Rilindja Socialiste e Shqipërisë: Rritja natyrore e popullsisë 0%. Lindjet më të ulëtat që nga 1934

[Albo]

Na jepni ju pra ndonje mendje si mund shtohet popullsia, se konstatimi eshte kollaj..

Ajnshtajni ka thene: "Perkufizimi i cmendurise eshte te besh te njejtin eksperiment e te presesh rezultat ndryshe!" Qe ne rastin tone do te thote: Te vazhdosh te votosh per Edi Ramen kryeminister dhe te lesh keta qe e kane zbrazur Shqiperine ne kohe rekord dhe u kane vjedhur dy brezave te rinj te shqiptareve te ardhmen, dhe u kane lene qindra miliona borxhe peshqesh. Pra Edi Rama e kompani jo vetem duhet te rrezohen nga pushteti, por duhet ta gjejne veten nen akuze ne gjykate per vjedhjet e demin e shkaktuar. Ky eshte hapi i pare i rendesishem qe u jep mesazhin gjithe shqiptareve ne bote, qe shqiptaret e mbetur ne Shqiperi nuk jane te pashprese, por duan te ndryshojne per mire. Dhe kjo u jep edhe ate mesazhin tjeter, qe Shqiperia nuk eshte nje Albanistan por nje vend ku ligjin e bejne gjykatat dhe jo kryekriminelet.

Hapi i dyte eshte rivendosja e themeleve te demokracise ne ate vend e ne ate popull. Edi Rama nuk shkaterroi vetem ekonomine shqiptare, jo vetem gjykatat e vendit, ai shkaterroi edhe themelet e demokracise ne vend. Demokracia fillon me respektimin e votes se cdo shqiptari. Dhe kete garanci e ofron ligji. Qe do te thote, nuk ka me blerje votash. Nuk ka me shantazhe per humbje vendi pune. Nuk ka me me jep voten te te jap nje dokument qe te legalizon pronen. Nuk ka me polici qe blen vota per llogari te njerezve ne pushtet dhe trafikanteve te zones. Nuk ka me kryekriminele qe behen deputete qe te fitojne imunitet ndaj ligjit. Dhe le te mbahen zgjedhje te lira e demokratike, ku e drejta e votes nuk u jepet vetem atij grushti shqiptaresh qe kane ngelur ne ate vend por gjithe shqiptareve kudo qe jetojne ne bote, dhe le te fitoje ajo force politike dhe ata politikane qe u ofrojne shqiptareve zgjidhje per kete krize kombetare.

Qe hapi i dyte te jete i suksesshem, duhet qe te ndodhi edhe demokratizimi i partive politike te vendit. Sidomos Partise Socialiste, qe eshte marre peng nga njerez si Rama e kompani. Nese socialistet shqiptare nuk zgjohen nga gjumi dhe nuk marrin ne dore fatet e partise se tyre, sic kane bere demokratet keto muajt e fundit, Rama e kompani do te vazhdojne revanshin e tyre qe ta kthejne ate popull e ate vend ne Albanistan, qe nuk do ta njohim dot me si vendlindjen tone.

Zoti ju shkundi njehere me termetin qe ju dha para dy vitesh qe te zgjoheni e luftoni te keqen qe ju ka zene kryet e vendit. Fatkeqesi akoma me te medha do te bien mbi ate popull nese nuk largoni lugeterit nga ai vend nje ore e me pare.

Albo

[ilia spiro]

Ajnshtajni ka thene: "Perkufizimi i cmendurise eshte te besh te njejtin eksperiment e te presesh rezultat ndryshe!" Qe ne rastin tone do te thote: Te vazhdosh te votosh per Edi Ramen kryeminister dhe te lesh keta qe e kane zbrazur Shqiperine ne kohe rekord dhe u kane vjedhur dy brezave te rinj te shqiptareve te ardhmen, dhe u kane lene qindra miliona borxhe peshqesh. Pra Edi Rama e kompani jo vetem duhet te rrezohen nga pushteti, por duhet ta gjejne veten nen akuze ne gjykate per vjedhjet e demin e shkaktuar. Ky eshte hapi i pare i rendesishem qe u jep mesazhin gjithe shqiptareve ne bote, qe shqiptaret e mbetur ne Shqiperi nuk jane te pashprese, por duan te ndryshojne per mire. Dhe kjo u jep edhe ate mesazhin tjeter, qe Shqiperia nuk eshte nje Albanistan por nje vend ku ligjin e bejne gjykatat dhe jo kryekriminelet.

Hapi i dyte eshte rivendosja e themeleve te demokracise ne ate vend e ne ate popull. Edi Rama nuk shkaterroi vetem ekonomine shqiptare, jo vetem gjykatat e vendit, ai shkaterroi edhe themelet e demokracise ne vend. Demokracia fillon me respektimin e votes se cdo shqiptari. Dhe kete garanci e ofron ligji. Qe do te thote, nuk ka me blerje votash. Nuk ka me shantazhe per humbje vendi pune. Nuk ka me me jep voten te te jap nje dokument qe te legalizon pronen. Nuk ka me polici qe blen vota per llogari te njerezve ne pushtet dhe trafikanteve te zones. Nuk ka me kryekriminele qe behen deputete qe te fitojne imunitet ndaj ligjit. Dhe le te mbahen zgjedhje te lira e demokratike, ku e drejta e votes nuk u jepet vetem atij grushti shqiptaresh qe kane ngelur ne ate vend por gjithe shqiptareve kudo qe jetojne ne bote, dhe le te fitoje ajo force politike dhe ata politikane qe u ofrojne shqiptareve zgjidhje per kete krize kombetare.

Qe hapi i dyte te jete i suksesshem, duhet qe te ndodhi edhe demokratizimi i partive politike te vendit. Sidomos Partise Socialiste, qe eshte marre peng nga njerez si Rama e kompani. Nese socialistet shqiptare nuk zgjohen nga gjumi dhe nuk marrin ne dore fatet e partise se tyre, sic kane bere demokratet keto muajt e fundit, Rama e kompani do te vazhdojne revanshin e tyre qe ta kthejne ate popull e ate vend ne Albanistan, qe nuk do ta njohim dot me si vendlindjen tone.

Zoti ju shkundi njehere me termetin qe ju dha para dy vitesh qe te zgjoheni e luftoni te keqen qe ju ka zene kryet e vendit. Fatkeqesi akoma me te medha do te bien mbi ate popull nese nuk largoni lugeterit nga ai vend nje ore e me pare.

Albo

Duke ju pergjigjur temes, nese behen keto qe thua, do pakesohet emigracioni?? kurrsesi. zgjidhjen e kerkon tek ndryshimi politik ardhja e se djathtes,..., dhe do bejne ata me shume se Rama, keto qe permende ti i kane bere me kohe edhe te djathtet. Se paku Rama ka bere shume sidomos per termetin, te goditurit qe po i fut ne shtepi falas.
Persa the per Zotin, kjo mund te ishte edhe nje prove, jo denim, sic e paraqet ti.Ti e ke barazuar Ramen, me "te ligun" (nuk po ja them emrin), por ky eshte ekstremizim. Ne pergjithesi orthodhokset nuk i karakterizon ekstremizmi, por toleranca.
Patjeter qe Rama mund te kritikohet, por nuk ka me te mire.
Nese, jemi ne Javen e Madhe nuk po zgjas biseden.
Ju faleminderit.

[Albo]

Shtesa natyrore e popullsisë afër zeros në Shqipëri, lindjet më të ulëtat që nga viti 1934



Në tre vitet e fundit, Shqipëria ka pasur një shtesë natyrore afër zeros, për shkak të vdekjeve të larta dhe rënies së lindjeve.

Të dhënat e INSTAT tregojnë se në vitin 2022, shtesa natyrore e vendit, që mat diferencën mes lindjeve dhe vdekjeve ishte vetëm 675 persona, më e ulëta historike, me përjashtim të dy viteve të pandemisë 2020-2021, kur kishte një numër të lartë të pazakontë vdekjesh.

2021-i është i vetmi në historinë e Shqipërisë me shtesë negative (-3,296), ndërsa në 2020-n shtesa ishte minimale prej vetëm 470 personash, raporton Monitor.

Por, ndërsa në periudhën 2020-2021, indikatori u përkeqësua për shkak të numrit të lartë të vdekjeve si pasojë e pandemisë, në 2022-n, numri i vdekjeve u stabilizua, duke u rikthyer afër tendencës historike dhe efektin kryesor e dha përshpejtimi i tendencës tkurrëse të lindjeve.

Sipas INSTAT, në vitin 2022 u shënuan 22.9 mijë vdekje, me një tkurrje të fortë me 37 për qind në raport me vitin e mëparshëm kur ishte kulmi i pandemisë, duke iu rikthyer trendit normal të para pandemisë (vdekjet në 2022 ishin rreth 5 për qind më të larta se mesatarja e 2016-2019).

Në vend, lindën për të njëjtën periudhë 23.6 mijë bebe, me rënie 13.5 për qind në krahasim me vitin e mëparshëm. Ky është numri më i ulët i lindjeve të regjistruara ndonjëherë në vend, që nga viti 1934, kur raportohen të dhënat.

Ky tregues mat vetëm shtesën natyrore të popullsisë, ndërsa popullsia reale mund të jetë tkurrur më shumë për shkak të migracionit neto negativ, me ikjet e popullsisë, sidomos të të rinjve, që vitet e fundit janë përshpejtuar.

Si po bie popullsia

Të dhënat historike tregojnë se shtesa natyrore e popullsisë arriti në nivelin më të lartë historik në vitin 1990, me gati 64 mijë lindje më shumë sesa vdekjet. Në atë vit u shënua një nivel rekord prej 82 mijë lindjesh dhe 18 mijë vdekjesh. Mosha mediane e popullsisë (që ndan popullsinë në dy pjesë të barabarta) ishte në atë kohë rreth 24 vjeç, sipas të dhënave të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB).

Më pas, emigracioni masiv i pas viteve ’90 dhe ndryshimi i stilit të jetesës që çoi në rënien e lindjeve për një grua, ndikoi në plakjen e popullsisë, që u shoqërua me rënien e lindjeve dhe shtimin e vdekjeve. Në vitin 2022, mosha mediane popullsisë arriti në 38.2 vjeç.

Vala e re e emigracionit, që po përshpejtohet vitet e fundit pritet që ta përkeqësojë më tej këtë tendencë. OKB parashikon që në vitin 2055 mosha mediane e popullsisë të arrijë në 50 vjeç.

Censi i fundit i INSTAT është kryer në vitin 2011, në bazë të së cilit popullsia ishte rreth 2.8 milionë banorë. Censi është shtyrë disa herë, fillimisht për shkak të pandemisë në 2020-n, më pas mungesës së infrastrukturës dhe pritet që të fillojë të kryhet vetëm në shtator të këtij viti.

Vlerësimet indirekte nga lejet e qëndrimit që janë dhënë nga vendet e Bashkimit Evropian tregojnë se që nga viti 2008, kur Eurostat raporton të dhënat, shtetet e BE-së kanë dhënë për shqiptarë gjithsej 756 mijë shtetas shqiptarë. Nga institucionet ndërkombëtare, numri i lejeve të qëndrimit për shtetasit e një vendi llogaritet si emigracion.

Pasojat e tkurrjes natyrore të popullsisë, plakjes graduale dhe sidomos valës së re të emigracionit të të rinjve po ndihen dukshëm në ekonominë vendase, si në mungesën e fuqisë punëtore, tkurrjen e konsumit, ndërsa në të ardhmen efektet pritet të jenë më të mëdha në rënien e produktivitetit dhe ngadalësimin e ekonomisë si dhe përkeqësimit të skemës së pensioneve.

Syri

[Albo]

Pa përllogaritur emigracionin, popullsia e 50 bashkive në rënie



Popullsia e vendit po tkurret me shpejtësi edhe pa efektet emigracionit ndërkombëtar.

Të dhëna të detajuara të INSTAT për ndryshimet e popullsisë tregojnë se nga 61 bashki, që ka vendi, në 50 prej tyre popullsia është në rënie të shpejtë edhe pa efektet e emigracionit ndërkombëtar.

Në fillim të vitit 2023, vetëm popullsia e 11 bashkive është rritur, duke marrë parasysh rritjen natyrore të popullsisë dhe migracionin e brendshëm neto, ndërsa të gjitha bashkitë e tjera patën një rritje negative të popullsisë pa migracionin ndërkombëtar.

Bashkia e Tiranës ka pasur rritjen më të lartë të popullsisë pa migracionin ndërkombëtar, pasi u shtua me 8.612 banorë, e ndjekur nga bashkia e Kamzës, e cila u rrit me 1.957 banorë.

Nga ana tjetër, bashkia Korçë kishte rënie të popullsisë pa migracionin ndërkombëtar pasi ajo u ul me 726 banorë, e ndjekur nga bashkia Patos, e cila u ul me 595 banorë. Siç shihet nga harta e mëposhtme popullsia pa përllogaritur efektet emigracionit jashtë vendit u rrit vetëm në bashkinë e Shkodrës, Lezhës, Durrësit, Krujës, Tiranës, Kamzës, Vorës, Shijakut, Kavajës, Vlorës dhe Sarandës.

Emigracioni i jashtëm është një ndër shkaktarët madhorë të rënies së popullsisë në vend, por aktualisht edhe pa këtë fenomen popullsia e vendit po shkon drejt pakësimit për shkak të rënies së lindjeve. Popullsia zyrtare e vendit përllogaritet rreth 2,7 milionë banorë, por rezultatet e sakta pritet të dalin nga censi i këtij viti.

Gjithashtu migrimi brenda Shqipërisë ka një ndikim të rëndësishëm në popullsinë e njësive administrative. Në vitin 2022, në nivel qarku, vetëm Tirana, Durrësi dhe Vlora kishin një migrim të brendshëm neto pozitiv (më shumë të ardhur se sa të larguar), respektivisht me 7.366 Tirana, 1.182 Durrësi dhe 239 Vlora (të ardhur më shumë se sa të larguar). Të gjitha qarqet e tjera kanë pasur migracion të brendshëm neto negativ gjatë vitit 2022, në veçanti qarqet e Dibrës dhe Elbasanit, me -1.822 dhe -1.283 respektivisht.

Rezultati i ri mbi popullsinë reale që jeton në vendin tonë do të diktojë një riorganizim të ri territorial, pasi bashki të tëra rrezikojnë të shuhen në një të ardhme jo të largët nga pakësimi i banorëve dhe lindshmëria e ulët.

Në një skenar hipotetik me emigracion zero popullsia e Shqipërisë është rritur me vetëm 0.02% me 2022, pasi shtesa natyrore ishte vetëm 690 persona, ndërsa në tremujorin e parë 2023 shtesa natyrore u kthye në negative për shkak të rënies së lartë të lindjeve.

Por komponenti i emigracionit është faktor themelor në statistikën e popullsisë, pasi vendin tonë e ndikon më shuma se shtesa natyrore. Më 2022 emigracioni ka qenë i fortë. Vetëm azil kërkues ishin rreth 32 mijë persona në vendet e BE dhe në Britaninë e Madhe, pa llogaritur ikjet nga vendi me kontrata pune, bashkim familjar dhe nëpërmjet lotarive.



B.Hoxha

Revista Monitor

[Albo]

Në 8 qarqe, numri i të moshuarve është më lartë se i të rinjve



Tranzicioni demografik vit pas viti po e ndryshon popullsinë e vendit në favor të moshave të vjetra, teksa numri i të rinjve po bie nga rënia e lindjeve.

INSTAT ka përllogaritur se në tetë qarqe të vendit Berat, Elbasan, Fier, Gjirokastër, Korçë, Lezhë, Shkodër, Vlorë në fillim të 2023 numri i të rinjve është më i vogël se numri i të moshuarve.

Qarqet me raportin më të lartë të varësisë së të rinjve janë ato të Kukësit dhe Dibrës, përkatësisht me 33,7 dhe 32,0 persona më të rinj se 15 vjet për 100 persona nga 15 deri në 64 vjeç.

Në janar të vitit 2023, në Shqipëri ishin 443.227 të rinj të moshës nën 15 vjeç dhe 454.496 të moshuar të moshës 65 vjeç ose më shumë. Popullsia në moshë pune (njerëz të moshës 15 deri 64 vjeç) ishin 1.864.062 persona gjatë të njëjtit vit.

Siç mund të shihet, nga shpërndarja e popullsisë sipas tre grup-moshave kryesore, në katër qarqe ka më shumë të rinj krahasuar me të moshuarit (Dibër, Durrës, Kukës, Tiranë).

Nga ana tjetër, qarqet me raportin më të lartë të varësisë së të moshuarve janë ato të Gjirokastrës dhe Lezhës, respektivisht me 28,0 dhe 27,8 persona më të vjetër se 65 vjeç për 100 persona nga 15 deri 64 vjeç. Qarqet me raportin më të ulët të varësisë së të moshuarve janë ato të Tiranës dhe Shkodrës, respektivisht me 22,8 dhe 23,4 persona më të vjetër se 65 vjeç për 100 persona nga 15 në 64 vjeç.

Ndërsa qarqet me raportin më të ulët të varësisë së të rinjve janë të Gjirokastrës dhe Vlorës, me 19,4 persona më të vogëluar që nga viti 2001, megjithëse jo të gjitha qarqet kanë ndjekur këtë prirje.

Popullsia mesatare e Shqipërisë për vitin 2022 u pakësua nga 2.811.666 banorë në 2.777.689 banorë 2021. Në vitin 2022, qarku me popullsinë mesatare më të madhe në Shqipëri ishte i Tiranës, me 922.386 banorë, i ndjekur nga qarku i Durrësit me 290.561 banorë.

Në të njëjtën kohë, dy qarqet me popullsinë mesatare më të vogël në vitin 2022 ishin të Gjirokastrës dhe Kukësit, respektivisht me 54.296 dhe 72.133banorë. Gjatë vitit 2022, vetëm popullsia e qarkut të Tiranës është rritur, ndërsa të gjitha qarqet e tjera kishin një normë negative të rritjes së popullsisë.

Qarku i Tiranës ka pasur nivelin më të lartë të rritjes së popullsisë mesatare gjatë vitit 2022, pasi u rrit me 0,7% krahasuar me vitin 2021.Nga ana tjetër, qarku me normën më të ulët të rritjes së popullsisë mesatare ishte ai i Gjirokastrës, me –4,2%, gjatë vitit 2022.

Shqipëria po përjeton efektet e moshimit të popullatës pas një periudhe transformimi demografik të pavërejtur kurrë më parë në historinë e saj, periudhë gjatë së cilës numri i personave të moshuar është rritur me disa herë, ndërkohë që ka rënë numri i fëmijëve, si pasojë e rënies së fertilitetit, dhe rënies së numrit të të rinjve, për shkak të emigracionit.

Ky tranzicion i përshpejtuar demografik është shoqëruar nga një zvogëlim i familjes dhe i rolit të saj tradicional mbështetës për të moshuarit. Për më tepër, ndryshe nga shumica e vendeve të rajonit, Shqipëria nuk trashëgon nga e kaluara një sistem tradicional e të integruar të kujdesit shëndetësor e social për të moshuarit.

Si rezultat i situatës ekonomiko-shoqërore, si dhe i dukurive që lidhen me tranzicionin, individë dhe grupe të përjashtuara ose në rrezik përjashtimi përballen me situata shumë kritike që ndikojnë në mohimin, përjashtimin apo mosrespektimin e të drejtave të tyre.






Revista Monitor

[Albo]

Korça dhe Vlora drejt shuarjes, fertiliteti më pak se një fëmijë për grua



Normat e fertilitetit (fëmijë për grua në moshë riprodhimi,) në vendin tonë kanë pësuar rënie drastike nga viti në vit, por në disa qarqe situata paraqitet më e përkeqësuar.

Të dhënat zyrtare të INSTAT tregojnë se gjatë vitit 2022 norma e fertilitetit në rang kombëtar ra në 1.21 fëmijë për grua në moshë riprodhimi, nga 1.32 që ishte më 2021. Kjo është rënia më e fortë që nga viti 2015, por në qarqet e Vlorës dhe Korçës shkalla e fertilitetit ishit më pak se një fëmijë për grua në moshë riprodhimi.

Normat më të larta të Lindshmërisë janë qarqet e Kukësit, Dibrës dhe Lezhës.

Në qarkun e Kukësit 100 gra në moshë riprodhimi lindën mbi 215 fëmijë në vitin 2022, në Dibër lindën 197 fëmijë.

Ndërkohë 100 gra në moshë riprodhimi në qarkun Vlorës lindën vetëm 88 fëmijë dhe në atë Korçës lindën 91 fëmijë më 2022.

Indeksi i fertilitetit është përkeqësuar shumë në rajonin e qendrës dhe Jugut dhe paraqitet pak më mirë në Veri të vendit (shiko hartën bashkëngjitur).

Edhe Tirana e cila ka një popullsi të re në moshë në rang kombëtar ka lindshmëri të ulët me më pak se 135 fëmijë për 100 gra në moshë riprodhimi.

Indeksi sintetik i fekonditetit në Shqipëri ka rënë në mënyrë të vazhdueshme: nga 1,37 fëmijë për grua në vitin 2018 në 1,21 në vitin 2022. Ndërsa në të njëjtën kohë, mosha mesatare e grave shqiptare në lindje është rritur me gati një vit, brenda një periudhe pesëvjeçare: nga 28,6 në vitin 2018 në 29,5 në vitin 2022.

E krahasuar më të dhënat e Eurostat 2021, Shqipëria shihet të ketë normat e më të ulëta të lindshmërisë në Europë dukë lënë pas vetëm Spanjën (1.19) dhe Maltën (1.13).

Indeksi i fertilitetit është nën normën e zëvendësimit prej 2,1 fëmijë për grua, që do të thotë se një çift nuk arrin të zëvendësojë veten.

Shtyrja e moshës për martesë, synimet për karrierë dhe në shumë raste pamundësitë ekonomike po bëjnë që gratë shqiptare të lindin gjithnjë e më pak fëmijë.

Sipas të dhënave të brendshme nga INSTAT indeksi sintetik i fertilitetit ra në 1,32 fëmijë për grua më 2021 nga 1,34 fëmijë që ishte ky tregues më 2020 dhe 1,36 që ishte në vitin 2019. Në vitin 2001, sipas INSTAT, ky tregues ishte 2.1, ndërsa në vitet 1970 ishte mbi 5.

INSTAT raportoi se në 2022 lindshmëria ka rënë për grup-moshat 20-24 dhe 25-29, 35-39 vjeç, ndërsa për grup-moshat më të vjetra ka pësuar rritje të lehtë. Në vitin 2022, mosha mesatare në lindje është 29,5 vjeç. Vitin e kaluar linden 24.688 foshnja me rënie 13 për qind në raport me 2021

Monitor

[Jetmiraaa]

Shpopullimi i popullsis.
Çmimet e larta.
Rrogat e ulëta,bëjnë të vetën
Cfarë do bësh me 400/500 mij lek.
Mbi 50% e popullsis janë me kredi.
Nuk kanë se çfarë të bëjnë njerëzit më par.

[ilia spiro]

Pa tjeter, njerezit jane bere me te pergjegjshem. Zgjidhja eshte financimi nga shteti per cdo femije te lindur deri se paku ne moshen 18 vjec. Perndryshe kjo gjendje do vazhdoje.

[Neteorm]

Pa tjeter, njerezit jane bere me te pergjegjshem. Zgjidhja eshte financimi nga shteti per cdo femije te lindur deri se paku ne moshen 18 vjec. Perndryshe kjo gjendje do vazhdoje.

Edhe me këtë gjendje shteti do vazhdojë të funksionojë, të fitojë bashkitë të qeveris dhe të shkojë ti mburret Brukselit pë rezultatet reale që bëjmë.

[Albo]

Pa tjeter, njerezit jane bere me te pergjegjshem. Zgjidhja eshte financimi nga shteti per cdo femije te lindur deri se paku ne moshen 18 vjec. Perndryshe kjo gjendje do vazhdoje.

Ai gjyshi im e gjyshi yt o Ilia jetonin shumë herë më keq se unë e ti nga ana ekonomike, por nuk bënin nga një apo dy fëmijë, bënin shumë. Dhe nuk prisnin që t'ua rriste shteti.