Spektri: A ka bamiresi ne Shqiperi?

[ChuChu]

A ka bamirësi në Shqipëri?

- Nga Arlinda Canaj

Magazina Metropolitane

Sot një pjesë e madhe njerëzish janë mbyllur në guackën e tyre, duke siguruar të mirat materiale për familjen dhe harrojnë se jashtë nesh ka njerëz që nuk kanë mundësi të hanë dhe të gëzojnë jetën, ka fëmijë që jetojnë rrugëve, dhe plaka që qelben nga vapa nëpër trotuaret e Tiranës dhe të gjithë Shqipërisë. Janë shtuar lypësit në rrugë, janë shtuar jetimët, pleqtë kanë nisur të bëhen të tepërt për fëmijët e tyre dhe aut egzistencës normale po del një pjesë e madhe e shoqërisë njerëzore. Më të dobëtit sigurisht përjetojnë varfërinë, indiferencën dhe vetminë. Diktatura e hedhur poshtë nga një shoqëri e tërë, gjithsesi kishte një strategji të sajën për të mbrojtur të dobëtit. Nga viti 91 strukturat shtetërore kanë braktisur gjithnjë e më shumë kategoritë e dobëta në mëshirën e fatit dhe mbi të gjitha një pjesë e madhe e këtyre njerëzve kanë rënë pre e pazarllëqeve dhe trafiqeve më të mëdha njerëzore.

Dikush ka tre vila, dikush ka miliarda, dikush tërheq zvarrë karrocat në tregun e perimeve për të mbijetuar. Kapitalizmi dhe Europa ka këtë marketim, të pasur dhe të varfër. Por pamvarësisht se jetojmë në këtë botë të ashpër interesash, egziston ideali për të ndryshuar botën, për t'i dhënë një fytyrë më të bukur mjerimit.

Si të gjitha femrat e kësaj bote, ka dëshirë t'i krehë flokët bukur, të lyejë gishtat me manekyrë, të veshë fustane me rripa dhe mbi të gjitha të ketë një familje të sajën. Nga ato modele ku dhimbja dhe lumturia, grindja dhe buzëqeshja janë të pranishme si tek e përditshmja dhe tek idealja e të qënit nënë dhe grua. Liljana Mamaj nuk ka mundur kurrë t'i plotësojë këto ëndrra. Në dhjetë gusht të vitit 79, kur ishte vetëm 16 vjeçe, i priten krahët. Dora e majtë i shkulet trupit të saj deri në mes të supit, dhe e djathta në rrëzë të shpatullës. Në atë moment tragjik, një pjesë e fatit të bardhë ndërthurur me një vello bardhoshe e klithma fëmije, copëzohet në dhëmbët e makinës shirëse dhe largohet përgjithmonë, për një fatalitet dhe pakujdesi momenti. Ishte një vajzë me trup të lidhur, me flokë të gjatë deri në sup, me gojë të mprehtë siç janë fshatarkat e jugut, dhe aty mes kolektivit të punës shumë djem të rinj ia kishin hedhur vështrimet e para të dashurisë. Ishte fushata e korrje shirjeve dhe të gjithë duhet të angazhoheshin me diçka. Liljana e kish shumë qejf shkollën dhe do dëshironte të bëhej doktoreshë. Ndoshta sot më shumë se kurrë do donte të ishte e tillë. Por fati ia theu i shkatërroi gjithçka, përgjithmonë duke e lëkundur mes të paarritshmes, ish modelit të saj normal. Fillon lëngimi i saj nëpër spitale dhe një jetë e mbushur me dhimbje fizike dhe paaftësi për të larë sytë.
Në Tiranë vjen në 99, bashkë me vëllain e madh, i cili krijon familjen e tij. Sigurisht të jetojë në metropol për të është më komode, mund të ketë më shumë mundësi për tu kuruar në spitalin ortopedik të Tiranës. Por gjendja aty, është katastrofike. Nuk ka ilaçe dhe një njeri pa mbështetje financiare nuk mund të bëjë shumë. Nis e endet në Ministrinë e Punës, në Ministrinë e Shëndetësisë, deri sa siguron lejen për të shkuar në Bolonja të Italisë, ku asaj i vendosin dy proteza mioelektrike, që komandohen me anën e trurit në muskuj. Pasi mbath njëherë çorapet me to, protezat dalin jashtë funksionimit. Sot ato i shkaktojnë shumë dhimbje, por është e detyruar t'i mbajë për arsye estetike dhe për përballjen normal me të tjerët. I vëllai, me të cilin jeton, nuk ka mundësi ekonomike. Martesa e tij e parë është shkatërruar për shkak të saj. Kunata nuk donte t'i shërbente kësaj sakateje dhe t'i hiqte të mbathurat në banjo. Nis kështu endja e saj e përditshme nëpër autobuzin e Kombinatit, për të qenë sa më larg shtëpisë, sa më afër njerëzve normalë që shumë herë e shohin si jashtëtokësore dhe habiten se si ajo akoma i buzëqesh të tjerëve me dashamirësi. Nuk ka asnjë lloj impenjimi për të hequr mendjen nga asgjëja dhe fataliteti i jetës. I mungon gjithçka. Ndalon nëpër distributorë nafte dhe i shpjegon pronarëve hallin e saj. Ato i japin ndonjë lek për ta ndihmuar dhe ajo largohet shumë herë e fyer nga indiferenca. Troket në duart e shtetit, po deri më sot askush nuk e ka ndihmuar ekonomikisht. Strategjia e shtetit dhe e shoqatave është larg njerëzve në nevojë. Në shoqatën e invalidëve shqiptarë, është pranuar si anëtare dhe është e zgjedhur në bordin drejtues. Shumë herë e përcjellin me fjalë të mira dhe premtime boshe. Ish kryetarja e invalidëve shqiptarë e ka përcjellë egër "Jam e sëmurë për vete, dhe më duhen lekë për të siguruar gjak". Një pjesë tjetër i thotë: "Nuk kemi asnjë mundësi, ka dhe më keq se ty!" Shoqata e personave me aftësi të kufizuar i ka premtuar se mund të marrë pjesë në eskursionet që ato zhvillojnë nga liqeni, ose në Durrës për të kaluar kohën. Por ajo ka nevojë për para, për mbështetje ekonomike, për proteza që kushtojnë 45 mijë euro dhe mbi të gjitha ka nevojë për të qenë njeri me dinjitet dhe me vlera për të tjerët.

Një frymë e re në Media

Eva Lena, një gazetare e re që drejton emisionin "Ftesë për çaj", duket se ka anashkaluar lajmet e mëdha bombastike që bëjnë shumë zhurmë, por nuk thonë asgjë, dhe është fokusuar në problemet e mëdha të njeriut të thjeshtë. Rasti i Liljanës e ka bërë për vete dhe ajo tani i bën thirrje një pjese të madhe biznesmenesh për të njohur rastin e saj e për ta ndihmuar atë ekonomikisht. Sigurisht që kjo kategori nuk mund të rrijë indiferente ndaj këtij rasti. Kanë filluar ndihmat sporadike. Është hera e parë që televizioni vë në plan të parë njerëz me probleme të tilla, ndërkohë që të gjitha kanalet e huaja bëjnë një punë të madhe me bamirësinë dhe me njerëzit që kanë probleme në jetën e tyre.

A ka bamirësi në Shqipëri?

Sigurisht që me daljen e Shqipërisë nga diktatura, të gjitha shtetet e botës i drejtuan sytë tek ne. Me mijëra tonelata ndihma erdhën për shqiptarët, por edhe pse një pjesë e tyre u shpërnda për familjet e varfëra, realiteti tregoi që një pjesë e tyre u përdorën për interesa vetjake, duke u shitur dhe duke u bërë mall tregëtie nga njerëz të vegjël e të pashpirt. Kjo solli dhe një lloj indiference tek shqiptarët e thjeshtë, tek ato njerëz që më shumë se të gjithë kanë nevojë për ushqime dhe për veshje. Pjesa më e madhe e këtyre kontigjenteve drejtohet në Tiranë edhe pse dihet që shumë rrethe të Shqipërisë, dhe mbi të gjitha zonat rurale kanë emergjenca më të mëdha për to..
Po shteti?
Shteti luan rolin e spektatorit përpara këtij show të madh. Nuk ka politika zbutëse, nuk ka sponsorizime, ka vetëm ligje të shkruara në letër... Gjithashtu shoqatat, ose më saktë OJQ-të në Shqipëri nga ana e bamirësisë e kanë falimentuar komplet misionin e tyre. Ato merren thuajse çdo javë me konferenca pa fund, me një rrjet të tërë të vetëpunësuarish që qëllimin kryesor kanë thjesht të sigurojnë një rrogë për veten e tyre. Është e vërtetë që sensibilizimi ka rëndësi, integrimi gjithashtu, por ku janë hapat konkretë? Pa to, çdo gjë tingëllon fallco dhe e pajetë.
Lady D-shqiptare
Xhoana Nano, bashkëshortja e re e kryeministrit Nano, ka hyrë me një fytyrë ndryshe në realitetin shqiptar. Hyrja e saj në kontigjentin Vip të politikës, solli një revolucion në mentalitetin shqiptar jo vetëm për martesën e saj me kryeministrin, por edhe me një mision që nuk mund t'i mungojë grave të politikanëve, bamirësia. Kështu vitin e kaluar, nga shtatori në nëntor ka kryer një tour të tërë në gjithë Shqipërinë duke iu gjendur pranë fëmijëve të jetimoreve, atyre me aftësi të kufizuara, duke shkuar pranë azileve të pleqve dhe familjeve të ngujuara. Eksperienca e fëmijërisë së saj, shija e keqe e të qënit jetime, e ka bërë të jetë shumë e ndjeshme ndaj gjendjes së tyre duke u angazhuar direkt e në mënyrë të përhershme me to.

Z.Rexhep Mejdani, ishte shqiptari i parë i politikës që u mor me bamirësi. Me dëshirën e tij, kur ishte president jepte 20 mijë lekë të reja çdo muaj për mbarëvajtjen e dy fëmijëve jetimë që ndodheshin në Insitut. Prej pesë vitesh këto dy fëmijë shkojnë çdo javë në shtëpinë e tij dhe tashmë e kanë lënë shtëpinë e fëmijës "Zyber Hallulli" dhe vazhdojnë shkollat përkatëse, gjithmonë nën përkujdesjen e tij, dhe pse nuk është më kreu i shtetit shqiptar.

Çfarë bëhet me fëmijët e familjes Zyberi, familja simbol e tragjedisë shqiptare.
Varfëria e skajshme migjeniane bëri shumë bujë në mediat shqiptare. Në këtë kohë kur gradaçelat po pushtojnë qiejt, a ka vend për varfëri të skajshme dhe njerëz që vdesin nga uria? Ka, dhe janë të përditshme. Duhet të ndodhë një tragjedi, që njerëzit dhe shteti të zbresin nga piedestali dhe të hedhin një sy përeth.
Z.Petrit Isufaj, drejtor i insitutit "Zyber Hallulli" na tregon se gjendja e këtyre fëmijëve është stabilizuar plotësisht. Tre prej tyre, frekuentojnë shkollën dhe me dy më të vegjlit po bëhen përgatitjet e duhura parashkollore. Xhemilja, vajza e tragjedisë, e fotografuar pranë vëllait të saj të vdekur, buzëqesh dhe tregon se është shumë mirë. Të gjithë sillen mirë me to dhe i pëlqen shumë kjo shtëpi e madhe. Ka dalë një ligj i posaçëm nga ministrja Leskaj për vazhdimësinë e pesë fëmijëve në këtë Insitut, deri sa familja e saj të stabilizohet në jetën normale dhe të jetë e zonja të mbajë fëmijët me të gjitha mundësitë. Ndërkohë, e ëma ndodhet akoma në spital ku kurohet për probleme mendore, dhe për të kujdeset dhe i shoqi. Fëmijët kanë gjithnjë vizitat e babait, dhe nënën e vizitojnë në spital.

Ndër vipat që kujdesen më shumë për fëmijët janë: Kadri Roshi, Violeta Manushi, Tinka Kurti.
Ana Bova, gruaja e ambasadorit italian që tani është larguar, ka qenë simbol i bamirësisë në Shqipëri, gjithashtu dhe gruaja e ambasadorit kanadez.
Ndërkohë dhe dy shkolla të mesme: Petro Nini Luarasi dhe shkolla Ismail Qemali, kujdesen gjithnjë për fëmijët e jetimores.

Në 16 tetor 2002, Insituti kombëtar i Integrimit të jetimëve shqiptarë organizon aktivitetin e tij të parë të bamirësisë. Në bashkëpunim me biznesmenin Harri Lena, u lidhet pension për dy vjet njëzet fëmijëve të policëve të vrarë, me një shumë prej 5 mijë lekësh në muaj.
/Ndaj fëmijëve të policëve të vrarë në krye të detyrës, apo dhe ndaj atyre të pilotëve, edhe Insituti turk "Gulistan" iu siguron bursën falas, duke u kujdesur për mbarëvajtjen e tyre dhe arsimimin falas.
/Në rrugën e liceut, për disa vite me radhë egzistonte një mensë ku fëmijët e rrugës mund të ushqeheshin gratis. Bëhej në mënyrë vullnetare nga një biznesmen. Tashmë nuk egziston më.

"Na siguroni një buzëqeshje"
Do të jetë spektakli i madh që do organizohet në Pallatin e Kongreseve në Tiranë me qëllim bamirësie. 1700 fëmijëve të mbetur jetimë do tu jepen dhurata sipas grupmoshave të tyre. Ky aktivitet i pari në Shqipëri, organizohet nga Insituti i Integrimit të jetimëve dhe do i drejtohet fëmijëve të gjithë Shqipërisë. E veçanta e këtij aktiviteti ku do jenë pjesëmarrës njerëzit më të njohur të politikës, diplomacisë dhe të fushave të artit dhe të biznesit shqiptar, ka të bëjë me vendosjen e 31 majit si dita ndërkombëtare e fëmijëve në nevojë, duke qenë se janë një kontigjent shumë i madh në Shqipëri, rreth 25 mijë.

Caritasi-Dhjetë vite ndër shqiptarë
U krijua në vitin 1993 dhe veprimtaria kryesore e tij ka qenë përballimi i situatave emergjente. Janë sjellë në Shqipëri 30205,1 ton ndihmë materiale që kanë përballuar emergjencën pas rënies së komunizmit, emergjencën pas shembjes së firmave piramidale, luftës së Kosovës dhe të përmbytjeve. Në pjesën më të madhe ndihma është në ushqime dhe veshmbathje, në ilaçe dhe pjesa tjetër të ndryshme. Është bërë rindërtimi i 47 shtëpive, ndërhyrje asistenciale në spitale të ndryshme. Gjatë përmbytjes së 2002/it, nga Caritasi u ndihmuan 4770 familje , 100 familje u asistuan me ushqim të ngrohtë dhe u strehuan në ambjentet e Pallatit të Kulturës. Guzhina e lëvizshme u siguroi ushqim për një muaj rresht, dhe ndarja e pakove me ushqime u bë për 1949 familje.
Për sa i përket shpërndarjes, Caritasi ka një rrjet të studiuar mirë gjeografik dhe ka dioqezat e veta në gjithë Shqipërinë. Nga Caritasi janë kuruar 807 persona jashtë shtetit, dhe të gjithë kanë shpëtuar. Ndërkohë ka 17 infermieri në të gjithë Shqipërinë ku vizitat janë falas dhe 47 qendra shëndetësore. Strategjia nuk qëndron vetëm në ndihmën materiale dhe përballimin e emergjencave. E rëndësishme është që popullsia të sensibilizohet dhe të integrohet drejt së ardhmes. Projekti më i afërt është një shkollë verore për fëmijët, kryesisht në zona të vështira të vendit tonë, për të mësuar sa më shumë mbi jetën dhe mbi civilizimin. Kjo me qëllimin që të ketë një lloj barazie në edukimin mes fëmijëve të qytetit dhe atyre të zonave të thella. Do përfitojnë 8 mijë fëmijë, dhe do hapen 80 qendra ku do u jepet mësim dhe drekë këtyre fëmijëve.
Sipas z. Tom Preku, drejtor i Caritasit shqiptar, është bërë kërkesa në Bashki për hapjen e një mense për të varfrit në Tiranë, veçanërisht për fëmijët e rrugës. Por ka vështirësi në gjetjen e vendit. Ndërkohë një mensë e murgeshave egziston në Lezhë, ku ushqehen fëmijët romë.
Ç'është bamirësia në thelb?
Sipas zotit Preku, bamirësinë deri më sot ne shqiptarët e kemi konceptuar si ndihmë nga të huajt. Ato janë shumë më mirë se ne ekonomikisht dhe duhet të na ndihmojnë. Nuk është e nevojshme të japësh para, ose bazë materiale për të ndihmuar të tjerët. Tek shqiptarët dhe më i varfri i të varfërve mund të japë diçka: mund të japë kontributin e vet qoftë dhe me shërbime apo me angazhimin e tij. Dikush është mjek dhe kontribuon duke mjekuar falas, dikush rrobaqepës dhe qep diçka për një grua pensioniste, dikush është infermier e kështu me radhë . Të gjithë kanë diçka për të dhënë nga vetja. Jemi 2 milion e gjysëm shqiptarë dhe nëse japim të gjithë diçka, s'do kemi nevojë për asgjë nga jashtë.


Don Bosko, Ishte një prift italian që merrte fëmijët e varfër në rrugë dhe i profilizonte në shkolla profesionale. Kështu e nesërmja e tyre do ishte e siguruar me një zanat. Për nder të tij të gjitha shkollat profesionale katolike kanë vënë emrin e tij. Dhe në Shqipëri ka disa shkolla të tilla. Përveç Tiranës ka në Shkodër dhe në Lezhë.

[angeldust]

Hi Kuqe,

Sic e ke sjelle dhe ti ne artikullin ketu po na tregon disa raste se ne Shqiperi ka bamiresi. Megjithate une mendoj se keto jane shume te rralla. Bile edhe kur ka bamiresi, ka raste qe shperdorohet.

P.sh. une di qe ne fillim te viteve '90 kur po vinin ndihma ne ushqime e ilace ne Shqiperi nga operacioni Pelikan, organizata Dorkas, e te tjera te ngjashme, pushtetaret apo zyrtaret e pergjegjshem per distributimin e ketyre, i merrnin per vete ose cuditerisht i gjeje e i shikoje ndihmat e Dorkasit apo Pelikanit te shiteshin ne tregun e zi, ose ne pazar.

Shpeshhere barnat qe vinin si ndihme ishin te skaduara ose shume afer afatit te skadimit saqe farmacistet e atehershme tregojne se si duhet te pervisheshin vete e te groposnin barnat qe vinin te skaduara mbrapa tek oborri i farmacise... (histori e vertete).

Une isha dhe vete anetare e Kryqit te Kuq te te rinjve kur isha ne Shqiperi, por kishte procedura shume burokratike qe e benin te veshtire ndihmen qe grupi im mund t'i jepte dikujt. Edhe pergjegjesit qe kishim ne koke vinin ne pune sa per te kaluar kohen, dhe ne vend qe te na shpinin atje ku e kishim planin ate dite, si p.sh. ne shtepine e jetimeve, apo ne ndonje plake pa femije qe jetonte vete e ta ndihmonim ne punet e shtepise, ato ose ata mendonin vetem te pinin kafen e te kalonin ato pak ore ne pune duke bere llogje Kavaje me ne adoleshentet.

Per me teper nqs. afilijoheshin me ndonje grup te huajsh, (norvegjeze ne rastin tim) ato/ata mendonin se si te dilnin jashte shtetit, dhe te perfitonin vizita te tilla meqe ishin anetare te Kryqit te Kuq. Dhe c'ishte e bukura, ne vend qe te dergonin ne Norvegji per vizite anetare te grupit te te rinjve te Kryqit te Kuq, ata mendonin vetem e vetem se si te dergonin nipkat apo mbeskat e veta atje... Asgje per t'u cuditur ne fakt... e dime te gjithe se si punon burokracia ne Shqiperi...

Desha te them se edhe gjithe ato organizata bamirese qe rreshtohen ne kete artikull, nuk bejne aq sa c'duket, por le te rrine ne gazete, se na bejne te dukemi bukur si njerez kozmopolitane...

[BaseNameB]

hahahahah ku ka bamiresi ketu moj kush e ben e ben per rreklam