Sytë e Fshehur të Mëndjes
(15 Prill, 2003_3:56)
S'di pse, por kam menduar rreth fjalëve që më tundojnë. Disa fjalë që s'më lënë rehatë mëndjen. Është vet ajo pyetje, "Duhet apo Dua të flas?" Ah, e mbyll një çast çdo herë, e fsheh rreth kujtimeve që më ëmbëlsojnë kujtesën, që them "ah, ato ishin kohëra..." Ah, por shkon më tej, rreth një bote, që s'di se ku ndodhet, nëse është në rrugë përgjatë ecjes, nëse është tek Mali i Dajtit në kujtimin tim, apo mos është një errësirë e zakonshme e mëndjes time. Kto fjalë më tundojnë, sepse s'di kë të zgjedh më parë. S'di vërtetë nëse po i shpreh edhe këto fjali në mynyrën e duhur për të kapur ktë çast. Di disa fragmente të ksaj ndjenje, është edhe kjo që më dha shkash që ta vazhdoj ktë ndjenjë në pafundsi. Mbase s'do t'harrij ta shpjegoj ndonjë herë, por nejse, do t'më bier rruga po prap aty.
Po flisja për Ervin Hatibin sonte. Ai më frymzoj, kujtimi im i asaj kohe, kur kaloja nga shpia e tij tek rruga e Elbasanit në atë Tironë që jeton vetëm në mëndjen time tani. Mbaj mënd sa gëzueshëm i bia baterisë tek shpia e Ervinit. Kur u mblidhshim tek rruga përballë shpisë së tij. S'është historia që po mundoj të përshkuaj, por disa fragmente të endura tani veçse në mëndjen time. Si të thuash, ke një jubox me 1000 këngë, ngaku 30 prej tyre janë sagllom. Janë të endura si aty këtu. Një memorje, por megjithatë s'janë pamja e memorieve, është diçka shumë e thellë, ashtu si një siguri në të cilën e di se çfarë ka përbrënda një mali. Sikur ta dish se tek mali më i afërt, në mes, mu tek ai cep ndodhet një thesar. Ti nga e di? Nuk e di, por është veçse atje, hajd shkojme e kërkojmë...
Fragmente, ah, po një tjetër mbiemër përshkrues, por që prap nuk i bie në shinjestër. Janë fragmente të endura të qënies time në tokë që të gjitha si ndjenjë janë të përbashkta. Janë çdo gjë, çfarëdolloj pamje që kam parë, si kuklla në televizion që kam parë, si horizonti në dritare, por edhe ajo shgarravinë tek muri pranë plehrave. Një e ecur tek xhiroja, një kalim te rruga e Elbasanit, ose një e luajtur poshtë pemës kur isha 5 vjeç. Të gjitha këto çaste i përmbledh veçse diçka: janë kalime, shikime të diçkaje pa e patur vërtetë mëndjen tek ajo, por në të njëjtën kohë duke e parë shumë vërtetësisht. Janë çaste tepër mondane, shumë të zakonta, si një këngë intrumentale e Led Zeppelin, Bron-Yr-Aur. Kjo këngë, bashkë me të tjera të Zepelinave, gjithashtu edhe shumë këngë të Ritolkëve më çojnë aty.
Jam drini ai që po shkruan, mbase edhe ju ndiheni kështu. Ka raste kur disa çaste të jetës tuaj përshkruajnë të njëjtën gjë, atë ndjenjë që s'po di sesi ta emërtoj, sesi ta përshkruaj. Them se po e emëroj "Sytë e fshehur të mëndjes", megjithatë shumë emra mund të ketë, vet për faktin se ne kemi sy për secilën kokë, plus mëndja sa sy ka? Për cilën mëndje e kam fjalën edhe unë. Vetë besoj se është ajo mëndje që është ekzistenca jonë. Është "Ne" ose mbase bëj gabim që flas për të gjithë, është ajo ndjenjë "Unë". Çudi është sepse kjo ndjenjë më del e njëjtë sa herë bie në këtë gjëndje, dhe veçse më kujton shumë çaste të jetës që jam ndjerë ashtu. Është gati plotësishtë si një ëndërr telepatike, kur sheh diçka që pas shumë kohe të del në jetë, dhe mendon "hey, e kam parë diku këtë rrethanë, ktë makine të bardhë, ktë kalimtar me xhaketë dhe ktë femër me fustan."
Mbase janë fjalë të bardha ato që po kërkoj. Fjalë me shkronja me të njëjtën ngjyrë me sfondin. Dmth në ktë rastë të bardha sepse letra është e bardhë. Kto fjalë do të ishin të errta nëse do të isha duke kaluar në rrugë me duar në xhepa gjatë natës, ose mbase të errët e kaltër nëse flas për atë ditë kur isha një fëmij me gjyshin andej nga kodra e liqenit. Por do të ndryshonte shumë ngjyra këto shkronja kaq të shkreta se bojën s'po ja gjej dot. Do të ishin duke ndryshuar nga e gjelbër e errët në ngjyrën e errët të qiellit duke perënduar. Me devijime fjalish aq të shpeshta sa edhe lëkundjet e dorës time nga përdorja me gjyshin tim. Jo, mbase më thjeshtë, nga përdredhja e asaj rruge që s'më kujtohet nga liqeni i Tiranës. Më kujtohen veçse disa fragmente pamjesh, të kisha mijra duar do t'i kisha pikturuar të gjitha.
Ku po shkoj edhe unë? Nuk e di, është në fat të ksaj ndjenje, është sa herë mbyll sytë, sa herë vështroj shoqërinë, sa herë jam duke kthyer kokën, sa herë puth vajzën që dashuroj, por e vetmja gjë: nuk ndodh kur dua unë! Tani m'erdhi të flas kështu megjithëse tani e di se këngë si Bron-Yr-Aur më çojën tek ajo ndjenjë. Në ktë çast ndihem kështu, dhe unë pi i jap dorën, dhe e ftoj të vallëzoj me mua. Është e fortë, një fallxhore më tha se në 13 Prill, gjeri në 8 qershor yjet dhe planetet janë në favorin tim. Në janar ajo më shpjegoj gjëra të tilla si, rrutullimi i planeteve, vëndlindja ime, dhe ditëlindja ime, të gjitha këto cilke rrutullmime që bëjnë edhe natë/ditën e fatit tim. Ja boj hallall asaj se po ma kap fatin. Shpresoj unë ta mbaj fortë dhe ti besohem një të endure të rrezikshme si kjo. Çdo njeri ka një yll që i përket, mbase është më i madh se ç'mund të besojm...
... kur isha i vogël, rreth 4-5 vjeç mendoja se Gjithësia dhe Yjet janë thjeshtë një glob i vogël, si një nga ato që hasim nganjëherë, por që ndodhej tek shtëpia e Zotit, dhe ky i fundit i ulur në një kolltuk lëkure, me librarinë e tij pas kurrizit të tij e pasuruar plot më libra, dhe ky që sheh globin e Gjithësisë aty pranë kolltukut në një tavolinë të vogël dhe që e rrutullon duke e soditur. Qesh me ne që qajmë, që mallkojmë, me ne që gëzohemi, ose me ata që vetvriten me mendimin se shkojnë në parajsë... dhe ky Zoti që qesh me të madhe: "He është veçse një Zoti që ju kontrollon juve, Djalli nuk ekziston, ai është veçse maska ime ndonjë herë kur them t'a ndryshoj pak humorin e ditës. Ju fëmijët e mij, laboratori im, bëni çfarë duhet të bëni se Zoti po i shkruan të gjitha tek libraria ime ktu në kurriz timin..."
Thuaj më pas nëse s'besoj në Zot apo jo. Hëhëh, vetëm ta dija se ku është kjo shpia e atij, por s'ka rëndësi, intuita është kjo ndjenjë që po mundohem të përshkroj. Është si një nga ato këngët e Enigmave një rikthim në fëmijëri, ose një "Ne erdhëm nga thellësia..." Janë veçse ndjenja që më kujtojnë kur isha në furgon me kushuririn tim, dhe unë që shihja kodrën në të djathtë. Kot meqë e kisha parë atë në të majtë. Janë si atë ditët kur shkonim në plazh me shoqërinë, por edhe vetëm. Kur je duke notuar në det dhe mendon se çfarë ka në thellësinë e detit, sidomos kur kam qënë në Durrës, nganjëherë mendoja se vërtetë ka një anije Ilirie aty në thellësi, poshtë këmbëve të mija. Dhe më duket vetje se jam në kohën e Ilirëve, kur ndërgjegjshëm e di se është veçse mendimi im, por megjithatë, ata po aty kanë qënë, në të njëjtin vënd.
Është e çuditshme, kjo ndjenjë më vjenë gati vetëm nga njërzit Arjanë, sidomos nga një këngë Çiftelie e çfarëdolloji mali por edhe ndonjë këngë për Detin nga Polofonia e zërave. Të gjitha ato e bashkojnë një zë, që i lidh bashkë ajri, por ndjenja është tek unë. Është tek ai çast tepër i veçant por edhe aq i zakoshëm. Është si tek ajo ditë që ndjeva shqipen të shqiptohej nga Pema e Dushkut në Dodonë. A thu se i kam dëgjuar vërtetë ato fjalë, nuk e di, por është kjo ndjenjë shumë e fortë tek unë. Pse më erdhi kështu? Pse duhet të kisha kuptuar një gjë kaq që moçme për një tokë nga ana tjetër e rruzullit ndaj asaj toke.
Sa herë mendoj për ku jetoj, dhe sesi gjithçka është për "imazh" shumë të rrallë janë ata që të kuptojnë se kush je. Shumë më dinë emrim, por jo drinin. Jetoj në një nga qyetet më të rinj në botë, dhe më të famshëm sot por përbrënda meje ndjell ndjenjat e një lufte me shpata Kelte. Ato ndjenjat e një thirrjeje Taulante, dhe ato të historive arjane si borë-bardha dhe xhuxhat e saj. Si shtatë mëkatet e purgatorit, dhe si unë që vërtitem rreth përmbarmit të tyre, megjithëse nganjëherë përfundoj në Parajsë dhe nganjëherë në Ferr. Dantja e kishte shkruar për jetën toksore, dhe s'do ta kishte bërë këtë mundim pa dashuruar të dashurën e tij që s'më kujtohet emri. S'ka shumë rëndësi, është ajo vajzë që ka rëndësi.
Është pranverë, dhe gjethet po mbijnë prap, shiu që bie e bën tokën të frymarrë një aromë jete. Të paktën kështu më duket. S'di më ç'them për këto fragmente, për këto çaste, ah po, Londra më kujton ktë ndjenjë, s'di pse. Megjithatë ato s'mbrajnë kurrë, të paktën sa të jemë gjallë.
Janë këto fragmente të mbledhura bashkë, por nga pafundësia e tyre, nuk harrijnë kurrë ta plotësojnë atë mozaik, atë puzzle, por thjeshtë secila e prej tyre më ëmbëlson, më gëzon, më jep frymë, më jep gjënë më të thjeshtë të çastit...
Gëzim i pavetëdijshëm mbase kjo është fjala që e përshkron çiltërsinë...
megjithatë s'ka rëndësi...
drini.
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt