane sherbim te detyrueshem ushtarak si dhe faktin se ky studim e ve theksin mbi efektin e ndryshem qe ka sherbimi ushatarak mbi te rinjte me nivel arsimor universitar, nga ata me shkolle te mesme ose tetevjeçare.
Studimi ne fjale sqaron se pari natyren e tregut te punes, i cili eshte i ndryshëm per te rinjte me arsim te larte, nga ata me arsim te mesem ose ata me arsim tetevjeçar. Diploma e pjekurise ka si efekt ndihmen qe u jep te rinjve ne gjetjen e vendeve te punes, të cilat japin shume mundesi trajnimi teknik ne forme eksperience. Ndersa te rinjte me diplome universitare perfitojne nje rritje te shpejte te te ardhurave ne 10 vitet e para te futjes ne tregun e punes. Bazuar mbi kete strukture te kerkese-ofertes, studimi mat te ardhurat e te rinjve per secilin grup: me arsim tetevjeçar, me arsim te mesem dhe me arsim universitar. Per te pare se çfare efekti ka nje vit sherbimi ushtarak, teorikisht i shtohet çdo individi nje vit me shume eksperience ne pune dhe analizohet se çfare ndryshimesh do te viheshin re, ne qofte se kjo do te ndodhte me te vërtet.
Rezultatet statistikore tregojne se nje vit me shume eksperience pune do t'i rriste te ardhurat mesatare gjate gjithe jetes se te rinjve me nga 2.7%. Por ka ndryshime te medha midis efektit ne çdo grup sipas arsimimit. Rritja do te ishte 1.6% per ata me arsim tetevjeçar, 2.1% per ata me shkolle te mesme dhe 4.4% per ata me shkolle te larte. Duke analizuar keto rezultate, mund te themi se efekti i nje viti sherbim ushtarak te detyrueshem u kushton te rinjve rreth 3% te te ardhurave te mundshme gjate githe punesimit te tyre. Ky rezultat eshte i rendesishem, pasi na jep nje kuantifikim te perafert dhe te drejtperdrejte te efektit qe sherbimi ushtarak ka mbi te ardhurat e te rinjve ne te ardhmen. Gjithashtu veme re se kostua eshte tri here me e larte per ata me arsimim te larte, sesa per ata me shkolle tetevjeçare ose pa arsim.
Ky efekt vihet re, pasi mundesitë e te rinjve per te perfituar nga eksperienca e marre ne pune eshte e ndryshme dhe gjithsesi varet nga niveli arsimor. Nje i ri, pa asnje lloj edukimi, do te perfitonte shume nga shkuarja ne ushtri, pasi atje do te trajnohet ne specializime te ndryshme per t'u bere i afte te mbroje atdheun. Keto specializime, qofte edhe fare te thjeshta, do te jepnin nje ndihmese te madhe ne kete rast, pasi alternativa jashte ushtrise, pra ne tregun e punes, eshte shume e dobet ose pothuajse zero. Per dike me pak me shume edukim, ky efekt do te ishte pak me i vogel e keshtu me radhe. Nga ana tjeter, nje programues kompjuterash, mjek ose edhe gazetar, ne nje vit eksperience ne pune do te mesonte shume mbi profesionin e vet, nje mundesi kjo qe nuk do ta kishte ne ushtri.
Te rinjte me arsim universitar do te ishte me mire te punojne ne fushen e tyre. Kjo nuk do te thote se s'duhet te sherbejne ne mbrojtje te atdheut, por kushtet duhet te krijohen qe ata te mund te perdorin dijet e tyre te veçanta ne ndihme te mbrojtjes sa me efektive te vendit, siç ndodh, per shembull, ne disa vende evropiane. Luftërat e shekullit te 21-te nuk kryhen vetem me pushke, tanke e artileri. Ato kerkojne edhe specialiste informatike, organizimi ekonomik e gazetare, siç e tregoi edhe lufta e fundit ne Irak, ku kontributi i dhene prej mjeteve te informacionit ishte shume i madh dhe i vleresuar nga komandantet ushtarake.
* Autori është student në Universitetin Simon Freizer, KANADA

[Kryeplaku]

perSHENDETje
Mendimi im....
Nga ushtria me shume po humbim se sa po perfitojme dmth. Shqiperia nuk ka asnje armik pse duhet te paguaj kaq leke per ushtrine nderkohe qe ato lek mund te shkonin ne fusha qe po vuajne si arsimi dhe shendetsia. Gjithashtu shqiperia ka munges intelektualesh pra me mire do ishte me ato leke te ngrije dhe disa universitete te tjera e t'i japi mundesine popullsise te shkollohet, sepse analfabetizmi eshte porblem shqetesues per shtetin, mos harojme se te gjithe ata kriminelat qe shofim ne televizor nuk kane me shume se kater klase shkolle.
Nga ana tjeter kush do kishte guxim te shkrije ushtrine, mendimi im eshte se ushtri duhet te bejne te gjithe shtetasit (meshkuj)shqiptar per 1 muaj, (ku do te mesojne menyrat e mbrojtes, saper atdhetarizmin e te tjerat mund t'i marin midis shkolles)keshtu qe nese dikur Shqiperia do te jet ne rrezik ateher do te ket nje fare gadishmerie dhe mund te shpalli "veshje te menjeheshme". NJe zgjidhje tjeter do ishte ulja masive e numrit te ushtarve dhe kthimi i saj ne ushtri private, ushtri e cila mire do bente te ndihmonte dhe ne uljen e kriminalitetit.falemiNDERit

[Toro]

E vetmja menyre eshte kthimi i ushtarit ne profesion. Ne vend te kesh 35 000 shtetas cdo vit te humbasin kohen, parate dhe energjite ne budallalleqe duke luajtur rolin e ushtarit dhe duke u shqepur ne groshe e caj, me mire mbaj 10 000 USHTARE profesioniste, me rroge mujore dhe me pergatitje me te mire me kontrata 10-15 vjecare. Te pakten atehere mbase do te quhemi se kemi ndonjihere ushtri.
Qe nga 1945 deri ne 2003 ushtria nuk ka shkrehur ndonji arme kunder armikut te jashtem. Me miliarda e miliarda dollare jane hedhur ne hava, duke blere hekurishte qe nxjerrin tym ( ne i quajme tankse) dhe 22 kacatora qe ne i quajme avione luftarake, Mos flas per nendeteset qe jane si kuti konservash qe fusin uje. Dhe te gjitha keto duan nje efektiv njerezish dhe fondesh te larte.Per cfare? Per te thene se kemi ushtri? Apo per te trembur popullin , te cilin ushtria supozohet se duhet ta mbroje.
Kush do mund te shkoje vullnetar ushtar ( nese ndihet se kjo e ben me patriot). Dhe po nuk u plotesua ai 10 000 me ane te shortit nxjerr ata qe duhet te plotesojne numrin. Thjesht. Pa patriotizma hipokrite, pa fjale te medha si ato te presidentit Moisiu.

[rolua]

nje pyetje te shkurter sepse ato me larte nuk i mora dote vesh te gjitha!

per studentet qe jane jashte Shqiperie cfare ndothe me ushtrine???





""""""""""""""""""""""""""""""""""""roeli""""""""""""""""""""""""""""""""""""