Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë

[Albo]

Ne kete liber pashe qe Shqiperia pervec statuteve te Lushnjes asnjehere nuk ka patur dhe nuk ka nje kushtetute te miratuar nga populli shqiptar.

Konstatimi yt eshte historikisht i drejte, qe shteti shqiptar nuk ka patur nje kushtetute te mirefillte te miratuar me voten e lire te popullit shqiptar. Ka pasur disa kushtetuta, kushtetuten e rregjimit te Zogut, kushtetuten e rregjimit komunist dhe kushtetuten e fundit te miratuar 10 vjet me pare. Keto jane miratuar ose nga parlamenti, ose nga "asamble kushtetuese", nuk jane miratuar direkt nga populli.

Perse nuk jane miratuar direkt nga populli?

Pas Kongresit te Lushnjes ne 1920, popullsia e Shqiperise ishte 80% analfabete: nuk dinin as shkrim e as kendim. Dhe kur ke te besh me nje popullsi kaq te prapambetur, si fushata e prezantimit te Kushtetutes si edhe procesi i votimit behen shume te veshtira, per te mos thene te pamundura. Ne vitet 1920 shqiptaret e thjeshte votonin duke ngjyer gishtin e tyre me boje shkrimi dhe duke e vene mbi nje cope leter. Kurse ne fshatra votonin duke hedhur nje koker gruri ose nje koker misri ne dy kuti te ndryshme.

Ne kohen e rregjimit komunist, edhe pse hendeku i analfabetizmit u ngushtua ndjeshem, lindi nje problem i ri: votimi nuk ishte aspak i lire, askush nuk votonte, por njerezit "benin adetin ashtu sic i mesonte Partia", viheshin ne rradhe si bageti dhe merrnin nje cope leter te palosur dhe e hidhnin ne ate kutine e madhe te votimit, ne prani te shokeve te Keshillit Popullor dhe shokeve te Sigurimit te Shtetit, qe mbanin shenim se kush dilte ne votime shpejt, e kush vinte ne votime me vonese. Problemi tjeter, qe i bente qesharake keto votime, ishte se ne Republiken Socialiste te Shqiperise kishte vetem nje Parti, pra njerezit nuk kishin cfare te zgjidhnin, edhe sikur te donin.

Me rrezimin e komunizmit dhe me ardhjen e pluralizmit, populli shqiptar perseri nuk ishte ne gjendje qe te votonte ne referendum. Dhe une nuk jam nga ata qe bej me faj politiken shqiptare per kete, pasi nuk ishte ne fakt faji i tyre. Perpjekja e ish-presidentit Berisha ne 1994 per ta bere vendin me kushtetute te miratuar me referendum popullor deshtuan, pasi duheshin 2/3 e votave te shqiptareve qe kushtetuta te miratohej. Edhe kur socialistet erdhen ne pushtet ne 1997, nje vit me vone nxorren nje kushtetute qe u miratua ne Kuvend por jo me referendum popullor pasi ishte e qarte qe po te behej me referendum edhe ajo do te deshtonte.

Arsyet perse kushtetuta nuk u miratua me referendum popullor, edhe pse tani shqiptaret jane shume here me te shkolluar e zhvilluar se 80 vjet me pare, edhe pse sot shqiptaret e kane lene pas tiranine komuniste, jane te shumta. Une do te vecoja vetem ato me kryesoret. Arsyeja me kryesore eshte se shqiptaret si popull nuk kane nje tradite demokratike. Demokracia per shqiptaret nuk lindi natyrshem, demokracia per shqiptaret eshte nje femije i adaptuar. Shqiptaret e pushtuan demokracine vetem pasi humben 60 vjet duke ecur ne kahun e kundert te historise.

Dhe duke qene se nuk kemi patur nje tradite demokratike ne vend, problemi tjeter akoma me i madh ishte se ne Shqiperi mungonin edhe njerezit me kulturen e duhur demokratike per te perpiluar nje kushtetute. Pra nuk e ndertonim dot vete, kishim nevoje per ndihmen nderkombetare. Dhe ndihma nderkombetare asnjehere nuk na ka munguar ne keto dy dekada, problemi ishte se specialistet nderkombetare nuk njihnin as realitetin dhe as historine e popullit shqiptar. Kjo do te thote qe edhe pse teorikisht dhe parimisht udhezimet e tyre ishin te sinqerta e te drejta, ato ishin te paaplikueshme ne shoqerine shqiptare. Jo pak kriza politike jane shkaktuar ne vend nga mangesite aktuale kushtetuese.

Dhe erdhem pastaj tek Kushtetuta qe kemi sot, Kushtetute qe e kane shkruar nje aktor si Arben Imami qe ka mbaruar juridikun me korrespondence, dhe nje shkrimtar e historian i deshtuar, qe u be i degjuar ne politike: plaku Sabri Godo. Arben Imami u zgjodh fale kontributit te tij te cmuar ne organizimin e revolucionit bolshevik te vitit 1997 nje vit me pare, kurse plaku Godo u zgjodh meqenese ishte "xhaxhai i demokrateve e dajua i socialisteve".


Dy fjale edhe per hapesin e temes...

Miratimi i kushtetutes me referendum nuk eshte nje parakusht pasi shumica e kushtetutave ne vendet me nje tradite te madhe demokratike nuk jane miratuar me referendum, jane shkruar nga elita intelektuale e politike e atij vendi, duke artikuluar aspiratat e gjithe popullit. E rendesishme per Shqiperine e shqiptaret eshte qe kane sot nje kushtetute.

Kushtetuta mund te mos jete ideale, mund te kete plot mangesi. E rendesishme eshte qe keto mangesi te adresohen me kohen nga Kuvendi i Shqiperise, me mirekuptim politik. Dhe atehere kur mungon kompromisi dhe mirekuptimi politik, le t'ua parashtojne amandamentet kushtetuese zgjedhesve ne zgjedhjet parlamentare e lokale qe mbahen cdo 4 vjet.

Albo

[Adavid]

--------
adavid,
Nese te kam fyer me ndonje fjale,e kam bere pa qellim dhe per kete te kerkoj ndjese.
Ne teme,
Eshte mire qe ke lexuar At Zef Pllumin,nje nga prometejt e mendimit kritik shqiptar dhe nje nga ata qe te bejne krenar qe je shqiptar per qendresen e sakrificen e tij kunder komunizmit enverist.
1.Ceshtja e zgjedhjeve,qe po i kerkoka cdohere opozita, e qe e vecon si problem ne kete teme, nuk eshte problem i natyres konstitucionale.Ai eshte problem qe ne 90 per qind te legjislaciooneve moderne rregullohet me ligj zgjedhor e qe i nenshtrohet nje procedure krejte tjeter nga procedura kushtetuese.Ne cdo vend normal,demokratik,shumepartiak,insistimi i opozites per zgjedhje eshte arme politike legjitime dhe ketu nuk ka asnje kundershti me normat e pergjitheshme ne baze te ciles funkcionon nje sistem demokratik.Perkudrazi,kercnimi me zgjedhje eshte nje nga metodat e spovuara te presionit demokratik qe nje qeveri e shtyne te punoje e te levize perpara.
2.Ne menyre apstrakte,cdo kushtetute e nje vendi,natyrisht nese miratohet nga nje parlament i zgjedhur ne menyre demokratike,pasqyron edhe specifikat,traditen,psikologjine,vecorite dhe sensin per drejtesi te nje populli.Por,cka eshte me e rendesishmja ne kete rast ?.,Nje kushtetute moderne e funksionale,duhet ti pershtatet edhe nivelit civilizues te atij populli dhe mjedisit nderkombetar ku ai popull bashkejeton.Sa per ilustrim,ne si popull kemi nje kushtetute qe ka kene e eshte fuknsionale edhe sot e gjithe diten ne shume pjese te atdheut (Kanuni Leke Dukagjinit),por nuk eshte kompatibile me te drejten pozitive bashkekohore dhe si i tille nuk mund te jete akti themeltar i shtetit edhe pse shume nga dispozitat e tij jane shume origjinale ,funksionale dhe efikase.
3.Ceshtja e Senatit,qe me sa po e kuptoj une,sipas teje do te ishte nje organ kushtetutedhenes dhe kujdestar i zbatueshmerise se saj.Kete faze te konstituimit te shtetit dhe kushtetutes se pare te tij,Shqiperia e ka kaluar para afer 90 vitesh,ne Kongresin e Lushnjes.Aty kane kene te gjitha ato struktura qe ju i permendni dhe aty eshte vendosur per strategjine kombetare,kushteuese dhe ligjore te shtetit te athershem shqiptar.
Ceshtja e sistemit politik te nje vendi qe nenkupton edhe organizimin,strukturen,funksionet e pergjegjesite e organeve te pushtetit shteror te nje vendi, eshte lemi e kushtetutave te cdo vendi normal e demokrtatik te botes.Se a do nje vend te kete republike parlamentare,presidenciale ose te kombinuar,eshte ceshtje e raportit dhe forces politike te partive politike qe qeverisin ate vend.Per mendimin tim,Kushtetuta e Shqiperise eshte nje nga aktet kushtetuese me te mira,me te qarta dhe me precize te gjithe rajonit te Ballkanit.
Pse do thuash ti ?
-Sipas kesaj Kushtetute,populli shqiptar eshte sovran,i lire,i pavarur ne percaktimin e synimeve stratetegjike kombetare.
-Percakton shume qarte strukturen e organeve te shtetit,pushtetet dhe ndervartesine e tyre te ndersjellt ne relacionet-Kuvend-Qeveri-President-Prokurori-gjyqesi dhe definon shume sakt kompetencat e cdo strukture te kesaj piramide te pushteteve.Krijon mekanizmat e pavarur shtetrore te kontrolles se pushtetve sic jane;-Kontrolli i Larte i Shtetit,Banka Kombetare,ShiK-u,Agjensi te shumta qeveritare e te tjera mekanizma te domosdoshme per funcionimin normal te shtetit.
I nderuar,
E kane thene shume te menqur para nesh, se edhe demokracia nuk eshte sistem i persosur,por e kane thene edhe kete; se deri me tash ajo(demokracia) eshte treguar su rruga e vetme e mundeshme e njerzore per zhvillimin e nje shoqerie ne menyre evolutive,pa trauma e revolucione qe nuk jane gja tjeter pervec akcidenteve qe mund t`ia thyejne cafen nje vendi.
Demokracia eshte e vetmja menyre e mundeshme per te mbrojte shtetasin dhe shtetin nga pushtetaret e pa pergjegjeshem.

ate qe shkruajta me siper e kisha me ate qe doli me gjujt katunar ketu dhe jo me ty.
Une nuk mendoj se ne Shqiperi ka nevoje perseri per revuluzione si ato qe kemi kaluar deri tashi,te cilet sic e the edhe vet kane sjell vetem tragjedi per kete popull.Nuk mund te thuash se nje kushtetute eshte e mire vetem se ne te shkruahet se shteti eshte i lire dhe i pavarur.edhe ato instituzione kane egzistuar edhe ne kohen e komunizmit.
Duhet te jete nje pune e veshteri mendoj, te besh nje kushtetute .Aty duhet te sanksionohn te gjitha lirit dhe detyrimet e qytetareve ,qe e cila me duket se nuk sanksionohet ne kete te tonen.

[Adavid]

Zoti Albo
Keni te drejte kur thone se Shqiptaret e viteve 20 ishin analfabete.
Por ju harroni nje fakt tjeter.Hillini nje sy parlamentit te pare Shqiptar dhe ketij te socmit.
Do te vesh re se njerezit qe jane ne parlament sot jane nje skandal i gjalle.
Po ju permend di sa emra edhe pse i dini.
Gjergj Fishta ,Qazim Kozulli,Faik koniza ,Fan Noli,Luigj Gurakuqi,Hasan Prishtina ,Aqif Elbasani,Imzot Bumci e sa e sa emra te tjer .Me duket se ajo qe shkruan at Zefi jane thjesht idete e ketyre njerzve.
Shikoni historin e Zavalanit.Aty thuhet se ne kodet e Lushnjes eshte vendosur qe qeveria e pare shqiptare e Sulejman Delvines, pasi te kete vene vendin nen sundim duhet te organizoje zgjedhjet per nje asamble kushtetuese.Ishte ky shkaku qe kryeminstri i pare >Shqiptar u detyrua te jape dorheqjen .Sepse bejleret me Zagollin ne krye nuk donin te humbisnin Privilegjet.Po prisnin nje tiran si sulltani qe ti viheshin nen sherbim.Te gjithe dime se ato u ben sherbetoret e musolinit.
Dikush ne kete teme tha se une po beja dicka te jasht ligjshme me kete teme .Pra nga kjo qe thashe me siper duket hapur qe gjithcka qe eshte bere ne Shqiperi pas Qeveris Sulejman Delvina eshte e paligjshme.

[Adavid]

Nje Skandal tjeter i sotcem
Berisha & co ka vite qe na acaron nervash me ate ligjin e spiuneve .Ai ligj per kushtetuten tone eshte antikushtetues.Sepse kushtetuta jone sanksionon te drejten e te gjithe qytetareve per tu zgjedhur dhe per te zgjedhur.
De gasperi me te tjere, kete problem e zgjidhen me dy rreshta ne fund te kushtetutes Italiane.
Tashi shikoni se cfare ndoll tek ne .Ne parlament 1 nder 3 deputet ka qene spiun.Mos te flasim pastaj se cbehet ne qykaten kushtetuese.Keni degjuar njeri te permend eksperiencen Italiane per kete Problem ?Besoj qe jo.
Sipas meje ,kjo tregon se Sali Berisha(te cilin une dhe familja ime e kane votuar ) eshte thjesh t nje organizem gjenetikisht i modifikuar nga Ramiz Alia.

[drague]

ate qe shkruajta me siper e kisha me ate qe doli me gjujt katunar ketu dhe jo me ty.
Une nuk mendoj se ne Shqiperi ka nevoje perseri per revuluzione si ato qe kemi kaluar deri tashi,te cilet sic e the edhe vet kane sjell vetem tragjedi per kete popull.Nuk mund te thuash se nje kushtetute eshte e mire vetem se ne te shkruahet se shteti eshte i lire dhe i pavarur.edhe ato instituzione kane egzistuar edhe ne kohen e komunizmit.
Duhet te jete nje pune e veshteri mendoj, te besh nje kushtetute .Aty duhet te sanksionohn te gjitha lirit dhe detyrimet e qytetareve ,qe e cila me duket se nuk sanksionohet ne kete te tonen.

eh moj vajze!!! po ngrihen kembet ti bien kokes"

ajo shprehja "me gjujt katunar" do te thote: gjej nai katunar me debatu.

fati keq i saj qe u kap me mua.

nje keshille prej meje.lexoni shume dhe shkuani pak e sakte.

[Adavid]

Nje Skandal tjeter i sotcem
Berisha & co ka vite qe na acaron nervash me ate ligjin e spiuneve .Ai ligj per kushtetuten tone eshte antikushtetues.Sepse kushtetuta jone sanksionon te drejten e te gjithe qytetareve per tu zgjedhur dhe per te zgjedhur.
De gasperi me te tjere, kete problem e zgjidhen me dy rreshta ne fund te kushtetutes Italiane.
Tashi shikoni se cfare ndoll tek ne .Ne parlament 1 nder 3 deputet ka qene spiun.Mos te flasim pastaj se cbehet ne qykaten kushtetuese.Keni degjuar njeri te permend eksperiencen Italiane per kete Problem ?Besoj qe jo.
Sipas meje ,kjo tregon se Sali Berisha(te cilin une dhe familja ime e kane votuar ) eshte thjesh t nje organizem gjenetikisht i modifikuar nga Ramiz Alia.

Kjo mua mekujton vagjet e fishtes te shkruajtura ne vitet 20.
po i shkruaj ne toskerisht
Se ca te lene keto kater ujqer (fqinjet tane)
qe i kerrcenohen Shoqi Shojt
Thone se do te dale nje djall i kuq
Dhe qe fort do tia nguli thonjt

[Gjelosh PRekaj]

Per fat te keq nuk e kam lexu, nqoftese kush din se ku mund ta lezoj ketu ne internet ose me e ble ju lutem me kallzoni.

http://www.keshilliministrave.al/?fq...&gj=gj1&kid=78

[Adavid]

http://www.keshilliministrave.al/?fq...&gj=gj1&kid=78

Me qenese me dergove kushtetuten , po te jap nje fakt
Shqiperia ka 140 deputete (1 deputet per cdo 25 mije banor perafersish)
Italia qe eshte skandali i europes per kete problem ka 1 deputet per 60 Mije banor.Anglia 1 cdo 112 mije
Kote njerz paguhen me gjkun e rrefugjatev ete shkrete .a NUK ESHTE NJE SKANDAL KY.

[Guri i Kuq]

Me sa po kuptoj une, Ju z. Adavid po i ngatrroni nocionet kushtetute,ligjeshmeri,rend kushtetues dhe sistem politik te nje vendi.
Ndoshta edhe mund te jem gabim,por me duket se kjo ceshtja e Senatit ju ka impresionuar se tepermi,ndoshta edhe per faktin se jeni ne Itali dhe me mire e njihni sistemin politik e kushtetues italian.
E para,
Republikat parlamentare, ne parim kane nje sistem politik e kushtetues ku rrolin kryesor e ka Parlamenti.Ne republikat parlamentare, bartes i sovranitetit te qytetareve te atij vendi eshte Kuvendi, i cili varesisht nga struktura organizative,teritoriale,nacionale,historike apo edhe faktor tjere,mund te jete njedhomesh dhe dy dhomesh.Zakonisht ne shtetet unitare (mos te perzihet me nocionin unitarist) cfare eshte Shqiperia,Parlamentet kane nje dhome e cila ka te gjitha ingerencat ligjevense te atij vendi dhe pergjegjesite tjera te ngarkuara me kushtetute e ligje te vecanta.
Ne disa vende, si ne Itali,Gjermani,SHBA,Britani etj.,parlamentet kane dy dhoma.Ne SHBA kemi Kongesin dhe Senatin.Ne rastin konkret,Kongresi eshte vendi ku perfaqesohen qytetaret amerikane me te drejte vote permes kongresmenve,qe ne kuptimin e plote te fjales jane perfaqesues te popullit amerikan.
Senati i i Shteteve te Bashkuara, eshte organ i legjislacionit,por me nje dallim te vogel; senatoret zgjidhen nga populli amerikan i cdo shteti ne vecanti dhe ata perfaqesojne shtetin perkates dhe qytetaret e tij.Pra eksistimi i Senatit ne SHBA,eshte pasoje e sistemit federal te organizimit shtetror te ketij vendi.Senati eshte rojtar i interesave te cdo shteti ne vecanti ne kuader te SHBA.
Per shkaqe perafersisht te njejta(ndarja historike e Italise ne krahina ose provinca qe nga antikiteti),ka imponuar ekzistimin e Senatit si nje istitucion qe njekohesisht bashkon krahinat e ndryshme dhe mbrone specifikat dhe interesat e vecanta te tyre. Gati te njejten logjike te ekzistences e kane edhe Dhoma e Lordeve ne Britani,Senati i Frances dhe Bundesrati ne Gjermani.
Shqiperia eshte shtet unitar dhe ligjevensit e saj asnjehere nuk e kane pare te nevojeshme qe te ndahet pushteti ligjevenes me nje strukture tjeter, qe realisht edhe nuk eshte e nevojeshme per shkak te perberjes se popullsise e shume faktoreve tjere historik.

E dyta,

Ne parim problemet e zbatimit te ligjeve dhe dispozitave kushtetuese, jane objekt i veprimtarise se organeve te pushtetit shtetror, e te cilat derivojne nga Kushtetuta.Se sa jane funkcionale dhe efikase organet e Qeverise, ne pjesen e pushtetit ekzekutiv,eshte mjaft relative,sepse zakonisht kjo eshte pjese e luftes se perditeshme politike te partive ne pozite dhe atyre ne opozite dhe vleresimi i punes se tyre, varet nga diskursi ose dioptria me te cilen i shikojne dhe kuti me te cilin maten sukseset apo dobsite nga partite parlamentare ose grupet tjera jofomale te interesit.
Per temen tone, eshte me rendesi qe keto raporte te funkcionimit te pushteteve, ne relacionin Parlament-Qeveri, te jene relacione te bazuara ne kushtetute dhe ligjin special qe zakonisht rregullon punen e qeverise , subordinimin e qeverise perball Kuvendit dhe mbrojtjen e kushtetutshmerise se miratrimit te ligjeve dhe zbatimit te tyre nga Gjykata Kushtetuese.
Veprimtaria e organeve te pushtetit shtetror eshte nje lemi komplekse dhe ngerthen ne veti nje mori punesh specifike per te cilat do te bisedojme nje dite tjeter.
Flm.

[Astrit Kosturi]

Me pak arsye njerezore, sot kushdo e sheh dhe prek anarshine institucionale dhe kaosin deri ne absurd. Pikesepari, gjithe kjo qendron tek guri i pare ne themelet e ketij shteti, Kushtetuta. Siç e keni trajtuar ju ne teme, aty here pas here, kane futur duart njerez te pangopur per pasuri e sundim. Ndryshohet se here kane nevoje per te bere pislliqe me jetet e shqiptareve, dhe per t'iu shmangur ketij gjenocidi shpiteror, kesaj nervaprishjeje dhe turullosjeje mbare shoqerore dhe abuzimit dhe paligjshmerise qe sundon ne vend.
Me nje fjale: KUSHTETUTA ESHTE BERE "KUSH-TA-FUTA"!

Po postoj edhe njehere mendimin tim, per te thene, qe kushtetuta nuk eshte prone e klaneve, por themeli i shtetit shqiptar, qe sot eshte inekzitent. Ndersa pushteti, eshte fis, familje, shok e miq. Situate qesharake!

Kushtetuta, kur u haprovua u kontestua, me pas shume here eshte shperfillur dhe nuk eshte zbatuar. Gjithashtu jane futur duart sa here behen keto gjoja rrotacione.
Nuk eshte koha tani per tani per referendume, por per diskutime dhe hartimin e nje kushtetute definitive, asnjehere nuk eshte vone.