Statusi i Kosovës diskutohet në Kongresin amerikan.
Duhet të pritet sa të plotësohen standardet, apo të bëhet një zgjidhje urgjente
Kongresmenët, kërkesë Bushit për pavarësinë e Kosovës
Statusi përfundimtar i Kosovës ka mbetur i pazgjidhur që nga viti 1999, kur Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara miratoi rezolutën, për t’i dhënë fund ndërhyrjes së NATO-s në ish-Jugosllavi dhe administrimit të saj nga OKB-ja. Rreth 4 vjet më vonë pas përfundimit të gjakderdhjes mes serbëve dhe shqiptarëve, 25 mijë trupa të udhëhequra nga NATO-ja, duke përfshirë edhe 2 mijë amerikanë ruajnë rendin dhe qetësinë në Kosovë.
Në fjalën e saj dje para Komisionit të Dhomës së Përfaqësuesve për Marrëdhëniet Ndërkombëtare, ndihmësnënsekretarja e Shtetit për Evropën Jug-Qendrore, Janet Bogue, tha se Kosova ka bërë përparime të ndjeshme drejt një shoqërie demokratike multietnike. Megjithatë, shtoi ajo, nuk është bërë mjaft përparim për plotësimin e disa kushteve të rëndësishme, siç janë funksionimi i institucioneve demokratike, shteti ligjor, liria e lëvizjes, kthimi i refugjatëve dhe integrimi social, qëndrueshmëria ekonomike dhe krijimi i një force të qëndrueshme mbrojtëse në Kosovë. Për këto arsye tha zonja Bogue, administrata e presidentit Bush, është kundër shpalljes së pavarësisë së Kosovës apo ndarjes së saj.
“Ka nga ata njerëz në Kosovë, që kërkojnë pavarësinë e saj të menjëhershme. Ka nga ata njerëz në Serbi, që kërkojnë ndarjen e saj të menjëhershme. Ne jemi kundër këtyre dy qëndrimeve. Ne besojnë se marrja sot e një vendimi për statusin përfundimtar të Kosovës, do të vinte në rrezik stabilitetin e saj dhe vendet kufitare me të, që sapo kanë dalë nga një dekadë konfliktesh shkatërruese. Një vendim i menjëhershëm për statusin përfundimtar do të nxiste ata që mbështesin zgjidhjen e çështjes me dhunë”.
Lantosh: Urgjent pavarësia e Kosovës
Megjithatë, disa ligjvënës demokratë dhe republikanë nuk janë dakord me këtë qëndrim. Ata thonë se Shtetet e Bashkuara kanë vendosur standarde shumë të larta për Kosovën. Tom Lantosh, një nga demokratët më me ndikim në Komisionin e Dhomës së Përfaqësuesve për marrëdhëniet me jashtë tha: “Tensionet e vazhdueshme në Ballkan, nuk mund të zgjidhen në qoftë se ne vazhdojmë ta zvarritim çështjen e statusit përfundimtar të Kosovës. Për të arritur një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme në Evropën Juglindore, një rajon i trazuar nëse mund të ketë qenë me të vërtetë kështu, ne duhet t’i japim pavarësinë Kosovës dhe duhet ta bëjmë atë tani”. Zoti Lantosh dhe kryetari republikan i Komisionit, Henry Hyde, kanë propozuar një rezolutë simbolike ku i bëhet thirrje administratës së presidentit Bush që të mbështesë pavarësinë e Kosovës.
Administrata amerikane e kundërshton rezolutën, sepse siç u shpreh zonja Bogue, ajo “mund të çojë në konfuzion rreth qëndrimit të Shteteve të Bashkuara dhe në shpërqëndrimin e vëmendjes nga puna për ndërtimin e institucioneve demokratike dhe pajtimin etnik”. Edhe Daniel Serwer, i Institutit amerikan të Paqes, është kundër çdo vendimi të nxituar për negociata mbi statusin përfundimtar të Kosovës. Duhen bërë përgatitje paraprake tepër të kujdesshme, thotë ai, që të çojnë në negociata për zgjidhjen e statusit përfundimtar të Kosovës në vitin 2005. “Deri në vitin 2005, Beogradi do të ketë një Kushtetutë të re, një asamble të re dhe një president të ri. Për mendimin tim, atëherë do të jetë koha e përshtatshme për zgjidhjen e kësaj çështjeje”. Zoti Serwer tha se një rezolutë e Kongresit për mbështetjen e pavarësisë së Kosovës, megjithëse simbolike, u dërgon një sinjal të paqartë autoriteteve në Beograd dhe në Prishtinë, që më në fund do të jenë ato që do të vendosin mbi statusin përfundimtar të Kosovës.
Reagimi
Hinçer: Jo standardet para statusit
Brus Hiçner, analist për çështje të Ballkanit dhe lektor për çështjet ndërkombëtare në universitetin amerikan “Brinston”, ka deklaruar në një intervistë se përcaktimi i statusit të Kosovës nuk mund të shtyhet në pafundësi. Ai vlerëson se nëse negociatat për këtë çështje nuk fillojnë gjatë vitit 2004, Kosova mund të ballafaqohet me jostabilitet ekonomik dhe social. "Unë ende e mbaj qëndrimin për standardet bashkë me statusin e jo për standardet para statusit. Në bazë të kësaj do të duhej të drejtoheshin të gjitha aktivitetet. Procesi i standardeve duhet të zhillohet pas përcaktimit të statusit. Mendoj se Bosnja paraqet shembull të qartë se si standardet nuk u përmbushën derisa ajo nuk u bë e pavarur", -ka thënë z. Hiçner.
Sipas Patrik Moore, pasiguria dhe zvarritja e zgjidhjes së statusit në Kosovë mund t’i përkeqësojë problemet
Kosovarët nuk duhet të trajtohen si fëmijë
Situata në Kosovë mbetet e tensionuar. Plotësimi i tetë standardeve të vendosura nga kryeadministratori i OKB-së, Mihail Shtajner, për institucionet e Kosovës, duken shumë të vështira për t’u plotësuar e mbi të gjitha duan kohë. Ndërkohë që serbët vazhdojnë të punojnë për një ndarje të Kosovës. Aktualisht Mitrovica, qyteti verior i Kosovës mbetet i ndarë dhe pjesa veriore duket sikur nuk mund të bashkohet më kurrë me Kosovën. Ajo funksionon tashmë si Serbi. Situata ekonomike ka mbetur në vendnumëro, pasi procesi i privatizimeve është ende i ngadalësuar. Por procesi i privatizimeve i jep një mesazh Serbisë se Kosova nuk është më pjesë e tyre, ndërkohë që ata në preambulën e Kushtetutës që sapo kanë miratuar, këtë krahinë ata e konsiderojnë si pjesë të tyre. Nga ana tjetër, politikanët e Kosovës po bëjnë gjithnjë e më shumë presion për pavarësinë e Kosovës. Për këtë çështja ka gjithnjë e më shumë përplasje mes kryeadministratorit të Kosovës dhe Kuvendit të Kosovës, i cili ka ende shumë pak kompetenca për të drejtuar problemet e vendit. Një situatë e tillë, vetëm u jep më shumë kohë serbëve që të thurin planet e tyre për ndarjen e Kosovës. Sipas disa analistëve, statusi i pazgjidhur i Kosovës shkakton shumë tensione tek kosovarët, por njëkohësisht po bllokon dhe Serbinë dhe Malin e Zi. Sipas analistit Patrik Moore, gjatë një interviste disa ditë më parë me “Europa e Lirë”, deklaroi se vonesat dhe pasiguria bëhen burim problemesh dhe derisa gjërat mbeten të paqarta, probleme të ndryshme përfshirë ato që prekin pakicat, refugjatët, dhe krimin e organizuar do të mbeten dhe do të përkeqësohen. Ka ardhur koha që në Kosovë të shqyrtohet ajo që është bërë një veprimtari konstante burokratike dhe të lihen njerëzit të marrin në dorë punët e tyre. Kosova nuk do të bëhet kurrë një demokraci e qëndrueshme nëse komuniteti ndërkombëtar do të vazhdojë t'i trajtojë kosovarët si fëmijë”, -është shprehur Moore.
Krijoni Kontakt