Zbulime arkeologjike ne Shqiperi

[Qerim]

E Shtune, 01 Shtator 2007


Marinela Kasemaj

Arkeologet bien ne gjurmet e nje mozaiku te lashte, nderkohe zbulohet nje kollone mermeri e cila ka sherbyer per te mbajtur nje monument. Germimet nisen me iniciativen e arkeologeve dhe historianeve te qytetit te mbeshtetur nga Bashkia e Elbasanit. Nga te dhenat e meparshme rezultonte se ne kete vend ka ekzistuar nje mozaik dhe objekte me vlera te rralla historike. Objekte e lashta u prishen ose u mbuluan me dhe, gjate ndertimit te pazarit te Bezistanit para shekullit te 17-te. Gjurme te lashtesise jane ndeshur edhe ne vitin 1932 kur ne kete vend u ndertua nje dyqan nga nje pasanik vendas. Drejtori i “Muzeut Etnografik” ne Elbasan, Kreshnik Belegu pohon se “keto te dhena e shtyne ekspediten qe te ndermerrte germimet ne qender te Elbasanit. Mozaiku eshte 2.5-3 m thelle ne toke dhe se nga germimet e para jane gjetur fragmente te tij. Por surprize ka qene zbulimi i nje kollone prej mermeri e cila mendohet se ka sherbyer per mbajtjen e nje statuje. Zbulimet arkeologjike ja rrisin vlerat qytetit Elbasan. Ideja eshte krijimi i infrastruktures qe do ti sherbeje zhvillimit te turizmit kulturor ne kete qytet te lashte nje nga stacionet me te medha te vijes antike Egnatia”.

Sipas historianit dhe arkeologut Riza Hasa ekspedita e kontrollit arriti te vertetoje se ne kete vend ekziston mozaiku i ndertuar nga vendasit me pjese shkembinjsh ngjyra-ngjyra. “ Jemi ne fillim te kohes romake kur qyteti nisi te zgjerohej jashte mureve te kalase. Kemi gjetur kollonen e mermerit ende e pazbuluar krejtesisht qe mendojme se sherbente per mbajtjen e nje monumenti. Zbulimi i fragmenteve te mozaikut dhe shtylles prej meremri kane rendesi te vecante pasi tregojne zhvillimin e jetes ne “Scampis”. Eshte ende heret te flitet per kohen kur i takojne keto zbulime. Pas ndertimit te kalase u zhvillua jeta rreth saj. Megjithate para ndertimit te kalase nga romaket ne kete vend ndoshta pak me lart ka ekzistuar nje komunitet i njohur me emrin Vicus. Ne kete ekspedite jane perfshire edhe studente te Universitetit te Elbasanit. Kemi gjetur mbeshtetjen e bashkise Elbasan dhe vecanerisht kryetarit i cili ka deshire qe te zbulohen te ruhen dhe ekspozohen vlerat e historise se Scampes. Ne mendojme gjithashtu se ne kete zone ka edhe objekte te tjera pasi nuk mund te ndertohet nje mozaik i me permasa te tilla”.

Zbulimet me te fundit ne qendren e Elbasanit tregojne se ky qytet ka qene mjaft i zhvilluar ne kohen romake. Madje germimet jashte kalase mund te permbysin gjithe historine e krijimit te qytetit i cili besohej se lindi brenda mureve te saj. Historianet mendojne se para se te ndertohej kalaja ne kete vend ka ekzistuar nje komunitet i vogel (Vicus). Me pas eshte ndertuar kalaja dhe lindi Skampa. Megjithate keto mbeten ende hipoteza. Do te duhet ende shume pune per te vertetuar se a ka lindur ne te vertete Elbasani jashte mureve te kalase. Pjese e rendesishme e evidentimit te vlerave historike te Elbasanit jane edhe germimet per te nxjerre ne pah muret e kalase pergjate bulevardit kryesor. Ideja eshte krijimi i nje ansambli arkeologjik i cili do te nderthuret me elemnte te historise se Skampes se lashte.

[drity]

Ancient Greek Jar Found on Albania Coast

http://ap.google.com/article/ALeqM5j...hlVk6gcdHDUQ1Q


By LLAZAR SEMINI – 13-09-2007

SARANDA, Albania (AP) — Encrusted with tiny shells and smelling strongly of the sea, a 2,400-year-old Greek jar lies in a saltwater bath in Durres Museum, on Albania's Adriatic coast.

Part of a sunken shipment of up to 60 ceramic vessels, the 26-inch storage jar, or amphora, was the top find from what organizers say is the first archaeological survey of this small Balkan nation's seabed, conducted by U.S. and Albanian experts.

"Touch it, touch it. It's luck," said mission leader George Robb of the Key West, Florida-based RPM Nautical Foundation. "You're touching something that was made before Plato was born."

Launched in July, the month-long survey was the first step in compiling an underwater cultural heritage map that could eventually plot the position of sunken fleets from ancient and mediaeval times believed to lie along Albania's 220-mile coastline.

Auron Tare, the project's local coordinator, said Albanian authorities were hoping to sign a deal with RPM, a non-profit foundation, late this year for a five-year survey.

"That would give a boost to a still nonexistent field of archaeological research in the country," Tare said. "It would be a great promotion for local tourism, especially diving tourism, and could possibly lead to the creation of an underwater archaeology museum."

Archaeologist Adrian Anastasi said the survey would help protect the country's marine cultural heritage from looters — an increasing problem since the collapse of the country's hardline Communist regime in 1990.

"(The survey) will help create the necessary legal and structural infrastructure to protect shipwrecks from looting," said Anastasi, Albania's only archaeologist specialized in underwater research.

Anastasi said the project — using state-of-the-art scanning technology — would likely have cost the Albanian government up to $5.4 million if they did it by themselves. "RPM has all the necessary modern technology, and is doing it with its own funding," he said.

Linking the western Balkans and the East with western Europe, Albanian waters were busy with shipping during ancient and mediaeval times.

"In those times ships usually stayed near the shore, to maintain visual contact with land, and all our coastline was a very intensive route for commercial and other traffic," Anastasi said.

The light-brown clay amphora, probably used to store wine or oil, was found on the last day of the survey off the ancient town of Butrinti near Saranda, some 186 miles from Tirana and opposite the Greek island of Corfu. It dates to the 4th century B.C.

The find will stay immersed in water at the museum in Durres, 20 miles west of Tirana. Museum workers will gradually reduce the water's salinity over the next year, to remove salt from the amphora ahead of its conservation.

"Based on what we can see on the surface, there is a high probability that (the amphora) is a sign of a shipwreck located deep there from that period," said Jeffrey G. Royal, archaeological director of RPM, whose Mediterranean operations are based in Valletta, Malta.

If so, it would be the first 4th century B.C. wreck to be located in Albanian waters, say survey organizers, who are keeping the find's precise location and depth secret for fear of looting. Only a handful of wrecks from that period have been excavated in the Mediterranean.

Anastasi said 50-60 amphorae were located on the seabed. Once the finds are assessed, an effort will be made to uncover the wreck, which would give information on the ship's destination and ancient naval architecture of the period.

Albanian officials also plan to ask permission from neighboring Montenegro for the RPM's Hercules research vessel to continue its exploration north of Albania.

The ship also located 14 other shipwrecks from the 19th and early 20th centuries, in the survey that ended Aug. 13.

[ELDORADO]

drity lal shkruaj ne shqip nese lmundesh se jo te gjithe ne dime anglisht

[drity]

eldorado, jane vetem artikuj te kopjuar, nje lloj koleksioni, nuk mundemi me i perkthy te gjitha. Ata qe i gjejne interesante mund ti perkthejne dhe perdorin.

[alfeko sukaraku]

gjendjet në elbasan na tregojnë për një qytetrimë edhe jo një rastesi....vetë mozaiku na fletë për të...pasi përveç disa mullarve me kashtë që na kanë lenë të ndertuar nga vëndasit ...te tjerat janë ndertime grekolatine???....uroj që të mos vëj dore neritan ceka aty pasi ai do ta quaj direkt qytetrimin si qytetrim voriepiriot nga sërbia?.....aq ka i ziu?...është mbrekulli që në germimë marrka pjese shkollë SHQIPTARE!...........e pashë në lajme ....në fundë të lajmeve....pasi personazhi i pare i big brotherit ..shoku kryeminister nuk lë vëndë për lajmin e pare..................u gëzova për mozaikun edhe pse idiotsia e lajmeve të tvsh e dha si lajmë të fundit..........injorantet!.

[King_Arthur]

me zbulimin e ketij mozaiku shpresohet te hidhet drite mbi vjetersine e elbasanit .
dhe te kalase .

[RaPSouL]

Anija antike e Butrintit bën xhiron e botës

Lajmi i zbulimit të anijes antike në rajonin bregdetar të Butrintit rreth një muaj më parë po bën xhiron e botës. Media të rëndësishme në të gjitha vendet kanë paraqitur faktet e zbulimit. Fotografi por edhe të dhëna të tjera mbi kohën e kësaj anijeje, rreth ekspeditës nënujore dhe çfarë do të bëhet më tej, kanë zënë vend në rreth 30 media. Ndër to edhe gazeta të rëndësishme amerikane si “The Associated Press”, “US Today”, “Washington Post”, “International Hearald Tribune”, etj. Një vend pasqyrimit të këtij lajmi i ka kushtuar edhe stacioni i njohur televiziv “Discovery Channel”, i specializuar në emisione të tilla. Foto dhe disa të dhëna nga zbulimi, i janë përcjellë publikut këto ditë. Një muaj më pare, lajmi u përcoll nga të gjitha mediat shqiptare, si një zbulim i rëndësishëm i trashëgimisë kulturore nënujore. Një artikull i shkruar në një nga gazetat më të mëdha amerikane, “The Associated Press”, tregon detajet e zbulimit. Identifikimi i skeletit të anijes ishte rezultati i ekspeditës së parë nënujore, shqiptaro-amerikane në këto brigje. Artikulli i kësaj gazete citon specialistët shqiptarë dhe ata amerikanë, rreth gjetjes së rëndësishme. E mbuluar me guacka të vogla, me erën e funddetit, një amforë 2400-vjeçare ndodhet në një banjë kimike në muzeun e Durrësit, në brigjet adriatike të Shqipërisë. Pjesë e një anijeje të mbytur, në të cilën ndodheshin dhe 60 enë të tjera qeramike, poçja historike ose amfora 67 centimetra, ishte zbulimi më i rëndësishëm i atij që organizatorët e quajnë ekspedita arkeologjike e parë nënujore në këtë vend të vogël të Ballkanit, e drejtuar nga ekspertë amerikanë e shqiptarë”, thuhet në faqet e gazetës. Një muaj më parë, lajmi i një zbulimi të tillë u përcoll edhe në të gjithë median shqiptare. Mjetet teknike të anijes “Hercules” identifikuan mbetjet në fund të detit dhe të gjithë ishin entuziastë për rezultatet. “Preke, preke! Është fat të prekësh këtë amforë. Po prekni diçka që është bërë përpara se të lindte Platoni”, kështu është përshkruar në gazetë entuziazmi i George Robb, drejtues i misionit dhe anëtar i Florida-based RPM Nautical Foundation. “Ekspedita e nisur në korrik dhe që zgjati një muaj ishte hapi i parë për bërjen e hartës nënujore të pasurive kulturore të bregut shqiptar, në të cilën do të përcaktohen edhe pozicionet e anijeve të mbytura nga antikiteti deri në mesjetë përgjatë 360 kilometër të bregdetit shqiptar. Auron Tare, koordinatori nga pala vendase, shprehet se autoritetet shqiptare shpresojnë të arrijnë një marrëveshje 5-vjeçare për ekspeditat nënujore me RPM, një fondacion jofitimprurës. “Kjo do të jetë një shtytje për të nxitur kërkimet arkeologjike nënujore që deri më tani nuk kanë ekzistuar”, - shprehet ai. “Do të jetë një promovim i mirë për turizmin lokal dhe mund të na çojë në krijimin e një muzeu arkeologjik nënujor”. Arkeologu Adrian Anastasi shprehet se këto ekspedita do të ndihmojnë në mbrojtjen e trashëgimisë kulturore që gjendet nën ujë nga grabitësit e këtyre pasurive. Ky problem ka qenë shumë shqetësues pas kolapsit të viteve ’90 në Shqipëri.
Datimi i anijes në shekullin e IV para Krishtit, mund të jetë e vetmja e kësaj periudhe që gjendet në fund të detit shqiptar. Përcjellja e këtij lajmi në shumë site interneti të këtyre gazetave kryesore ndoshta në ditët në vijim do ta çojë më afër një publiku më të gjerë, ndërsa në Shqipëri pritet viti i ardhshëm për të parë se cilat do të jenë rezultatet e një ekspedite të dytë.

[Hero i Popullit]

me zbulimin e ketij mozaiku shpresohet te hidhet drite mbi vjetersine e elbasanit .
dhe te kalase .

I dashur King Arthur, Historia e Elbasanit tashme eshte njohur. Ky mozaik ndihmon vetem ne studimin apo datimin e nje strukture te vecante te ketij siti arkeologjik. Apo si objekt studimi per arkeologet apo specialistet e monumenteve. Qyteti i Scampinus ose Scampa permendet nga autoret antike qe ne shekujt e pare pas Krishtit. Keto burime tashme jane perkthyer ne shqip dhe jane shfrytezuar nga studiuesit shqiptar. Keto burime historike jane perforcuar nga germimet arkeologjike e here pas hereshme te bera me kohe.
Pra Scampini si qytet e ka filluar jeten sipas Neritan Cekes rreth shekullin e 4 pas Krishtit, si nje stacion rrugor dhe mbrojtes ne dobi te Via Egnati-as. Pra datimin e fillimit te ketij qyteti e njohim. Me tej Scampis ne shekullin e 5 behet qender peshkopale, dhe po ne kete kohe ai pushtohet nga Gotet per nje kohe te shkurter. Rindertohet ne shekullin e 6 nga perandori Bizantin Justinian. Per nje periudhe te gjate nga shekulli i 7 deri ne ate te 11 burimet historike heshtin per kete qytet. Por mbetjet arkeologjike flasin per nje vendbanim tashme te ruralizuar. Jeta urbane rifillon ne shekullin e 12 dhe muret e kalase qe shohim sot datojne ne shekullin e 15 pra ne periudhen e sundimit te Sulltan Mehmeti. Ne kete kohe vendoset dhe emri i ri nga pushtuesit otomane Il-Basan qe nga turqishtja e vejter do te thote "vend i forte ". Me tej ne 1832 kalaja rrenohet nga Reshit Pasha duke humbur funksionin e vet mbrojtes, por qe qyteti vazhdon te mbetet qender e rendesishme ekonomike dhe politike per rajonin.

[Qerim]

Me pikturat e tij murore, ky mozaik duket se i perket nje kishe te hershme.Nje kishe e vjeter ne qender te qytetit qe eshte ne kerthize te Shqiperise.Nje shenje e mire per te gjithe !

[flora57]

Ka mundesi te jete dhe sinagoge jo kishe , por eshte lene ne meshire te fatit, asnje nuk po ve dore e kane lene si gropa e Sejdise ne Tirane. Turp!