Sa herë që shkrimtari i flet botës në një mënyrë sado pak të re, bota ndryshon.

[korçar]

Tani ti me stervitje ja u dhenke per mesim, merre me mend c'duhet te them une qe ja u jap, ty perfshire, per mesim duke u engledisur...
Nejse, ti morre pergjegjesite e tua dhe nuk jam une ai qe do refuzoje te tijat.

Tani vertet Descartes tha kete e ate... pak rendesi ka.
Te zgjedhesh dicka midis berjes dhe mosberjes, nuk ka ndonje ndryshim te madh sepse ne cdo rast do zgjedhesh TE BESH, edhe ne qofte se zgjedh mosberjen, zgjedh te mos besh : BEN MOSBERJEN, ne nje fare menyre.

"Vullneti, eshte aq i lire per nga natyra e tij sa qe eshte e pamundur te detyrohet", paska thene Descartes. Mua nuk me duket se pyetja qendron aty, problemi eshte te dime se sa e lire eshte kjo NATYRA e vullnetit, prej te ciles ai qenka i pamundur te detyrohet. Ja pra cfare ka dashur Descartes te thote me kete fjali, ne fakt ska bere ndonje gje te madhe, vetem se e ka hedhur pyetjen ne kurriz te nje tjeter njesie, NATYRES, se vullnetit. Nga termat e perdorur ne fjali, mbase ndergjegjesisht, fjalia vete-eliminohet per mendimin tim. Sofizem apo sofizme?...

[Sokoli]

Postuar më parë nga korçar
Te zgjedhesh dicka midis berjes dhe mosberjes, nuk ka ndonje ndryshim te madh sepse ne cdo rast do zgjedhesh TE BESH, edhe ne qofte se zgjedh mosberjen, zgjedh te mos besh : BEN MOSBERJEN, ne nje fare menyre.

Padyshim, perderisa organizmi i i njeriut vazhdon te jetoje ai do te jete gjithmone duke kryer dicka. Une nuk flas per nje zgjedhje qe eshte e afte te perfshije dhe abstrakten sepse abstraktja mund te dale nga realiteti qe i ka bere koken dhe mund beje sofizma te tipit "edhe dikush qe ka vdekur para njemije vjeteve vazhdon te mbese i vdekur, rrjedhimisht dhe ai eshte duke bere dicka ne ate sens". Flas per nje zgjedhje qe ka ne dore te gjitha ndajfoljet: kohore, vendore, sasiore, menyre ... Kjo ka qene e qarte dhe ne postimet e mesiperme.

Kurse per thenien e Deskartesit "Vullneti, eshte aq i lire per nga natyra e tij sa qe eshte e pamundur te detyrohet" une mendoj qe eshte me shume se aq, bile eshte thenie e madhe fare. Fakti qe ai ia ka ngarkuar peshen natyres se vullnetit lire u krijon shume komplikacione vete skeptikeve qe vazhdojne te debatojne per mosegzistencen e tij sepse: Qe ata te debatojne per mosegzistencen e tij do u duhet te njohin natyren e vullnetit te lire dhe te argumentojne qe ajo vete nuk eshte lire...

[kulla]

se c'u prene e su c'u vrane! mire fare korca, po nqs mendon se i jep thellesi mendimit filozofik duke sulmuar bashkefolesin me dialektizma, atehere edhe mendimi jot eshte i pjerdhur ne varesi te kultures lokale nga te cilat keto dialektizma rrjedhin. per me teper paaftesia juaj, e te dyve, per t'i qendruar temes, eshte per te ardhur keq, dhe mbi te gjitha kjo me perforcon mendimin se fjalet mekanike qe ju perdorni nuk mund as te bindin me idiotin ne kete mes, mua, e jo me te me ndryshojne. rashe me kembet e mija. njeqindmilion here, vullneti i lire eshte prone ekskluzive e fuqise. sokol, nqs fuqia e fjales tende varet nga dekarti, te humbet liria e fjales. e si mund te flasesh per nje vullnet te lire, kur edhe fjalen e ke ne burgjet e mekanizmave te nje gjuhe te huaj. kot ky muhabet, se edhe une flas me koke ne by-the te umberto ecos.

vullneti i lire varet nga instinkti i mbijeteses, sepse (duke rene pereseri ne dialektizem) te mbijetosh, do te thote jo vetem qe te kapercesh nje fatkeqesi i gjalle, por te dalesh nga cdo situate sa me afer qendres se rrjetes se pushtetit, ne mes te vorbulles se fuqise, ne degen me te larte te ekzistences se species, dhe duke qene se nje vullnet i lire absolut do te thote te besh zgjedhje te cilat permiresojne mundesite e mbijeteses, atehere varesia e drejtperdrejte eshte e pashmangshme.

kooooooooot fare, nuk ia vlen as per t'u engledisur.

[korçar]

Qe njeriu perderisa jeton eshte gjithmone duke kryer diçka, jemi dakort (prandaj thashe qe dogmatizmi i jetes eshte se duhet te jetosh). Por pikerisht ketu qendron problemi : njeriu nuk mund te mos beje, kryeje dicka, kjo zgjedhje nuk i eshte dhene, gje qe beri Sartrin te thote se : "Njeriu eshte i denuar te jete i lire." [I denuar te zgjedhe, pra te kryeje dicka ; ne nje fare menyre po te kete Zot, ky i fundit ka harruar ti jape njeriut zgjedhjen e HICIT.]
Ky eshte çelsi dhe thelbi : ne jemi te denuar! Sido te jesh i denuar, edhe me liri, prape se prapi i denuar ngelesh dhe nuk po ligjeroj shume duke thene se po te jesh i denuar nuk ke liri...

Duke rishtene ne THENIEN e Descartes : "Vullneti, eshte aq i lire per nga natyra e tij sa qe eshte e pamundur te detyrohet.", perderisa vullneti ndodhet ne pamundesi per tu detyruar atehere dhe njeriu nuk mund ta detyroje, gje e ben njeriun te denuar, te burgosur te vullnetit te lire. Do thoni ju : "Po vetevrasja eshte prova qe njeriu e detyron vullnetin, pasi njeriu kesilloj çlirohet prej tij." JO! Pasi eshte vullneti ai vete qe e shtyu njeriun ta beje ate gje, vetevrasjen pra (pa marre ne llogari rezultatin ketu). Per me shume njeriu nuk eshte "vullneti i lire" ; i ashtuquajturi vullnet i lire eshte nje nga perbereset e njeriut por jo e vetmja. A mund te thuhet se NJERI eshte sinonim i VULLNETIT TE LIRE dhe asgje tjeter? Pa llogaritur ketu dualitetin e njeriut...

Si rrjedhoje skeptikeve nuk u intereson te tregojne mosegzistencen e vullnetit te lire, aq sa u intereson te provojne mosefikasitetin e tij tek njeriu. Te tregojne se denimi i vullnetit te lire eshte pikerisht mosdetyrimi i tij, dogmatizmi i tij. Ketu ka dhe shume paradokse gjuhesore qe nderhyjne, per te mos thene se filozofia, sipas filozofeve me te medhenj, s'eshte gje tjeter perveç se nje analize kritike e gjuhes.

P.S. Kulle perkthena pak kete pierdhien tende. Dhe mos fend shume se mban ere, eh tu befsha!

[armandovranari]

Ore, po nuk hoqe dore nga Hici ti? -korcarit

Nuk ka hic or burre, nuk ekziston mundesia e te zgjedhurit Hicin.
Hiqe nga mendja. Sartri e ka llafin qe perballe njeriut ka nje presion shume te madh dhe ai duhet medeomos te beje "zgjedhjen" por ai e me vullnetin e vet te lire zgjedh, dhe kur thote qe "eshte i denuar te zgjedh" e ka llafin tamam si une, qe nuk ka mundesi njeriu te zgjedhe hicin, qysh thua zotrote. Pra edhe Sartrin kunder e ke. (lexo " Ekzistencializmi eshte humanizem" )
Po! ne jemi te denuar qe te mos zgjedhin dot hicin, sepse...ai nuk ekziston. Instanca me e larte, ku liria dhe vullneti i lire personifikohen me sakte eshte ideja e Zotit, si qenia qe mund te beje gjithcka. POr edhe ai nuk ka bere hic, Zoti ben qenie. Atehere i bie qe koncepti yt per lirine dhe vullnetin e lire qenka dicka qe i kalon kufijte e realitetit, kufijte e gjithckaje (edhe te logjikes, edhe te empirikes) . Ca pret te beje njeriu qe te quhet i lire, te beje dicka qe nuk ekziston as is koncept logjik e as si realitet- Hicin? kjo eshte e pjerdhur tamam , jo ato me lart.
Ndersa ate mikun , Dekartin e ke kunder koke e kemb nga ato qe thua.

O Korcar, po i paske zet besimtaret, kjo qenka e keqja jote me e madhe, e paske keq politken me ate lart. Ne fakt ti ke nje kompleks autoriteti - te cingris nervat autoriteti apo jo? Prandaj edhe kur ne te shkretet flasim ndonje gje me vend ti na caprrallis lloj ironish frenge.

Edhe nje gje ; asaj pytejes sime nuk i je pergjigjur A eshte i njohshem determinizmi nga ne?

Nga fundi ke thene nje gje me mend: filozofia ndonjehere nuk eshte gje tjeter vec analize kritike e gjuhes. (Wittgenstein)

[korçar]

O Armando ti jo qe sme kupton ne kete bote po dhe ne ate tjetren nuk me merr vesh as te qindtat e atyre qe thom!

Mos thashe gje une qe hiçi egziston? Apo qe njeriu mund te zgjedhe hicin? Terci verci... mire une qe pordha po ti po ja leshon me bresheri! Mos e ke te stamposur kallashnikov ate te mbrapmen apo si?

Ku e paskam kunder Sartrin une morr trim me flete? (Une e di qe e kam kunder, po ketu se berra te ditur...) Pastaj mos me trego mua "Egzistencializmi eshte humanizem" se kur e kam lexuar une ti mesonje te fshije qurret.

HICI vertet nuk egziston si substance por egziston si koncept. Psh une vdekjen e imagjinoj si kalimi nga egzistenca ne mosegzistenca, pra ne asgje, ne hiç. Hiçi "egziston" por jam une qe nuk egzistoj ne te. Teza pak fantaske keto por qe gjithesesi kane vlefshmerine e tyre.

"Atehere i bie qe koncepti yt per lirine dhe vullnetin e lire qenka dicka qe i kalon kufijte e realitetit, kufijte e gjithckaje (edhe te logjikes, edhe te empirikes) ." Kjo eshte nje tjeter menyre te theni po neqofte se ti preferon kete, pergjigjia ime eshte PO! Dhe duhet ditur, sipas teje, ka nje gjithcka apo nje pafundesi? Se po te kete nje gjithcka nuk mund te kete pafundesi dhe anasjelltas.

"Ca pret te beje njeriu qe te quhet i lire, te beje dicka qe nuk ekziston as is koncept logjik e as si realitet-Hicin?" Po or po, kete dua te them dhe une qe njeriu eshte i mbyllur ne keto llogjikrat e realitetet e tua dhe si rrjedhoje nuk mund te kete LIRI! RIVALIZIM ME PERENDINE! Kjo eshte e vetmja gje qe i ngelet njeriut per te fituar lirine e tij, ate qe meriton. Cti besh qe Perendia s'eshte gje tjeter pervec hicit! Ja pse jeta eshte iluzion!!!


Kompleks autoriteti thua? Na paske mesuar dhe psikollogjizma! Ahh cben moderniteti! Jo or jo kompleksi im shkon tej e tutje kesaj qe thua ti, nuk ja imagjinon dot caqet zoterote.

A eshte i njohshem DETERMINIZMI? Niveli i njohjes se tij eshte i ngjashem me ate te njohjes se LIRISE, vullnetit te lire po te duash.

P.S. Dhe mos mi shaj ironite alla frenga se ti vetem emrin ju di.

[edspace]

O Korçar, hiçin e zgjedh kur të duash po nuk je nga ata trima ti që të zgjedhësh hiçin. Para se të lindje ishe hiç dhe Zoti të bëri njeri, të solli në jetë. Ti e ke lirinë të kthehesh prapë në hiç por duke zgjedhur hiçin të humbet jeta apo jo?

[armandovranari]

Korcar e kam te veshtire te diskutoj me ty se je shume fodull or babe.
Megijthate pune per ty kjo, une po perpiqem te bej ca "filtirime" per hater te asaj njohje qe kemi krijuar.

Per ate punen e pafundesise kemi duskutuar me pare tek Filozofia, dhe nuk dua te zgjatem. Aty ta shtjellova mendimin tim ne kete drejtim : pafundesia eshte e mundur sepse krijohet pafundesisht qenie e re, pra koncepti im eshte i ndryshem nga yti.

Diku me lart u pajtuan ne ate qe: Ndonjehere filozofia konsiston vetem ne analizen logjike te gjuhes. Pra shpesh here eshte sqarimi i koncepteve, caktimi i kufijve dhe fushve te perdorimit te tyre, ajo qe del si objekt i filozofise. Ne kete rast kjo eshte shume e vertete. Sepse ti ke nje koncept tjeter per Lirine ndersa une nje tjeter.
Per aq sa thua se njeriu nuk mund te beje hicin, pra nuk mund jete i lire sipas koncpetit tend, une pajtohem.
Por koncepti im dhe ne pergjithesi ai me i perhapuri i lirise eshte ai qe njeriu eshte i lire te zgjedh brenda harkut te asaj qe ekziston, me vullnetin e plote te tij, te beje kete apo ate tjetren.
Ketu me dukesh pak Nicean. Po sjell dy koncepte interesante te filozofit te sotem te njohur Izajah Berlin.

E para eshte Liria negative, qe ka te beje me percaktimin e kufijve brenda shoqerise sesa i lire jam une. Kjo ke ate beje me ate qe ne cfare mase ka ngushtim te veprimeve te mia te vullnetshme nga jashte. Ky shterngim koceptohet si nderhyrja e tjetrkujt vec meje, duke me penguar te kryej dicka qe pa kete nderhyrje do ta kisha kryer.
Dhe brenda ketij koncepti, te pretendosh qe nuk je i lire ngaqe nuk fluturon dot kur te teket, apo se nuk i kupton dot vargjet e hegelit, apo sic thua ti sepse nuk zgjedh dot hicin, eshte absurde.

E dyta eshte liria poztive, Ajo ka te beje me percaktimin e kufijve dhe mundesive se sa i lire jam une te bej cfare deshiroj. Duket e ngjashme me ate me lart or kjo e dyta mbeshtetet ne aspiraten e njeriut per te qene Zot i vetevetes, per te bere gjithcka qe ai deshiron vetem me vullnetin e tij, dhe i pandikuar prej asgjeje tjeter ne bote. Ketu gjen njefare kuptimi shqetesimi yt.

Pra e para konsiston ne te mos qenit i ndaluar nga te tjeret ne punet e mia dhe e dyta ne te qenit zot i vetevetes.

Por gjithmone njeriu ne thelb mebtet i lire. Kulmi i lirise te tij shpaloset edhe njehere tek mundesia e tij per te heqeur dore nga jeta me vullnetin e vet te plote. Ne fakt rastet e vetevrasjes per motive kaq fisnike , per te shpalosur thjesht aftesite e vullnetit te lire, nuk jane shume te njohura. Ne realitet ato ndodhin me teper ngaqe njerez te vecante e kane te pamundur te vazhdojne jeten. Por a nuk ka liri ketu? Nuk ka asgje me shtrenguse sesa jeta vete, sesa te qenurit thjesht ekzistent, por ama plot njerez e ndjene veten te lire edhe ndaj ketij shtrengimi, me te madhit.

Rivalizim me Perendine, eshte kjo qe po bejme une dhe ti. ne po diskutojme, po veme ne pikepytetje vetem me ane te logjkes kuptimin e kesaj bote, po veme ne pikepyetje vete jeten qe kemi para sysh. Kjo eshte liria qe konceptoj une.
Por qe te pretendosh te krijosh Hicin, te pretendosh se jeta eshte iluzion, etj eshte qe te pretendosh te zoterosh nje Liri qe nuk ekziston. Ne nuk kemi si te zoterojme nje liri te tille sepse ajo nuk ekzsiton.
Ketu jemi larguar shume fare nga diskutimi mbi vullnetin e lire. Keto tema i takojne metafizikes dhe jo etikes apo epistemologjise.

[torke]

Hajde Debat Hajde!!
U nis shume bukur dhe isha kurioz se ku do dilte konkluzioni po ehe, nuk ishte dhe aq shume interesant sa e prisja. Kam 2 ore e 20 min qe i lexova te gjitha mesazhet tuaja qe nga fillimi deri te ky i fundit. Ne fillim se mendoja se do lija ndonje pergjigje se se besoj se jam i te njejtit nivel me ju per fushen e filozofise, ngaqe skam durim ose vullnet per te lexuar libra. Po derisa po le kete pergjigje ja u kini ulur vlerat debatit tuaj. Nje gje te keqe e kemi ne shqiptaret, qe kundeshtojme njeri tjetrin dhe nuk arrijme kurre ne nje perfundim. Edhe ju ate po beni, meqe permendet lojen e futbollit, kjo ishte nje ndeshje pa arbiter dhe rregullat i bete sipas interesit dhe pikepamjes tuaj, pa menduar te pakten per lexuesat qe mund te lexonin kete teme. Nejse... eshte liria e fjales dhe gjykoj gje. Cdo lexim ishte interesant dhe me beri te nxirrja ca konkluzione vete.
Qe jeta eshte iluzion......eshte pa bazim fare. Per mua iluzioni eshte kur mbyll syte njeriu dhe enderron. Po u hapen syte shfaqet Realiteti, c'do gje eshte reale te pelqen apo jo s'ke ku vete. Nuk i fshihesh dot Realitetit

Kurse Hici eshte Hic. Korcari ka friken e vdekjes me duket se e di qe kur te mbaroje kjo jete do mbaroje cdo gje per ne.(meqe nuk beson te perendia) . Dhe une ndonje besimtar i madh s'jam po po je hic ne kete Bote Hic do mbetesh dhe kur te vdesesh. Besoj se shume nga kete shkrimtaret qe po permendni kane vdekur po smund te thuash qe ata kaluan ne Hic.

Po shkoni shume pas teorirave me duket po zgjidhni Realitetin me mire dhe mos jetoni ne Iluzione cuna, sidomos pas thenieve te shkrimtareve te ndryshem. Dhe njeriu eshte gjithmone i lire, nqft i egziston vullneti per te qene i lire. Thenia popullore eshte Pyet shtate a tete vete dhe bej sic di vete. Mund te thuash dhe bej sic Do vete. Prandaj Lirini, Vullnetin, Realitetin, dhe Hicin e zgjedh vete njeriu.

Nqft Perendia eshte Hic Ti je Realitet Korcari.


Te me falni nese u futa keshtu po pa dashje po shkruaj. Me lejohet vetem nga fakti qe shprenzova gjith kete kohe per te lexuar 8-te faqet e mesiperme. Shendet te gjithe

[korçar]

Armando qe jam fodull (dhe pak me shume biles) e di prej kohesh. Me pelqen vetja po si jo, por a e di pse? Sepse nuk u pelqej te tjerve, dhe nuk aspiroj aspak tu pelqej (pervec ndonje perjashtim). Por edhe ti je fodull - ne mos qofsh dyfish -, ti je "fodull me korrespondence". Diferenca midis meje e teje eshte se une i them vetes "me pelqen" kurse ty te thone te tjeret "me pelqen".
Ate termin e dyte nuk e morra vesh, jam babe(a) apo bebe? Kujdes pak drejtshkrimin!

Nejse, edhe une po ja fut me shume filtrime, spastrime.
Si fodull qe jam po flas edhe pak per veten ; me terhoqi vemendjen ai cilesimi qe me berre si Nicean... Teper e perspikatur! I gjori Niçe ishte fillimisht, viktime e pakuptimshmerise (se kishte fajin ai se jetonte ne nje epoke ku njerezit ne krahasim me te ishin hajvener), pra fillimisht ishte modern ne nje epoke primitive, kurse sot persot eshte viktime i se vertetes, ate te vertete qe ai perfliste si gjynahu i botes, si humnera e botes, dhe ai gjithesesi rra ne te duke paralajmeruar te tjeret qe te mos binin. Sakrifice? JO, aspak. Absurditeti i Niçes, i botes, eshte se, siç e thashe, ai paralajmeronte te tjerret kunder te vertete-humneres duke rendur me vrap drejt saj. Imagjino dike qe rend drejt gremines, me gezim e me qejf, njekohesisht duke thirrur mos u hidhni, mos u hidhni... E pra ky ishte Niçe, ky ishte dhe eshte akoma absurditeti (apo iluzioni) i botes. Ne nje skice libri qe modestisht kam sajuar per te, dhe qe pres ta perfundoj (nuk po bej marketing) kam dale vetem tek nje perfundim i vetem i mirefillte per mua : se kam qene Niçe qe 15 vjeç dhe se bota, "realiteti" i saj, nuk me le te rritem. Ja pra pse une fut ne loje HIçIN! Ate filozofin qe ke cituar nuk e njoh por konceptet e tij nuk jane te reja dhe i njoh, por kjo nuk e permireson gjendjen as timen e as tenden (ketu flet epikuristi).

"Por qe te pretendosh te krijosh Hicin, te pretendosh se jeta eshte iluzion, etj eshte qe te pretendosh te zoterosh nje Liri qe nuk ekziston. Ne nuk kemi si te zoterojme nje liri te tille sepse ajo nuk ekzsiton." (Ke thene ti.) Ne radhe te pare une nuk pretendoj te zoteroj kete liri te siperfolur, une e them se nuk e zoteroj e se nuk mund kurre ta zoteroj, sepse sic ke thene zoterote (nga njehere ja u jep vete pergjigjen pyetjeve tende por nuk arrin ti analizosh deri ne fund dhe ti kuptosh mire) kjo liri nuk egziston... ja pse jeta eshte iluzion.

Ti Armando ke shpirt te mire, sipas meje gjithmone, dhe brenda caqeve te kesaj boteje, por eshte pikerisht kjo shpirtmiresia tende, njefare dorezimi, qe mua me irriton...
Ne fakt qe te gjithe nuk jemi me pak patetike se njeri tjetri, eshte e vetmja fushe ku nuk ka grada e nivele, jemi qe te gjithe rrafsh me token, PATETIKE. Jemi njerez e s'behemi dot me shume. (Ky eshte ajo qe kam quajtur kompleks diviniteti -hyjshmerie.) Megjithate kjo eshte vetem ana pesimiste, si rrjedhoje sna ngelet gje tjeter vecse te nderndihmohemi qe te gjithe, dhe ne kete pikeveshtrim te gjitha ideollogjite mireberse, si dhe ajo e Zotit, marrin kuptim. (Kjo eshte ana optimiste, por shume me e vogel se pesimistja. )

P.S. Ka shume per te thene por po e le me kaq, ata qe duan (mundin me se shumti) te kuptojne do te kuptojne. "Ajo qe di eshte se sdi asgje (thote Sokja ), por jo se sdi asgje vertet, por sepse tera ato qe di nuk kane asnje vlere, bien ne humnere (them une me rime).