Te Verteta Te Panjohura E Te Pathena Per Himaren

[shendelli]

Fragmente nga "Odiseja" e Homerit Perkthyes Pashko Gjeçi, 1976, Shtëpia Botuese "Naim Frashëri" Kënga XI, p. 158 15.

... Nga Perëndimi,
kur rrugët i mbulojnë hijet e natës,
arritëm ndër kufijtë e e oqeanit
ku truall e banesa kanë kimerët.
Jeton ky popull krejt mbuluar
në mjergull 20 edhe me re,
pëlhurë që kurrë s'e çan
Të thuash një rreze dielli,
as kur ky I ngjitet qiellit,
as kur zbret nën dhe.
Mbi ata të mjerë kish rënë nata e amshuar..

[shendelli]

Në Anglisht

All day long her sails were full as she held her course over the sea, but when the sun went down and darkness was over all the earth, we got into the deep waters of the river Oceanus, where lie the land and city of the Cimmerians who live enshrouded in mist and darkness which the rays of the sun never pierce neither at his rising nor as he goes down again out of the heavens, but the poor wretches live in one long melancholy night. When we got there we beached the ship, took the sheep out of her, and went along by the waters of Oceanus till we came to the place of which Circe had told us.

" Here Perimedes and Eurylochus held the victims, while I drew my sword and dug the trench a cubit each way. I made a drink-offering to all the dead, first with honey and milk, then with wine, and thirdly with water, and I sprinkled white barley meal over the whole, praying earnestly to the poor feckless ghosts, and promising them that when I got back to Ithaca I would sacrifice a barren heifer for them, the best I had, and would load the pyre with good things. I also particularly promised that Teiresias should have a black sheep to himself, the best in all my flocks. When I had prayed sufficiently to the dead, I cut the throats of the two sheep and let the blood run into the trench, whereon the ghosts came trooping up from Erebus - brides, young bachelors, old men worn out with toil, maids who had been crossed in love, and brave men who had been killed in battle, with their armour still smirched with blood; they came from every quarter and flitted round the trench with a strange kind of screaming sound that made me turn pale with fear. When I saw them coming I told the men to be quick and flay the carcasses of the two dead sheep and make burnt offerings of them, and at the same time to repeat prayers to Hades and to Proserpine; but I sat where I was with my sword drawn and would not let the poor feckless ghosts come near the blood till Teiresias should have answered my questions.

[shendelli]

Fragmente nga libri "Enigma" - vëllimi IV "Mbi Perandorinë Turke, Shqiptarët dhe Epirin" I Tome IV De L'empire Ottoman, des Albanais, del"Epire" Paris 1991 Robert d'Angely f. 542.

Përkundrazi në 1481, armatori shqiptar Korcodelos (Karkandeli (?) KLADHAS, u nis për Shqipëri me Gjon Kastriotin, me katër galera të dhëna nga Mbreti Ferdinand i Napolit duke zbritur ne portin e Vlorës dhe pranë bregut të detit të Himarës.
50 fshatra u hodhën në revoltë pas zbarkimit të kësaj force dhe u hodhën mbi pushtuesit.

Turqit që erdhën në ndihmë të fortesës së Himarës u shpartalluan nga dhe KLADHAS pushtoi atë fortesë dhe atë të Papalos në emër të mbretit të Napolit. Banorët e maleve që banojnë që nga Kepi i Gjuhës apo Akrokerauneve, të quajtur Himariotë, ngelën të panënshtruar deri më 1518, kohë kur tradhëtari Elias Pacha, i ndihmuar nga admirali Sinan Pasha, ja arriti që të njohin pushtimin osman në këmbim të një sërë privilegjesh, ndër më të rëndësishmet qenë liria e mbajtjes së armëve dhe p. 549.

Himariotët. Edhe krahina të tjera të Shqipërisë qenë gjysëm të pavarur, sikurse Himara, që gëzonin privilegje të rëndësishme. Banorët e saj u kallnin frikën qeveritarëve përreth sikurse atyre të Delvinës, Vlorës, Kardhiqit dhe Hormovës. Në ato vise malore, u ruajt shpirti luftarak, të paepur dhe të panënshtruar, dhe kur i lidhur me atë të armatorëve Shqiptarë, i dha zëmër ushtrisë shqiptare

[shendelli]

Ku ka zbritur JUL QEZARI në bregdetin Himariot??

Eshtë një gjë interesante që të dëgjosh se diku nga Himara është vëndi ku ka shkelur burrë i shtetit dhe strtgu i madh Jul Qezari duke kërkuar që të ndeshet me rivalin e tij Pompeun. Disa vëndemra ( apo toponime) janë qafa e Qezarit dhe varii i ushtarit të Qezarit në LLogara. Po ku ka zbritur ai në bregdetin Jon??

Ja se ç'thotë ai vetë sipas përkthimeve të bëra "Kur Qezari erdhi në Brindizi. ai u mbajti një fjalim ushtarëve: "Meqë ata kishin ardhur në fund të mundimeve dhe rreziqeve te tyre, atyre do tu duhet që të lenë skllevërit dhe sendet në Itali dhe të hypin në anije pa ngarkesa, në mënyrë që shumë njerëz të kenë mundësi të hypin në anije; se ata mund të prsinin çfarëdogjë kur të fitonin dhe nga zëmërgjerësia e tij". Ata thirrën me një zë: "ai mund të japë çfarëdo urdhëri dhe se ata do ta zbatojnë atë me plot dëshirë". Ndaj ai ngriti velat në ditën e katërt të Janarit, me shtatë legjone në kuvertë, si ëënë më lart. Ditën e pasme ai zbarkoi ndërmjet shkëmbejve të Akrokerauneve dhe vëndeve të tjera të rrezikshme.; duke patur një rrugë të sigurtë anijet e tij dhe duke patur frike nga tërë portet e tjerë që mendonte se qenë në zotërim të Pompeut, ai zbarkoi njerëzit e tij në një vend të quajtur Farsal (lat. Pharsalus).

Majori Lik (në anglisht Leak) i cili vizitoi Himarën në 1805 thotë se këtu Qezari bën një gabim. Ai nuk zbriti në Farsal, por në Palasë. Ja se ç'shkruan ai: 'Në mesditë në rrëzë të majës së Akrokerauneve, në shkëmbit nën të cilin qëndron fshati i Palasës, një emër që i ngjan atij të vëndit, ku sipas Lukanit, zbarkoi Qezari nga Brindizi, para operacioneve të tij kundër Pompeut në Iliri1011, por që Qezari e quan Farsal . Ka pak dyshim që në këtë rast, poeti është më i saktë se sa kapiteni i madh, që qe aq neglizhent në histori; se në Greqi të paktën ai nuk ka quajtur vëndin e Thesalisë, ku ai korri fitoren e tij më të madhe; ndaj ky është pasazhi i vetëm ku çfaqet fjala Farsal në komentarët e tij. Konsiderata kryesore e Qezarit në zgjedhjen e këtij vëndi në këto brigje, qe shmangja e gjireve që mund të ishin në dorë të armikut dhe për ta bërë veten zot të Orikumit, Apollonisë dhe Drakiumit para se të mbrrinte Pompeu nga Maqedonia. Duke i besuar Fatit të tij mbrojtës, për ta kaluar përmes rreziqeve si të armikut dhe të motit, ai zbarkoi me shtatë legjione dhe gjashtëqind kalorës nga Brindizi, arriti në kohë baticë pas nisjes së tij në Keraune, ku gjeti një qëndrim të qetë për anijet ndërmjet shkëmbejve dhe vëndeve të rrezikshme; dhe pasi zbarkoi menjëherë trupat e tij, po atë natë i nisi mbrapsht anijet për në Itali. Prej kësaj shpejtësie, Pompeu arriti nga Kandavia vetëm të shpëtonte Durakiumin. Apian-i, ndonëse nuk specifikon se në ç'pjesë të maleve të Kerauneve ndodhi zbarkimi tregon se ndodhi shumë afër Orikumit, ku ai bie dakord me Qezarin kur e përshkruan se e morri Orikumin vetëm një ditë pasi zbarkoi; ai shton se Qezari marshoi natën kjo për shkak të vëndeve të vështirë dhe tepër malore, ai ndau forcat në disa drejtime, të cilat u ribashkuan në mëngjez, dhe se banorët e Orikumit kishin deklaruar mosdëshirën e tyre për të rezistuar Konsullit Romak, komandanti i garnizonit duke i dorëzuar çelësat Qezarit. Distanca nga vëndi i Orikumit deri në bregdetin e Palasës duket të jetë perfekte për të rënë dakord me këto rrethana; dhe në fakt nën Palasën ka një gji të vogël, ndonëse duket të jetë i vogël për forcat me të cilat zbarkoi Qezari.

Një qëndrim tjetër ka mbajtur për këtë çështje babai i arkeollogjisë shqiptare Hasan Ceka në librin e tij "Në kërkim të historisë Ilire". Citojmë veprën e lartpërmendur botim 1998 p-192-193. "Në Bellum Civilis III, 6, bregdeti himarjot. Ku Qezari zbriti me legjionet e tij për të luftuar me Pompeun, quhet terra Germiniorum, toka e Germinëve. Në botimet më të reja të kësaj vepre, emri Germiniorum është zëvëndësuar me Cerauniorum duke menduar se kemi të bëjmë me një lajthitje të kopistit dhe se emri i fisit kaon, për të cilin bëhet fjalë, duhet të qenë si i malit Ceraunia (Llogaraja) rrëzë të cilit shtrihet trualli i tij. Ky qëndrin është mbajtur edhe në histografinë tonë (Ilirët dhe Iliria, Tiranë 1965, f.81). Heuzej që ishte i pari historian e arkeolog, që shkeli në vëndin e zbarkimit afër fshatit Palasë, u shfaq kundër këtij zëvëndësimi, duke paraqitur si argument të fortë se emrin Germiniorum na e kujton edhe sot emri i fshatit të afërt Dhërmi

Ceka thekson se propozimi i Heuzujt nuk ka gjtur përkrahjen e duhur. Ai sidoqoftë e mbron këtë ide dhe bën supozimin se Germiniorum apo Germis mund të jetë shdruar nga romakët, pasi sipas tij shndrimi i Ge në Dh nga greqishtja është i lehtë për tu provuar. Ai vazhdon argumentimin duke nënvizuar edhe pozitën gjeografike të fisit të antitanëve- argumenti i të cilit është edhe objekti i artikullit të tij. Hasan Ceka e mbron edhe një herë këtë ide në artikullin tjetër në po librin e cituarme titull "Përputhje Onomastike Iliro-Epriote", p 202-203. Citojmë: "Jul Çezari në veprën e tij Vommentarii (besoj se duhet të jetë Commentarii KVJ) de bello Civili, që intereson shumë edhe histografinë tonë. Pikërisht në librin III, kap.6, na flet shkurtimisht mbi zbritjen e trupave të tij pranë brigjeve të PalFste-s (Palasa e Himarës) në vitin 48 p.e.s. dhë përmënd në këtë rast edhe një fis apo krahinë të germinëve. Teksti përkatës, ashtu si na është ruajtur në dorëshkrimet e vjetra është ky : Nonas januaris nave solvit Impostae, ut supra demonstratum est, legiones VII. Postridie terram attigit Germiniorum, Saxa inter et alia loca periculosa queitam nactus stationem et portus omnes timens, quos teneri ab abversariis arbitrabatur, ad eum locum, *** appellabatur Pharsal. Omnibus navibus ad unam incolumibus exposuit?. (Përkthimi i testit latin ( sipas H. Cekës) - Ditën e katër të janarit lëshoi në det anijet pasi i pat ngarkuar me shatatë legjionet sikundër treguam më lart. Të nesërmen arriti në tokën e Germinëve. Ndërmjet shkëmbinjve dhe vendeve të tjera të rrezikshme gjeti një gji të qetë dhe, duke pasur frikë nga të gjithë limanet, që kujtonte se i kishin në duar armiqtë, pa humbur asnjë anije zbarkoi prej tyre ushatrët në arë vënd që quhet Farsala")

Duke qenë se as literatura e vjetër antike, as edhe mbishkrimet e zbuluara deri tani nuk bënin fjalë për një fis kaon me emrin Germinë, tek shumë filologë lindi me të drejtë dyshimi se mos në këtë rast kishim një keqkuptim, një lexim të gabuar, që i detyruhej kopistit të dorëshkrimit. Ky dyshim u shtua edhe më tepër, pasi, sikurse e pamë në fund të po këtij kapitulli, në vend të emrit të saktë Palæste, që na komtohet nga Lukani, dorëhkrimi përmbante Pharsala, pikërisht emrin e atij qyteti të Thesalisë, ku më vonë u zhvillua beteja përfundimatre. U mendua prandaj, që jo vetëm Pharsal të zëvëndësohejnga Palæste, ashtu sikundër na e jepte Lukani, por edhe Germiniorum të shlyhej e të plotësohej me një emër tjetër, që t?i përshattej më tepër krahinës. Disa donin të shihnin tek Germiniorumnjë korrumtim për Chimaeriorum, te tjerë për Chaoniorum. Por botmet më serioze shkencore, edicionet më të reja të Teubnerit, duke u nisur nga konteksti tjetër i kapitullit, veçanerisht nga pozicioni gjeografik i Palæste-s (Palasë) të vendosur në këmbën jugore të maleve të Llogarasë, terram Germiniroum, (tokën e Germinëve) të dorëshkrimit e kanë korrigjuar me Montes Ceraniorum (malet Acroceraune) Sikurse do të përpiqem ta provoj më poshtë, teksti i dorëshkrimit, me përjashtim të emrit Pharsala, qe hyri për pakudesi të kopistit, nuk duhet të pësojë ndonjë ndryshim tjetër.

Për fat të mirë bregdeti i Himarës është ndër ato të pakta krahina të vendit tonë që nuk ngjanë të kenë qenë shkelur, veçse shkarazi prej dyndjeve të popujve të huaj të ardhur në shkeujt e vonë të kohës antike e nga fillimi i mesjetë prej veriut e Lindjes. Sidomos me vershimet serbe e bullgare në krahina të gjera të vendit tonë, kryesisht të jugut, ndryshi në themel fizionomia e hartës antike jo vetëm të Ilirisë, por edhe të Epirit. Nuk i shpëtoi asimilimit as toponomastika antike, gjë që ka vështirësuar tepër identifikimin e shumicës më të madhe të gërmadhave apo të emrave që na kumtohen nag literatura antike si dhe nga burimet mbishkrimore. Kështu, një pjesë e mirë e qytetve dhe vëndbanimeve antike të shlratuara e humbi emrin e vet të dikurshëm dhe morri emra sllavë.

Në krahinën e Himarës, e cila mesa dimë, nuk pësoi ndonjë vërshim të rëndë nga ato që thamë, ndoshta për arsye e vetme se mbrohej nga një varg malesh mjaft të larta , shumë nga emart antikë mundën të arrijnë pothuaj të pandryshuar deri në ditët tona. Kështu emri Chimaera i burimeve të lashta u trashëgua nga Himara e sotme, që ruan një tog mbeturinash madhështore të mureve të dikurshme të rrethimit, ashtu si Palæste i përmëndur nga Cezari është pikërisht emri i tanishëm Palasë, gjë që lehtësoi identifikimin e saj. E njëjta metodë duhej të ishte ndjekur për të lokalizuar terram Germiniorum të Cezarit. Por nuk ndodhi, në radhë të parë nga mosnjohja mire e toponimeve së kësaj krahine nga dijetarët që u morrën nga dijeatrët me gjeografinë antike të vëndit tonë. Në kufi me Palasën, vetëm pak kilometra më në jug, ne kemi fshatin Dhërmi, emri i të cili, sipas mendimit tim, tërheq vëmëndjen për tingëllimin shumë të afërt me Germini, siç do të ishte emërorja e Germiniorum të dorëshkrimit. Mirëpo ky emër, siç ndodh edhe për një tog emrash të tjerë të vëndit tonë, ka qenë shënuar nëpër hartat gjeografike të shekujve të kaluar vetëm në formën e tij të greqizuar Dhrimadhes, trajtë kjo që vështirë se të jep përshtypjen se ka ndonjë lidhje me emrin e kumtuar prej Cezarit dhe si rrjedhim ka qenë lënë pas dore.

Arsyetimi i sipërm mendoj se është i mjaftueshëm për të nxjerrë përfundimin se korrigjimi i Germini-orum dhe Cerauni-orum ka qenë pa vënd, pasi fshati i sotëm Dhërmi ashtu sikundër Palasa dhe Himara, e trashëgon emrin e tanishëm qysh nga koha antike. Vetëm se në rastin Germini, me sa duket. Nuk kemi të bëjmë me një vëndbanim antik, por me emrin e një fisi ose më drejtë të një nëfisi të kaonëve, në sinorin e të cilit ndodhej si Palæste-Palasa. Ky nuk është rasti i parë, që nepermjet burimeve antike apo mbishkrimeve njihemi me një fis epirot, i cili përndryshe nuk na zihet në gojë kurrkund tjetër. Sikurse dihet, në burimet e shkruara historike thuhet se kishte vetëm 14 fise, ndërsa numri i fiseve të kësaj krahine që njohim sot është shumë më i madh. Me germinët e përmëndur nga Qezari, rradhëve të tyre u shtohet edhe një fis më shumë.
Marrë nga Studime Historike, Tiranë 1965, 2, p.85-92)

[gladiator]

Shendelli .
Mos ngaterro Himaren me gjith Epirin .
Himara vet ka qen koloni e Grekeve te Korfuzit ,ndersa zonat perreth ishin ne duar te Ilireve .
Dhe mos ngatrro Cimmeret e Azise Minore me ata te Himares .
Un e di qe nuk na vin mir qe Himara ,Apollonia ,Corkyra ,etj kan qen koloni Greke ,por ai esht realiteti ,dhe ne si shpetojm dot .
Gj t m .

[arkl]

GLADIATOR.

Me sa di une ti e mbane veten per historian.Se di nese e ke mbaruar kete shkolle,kur dhe si e ke mbaruar.Dhe sa je mar me kete profesion.Por ka 1 shprehje te bukur POPULLI:
SIPAS VENDIT BEJ KUVENDIN
NE KUVEND MBAJE RENDIN
KUVENDO KUR TE PERMENDIN.

Se tregon qe je i..........................................

[gladiator]

Arkl .
8-vjecaren se mbarova dot .
Por se kuptova c kuptim ka ai posti yt .
Me duket se jemi ne forum ketu ,dhe nuk kemi nevoje te marrim leje .
Apo je nga Himara dhe te ngeli qejfi . Iku koha e monizmit ku njerezit jetonin me genjeshtra .
Un nuk dua te ofendoja Himaren ,por kontributi i saj ne historine tone eshte fare i vogel ,sepse ka qene Greke ,si Apollonia e Fierit .
Do jete mire qe tema te tilla mos te hapen per vendet qe se meritojne .
Gj t m .

[arkl]

GLADIATOR:
Une sjame nga Himara.Por dhe sikur te isha do e kisha per ndere.
Nje hipoteze hidhet poshte vetem kur ke fakte dhe ke studjuar shume.Por jo kur na teket neve.
Gj t m

[gladiator]

Arkl.
Ka fakt me te mir se emri i saj ,i cili esht Grek
( Himare --- gryke mali ).
Gj t m .

[artur]

Ne himare kur isha ne vere, pashe gati me tmerr qe shume te rinj shqiptar flisnin greqisht! Pastaj u qetesova (nje dite pashe ca femije 10-te vjeçar qe po luan me top tek fusha e shkolles se himares dhe njeri i tha shokut te tij- O grek muti shko e kape topin!), sepse ata flisnin greqisht keq, po si une qe shpesh me shpetonte ndonje fjale italisht (me qe jam emigrant ne itali). Me erdhi keq per ta, jo se flisnin greqisht shpesh gjithe kohes, por se ja kuptoja hallin, thjesht ata ishin emigrant si une, emigrant plot me halle- te pa pranuar ne dhe te huaj e te pa gjindur ne vendin tone. Ajo qe me erdhi vertet keq ishte se ne nje perrua te thare pashe lapidarin e luftetareve shqiptare te luftes se dyte boterore te hedhur si plere (une jam kunder te majtes dhe s'me pelqen fakti qe enver hoxha ishte udheheqesi i luftes çlirimtare), dhe asnje s'e çante koken qe te kujtonte dhe te respektonte ata qe ishin pa diskutim heroj dhe deshmore te kombit tone (lapidarin e hedhur e kam pare me syte e mi ne gusht te vitit 2002) ne nje kohe qe flitej qe ca qener grekofone donin te ngrinin ne qender te himares nje lapidar te nje heroi grek qe se mora vesh kurre kush ishte e ç'kishte bere ai per shqiperine apo himaren.
Sa turp eshte qe ca gjera ca njerez o s'dine ku ti shkruajne ose s'ja mban ti shkruajne as sot, mos valle kane frike nga greku akoma sot.
Tungjatjeta o çuna!