Besimi Orthodhoks

[Albo]

Adhurim do të thotë ti japësh lavdi, nderime dhe falenderime Perëndisë. Atit, Birit dhe Shpirtit të Shenjtë. Gjithë njerëzimi është i thirrur për të adhuraar Perëndinë. Adhurimi është diçka më tepër se dëgjimi i një predikimi, këndimi i një himni kishtar apo përpjekja për t'u kënaqur me krijesën e Perëndisë. Perëndia mund të njihet në krijimin e Tij, por kjo nuk përbën adhurim dhe sado ndihmues mund të jetë predikimi, ai nuk mund të zëvendësojë adhurimin. Më i spikatur në adhurimin orthodhoks është dhënia e lavdisë, falenderimit dhe lavdërirnit të përbashkët nga Kisha drejtuar Perëndisë. Ky adhurim përben një darkë intime me Perëndinë në Tryezën e Tij të Shenjtë.

Në Meshë Hyjnore thuhet: "Ty të ka hie çdo lavdi, nder dhe adhurim, Atit e Birit edhe Shpirtit të Shenjtë, tani e përherë e në jetë të jetëve. Amin". Në këtë adhurim ne prekim dhe përjetojmë mbretërinë e Tij të përjetëshme, kohën që do të vijë, dhe bashkohemi në adhurim me ëngjëjt dhe shenjtorët e qiejve. Ne përjetojmë lavdinë e përmbushjes së të gjitha gjërave në Krishtin si me të vërtetë i gjithi në të gjitha.

[Albo]

Efkaristi do të thotë "falenderim" dhe herët u bë sinonim për Kungatën e Shenjtë. Efkaristi është qendra e adhurimit në Kishën Orthodhokse, sepse Jisui tha për bukën dhe për verën në Darkën Mistike: "Ky është trupi im", "Ky është gjaku im", dhe "Bëjeni këtë për kujtimin Tim" (Llukai 22:19-20), ndjekësit e Tij besuan dhe nuk bënë asgjë më pak. Në Efkaristi, ne marrim pjesë mistikërisht në Trupin dhe Gjakun e Krishtit, i Cili dha jetën e Tij dhe na fuqizoi neve. Festimi i Efkasistisë ishte një pjesë e rregullt e jetës së Kishës që në fillimet e Saj. Të krishterët e hershëm e quanin Efkaristinë "ilaçi i pavdeksisë" sepse ata e njihnin atë hir të madh Perëndie që vinte prej saj.

[Albo]

Liturgji është një term që përdoret për të përshkruar formën ose trajtën ë adhurimit të përbashkët të Perëndisë në Kishë. Fjala "liturgji" rrjedh nga një fjalë greke që do të thotë "punë e përbashkët". Të gjitha referencat biblike për adhurimin në qiell përmbajnë liturgjinë.

Në Dhiatën e Vjetër, Perëndia urdhëroi një liturgji, ose një model adhurimi. Ne e gjejmë atë të përshkruar në librat e Eksodit dhe Levitikut. Në Dhiatën e Re ne e shohim Kishën si vazhduese të adhurimit të Izraelit të Dhiatës së Vjetër siç shprehej në sinagogë dhe në tempull, duke i përshtatur për të ruajtur përmbushjen në Krishtin. Liturgjia Orthodhokse, e cila është zhvilluar gjatë shumë shekujve, akoma përmban trajtën e lashtë të adhurimit. Elementet kryesore në Liturgji përfshijnë himne, leximin dhe shpalljen e Ungjillit, lutjet dhe vetë Efkaristinë. Për të krishterët orthodhoksë, shprehja "Liturgji" ose "Liturgji Hyjnore" i referohet ritit të efkaristisë themeluar nga vetë Krishti në Darkën Mistike.

[Albo]

Bashkësia e Shenjtorëve. Kur të krishterët ikin nga kjo jetë, ata mbeten një pjesë ë gjalle e Kishës, trupit të Krishtit, Ata janë të gjallë në Zotin dhe "të shkruar në qiell" (Hebrejtë 12:23). Ata adhurojnë Perëndinë (Zbulesa 4:10) dhe jetojnë në banesat e Tij qiellore (Joani 14:2), Në Efkaristi (kungim) ne shkojmë në "qytetin e Perëndisë së gjallë" dhe bashkohemi në një bashkësi me shenjtorët në adhurimin tonë të Perëndisë (Heberjtë 12:22). Ata janë ajo "re e madhe e dëshmimtarëve" e cila na rrethon dhe ne kërkojmë t'i imitojmë ata duke vrapuar në "udhën që është përpara nesh" (Hebrejtë 12:1), Mospranimi ose injorimi i bashkësisë së shenjtorëve, është një mohim se ata që kanë vdekur më Krishtin janë ende pjesë e Kishës së Tij të Shenjtë.

[Albo]

Rrëfimi është pohimi i hapur i mëkateve përpara Perëndise dhe njëriut. Fjalë për fjalë do të thotë "të biesh dakort" me Perëndinë përsa i përket mëkatit. Shën Jakovi na këshillon të rrëfejmë mëkatet tona përpara një ati shpirtëror ose prifti, siç quhen ata sot (Jakobi 5:16). Ne jemi thirrur gjithashtu ti rrëfejrnë mëkatet tona përpara Perëndisë (I Joanit 1:9). Kisha Orthodhokse ka ndjekur gjithrnonë praktikat e rrëfimit përpara një prifti sipas Dhiatës së Re, si dhe rrëfimin privat përpara Zotit, Rrëfimi është një nga mjetet më kuptiniplote të pendimit dhe të sigurimit se edhe mëkatet tona më të tmerrshme janë falur me të vërtetë. Eshtë gjithashtu një nga ndihmat më të fuqishme për braktisjen dhe mposhtjen e atyre mëkateve.

[Albo]

Disiplina mund të bëhet e nevojshme për ruajtjen e pastërtisë dhe shenjtërisë në Kishë dhe për të inkurajuar pendimin tek ata që nuk i janë përgjigjur këshillimit të vëllezërve dhe motrave në Krisht si edhe të vetë Kishës për të braktisur mëkatet e tyre. Disiplina kishtare përqendrohet shpesh në përjashtimin nga marrja e kungatës (shkishërim). Dhiata e Re shkruan se si Shën Pavli urdhëroi dishepujt për shkishërimin e burrit të papenduar, i cili kishte kryer marrëdhënie seksuale me gruan e të atit të tij (l Korintasve 5:1-15). Apostull Joani na paralajmëron se nuk duhet të presim në shtëpitë tona ata që me vullnet të plotë mohojnë të vërtetën e Krishtit (II Joanit 9, 10). Gjatë historisë së saj, Kisha Orthdohokse e ka ushtruar disiplinën me dhembshuri kur ka qenë e nevojshme, gjithmonë për të sjellë një ndryshim të nevojshëm në zemrat e besimtarëve dhe për të ndihmuar njerëzit e Perëndisë të jetojnë një jetë të pastër dhe të shenjtë, dhe kurrë nuk e ka përdorur si dënim.

[Albo]

Maria quhet "Hyjlindëse" (theotokos) ose "Nënë e Perëndisë", sepse ajo lindi Birin e Perëndisë në mitrën e saj dhe prej saj Ai mori natyren e Tij njerëzore. Elisabeta, nëna e Joan Pagëzorit, e pranoi këtë realitet kur e quajti Marinë, "Nëna e Zotit tim" (Llukai 1:43). Maria i tha vetvetes: "Gjithë brezat do të më lumturojnë" (Llukai 1:48). Kështu që ne, në brezin tonë, e quajmë të lumuruar. Maria jetoi një jetë të pastër e të shenjtë dhe ne e nderojmë atë si modelin e shenjtërisë, të parën e të shpërblyerve (shpenguarve), nënën e njerëzimit të ri në Birin e saj. Eshtë habi për të krishterët orthodhoksë se shumë të krishterë që shpallin se besojnë në Bibël kurrë nuk e quajnë Marinë të bekuar apo të nderuar, atë që lindi dhe rriti Perëndinë Bir në trupin e Tij njerëzor.

[Albo]

Lutja për Shenjtorët nxitet nga Kisha Orthodhokse. Pse? Sepse vdekja fizike nuk është shkatërrim për të krishterin. Eshtë një kalim i lavdishëm në qiej. Të krishterët nuk pushojnë së qenuri pjesë e Kishës me vdekjen. Perëndia nuk lejon! Ata as nuk vendosen mënjanë në plogështi deri në ditën e gjykimit.

Kisha e Vërtetë përbëhet nga të gjithë ata që janë më Krishtin - në qiej apo në tokë. Anëtarësia e saj nuk është e kufizuar vetëm tek ata që janë të gjallë aktualisht. Ata në qiej me Krishtin janë të gjallë, të bashkuar me Perëndinë, duke adhuruar Perëndinë, duke përbërë pjesën e tyre në trupin e Krishtit. Ata i luten aktivisht Perëndisë për të gjithë ata në Kishë dhe mbase, me të vërtetë, për të gjithë botën (Efesianët 6:18; Zbulesa 8:3). Kështu që ne u lutemi shenjtorëve që janë larguar nga kjo botë, duke u kërkuar atyre, ashtu siç u kërkojmë miqve tanë të krishterë në tokë, të luten për ne.

[Albo]

Trashëgimia Apostolike ka qenë një problem shumë i madh që prej shekullit të dytë e këtej, jo si një dogrnë e thjeshtë, por si diçka kritike për ruajtjen e besimit. Mësues të rremë kanë dalë në skenë duke këmbëngulur se janë përfaqësuesit autoritar të Kishës së krishterë. Duke deklaruar autoritetin nga Perëndia, duke apeluar disa zbulesa të veçanta, disa kanë sajuar prejardhje mësuesish duke supozuar se kthehen pas tek Krishti apo Apostujt. Si kundërpërgjigje, Kisha e hershme këmbëngulte se kishte një shtresë apostolike autoritative që kalonte nga brezi në brez. Ata e detajuan atë prejardhje aktuale, duke treguar se si klerikët e saj ishin dorëzuar prej atyre që ishin zgjedhur nga pasardhësit e Apostujve, zgjedhur nga vetë Krishti.

Trashëgimnia apostolike është një faktor i domosdoshëm për ruajtjen e unitetit në Kishë. Ata që marrin pjesë në këtë trashëgimni janë të përgjegjshëm për të dhe janë përgjegjës për ruajtjen e të gjitha praktikave dhe mësimeve në Kishë, ashtu siç u themeluan nga Apostujt. Bindja thjesht personale, se doktrina e një njeriu të vetëm është e saktë, nuk mund të konsiderohet si provë e mjaftueshme e saktësisë. Sot kritikuesit e trashëgimnisë apostolike janë ata të cilët qendrojnë jashtë asaj trashëgimnie historike dhe që kërkojnë të vetidentifikohen vetëm me Kishën e hershme. Numri i madh i sekteve fetare në botë ka ardhur për shkak të mohimit të trashgimnisë apostolike.

[Albo]

Sinodet e Kishës. Një konflikt i shquar (shkruar në Veprat 15) u ngrit në Kishën e hershme kundër legalizmit, ruajtjes së ligjeve judaike për të krishterët si mjete shpëtimi. "Atëherë apostujt dhe pleqtë (presbiterët) u mblodhën për ta shqyrtuar këtë problem"(Veprat 15:6). Ky sinod, i mbajtur në Jeruzalem, vendosi modelin e thirrjes së sinodeve të mëvonshëm për zgjidhjen e problemeve. Ka pasur me qindra sinode të tillë, lokalë dhe rajonalë, gjatë gjithë shekujve të historisë së Kishës dhe shtatë sinode të veçantë të quajtur "Ekumenikë" që duhej të zbatoheshin në gjithë Kishën. Kisha Orthodhokse kërkon veçanërisht tek këto Sinode Ekumenike doktrina autoritative përsa i përket besimit dhe praktikave të Kishës, e vetëdijshme se Perëndia ka folur nëpërmjet tyre.