VIDEO E PLOTË E MESHËS DHE MBËRRITJES SË TRUPIT:
VIDEO E PLOTË E MESHËS DHE MBËRRITJES SË TRUPIT:
Ngushëllime miqve dhe dashamirësve të tij. I paharruar qoftë kujtimi i këtij njeriu. Vetë nuk e kam njohur, por miqtë e mi ortodoksë më kanë folur shumë mirë për Anastas Janullatosin dhe u besoj ortodoksëve shqiptarë në atë që thonë.
Ka shumë injorance rreth Ortodoksisë në Shqipëri dhe deri diku kjo injorancë është kultivuar nga politikanët e vendit dhe nga armiqtë e Ortodoksisë (dmth. të pafetë ose ata me besime te tjera). Nga gjepurat që levrojnë lart e poshtë mes shqiptarëve janë ngulitur idetë e gabuara sikur shqiptarët na paskan qenë gjysma ortodoksë dhe gjysma katolikë dhe kur na paskësh ardhur sulltan Murati ne u paskemi bërë myslimanë me vrap
Janë pallavra të dyja tezat, sepse e para feja e vjetër e shqiptarit ka qenë Ortodoksia dhe e dyta myslimanizimi i Shqipërisë ka qenë një proces tejët i avashtë, nuk ka ndodhur brenda një periudhe të shkurtër si në Kosovë, por ka marrë afro katër shekuj që të realizohet.
Kishat më të vjetra në Shqipëri janë të ritit bizantin, arvanitasit që shkuan në Greqi ishin të tërë ortodoksë, afro 100 mijë arbëresh në Itali vazhdojnë sot dhe kësaj dite ta mbrojnë me fanatizëm ritin bizantin, familjet aristokrate shqiptare të gjitha kishin lidhje fisnore me bizantinët dhe sllavët, shqiptarët kosovarë dukeshin të gjithë ortodoksë në defteret turke, përpara se të myslimanizoheshin, kishat katolike në Shqipëri janë shumica risi e shekullit të 12të dhe 13të (në kohën e kryqëzatorëve me pak fjalë) kurse arratia e fundit e shqiptarëve drejt Italisë për shkaqe fetare ka ndodhur në shekullin e 18të. Për këto dhe për dhjetëra arsye të tjera është më e besueshme që feja kryesore në Shqipëri ka qenë Ortodoksia deri në shekullin e 18të. Sot janë apo nuk janë 100.000 ortodoksë në Shqipëri (për shkak të emigracionit, komunizmit, konvertimit në ungjillor, martesave me myslimanë, ateizmit të elitës vendase, etj.) por rruga ka qenë shumë e gjatë që Shqipëria të arrijë në këtë pikë ku ndodhet sot.
Që ta mbyllim me kaq, kryepeshkopi Anastas bëri atë që mundi për ta rigjallëruar fenë e vjetër të shqiptarëve dhe për këtë ia vlen të respektohet.
Faleminderit.
Ndryshuar për herë të fundit nga Kryeplaku : 29-01-2025 më 11:32
VIDEO/ Homazhet për Kryepeshkopin Anastas, mbërrin në Tiranë Patriarku i Jeruzalemit, Theofil
29 Janar, 2025 19:51
Patriarku i Jeruzalemit Theofil ka mbërritur ditën e sotme në Tiranë për të marrë pjesë në homazhet për Kryepeshkopin e ndjerë Anastas.
VIDEO
Qindra besimtarë, klerikë të feve të tjera, politikanë dhe qytetarë, i dhanë lamtumirën Fortlumturisë Anastas, në Katedralen Ngjallja e Krishtit.
Kjo është dita e dytë e homazheve për kryepeshkopin Anastas Janullatus që ndërroi jetë të shtunën.
Patriarku i Jeruzalemit është një ndër figurave të shquara të botës fetare të cilët do të nderojnë figurën e Kryepeshkopit të ndjerë Anastas.
Balkanweb
VIDEO/ Përfaqësuesi i Patriarkanës së Antiokisë mban meshë në arabisht për Kryepeshkopin Anastas
29 Janar, 2025 14:19
Arkëmorti i Kryepeshkopit të Shqipërisë Anastas tashmë ndodhet në Katedralen “Ringjallja e Krishtit” dhe shumë personalitete botërore po e nderojnë atë. Homazhet do të zgjasin dy ditë, ndërsa të enjten do të zhvillohet ceremonia funebre.
Përfaqësuesi i Patriakanës së Antiokisë (Sirisë) ka mbajtur meshë në arabisht për Kryepeshkopin.
VIDEO
Kryepeshkopi Anastas ndërroi jetë në moshën 95-vjeçare në Athinë, pasi iu nënshtrua një operacioni.
Trupi i pajetë ka mbërritur tashmë në Shqipëri dhe për të tij po mbahen homazhe.
(BalkanWeb)
Ndryshuar për herë të fundit nga Albo : 29-01-2025 më 17:49
Nekrologjia e Kryepeshkopit Anastas nga Rev. Dr. John Chryssavgis
Rev. Dr. John Chryssavgis për Orthodox Observer
KRYPESHKOPI I SHQIPËRISË ANASTAS JANULLATOS
(1929–2025)
E konsideroj njëherësh një detyrë të nderuar dhe të ndaluar të hartoj një nekrologji për Fortlumturinë e Tij Kryepeshkopin Anastas, i cili vdiq në orët e para të 25 janarit 2025. Më 30 janar, ai do të prehet pas Katedrales madhështore të Ngjalljes, krenaria dhe gëzimi i tij, në kryeqytetin shqiptar të Tiranës. Karizma e sjelljes së tij, butësia e tonit të tij, vezullimi në sy, mprehtësia e zgjuarsisë së tij, gjerësia e shikimit, aftësia e tij e mprehtë për të dëgjuar, ngrohtësia e dhembshuria e tij - të gjitha këto krijuan kujtime të çmuara të patreguara dhe përvoja, të cilat janë vulosur në mendjen dhe zemrën time që nga koha ime si student dhe në shërbimin tim si klerik.
Gjithmonë e kam ndjerë se Kryepeshkopi Anastas ishte më i madh se jeta. Ai kishte arritur shumë më tepër se ajo që për çdo person tjetër mund të përfshinte shumë jetë punë me bursën e tij të jashtëzakonshme akademike, shërbimin e tij të gjerë ekumenik, qëndrimin e tij të jashtëzakonshëm misionar në Afrikë dhe transformimin e tij vizionar të pashembullt të Kishës Orthodhokse të Shqipërisë. Megjithatë, ajo që ndoshta do të mbetet gjatë më e paharrueshme për mua ishin reflektimet e folura të buta të ofruara në formën e predikimeve të shkurtra gjatë shërbesave brenda kapelës me ndriçim të dobët në Manastirin e Shën Gjon Pagëzorit në majën e kodrës Kareas në Athinë, ku unë ecja çdo ditë para lindjes së diellit si student i ri. Për të gjitha këto dhurata dhe për shumë më tepër - duke përfshirë vizitat e panumërta në shtëpinë e tij në Neo Psychiko, ku ai priste mysafirë sikur të mos kishte absolutisht asgjë tjetër në botë për të bërë, si dhe takimet dhe bisedat e shpeshta ndër vite, si personalisht ashtu edhe me telefon – nuk mund të jem kurrë aq i përulur apo mirënjohës sa duhet.
Ai ishte padyshim një pionier. Si profesor i fesë, askush përveç tij nuk do të jepte kurse mbi rëndësinë dhe ndikimin e ngritjes së Islamit në një kohë (që nga mesi i viteve 1970!) kur askush nuk ishte i interesuar, e lëre më i informuar, për shfaqjen e tij si realitet dhe fuqi globale. Për më tepër, askush nuk mund të shërbente aq me vetëmohim ose me sukses në Afrikë sa Anastasi. Dhe, sigurisht, askush tjetër përveç Anastasit nuk mund të merrte përsipër restaurimin e kishës në Shqipëri. Isha i pranishëm ndërsa Patriarku Ekumenik Bartolomeu meditonte me përpikëri për pak kandidatët e mundshëm për atë post. Ishte shumë e qartë se vetëm Anastasi do të ishte i përgatitur të rrezikonte gjithçka, fjalë për fjalë për të ndyrë duart e tij, për një pozicion që premtonte pak shpërblim apo përfitim. Së fundi, askush nuk mund të grumbullonte autoritetin dhe entuziazmin e një njeriu të rrënuar ndryshe nga sfidat fizike (përfshirë malarien, azmën dhe dy aksidente të rënda që rezultuan në dëmtim të përhershëm të shikimit të tij) por të mbushur me vokacionin dhe aspiratën e përhapjes së ungjillit të dashurisë dhe dishepullimi "për të gjitha kombet" (Mt 28,19). Ky ishte vargu i tij i dashur nga shkrimet e shenjta, të cilin ai e etiketoi "Urdhërimi i harruar" në një nga leksionet e tij më të hershme në vitin 1959, vetëm një vit përpara shugurimit të tij në diakonat në vitin 1960. Në punimin e botuar me të njëjtin titull, ai vërejti se "puna misionare nuk është thjeshtë e dobishme apo e këndshme, por një urdhërim dhe një porosi.”
Vështirë se do të ishte një ekzagjerim të thuash se, në vlerësimin e ndershëm të realitetit të Kishës Orthodhokse në mbarë botën – duke peshuar si pikat e forta dhe të dobëta të saj – them se nuk do të mund të gjeje dot ndonjë udhëheqës të dalluar që qëndronte kokë e shpatulla mbi të tjerët si Kryepeshkopi i Shqipërisë Anastasi. Ai ishte një pionier dhe udhëheqës, për të cilin të krishterët orthodhoksë kudo që ishin me të drejtë mund të ndiheshin krenarë. Shumë kanë shkruar dhe folur - dhe shumë të tjerë me siguri do të shkruajnë në të ardhmen - për fjalët dhe sjelljen e Kryepeshkopit Anastas. Rreshtat e kësaj eulogjie përbëjnë një reflektim rudimentar, ndonëse intim mbi atë që ai do të thoshte për mua si një ish-student katër dekada më parë dhe çfarë do të thoshte për krishterimin orthodhoks në gjashtë dekadat e fundit. Christos Yannaras e konsideroi atë një "simbol për një brez të tërë". Unë e njoh atë si një dijetar të talentuar, një shërbëtor të përulur dhe një predikues profetik.
ARSIMI DHE BURSA
Isha mbase shtatëmbëdhjetë vjeç kur takova për herë të parë Anastasio Janullatosin në mesin e viteve 1970. Ai ishte tashmë i njohur dhe i respektuar për solidaritetin e tij me studentët athinas që protestonin kundër diktaturës ushtarake në Greqi dhe për mbështetjen e tij ndaj studentëve qipriotë në vazhdën e pushtimit turk të Qipros gjatë së njëjtës periudhë. Para se të mbërrija nga Australia, Anastasi kishte krijuar Qendrën e Studimeve Misionare në vitin 1971. Në vitin 1972, ai u zgjodh profesor i asociuar si dhe peshkop titullar i Androussa, i ngarkuar me shfrytëzimin e rinovimit teologjik të qarqeve zyrtare të kishës në Greqi nëpërmjet programeve dhe botimeve të ndryshme .
Në shtator të vitit 1976, kur unë u regjistrova në shkollën teologjike, ai u gradua profesor ordinar, status që e mbajti deri në vitin 1997, kur u shpall profesor nderi në historinë e fesë krahasuese, një disiplinë akademike që e ndoqi me studimet pasuniversitare në Hamburg dhe Marburg me një bursë nga fondacioni prestigjioz Alexander von Humboldt (1965–1969). Përmbledhja e tij mbresëlënëse akademike përmban rreth 400 studime, duke përfshirë mbi pesëmbëdhjetë libra dhe artikuj të panumërt, të botuar në revista ndërkombëtare dhe shkencore, në një duzinë gjuhësh.
Vlerësimet e tij të shumta përfshijnë një mandat të zgjatur si anëtar korrespondues i Akademisë së Athinës (1993–2005) dhe marrjen e rreth njëzet doktoraturave nderi nga institucionet akademike. E konsideroj si një privilegj dhe bekim të rrallë që e kam rekomanduar për një vlerësim të tillë akademik nga Universiteti Fordham në 2014.
Për mua, për më tepër, mundësia për të përkthyer katër nga librat e kryepeshkopit (Për Afrikën, Për Shqipërinë, Bashkëjetesën dhe Islamin) me kërkesën e tij personale ishte një mënyrë e prekshme, ndonëse simbolike, e pjesëmarrjes në misionin dhe shërbesën e tij. Në këtë mënyrë të vogël, ndjeva se isha në gjendje të qëndroja në heshtje pranë tij, duke mbështetur nga prapaskenat një jetë vetëmohimi dhe sakrifice ndërsa ai ecte me makinë dhe ecte në distanca të gjata nëpër shkretëtirat dhe pyjet afrikane; ndërsa duroi vështirësi e sprova për të rikthyer dhe ringjallur kishën e harruar dhe të shkretë në Shqipëri; dhe ndërsa ai fjalë për fjalë hipnotizoi pjesëmarrësit që merrnin pjesë në asambletë e shumta kishtare dhe ekumenike mbi fuqinë e dhembshurisë dhe bashkëjetesës.
SHËRBIMI DHE MISIONI
Sapo mbërrita në Athinë, Anastasi më përfshiu në disa organizata studentore dhe agjenci misionare, duke përfshirë "Syndesmos" dhe "Porefthentes [Go Ye]". Menjëherë pas kësaj, ai filloi të vizitonte periodikisht Afrikën për më shumë se një dekadë, më pas u largua përgjithmonë në Kenia në 1981, vetëm një vit pas përfundimit të studimeve të mia universitare. Gjithsesi, ne qëndruam në komunikim dhe kontakt të ngushtë gjatë gjithë shërbimit të tij atje dhe më pas në Shqipëri.
Për të vlerësuar plotësinë e besimit dhe bindjes që Kisha Orthodhokse i është besuar Kryepeshkopit Anastas gjatë jetës së tij, është e dobishme ta konsiderojmë atë jashtë atdheut të tij të lindjes, Greqisë dhe pavarësisht nga Kisha Kombëtare e Greqisë, që të dyja nuk mund të përmbaheshin kurrë, ose kufizojnë gjerësinë e imagjinatës dhe veprës së tij. Nuk ishte befasi që dy nga patriarkanat më të larta dhe më historike të Lindjes së Krishterë - Patriarkana e Aleksandrisë dhe Patriarkana e Kostandinopojës - i caktuan atij disa nga sfidat më kërkuese, më të rrezikshme dhe madje të guximshme të kohëve të fundit: 1) organizimin dhe koordinimin e aktiviteteve misionare në Afrikën Lindore me rritje të shpejtë; dhe 2) ringjalljen dhe riorganizimin e Kishës në Shqipëri. Krahas këtyre përgjegjësive, të paktën gjatë periudhës së parë, Anastasi mbajti drejtimin e përgjithshëm të Apostoliki Diakonia, krahu zyrtar botues dhe misionar i Kishës së Greqisë.
Dhe kështu ndodhi që, në Afrikë, kryepeshkopi frymëzoi dhe mbikëqyri ndërtimin e dhjetëra kishave dhe shkollave katektike, qendrave mjekësore dhe klinikave spitalore, kampeve rinore dhe seminareve të klerit, si dhe programeve arsimore dhe projekteve të mirëqenies. Si kreu i Mitropolisë së Shenjtë të Irinoupolis (që përfshinte Kenian, Ugandën dhe Tanzaninë), ai mbikëqyri hapjen zyrtare të Seminarit Patriarkal të "Kryepeshkopit Makarios III" në Nairobi, të cilin e drejtoi për dhjetë vjet. Mbi gjashtëdhjetë priftërinj u shuguruan, ndërsa dhe dyzet lexues të tjerë u nderuan gjatë asaj dekade (1981–1991).
Më pas, në vitin 1992, ai u zgjodh Kryepeshkop i Shqipërisë nga Sinodi i Shenjtë i Patriarkanës Ekumenike, në të njëjtin vit me rënien e qeverisë komuniste në atë vend. Në Shqipëri, Anastasi frymëzoi dhe përuroi një program marramendës rindërtimi, duke krijuar një sinod të shenjtë, një kushtetutë dhe seminar të ri; ndërtimin dhe rinovimin e qindra kishave, shkollave dhe manastireve; dhe ndërtimi i fabrikës së qirinjve, shtypshkronjave, kopshteve, qendrave të rinisë dhe mirëqenies, një qendre mjekësore diagnostike, një institut për formimin profesional, madje edhe një stacion radioje dhe një ujësjellës. Mbi 450 ndërtesa gjithsej, nga të cilat mbi 150 ishin kisha të reja, me priftërinj të sapo hirotonisur për t'u shërbyer atyre. Ai ushqeu dhe formoi një kishë të re - të vetë-mbështetur dhe të vetë-qëndrueshme - e aftë të qëndronte si e barabartë me kishat e tjera orthodhokse autoqefale motra me evolucion dhe përvojë shekullore.
Dekadat e fundit dëshmuan një kishë të ngritur fjalë për fjalë nga hiri dhe rrënojat. Për të shkuarën e saj, Anastasi vuri në dukje: “Ishte një kohë kur në Shqipëri mbretëronte fryma e Hadhit. Një ateizëm militant kishte shuar ndërgjegjet, kishte mbytur çdo gjë që jeta njerëzore e vlerësonte si më të çmuarën: lirinë, besimin dhe dashurinë. Ata vranë dhe varrosën Krishtin, duke e vulosur varrin për dekada me një gur heshtjeje të padepërtueshme. Dhe pastaj ata shpallën me gëzim vdekjen e Zotit. Megjithatë, kjo periudhë do të kalonte përgjithmonë. Me fjalët “Krishti u ringjall” në buzë, do të udhëtoja qytetet dhe fshatrat e Shqipërisë”.
UNGJILLIZMI DHE EKUMENIZMI
Anastasi u përgatit shpirtërisht dhe intelektualisht që në fëmijërinë e hershme dhe adoleshencën për shërbimin dhe misionin e tij. Megjithatë, në shumë mënyra, angazhimi dhe guximi i tij ungjillor u formuan gjithashtu nga përfshirja e tij në lëvizjen ekumenike. Gjatë viteve 1960, ai ishte anëtar i Komitetit të Punës në Komisionin Ndërkombëtar për Studime Misionare në Këshillin Botëror të Kishave, duke shërbyer më pas si moderator i Komisionit të WCC për Misionin Botëror dhe Ungjillizimin në vitet 1980, dhe më në fund në Komitetin Qendror të WCC nga viti 1998 deri në vitin 2006, kur ai u zgjodh në presidiumin e Këshillit Botëror të Kishave. Ai do të shprehej: “Besoj se duhet të jemi të pranishëm në dialogun ndërkrishterë, që të mos tërhiqemi në cepin tonë, që të mos etiketojmë veten si një lloj uji i distiluar. Ka nga ata që më akuzojnë, duke pretenduar se duke u angazhuar në dialog ekumenik, po tradhtoj disi bindjet dhe parimet e mia orthodhokse. Këtyre njerëzve u përgjigjem se Orthodhoksia është një diamant i çmuar, e cila nuk ka asgjë për t'u frikësuar apo humbur nga ekspozimi ndaj të tjerëve. Në fakt, vetëm shkëlqen më shumë si rezultat.”
Prandaj nuk ishte befasi që koleksioni i parë zyrtar për qëllime bamirësie i kryer nga Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë ishte në mbështetje të viktimave në Sarajevë gjatë Luftës së Bosnjës 1992–1995, një gjest bujarie i kryer pavarësisht nga bindjet fetare apo përkatësia etnike e marrësve. Mbështetje e ngjashme humanitare u zgjerua përsëri më vonë kur qindra mijëra dollarë dhe dhjetëra mijëra pako iu dhanë mbi 30,000 viktimave dhe refugjatëve myslimanë nga Kosova. Kryepeshkopi habiti, madje tronditi shumë njerëz kur, në mes të një periudhe krize, ai mblodhi para për të restauruar një xhami në të njëjtin rajon të shkatërruar nga lufta. Për Anastasin, bashkëjetesa dhe solidariteti nuk nënkuptojnë shkrirje apo konfuzion, tolerancë apo sinkretizëm. Në vend të kësaj, ato nënkuptojnë diçka shumë më pozitive: domethënë, një qëndrim të respektit të ndërsjellë dhe mirëkuptimit të sinqertë.
PËRFUNDIM
Kanë kaluar dekada që nga ditët e mia studentore me profesorin tim të dashur, peshkopin Anastas Janullatos. Megjithatë, kujtimi i një kleriku dhe akademiku, i cili ishte aq ambicioz për të ngritur profilin e Kishës Orthodhokse në mbarë botën, aq edhe i apasionuar për të qëndruar në krah të më të varfërve të të varfërve, nuk u shua kurrë nga mendja apo kujtesa ime. Kohët e fundit, e kam parë dhe e kam admiruar gjatë Këshillit të Shenjtë dhe të Madh në Kretë (2016), ku prania e tij e thjeshtë dhe ndërhyrjet kuptimplota ishin në gjendje t'i kthenin diskutimet dëshpëruese në momente frymëzuese. Fjalët e tij, se “vaji i fesë nuk duhet të përdoret për të ndezur zjarrin e konfliktit dhe luftës, por për të qetësuar shpirtrat dhe për të shëruar plagët”, do të jehojnë përgjithmonë në histori përmes enciklikës pajtuese.
E vetmia keqardhje ishte përplasja me Kryepeshkopin Anastas për pushtimin brutal të Ukrainës nga Rusia dhe veçanërisht miratimi i përbuzshëm i patriarkut rus për gjakderdhjen, të cilën ky i fundit madje e justifikoi si të shenjtë. Anastasi nuk mbajti anën, duke iu drejtuar lutjes për paqen në Ukrainë dhe dëshirës për pajtim midis Kostandinopojës dhe Moskës. Nga ana ime, ndjeva se përvoja dhe statura e kryepeshkopit kërkonin një qëndrim më të hapur në një konflikt ku kishte një shtypës të qartë. Historia, mendoj, do të zbulojë nëse neutraliteti i tij ishte me të vërtetë zgjedhja e duhur në atë moment të caktuar.
Për kryepeshkopin çdo moment është një ftesë dhe mundësi për ungjillëzimin. Më kujtohet ende dritarja e zyrës së tij, të cilën Nicholas Gage e përshkroi me elokuencë në Parade Magazine of the Sunday World Herald (Atlanta, 27 korrik 2003): “Një plumb është pezulluar në dritaren e zyrës spartane të Tiranës të Kryepeshkopit Anastas, kreu i Kishës Orthodhokse të Shqipërisë - ndaloi në fluturimin e saj drejt tij nga xhami i dyfishtë. Ai erdhi nga një snajper në trazirat politike të vitit 1997 që e shtyu Shqipërinë në kaos dhe pothuajse i mori jetën kryepeshkopit. "Unë e mbaj atë atje," do të thoshte Anastasi, "për të më kujtuar se jeta është kaq e brishtë. Nuk mund të humbim një ditë të vetme'.
Nuk ka dyshim se Anastas Janullatos i Shqipërisë jetoi çdo ditë dhe gjithë jetën e tij në maksimum.
Ati John Chryssavgis
Kryedhiaku i Fronit Ekumenik
Drejtori Ekzekutiv; Instituti Ekumenik Huffington në HCHC
Ky artikull është shkruar për The Wheel dhe është ribotuar këtu me leje.
Burimi: Kryedioqeza Greke në Amerikë
Ndryshuar për herë të fundit nga Albo : 30-01-2025 më 14:43
Drejtpërdrejt Liturgjinë Hyjnore dhe në vazhdim Shërbesën e Varrimit të Kryepiskopit Anastas.
Fjala e Patrikut Ekumenik të Konstandinopojës, Fortlumturisë Bartholomeu në ceremoninë e varrimit të Kryepeshkopit Anastas në Tiranë:
Ndryshuar për herë të fundit nga Albo : 01-02-2025 më 14:14
Regullat e Postimit
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt