Predikimi i se Dieles XVI, E Doganierit, Fariseut(Llk.18:10-15) Nga Episkop Ilia Katri, 02.05.2017
Predikimi i se Dieles XVI, E Doganierit, Fariseut(Llk.18:10-15) Nga Episkop Ilia Katri, 02.05.2017
Predikimi i se Dieles XVII Llk. E Plangprishesit (Llk.15:11-32) Nga Episkop Ilia Katri, Boston.
Fama e Kryepiskopit Anastas psalur nga Episkop Ilia Katri me rastin e dites se emrit te tij,Boston
Predikimi i se Dieles se I te Kreshmes. E Diela e Orthodhoksise (Jn.1:44-52) Nga Episkop Ilia Katri
Predikimi i te Dieles se II te Kreshmes "Grigor Pallamai" (Mk. 2:1-12)Nga Episkop Ilia Katri,Boston
Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë për largimin nga jeta drejt Zotit të Mitropolitit të Filomilit, Z. Ilia (Katre)
Kryepiskopi i Shqipërisë, Fortlumturia e Tij, z. Anastas, pasi mori lajmin e vdekjes së Mitropolitit të Filomilit, z. Ilia Katre, tha:
“Me hidhërim të thellë morëm lajmin e largimit nga kjo jetë drejt Zotit të vëllait tonë të shtrenjtë, Mitropolitit të Filomilit, z. Ilia (Katre), bashkëpunëtorit tonë të zgjedhur më Zotin në periudha të ndryshme të ringritjes nga rrënojat të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë.
Mitropoliti i ndjerë, z. Ilia, në vitin 1992, në atë kohë protopresviter, bashkë me Mitropolitin e ndjerë të Pergjit, z. Evangjelos, dhe me Mitropolitin e Filadelfias, z. Meliton, mori pjesë në komisionin e Patriarkanës Ekumenike, që nisi bisedimet me Presidencën e Shqipërisë lidhur me administrimin e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë. Pas vdekjes së priftëreshës së tij, Elenit (2001), ai u zgjodh Episkop Titullar i Filomilit për Episkopatën Orthodhokse Shqiptare në Amerikë (2002), nën juridiksionin e Patriarkanës Ekumenike. Gjithashtu, ai ka qenë Drejtor i Akademisë Teologjike “Ngjallja” në Durrës (2003-2007) dhe përfaqësues i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë deri në vitin 2022, në bashkëbisedimet teologjike dypalëshe të Orthodhoksëve me Romano-Katolikët, me Anglikanët dhe me Reformatorët (Protestantët).
Hierarku i paharruar kishte besim të patundur në Krishtin, spiritualitet të thellë orthodhoks, seriozitet dhe përkushtim të plotë ndaj Kishës. Dallohej për dashamirësinë e tij për popullin besimtar dhe për kujdesin e veçantë për studentët e Akademisë. Ai ishte bashkëpunëtor i çmuar në përpjekjet e vështira e të mundimshme për zhvillimin e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, e cila do ta kujtojë atë me respekt e mirënjohje.
Pasi i shprehëm me gjithë shpirt ngushëllimet tona familjes së Mitropolitit të ndjerë, z. Ilia, të dielën, në datën 9 tetor, në paraklisin e Kryepiskopatës së Tiranës, bëmë shërbesën e përshpirtjes për prehjen e shpirtit të tij të zgjedhur në tendat e të drejtëve.
Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, në shërbesat e përmortshme, do ta përfaqësojnë: në Boston, protopresviter atë Joan Trebicka, ish-Kryesekretar i Sinodit të Shenjtë; dhe në Las Vegas, atë Konstandin Tuda.
“Lum të gjithë ata që e kanë frikë Zotin, ata që ecin në udhët e tij”
Nga Kryepiskopata e Tiranës,
9 tetor 2022
Sherbesa kishtare mortore per Mitropolitin Ilia mbajtur ne Las Vegas, ku mori pjese edhe Kryepeshkopi i Kishes greke ne Amerike, Hiresia e Tij Elpidoros, i cili mbajti meshen se bashku me 16 prifterinj te mbledhur per te percjelle shpirtin e bariut te dashur ne Mbreterine e Qiellit.
Video: https://www.youtube.com/watch?v=TXNZVl9L2Ok
At Ilia (Katre) Nuk e Ndante Ortodoksinë nga Meshimi Shqip, Tani kjo i Takon Pasuesve të Tij
Rafaela Prifti/
Mitropoliti Ilia (Katre) (1937-2022) kreu i Dioqezës Shqiptare Ortodokse të Amerikës i kishte të pandara përkushtimin ndaj besimit kristian nga edukimi teologjik dhe meshimin në gjuhën shqipe, detyrë e cila tani u takon pasuesve të tij.
Kur At Ilia ndërroi jetë në 6 tetor 2022 në moshën 85 vjeçare, shërbimet fetare të riteve ortodokse nisën nga data 10 në kishën shqiptare të Shën Trinisë në Boston vazhduan te mesha e funeralit, e cila u transmetua nëpërmjet platformës elektronike nga kisha ortodokse greke Shën Joan Pagëzori në Las Vegas dhe përfunduan në datën 15 me një ceremoni private të përcjelljes për në banesën e fundit nga kisha greke e Shën Gjergjit në Sault Ste. Marie në varrin e familjes Katre në vendlindjen e tij në Miçigan. Udhëtimi i fundit nëpër këto vende përfaqëson një hartë të pjesshme të shërbesës dhe jetës së tij në Amerikë sepse Hirësia e tij meshonte gjithashtu në Kanada dhe në Shqipëri. Hierarkia më e lartë klerike ia bëri nderet e duhura dhe e quajti ndarjen e tij nga kjo botë “humbje të rëndë për Ortodoksinë në Amerikë.” Dielli online botoi njoftimin mortor shoqëruar me një biografi shumë të përmbledhur dhe më pas një kronikë të zgjeruar. Për ta plotësuar portretin e Atit Ilia por edhe për të menduar për orientimin e mëtejshëm për kishën, ky shkrim përqendrohet në disa momente të karrierës së tij.
Mitropoliti Ilia i Shën Trinisë së Bostonit të poshtëm (South Boston) ishte i vetëdijshëm për efektin që ka gjuha në mbrujtjen e vlerave shpirtërore dhe kombëtare. Në biografinë e tij komponenti edukativ është i pranishëm në rolin e tij si këshilltar shpirtëror i trupit studentor në Universitetin Northeastern (NEU), si drejtues e prezantues i një programi radiofonik në shqip si edhe kontribues në gazetën shqipe Drite e Vertet. Kaq shumë i jepte rëndësi gjuhës dhe aq mirë e kishte përvetësuar shqipen, ndonëse ishte lindur dhe arsimuar në Amerikë, sa i bënte besimtarët të mendonin se atë e kishte “gjuhën e parë”. Rev. At Andrew (Rubis) i Kishës së Shën Joan Gojartit në Filadelfi tregon me humor sesi e mbante të qeshurën kur shqiptarët i thoshin: “Sa mirë e ka mësuar anglishten At Ilia!”
Në një moment reflektimi mendova se është me vend që shkrimi kushtuar Hirësisë së ndjerë të jetë në shqip në vend të anglishtes. Më shumë se nderim ndaj tij është njohje e një komponenti identifikues me misionin e At Ilias, të cilën e ka shprehur me rrjedhshmëri në ceremoninë përkujtimore të 100 vjetorit të meshës në gjuhën shqipe të Imzot Nolit në Boston. (Xhirimet dhe videoklipi nga gazetari Ardian Murraj) https://youtube.com/…/UgkxdKsxsdhAJo...D3yNIA-cUm9Hbg
At Ilia nuk kishte qenë në ndonjë meshë të Nolit dhe ishte takuar me të vetëm një herë, por e quante meshimin në shqip “një akt të një rëndësie të pazëvendësueshme” “aq sa ta festojmë pas 100 vjetëve,” vërente ai. Tek përkthimet e Nolit të librave teologjike origjinale nga greqishtja, ai vlerësonte jo vetëm bukurinë e veçantë të tyre në gjuhën shqipe, por edhe edukimin me ortodoksizëm të brezave të tjerë. Si fëmi ai dhe vëllai binjak, të lindur në një familje emigrante shqiptare, ishin frymëzuar nga prifti i kishës ortodokse greke Shën Gjergji në Sault Ste. Marie, në Miçigan, ku mësuan shqip dhe greqisht. Të dy u bënë priftërinj, me tituj Mitropoliti Makarios i Torontos dhe Mitropoliti Ilia i Filomelionit dhe meshuan në të dy gjuhët.
Ilia Katre ndiqte studimet në Seminarin teologjik Kryqi i Shenjtë në Brukline, Masaçusets në kohën kur Noli, pak i shtyrë në vite, meshonte në Boston. At Ilia shprehte adhurim për figurën dhe veprën e Fan Nolit, sepse “i dha jetë dhe gjallëroi si besimin ndaj fesë ashtu edhe ndjenjat kombëtare patriotike”. Vlerësimi mund të tingëlloj paksa paradoksal duke u nisur nga ndarja kishtare ku Noli mori “përsipër organizimin e kishës shqiptare nën kishën ruse,” për ta shkëputur nga Patrikana greke, ndërsa At Ilia, u hirotonis prift nga Peshkop Marku në Kishën e Trinisë së Shenjtë (Bostoni i poshtëm) në vitin 1962 dhe kur u bë vejan në vitin 2002, u dorëzua peshkop në Dioqezën Ortodokse Shqiptare të Amerikës nën Patrikanën Ekumenike dhe u ngrit në rangun e Kryepeshkopit me titullin Mitropolit në 2019. Megjithatë qysh në vështrim të parë shfaqen disa ngjashmëri që gjenden të renditura tek paraqitja e shkurtër historike që jep vetë Fan Noli në librin Fiftieth Anniversary of the Albanian Orthodox Church in America 1908-1958 (Pesëdhjetë vjetori i Kishës Ortodokse Shqiptare në Amerikë 1908-1958) ku përshkruan kushtet në të cilat u dorëzua prift nga Mitropoliti Platon në Nju Jork dhe nisi misionin shqiptar në Boston si degë e Kishës ruse në Amerikë. “Programi i tij (Nolit) ishte, së pari, të meshonte në gjuhën që kuptohej nga besimtarët, pra të përdorej shqipja në vend të greqishtes në kishat ku kishte besimtarë shqiptarë, së dyti të kishte priftërinj dhe peshkop shqiptarë në vend të atyre grekë të cilët ishin agjentë politikë të një shteti të huaj, së treti të themelohej Kisha Autoqefale në Shqipëri.” (përkthimi i autores, faqe 5) Noli e quante shkëputjen ose “emancipimin nga Patriku i Konstantinopolit absolutisht të domosdoshëm për shkak se (Patriku) ishte drejtues politik dhe fetar i grekërve nën sundimin turk.” (përkthimi i autores, ibid) Për sa i takon dy pikave të para, Mitropoliti Ilia nën juridiksionin e Patrikanës Ekumenike ishte i vetëdijshëm si për rëndësinë e meshimit në gjuhën shqipe ashtu edhe për përgatitjen e priftërinjve shqiptarë. Mesha e tij e fundit më 17 shtator 2022 ishte dita kur plotësoi një nga dëshirat e tij të shumëpritura, dorëzimin prift të At Andrew (Andrea) (Rubis) në Kishën e Shën Joan Gojartit në Filadelfi. “Ai thoshte “Përpara se të vdes dua të dorëzoj Andrean prift!” dhe ashtu u bë,” tregon At Andrew me një ndjenjë lehtësimi për dëshirën e plotësuar të Hirësisë. Dorëzuar dhjak qysh në gusht 2008, prifti Andrea tregon sesi gjatë meshës, Mitropoliti Katre i ulur në ndenjëse, dukej sikur flinte, por në përfundim të shërbesës, e merrte mënjanë At Andrew dhe i kërkonte shpjegime duke e pyetur “Përse e bëre këtë kështu?”. Kujdesi dhe vëmendja edhe ndaj hollësive në dukje të parëndësishme ishin pjesë e metodës së punës së tij. “Ai kishte zotësinë ta ndiqte mbarëvajtjen e shërbesës me detaje edhe atëherë kur ti mund të mendoje se nuk e kishte mendjen aty. Unë habitesha kur shikoja se nuk i kishte shpëtuar asgjë nga mesha,” pohon At Andrew gjatë bisedës sonë. Pa hyrë në krahasime, ai këtu shpjegon shkurt dallimin e kishës kanunore si një trup këshilltar, në të cilën një peshkop nuk mund të jetë më vete. Është referencë që lidhet me natyrën e ligjit kanunor, strukturën e organizmit dhe juridiksionin e kishës – një pikë e fortë diverguese për klerikët dhe dioqezën sot. “Edhe pse unë dhe ai kishim qëndrime të ndryshme,” thotë shumë i nderuari At Artur Liolini, Kancelar Nderi i Katedrales së Shën Gjergjit në Boston, “At Ila ishte mësues i mirë për pasuesit e tij. Ai kishte kulturë të gjerë në liturgjinë ortodokse ashtu si edhe në trashëgiminë shqiptare.”
Mitropoliti Ilia argumentonte se vlerësimi i figurave duhet të bëhet në kontekstin kohor e historik të kohës, në mënyrë të paanshme dhe me kritere objektive: “Qëndrimet e njeriut mund të shikohen vetëm në raport me rrethanat e kohës kur jetoi dhe jo jashtë atij konteksti.” Ndërsa i shikonte cilësitë e Nolit të trupëzuara në veprën e tij jetëgjatë, parësore midis tyre ishte zotësia e tij si prijës. “Noli ishte njeri i shumëanshëm, me kulturë të jashtëzakonshme dhe i hapur për mundësi të mëtejshme, që e dallon atë si drejtues. Veprimtaria e tij nuk u kufizua vetëm në Amerikë, por edhe jashtë, nuk u përqendrua vetëm në një sferë por në disa, si në atë politike, gjuhësore, fetare.” Kontributi i secilit do t’i mbetet kohës dhe brezave që vijnë por sidoqoftë mund të pranojmë se vlerësimi për Fan Nolin është në mënyrë të panshmangshme i ndërlidhur me misionin e kishës atëherë dhe çfarë mesazhi përcjell për orientimin e kishës sot. Mitropoliti Ilia e konsideronte veten pasues të Nolit kur pohonte: “Ne jemi trashëgimtarë të punës dhe veprës së tij, sidomos ne klerikët shqiptar e peshkopë që meshojmë në gjuhën shqipe. Çdo njeri në kohën e tij jep ndihmën e vet për ecurinë e kombit dhe të shtetit gjë për të cilën historia do ta gjykojë më vonë.”
Aurorja falenderon për kontaktet Michael Gregory Comptroller i Dioqezës Shqiptare, Kisha Ortodokse në Amerikë (Albanian Archdiocese – Orthodox Church in America)
Gazeta Dielli
Nxitje Kryebaritore drejtuar Dioqezës Ortodokse Shqiptare të Amerikës
Nxitje arkibaritore
Nga Shkëlqesia e Tij Kryepeshkopi i Amerikës Elpidoforos
Për Dioqezën Ortodokse Shqiptare të Amerikës
10 nëntor 2022
(Përmes Zoom)
Etërit e nderuar,
Të dashur vëllezër dhe motra në Krishtin,
Unë vij sot tek ju me një zemër që mbart dhe trishtim dhe shpresë të mirë – pikëllim për humbjen e vëllait tonë të dashur në Krisht dhe bashkëshoqëruesit në Frymën e Shenjtë, të ndjerit Mitropolitit Ilia të Filomelionit. Nuk jemi ende në ditën e dyzetë nga ndarja e tij dhe vakuumi që është krijuar nga mungesa e tij, të gjithë ne e ndjejmë fuqishëm. Por siç thotë apostulli Pal:
… të mungosh nga trupi do të thotë të jesh i pranishëm me Zotin. *
Ndaj marrim zemër nga fakti se ky hierark, i cili i shërbeu Kishës Shqiptare për kaq shumë dekada me të gjitha forcat, është i pranishëm me Zotin dhe lutet me ne për të ardhmen e Dioqezës Ortodokse Shqiptare të Patriarkanës Ekumenike në Amerikë. .
Prandaj, vëllezër e motra të mia, kam një shpresë të mirë për këtë Dioqezë dhe lutem që edhe ju ta bëni këtë. Ka shumë punë për të bërë, në mënyrë që përpjekjet që kanë dhënë një korrje shpirtërore deri më sot, të shtrihen në dobi të brezave që do të vijnë.
Kjo është një kohë tranzicioni - një kohë kur ne do të lëvizim si Një Trup i Vetëm në Krishtin në apostullimin e ardhshëm në të cilin na thërret Zoti ynë. Dëshiroj t'i siguroj të gjithë se si Eksarku i Patriarkanës Ekumenike në Amerikë, do të jap maksimumin tim për të siguruar një ecuri të qetë për Dioqezën e dashur Ortodokse Shqiptare, në mënyrë që të sigurojë një të ardhme në përputhje me të shkuarën e saj.
Nuk mund të harrojmë kurrë trashëgiminë e kësaj dioqeze, si dhe rinovimin dhe rikonstituimin e Kishës Ortodokse në Shqipëri. Të gjithë ju keni qenë vendimtar për ringjalljen e Ortodoksisë në Shqipëri, e cila tashmë ka vendin e merituar si një nga Kishat Autoqefale.
Roli i kësaj Dioqeze – veçanërisht nën Mitropolitin e ndjerë Ilia, dhe kërkimi i tij i vrullshëm për apostullimin e vërtetë ndaj Atdheut Shqiptar – nuk mund të harrohet kurrë. Gjithë Shenjtëria e Tij dinte se ku të gjente partnerë për të ndihmuar në rivendosjen e Ortodoksisë në Shqipëri. Dhe të gjithë ju duhet ta dini se Patriarkana Ekumenike do të vazhdojë të jetë partneri juaj në të ardhmen.
Prandaj, le të marrim kohën që kemi përpara për të mësuar nga njëri-tjetri dhe për njëri-tjetrin, në mënyrë që t'u shërbejmë në mënyrë më të përsosur nevojave të besimtarëve të kësaj dioqeze.
Do të doja të dëgjoja shqetësimet tuaja dhe shpresat tuaja për të ardhmen. Nëse ka ndryshime që duhen bërë, zhvillime që duhen marrë parasysh, ne do ta bëjmë këtë së bashku. Askush të mos ketë frikë nga riorganizimi radikal. Sepse si një nënë e dashur, Kisha Nënë e Kostandinopojës ka në zemrën e saj vetëm mbrojtjen shpirtërore dhe përparimin e kësaj Dioqeze.
Sa për mua, ju premtoj përpjekjet e mia më të mira për të plotësuar nevojat tuaja dhe për t'i paraqitur interesat tuaja Kishës Nënë, në mënyrë që çdo drejtim që është përcaktuar të përqafohet nga të gjithë.
Ju falënderoj për pjesëmarrjen tuaj sot dhe mezi pres të dëgjoj nga ju tani, dhe ta mbajmë të hapur këtë dialog dashurie dhe shprese në të ardhmen.
Zoti na bekoftë të gjithëve!
* II Korintasve 5:8.
Burimi: GoArch.org
Regullat e Postimit
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt