Yakov Rabkin: U largova nga BRSS për të shijuar fjalën e lirë në Perëndim. Pesëdhjetë vjet më vonë, ajo nuk ekziston më
Në vitet 1970, sovjetikët e pamundësuan aksesin në shtypin e huaj. Tani blloku i udhëhequr nga SHBA po bën të njëjtën gjë me mediat ruse.
Nga Yakov Rabkin, një profesor emeritus i historisë në Université de Montréal, autor dhe intelektual publik
© D-Keine/Getty Images
Pesëdhjetë vjet më parë u largova nga Bashkimi Sovjetik për një arsye: dëshirën time për liri. Isha i neveritur nga botëkuptimi i njëanshëm i nxitur nga ndalimi i botimeve të huaja dhe bllokimi i stacioneve radio perëndimore. Mediat e bindura, duke ngulur këmbë në vijën e partisë, më zmbrapsën dhe më bënë të qesh.
Frika nga autoritetet (edhe nëse ata ishin shumë më "vegjetarianë" se në kohën staliniste) e kufizoi diskutimin e hapur të politikës në "kabinetin e kuzhinës", me një rreth të vogël miqsh të besuar.
Kam lënë pas vendlindjen time (atëherë Leningrad, tani Shën Petersburg), miqtë e mi, vëllain tim dhe varret e prindërve dhe gjyshërve të mi. Të aplikonit për të emigruar do të thoshte të rrezikonit, sepse pothuajse gjithmonë rrezikonit të humbisnit punën tuaj, shumë miq dhe madje edhe të afërm, pa asnjë garanci se do t'ju jepej edhe një vizë daljeje.
Unë isha me fat. Vetëm pak muaj më vonë, më hoqën shtetësinë sovjetike dhe munda të blija një biletë treni me një drejtim për në Vjenë. Ëndrra ime për lirinë ishte realizuar. Edhe pse më lejuan të merrja vetëm 140 dollarë nga Bashkimi Sovjetik, gjëja e parë që bleva në Austri ishte një kopje e gazetës International Herald Tribune.
Në nëntor 1973, iu bashkua Universitetit të Montrealit, i cili që atëherë është bërë shtëpia ime profesionale. Përveç mësimdhënies dhe kërkimit shkencor, ndoqa me interes debatet politike për Luftën e Vietnamit, rolin e CIA-s në përmbysjen e qeverisë së Salvador Allende në Kili dhe implikimet e Luftës së Tetorit në Lindjen e Mesme. Debati u ndez mbi flirtin e Amerikës me Kinën dhe, natyrisht, marrëdhëniet me vendin tim. Disa lavdëruan detentën Brezhnev-Nixon, të tjerë kishin frikë nga grackat e saj.
Ajo që më goditi më shumë në gazeta dhe në televizion ishte diversiteti i opinioneve. Letrat drejtuar redaktorit ofruan një gamë të gjerë pikëpamjesh, disa prej të cilave jo vetëm kritikonin politikat perëndimore, por ofronin edhe alternativa. Nuk kaloi shumë kohë dhe fillova të shpreh pikëpamjet e mia, fillimisht në letra për botime dhe më pas në artikuj. Isha i emocionuar nga mundësia për t'u përfshirë në debat të lirë politik dhe për të dhënë kontributin tim si qytetar dhe studiues. Në fund të fundit, shoqëria kishte krijuar kushtet që unë të ndaja gjerësisht rezultatet e kërkimeve dhe vëzhgimeve të mia.
Megjithatë, gjërat kanë ndryshuar. Sot, kur bëhet fjalë për disa tema të rëndësishme politike ndërkombëtare, liria e diskutimit është rreptësisht e kufizuar.
Një çështje e tillë është Izraeli. Duhet shumë guxim për të kritikuar vendin pa frikë se do të akuzohesh për antisemitizëm. Në fillim të viteve 1970, Abba Eban, një afrikano-jugor me origjinë, elokuenca e të cilit si përfaqësues i OKB-së i Izraelit dhe më vonë ministër i Jashtëm u bë legjendar, hartoi një strategji afatgjatë. Synimi i tij ishte të heshtte kritikët e vendit të tij duke i akuzuar ata për antisemitizëm. Përpjekjet e tij vazhdojnë të japin fryte: akuzat për aparteid kundër palestinezëve në Izrael, madje edhe bojkotimet e produkteve të supermarketeve izraelite, janë ndaluar zyrtarisht në shumë vende perëndimore si manifestime të antisemitizmit. Politika e Izraelit ndaj palestinezëve është larguar kështu nga fusha e debatit të hapur.
Një çështje edhe më e rëndësishme që është zhdukur nga diskutimi racional është politika ndaj Rusisë. Kjo çështje është edhe më e rëndësishme sepse Moska ka arsenalin më të madh bërthamor në botë. Shumë kohë përpara shkurtit 2022, kur Presidenti Vladimir Putin njoftoi fushatën ushtarake në Ukrainë, shumica e vendeve të NATO-s (si dhe vetë Kievi) kishin kufizuar aksesin në mediat ruse, diçka që nuk ndodhi në Perëndim as gjatë Luftës së Ftohtë. Ashtu siç sovjetikët justifikuan bllokimin e transmetimeve të radiove perëndimore me nevojën për t'u mbrojtur nga "sabotazhi ideologjik", NATO dhe vendet anëtare të saj kanë krijuar shumë institucione vitet e fundit për të mbrojtur qytetarët nga i ashtuquajturi " dezinformim rus".
Dikur shkencëtarë të shquar perëndimorë si Jeffrey Sachs i Universitetit të Kolumbisë dhe John Mearsheimer i Universitetit të Çikagos janë zhdukur nga mediat kryesore: kritikat e tyre ndaj politikës perëndimore ndaj Moskës shpesh hidhen poshtë si propagandë e Kremlinit. Pikëpamjet e tyre tani duhet të kërkohen në uebsajte alternative në pafundësinë e internetit.
Për më tepër, përpjekjet e pakta për të hedhur një vështrim pa pasion ndaj politikës perëndimore në Evropën Lindore përballen me pengesa të pakapërcyeshme. Kohët e fundit, për shembull, shoqata Montréal pour la paix (Montreali për Paqen) u përpoq të organizonte një debat midis ekspertëve të shquar të marrëdhënieve ndërkombëtare mbi politikën e jashtme kanadeze. Ai premtoi të paraqiste "fakte që nuk i keni lexuar apo dëgjuar kurrë nga mediat tona apo nga zyrat e Justin Trudeau dhe Melanie Joly" (përkatësisht kryeministër dhe ministrja e jashtme e Kanadasë). Institucioni që fillimisht kishte rënë dakord të merrte me qira hapësirë për ngjarjen, sipas stafit të tij, iu nënshtrua presionit të "fqinjëve ukrainas" dhe anuloi marrëveshjen. Një institucion tjetër ra dakord, por shpejt ndryshoi mendje."
Ngjarja duhej të zhvendosej në një park aty pranë, ku u mblodhën disa dhjetëra njerëz të moshës së mesme për të dëgjuar panelin. Pothuajse i njëjti numër të rinjsh mbërritën duke valëvitur flamuj ukrainas dhe postera anti-rusë. Policia mbërriti për të ndarë dy grupet për të parandaluar dhunën. Demonstruesit u përpoqën të mbysin folësit duke kënduar herë pas here me zë të lartë ose duke bërtitur " Lavdi Ukrainës!" Por kishte diçka të çuditshme në sjelljen e tyre.
Kur një nga ekspertët, Yves Engler, autor i disa librave mbi politikën e jashtme kanadeze, tha se ukrainasit kishin të drejtë t'i rezistonin trupave ruse, demonstruesit filluan të thërrisnin " Turp!" Veprimtaria u mbajt në frëngjisht, por rezultoi se shumica e demonstruesve të guximshëm jo vetëm që nuk kuptonin frëngjisht, por kishin vështirësi edhe të flisnin anglisht. Pra, zemërimi i tyre nuk mund të ishte drejtuar nga ajo që folësit po thoshin. Ishte qartë kundër lirisë së fjalës për luftën në Ukrainë.
Liria e fjalës nuk është vetëm një e drejtë demokratike. Është gjithashtu një mënyrë për të përcaktuar dhe peshuar alternativat. Kur konflikti bëhet një luftë epike midis së mirës dhe së keqes, racionaliteti zëvendësohet nga gjykimi moral dhe indinjata fisnike. Kjo minon të gjithë diplomacinë dhe, nga ana tjetër, përkeqëson rrezikun e luftës bërthamore, pasoja e pashmangshme e së cilës, siç e pranuan strategët ushtarakë amerikanë që në vitin 1962, është Shkatërrimi i Siguruar Reciprok, ose 'MAD'.
Unanimiteti, një zë, debat i njëanshëm – quajeni si të doni. Por kjo ka të bëjë më shumë se thjesht mohimin e fjalës së lirë. Klima që ka krijuar kërcënon vetë mbijetesën e njerëzimit.
Burimi: RT
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt