Telefonat dhe rrjetet sociale po shkatërrojnë shëndetin mendor të fëmijëve

[Albo]

Diçka po shkon shumë keq për adoleshentët. Midis 1994 dhe 2010, pjesa e adoleshentëve britanikë që nuk e konsiderojnë veten të pëlqyeshëm ra nga 6 për qind në 4 për qind; por që nga viti 2010 kjo shifwr është më shumë se dyfishuar. Shkalla e atyre që e mendojnë veten si të dështuar, që shqetësohen shumë dhe që janë të pakënaqur me jetën e tyre gjithashtu u rrit ndjeshëm.

Të njëjtat tendenca janë të dukshme përtej Atlantikut. Numri i nxënësve të shkollave të mesme në SHBA që thonë se jeta e tyre shpesh ndihet e pakuptimtë është rritur në 12 vitet e fundit. Në Francë, normat e depresionit tek të rinjtë e moshës 15 deri në 24 vjeç janë katërfishuar në dekadën e fundit.

Kudo që të shikoni, shëndeti mendor i të rinjve po shembet dhe pika e përkuljes është jashtëzakonisht e qëndrueshme.

Teoria se të kesh media sociale dhe kënaqësi të tjera dixhitale brenda 24/7 mund të ketë një efekt të dëmshëm në shëndetin mendor nuk është e re. Avokati kryesor i saj është Jean Twenge, profesor i psikologjisë në Universitetin Shtetëror të San Diegos dhe autor i dhjetëra studimeve mbi temën.

Puna e Twenge dhe bashkautorit të tij të rregullt, Jonathan Haidt, është kritikuar për thjesht surfimin e valës së kundërshtimit popullor ndaj teknologjisë së madhe. Megjithatë, ndërsa provat për argumentet e tyre shtohen, shumë njerëz tani po pyesin pse na është dashur kaq shumë kohë për të pranuar atë që ishte përpara nesh.

Shenjat janë kudo. Së pari, shoqërimi dixhital ka zhvendosur kontaktet fizike. Përqindja e adoleshentëve amerikanë që takohen personalisht me miqtë më pak se një herë në muaj ishte 3 për qind midis viteve 1990 dhe 2010, por arriti në 10 për qind deri në vitin 2019, ndërkohë që pjesa që thonë se janë “vazhdimisht në linjë” tani ka arritur 46 për qind.

Por ajo mbërriti në 10 për qind në vitin 2019, ndërkohë që pjesa e atyre që thonë se janë “vazhdimisht online” ka arritur tani 46 për qind. Disa e kundërshtojnë pretendimin se aplikacionet po e zëvendësojnë jetën reale. Tek e fundit, njerëzit që janë më të ngarkuar në Instagram, janë shpesh më të zënë edhe në botën reale.

Por këtij argumenti i mungon një dinamikë kryesore:këto tendenca veprojnë në nivel brezash dhe jo individual. Ndërsa është shtuar koha e qëndrimit para ekraneve dixhitalë, të gjithë rrinë më pak me njëri-tjetrin fizikisht. Por e habitshme është edhe dinamika në nivel individual.

Studimet tregojnë se sa më shumë kohë që kalojnë adoleshentët në rrjetet sociale, aq më i dobët është shëndeti i tyre mendor. Problemi është më i theksuar për vajzat, të cilat kalojnë gjithashtu shumë më tepër kohë në mediat sociale sesa djemtë, duke shpjeguar edhe përkeqësimin më të madh të shëndetit mendor të vajzave sesa djemve.

Të dhënat tregojnë se vajzat janë veçanërisht të ndjeshme ndaj mediave sociale, me një kohë më të gjatë kaluar para ekranit që lidhet me ndikime psikologjike negative, përfshirë vetëdëmtimin. Është një histori e ngjashme me normat më të larta të depresionit tek adoleshentët liberalë sesa ata konservatorë. Në rast se dyshoni se fëmijët liberalë janë më në depresion për shkak të rritjes në një kulturë që vlerëson shqetësimin për padrejtësitë, unë do t’ju këshilloja të bëni shumë kujdes.

Së pari, hulumtimi i Tuenge tregon një shpjegim më të mundshëm:të rinjtë liberalë kalojnë më shumë kohë në internet sesa konservatorët. Së dyti, ne shohim të njëjtin prirje në rritje midis konservatorëve. Disa thonë se sot shoqëria është më e hapur për diskutimin e shëndetit mendor, ndaj ajo që po shohim është vetëm një rritje në raportim dhe jo prevalencë.

Por adoleshentët britanikë që kalojnë 5 ose më shumë orë në ditë në mediat sociale janë 2-3 më të rrezikuar nga vetëdëmtimi sesa bashkëmoshatarët e tyre që kalojnë më pak orë në internet. Një histori e ngjashme është në SHBA me idetë vetëvrasëse të të rinjve.

Të tjerë theksojnë se korrelacioni nuk është një shkakësi. Kjo është e vërtetë, por tani kemi një numër në rritje kërkimesh që tregojnë se reduktimi i kohës në mediat sociale e përmirëson shëndetin mendor. Atëherë çfarë mund të bëjmë? Përgjigja më e zakonshme është “edukimi i fëmijëve dhe prindërve”.

Por siç e tregojnë rastet e obezitetit dhe të pirjes së duhanit, fushatat e informimit publik janë dukshëm joefektive përballë varësisë nga bota virtuale. Një alternativë tjetër do të ishte ndërtimi i një fushate mbi provat, sipas të cilave kur njerëzit inkurajohen të kenë një shkëputje të gjatë nga mediat sociale, disa prej tyre shkëputen përgjithmonë.

Dhe pastaj janë rregulloret. Pse të mos rritet kufiri i moshës mbi aplikacionet e rrjeteve sociale dhe të ndëshkohen kompanitë që nuk i zbatojnë ato? Gjithsesi unë nuk jam shumë optimist. Lufta kundër obezitetit ka qenë kaq e vështirë, pikërisht sepse nuk mund t’i ndalosh dot njerëzit të hanë ushqim.

Ndërsa lufta ndaj varësisë nga mediat sociale është e vështirë, sepse nuk mund t‘i ndalosh njerëzit të përdorin telefonat inteligjentë dhe aplikacionet e tyre. Derisa dikush të shpikë ekuivalentin e një ilaçi për rënie në peshe për Instagram, e ardhmja duket e zymtë.

Marrë nga FT
Perktheu ne shqip, Euronews.

[ATMAN]

Ka disa prova që sugjerojnë se përdorimi i tepërt i telefonit celular dhe rrjeteve sociale mund të ketë një ndikim negativ në shëndetin mendor të fëmijëve. Këto efekte mund të jenë të ndryshme në varësi të moshës së fëmijëve dhe mënyrës së përdorimit të teknologjisë.

Në raste të veçanta, përdorimi i tepërt i teknologjisë mund të çojë në: ankth, depresion, ndjenja izolimi, probleme gjumi, probleme me ndjekjen e mësimit në shkollë, konflikte në familje, dhe eksponim në përmbajtje të padëshirueshme në internet.

Për të mbajtur një shëndet mendor të mirë, është e rëndësishme që fëmijët të kenë një larmi aktivitetesh jashtë shtëpisë dhe të kenë kohë të mjaftueshme për të shkuar në natyrë, të lexojnë libra dhe të krijojnë marrëdhënie të shëndetshme me miqtë dhe familjen e tyre. Gjithashtu është e rëndësishme që prindërit të kenë një rol aktiv në monitorimin e përdorimit të teknologjisë nga fëmijët e tyre dhe të kenë biseda të hapura me ta për rreziqet e mundshme dhe për mënyrat e përdorimit të teknologjisë në mënyrë të shëndetshme.

Ka disa mënyra që mund të ndihmoni fëmijët tuaj të kenë një marrëdhënie të shëndetshme me teknologjinë:

1. Vendosni kufizime kohore: Vendosni kufizime të rregullta kohore për përdorimin e teknologjisë, si për shembull, një orar të caktuar për përdorimin e celularit, tabletit, ose laptopit. Në këtë mënyrë, fëmijët tuaj do të kenë kohë të mjaftueshme për të bërë aktivitete të tjera të shëndetshme si sporti, leximi i librit, apo biseda me miqtë.

2. Përdorni teknologjinë së bashku me fëmijët: Në vend që të ndaloni përdorimin e celularit ose tabletit, merrni pjesë në aktivitete të ndryshme me fëmijët tuaj, si për shembull, duke luajtur lojra të ndryshme në internet, duke shikuar filma ose duke lexuar libra bashkë.

3. Vendosni kufizime për përmbajtjen: Kontrolloni përmbajtjen që fëmijët tuaj shikojnë në internet dhe vendosni kufizime nëse është e nevojshme. Mund të përdorni programe ose aplikacione që ndalojnë përmbajtjen e padëshirueshme dhe të rrezikshme për fëmijët.

4. Bëni biseda të hapura me fëmijët tuaj: Bisedoni me fëmijët tuaj për rreziqet e mundshme të teknologjisë dhe për mënyrat e përdorimit të saj në mënyrë të shëndetshme. Jepni shembuj konkrete dhe tregoni se si të ndjekin aktivitete të shëndetshme në internet.

5. Inkurajoni aktivitete jashtë shtëpisë: Inkurajoni fëmijët tuaj që të kenë aktivitete jashtë shtëpisë, si për shembull, të shkojnë në natyrë, të luajnë sporte, ose të kenë një hobi. Kjo do të ndihmojë fëmijët tuaj të jenë më të shëndetshëm dhe të kenë një marrëdhënie më të shëndetshme me teknologjinë.

Ndalimi i përdorimit të teknologjisë para gjumit mund të jetë sfidues, por ka disa mënyra për ta bërë atë më të lehtë për fëmijët tuaj:

1. Vendosni një orë të caktuar për mbylljen e celularit ose laptopit: Vendosni një orë të caktuar për mbylljen e celularit ose laptopit para se të shkojnë në shtrat. Kjo do t'ua kujtojë fëmijëve tuaj se teknologjia nuk është gjithçka dhe do t'ua ndihmojë ata të fokusohen në gjumin e tyre.

2. Krijojini një rutinë para gjumit: Krijoni një rutinë para gjumit që të përfshijë aktivitete qetësuese si leximi i një libri, dëgjimi i muzikës ose meditimi. Kjo do të ndihmojë në ndërtimin e një rutine të shëndetshme dhe do të bëjë që fëmijët tuaj të jenë më të relaksuar dhe të gatshëm për t'i lënë pas teknologjinë.

3. Vendosni një stacion karikimi jashtë dhomës së gjumit: Vendosni stacionin e karikimit të celularit ose laptopit jashtë dhomës së gjumit. Kjo do t'ua ndalojë fëmijëve tuaj të trajtojnë teknologjinë si një pjesë të përhershme të ambientit të tyre të gjumit.

4. Vendosni një kufizim kohor për përdorimin e teknologjisë: Vendosni një kufizim kohor për përdorimin e teknologjisë në përgjithësi, dhe mos lejoni përdorimin e saj gjatë orëve të vona të natës. Kjo do t'ua ndihmojë fëmijëve tuaj të kenë një orar të rregullt dhe të planifikojnë kohën e tyre në mënyrë të racionale.

5. Bëni një marrëveshje me fëmijët tuaj: Bisedoni me fëmijët tuaj dhe bëni një marrëveshje se teknologjia do të ndalohet para gjumit. Kjo do t'ua ndihmojë ata të ndiejnë se kanë një rol në procesin e vendosjes së rregullave dhe do t'ua ndihmojë atyre të ndjekin ato më mirë.