Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhë artificiale

[ATMAN]

Ka një konsensus të gjerë në botën akademike se gjuha sanskrite e lashtë është një nga gjuhët më të hershme të familjes indoeuropiane dhe ka qenë një nga gjuhët kryesore të kulturës indiane. Megjithatë, kjo nuk do të thotë që sanskritishtja është origjina e të gjitha gjuhëve indoeuropiane.

Studimet e gjuhësisë historike kanë treguar se gjuhët indoeuropiane kanë një origjinë të përbashkët dhe kanë evoluar nga një prind i përbashkët, i quajtur "proto-indoevropian". Në këtë pikë, ende nuk dihet saktësisht ku ndodhej kjo gjuhë prind dhe kush ishin njerëzit që flisnin atë.

Ka disa hipoteza dhe teori rreth origjinës së gjuhëve indoeuropiane, duke përfshirë teorinë kurganë, teorinë anatolike dhe teorinë armike, dhe diskutimet vazhdojnë akoma mes studiuesve të gjuhësisë historike.

Për të marrë një kuptim më të plotë të kësaj teme, mund të kërkoni burime të ndryshme si artikuj shkencorë, libra të specializuar në gjuhësi historike dhe burime në internet nga organizata dhe institucione të rëndësishme si Universiteti i Harvardit dhe Enciklopedia Britannica

Familja e gjuhëve indoevropiane është një nga familjet më të gjerë të gjuhëve në botë dhe përfshin shumë gjuhë të njohura sot. Disa prej gjuhëve indoeuropiane që kanë mbijetuar deri në ditët e sotme janë:

- Gjuha angleze: Gjuha angleze është një nga gjuhët më të njohura dhe më të folura në botë. Ajo është e pjesës së gjuhëve gjermanike të familjes indoevropiane.

- Gjuha spanjolle: Gjuha spanjolle është e pjesës së gjuhëve romanike të familjes indoevropiane dhe është e njohur si gjuha zyrtare në shumë vende në Amerikën e Jugut dhe Spanjë.

- Gjuha hindi: Gjuha hindi është një nga gjuhët kryesore të Indisë dhe është e pjesës së gjuhëve indoari të familjes indoevropiane.

- Gjuha persiane: Gjuha persiane është një nga gjuhët më të vjetra dhe më të rëndësishme të botës dhe është e pjesës së gjuhëve iraniane të familjes indoevropiane.

- Gjuha frënge: Gjuha frënge është një nga gjuhët romanike të familjes indoevropiane dhe është gjuha zyrtare në Francë dhe shumë vende të tjera.

- Gjuha greke: Gjuha greke është një nga gjuhët më të vjetra të botës dhe është e pjesës së gjuhëve greke të familjes indoevropiane.

Këto janë vetëm disa prej gjuhëve indoevropiane që kanë mbijetuar deri në ditët e sotme. Ka shumë gjuhë të tjera të familjes indoevropiane, siç janë gjuhët baltike, slavike, keltike, armeniane, të cilat kanë një histori dhe një përdorim të rëndësishëm në kulturën dhe historinë e tyre respektive..

[Iliria Etnike]

ATMAN, ti prape kundershtove veten tende sepse me kete koment ti vet thua qe gjuha sanskrite konsiderohet si shume e vjeter por jo qe gjuha sanskrite te kete qene origjina e te gjitha gjuheve indoeuropiane sic shkruajte ti vet ne nje koment tjeter te mepareshem.

Te gjitha keto qe thuhen zyrtarisht per prejardhejn e gjuheve indoeuropiane jane vetem genjeshtra te shkences zyrtare.

[Iliria Etnike]

ATMAN, lista e fjaleve ne fillim te kesaj teme eshte shume e gjate edhe duket qarte qe gjuha shqipe ka krijuar latinishtene dhe italishten si gjuhe artificiale.

[ATMAN]

Ka disa teorira te ndryshme per origjinen e gjuheve indoeuropiane, disa prej te cilave jane:

1. Teoria Anatolike: Kjo teori sugjeron se gjuha indoeuropiane u zhvillua ne Anatoli (siperfaqe e Turqise moderne) dhe pastaj u shperndan ne te gjithe Evropen dhe Azine. Kjo teori perbehet nga disa nen-teorira, por ne te gjitha ato sugjerohet se gjuha indoeuropiane u zhvillua ne nje zone mesdhetare, ndoshta mes Lumit Tigris dhe Eufratit.

2. Teoria Kurgane: Kjo teori sugjeron se gjithe gjuhet indoeuropiane u zhvilluan ne stepat e Maqedonise se sotme, Rusise dhe Ukraines, nga ku ata u shperndane ne te gjithe Evropen dhe Azine. Ky proces u ndodh ne mes te shekullit te 4-të dhe 3-të para Krishtit.

3. Teoria Neolitike: Kjo teori sugjeron se gjuha indoeuropiane u zhvillua ne Evrope ne mes te periudhes se neolitit (rreth 7000-3000 para Krishtit), kur kultura e bimëve dhe kafshëve te egra filluan te kultivohej. Sipas kesaj teorie, gjuha indoeuropiane u zhvillua nga komunitetet neolitike te Evropes Lindore dhe u shperndan ne te gjithe kontinentin.

4. Teoria Tyrrheniane: Kjo teori sugjeron se gjuha indoeuropiane u zhvillua ne Mesdheun Lindor, ndoshta ne Egje, dhe u shperndan ne Evrope dhe Azine. Sipas kesaj teorie, popujt e Egjeve ose Tyrrhenians ishin ata qe kane krijuar gjuhen indoeuropiane.

Eshte e rendesishme te theksohet se kjo eshte nje teme shume e debatueshme dhe ka shume teorira te ndryshme dhe te kunderta, dhe nuk ka nje konsensus te qarte se cila teori eshte e sakte.

Ka disa teorira te tjera per origjinen e gjuheve indoeuropiane, por ato nuk jane kaq te njohura si teorite qe permenda me pare. Disa prej tyre jane:

1. Teoria Paleolitike: Kjo teori sugjeron se gjuha indoeuropiane u zhvillua gjate periudhes se paleolitit (deri rreth 10,000 vjet me pare) ne Evrope.

2. Teoria Dheut: Kjo teori sugjeron se gjuha indoeuropiane u zhvillua ne nje zone ne Mesdheun Lindor ose ne Azi, dhe pastaj u shperndan ne Evrope dhe Azine. Kjo teori ndan gjuhet indoeuropiane ne dy grupe, gjuhet te tjera indoeuropiane dhe gjuhet te tjera jo-indoeuropiane.

3. Teoria Paleo-Balkanike: Kjo teori sugjeron se gjuha indoeuropiane u zhvillua ne Ballkanet e sotme, dhe pastaj u shperndan ne te gjithe Evropen dhe Azine.

Eshte e rendesishme te theksohet se teorite per origjinen e gjuheve indoeuropiane jane shume te debatuara dhe nuk ka nje konsensus te qarte per te cilen teori eshte e sakte. Megjithate, studimi i gjuheve indoeuropiane dhe lidhjet midis tyre eshte i rendesishem per te kuptuar historine e popujve indoeuropiane dhe per te kuptuar rrenjat dhe zhvillimin e gjuheve te ndryshme.

[Iliria Etnike]

ATMAN, e vetmja nga keto teori qe i afrohet te vertetes eshte Teoria Paleo-Balkanike.

Por per gjuhet indoeuropiane shkenca zyrtare mashtron qellimisht duke i deklaruar si nje grup. Ne te vertete gjuhet indoeuropiane kane disa fjale te perbashketa por jo te gjitha fjalet. Ky eshte gabimi i teorise indoeuropiane. Edhe fjalet e perbashketa te gjuheve indoeuropiane e kane origjinen nga gjuha shqipe. Nuk ka ekzistuar fare gjuha indoeuropiane.

[ATMAN]

Rrënjët akustike të alfabetit indo-arian


Publikuar ne:

Ananda Marga Filozofia me pak fjalë Pjesa 8 [një përmbledhje]

Diskurse mbi Tantra Vëllimin e Parë [një përmbledhje]

Shënime:

Alfabeti indo-arian: alfabeti "sanskrit", i përdorur jo vetëm nga sanskritishtja, por nga gjuhë të ndryshme të ndikuar nga ata arianë që migruan në Indi.

Çdo dridhje në këtë univers ka ngjyrë dhe zë. Çdo dridhje përfaqëson gjithashtu një ide të veçantë, dhe për këtë arsye çdo ide ka një tingull vibrues dhe një ngjyrë vibruese. Shumë valë vibruese janë shumë të gjata ose shumë të shkurtra për t'u perceptuar nga qeniet njerëzore - ne nuk mund të dëgjojmë zërin e tyre ose të shohim ngjyrën e tyre - por ato ekzistojnë. Mund të flasim për to si matrica shkakësore në fushën e ngjyrës vibruese; dhe i konsideroni ato si mantra biija [rrënjët akustike] të ideve me të cilat ata kanë të bëjnë.

A

Tingulli a është rrënja akustike e krijimit, dhe kështu është kontrolluesi i shtatë notave të muzikës indo-ariane [surasaptaka ose "shtatë notat" - në muzikën perëndimore, "oktava"], të cilat janë si më poshtë: sya ose khya (śad́aja [pallua](1) - shqiptimi jajurdik khad́aja është gjithashtu i lejuar, por në atë rast kha duhet të shqiptohet me mendjen e përqendruar në pjesën e përparme të qiellzës dhe jo si bashkëtingëllorja e dytë e ka varga);( 2) re ose r (rśabha [ok] - shqiptimi rkhabha është gjithashtu i lejuar, por kha nuk duhet të shqiptohet si bashkëtingëllorja e dytë e grupit ka); gá (gándhára [dhi]); má (madhyama [dreri]); pá (paiṋcama [qyqe]); dhá (dhaevata [gomar]); dhe ni (niśáda [elefant] – mund të shqiptohet edhe nikháda, por përsëri kha nuk shqiptohet si bashkëtingëllorja e dytë e grupit ka.)

Megjithëse a-ja kontrollon në mënyrë indirekte shtatë notat muzikore, ajo kryesisht kontrollon notën e parë, śad́aja. Kjo notë përfaqësohet në surasaptaka ose sargam [gamë e notave] me shkronjën e saj fillestare, sya. Mos harroni se në teknikën vilambita [të zgjatur] të shqiptimit të kësaj note, tingulli i zanores á nuk përdoret; (3) më tepër përdoret shqiptimi saḿvrta [i zgjatur] (4) shqiptimi i a. Kjo do të thotë, zanorja këtu nuk do të shqiptohet á-á-á-á-á-á-á-á, por do të shqiptohet disi si aya, siç bëjnë në Indinë veriore. (Më saktë, shqiptimi do të jetë i ndërmjetëm midis aya dhe á). Nëse këngëtarët do t'i kushtonin më shumë rëndësi shqiptimit të duhur, do të përfitonin.

Duke qenë se tingulli a është rrënja akustike e notës śad́aja, shkronja a është hapi i parë në mësimin e muzikës. Në muzikën perëndimore, oktava (do-re-mi-fa-so-la-ti-do) ka evoluar në një mënyrë të ngjashme.

Dallimi midis muzikës perëndimore dhe asaj orientale është se në të parën nota e parë, śad́aja [ose "bëj"], përsëritet në fund për të formuar një oktavë. Kështu në muzikën orientale themi surasaptaka ose "septave" muzikore ("koleksioni i shtatë notave") ndërsa në muzikën perëndimore themi "oktavë" ("koleksioni i tetë notave").

Sadáshiva rregulloi tingujt në formën e surasaptaka, e cila kontribuoi nga njëra anë në akustikën e shkencës dhe nga ana tjetër në fonetikën ritmike të muzikës. Prandaj në studimin e muzikës nuk mund të harrojmë kontributin e tij unik.

Pak më parë thashë se çdo tingull ka edhe ngjyrë. Fjalët alternative për raḿ ["ngjyrë"] janë varńa [që do të thotë gjithashtu "shkronjë"] dhe rága. Fjala rága rrjedh nga folja rrënjë rańj plus prapashtesën ghaiṋ, dhe do të thotë "të ngjyrosësh" diçka. Duke ndërruar dhe kombinuar tinguj të ndryshëm, Shiva krijoi raga të ndryshme dhe i renditi ato në një sekuencë të rregullt të përsosur. Në këtë mënyrë Ai krijoi gjashtë rágas dhe tridhjetë e gjashtë ráginiis. Ky ishte një kontribut i jashtëzakonshëm në botën e muzikës dhe i dha atij epitetin Nádatanu [Mishërimi i Tingullit Hyjnor] në Vedat. Sigurisht që ishte Maharśi Bharata ai që i popullarizoi këto raga dhe raginii mes intelektualëve.

Këto rága dhe rágini janë subjekt i ndryshimeve sipas shkurtimit ose zgjatjes së shënimeve të tyre. Sipas këtij sistemi, muzika indiane ndahet në dy degë kryesore: muzika indiane veriore (në gjuhën e folur "muzika hindustani"), e cila është e njohur në veri të kodrave Vindhya, dhe muzika Deccane (ose "muzika Karnatak"), e cila është e njohur për të. në jug të kodrave Vindhya. Shumë rága dhe ráginiis të reja po zhvillohen sot dhe do të zhvillohen në të ardhmen. Ky proces evolucioni nuk mund të ketë fund. Në Prabháta Saḿgiita(5) gjithashtu, disa rága dhe ráginiis të reja janë zhvilluar, por atyre nuk u janë dhënë ende emra.

Á

Tingulli á është rrënja akustike e rśabha, nota e dytë muzikore. Kjo rrënjë akustike kontrollon drejtpërdrejt rśabha dhe indirekt kontrollon gándhára (gá), madhyama (má), paiṋcama (pá), dhaevata (dhá) dhe niśáda (ni). Në Vedat, përveç Rgveda-s, zakonisht hasim komala [e butë] ni dhe sádhárańa [e zakonshme] ni. Në pjesët më të vjetra të Rgveda, kad́ii [i fortë ose me zë të lartë] ni përdorej. Mund të shqiptohet me të dyja anët e uvulës. Shtatë Vedike dhe Tantrike

shënime, shtatë metrat Vedikë dhe dy bhávátmaka svara [tingujt shpirtërorë] përbëjnë gjashtëmbëdhjetë tingujt e spikatur, të cilët në fonetikën indo-ariane njihen si śod́asha dhvanikalá ["gjashtëmbëdhjetë tingujt" e Brahmavidyá - shkencë intuitive - dhe gandharva - shkenca e muzikës ]. Këto nota muzikore përdoreshin në muzikë dhe yjet në kombinime të ndryshme sipas rritjes dhe rënies së hënës dhe sipas kohës së ditës ose natës. Prandaj, një periudhë specifike e muajit dhe orës së ditës u caktua për performancën e çdo rága dhe ráginii.

I

Secila nga shkronjat e alfabetit indo-arian, nga a në kśa, është një rrënjë akustike. Kjo do të thotë, këto pesëdhjetë tinguj janë dridhjet që korrespondojnë me ngjyrat e pesëdhjetë prirjeve. Shkronja e tretë e alfabetit, i, është rrënja akustike e gándhára (gá). Ai kontrollon drejtpërdrejt gándhára dhe indirekt kontrollon madhyama (má), paiṋcama (pá), dhaevata (dhá) dhe niśáda (ni).

II

Tingulli ii është rrënja akustike e notës së katërt të suresaptaka, madhyama (má). Ky tingull kontrollon drejtpërdrejt madhyama, dhe indirekt kontrollon paiṋcama (pá), dhaevata (dhá) dhe niśáda (ni). Në kohët e lashta, pluta ii shumë i zgjatur përdorej në shënimin muzikor për të treguar kad́ii [të fortë ose me zë të lartë] má, por në gjuhët moderne nuk ka asnjë shkronjë të veçantë për pluta ii.

U

Tingulli i shkurtër u është rrënja akustike e paiṋcama (pá), nota e pestë muzikore. Ky tingull kontrollon drejtpërdrejt paiṋcama (pá) dhe indirekt kontrollon dhaevata (dhá) dhe niśáda (ni).

Ú

Tingulli i gjatë ú është rrënja akustike e notës së gjashtë muzikore, dhaevata (dhá). Ai kontrollon drejtpërdrejt dhaevata (dhá), dhe indirekt kontrollon niśáda (ni).

R

Tingulli r është shkronja e shtatë dhe zanorja e shtatë e alfabeteve të Azisë Juglindore, si dhe e alfabetit indo-arian. Është rrënja akustike e notës së shtatë muzikore niśáda (ni). Niśáda rrjedh si vijon: ni – sad + ghaiṋ. Një tingull sa që shfaqet në çdo folje rrënjë pas parashteses ni mund të ndryshohet në shkronjën śa, domethënë nisáda dhe niśáda janë të dyja të lejueshme. Në mënyrë të ngjashme, upaniśad dhe upanisad janë po aq të sakta. Por në Bengalisht ekziston një konventë për përdorimin e śa në drejtshkrime të tilla. Tani, nëse niśáda shkruhet me śa, atëherë duhen pranuar të dy shqiptimet Rgvedike dhe Jajurvedike.(6) Sigurisht që këngëtarët që këndojnë peshore nuk duhet të shqiptojnë fjalën e plotë niśáda, por vetëm ni.

Tingulli r kontrollon drejtpërdrejt notën e shtatë muzikore, niśáda. Duke qenë se është një gjysmë shkronjë [nuk ka tinguj zanore], (7) e caktuar si e tillë [në alfabetin bengali] me një shenjë diakritike hasanta ( ্), (8) nuk kontrollon drejtpërdrejt asnjë tingull tjetër.

RR

Tingulli rr është rrënja akustike e oṋm. Ju mund të thoni, meqë oṋm është rrënja akustike e krijimit, ruajtjes dhe shkatërrimit, dhe rrënja akustike e Saguńa dhe Nirguńa [përdoret për të simbolizuar Nirguńa], si mund të jetë rr rrënja akustike e oṋḿkára?

Cili është tingulli oṋm (ওঁম, ॐम)?

Oṋm përbëhet nga pesë simbole: a, rrënja akustike e krijimit; u, rrënja akustike e ruajtjes; ma, rrënja akustike e shkatërrimit, (.), simboli i universit të pamanifestuar; dhe ([SIMBOLI BENGALISHT KRYHËNË]), simboli që nënkupton procesin e manifestimit.

A nuk është vetëm rrënja akustike e śad́aja, por është edhe rrënja akustike e forcës së krijimit. Kur ideja për të krijuar diçka lind në mendjen e Parama Puruśa, ose në mendjen mikrokozmike, rrënja e saj akustike është tingulli a. Meqenëse a është rrënja akustike e krijimit, nga e cila rrjedh gjithçka tjetër, a është shkronja e parë e alfabetit.

Tingulli u është rrënja akustike e notës së pestë muzikore dhe është gjithashtu rrënja akustike e disa faktorëve të tjerë, një prej tyre është edhe forca e ruajtjes. Kur dëshira për të ruajtur entitetet e krijuara lind në mendjen e Parama Puruśa, ose në mendjen individuale mikrokozmike, atëherë rrënja akustike e këtij lloji të dëshirës është u.

Tingulli m me hasant [që tregon se shqiptimi i tij është m dhe jo ma], si dhe rrënja akustike e prirjes [prashraya vrtti] për të trajtuar dikë ose diçka me kënaqësi, është rrënja akustike e vinásha [shkatërrimit] që ndodh. në rrjedhën e kohës. Kur njerëzit mendojnë se diçka është bërë monotone, ata duan ta ndryshojnë atë.

Duhet mbajtur mend se vinásha nuk do të thotë asgjësim i plotë, por transformim ose metamorfozë. Asgjësimi i plotë quhet prańásha. (Në fakt, asgjë në këtë univers fizik nuk i nënshtrohet pranashës ose asgjësimit të plotë. Por nga pikëpamja filozofike, pranasha nënkupton atë ndryshim që e kthen një entitet në formën e tij origjinale. Nëse sheqeri i bërë nga kallam sheqeri shndërrohet përsëri në kallam sheqeri, kjo do të jetë Pranasha e sheqerit. Kështu nga pikëpamja filozofike, nëse një mikrokozmos, përmes sádhaná-s, shkrihet në atë Parama Puruśa nga e cila e ka origjinën, kjo do të jetë pranasha e atij mikrokozmosi.) Ky tingull m është rrënja akustike e anni
hilim.

Universi i manifestuar përbëhet nga krijimi, ruajtja dhe shkatërrimi (a-u-m). A + u = o, pra a + u + m = om. Por ky nuk është fundi i historisë; pika (.) dhe gjysmëhëna ([SIMBOLI I KRYESËS BENGALIKE]) që përbëjnë pjesë të oṋḿkára janë gjithashtu të rëndësishme. E para përfaqëson universin e pamanifestuar; kjo e fundit përfaqëson parimin e shndërrimit nga e pamanifestuara në të manifestuar.(9) Prandaj, oṋm është rrënja akustike e krijimit, ruajtjes dhe shkatërrimit, plus parimi i shndërrimit nga e pamanifestuara në të manifestuar.

Burimi i shumicës së rrënjëve akustike është Tantra, megjithëse disa prej tyre tashmë ekzistonin në Vedat dhe më vonë u pranuan nga Tantra. Oṋm është një nga këto të fundit. Ata tantrikë Dakśińácára që nuk duan të pranojnë asgjësimin si fjalën e fundit, dhe kështu nuk duan të vendosin rrënjën akustike të shkatërrimit si tingullin e fundit, përdorin shkronjën e plotë ma në krahasim me gjysmë shkronja m dhe vendosin shkronjat. në rendin e mëposhtëm: u + ma + a = umá. Sipas Dakśińácára Tantra, "Umá" është një emër tjetër i Paramá Prakrti.

Oṋḿkára quhet edhe prańava (pra + nu + al), që fjalë për fjalë do të thotë "ajo që ndihmon jashtëzakonisht në arritjen e qëndrimit suprem". Në Tripádavibhútináráyańa Shruti është thënë, Prańavátmakaḿ Brahma ["Brahma është në formën e prańava"]. Diku tjetër është thënë,

Etaddhyevákśaraḿ Brahma etadevákśaraḿ param

Etadevákśaraḿ jiṋátvá Brahmaloke mahiiyate.

[Ky është Brahma i pandryshueshëm, ky është tingulli suprem.]

Pas njohjes së këtij tingulli suprem, njeriu arrin në mbretërinë hyjnore të Brahmës.

Tani edhe pse oṋm (që përfshin pikën dhe gjysmëhënën) mund të shërbejë si rrënja akustike e këtij universi të shprehur, meqenëse oṋm është megjithatë një kombinim tingujsh, ajo kërkon një rrënjë akustike më vete. Rrënja akustike e një rrënjëje tjetër quhet atibiija ose mahábiija. Pra, rr është mahábiija e oṋḿkára. Ky tingull rr është i domosdoshëm nga pikëpamja e fonetikës dhe e sandhit [shkenca e kombinimit të tingujve]. Meqenëse është një rrënjë e rëndësishme akustike, është e domosdoshme të vendoset nëse një shkronjë e tillë duhet të fshihet nga alfabeti [siç kanë sugjeruar disa gjuhëtarë].

Alfabeti indo-arian përbëhet nga pesëdhjetë shkronja nga a në kśa. Nëse ndonjë nga këto pesëdhjetë shkronja fshihet, i gjithë alfabeti do të bëhet i dëmtuar dhe rëndësia akustike e shkronjës në fjalë do të rrezikohet. Ju takon juve të mendoni dhe të vendosni nëse rr duhet të ruhet në alfabet apo jo.

LR

Tingulli lr është rrënja akustike e zërit hummm dhe e rëndësisë së tij të brendshme. Zhurma e tingullit është në vetvete rrënja akustike e luftës, e sádhaná, dhe sipas Tantra, e kuńd́alinii. Meqenëse hummm është rrënja akustike e luftës, njerëzit e quajnë atë thirrje lufte. Ju mund të keni vënë re se kur sádhaka-t përparojnë përgjatë rrugës shpirtërore dhe arrijnë lumturinë, ata ndonjëherë lëshojnë tingullin hummm spontanisht gjatë praktikës së sádhaná. Është përmendur se shqiptimi i hummm gjatë sádhaná është një shenjë përparimi në Tantra.

Sipas Tantra kulakuńd́alinii është hyjnia e fjetur. Në sajë të sádhaná dhe me ndihmën e mantrágháta [goditja e kulakuńd́alinii me vibracione të fuqishme inkantative] dhe mantra caetanya [kuptimi konceptual dhe shoqërimi psikik me një mantrën], dhe duke thyer të gjitha pengesat, kuńd́alinii sakrahara mund të ngrihet . Praktika e adoptuar për të rritur kuńd́alinii quhet purashcarańa në Tantra. Kuńd́alinii është hyjnia e fjetur. Për ta zgjuar atë nga gjumi dhe për ta ngritur lart është mjaft e vështirë dhe prandaj hummm duhet të jetë gjithashtu rrënja akustike e kuńd́alinii. Pika kontrolluese e kuńd́alinii, múládhára, quhet mańipadma ose mahámańipadma në filozofinë budiste Maháyána. Maháyáni-ët tibetianë recitojnë Oṋḿ mańipadme hummm ndërsa i kthejnë dharma cakras [rrotat e lutjes]. Unë kam parë Oṋḿ mańipadme hummm të gdhendur në muret e shpellave tibetiane.

LRR

Lrr është rrënja akustike e tingullit phat́ (që është rrënja akustike e vënies në praktikë të një teorie) dhe është kështu atibiija, ose mahábiija [rrënja superakustike], e phat́ biija. Është njësoj si mbirja e një fare, si një zgjim i papritur nga gjumi. Kur diçka që është në gjumë ose në gjumë shpërthen papritmas në sferën e dritës, ne themi në gjuhën e folur [në bengali] se po bën një tingull phat́. Lrr është gjithashtu rrënja akustike e heqjes së letargjisë. Prandaj, duke pasur parasysh rëndësinë e tij të madhe, ai nuk duhet të fshihet nga alfabeti Bengali.

Secila nga pesëdhjetë shkronjat quhet mátrká varńa (“matricë shkakësore”) sepse secila është një rrënjë akustike e ndonjë faktori të rëndësishëm, tingullit, dridhjeve, prirjes hyjnore ose demonike, cilësisë njerëzore ose shprehjes mikrokozmike. Kështu që asnjë shkronjë nuk duhet të fshihet nga alfabeti. Por, vendimi përfundimtar në këtë drejtim mbetet në duart e dijetarëve.

E

Shp. Ritmike
reagimi i njohurive të zakonshme; mbirja e njohurive të zakonshme; mirëqenia e zakonshme; dhe mendimi për mirëqenien e zakonshme; simbolizohen me vaośat́. Tingulli e është atibiija, ose mahábiija, i dridhjeve të vaośat́. Në kohët e lashta, mbretërit e uritur për më shumë tokë i luteshin Indrës, mbretit të perëndive, për të bekuar Rájasúya Yajiṋa(10) ose Ashvamedha Yajiṋa e tyre për t'i ndihmuar ata të arrinin një perandori të gjerë. Në ato raste ata thoshin, Eḿ Indráya vaośat́.

AE

Mendimi i mirëqenies dhe materializimi i mirëqenies në sferën më delikate simbolizohen nga vaśat́. Ata që i luten Zotit Shiva për mirëqenien e gjithanshme njerëzore, thonë: Aeḿ Shiváya vaśat́; ata që i luten mësuesit të tyre për arritjen e njohurive delikate thonë: Aeḿ gurave vaśat́; dhe ata që i luten zotit të shiut për lehtësim nga përmbytjet thonë, Varuńaya vaośat́ (në këtë rast mendimi i mirëqenies kufizohet në sferën fizike). Por ata që luten për fitore në luftë kundër forcave të ligës, thonë Varuńáya vaśat. Brenda rrënjës akustike vaśat́ qëndron mendimi i mirëqenies në sferën delikate; është atibiija, ose mahábiija, e ndjenjës së bekimit në sferën delikate.

Gjatë shqiptimit të ndonjë yshtjeje, është praktikë e zakonshme të shtohet ḿ në fund të rrënjës akustike. Kështu ae shqiptohet si aeḿ.

Aeḿ është rrënja akustike e vokalizimit. Shprehja gjuhësore ndahet në gjashtë faza: pará, pashyanti, madhyamá, dyotamáná, vaekharii dhe shrutigocará.

Çfarëdo që keni thënë, ose jeni duke thënë, ose do të thoni në të ardhmen, qëndron brenda jush si vitalitet i fjetur. Një potencial i madh qëndron i fjetur në çdo qenie njerëzore, ashtu si një pemë e madhe banjane qëndron e fshehur brenda një farë të vogël. Fara banyan mbin kur drita, ajri, uji dhe toka pjellore ekzistojnë në sasi të nevojshme. Më pas rrit gjethe dhe degë, dhe me kalimin e kohës zhvillohet në një pemë gjigante. Në mënyrë të ngjashme, potencialet e pafundme të qenieve njerëzore qëndrojnë latente dhe të hipnotizuara në kulakuńd́alinii në múládhára cakra si njerëzimi i fjetur. Kur kuńd́alinii ngrihet lart përmes mantrágháta dhe mantra caetanya në procesin e meditimit (ky proces quhet purashcarańa në Tantra dhe amrtamudrá ose ánandamudrá në joga), dyert e potencialit njerëzor fillojnë të hapen njëra pas tjetrës. Qeniet njerëzore rriten në bukuri dhe vitalitet, lulet e tyre hyjnore, gjethja e tyre e harlisur. Individë të tillë zhvillohen në njerëz të mëdhenj në sytë e publikut dhe më në fund bëhen njësh me Entin Suprem. Ky proces quhet parabhyudaya në shkrimet e shenjta.

Faza e parë e shprehjes gjuhësore, domethënë gjuha në formën e saj të mundshme ose formën e farës, qëndron e fjetur në múládhára cakra dhe ajo çon përmes fazave të njëpasnjëshme më të qarta të manifestimit drejt shprehjes gjuhësore të plotë. Kjo fazë fillestare e shprehjes gjuhësore quhet paráshakti, faza fillestare e vokalizimit.

Rastësisht, dua të them disa fjalë për parashakti themelor. Shakti [energjia] me të cilën qeniet e njësive shkarkojnë veprimet e tyre fiziko-psiko-shpirtërore quhet aparáshakti. Aparáshakti nuk është aspak i parëndësishëm - ai i ndihmon mikrokozmoset të ruajnë ekzistencën e tyre dhe të arrijnë evolucion dhe lartësi më të madhe. Por energjia me të cilën mikrokozmoset i drejtojnë përpjekjet e tyre fiziko-psiko-shpirtërore drejt hyjnores dhe arrijnë shkallën më të lartë të shkallës evolucionare duke shpuar çdo shtresë të butë të ekzistencës mikrokozmike, quhet parashakti (kjo parashakti, që është faza fillestare e vokalizimit, nuk është i njëjtë me paráshakti ose Parimi Suprem Operativ në trekëndëshin e çekuilibruar të forcave). Këtu kemi të bëjmë me mënyrat e shprehjes së gjuhës. Të gjitha potencialet e shprehjes vokale qëndrojnë të fjetura në formën e paráshakti në muládhára cakra. Parashakti ngrihet hap pas hapi dhe më në fund të çon në shprehjen vokale të gjuhës.

Nëse vokalizimi mbetet i fjetur në formën e farës në muládhára, ai nuk është as i dëgjueshëm dhe as i perceptueshëm në botën praktike. Parashakti latent duhet të zgjohet. Qeniet njerëzore vizualizojnë çdo gjë që duan të komunikojnë, ndonjëherë vetëm për një pjesë të sekondës, me vetëdije ose pa vetëdije. Nëse ata tashmë janë të vetëdijshëm për emrin dhe formën e objektit të vizualizuar, ata mund të përparojnë më tej në procesin e të shprehurit, përndryshe ai emër ose formë do të vazhdojë të mbetet në botën abstrakte. Kjo fazë, në të cilën njeriu mund të përfytyrojë mendërisht atë që do të komunikojë, është faza e dytë në procesin e vokalizimit. Pika e saj kontrolluese është cakra svádhiśt́hána. Energjia që shkakton vizualizimin quhet pashyanti. Pashyanti rrjedh nga folja rrënjë drsh plus shatr, dhe do të thotë "ajo që po sheh".

Kjo shikim është prej dy gjërash: ajo që është origjinale në botën abstrakte (imazhi i saj është kryesisht i paqartë) dhe ajo që është e një natyre të përsëritur në botën abstrakte, me fjalë të tjera, ajo që riprodhohet nga kujtesa. Anubh

útaviśayásampromaśah smrti. "Pasi perceptohet një objekt në botën e jashtme me ndihmën e syve ose ndonjë indrije tjetër të jashtme, shpesh mendohet për të." Energjia që e ndihmon njeriun të vizualizojë atë mendim është pashyanti shakti. Kjo është faza e dytë e vokalizimit. Sigurisht që vetëm të përfytyrosh objektin e perceptuar (me ndihmën e pashyanti shakti) nuk mjafton; njerëzit e tjerë nuk mund t'i shohin imazhet tuaja mendore ose fjalët mendore, sepse ato gjëra i përkasin botës psikike. Shprehja gjuhësore i përket botës së zakonshme. Fjalët transmetohen në botën e jashtme përmes ajrit ose valëve elektromagnetike, ose ndonjë mjeti të tillë. Imazhet mendore mund të projektohen në botën e jashtme me ndihmën e energjisë jetike, por ky lloj projeksioni psikik është përtej kapacitetit të pashyanti shakti.

Idetë në botën psikike fitojnë vrull me shtimin e energjisë jetike. Ky proces koordinimi duhet të konsolidohet hap pas hapi përpara se idetë të mund të shprehen me fjalë në botën e jashtme. Energjia e trupit të njeriut, ose indrashakti, ose faktori ndriçues, ndodhet në cakra mańipura.(11) Mańipura cakra ruan ekuilibrin fizik të trupit. Kur pashyanti shakti vjen në mańipura cakra dhe aty merr ndihmën e energjisë jetike, ai bëhet madhyamá shakti. Pika kontrolluese e madhyamá shakti është mańipura cakra ose zona e kërthizës.

Për të eksternalizuar një ide, duhet të aplikoni energji fizike (filozofikisht, kjo energji quhet indra). Ne mund ta quajmë këtë fazë shprehja e parë e tingullit tanmátra. Edhe pse ky tingull tanmátra nuk është i dëgjueshëm për veshin e jashtëm sepse ende nuk është vokalizuar, ai ka tingull të brendshëm.

Shndërrimi i madhyamá shakti në formën e të folurit ndodh në një pikë midis cakras mańipura dhe vishuddha. Kjo është një gjendje calamánatá [lëvizshmërie].(12) Forca që funksionon midis cakras mańipura dhe vishuddha, duke u përpjekur t'u japë shprehje vokale ideve mendore, quhet dyotamáná.

Dyotamáná shakti shprehet si një përpjekje e pamëshirshme për të transformuar idenë në gjuhë. Nëse, megjithatë, në këtë proces transformimi, mendja ndikohet nga frika ose nga ndonjë instinkt tjetër, do të ketë vetëm një shprehje vokale të pjesshme ose jokoherente.

Në fazën dyotamáná, nëse ideja nuk metamorfozohet në një pamje përkatëse, ose nëse ka ndonjë defekt në zonën midis mańipura dhe vishuddha cakras, ose nëse nuk ka një komandim të duhur mbi gjuhën, atëherë shprehja vokale është e detyruar të ndikohet. . Në raste të tilla njerëzit nuk janë në gjendje t'i japin shprehje gjuhësore gjërave që dinë. Ata thonë: "Ideja është në mendjen time, por thjesht nuk mund të gjej fjalë për ta shprehur atë."

Faza dyotamáná ekziston edhe në jetën kolektive. Që nga fillimi i qytetërimit njerëzor, qeniet njerëzore kanë kërkuar mënyra për të përmbushur dëshirat e tyre të ndryshme: dëshira për të fluturuar, dëshira për të lëvizur shpejt mbi tokë, dëshira për të arritur planetët e largët, dëshira për të kapërcyer oqeanet. Herë ia kanë dalë, herë kanë dështuar. Por edhe pas dështimit, ata nuk kanë hequr dorë nga lufta, por kanë këmbëngulur me energji të përtërirë. Ne ende presim të vijë ajo ditë e lavdishme kur do të jemi në gjendje t'i japim një shprehje të plotë dhe të pasur botës së gjerë të mendimit njerëzor. Megjithatë, sot ne mund të shprehim vetëm një pjesë të vogël të botës së gjerë të ideve.

Korda vokale shtrihet në zonën e vishuddha cakra. Është organi përgjegjës për transformimin e idesë abstrakte në shprehje vokale. Energjia që ndihmon në këtë detyrë është vaekharii shakti. Vaekharii shakti është energjia që bën që idetë të marrin formën e gjuhës. Është faza e pestë në procesin e shprehjes vokale. Kur dikush flet shumë, kjo është shprehja e pakontrolluar e vaekharii shakti. Disa pandit, për të provuar fuqinë e tyre intelektuale përmes ekstravagancave intelektuale, kënaqen me një vokalizëm të tillë të panevojshëm. Është thënë,

Vákvaekharii shabdayharii

Shástravyákhyána kaoshalaḿ;

Vaeduśyaḿ viduśáḿ tadvat

Bhuktaye na tu muktaye.

[Gruaja, madhështia dhe interpretimet kontradiktore të shkrimeve të shenjta nuk janë gjë tjetër veçse ekstravaganca intelektuale.]

Ato nuk çojnë në shpëtim, por thjesht kënaqin intelektin.

Nga këto biseda të kota nuk përfitohet as jeta individuale dhe as jeta kolektive. Panditët mund të marrin duartrokitje të përkohshme, por në fund nuk fitojnë asgjë përveç një zero të madhe.

Edhe pasi një ide metamorfozohet në gjuhë, nëse ka defektin më të vogël në uvula, shprehja vokale do të shqetësohet. (Ekuivalentët sanskritisht të "uvula" janë lambiká, galashuńd́iká dhe áljihvá.) Edhe nëse dikush artikulon siç duhet, nuk do të jetë në gjendje të flasë saktë nëse ka ndonjë defekt në uvula.

Energjia përmes së cilës gjuha e saktë përcillet në veshët e njeriut quhet shrutigocará. Kjo është faza e fundit në procesin e vokalizimit. Tingulli ae është rrënja akustike e gjashtë fazave të vo

calization: pará, pashyanti, madhyamá, dyotamáná, vaekharii dhe shrutigocará.

Ae quhet edhe vágbhava biija, dhe është rrënja akustike e gurut. Njerëzit e fitojnë njohurinë përmes guru-ve, prandaj guru-ja thirret edhe përmes kësaj rrënjë akustike: Aeḿ gurave namah. Ata që besojnë në adhurimin e idhujve përdorin këtë rrënjë të veçantë akustike për të thirrur perëndeshën e dijes: Aeḿ sarasvatyae namah. Dhe përdoret gjithashtu për të thirrur Shivain, themeluesin e Tantra: Aeḿ Shiváya namah.

O

Rrënja akustike e përfundimit të një veprimi është sváhá. Kur ghee ofrohet në zjarr, kjo nuk mund të quhet sváhá. Kjo mund të quhet sváhá vetëm kur ghee konsumohet nga zjarri, dmth.

Mantra sváhá shqiptohet shpesh kur ndonjë veprim po bëhet me një qëllim hyjnor. Kur veprimi kryhet me një qëllim fisnik në sferën psikike dhe shpirtërore, apo edhe në sferën e zakonshme, rrënja akustike kontrolluese është sváhá. Ky është kuptimi i sváhá në kuptimin e përgjithshëm. Më konkretisht, sváhá përdoret kur ofron dhurata për zjarrin. Në këtë kuptim lidhet me rrënjën akustike svadhá. Kuptimi i përgjithshëm i svadhá është "ai që mbështetet te vetja" (sva + dhác = svadhá). Sváhá përdoret gjithashtu si një rrënjë akustike për veprimet shpirtërore, ndërsa svadhá përdoret kur u bën oferta paraardhësve.

Në kohët e lashta, në të gjithë periudhën Rgvedike dhe në gjysmën e parë të periudhës Yajurvedic, su dhe sva përdoreshin pothuajse në mënyrë sinonime. Por më vonë ata morën kuptime të ndryshme: sva do të thotë "vet" (svadesha do të thotë "vendi i vet") dhe su do të thotë "i mirë" (sujan do të thotë "njeri i mirë"). Një fjalë sanskrite për "e mirë" është bhadra, nga e cila vjen fjala bengale bhálo. Fjala hindisht bháláii është emri abstrakt i bhálá. Në Bengalin e vjetër Ráŕhii, fjala bhálá përdoret në kuptimin e "shikoni". Është një fjalë indigjene bengali. Ajaná pathik ek deshke eseche bhálgo. [“Një udhëtar i panjohur ka ardhur në tokën tonë; shikoje ate." – Prabháta Saḿgiita]

Sváhá ndahet si sva + áhá ose su + áhá. Në kohët e lashta sváhá dhe svadhá ishin sinonime, por më vonë sváhá erdhi për të përcjellë mendimin e mirëqenies, domethënë, "Le të ketë begati" dhe svadhá do të thotë: "Paqja e Perëndisë qoftë me ju". Prandaj sváhá u përdor në kursin e ofrimit të dhuratave për perënditë dhe perëndeshat, dhe svadhá për ceremonitë në kujtim të paraardhësve të vdekur.

Në kohët e lashta, njerëzit mbanin një periudhë shtrëngimi përpara se t'u ofronin dhurata perëndive ose paraardhësve; kjo periudhë përgatitore u quajt adhivása. Në periudhën Vedike, me sa dihet, njerëzit kishin një dobësi të madhe për suren [një pije alkoolike]. (Sinonimet sanskrite për surá janë somarasa, madya, madhu, ásava, ariśt́a dhe sudhá.) Gjatë adhivása-s së tyre priftërinjtë sigurisht që duhet të përmbahen nga pirja. Kështu ata i mbulonin shpatullat me një mrgacarma(13) [lëkurë dreri – simbol i adhivása-s së tyre], që të mos i ftonin të pinin. Kur kryenin rituale në lidhje me perënditë dhe perëndeshat, ata shqiptonin mantrën sváhá dhe mbanin lëkurën në shpatullën e majtë (në këtë rast lëkura quhej yajiṋopaviita ose shkurt upaviita); dhe kur kryenin rituale në lidhje me paraardhësit, ata përdornin mantrën svadhá dhe mbanin lëkurën në shpatullën e djathtë (në këtë rast lëkura quhej práciináviita.) Kur nuk kryenin asnjërin nga këto rituale, ata e vendosnin lëkurën përreth qafat e tyre (në këtë rast quhej niviita). Ndërsa thërrisnin perënditë dhe perëndeshat, ata këndonin mantrën sváhá me sampradána mudrá; për ceremonitë që përdorin mantrat vaośat́ dhe vaśat́, ata do të përdornin baradá mudrá; dhe për ceremonitë që përfshinin mantrën svadhá ata do të përdornin aḿkusha mudrá.

Pak më parë përmenda se su dhe sva mund të përdoren pothuajse sinonimisht. [Kur lexonin mantra nga tekstet e lashta, njerëzit do të kuptonin nga konteksti nëse su ose sva do të thoshte "i mirë" ose "i vetja".] Por përdorimi i sva në vend të su [në kuptimin "e mirë"] nuk ishte aq e zakonshme.

Rtaḿ pibantao sukrtasya loke

Guháyáḿ praviśt́ao parame parárdhe;

Cháyátapao Brahmavido vadanti

Paiṋcágnayo ye ca trińáciketáh.

"Qeniet njerëzore korrin pasojat e karmës [veprave] të tyre." Në këtë shloka, sukrta përdoret në vend të svakrta [që do të thotë "i bërë nga vetja", "i vetë" (duke iu referuar karmës, "veprat")].

Mendja e njeriut është e ndarë në dy dhoma funksionale: karttr ámi ose "unë" subjektive dhe karma ámi ose "unë" e objektivizuar. “Unë” e objektivizuar ecën përpara; “Unë” subjektive mbetet në plan të dytë, si vëzhgues. "Ashtu siç është e vështirë të dallosh kufirin e saktë midis dritës së diellit dhe hijes, është pothuajse e pamundur të dallosh pikën e tranzicionit midis "unë" subjektive dhe "unë" të objektivizuar. Kjo është ajo që thonë brahmavidët [njohësit e Brahmës] dhe vërtetohet nga paiṋcágnii, ose heq dorë, dhe t
ai trińáciketa, ose të zotët e shtëpisë.”

Në lidhje me entitetin metempirik, Vedat thonë:

Dvá suparńá sayujá sakháyá

Samánaḿ brkśaḿ pariśasvajáte;

Tayoranyah pippalaḿ svádvattyan

Ashnannanyo abhicákashiiti.

[Dy zogj miqësorë me pendë të bukur janë ulur në të njëjtën degë të një peme.]

Njëri prej tyre është duke ngrënë frutin e ëmbël ndërsa tjetri shikon thjesht si një dëshmitar.

Rrënja akustike sváhá nënkupton vendosmërinë e devotshme dhe dëshirën psikike për mirëqenie universale. Tingulli o është rrënja e tij super-akustike ose atibiija. Pra, cilado qoftë rëndësia e o-së në rendin alfabetik, vlera e saj si rrënjë akustike është e pamasë.

AO

Qëndrimi i dorëzimit ndaj madhështisë së një personi ose entiteti tjetër quhet namah mudrá ose namomudrá. Një dorëzim i tillë rezulton që trupi mendor i dikujt të vibrohet nga madhështia e Supremit. Është personi që bën namomudrá ai që përfiton dhe jo ai për të cilin kryhet mudrá. Mënyra për t'ia bërë këtë mudrá gurusë është të shtriheni në sexhde para tij me pëllëmbët e vendosura së bashku, domethënë me gishtat e mesit të secilës dorë të vendosur paralelisht me njëri-tjetrin. Kjo përfaqëson përqendrimin e saktë të mendjes që drejtohet drejt qëllimit suprem.

Në këtë mudrá janë të angazhuara të tetë pjesët e trupit. (Sipas áyurveda, trupi i njeriut ka tetë pjesë kryesore. Sistemi áyurvedik i trajtimit mjekësor quhet aśt́áuṋga [tetë gjymtyrë] cikitsá vijiṋána.) Vetë trupi bëhet i drejtë si një shkop [një fjalë sanskrite për të cilën është dańd́a], dhe kështu një nga emrat e mudrá's është dańd́avat prańáma.(14) Ky është namomudrá, përpjekja sistematike për të fituar madhështinë në këmbim të dorëzimit të dikujt ndaj madhështisë. [Namah është rrënja akustike e fitimit të madhështisë në jetë; dhe ao është rrënja super-akustike e namah biija.]

Shkenca e vallëzimit njeh rreth 850 mudrá [gjeste kuptimplote], të tilla si namo mudrá, lalita mudrá, baradá mudrá, abhaya mudra, aḿkusha mudrá, mahá mudrá, kákacaiṋcu mudrási mudrási, tejasii á, váyavii mudrá, ákáshii mudrá , bháva mudrá, shparshiká mudrá, cetasii mudrá, sarpa mudrá, kapálii mudrá dhe shumë e shumë të tjera.

Për të zotëruar artin e kërcimit, njeriu duhet të bëhet i aftë në artin e mudrá. Vallëzimi siç praktikohet në shoqërinë njerëzore mund të ndahet gjerësisht në dy shkolla: (15) chandapradhána nrtya [valle ritmike] dhe mudrápradhána nrtya [valle mudraike]. Kërcimi perëndimor (si vallëzimi i sallës së ballit) është më ritmik, ndërsa kërcimi oriental është më i orientuar nga mudrá.(16) Sigurisht, mudrá-t përdoren edhe në muzikën perëndimore, por roli i tyre është dytësor; dhe ritmi është një pjesë integrale e kërcimit oriental, por megjithatë është dytësore ndaj mudrá.

Tingulli ha është rrënja akustike e diellit, e yjeve dhe e faktorit eterik. T́ha është rrënja akustike e satelitëve, siç është hëna. Kur hëna, e cila është simboli fizik i sferës psikike, dhe dielli, që është simboli fizik i energjisë së zakonshme, bëhen një, kjo quhet hat́ha yoga (Hat́hena kurute karma). Kur një veprim kryhet papritur, nga një impuls i papritur, ka një lëshim të papritur të energjisë që quhet hat́hatah (hat́ha + tas) ose hat́hát (mbarimi i pestë i rastit hat́ha në sanskritisht). Një sinonim i hat́hát është balát, që do të thotë "me forcë" ose "papritmas"; dhe një kuptim tjetër i hat́hát-it është “të shprehesh papritur pa dhënë asnjë hapësirë për të menduar”. Të bësh diçka të mirë ose të keqe papritmas pa menduar paraprakisht quhet balátkár. Mos harroni se kuptimi i balátkár nuk është domosdoshmërisht i keq.

Madhështia e Shivës ishte aq e madhe sa qielli. Njerëzit e tregonin nderimin e tyre për Të ose në namah mudrá ose me tingullin ao. Prandaj, rrënja akustike e Shivatattva-s [esenca e Shivës] është haoḿ: Haoḿ Shiváya namah. Ato entitete që ishin shumë të dashur për Shivain për shkak të thjeshtësisë së tyre personale, natyrshmërisë dhe shpirtit të shërbimit vetëmohues, u nderuan gjithashtu duke përdorur tingullin ha. Lulja e preferuar e Shivait ishte lulja e zakonshme dhustara. Ha është rrënja akustike e lules dhustara. Kështu mund ta kuptoni lehtësisht pse haoḿ është rrënja akustike e Shivës.

JAM

Aḿ është rrënja akustike e një ideje. I njëjti tingull, kur shqiptohet me një ide tjetër mendore, merr kuptime të ndryshme dhe efekti që ka ndryshon nga personi në person. Fjala bet́á, për shembull, mund të përdoret si një term tërheqës për fëmijën e dikujt. Një prind mund të thotë, Ájá bet́á, kháná khále ["Eja, fëmija im i dashur, eja dhe ha ushqimin tënd"]. Në këtë rast bet́á (“fëmija im”) tingëllon shumë e këndshme për veshët; kur fëmija e dëgjon atë ndihet shumë i kënaqur. Por mund të thuhet gjithashtu, Áy bet́á toke dekhe noba; tor caudda puruśer shráddha karchi. [“Eja këtu o i mjerë, do të të jap një mësim! Unë do të dërgoj ty dhe katërmbëdhjetë breza të paraardhësve të tu në ferr!”. Në këtë rast, shqiptimi i bet́á fut helm në mendjen e dëgjuesit. Rrënja akustike e mentalitetit helmues që shqipton p

fjalët e vajosura është aḿ. Rrënja akustike e atij ideimi të këndshëm që i shton ëmbëlsinë një fjale është ah. Duhet të mbani mend se sa herë që flisni me dikë, recitoni një poezi, luani ndonjë pjesë në një dramë, ose këndoni ndonjë këngë, duhet të dini kuptimin themelor të asaj që po shprehni. Vetëm atëherë do të jeni në gjendje të prekni zemrat e dëgjuesve tuaj dhe të ndikoni tek ata.

AH

Ka disa fjalë që nuk janë as të mira e as të këqija, por marrin një kuptim pozitiv ose negativ për shkak të mënyrës së shqiptimit ose për shkak të mentalitetit pas shqiptimit të tyre. Á jáná bet́á baet́hná, kháná kháye ho? [“Eja dhe ulu këtu, fëmija im. A keni pasur ende ndonjë gjë për të ngrënë?” Në këtë shembull fjala bet́á është shumë e këndshme për veshët. Thuhet në një mënyrë kaq të ëmbël, saqë fëmija do të ndihet i kënaqur. Por kur dikush thotë, Áy bet́á toke dekhe noba! [“Eja këtu, o i mjerë, do të të jap një mësim!”] fjala bet́á bëhet e neveritshme.

Nëse dikush i thotë një djali, Eso khoká miśt́i niye yáo [“Eja fëmijë i vogël, merr pak ëmbëlsira”], shprehet një mentalitet shumë i këndshëm. Por nëse dikush thotë, O ár nyákámi kare khoká sájte habe ná, aman d́haḿ anek dekhechi [“Mos u trego kaq fëminor. Më ka mërzitur”], i njëjti mentalitet i këndshëm nuk shprehet. E njëjta fjalë, khoká, kur shqiptohet me një mentalitet tjetër merr një kuptim tjetër. Aty ku mentaliteti është i hidhur ose i neveritshëm, ai është tregues i helmit dhe rrënja akustike e tij është aḿ; dhe aty ku mentaliteti është i ëmbël ose tërheqës, është tregues i nektarit dhe rrënja akustike e tij është ah. Pra, kur këndon, ose reciton një poezi, ose luan në një shfaqje, apo edhe kur thotë gjëra të zakonshme, duhet të ketë kontroll të plotë mbi shprehjen e dikujt, qoftë e këndshme apo e pakëndshme. Këngëtarët gjithashtu duhet ta mbajnë mend këtë dhe të këndojnë në përputhje me rrethanat. Pika kontrolluese e viśa [helmit] dhe amrta [nektarit] është cakra vishuddha.(17) Kështu, njeriu duhet të ushtrojë një shkallë të caktuar kontrolli mbi kúrma nád́ii [një nerv] në cakra vishuddha.

KA

Mënyra se si njerëzit mendojnë ndryshon nga individi në individ. Proceset e të menduarit të krijesave nën-njerëzore rrjedhin në katër drejtime - drejt ushqimit, gjumit, mbijetesës dhe riprodhimit. Në përgjithësi, mendimi njerëzor lëviz në pesë drejtime - drejt ushqimit, gjumit, mbijetesës, riprodhimit dhe dharma. Megjithatë ka shumë nën-rrjedha. Mendimi njerëzor mund të ndahet përafërsisht në dy kategori: abhiipśátmaka (áshá vrtti) dhe vishuddha saḿvedanátmaka (cintá vrtti).

Një pjesë e madhe e botës së mendimit sillet rreth áshá vrtti [prirjes së shpresës]. Të nxitur nga kjo prirje, krijesa të ndryshme, veçanërisht qeniet njerëzore, frymëzohen të punojnë në mënyra të ndryshme. Ka është rrënja akustike e abhiipśátmaka áshá vrtti. Është gjithashtu rrënja akustike e Kárya Brahma [universi i shprehur].

Në kohët e lashta, para se njerëzit të mësonin të gërmonin në tokë, ata mblidhnin ujë nga lumenjtë dhe burimet. Prandaj, çdo gjë që prodhonte tinguj si zhurma e lumenjve, zhurma e përrenjve ose rrjedhja e ujit të burimit, do të ngjallte shpresën e mbijetesës në mendjet e tyre. Ka (rrjedh nga folja rrënjë kae plus prapashtesën d́a) etimologjikisht do të thotë "ajo që prodhon tingull". Do të thotë gjithashtu "ujë", dhe kështu ka është rrënja akustike e ujit që rrjedh (va është rrënja akustike e ujit në përgjithësi).

Nëse dikush mban një tufë flokësh të lyer në kokë, ai do të jetë mjaft i dukshëm edhe nga larg. Nëse flokët janë të lyer siç duhet, ato do të bëhen me shkëlqim. Nga kac, që do të thotë "shkëlqim", marrim një kuptim tjetër të ka, "flokë të rritur në kokë".

Flokët kur janë kaçurrela quhen kuntala. Dhe Shiva i lidhte flokët në një nyjë në atë mënyrë që të tregonin lart. Prandaj, ashtu si një nga emrat e Shivait ishte "Vyomakesha", që do të thotë "Flokët drejt qiellit" (vyoma = "qielli" dhe kesh = "flokë"), ai u quajt gjithashtu "Khakuntala", me të njëjtin kuptim, pasi kha do të thotë " qielli” dhe flokët e Shivait ishin kaçurrela.

Dhe, siç e dinë shumë njerëz, një emër tjetër i Shivait ishte "Dhurjat́ii".

Ne thamë më parë se ka është rrënja akustike e Kárya Brahma. Është gjithashtu rrënja akustike e krijimit. Sipas filozofisë budiste Mádhyamik dhe Saotántrik, një emër për botën e krijuar është Saḿvrtti Bodhicitta (i cili është gjithashtu një emër tjetër i Kárya Brahma). Kulti i atëhershëm budist i quajti ata sádhaka që morën betimin fisnik për t'u shërbyer të gjithëve në botën e gjallë dhe jo të gjallë, kápálikas – Kaḿ [nga ka] saḿvrtti bodhi cittaḿ pálayati iti kápálikah. Më vonë, kuptimi dhe importi i fjalës kápálika u shtrembëruan.

Siç u përmend, ka është rrënja akustike e Kárya Brahma. Kárya Brahma (Saguńarasátmaka Brahma), e përfaqësuar nga ka, është kontrolluesi i botës së gjallë. Ka + iisha = kesha. Kesha mund të thotë "flokë"; mund të nënkuptojë gjithashtu Náráyańa.

KHA

Ndërsa diskutoja për ka, përmenda se mendimet njerëzore ndonjëherë udhëhiqen nga áshá vrtti, ndonjëherë nga cintá vrtti. Rrënja akustike e áshá vrtti është ka, dhe ajo e cintá vrtti [prirja e shqetësimit] është kha. Supozoni se treni nga po udhëtoni

Krishnanagar në Dignagar po vonon. Në atë rast nuk do të mendoni vetëm për vonesën e trenit, por për shqetësimet e mundshme të shkaktuara si rezultat, veçanërisht shqetësimin që do t'i shkaktoni mikpritësit tuaj në Dignagar nëse arrini në shtëpinë e tij me vonesë dhe prisni që ai t'ju shërbejë ushqim. Kështu që ju vendosni të hani darkën tuaj diku afër stacionit përpara se të shkoni në shtëpinë e nikoqirit tuaj. Të gjitha mendimet si këto simbolizohen nga rrënja akustike kha.

Supozoni se po udhëtoni nga Krishnanagar në Matiyari. Mendimi ju kalon në mendje se në një kohë Matiyari kishte një industri të rëndësishme prodhimi bronzi, e cila sot është në prag të kolapsit, duke rezultuar në humbjen e punës së mijëra punonjësve të saj. Ju pyesni veten nëse mund të jetë e mundur të ringjallet industria. Por duke qenë se ju nuk jeni personalisht të prekur nga kolapsi i industrisë, ju nuk jeni një lojtar i drejtpërdrejtë në mendimet tuaja. Mendimet jopersonale si këto simbolizohen nga rrënja akustike kha.

Kha do të thotë "qiell", por kha nuk është rrënja akustike e qiellit. Rrënja akustike e qiellit është ha. Kha gjithashtu do të thotë "parajsë", por nuk është as rrënja akustike e gjithë qiellit. Aspektet e papërpunuara të parajsës përfaqësohen nga kha, ndërsa sfera e parajsës që e kapërcen atë të papërpunuar përfaqësohet nga kśa.

Ka është rrënja akustike e Kárya Brahma. Së pari vjen ka, Kárya Brahma, dhe më pas vijon pjesa tjetër e krijimit. Prandaj ka është bashkëtingëllorja e parë. Dhe pasi ka plus ha është e barabartë me kha, ka pasohet menjëherë nga kha në alfabetin indo-arian.

GA

Çdo entitet, qoftë i gjallë apo i pajetë, ka potencialin e shprehjes. Një entitet i gjallë mund ta zgjojë atë potencial të fjetur si nëpërmjet mjeteve të jashtme ashtu edhe të brendshme, ndërsa një entitet i pajetë fiton shtysë nëpërmjet mjeteve të jashtme. Supozoni se gjeniu poetik qëndron i fjetur në një person të caktuar. Nëse ai zgjon atë gjeni të fshehtë duke zbatuar forcën e vullnetit të tij, ai mund të bëhet një poet i njohur. Por nëse ai nuk arrin ta bëjë këtë për shkak të letargjisë ose për ndonjë arsye tjetër, gjenia e tij poetike do të mbetet e pashprehur. Përpjekja e bërë për të ngjallur potencialin e fjetur të dikujt quhet ceśt́á. Ceśt́á është një nga vrttis [prirjet] psikike dhe është shkaku kryesor i zhvillimit të zakonshëm dhe lartësimit shpirtëror. Pra, vlera e tij në sferat e zakonshme dhe mbimundësore është e pamasë.

Ga, duke qenë rrënja akustike e ceśt́á vrtti, luan një rol të rëndësishëm në sferat fizike, psikike dhe shpirtërore të jetës njerëzore.

GHA

Mamatá, vrtti i dashurisë dhe lidhjes së qenieve njerëzore dhe të gjitha krijesave të tjera, lidhet me kohën, hapësirën dhe individualitetin. Nuk është e pazakontë që njerëzit të lavdërojnë edhe mallrat e cilësisë më të dobët të prodhuara në vendin e tyre dhe të kritikojnë mallrat më cilësore të prodhuara në vende të tjera. Kjo ndodh për shkak të lidhjes së tyre irracionale për një vend të caktuar. Është një lloj sëmundje psikike. E njëjta gjë ndodh edhe tek individët. Nëna që ndjen aq shumë dashuri dhe dashuri për fëmijën e saj, saqë sakrifikon gjithçka në jetë për rehatinë dhe mirëqenien e saj, pa mëshirë e pret në copa peshkun e ri kai [peshk që ecën] pa më të voglin ndjenjë emocionale. Peshku i ri kai bërtet në agoninë e vdekjes, por zemra mizore e nënës njerëzore nuk shkrihet. Mamatá vrtti lidhet edhe me faktorin kohë. E njëjta lopë nënë që me aq dashuri thith viçat e saj dhe i lëpin të pastër sot, i largon ata kur të rriten nesër.

Kështu mamatá vrtti kufizohet nga faktorët relativë. Vetëm qeniet njerëzore mund ta bëjnë mamatá vrtti të kapërcejë kufijtë e kohës, hapësirës dhe individualitetit, pas përpjekjeve të vazhdueshme dhe intensive. Kjo është diçka e pamundur për qeniet e tjera. Gha është rrënja akustike e mamatá vrtti.

UṊA

Uṋa është rrënja akustike e dambha vrtti [prirja e kotësisë]. Historia popullore thotë se i urti i madh Vashiśt́ha udhëtoi në Kinë për të mësuar shkollën kineze të Tantra. Në Kinë ai mësoi përdorimin e una-s në shqiptimin e mantras tantrike dhe e prezantoi atë në Indi pas kthimit të tij. Una përdoret gjerësisht në të gjitha dialektet e gjuhëve indo-kineze, madje edhe në tibetianisht, Laddaki, Sherpa, Manpa, etj. Thuhet se Vashiśt́ha mësoi se una është rrënja akustike e kotësisë. Thuhet gjithashtu se ai së pari mësoi kultin Tárá të Budistit Vámácára Tantra nga Kina. Që atëherë në Tantra Budiste, kulti Tárá është trefishuar: Ugra Tárá ose Vajra Tárá adhurohet në Indi; Niila Tárá, ose Niila Sarasvatii, adhurohet në Kiḿpuruśavarśa (Tibet), dhe Bhrámarii Tárá (Krśńa Tárá) adhurohet në Kinë.

Besohet se në periudhën post-budiste Vajra Tárá ose Ugra Tárá u pranua si hyjni Tárá në Varńáshrama Dharma [hinduizmi mesjetar]. Sot emrat si Tárá Dás, Tárápada, Tárá Kumar, etj., janë mjaft të zakonshëm. Në përgjithësi pranohet se Niila Tárá, ose Niila Sarasvatii, i Tibetit u shndërrua më vonë në perëndeshën [hindu] Sarasvatii nga mbështetësit e Varńáshrama Dharma.

Rrënja akustike

i Vajra Tárá i Indisë dhe Niila Tárá i Tibetit është aeḿ. Bhrámarii Tárá me ngjyrë të zezë të Kinës pranohet si perëndeshë Kálii në Varńáshrama Dharma. Rrënja e tyre akustike është e njëjtë, kriiḿ (ka simbolizon Kárya Brahma plus ra që simbolizon faktorin ndriçues).

CA

Ca është rrënja akustike e vivekës [ndërgjegjes].

CHA

Cha është rrënja akustike e vikalatáh vrtti [prishja nervore]. Një avari nervor ndodh kur mendja e dikujt, e cila më parë kishte funksionuar siç duhet, ose fillon të keqfunksionojë ose ndalon së funksionuari fare.

JA

Una është rrënja akustike e dambha vrtti [prirja e kotësisë]; ja është rrënja akustike e ahaḿkára vrtti (egos). Egoja fryhet kur njeriu lejon që ndjenja "unë" e dikujt të marrë një rol mbizotërues. “Që kur isha atje, munda ta kontrolloja situatën. Por pyes veten se çfarë do të kishte ndodhur në mungesën time. Jam i sigurt se po të mos isha atje, bota do të kishte hasur në shkatërrimin e saj përfundimtar.” Kështu foli Aurangzeb, perandori i fundit i fuqishëm Mughal i Indisë. Është një shprehje e ahaḿkára vrtti.

JHA

Jha është rrënja akustike e lolupatá, lobha [lakmia] dhe lolatá [koprracia] vrttis. Fjala bengali nolá [magjepsja e pangopur e një maceje ose një qeni] rrjedh nga lola ose lolatá.

NE NJE

Ina është rrënja akustike e kapat́atá vrtti [hipokrizisë]. Një fjalë tjetër sanskrite për "hipokrit" është páśańd́a, e cila përdorej më gjerësisht në të kaluarën. Në hindisht një hipokrit quhet pákhańd́ii. Hipokrizia mund të marrë shumë forma, por ne jemi të njohur kryesisht me tre: (1) përmbushjen e qëllimit të dikujt duke shfrytëzuar ose mashtruar të tjerët; (2) dominimi i panevojshëm i dikujt për të fshehur injorancën ose dobësinë e tij; (3) duke u shtirur si moral duke kritikuar mëkatet e të tjerëve, të cilat dikush i kryen fshehurazi.

T́A

T́a është rrënja akustike e vitarka vrtti [duke mbivlerësuar rastin e dikujt]. Shumë njerëz mendojnë se vitarka do të thotë një lloj debati, por kjo është vetëm pjesërisht e vërtetë. Do të thotë gjithashtu të mbivlerësosh çështjen e dikujt deri në kotësi. Vitarka është një kombinim i një temperamenti të keq dhe mendjemadhësisë. Nuk është në asnjë mënyrë sinonim i kaśáya vrtti [të folurit ashpër për të lënduar të tjerët]. Më poshtë është një shembull i vitarka vrtti.

Supozoni se një person arrin në stacionin hekurudhor Howrah në Kalkuta pak vonë dhe pyet një zotëri të veshur mirë: "Më falni, zotëri, a është nisur akoma treni lokal i Uluberia?" Zotëria këput me zemërim: “A është detyra ime të mbaj informacione për trenin lokal të Uluberia? A jam unë një orar hekurudhor? Sa idiot! Njerëz si ju e bëjnë jetën ferr për të tjerët. Kjo është arsyeja pse vendi po shkon te qentë. Çfarë mendoni se jam unë, një zyrë hetimore?” Një zotëri tjetër që qëndron afër thotë me ndihmë: “A po pyesni për lokalin e Uluberia? Treni do të niset nga platforma njëmbëdhjetë për pesë minuta. Nëse nxitoni, do ta kapni.”

Zotëria i parë ka një vitarka vrtti të pakontrolluar, ndërsa zotëria i dytë ka shqiptuar pramita vák [deklarata të balancuara]. Në pramita vák përdoren vetëm fjalët përkatëse.

T́HA

T́ha është rrënja akustike e anutápa vrtti [pendimi]. Dikush kapet nga një ndjenjë pendimi kur kupton (qoftë nga brenda ose me ndihmën e një personi të dytë) papërshtatshmërinë e veprimit të dikujt. Në Indinë veriore anutápa quhet pascháttápa. Si anu ashtu edhe paschát do të thotë "më vonë" ose "pas"; tápa do të thotë "nxehtësi".

D́A

D́a është rrënja akustike e lajjá vrtti [prirja e ndrojtjes].

D́HA

Vrasja e pakuptimtë, sadiste quhet pishunatá vrtti. Nëse mishngrënësit therin kafshë në mënyrën që shkakton më pak dhimbje, kjo nuk është pishunatá; por nëse i vrasin ngadalë dhe mizorisht, fillimisht duke i prerë këmbët, pastaj bishtin, pastaj kokën, është padyshim pishunatá. Këto ditë në shumë vende të qytetëruara njerëzit nuk janë në gjendje të heqin dorë nga ngrënia e mishit, por të paktën kanë shpikur metoda moderne për të vrarë kafshët me më pak dhimbje. Por mbani mend, vrasja e kafshëve, pavarësisht se si bëhet, është në kundërshtim me frymën e neohumanizmit.

Një herë pashë një pamje të tmerrshme në një treg: një pjesë e një breshke të gjallë sapo ishte prerë dhe shitur, por krijesa e gjorë nuk kishte vdekur plotësisht dhe po përpiqej të zvarritej duke lënë një rrjedhë gjaku. Gjëra të tilla mizore duhet të shfuqizohen fare. Therja mizore e asaj breshke të pafajshme është sigurisht një rast pishunatá.

Të vrasësh qenie njerëzore është krejtësisht e padëshirueshme, por nëse njerëzit duan të eliminojnë armiqtë e tyre, ata duhet ta bëjnë këtë me një minimum torture. Mbretërit e lashtësisë vrisnin kriminelët duke i vënë në shtyllë në thumba; ose duke i varrosur përgjysmë në tokë, duke i spërkatur kripë dhe duke i lënë qentë t'i hanë. Ndonjëherë njerëzit rriheshin të gjallë. Këto veprime sigurisht që meritojnë dënim universal. Ata janë të gjithë shembuj të pishunatá.

ŃA

Ńa është rrënja akustike e iirśá vrtti [prirja e zilisë].

TA

Ta është rrënja akustike e staticitetit, gjumit të gjatë dhe gjumit të thellë. Është gjithashtu rrënja akustike e mërzisë intelektuale dhe e inertitetit shpirtëror. T

kapela që sjell ndërprerjen e mërzisë dhe staticitetit quhet Tantra – Taḿ jádyát tárayet yastu sa tantrah parikiirttitah.

Folja rrënjë tan do të thotë "të zgjerosh". Nëse një person i lidhur me litarë arrin të zgjerojë trupin e tij, litarët do të këputen automatikisht. Ajo që çon në çlirimin përmes tan, zgjerimit, është gjithashtu Tantra – Taḿ vistáreńa tárayet yastu sah tantrah parikiirttitah.

THA

Kjo është rrënja akustike e viśada vrtti, e melankolisë (melankolisë, melankolisë).

DA

Da është rrënja akustike e mërzitjes. Nëse dikush i flet mirë një personi të mërzitur, ai ose ajo reagon negativisht; nëse dikush flet në mënyrë të ashpër, ai ose ajo e merr atë me qetësi.

DHA

Dha është rrënja akustike e etjes për përvetësim. Kjo dëshirë e pakufishme për pasuri, emër, famë, pushtet dhe prestigj quhet trśńa në Sanskritisht. Këtu trśńa nuk do të thotë "etje për ujë". Të devijosh të gjitha mendimet e pastra dhe të papastra të mendjes drejt Parama Puruśa është i vetmi kurë për dëshirën e pakufishme psikike.

NA

Na është rrënja akustike e moha vrtti [lidhja ose pasionimi i verbër]. Kjo prirje e lidhjes së verbër zakonisht ndahet në katër kategori të kohës, hapësirës, idesë dhe individualitetit. Kur dikush humb racionalitetin e dikujt për shkak të lidhjes së verbër për vendin e tij, quhet deshagata moha, "gjeo-ndjenja". Njerëzit që jetojnë në një vend ku nuk rritet as edhe një fije bari, ku njerëzit vdesin nga uria dhe që importojnë sasi të mëdha drithërash ushqimore nga vendet e tjera, bëhen aq të magjepsur pas vendit të tyre sa thonë se ka një bollëk uji, një korrje të bollshme frutash dhe është një eksportues neto i ushqimit në vende të tjera.

Kálagata moha është një lidhje e verbër për një periudhë të caktuar kohe. Njeriu lidhet aq shumë me një periudhë të caktuar kohe saqë nuk është në gjendje të dallojë aspektet e saj pozitive apo negative. Disa njerëz ankohen se sjellja e brezit aktual të fëmijëve është zhgënjyese. Thonë se kur ishin të vegjël i tresnin kollaj tiganët e hekurt, por brezi i sotëm e ka të vështirë të tresë edhe ujin! Ata vajtojnë fatkeqësinë e madhe që i ka rënë epokës së sotme.

Kur një ide e veçantë ka një ndikim të fortë në mendje, mendja nxiton drejt saj përsëri dhe përsëri. Hajdutët, në tronditjen e momentit, bëjnë gjithmonë një largim të shpejtë nga vendi i krimit. Më vonë, megjithatë, ata mendojnë vazhdimisht për vendin, dhe shpesh kthehen, direkt në duart e policisë! Një person që përdor një objekt për një kohë të gjatë zhvillon një magjepsje për atë objekt. Kjo quhet ádháragata moha [magjepsje për një objekt]. Ka shumë njerëz të pasur që kanë një dobësi të çuditshme për disa sende të vjetra, të rrahura, si p.sh. një karrige e këputur me një krah të thyer. Unë di një histori se si një tenxhere e bukur prej metali zile u bë shkak për një grindje të ashpër mes nuset e një familjeje, aq e hidhur sa çoi në prishjen përfundimtare të familjes. Na është rrënja akustike e moha vrtti.

Mënyra e vetme për t'u çliruar nga kthetrat e pasionit është të mbivendosësh idenë e indiferencës dhe të devijosh mendimet mendore të dikujt drejt Parama Puruśa. Mund të jetë e mundur të kontrollohet përkohësisht kjo prirje e magjepsjes së egër me anë të frikësimit ose duke miratuar ligje, por vetëm përkohësisht. Ata që besojnë në shpërndarjen e barabartë të pasurisë së botës, në mënyrë naive nënvlerësojnë fuqinë e moha vrtti. Mendja njerëzore mund të sublimohet vetëm nga ideimi shpirtëror, jo nga ndonjë filozofi e lartë. Kjo ide utopike ka rezultuar e paefektshme në të kaluarën dhe në të tashmen dhe do të vazhdojë të jetë e tillë edhe në të ardhmen.

PA

Pa është rrënja akustike e ghrńá vrtti [prirja e urrejtjes ose neverisë].

Dobësitë themelore që shkaktojnë dëm të jashtëzakonshëm për qeniet njerëzore quhen ripus [armiq]. Ata janë gjashtë në numër: káma [dëshira për fizik], krodha [zemërim], lobha [koprraci], mada [kotësi], moha [lidhja e verbër] dhe mátsarya [xhelozia]. Dhe kur skllavëritë tona të ndryshme mendore i shfrytëzojnë këto ripuse për të shtrënguar kontrollin e tyre në mendje, ato bëhen të njohura si pasha [pranga]. Këta pasha janë tetë në numër:

Ghrńá shauṋká bhayaḿ lajjá

Jugupsá ceti paiṋcamii;

Kulaḿ shiilaiṋca mánaiṋca

Aśt́ao pásháh prakiirttitáh.

[Urrejtja, dyshimi, frika, ndrojtja, mospërputhja, kotësia e prejardhjes, kompleksi i epërsisë kulturore dhe egoizmi – këto janë tetë prangat.]

Pa është rrënja akustike e zinxhirit të urrejtjes. Është një defekt që nuk mund të gjurmohet drejtpërdrejt në asnjë ripu, por që rrjedh nga më shumë se një ripu. Megjithëse urrejtja dhe frika janë të lidhura me ripuset e tjera, ato lidhen kryesisht me moha ripu, ose prirjen e lidhjes së verbër. [P.sh., kur dëshira e dikujt për diçka zhgënjehet, mund të zhvillojë urrejtje për atë që ishte objekti i dëshirës.]

Kur tërheqja psikike e dikujt është drejt së papërpunuarit, mendja ka një prirje rënëse (në sanskritisht folja e rrënjës pat ose patati mbart këtë kuptim), gjë që çon në rënien përfundimtare të dikujt. Por kur mendja lëviz lart quhet anurakt
i [tërheqje për të Madhin]. Përfundimi i kësaj tërheqjeje është përkushtimi. Për këtë folja sanskrite është úrdhva gam ose úrdhva gacchati.

Ai që dobësohet nga lidhja e tepërt me alkoolin, bie një pre e lehtë e prangave të urrejtjes dhe frikës. Moha ripu i bën njerëzit objekt urrejtjeje për të tjerët dhe i bën të tjerët objekt frike për ta. E tillë është joshja mashtruese e moha vrtti që njerëzit nxitojnë drejt objekteve të tyre të dëshirës pa asnjë diskriminim. Unë tashmë i shpjegova llojet e ndryshme të mohës ndërsa diskutoja për bashkëtingëlloren na.

PHA

Pha është rrënja akustike e bhaya vrtti [prirja e frikës]. Megjithëse frika në përgjithësi shkaktohet nga më shumë se një faktor, ajo lind kryesisht nga moha ripu.

BA

Ba është rrënja akustike e avajiṋá vrtti [indiferencës]. Kur dikush injoron diçka që është në të vërtetë e papranueshme, kjo quhet upekśá, por kur dikush neglizhon diçka që në fakt mund të ketë një vlerë, kjo quhet avajiṋá. Avajiṋá është disi i ngjashëm në kuptim me avahelá. Upekśá nuk përdoret gjithmonë në mënyrë të keqe, por avahelá sigurisht ka një konotacion negativ. Është e thënë,

Maetrii-karuńá-muditopekśáńáḿ-sukha-duhkha-puńyá -

Puńyaviśayánáḿ bhávanátashcittapra-sádanam.

Shpesh kur dikush sheh një person tjetër që është i lumtur në jetë, ai ose ajo ndjen dhimbje xhelozie; por ky nuk është një qëndrim ideal. Një person ideal do të zhvillojë një qëndrim të mirë ndaj personit të lumtur, duke thënë: "Ai person është në një kornizë kaq të lumtur mendore - le të qëndrojë i tillë përgjithmonë." Dhe për ata njerëz që jetojnë në mjerim, duhet të zhvillohet një qëndrim dhembshurie. Asnjëherë nuk duhet të ndihet i lumtur kur sheh dhimbjet e të tjerëve, por duhet të mendojë: “Sa jetë e mjerë po bën ai person. Shpresoj që gjërat të përmirësohen së shpejti për të.”

As nuk duhet të jetë xheloz për një person që kryen shumë vepra të virtytshme dhe vepra bamirësie. Përkundrazi, duhet menduar mirë për personin pasi ai ose ajo po bën punë të mirë. “Intelekti i tij le të vazhdojë ta frymëzojë atë për të kryer veprime të tilla të virtytshme. Unë e mbështes plotësisht atë.” Dhe nëse dikush është i përfshirë në vepra të padrejta, fqinjët e tij duhet ta shpërfillin anën e tij të errët dhe nuk duhet ta dënojnë vazhdimisht. Dikush duhet të thotë, "Epo, nuk më shqetëson ajo që ai thotë ose bën - kjo është punë e tij." Por ky qëndrim tolerance mund të pranohet vetëm në një masë të caktuar. Nëse veprimet mëkatare ose të liga të personit dëmtojnë shoqërinë dhe prishin jetën shoqërore, njeriu nuk mund të lejojë më të jetë indiferent.

BHA

Bha është rrënja akustike e múrcchá vrtti. Këtu múrcchá nuk do të thotë pakuptimësi; do të thotë të humbasësh sensin e përbashkët nën magjinë hipnotike të një ripu të veçantë. Për të shmangur efektet e padëshiruara të murcchá vrtti, njeriu duhet ta drejtojë mendjen në rrugën e drejtësisë nëpërmjet praktikës së jogës pratyáhára.

Ata që nuk e kanë mësuar teknikën e jogës pratyáhára(18) duhet të bëjnë kiirtana me zë të lartë ose të këndojnë këngë devotshmërie për të shpëtuar nga kthetrat e múrcchá vrtti.

MA

Ma është rrënja akustike e prańásha [prirja e asgjësimit]. Është gjithashtu rrënja akustike e prashraya vrtti - duke dhënë gjerësi [ose duke trajtuar me kënaqësi] - në hindisht baŕhvá dená.

YA

Ya është rrënja akustike e avishvása vrtti [mungesa e besimit], dhe është gjithashtu rrënja akustike e lëvizjes së vazhdueshme (si lëvizja e ajrit). Ju mund të keni takuar njerëz që nuk kanë fare besim në vetvete, edhe nëse u thuhet të kenë vetëbesim. Njerëz të tillë thonë deri në fund të jetës së tyre: "A do të mund ta bëj?" Ata kurrë nuk mund të arrijnë ndonjë gjë të madhe në këtë botë. Meqenëse atyre u mungon besimi tek të tjerët, të tjerët nuk kanë besim tek ata.

RA

Ra është rrënja akustike e agnitattva ose práńashakti - vitaliteti. (Raḿ biijaḿ shikhinaḿ dhyáyet, trikońam-aruńaprabham.) Është gjithashtu rrënja akustike e sarvanásha [mendimi i asgjësimit]. Sarvanásha i bën njerëzit të mendojnë: “Unë nuk kam asgjë timen. Gjithçka është zhdukur. Unë jam zhbërë.” Një këndvështrim i tillë negativ mund të kurohet vetëm me sugjerimin automatik të vazhdueshëm, "Parama Puruśa është e imja", e cila në gjuhën e Tantra quhet mantra guru. Ndjenja se njeriu është i mundur në jetë është ra-biijátmak [simbolizuar me ra] dhe kura e saj është auto-sugjerimi se “kam ardhur për të fituar. Jam i destinuar të fitoj.” Njerëzit me mentalitet të zhvilluar përpiqen t'i mbajnë mendjet e njerëzve me një pikëpamje të tillë negative nga efekti jo i shëndetshëm i atij mentaliteti me sugjerime të jashtme. Për ta bërë këtë është detyrë e çdo njeriu të mirë. Ne duhet të shohim se njerëzit tanë nuk lejohen kurrë të hidhen në humnerën e zhgënjimit dhe zhgënjimit; ata duhet të shpëtohen para se të kërcejnë.

Ra është gjithashtu rrënja akustike e zjarrit. Pra, fjala njërrokëshe ra do të thotë "zjarr".

LA

La është rrënja akustike e kruratá vrtti [mizorisë]. Kur qeniet njerëzore e hasin këtë prirje tek qeniet e tjera njerëzore, ata duhet ta kundërshtojnë atë me prirjen e dhembshurisë. Kur dikush sheh dikë në grahmat e mjerimit duhet menduar: “Oh, çfarë gr
ha mjerimin nga e cila vuan njeriu! A mund të bëj ndonjë gjë për të reduktuar mjerimin e tij? Edhe pse personi është njeri në të gjitha aspektet e tjera, sa i vrazhdë është ai në mendime dhe sjellje. A nuk mund ta ndihmoj që të zgjojë intelektin e tij të fshehtë?” Ky qëndrim i dhembshurisë është kundërmasa efektive për kruratá vrtti.

La është gjithashtu rrënja akustike e kśititattva, faktori solid.

Laḿ biijaḿ dharańiiḿ dyáyet

Caturásráḿ supiitábhám.

VA

Va është rrënja akustike e dharma. Dharma do të thotë përkrahje në qëndrimin origjinal të dikujt. Prirja e lindur e qenieve njerëzore është të ecin përgjatë rrugës drejt hollësisë në sferat psikike dhe shpirtërore, dhe më në fund të bashkohen në Parama Puruśa. Lëvizja e pandërprerë e mendjes njerëzore drejt Parama Puruśa quhet mánava dharma. Ai e çon njeriun nga një gjendje e lumturisë së zakonshme gjithnjë përpara dhe përfundimisht e vendos një në sferën e Lumturisë Supreme.

Sukhaḿ váinchati sarvvo hi

Tacca dharma samudbhútah;

Tasmáddharmah sadákáryah

Sarvavarńaer prayatnátah.

[Të gjitha qeniet e gjalla dëshirojnë lumturinë.]

Dharma e ka origjinën nga ajo prirje e lindur. Prandaj dharma duhet të respektohet gjithmonë me përpikëri nga të gjithë njerëzit.

Dhriyate dharma ityáhuh sa eva paramaḿ prabhu.

[Dharma është ajo që mbështet.]

Fara e njerëzimit nuk mund të mbijë dhe të lulëzojë nëse nuk mbillet në tokën e Dharma. Të largohesh nga rruga e dharma do të thotë të nxitosh përpara drejt asgjësimit total. Në të gjitha veprimet e njeriut duhet të mbahet Parama Puruśa si synim dhe të jetë i vendosur mirë në dharma.

Va është gjithashtu rrënja akustike e jalatattva [faktori i lëngshëm] dhe rrënja akustike e perëndisë mitologjike të shiut Varuńa Deva. Jalatattva nuk do të thotë vetëm ujë, por çdo lëng.

SHA

Sha është rrënja akustike e rajoguńa [parimi mutativ]. Është gjithashtu rrënja akustike e artës [dëshirës psikike].

Nga katër vargas [qëllimet bazë të jetës], një, i përmendur tashmë, është dharma, rrënja akustike e së cilës është va; varga e dytë është artha, e cila sjell ndërprerjen e përkohshme të dëshirave të kësaj bote. (Ajo që sjell ndërprerjen e përhershme të nevojave të kësaj bote është Paramárta.)

Sha është rrënja akustike si e artës ashtu edhe e parimit mutativ. Ra është rrënja akustike e energjisë. Pra, shra është tregues i parimit mutativ të plotësuar nga vitaliteti. Shra + uṋiiś (prapashtesë femërore) = shrii.

Shprehja e energjisë jetike që lind për shkak të ndikimit të parimit mutativ në ekzistencën e dikujt është e natyrshme për qeniet njerëzore në sferën e zakonshme. Prandaj, praktika e përdorimit të shrii-t përpara emrit të dikujt [si një bekim për dinamizmin e dikujt] ka qenë zakon që nga kohët e lashta.

ŚA

Śa është rrënja akustike e tamoguńa [parimi statik], dhe është gjithashtu rrënja akustike e të gjitha llojeve të dëshirave të kësaj bote - dëshirat për gjëra të tilla si pasuria, pasuria, emri, fama dhe pozita shoqërore. Fjala káma përdoret në sanskritisht si term kolektiv për këto dëshira dhe dëshira.

Dharma [dëshira psiko-shpirtërore], artha [dëshira psikike], káma [dëshira fizike] dhe mokśa [dëshira shpirtërore, dëshira për çlirim të pakualifikuar] janë katër dëshirat ose qëllimet e njohura të jetës njerëzore.

Për të shmangur çdo konfuzion, e them edhe një herë me terma të qartë se káma nënkupton të gjitha llojet e dëshirave fizike.

SA

Sa është rrënja akustike e mokśa [shpëtimi, çlirimi i pakualifikuar]. (Siç u përmend, va është rrënja akustike e dharma, ngulitje në qëndrimin origjinal të dikujt; sha është rrënja akustike e artës, heqja e dëshirave të kësaj bote; dhe śa është rrënja akustike e káma-s, dëshirave të kësaj bote [dhe veçanërisht fizike].) Secila prej shkronjave është rrënja akustike e një prej katër vargave. Va është gjithashtu rrënja akustike e faktorit të lëngshëm; sha është rrënja akustike e rajoguńa; śa është rrënja akustike e tamoguńa; dhe sa është rrënja akustike e sattvaguńa [parimi sensitiv].

HA

Ha është rrënja akustike e faktorit eterik, i ditës, i diellit, i svarloka dhe i parávidyá [shkencës intuitive]. Përballë ha është t́ha, e cila është rrënja akustike e natës, e hënës, e bhúvarloka dhe e kámamaya kośa.(19)

Ha + ao = hao, e cila është rrënja akustike e Shivës në qëndrimin e Tij të kërcimit táńd́ava. Por rrënja akustike e Shivait në rolin e Tij të preceptorit shpirtëror është aeḿ. (Tashmë është vënë re se aeḿ është gjithashtu rrënja akustike e preceptorit të dikujt dhe e perëndeshës së të mësuarit - Aeḿ gurave namah; Aeḿ Sarasvatyae namah).

KŚA

Kśa është rrënja akustike e njohurive të zakonshme, dhe është gjithashtu rrënja akustike e shkencës materiale.

1984-1985, Kalkuta

Fusnotat

[1] Nota e redaktorit: Secila prej notave përfaqësohet nga një rrokje e vetme, ashtu si në muzikën perëndimore notat përfaqësohen nga do-re-mi. Por secila prej notave përfaqësohet më tej nga një kafshë e lidhur me rrokjen e saj.

[2] Shënim i redaktorëve: Alfabeti indo-arian ndahet në varga, "grupe" tingujsh të lidhur fonetikisht. Ka varga, për shembull (bashkëtingëllorja e dytë e së cilës është kha), përbëhet nga tinguj të prodhuar në t.
hroat (gutturale).

[3] Shënim i redaktorëve: Sipas gramatikës normale sanskrite, nëse a pasohet nga a, të dyja kombinohen për t'u bërë á.

[4] Shënim i redaktorëve: Nga tre shqiptimet e përdorura në këngën indiane të cilave autori i referohet, saḿvrta është pak e zgjatur, vilambita është më e zgjatur dhe pluta është më e zgjatur.

[5] Shënim i redaktorit: 5018 këngë të kompozuara nga autori.

[6] Shënim i redaktorit: Siç u tregua më herët, shqiptimi Rgvedic śa ka një shqiptim korrespondues Yajurvedic kha.

[7] Shënim i redaktorëve: Pavarësisht se është i grupuar me zanoret dhe në të folur njerëzit e kanë të vështirë të shqiptojnë pa i dhënë ndonjë tingull zanor.

[8] Shënim i redaktorëve: Në rastet kur shndërrohet në ra, si p.sh. kur emri rśi bëhet mbiemër árśa.

[9] Shënim i redaktorëve: Kombinimi i të dyjave – pikë plus gjysmëhënës – paralelizohet në sanskritishten romake me shkronjën “ṋ”. Ose versioni Bengali/Devanagari ose Romak përfaqëson, për sa i përket fonetikës, një nazalizim të zanores me të cilën lidhet. Vini re gjithashtu se m bëhet ḿ për eufoni kur ndiqet nga një bashkëtingëllore, si p.sh. në oṋḿkára.

[10] Shënim i redaktorëve: Një ceremoni mbretërore në të cilën një mbret do të priste të pranohej si mbret sovran.

[11] Shënim i autorit: Duke qenë se zona e kërthizës është pika kontrolluese e faktorit ndriçues, ajo nuk digjet lehtë. Është vetëm me aplikimin e nxehtësisë së jashtëzakonshme që mund të digjet në hi. Një pirë funerali nuk gjeneron nxehtësi të mjaftueshme për të djegur zonën e kërthizës. Kështu ata që djegin të dashurit e tyre e nxjerrin këtë pjesë të padjegur nga hiri dhe e zhytin në çdo lumë të shenjtë. Kjo praktikë në popull njihet si asthivisarjana.

[12] Shënim i autorit: Ashtu si folja rrënjësore cal [lëviz] plus prapashtesa shatr është e barabartë me calat [ajo që është në lëvizje], cal plus shánac është e barabartë me calamána.

Folja rrënjësore cal është ubhayapadii [si átmanepadii ashtu edhe parasmaepadii – terminologjitë e konjugimit në sanskritishten e lashtë]. Në fillim të epokës Vedike u përdor kryesisht në formën átmanepadii, por më vonë filloi të përdoret në formën parasmaepadii. Në sanskritishten moderne, përdoret në formën parasmaepadii. Vetëm në disa raste të rralla përdoret forma átmanepadii, si në shembullin e mëposhtëm, një thënie e mirënjohur e Zotit Buda:

Ihásane shuśyatu me shariiram.

Tvagasthimáḿsaḿ pralayanca yátu.

Aprápya bodhiḿ bahukalpadurlabhám

Naevásanát káyamatashcaliśyate.

[Derisa të arrij realizimin më të lartë, që është i rrallë edhe në qindra jetë, nuk do të lëviz asnjë centimetër nga kjo qëndrim, edhe nëse lëkura, mishi dhe kockat ime thahen dhe trupi im humbet.]

Dyotamáná është një fjalë që mbaron shanac. Që nga kohët e lashta, është përdorur forma átmanepadii dyotate.

Dyotate kriid́ate yasmádudyate dyotate divi;

Tasmáddeva iti proktah stúyate sarvadevataeh.

[Manifestimet vibruese që burojnë nga Bërthama Supreme njihen si devatás dhe këto devatá e adresojnë atë Bërthamë Supreme si Deva. Ai me fuqitë e Tij vibron gjithë universin, e bën të gjithë universin të kërcejë; dhe Ai me fuqitë e Tij okulte dhe mbiokulte sjell gjithçka përsëri në prehrin e Tij.]

[13] Shënim i autorit: Mrga fjalë për fjalë do të thotë "kafshë e egër", dhe kështu edhe dreri edhe tigër janë njëlloj mrga. Prandaj fjalë për fjalë mrgacarma do të thotë jo vetëm "lëkurë dreri", por lëkurë e çdo kafshe të egër. Në ato ditë mbretërit gjuanin jo vetëm dreri, por edhe kafshë të tjera të egra.

Më vonë, ndoshta, lëkura e drerit u bë disi e rrallë, kështu që njerëzit futën përdorimin e pambukut në vend të tij. Edhe sot në pjesë të caktuara të shoqërisë indiane njerëzit veshin një copë lëkure dreri gjatë ceremonisë së fijes së shenjtë.

[14] Shënim i redaktorëve: Ky qëndrim i drejtë simbolizon që edhe pse dikush mund ose nuk mund të jetë i drejtë në të gjitha aktivitetet e zakonshme, ai është aq i thjeshtë dhe i drejtë sa mund të jetë përpara entitetit që nderohet.

[15] Shënim i autorit: Vallja nuk duhet të quhet shilpa – fjalë për fjalë “ajo që bëhet me duar” – sepse në vallëzim përdoren edhe këmbët, qafa, mjekra dhe pjesë të tjera të trupit. Në disa kërcime çdo pjesë e trupit ka një rol të caktuar për të luajtur.

[16] Shënim i redaktorëve: Filologjia e fjalëve "orientale", "oksidentale" dhe fjalë të tjera të hequra këtu.

[17] Shënim i redaktorit: Jo vetëm aḿ dhe ah, por të gjashtëmbëdhjetë tingujt e zanoreve, ndodhen në vishuddha cakra. Për korrelacionin e tingujve të tjerë me cakras e tyre përkatëse, shihni "Plexi dhe Microvita" në Yoga Psychology.

[18] Shënim i redaktorëve: Në Ananda Marga sádhaná, shuddhis (vizualizime për tërheqjen e mendjes) dhe Guru Pújá.

[19] Shënim i redaktorëve: Lokat e Mendjes Makrokozmike janë "nivelet" ose "shtresat" ose "sferat" e saj të ndryshme. Ato përfaqësojnë faza të ndryshme në një vazhdimësi nga delikate në të papërpunuar. Dhe kámamaya kośa përfaqëson një fazë të tillë si në mendjen makrokozmike ashtu edhe në mendjen mikrokozmike. Kámamaya kośa e mikrokozmosit është "mendja e saj e papërpunuar", pasi është shtresa e mendjes më afër trupit fizik. Ka të bëjë me ndjesitë fizike dhe dëshirat fizike

--

Burimi: The Acoustic Roots of the Indo-Alfabeti arian

Publikuar ne:

* Ananda Marga Filozofia me pak fjalë Pjesa 8 [një përmbledhje]

* Diskurse mbi Tantra Vëllimin e Parë [një përmbledhje]

[SERAFIM DILO]

Gjuha sanskrite eshte nje nga bazat e gjuheve indo-evropiane

[Iliria Etnike]

Keto qe kane shkruajtur keta gjoja shkencetaret europiane per gjuhet indoeuropiane edhe gjuhen sanskrite ne shekullin e 19 konsiderohen nga shkenca zyrtare e sotme e gjuhesise europiane edhe amerikane si gabim edhe te paverteta. Askush nuk e thote me qe gjoja gjuhet indoeuropiane e paskan prejardhjen nga gjuha sanskrite.

[ATMAN]

Fonetika


Të gjitha gjuhët e botës janë të lidhura së bashku në një fije të vetme – sútre mańigańá iva. Asnjë gjuhë nuk është përtej këtij ligji. Gjuhëve që dikur mbanin mbetjet e melodive natyrore më në fund u është dashur t'i binden këtij ligji. Edhe para ekzistencës së shkrimit të shkruar, shkenca e gjuhës bazohej në fonetikë. Pavarësisht mungesës së shkrimit, renditja alfabetike ekzistonte. Për shembull, gjatë epokës Rgvedic shkronjat ka, kha, ga, gha ekzistonin por njerëzit nuk dinin t'i shkruanin ato. Populli i asaj kohe nuk i njihte shkronjat e alfabetit - ata e dinin shqiptimin e tyre, por nuk dinin t'i shkruanin. Në atë kohë metrikat fiksoheshin sipas rendit alfabetik.

Skenari i shkruar nuk ekzistonte në fillim të epokës Vedike. Skenari i shkruar erdhi në ekzistencë midis pesë dhe gjashtë mijë vjet më parë me shkrimin Saendhavii. Megjithëse shkrimi i shkruar nuk ekzistonte në epokën Vedike, metri ekzistonte. Ka shtatë metra në Vedat: Uśńik, Gáyatrii, Anuśt́up, Triśt́up, Brhatii, Jagatii dhe Paunkti. Kishte rregulla të veçanta për shqiptimin e Uśńik metre.

Gjuha Vedike është gjuha më e vjetër me të cilën jemi njohur. Kjo gjuhë ishte me ndikim në Azinë qendrore dhe pjesë të caktuara të Indisë për një periudhë që u shtri nga pesëmbëdhjetë mijë vjet më parë deri në rreth shtatë mijë e gjysmë vjet më parë. Rendi alfabetik i tij ndjek rregullat e shqiptimit rgvedik. Ekzistojnë tre sisteme të pranuara të shqiptimit në sanskritisht - Saḿvrta, Vivrta dhe Tiryyak. Si sanskritishtja ashtu edhe veda kanë tre masa të shqiptimit - të shkurtër, të gjatë dhe të zgjatur.

Në sanskrite ka katër sisteme të pranuara të shqiptimit - Káshiká, Dakśińii, Maháráśt́rii dhe Gaoŕiiya [ato të Benares, Indisë Jugore, Maharashtra dhe Bengalit]. Stili Rgvedic i shqiptimit është i ndryshëm nga stili Yajurvedic i shqiptimit. Në Saḿvrta shqiptimi i alfabetit është i ngjashëm me shqiptimin Bengalisht. Në Vivrta është disi e ngjashme me atë të zonave perëndimore të Uttar Pradesh. Tiryyak zë një vend diku midis anglishtes "au" dhe anglishtes "o". Për shembull, ne shkruajmë njeri, por e shqiptojmë atë diku midis "maun" dhe "mone".

Stili Rgvedic ka gjithsej pesëdhjetë shkronja - gjashtëmbëdhjetë zanore dhe tridhjetë e katër bashkëtingëllore. Gjashtëmbëdhjetë zanoret janë: a, á, i, ii, u, ú, r, rr, lr, lrr, e, ae, o, ao, aḿ dhe ah. Tridhjetë e katër bashkëtingëlloret janë: ka, kha, ga, gha, uṋa, ca, cha, ja, jha, iṋa, t́a, t́ha, d́a, d́ha, ńa, ta, tha, da, dha, na, pa, pha , ba, bha, ma, ya, ra, la, va, sha, śa, sa, ha dhe kśa. D́a dhe d́ha shqiptohen në dy mënyra të ndryshme. Shkronja d́a shqiptohet d́a në fillim të një fjale, për shembull, d́ambaru. Megjithatë shqiptohet ŕa (rha) në mes ose në fund të një fjale, si në áŕambara. Në mënyrë të ngjashme, d́ha shqiptohet d́ha në fillim të një fjale, për shembull, d́hakká, dhe ŕha (rhha) në mes ose në fund të një fjale, si në áśáŕha.

Ekziston një rregull fiks për shqiptimin e ya – padánte padamadhyasthe “ya”-kára “ia” ucyate. Nëse ya shfaqet në fillim të një fjale, atëherë ajo shqiptohet si një "ja" e lehtë si në joga, yadu, yamuná, por nëse vjen në mes ose në fund të një fjale, atëherë shqiptohet "ia", si në viyoga ose samaja. Disa pandit në Indinë veriore gabimisht shqiptojnë fjalën yoga "iog". Ishwarchandra Vidyasagar Mahashay vendoste një pikë poshtë shkronjave d́a, d́ha dhe ya në abetaren e shkollës së tij të klasës, Varńa Paricaya, sa herë që ato ndodheshin në mes ose në fund të një fjale, në mënyrë që fëmijët të mos bënin këtë lloj gabimi.

Një gjuhë normalisht zgjat rreth një mijë vjet dhe një shkrim rreth dy mijë vjet përpara se t'i nënshtrohet metamorfozës. Skenari, megjithatë, nuk është i shëndoshë. Është rend alfabetik. Shkrimi bengali erdhi në ekzistencë afërsisht 1500 vjet më parë dhe do të mbijetojë për ca kohë më gjatë. Për shkak të shpikjes së printimit, jeta e shkrimit do të zgjatet disi.

Një formë e vjetër e shkrimit bengali është zbuluar në fshatin Jayda të rrethit Singbhum në brigjet e lumit Suvarnarekha. Një akt dhurate i shkruar në shkrimin e asaj kohe është gjetur në kodrat Shushuniya(1) në Chatna Thana të rrethit Bankura.(2) Këta janë dy shembujt më të vjetër ekzistues të shkrimit bengali.

Gjuha Prákrta erdhi në ekzistencë afërsisht tridhjetë e pesëqind vjet më parë dhe kur u bë shqiptimi sanskritisht ose vedik ndryshoi. Për ta thënë ndryshe, emri i atyre formave rrënjësore foljore të ndryshuara, trajtave të fjalëve, përemrave dhe fjalorit ishte Prákrta, i cili u përhap gojarisht midis njerëzve të thjeshtë. Prákrta erdhi në ekzistencë pak para ardhjes së Krśńa.

Shumë njerëz besojnë se sanskritishtja është një gjuhë artificiale. Megjithatë, mbizotërimi i kaq shumë fjalëve sanskrite në të folururen e njerëzve të paarsimuar dëshmon se nuk është. Për shembull, kandara është një fjalë sanskrite. Në gjuhën e folur të Rarh-ut ekziston një fjalë kándar, domethënë një degë e vogël, e thellë. Nëse sanskritishtja do të ishte një gjuhë artificiale, atëherë si mund të kishte kaq shumë fjalë sanskrite në përdorim midis njerëzve të paarsimuar. Banorët e Rarh kanë sanskritisht në gjak. Është gjuha e tyre amtare. Nëse bengali është gjuha e venave dhe arterieve tona, atëherë sanskritishtja është gjuha e palcës sonë të eshtrave.

Përdorimi i r, rr, lr dhe lrr nuk është aq i përhapur në Yajurveda sa është në Rgveda. Ata gjithashtu shqiptohen krejtësisht ndryshe. Në Rgveda këto shkronja shqiptohen r, rr, lr dhe lrr ndërsa në Yajurveda shqiptohen ri, rri, lri dhe lrri. Në Atharvaveda ato shqiptohen ru, rru, lru dhe lrru. Bengali modern ka ruajtur përdorimin e r. Shtimi i i në ra mund të shërbejë të njëjtin funksion si r, por për shkak se këto dy shkronja mund të shkaktojnë përmbysje në rastin e lidhjeve të caktuara, përdoret shkronja r. Për shembull, deva + rśi = devarśi. Nëse shkruhet deva + riśi atëherë lidhëza nuk mund të formohet.

Gjuhët moderne indiane nuk ndjekin ndonjë rregull specifik Vedic. Bengalisht ka vetëm shqiptimin sha - śa dhe sa nuk shqiptohen ndryshe - ndërsa disa gjuhë të tjera kanë vetëm shqiptimin sa. Për shembull, shuye paŕa në Bengalisht është kaq jáo në Hindi. Rregullat për fjalët me prejardhje nga Sanskritishtja në Bengalisht ndjekin ato për fjalët e huazuara nga Sanskritishtja. Për këtë arsye, shkronjat śa dhe sa përdoren për qëllime drejtshkrimore, por asnjë mësues Bengalisht nuk bën ndonjëherë dallim midis shqiptimit të sha, śa dhe sa.

Ka + śa = kśa (khia). Fjala shiśya [nxënës] ishte shikhya në Prákrta, prandaj fjala moderne panjabi shikha Në asamezisht shkronja śa bëhet kha - niśedh bëhet nikhedh. Megjithatë, sáhas bëhet háhakh, domethënë sa shqiptohet si ha në fillim të fjalës dhe gjetkë si kha. Asamezi ndjek pjesërisht stilin Yajurvedic.

Për sa i përket shqiptimit, panditët ndiqnin rregulla të ndryshme sipas vedës specifike. [[Për shembull, bengali jiṋán është jiṋán në Rgveda, giṋána në Yajurveda dhe diṋán në Atharvaveda.(3)]]

Në Rgveda, candrabindu nuk është as shkronjë dhe as nuk shqiptohet. Në Yajurveda shqiptohet, por nuk ka shkronjë për të - në vend të saj shërbente anusvára, për shembull, táḿstathaeva. Candrabindu shqiptohet në gjashtë nga dymbëdhjetë dialektet Bengalisht - Rarhi qendror, Kánthi, Kalkuta, Nadia, Shershahbadii dhe Rangpuri - dhe në një masë të vogël në Varendrii.


[1] Sipas sistemit bengali të rrënjëve dhe prapashtesave foljore, fjala shushuniyá do të thotë "ai që natyra e tij është të qëndrojë i gënjyer", për shembull, kacavjerrës shushuni, domethënë "ajo kacavjerrëse që e bën të përgjumur kur hahet". .

[2] Një tháná është një stacion policie dhe si rrjedhojë nënndarja e përcaktuar nga zona e kontrolluar ose e administruar nga ai stacion policie. – Trans.

[3] [[Siç është më e qartë në shkrimin origjinal bengali, ṋ në "nga bengali jiṋán" është pjesë e bashkëtingëllores iṋa, ndërsa ṋ në "jiṋán në Rgveda, giṋána . . . dhe diṋán” është një candrabindu (ilustruar në tabelën romake Sakrta nga aṋ). Kështu, në tre të fundit nga fjalët në diskutim, ṋ tregon vetëm se "i" në secilën fjalë duhet të nazalizohet.]]

--

Burimi: Fonetika

Botuar në: Varńa Vijiṋána

Shri Shri Ananda Murtiji

[Iliria Etnike]

ATMAN, lista e fjaleve ne fillim te kesaj teme eshte shume e gjate edhe duket qarte qe gjuha shqipe ka krijuar latinishten edhe italishten si gjuhe artificiale.

Vetem gjuha shqipe i shpjegon fjalet e latinishtes edhe italishtes.

Asnje gjuhe tjeter nuk e ben dot kete.

Krijimi i gjuheve artificiale eshte i njohur nga shkenca zyrtare edhe nje shembull eshte gjuha Esperanto qe u shpik ne 1887 si nje gjuhe artificiale.

Gjuhet me te vjetra jane gjuhet qe kane me shume fjale njerrokeshe edhe gjuha shqipe ka me shume fjale njerrokeshe se sa te gjitha gjuhet e tjera indoeuropiane edhe se sa gjuha sanskrite edhe prandaj gjuha shqipe eshte me e vjeter se sa gjuha sanskrite.