'Babai i neoliberalizmit' vdes në moshën 88 vjeç
Joseph Nye prezantoi termin 'fuqi e butë' në marrëdhëniet ndërkombëtare.
FOTO NGA ARKIVI: Shkencëtari politik amerikan Joseph Nye flet gjatë një konference në Pekin, Kinë. © Getty Images / VCG
Shkencëtari politik amerikan Joseph Nye, i cili ishte bashkautor i teorisë së marrëdhënieve ndërkombëtare të neoliberalizmit së bashku me Robert Keohane dhe shpiku termin "fuqi e butë", ka vdekur në moshën 88 vjeç, sipas Universitetit të Harvardit.
Gjatë gjashtë dekadave të tij si profesor në Harvard, Nye ndihmoi në zhvillimin e Shkollës së Qeverisjes John F. Kennedy (HKS), ku shërbeu si dekan nga viti 1995 deri në vitin 2004. Ndër të diplomuarit e fakultetit përfshihen shumë politikanë të shquar amerikanë.
Në një deklaratë të mërkurën duke njoftuar ndarjen e tij nga jeta, HKS tha se “idetë e Nye-t mbi natyrën e pushtetit në marrëdhëniet ndërkombëtare ndikuan në breza të tërë politikëbërësish, akademikësh dhe studentësh dhe e bënë atë një nga mendimtarët politikë më të famshëm në botë”.
Studiuesi “zhvilloi konceptet e fuqisë së butë, fuqisë inteligjente dhe neoliberalizmit”, thuhej në deklaratë.
Nye prezantoi teorinë e "fuqisë së butë" në fillim të viteve 1990 për të përshkruar aftësinë e vendeve për të marrë atë që dëshironin nga kombet e tjera "përmes tërheqjes, në vend të shtrëngimit ose pagesës". Më vonë ai doli me konceptin e "fuqisë së zgjuar", duke theksuar efektivitetin e kombinimit të fuqisë së fortë dhe të butë në një strategji të vetme të politikës së jashtme. Termi u përmend shpesh nga administratat e presidentëve amerikanë Bill Clinton (1993-2001) dhe Barack Obama (2009-2017).
Presidenti Jimmy Carter (1977-1981) e ngarkoi Nye-n në krye të përpjekjeve të administratës së tij për mospërhapjen e armëve bërthamore. Nën Clinton-in, ai kryesoi Këshillin Kombëtar të Inteligjencës dhe shërbeu si ndihmës sekretar i mbrojtjes.
Ish-Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Antony Blinken, e përshkroi Nye-n si “një mik dhe mentor për kaq shumë njerëz, përfshirë edhe mua” në një postim në X. “Pak veta kontribuan aq shumë në kapitalin tonë intelektual, në kuptimin tonë të botës dhe vendin e Amerikës në të”, shkroi ai.
Kohët e fundit, Nye kishte qenë gjithnjë e më kritik ndaj Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, duke e akuzuar atë për neglizhencë ndaj fuqisë së butë dhe “ngacmim” të vendeve të tjera, përfshirë aleatët e Amerikës. “Narcisistët ekstremë si Trump nuk janë realistë të vërtetë dhe fuqia e butë amerikane do ta ketë të vështirë gjatë katër viteve të ardhshme”, shkroi ai në një artikull për Financial Times në mars.
Burimi: RT
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt