Fjala Drin

[drini_në_TR]

Gjithnjë kam ëndërruar që të dija të flisja ilirishten, dhe ta krahasoja atë me shqipen e sotçme. Dihet që shumë fjalë që përbëjnë Shqipen vijnë nga bërthama e ilirishtes. Një ditë duke u menduar për emrin tim vura re një gjë shumë interesante: përveç lumit Drin, ka edhe dy lumenj të tjerë (pa llogaritur të bardhin dhe të ziun), që mbajnë po të njëjtin emër, dhe që të dy ndodhen në trevat e moçme ilire. Kemi lumin Drina që është kurfiri midis Bosnjes dhe Serbisë, kemi lumin Drin që formohet nga Drini i Bardhë dhe Drini i Zi, poashtu në Toskëri, ose më mirë në Çamëri, më poshtë kemi lumin Drinos. Po mendohesha se si është e mundur që i njëjti emër është përdor në shumë vënde, dhe në mëndje më ra diçka kur po i thosha: Drini i Zi, Drini i Bardhë, dmth Lumi i Zi dhe Lumi i Bardhë. Dihet që fjala lum, është një emër që vjen nga fjala llum, dmth bën shumë kuptim në këtë kontekst sepse në kohë shirash lumenjtë prurin dhe mbushen me llum. Psh lumi i Shkumbinit e ka emrin e prejardhur nga fjal Shkum, dmth shkum bin, shkum bjen, shkum sjell. Dhe kjo më përforcoj edhe më shumë idenë se emri lum duhet të jetë thejshtë fjala llum, dhe se emri Drin duhet të jetë çka të parët tanë e thërrisnin lumin. Më tërhoqi shumë kjo ide sepse mendoj se mund të kem shtuar edhe një fjalë më shumë në fjalorin e ilirishtes, dhe poashtu tani mund të dij kuptimin e vërtetë të emrit tim. Megjithatë mund të ekzistoj një mundësi që emri Drin të jetë me origjinë sllave, por për këtë nuk jam i sigurt. Gjithashtu nuk e di as vjetërsinë e këtij emri që të mund të them se vjen nga koha e ilirëve.

Megjithatë desha të dija se ç'mendoni për këtë gjë. Shpresoj që të kem bërë një zbulim, por për këtë ju kërkoj ndihmë që të më korrigjoni nëse jam gabim.

Shumë Nderime
drini.

[Diabolis]

Ndrin, pra ndricon, shkelqen.

[ornament]

Drini, fjale te tilla eshte shume e veshtire t'ja u gjesh prejardhjen ME SIGURI matematike. Per faktin e thjeshte se mungojne shkrimet ne Shqip te cilat do te ndihmonin per te pare MOSHEN e fjaleve, per analogji dhe rrjedhjen e tyre.
Po te kishte shkrime, e gjitha do te qe me e lehte. Ç'fare dua te them, qe duke gjetur te shkruar ne 1990 ,psh fjalen LUM, e me pas ne 1995 fjalen LLUM ne fare lehtesisht nxjerrim perfundimin qe LLUM vjen nga LUM dhe jo e kunderta (ajo qe pohon ti).
Ndersa sot pa fakte te tilla te dokumentarizuara, mund te ekzistojne te dyja mundesite; 1) LUM vjen nga LLUM. 2) LLUM vjen nga LUM.
Specialistet mendojne keshtu, kur ne raste si joni kemi te bejme me dy fjale nga e njejta RRENJE ne pergjithesi fjala me e shkurter eshte me e VJETRA, pra dhe origjina.

Sidoqofte kjo qe shpjegova, nuk na pengon qe te "perpiqemi" per ti zgjidhur enigmat qe na shtrohen. Per kete duhet shume PUNE dhe KERKIM.

Ne rastin tone, kemi LUM; LLUM; LIQEN; LENG; e ndoshta plot te tjera qe mu s'me kujtohen ose qe s'mund ti di, ngaqe mund te jene dialekte te rralla e ndoshta te humbura.

Per te arritur nje fare rezultati, neve tashti na rriten MUNDESITE sepse kemi disa fjale qe duken plotesisht te ngjajshme.

Le te marrim pershembell fjalen LIQEN, po ta shohim me kujdes ne te gjejme;

LIQEN = LI (lum, leng) + QEN (qete) pra kjo do te thote LUM I QETE, uje qe s'LUN.
Tashti per analogji marrim fjalen LUM;

LUM = LUJ = UJ pra shohim qe kemi dhe LUJ, LUN pra LEVIZ, ecen, rrjedh si dhe gjejme RRENJEN e te gjitha fjaleve te perdorura me lart, kjo eshte fjala: UJ, UJA.

E njejta metode mund te behet me SHKUMBIN; SHKUME; SHKEMB; SHKREP; SHKURE; SHKOP; SHKON; etj, etj.

Pra siç mund ta shohesh dhe vete perfundimet s'jane aq te thjeshta sa i ben ti.

Tek fjala DRIN, mund te kryejme po te njejten gje. DRIN, DET, DERDH, DREDH, NDRIN; NDAN; etj, etj.

[katana]

s'kam c'te shtoj mbi prejardhjen e fjales Drin(i)
po desha tu pyes ne lidhje me prroi-n prrua/e prroje etj (me nje r apo rr?)

besoj se vjen nga prua, me pru dmth me sjelle dicka.
po krua, krue?

ju c'fare mendoni?

po fjala burim nga rrjedh?

[ornament]

Katana kjo eshte fjala me fantastike e MITOLLOGJIKE, PURO shqiptare, ajo lidhet drejt-perdrejt me historine tone te lashte dhjetra-mijera- vjeçare.

Sipas Kolia, fjala KRUA, PRRUA vjen nga mbreti shqiptar AKILI, nga i cili mendoj se vjen dhe fjala KEC (dhi) simboli legjendar i perkrenares se tija. Djali i tij quhej PYRRHOS (Piroja i Epirit, quhej ndryshe dhe NEOPTOLEM, jo Piroja i epokes romake,), nga fjala PIR rrjedh BIR (djale); BIJE (vajze) dhe nga fjala BIR buron fjala BURRE.

Sipas fjalorit etimologjik francez, nga PYRRHOS vjen EPIR, qe ne fakt do te thote E PIROS, pra mbreteria e PIROS. Ne greqisht te vjeter EPIR = PIRG do te thote MAL, vend i larte.

Nga PRRUA vjen dhe PURO, PYR, I PASTER, I KULLUAR (Krua, Kroi), por dhe KRUJE, qyteti Skenderbeut, ky quhej ndryshe dhe PRINCI i Epirit, si dhe mbante ne KRYE (koke) kapen (perKrenaren) siç e permendem te AKILIT.
Ai e kujtonte veten se rridhte nga i njejti GJAK me AKILIN.
Pa e perzjere me mitollogji e legjende, mendoj se PIJ; PRRUA; (KRRUA); PIR (BIR); PIJE (BIJE); BURRE; GRUA; e plot te tjera, vijne nga fjala:

PIR; VIRE; BIRE; P..IDH; PJEDH; PJEDHE; e me pastaj e gjitha historia njerezore boterore.



E gjitha kjo qe une per mungese kohe dhe pergatitje e vendosa shpejt dhe kuturi, besoj mjafton per mbrojtjen e nje teze ne Filologji.

[huggos]

Mendoj se te gjitha supozimet ishin mjaft interesante, dhe nëse do ti perkrahim e zhvillojme ashtu sic duhet, pse jo mund te pasurojme edhe me teper fjalorin e ilirishtes (sic thote edhe drini).

Me kete shkak mua nje gje me ka bere pershtypje. Shume fjale te greqishtes se vjeter duket se kane te njejten forme, trup, rrenje me ato te shqipes.. ketu tani per tani vetem nje shembull me vjen ndermend psh.. (ju)lutem=litem(gr)

Pyes... Ka mundesi ne epoken ilire ose dicka me pare, gjuhet e ballkanit te ishin te njejta ???


P.S. Per sa i perket Pyros, ne greqisht ky emer do te thote zjarr. Madje perdoret deri sot... pyro-svestiki=zjarr-fikese..

miqesisht,
huggos

[katana]

ornament faleminderit per shpjegimin.

kohet e fundit po shpnzoj shume tek forumi i gjuhes dhe interesi e kureshtja mbi gjuhen shqipe sa vjen e shtohet. tani per tani nuk kam libra te cilet mund ti lexoj dhe jam mjaftuar me shkrimet e forumasve te tjere.
kam dhe shume fjale te tjera te cilat me kane ngritur pyetje qe une vete nuk kam njohuri tu pergjigjem dhe do ti sjell ketu ne shprese qe te mesoj me shume.

faleminderit
kata

[drini_në_TR]

Wow, pak vështirë për t'u përtypur të gjitha këto fjalë!

Megjithatë po shkoj kronollogjikisht:

D D pajtohem me ju se fjala drin mund ta ket prejardhjen nga fjala ndrin, pra që lumi ndrit, ose që pasqyron dritën. Por më duket sikur s'është rastësi që katër lumenj të ndryshëm të kenë të njëjtin emër, dmth Drina, Drini i Bardhë, Drini i Zi, Drinosi, që të gjithë aq larg njëri-tjetrit. Po ashtu mendoj se llogjikisht s'do t'bënte kuptim që njërzit ta thërrisnin ndrin i Zi. Si mund të ndritë e zeza dhe më pas të jenë bashkuar me të bardhën duke formuar atë ndrin? Mbase mund të ket një legjendë që i ka dhënë emrat lumenjve (bardhë e zi), edhe ajo mund të jetë një mundësi. Psh si legjenda e Beratit me Osumin, Kalanë, Tomorrin dhe Shpiragun. Megjithatë mendoj se duhet të ketë diçka pas këtyre emrave që janë kaq të njëjtë, dmth mbase drin ka një kuptim të vetin.

Ornament, për përgjigjen e parë që dhe, s'di çfarë të të them sepse s'kam aq njohuri në përafërsinë e fjalëve që ke lakuar. Dëshirë kam që të mësoj edhe më shumë, por s'dua të gabohem duke u përgjigjur për çka s'di.

Katana, mendoj si ty që fjala përroi ose përrua vjen nga fjala me prue, duke prur ose sjell diçka si vet uji i përroit. Ndërsa për fjalën Krroi, Krua (nga e cila vjen edhe emri i Krujës) pajtohem plotësisht me Ornamentin! Ndërsa për fjalën "burim" mendoj se është thjeshtë burim, më tej s'ka sesi të shpjegohet më.

Ornament, interesant ajo legjenda e Akilit, pajtohem me ty që ajo është Shqiptare, sepse vet Helenët e morën shumicën e mitollogjisë së tyre nga Pellazgjët, baballarët tanë! Ka shumë mundësi që edhe atë fjalë të kenë rrjedhur ashtu (Pirro, Pirr, Bir, etj)! Por për fjalën Epir, si fjalë vjen nga greqishtja e vjetër që do të thotë toke e mesme. Grekët e quhanin ashtu Epirinë, ose në Shqip, Toskërinë, sepse nga ajo tokë ata morrën mitollogjinë e tyre. Vlen të kujtojmë thjeshtë faltoren e Dodonës pranë Janinës nga ku erdhi edhe kulti i Zeusit, ose në shqipen e sotçme Zojs, Zot. Pra nga Toskëria Helenët morrën të thënat (Athina) e Zotit, dhe prandaj ata e thërritën atë tokë të mesme.

Huggos nuk di ç'të them përsa i përketë ngjashmërisë së Helenishtes (greqishtes së vjetër) me Shqipen. Dëshirë kam të dij se çfarë anallogjie kanë bashkarisht. Besoj se nëse kanë aq shumë ngjashmëri, duhet të ketë qënë Greqishtja gjuha huazuese sepse ata kanë qënë të ardhurit e asaj kohe. Pra ashtu siç huazuan mitollogjinë që sot dihet botërisht, ata duhet të kenë përvetësuar edhe fjalë ose pjesë të gjuhës tonë.

Vetë vërej se në një shumicë të rasteve, emrat e sendeve, njërzve, maleve, kafshëve, por edhe të krahinave, në një mori të madhe kanë për bazë fjalë përshkruese, psh, Dardania, vëndi ose toka e Dardhave të egra (çka është mëse e vërtetë, Kosova i ka malet e mbushura me atë pemë), Dalmacia, nga delmë ose dele, pra vëndi ku kulloten delet (Boshnja ka veçse male, pra që vetëm mund të përdoren për kullota), Shkodra, qyteti në kodër, Shkumbin (sjellë shkum), deti Egje nga fjala ujg, ugj, dmth uj (deti ujor), ilir, nga njeri "i lir", Brindisi (qyteti ilirë i Mesapëve të Puglias), në brëndësi, pra ashtu siç është edhe gjiri i Brindisit, etj etj. Pra duke u nisur nga kjo llogjikë nga çfarë mund të vërejmë nga kultura jonë, besoj se edhe vet fjala drin, meqë është përdorur në shumë vënde të ndryshme, mund të ketë kuptimin e fjalës lum. Pra më tej meqë njërzit i thërrisnin gjërat ashtu siç i përshkruanin, ata mund ta kenë ndryshuar në llum, ose mbase lum kishte të njëjtin kuptin atëherë si llum. Pra si Pirroja, nga fjala pir, dmth bir (veti përshkruese), mbase drin është fjalë më vete që nënkupton lum.
Shkoj llogjikisht, por mund të jem edhe gabim!

Shumë nderime
drini.

[gladiator]

Greket i thone Roi , Kroit ose Proit dhe nuk e di kush popull e mori nga tjetri .
Gj t m.

[Dajaku]

Ilirishtja eshte shqipja e vjeter, qe shqiptaret s'e njohin fare fale "Profesoreve" tane PATRIOTE qe e mbajne te mbyllur neper kasaforta me shtate kyce qe mos n'a e vjedhin bota.

[Ndryshuar nga Moderatori per shkak te disa shprehjeve jo adekuate/ASD]