Filozofia dhe absurditeti...

[Sokoli]

Si moderator qe je ketu te filozofia eshte me mire te stimulosh rrudhjen e muskujve te mendjes se te fytyres.
Kjo puna e votes i jep pergjigje te gjitha pyetjeve se bashku. Eshte shpjegim universal do te thosha.

[korçar]

Per nje gje duhet te jesh i sigurt kur dikush te thote se duhet patur "bon sens" ne nje diskutim, pak a shume se duhen marre gjerat shtruar, e pra ne kete rast ai qe thote kete eshte me patjeter i vetmi qe nuk e respekton kontraten qe sapo propozoi.

Kur thua se absurdi nuk mund te konceptohet perderisa llogjika e hedh poshte atehere ti i heq njeriut nje nga vetite me te virtytshme : IMAGJINATEN.
Kur thua se nuk mund te shprehesh me qarte sec je shprehur nuk ben gje tjeter vecse tregon "cektesine" tende (po e ve fjalen cektesi ne thonjeza qe mos me thuash qe jam ironik pastaj), ose me mire pamundesine, kufijte tend dhe kur thua kete eshte njesoj sikur te besh nje autogol.

Mos me bej te qesh! Ti duke njohur sa me shume gjera nuk eshte se i afrohesh gjithediturise, por behesh sa me shume e i ndergjegjshem per pamundesine per te ditur gjithcka, gje kjo qe fut ne loje BESIMIN si fitimtar.
Pra ketu dalim tek efekti i mirenjohur absurd qe qellon te jete : sa me shume di aq me shume kuptoj se sa pak di. Per mendimin tim kjo nuk eshte gje tjeter pervec se nje mungese kurajoje. Nga dy te keqija ne zgjedhim me te voglen, njesoj sikur te thuash se nga dy mundime zgjedhim me te voglin. Te mundohesh te dish "gjithcka" eshte shume me e lodhshme se te besosh ne dicka, pikerisht sepse besimi nuk te ben te vrasesh trurin. Pra besimi na qenka nje satyrues (shprehje kimike kjo por nuk e di a thuhet keshtu ne shqip ; pak a shume do te thote nje permbushes qe te ndalon te kerkosh).

"...qellimi i avancimit te njohjes eshte rrezimi i besimit?" Avash po mos i persinifiko gjerat abstrakte : njohuria ne vetevete nuk ka asnje qellim, jemi ne ata qe i japim nje qellim por megjithate ky nuk eshte qellimi jone. Ky nuk eshte qellimi yne por ja qe hesapi kur i ben llogarite i bie te dale se eshte pikerisht keshtu.
Kur thua se njohja njerezore nuk fund e thua relativisht apo ...? Ne qofte se dicka nuk fund, perbereset e saj nuk egzistojne, pra vetem hici nuk ka fund. ... !!! ???

[armandovranari]

Sokol, heq dore menjehere nga ideja e votes. Bej autokritke!

Korcar, do mundohem te te tregoj qe nuk jam i ceket. Megjithese ta zeme se une jam i tille, ti ta thua troc or burre. Nese ne debatojme eshte mire te jemi pak me te kujdesshem me njeri-tjetrin, psh edhe kur na duket tjetri i ceket te mos ja perplasim ballit, por me te vertete te praktikojme pak "bon sens" qe te mund te vazhdojme me debatin pa kaluar ne vleresime personale, ja nje rast shume i mire pse duhet bon sensi.

Ti thua se Absurdi konceptohet dhe Imagjinata eshte nje nga mjetet. Une te them se Imagjinata punon me te njejtat figura dhe rregulla logjike si Abstraktja, arsyeja. Nese une shoh nje enderr dhe ne te fluturoj mbi maja malesh, ketu nuk shkelet asnje rregull logjik, ne fakt shkelen disa postulate te fituara nga eksperienca jone jetesore qe thote se ne nuk mundemi te fluturojme. Por me logjken jemi akoma ne rregull.
Ndersa Absurdi nuk punon dot si Abstraktja. Tek absurdi ne perplasemi me nje realitet qe nuk e perfshijme dot brenda rregullave te Abstraktes. Ne pergjithesi Absurdi shtohet perballe gjithe botes, vihet ne pikepyetje e gjithe bota.

Nje shembull ( Absurdi eshte me teper ndejsi). Absurde per mua eshte fakti qe nje shok imi i ngushte mbytet ne det dhe vdes. Mua me duket se ai eshte shume i ri per te vdekur, se te githa gjasat nuk i kishte per tu mbytur pasi notonte mire dhe ishte i shkathet. Sipas rregullave te logjikes mbase duhet ta pranoja kete si fakt, bazuar edhe tek eksperienca qe raste te tilla ka plot.
Por brenda meje ndjej nje tendence per te mos e pranuar kete ndodhi, eshte dicka brenda meje qe nuk i nenshtrohet ligjeve te arsyes dhe asaj cka me thote ajo. Une thjesht i shperfill logjiken dhe perjetoj Absurdin. Kjo ngjarje me duket se nuk duhej te ndodhte. Me duket se ka dicka gabim me boten dhe menyren sesi ajo funksionon. Pra a nuk kemi ketu nje devijim nga ajo qe na thote logjika dhe eksperinca? Pikerisht ky eshte Absurdi.

Nje trekendesh, nje figure gjeometrike mund te imagjinohet, mund te konceptohet dhe mund te percillet tek te tjeret ne formen e koncepteve gjeometrike, dhe ne pergjithesi cdo abstrgim yni mund te percillet me ane te figurave logjike perkatese, ndersa Absurdi i gjendjes qe solla me lart nuk mund, ai vetem perjetohet nga subjekti ne menyre AUTENTIKE.

Kur thua se une i le vend besimit ngaqe jam pertac, dembel apo burrec etj, e ke gabim. Perkundazi, une i le vend besimit sepse jam aq burre sa te perpiqem te njoh sa me shume dhe nderkohe te pranoj qe nuk di aq me shume. Kjo eshte burrerri. Sokrati u quajt njeriu me i mencur i Athines sepse tha: Une di qe nuk di asgje.

Njohja nuk ka fund. Ti thua: Nqs dicka nuk ka fund, atehere perberesit e saj nuk egzistojne, pra vetem hici nuk ka fund.
Vetem ketu me lart ti ke nje dynja me gabime logjike qe duhet ti shqytosh seriozisht me veten.
Ti automatikisht, me shptehjen me lart nxjerr se:

1.Meqe gjitthcka nuk ka fund athere kusht eshte qe perberesit e saj te MOS EKZISTOJNE??!!!. Nga e nxorre kete byrazer, eshte rradha jote per sevap. Pekundrazi, logjikisht mund te themi qe perberesit e saj nuk kane fund, dhe si rrjedhim duhet te ekzistojne perjetesisht, dhe para ketij konkludimi shtrihet nje debat i tere perpara.

2.Pas frazes se pare, shprehja behet aq e shkerrmoqshme saqe vetem me fryme e degdis ne KOSH. Nese ti flet per gjera qe nuk egzistojne atehre si mund te shtrosh ti pyetjen ka apo jo fund nje gje qe nuk ekziston. Ajo nuk egziston edhe pike. Ketu i japin nje te fryre te lehte dhe e hedhim KE KOSHiiii.

3. Vetem hici nuk ka fund thua ti. Hici byrazer eshte HIC, ti nuk mund te mendosh per te me termat e asaj qe ESHTE, sepse Hici NUK ESHTE. As fund, as fillim, asgje, nuk ka, ai nuk eshte. Ne pergjithesi ti nuk mund te mendosh fare mbi Hicin.
Dmth ketu nuk ke as te drejte vote e as abstenimi

Po me mbyllen syte tani vella, sic thote dhe Sokoli sa te mos fusim ndonje pergjumje tjeter po vijojme neser.....

[Sokoli]

Termi "Bon sens" nuk e di po me duket pak qesharak. Eshte nje term qe mund te perdoret vend e pa vend. Perdoret nga mjeshtrat e sofizmit sot ne bote, politikanet me shume. Eshte nje term qe indukton aq shume relativitet sa qe dhe nje relativisti do i vinte ndot prej tij. "Bon sens" do te thote qe t'u shohesh apo marresh, apo nxjerresh ne pah anet pozitive gjerave. Ne nje debat relativist VS Jorelativist ku pozitivja padyshim qe eshte edhe relative kjo shprehje behet komplet e pavlefshme, ose shnderrohet ne nje paradoks te vogel.

Gjithashtu debati mbi absurden ka nje te mete. Armando mjaftohet duke shprehur shembuj te absurdes duke lene pas dore ate qe duhej te bente te paren, t'a perkufizonte.
Kjo do e thjeshtone goxha debatin e nuk do linte shume vend per shperndarje.

Gjithsesi, pyetjes sime mbi aftesine e kafsheve per te konceptuar abstrakten apo jo nuk i eshte pergjigj njeri.

[korçar]

Tja fillojme sic duhet filluar, jam plotesisht dakort me parashkruesin se duhet te percaktosh "shtratin" e termave qe perdor dhe te mundohesh brenda caqeve te perkufizimit te tyre te llogjikosh ne rrjedhoje. Kete desha te ta thosha qe me pare si kunderpergjigje te nje prej posteve tende ku je munduar te perkufizosh absurden, gje kjo qe me cuditi duke ditur se nje nga pyetjet me bashkekohore ne filozofi eshte pikerisht perkufizimi i absurdes. Ne te kunderten tende, asnje filozof nuk e di se si mund te percaktohet, ne baze te cfare vlerash, etj., absurdja. Pra akoma nuk dihet se cfare eshte absurdja ne te "vertete". Per me shume di gjithashtu se gati 90% i librave arsimore filozofike jane te perbere nga perkufizime termash, kurse ti i percakton me dy a tre linja... (Po nejse, duhet te ma dish per nder se po mundohem kembe e koke te mos bej ironi.)

Une nuk e di mire se c'eshte absurdja ne gjithesine e saj por mund te jap vetem shembuj. Psh ato qe ke thene jane krejt absurde... te gjitha.

Me thuaj te lutem se cilat jane rregullat llogjike te abstraktes dhe si imagjinata na perdorka rregullat e llogjikes se arsyes (nuk e dija qe isha bere per lemoshe fare). Sidoqofte, kjo pyetje nuk vlen asgje pa nje percaktim te termave te perdorur.

Dhe nje gje, ti kur imagjinon se fluturon thua se kjo ka te beje me abstrakten. Ne nje fare menyre e ndake absurden nga abstraktja kurse un te thom se cdo absurditet eshte abstrakt. Nje nga elementet e perkufizimit kjo e fundit.

Kur thua per vdekjen e shokut qe eshte absurde, kjo s'eshte gje tjeter vecse nje menyre te foluri, nuk eshte vertet absurde. Ti ngateron gjuhen e folur me realen ose te pakten me ate qe ne kujtojme se eshte reale.
Nje tjeter perkufizim, pjese perkufizimi, i absurdes do ishte : Absurdja eshte cdo "gje" jashte mundesise llogjike. Pra qe shoku yt mund te vdiste eshte shume llogjike, e mundshme llogjikisht. Po flasim ketu per llogjiken "absolute" dhe jo per ate te kufizuar nga ndjeshmeria.

Dhe nje keshille, leri ligjeratat e Sokratit se nuk te shkojne. "Une e di qe nuk di asgje", eshte nje nga ironite e Sokratit. Eshte e pavlefshme sepse Sokrati mbante veten si ai qe dinte me shume, dhe ne qofte se nuk do te dinte asgje vertet nuk do kishte folur fare. Pra kjo fraze eshte hipokrizi e Sokratit. Per me shume duhet bere pyetja ku u bazua Sokrati, me ke beri krahasimin pra, per te thene se s'dinte asgje? S'besoj te mund ti pergjigjet njeri.

Nqs se dicka nuk ka fund, llogjikisht, perberesit e saj nuk egzistojne dhe si rrjedhoje vetem hici nuk ka fund... e as fillim. E them perpara teje e perpara filozofit me te madh qe mund te jete akoma gjalle. Pra per te patur pafundesi (gje qe smund te kesh, kjo eshte vete absurditet gjuhesor) duhet te mos kesh as fillim.
Duhet te me falesh se po pertoj te te shpjegoj gjithe keto (megjithse jam une ai qe duhet te te fal). Ti vertet kerkon diskutim por te pakten merr mundin te njohesh bazat e asaj per te cilen diskuton, thjesht keshille miku.

Megjithate : per ty dicka qe nuk ka fund mund te themi se perberesit e saj nuk kane fund gjithashtu. Dmth per ty njeriu eshte dicka qe nuk ka fund, perjetimi i tij nuk fund, pra jeta e tij nuk ka fund. Por nqs se jeta e njeriut nuk ka fund, pra eshte e pafundshme (po e perseris te jesh i pafundshem eshte nje absurditet sepse po te jesh i pafundshem nuk mund te jesh, pra egzistosh), atehere jeta e tij eshte vete pafundesia qe permbledh fundesite e tjera. Po ti thua qe nuk ka fundesi. Atehere si mund nje pafundesi te permbledhe nje pafundesi tjeter. Asnje pafundesi nuk mund te permbledhe nje pafundesi tjeter, perderisa pafundesia eshte ajo qe permbledh "gjithcka", asgje ne kete rast (po perdor absurditete qe te te bej te kuptosh). Pra si mund pafundesia te permbledhe nje pafundesi tjeter perderisa kjo pafundesi tjeter eshte vete pafundesia. Hehe!... Pra i dashur Armando vetem hici nuk ka fund ashtu sic nuk ka fillim. A nuk e degjuar shprehjen e njohur filozofike : "Hici arrin pafundesine." Per mua ai nuk e arrin dot, megjithse autori ka dashur te thote te njejten gje me mua, perderisa hici eshte pafundesia. Per me shume, dhe po e mbyll ketu, po te kete pafundesi nuk mund te kete gjithesi. Llogjike! Tani sna ngelet gje tjeter vecse te gjejme sec eshte llogjika...

(Lexoje mire kete me lart se nuk do ta kuptosh me te paren, se une i kapercej shkallet nga shtate. Dhe une e di sa here e kam thyer qafen, po ne fund te fundit mesohesh.)
Per me shume neqofte se nuk bindesh nga keto qe them une mbase mund te te binde Spinoza. Lexoje, ose me mire lexo nje nga shprehjet e tij kur thote kunder moralisteve (gje qe me duket je dhe ti) :"E konceptojne njeriun si nje perandori ne nje perandori."

[armandovranari]

Korcar
Ti me atribuon mendime qe nuk i kam shprehur. Kjo nuk do te thote se une nuk mund te shpreh me vone. Por deri tani, bazuar tek Zbulimi yt se "Dicka qe eshte pafundme na qenka HICI" une nxorra nje arsyetim sipas te cilit i binte qe llogjike te ishte " dicka qe nuk ka fund i bie te jete e perbere nga gjera qe po ashtu nuk kane fund" Ky do ishte rrjedhimi llogjik, dhe jo sic thua ti qe: meqe dicka nuk ka fund ky eshte vetem HICI.

Edhe njehere : HICIT nuk mund ti atribuojme tipare te QENIES.

Ti mund te kalosh edhe nga shtatembedhjete shkalle njeheresh dhe mua me gezon ky fakt ashtu sic me gezon dhe fakti qe te kuptoj mire edhe kur ti ben nga pak cirk ne filozofi.

Ti habitesh sesi nje pafundesi mund te permbledh pafundesi te tjera, apo jo?
Une po te permend Laibnicin dhe Monadologjine e tij. Monadat jane thelbi i gjithckaje dhe ato jane te pafundme, perfekte dhe burojne prej vetes, pra e ekzitojne prej vetes si shkak i brendshem. (hidhi nje sy Monadologjise) Teoria e tij eshte shume interesante dhe bindese.Eshte nje sistem shpjegues shume koherent dhe i forte. NJe shembull pra sesi mund te perfshihen pafundesite.

Nga ana tjeter, gjithesia, ajo qe ekziston, qenia, eshte ne te vertete nje Proces. Akoma vazhdon krijimi dhe lindja e qenies se re, materialit te ri ne gjithesi. Koncepti "fund" eshte vec nje faze, nje etape qe percakton nje kalim nga nje gjendje ne nje gjendje te re te materies, te qenies dhe ky eshte nje koncept qe ne kushtet e njohurive tona te sotme zvogelohet gjithnje e me pak, ngushtohet. Gjithcka transformohet dhe ne univers gjithmone lind materie e re. Atehere dhe njohja jone eshte e pafundme.

TI konstaton se : dicka qe eshte e pafundme nuk mund te kete as fillim. Nga e nxjerr kete? Dicka qe ekziston njehere ekziston gjithmone. Dhe kjo nuk pengon qe dicka te shfaqet, te ktijohet per te here te pare dhe ti bashkohet pafundesise. Pikerisht ketu e gjen kuptimin pafundesia, si nje proces i Hapur dhe jo I Mbyllur, sic e mendon ti.

Ti kthehemi edhe njehere Absurdes. Une qe ne fillim e kam pranuar se Absurdja nuk mund te perkufizohet pasi eshte nje perjetim autentik dhe personal i cdo subjekti dhe ka ngjyra te ndryshme varesisht. Kam thene se pikerisht Absurdi i shpeton cdo lloj perkufizimi, prandaj dhe eshte ti tille. nqs do kerkojme nje lloj perkufizimi do ishte shume i gjate, me mire te lexojme "Mitin e Sizifit" sepse aty rrihet ky problem, gje qe e kisha thene me lart.

[korçar]

Nuk e dija qe i flisja dikujt te rangut te "monadologeve".
Do ti besoj atij teksti kur "Jurassic Parc" te behet realitet... Kur te shikoj ndonje dinosaur Rex perballe meje dhe qe ta bej ne breke, atehere do me kujtohet Leibnizi dhe Monadologjia e tij. Kjo per te thene se kufiri midis filozofit dhe arstistit eshte nganjehere i veshtire per tu percaktuar.

Moralisteve sju eshte mbushur koka me me te medhenj se mua keshtu qe nuk pretendoj tju ndryshoj pikeveshtrimin doktrinor. Vecse nganjehere jane po keta moraliste qe "pijne nga uji i pusit ku peshtujne vete"...

[Sokoli]

Bingo Korca!
Por:
kam filluar te mendoj se debatet nuk behen per te nxjerre "fitimtare". Fitimtaret e perkohshem mund te kthehen dhe ne humbes te medhenj. Debati besoj duhet pare si dicka nga e cila perfitojne te gjithe, pavarsisht se ku radhiten. Aty besoj se shenohen vertet piket ne numratoren e vlerave.
Gjithashtu besoj se qellimi i debatit eshte te rrezoje, me baza e logjike, sa me shume te jete e mundur. Por jo per t'a shkelur me kembe ama, mundesisht per te gjetur dicka me te qendrueshme.
Me eshte krijuar pershtypja se ata qe i thone vetes "jorelativiste" sot jane produkt i ndergjegjesimit qe ne nuk mund te bejme dot pa te verteta. Ndersa skeptiket, besoj jane produkt i pakenaqsive ndaj arritjeve te shoqerise njerzore, por mbi te gjitha, kam pershtypjen se jane produkt i dashurise pa kushte per te verteten.

[korçar]

Fitova gje?
Ska por...! Nuk luhet futboll pa patur deshire te fitosh. Ndeshjet per bamiresi - ku marrin pjese nder te tjere dhe politikanet trashaluqe qe ne te vertete nuk duan te fitojne aq sa duan te dobesohen -, pra ndeshjet per bamiresi jane gjithmone mediokre.
Ndeshja, ashtu si dhe debati, nuk ka qellim ne vetevete. Nuk ka debat te mirefillte pa pasion per te fituar, ose te pakten per te perulur tjetrin... Paçka se rezultati jo gjithmone eshte i kontrollueshem. Njerezit mesojne me mire kur vriten ne seder pa e ja treguar dhimbjen te tjerve.
Si jo per ta shkelur me kembe? Cdo njeri ka qene te pakten njehere sofist ne jeten e tij dhe kjo eshte shfaqur pikerisht ne nje/cdo debat. Eshte ligj universal.

[armandovranari]

Ah c'paskemi qene ne shqiptaret

Debati filozofik eshte ndryshe nga ndeshja e boksit apo e futbollit. Ne nje debat te tille nuk eshte e thene qe synimi te jete perulja e tejtrit sic thote zoteria pej korce, por ta besh tjetrin te kete nje mendim me ty ose te pakten te gjendet nje rruge e mesme, jo per te kenaqur egon ose per te treguar aftesi me te shquara, por thjesht per humanizem, per te sqaruar disa nga ceshtjet qe shqetesojne palet ne debat.
Pergjithesisht ne nje debat filozfik perftohet shume, te dy palet fitojne.
Tung!