thënie të bukura dhe shprehje nga njerëz të mëdhenj

[ATMAN]

Sistemi Arsimor i Epokës Mahábhárata


Tani do të merrem me sistemin arsimor gjatë periudhës Mahábhárata.

Në epokën Vedike nuk kishte asnjë sistem arsimor në veçanti. Në përgjithësi, studentët shkonin në shtëpinë e gurusë në moshën pesë vjeçare dhe, duke përfunduar studimet në moshën njëzet e katër vjeç, ktheheshin në shtëpi. Arsyeja për të mos pasur një sistem arsimor solid në epokën Vedike ishte vendosja jo e plotë e as monarkizmit në atë kohë. Gurutë do të ruanin katuspatinë e tyre duke iu lutur publikut. Studentët nga ana e tyre u mbajtën nga catuspathiis.

Si fazë e parë e të mësuarit, duhet të mësohet gramatika. Por në epokën Vedike nuk kishte asnjë gramatikë të gjuhës Vedike. Gjuha Vedike ishte një gjuhë e folur. Përveç kësaj, nuk kishte asnjë skenar dhe njerëzit nuk dinin të shkruanin. Prandaj nxënësit do të mësonin përmendësh gjërat e shqiptuara nga gurutë. Kjo është arsyeja pse një sistem solid nuk mund të evoluohej. Meqenëse studentët dëgjonin gurutë e tyre dhe mbanin mend gjërat e folura, Veda u quajt "Shruti". Shruti do të thotë "vesh" si dhe "të dëgjosh". Njerëzit në epokën Vedike as nuk e kuptonin mirë vlerën e arsimit, një domosdoshmëri për mprehjen e intelektit. Nëse kaloni nëpër Veda, do të hasni një mijë e një gabime gramatikore, d.m.th., nuk ishte bërë asnjë gramatikë. Një gramatikë e fortë sakrishte është bërë nga Panini. Panini, një dijetar i madh dhe gramatikani i parë i Sakrtas, ishte një Pakton i zonës së Peshavarit.

Gjatë periudhës Mahábhárata kishte një sistem në fushën e arsimit deri diku. Në catuspathiis kishte edhe njëfarë solidariteti financiar, pasi mbretërit dhe njerëzit ndihmuan financiarisht. Gjuha Vedike kishte vdekur në epokën Mahábhárata. Gjuha e popullit ishte Prákrta. Megjithëse nuk kishte një gramatikë të fortë të shkruar, kishte një lloj strukture gramatikore.

Megjithëse të gjithë shkonin në shtëpinë e gurusë për të studiuar, kishte edhe disa studentë ditorë. Studentët nga vende të largëta do të jetonin në shtëpinë e gurusë. Në fazën e parë ata do të mësonin gramatikën, pastaj njohuritë e përgjithshme të lëndëve të ndryshme. Pas kësaj ata do të mësonin artin e përdorimit të armëve të ndryshme, sipas aftësive të tyre. Ata që ishin të interesuar të mësonin shastrat (shkrimet e shenjta) ja u mësuan atyre.

Në epokën Vedike kishte ndarje sipas prirjeve profesioneve, por nuk kishte fare kasteizëm. Por gjatë periudhës Mahábhárata, kishte edhe ndarje kaste dhe njëfarë ndjesie kaste, ose kasteizëm. Prapëseprapë, martesat ndër kasteve ishin të zakonshme dhe në një familje dikush mund të ishte një Vipra (intelektual), dikush një Shúdra (punetor), dikush një Vaeshya (tregtar), siç u përmend më herët. Kasteizmi nuk kishte hyrë ende. Ata që kishin aftësi për përdorimin e armëve do të studionin artet marciale më shumë se shkrimet e shenjta. Edhe një person i lindur në një familje Vipra, nëse do të ishte i interesuar, mund të studionte përdorimin e armëve më shumë sesa shkrimet e shenjta. Për shembull, ishte Drona, i cili ndonëse i lindur në një familje Vipra, ishte ekspert në përdorimin e armëve, pasi ishte i interesuar për to. Por personat e lindur në familjet Vipra e humbën respektin nëse bëheshin shumë të aftë në përdorimin e armëve.

Kishte gjithashtu një lidhje të ngushtë midis sistemit arsimor dhe sistemit shoqëror, d.m.th., shoqëria donte që personat që vinin nga familjet Kśatriya të ishin ekspert në aftësitë ushtarake, pasi ishte detyrë e Kśatriyas të mbronin vendin. Sistemi shoqëror ishte se vetëm Kśatriyas-luftetaret duhej të mbronin vendin, nëse pushtohej; kjo rezultoi në një dobësi të madhe të shoqërisë, duke çuar në humbjen e Indisë kur u pushtua nga forcat e jashtme dy mijë vjet pas Mahábhárata, ku shumica e Kśatriyas ishin vrarë, duke shkaktuar një reduktim të madh të numrit të tyre.

Logjika (nyáya), kodi shoqëror (smrti), gramatika e gjuhes sakrta dhe shkenca e spiritualitetit u përfshinë në kurrikulën arsimore të periudhës së atëhershme. Por ajo që ne e quajmë filozofi sot nuk kishte lindur ende.

Filozofia më e vjetër në botë është filozofia Sáḿkhya e Kapil. Megjithëse filozofia Sákhya u shkrua pak kohë pas periudhës Mahábhárata, prirja filozofike ishte depërtuar tashmë në mendjet e njerëzve të asaj periudhe. Filozofia e parë botërore u formulua në Indi dhe u përgatit në fushën e betejës së Mahábhárata-s. Siç u tha më lart, nuk kishte as filozofi dhe as libra në epokën Vedike, por kishte shpirt mësim dhënien e zakonshme. Në periudhën e Mahábhárata-s kishte mësime shpirtërore, kishte libra, por nuk kishte filozofi. Pas Mahábhárata-s, njerëzit filluan të mendojnë shumë seriozisht për origjinën e botës, për detyrat e qenieve njerëzore, në bazë të mësimeve të Zotit Krśńa në Giita. Për shkak të këtyre pyetjeve, njerëzit krijuan filozofinë e parë, pasi morën përgjigjet e këtyre pyetjeve. Prandaj Maharshi Kapil ishte pas Mahábhárata-s, jo para tij.

Në epokën Mahábhárata arsimi jepej me anë të gjuhes samskrites. Gjuha Vedike ishte një gjuhë e vdekur atëherë. Gjuha e popullit ishte Prákrta, por mësimi nuk ishte në mediumin Prákrta. Librat në Prakrta ishin gjithashtu shumë të pakta. Në përgjithësi njerëzit nuk shkruanin në Prákrta. Gjuha Prakrta u reformua dhe gjuha që u krijua nga reformimi u quajt Saḿskrita.

Saḿskrta nuk është gjuha Vedike. Pas vdekjes së gjuhës Vedike lindi Prákrta. Gjuha sintetike që u bë duke korrigjuar gjuhën Prakrta njihej si Saḿskrta. Saḿskrta do të thotë "i reformuar" - reformimi i gjuhës Prakrta.

Në epokën Vedike shprehja e adresës ishte Bho árya - árya do të thotë "i respektuar". Në epokën Mahábhárata, d.m.th., në Prákrta, árya u bë ájja.

Në atë epokë, pas vdekjes së gjuhës sakrta (që do të thotë këtu gjuha Vedike), u shfaqën shtatë gjuhë Prákrta. Në lindje të Allahabadit në Indinë Lindore ishte Magadhii Prákrta; në perëndim të Allahabadit dhe në lindje të Delhit, d.m.th., në Indinë Qendrore Veriore, ishte Shaorasenii Prákrta; në Punjab, Kashmir dhe Himachal, d.m.th., në veriperëndim të Delhit, ishte Paeshacii Prákrta; në perëndim dhe në veri të kësaj toke Paeshachii (në Afganistan dhe Rusinë Jugore) ishte Pashcatya Prákrta; në jug të Multanit, d.m.th., në Sindh dhe në Baluchistanin e Jugut, ishte Pahlavii Prákrta; në Indinë Qendrore Malavii Prákrta; dhe në Indinë Jugperëndimore, d.m.th., Maharastra dhe Goa, ishte Maharastrii Prákrta. Këto ishin shtatë gjuhët Prakrta.

Por personat e arsimuar nuk e përdornin Prákrta. Ata shkruan pak libra Prákrta. Udhëheqësit e Mahábhárata, Pandavas dhe Kaoravas, folën në Shaorasenii Prákrta, por ata nuk e shkruan atë gjuhë. Kur pandavat po flisnin me Kuntin ata përdornin një gjuhë të përzier të Paeshácii dhe Shaorasenii Prákrta, por kur flisnin me një zotëri ata përdornin Shaorasenii Prákrta të reformuar, d.m.th. Saḿskrta. Saḿskrta nuk ishte gjuha e natyrshme (mátrbháśá) e askujt dhe as nuk ka qenë ndonjëherë. Gjuha natyrore e Krśńa ishte Shaorasenii Prákrta. Me Vasudeva, Nanda dhe Yashoda Ai foli pikërisht në këtë gjuhë, por me Pandavas dhe Kaoravas foli gjuhen në Saskrta.

Siç ju thashë më herët, në epokën Vedike një zotëri i drejtohej si árya. Në gjuhën Shaorasenii, gjuha natyrore e Krśńa, gjyshja e Hindis (që është çështje lavdie për Hindisht) árya u bë ájja. Pas kësaj, kur Shaorasenii vdiq, ájja u bë ájjii në Ardha Shaorasenii, nëna e Hindi. Ájjii u bë jii në hindishten e tanishme.

Arsimi në atë periudhë ishte në Saskrta dhe njerëzit shkruanin në gjethe thupër, jo në gjethe palme. Libri i famshëm i asaj epoke është Mahábhárata, një pjesë e të cilit është Giitá. Në epokën Mahábhárata njerëzit filluan të shkruanin Veda, por shkrimi u përfundua pas një kohe mjaft të gjatë. Në Giitá gjejmë ndikimin e vetëm një libri ose grupi librash - Upanishads Vedike - sepse i vetmi libër që mund të quhej më i vjetër se Giitá ishte Veda, i cili gjithashtu nuk ishte shkruar plotësisht. Pjesa e Vedës që ka të bëjë me diturinë është Upanishads.

Ju e dini se Veda ka dy pjesë - e para është Karmakanda dhe e dyta është Jiṋánakanda. Në Jiṋánakanda nga ana tjetër ka disa pjesë - Aranyaka dhe Upanishads. Pra, ndikimi i Upanishadëve në Giitá dhe madje edhe në Krśńa është shumë i qartë. Dhe ndikimi u shpreh kur Zoti Krśńa filloi t'u përgjigjej pyetjeve të ndërlikuara filozofike të Arjunës. Dhe filozofia Sáḿkhya e Maharshi Kapil është thjesht shpjegimi filozofik i Jiṋánakandës Upanishadike.

Rreth dyqind vjet pas Mahábhárata-s ne gjejmë në catuśpáthiis dhe në kompleksin arsimor të Indisë mësimet e dijes filozofike. Në atë periudhë filozofia nënkuptonte filozofinë e Kapil's Sáḿkhya. Megjithëse mësimi i filozofisë filloi dyqind vjet pas Mahábhárata-s, ne mund të flasim për Kapilin si një bashkëkohës të Mahábhárata-s, pasi dyqind vjet nuk janë një periudhë shumë e gjatë. Dhe në atë periudhë, nëse njerëzit flisnin për një njeri të letrave, do të thoshte pa ndryshim Kapil. Në gjuhën sakrta fjala Kapila ka marrë kuptimin e "dijetarit të parë" (ádi vidván), d.m.th., ishte Maharshi Kapil ai që mori njohjen e parë si dijetar.

Gjatë epokës Mahábhárata, pańd́itas që jepnin mësim në catuśpáthiis u ndihmuan si nga qeveria ashtu edhe nga publiku. Populli e konsideroi atë si një vepër të shenjtë për të ndihmuar catuśpáthiis, të cilën ata e bënin me ushqim, veshje, etj. Kjo ishte diçka spontane. Çdo pańd́ita ishte dirigjenti i një katuśpáthii dhe nuk kishte gjë të tillë si universitet. Çdo pańd́ita krijoi sistemin e tij arsimor dhe kurrikulën sipas dëshirave dhe mësimdhënies së tij. Çdo student që i përkiste një catuspathii ishte adoptuesi (dháráka), mbështetësi (váhaka) dhe mbrojtësi (paripośaka) i një mendimi të veçantë. Studentët e lidhur me pańd́itas të ndryshëm kishin ndryshime të konsiderueshme në njohuritë e tyre. Kishte përplasje të brendshme mendimesh dhe interpretimesh në të gjitha këto catuśpát́hii, d.m.th., çdo catuśpáthii ishte një universitet i vogël në vetvete.

Por në epokën budiste nuk ishte kështu. Në vend të kësaj, universitetet kontrolluese ishin atje. Për shembull, në Indinë Lindore ekzistonte Universiteti Vaneshvarpur Bihara [Vihara], i cili ndodhet në distriktin Rajasahi në Bangladeshin aktual. Në Indinë Lindore, në Amga Desha, në distriktin Bhagalpur afër Kahalgaon, ishte Universiteti Vikramashila Vihara. Në Indinë Lindore, në rrethin Patna, ishte Universiteti Nalanda. Nalanda ishte universiteti më i madh, ai kontrollues. Në anën e kufirit pranë Peshawarit ishte Universiteti Taksashila. Ky ishte gjithashtu një universitet kontrollues.

Në periudhën Mahábhárata, sistemi universitar nuk u krijua nga njerëzit. Dallimi midis catuspathiis të epokës Mahábhárata dhe viharave të epokës budiste ishte se këto të fundit nuk ndihmoheshin nga publiku, por vetëm nga mbretërit. Kjo pati një efekt shumë të dëmshëm, pasi pas përfundimit të epërsisë së Budizmit, kur neo-Hinduizmi erdhi në lëvizje të plotë, të gjitha viharat dështuan, pasi asnjë nga mbretërit nuk vazhdoi t'i ndihmonte. Pra, brenda vetëm njëqind viteve nga fundi i shteteve budiste, të gjitha viharat në Indi pushuan së ekzistuari. Prandaj ne shohim se sa e rrezikshme është që shkollat të varen plotësisht nga ndihma qeveritare. Institucionet arsimore duhet të varen nga ndihma publike dhe jo nga ndihma qeveritare.

Është një fjalë e njohur, chátra. Kjo u zbatua për herë të parë në periudhën Mahábhárata për cilindo nga nxënësit që qëndronin nën tendën (chatra) të ndonjë pańd́it të veçantë. Duke qenë se nxënësit ishin nën kontrollin e, brenda juridiksionit, të një pańd́ita me një shkollë mendimi, ata njiheshin si chátra. Chátra tani është përdorur gabimisht për të nënkuptuar çdo student. Studentët e pranishëm nuk janë chátra. Chátra do të thotë ai që është nën kontrollin dhe juridiksionin (chatra) të një shkolle mendimi të një guru.



Burimi: Sistemi Arsimor i Epokës Mahábhárata

Publikuar ne: Diskurse mbi Edukimin Neohumanist

Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ekendriya

Iikśye-shrńomi-jighrámi svádayámi sprshámyaham.

Qeniet njerëzore dëshirojnë të shprehen në shumë mënyra përmes konkluzioneve të ndryshme të zërit, prekjes, shijes, formës dhe nuhatjes. Dhe ata dëshirojnë të nxjerrin gëzim nga përfundimet e shumta që marrin nga bota e jashtme. Ata thërrasin të gëzuar: “Sa e shijshme është kjo pjatë! Sa e këndshme është era e saj! Sa të shijshme janë perimet.”

Është fakt se qeniet njerëzore janë të lidhura me botën materiale përmes konkluzioneve (tanmatras). Por aftësia njerëzore për të asimiluar këto tanmatra është mjaft e kufizuar. Për shembull një tingull shumë i lartë ose shumë i butë nuk mund të perceptohet nga veshi. Qeniet njerëzore mund të perceptojnë vetëm gamën mesatare të dridhjeve tanmatrike. Zoti Buda e quajti atë "majjhimá mágga", mesi i rrugës. Është një fakt. Poeti Giirish Ghosh tha në këtë kontekst:

Ál gá táre bol ot́he ná

T́ánle cheṋŕe komal tár.

[Nëse nuk e akordoni vargun mjaft fort, nuk do të merrni notën e kërkuar dhe nëse e akordoni shumë fort, do të prishet.]

Ata prej jush që u bien instrumenteve me tela e dinë mirë se nëse telat janë të akorduara shumë lart, ato do të thyhen dhe nëse janë shumë të lirshme, nuk mund të prodhojnë notat e duhura. Megjithëse mendja e njeriut mund të krahasohet me telat e një instrumenti, do të ishte më e saktë ta krahasonim atë me një re që mbush qiellin, duke i sjellë të gjitha objektet brenda domenit të saj. Si zgjerohet mendja e njeriut? Mund të shpjegohet më së miri me analogjinë e resë. Imagjinoni se ka një copëz të vogël reje në një cep të qiellit. Gradualisht ajo zgjeron madhësinë e saj derisa të mbulojë të gjithë qiellin. Ky është zgjerim ektoplazmatik. Ndërsa mendja zgjerohet në të gjitha drejtimet, ajo i sjell të gjitha objektet brenda periferisë së saj. Është thelbësore që mendja të mbajë një përshtatje të përsosur mes vetes dhe objekteve të saj. Një ditë më parë ju thashë se mendja kërkon gjithmonë një objekt dhe kërcen nga objekti në objekt në varësi të shkallës së tërheqjes. Merre rastin e këtij mbështetësi pranë meje. Nëse e marr dhe e lëviz nga e majta në të djathtë, mendja do të mbetet e lidhur me të gjatë gjithë kohëzgjatjes së lëvizjes së saj. Mbani mend, përpara se të them se mendja mbetet e lidhur me objektin për të cilin tërheqja e saj është më e madhe. Në rastin e mbështjellësit, mendja është më e lidhur për ta pasur atë në anën e djathtë sesa në të majtën sepse kjo do të jetë më e rehatshme, dhe kështu preokupimi i saj është me vendosjen e mbajtësit në të djathtë.

Në fazën ekendriya, që është faza e tretë në pratyáhára, njeriu zgjeron sferën ektoplazmike të dikujt ashtu si një re që mbush qiellin – sa herë që reja kalon mbi një objekt, ajo e fut atë brenda sferës së saj të ndikimit. Por kjo nuk është kështu në rastin e Parama Puruśa. Sa herë që sfera e Tij mendore rritet, entitete të shumta dalin brenda mendjes së Tij, mbeten në një gjendje rrjedhjeje për ca kohë dhe më pas treten përsëri në Të. Mikrokozmoset që krijohen, mirëmbahen dhe shpërndahen brenda Mendjes Kozmike janë cilësisht pothuajse të njëjtat mënyra si Parama Puruśa, por natyrisht ato ndryshojnë në mënyrë sasiore. Mendja Kozmike është jashtëzakonisht e gjerë; mendja e njësisë individuale njerzore është e vogël. Mendja e njësisë zgjerohet vetëm në sferën ektoplazmike, si reja që mbush qiellin, dhe në procesin e zgjerimit i sjell mendjet e tjera të njësive brenda sferës së saj të kontrollit. Kur zgjerohet jashtëzakonisht, ai gjithashtu mund të ushtrojë njëfarë ndikimi në mendjen kozmike.

Supozoni se dy njerëz, z. A dhe z. B, kanë mendje të vogël. Pas praktikës së meditimit të thellë, z. A arrin të zgjerojë periferinë e mendjes së tij të njësisë dhe mund të ndikojë në mendjen e z. B. Jo vetëm kaq, ai mund të ndikojë edhe në mendjen e gjerë të Parama Puruśa. Kjo përpjekje për zgjerim mendor quhet Vidyá Tantra.

Procesi shkencor i zgjerimit të mendjes quhet Tantra. Tantra rrjedh si tan + trae (folje rrënjë) + d́a, dhe fjalë për fjalë do të thotë të arrish çlirimin përmes zgjerimit. Supozoni se jeni ulur i palëvizshëm në një vend pasi jeni lidhur me litarë. Tani mund të çliroheni ose duke e prerë litarin me thikë, ose duke marrë frymë aq thellë për të zgjeruar gjoksin sa litari të këputet. Në rrugën e Tantra-s, njeriu zgjeron mendjen për të këputur skllavërinë e vrttis, ripus, pashas, etj. Ky është qëllimi i Vidyá Tantra ose praktikes shpirterore.

Supozoni se një person po përpiqet të zgjerojë mendjen, jo për të arritur Parama Puruśa, por një qëllim të papërpunuar si emri, fama ose pasuria. Në atë proces shkenca është e njëjtë, por rruga aktuale eshte e ndryshme. Ai që ndjek këtë rrugë degjenerohet mendërisht. Kjo gjendje quhet Prakrtiliina avasthá në shkrimet e shenjta. Sepse njerëzit e tillë bëhen po aq të papërpunuar sa materia. Një person, mendja e të cilit është e zhytur në para, bëhet vetë para. Po, një qenie njerëzore e ndërgjegjshme shndërrohet në para të papërpunuara. Qeniet njerëzore janë të vetëdijshme se janë njerëz, por një rupi-monedhe indiane nuk e di se është një rupi. Ka kategori të tjera si kjo si yakśa, gandharvá, kinnara, vidyádhara, vidhehaliina dhe siddha të cilat janë kategorizuar sipas shkallës së ashpërsisë ose hollësisë ektoplazmike. Ju jeni mjeshtri i ektoplazmës tuaj - ju mund ta zgjeroni atë në të gjithë qiellin e gjerë, ose mund ta kufizoni atë në horizontin e një reje të vetmuar. Kjo varet nga vullneti juaj.

Shtatë kategoritë e përmendura më lart ndonjëherë janë përshkruar në shkrimet e shenjta si devayoni. Ata nuk janë saktësisht perëndi, por janë disi të ngjashëm me ta, kështu që devayoni është termi i saktë. Në mënyrë të ngjashme, njerëzit që kanë frikë nga fantazmat nuk e përdorin kurrë fjalën "bhuta" (fantazmë) gjatë natës që të mos e zemërojnë fantazmën. Në vend të kësaj, ata u referohen atyre si "upadevatá" (gjysmë-zot), për t'i qetësuar. Po kështu, në një natë të errët njerëzit nuk përdorin kurrë fjalën "sap" (gjarpër, por "lata" (litar) në vend të kësaj! Dhe në rast të sëmundjeve të caktuara ata thonë se "perëndeshë filan ka treguar mëshirë." Vështirë se mund të përshkruhet si mëshirë, më saktë hyjnesha po shkakton dhimbje, por njerëzit ende e quajnë atë "mëshira e perëndeshës." Nuk do t'i përmend emrat e sëmundjeve, por të gjithë e dini se cilat janë ato.

Le të rifillojmë diskutimin tonë origjinal. Supozoni se një person që bën praktikë shpirtërore duke menduar vazhdimisht për para (d.m.th., po ndjek si shreya ashtu edhe preya) edhe kur është duke medituar. Nëse ai do të vdiste duke menduar për rupi, faktorët e ngurtë dhe të lëngshëm të trupit do të zhdukeshin, por mendja do të vazhdonte të funksiononte përmes tre faktorëve themelorë të mbetur - ndriçues, ajror dhe eterik. Ky trup prej tre faktorësh nuk është qartë i dukshëm për syrin, megjithatë mendja e lindur nga saḿskárat e natyrshme të dikujt ende funksionon përmes tij. “Mendja e patrupëzuar” i shpreh dëshirat e saj mendore përmes vibrimeve. Nëse dikush mund të vendosë kontakt vibrues me ato entitete, do të ishte në gjendje të komunikonte me ta. Duke mos pasur një trup të fortë ose një kordë vokale (si një e ashtuquajtur fantazmë) ata nuk mund të flasin me zë. Pra, për t'i shprehur dëshirat e tyre ata duhet të përdorin dridhjet. Personi, qëllimi i të cilit në jetë nuk është Parama Puruśa, por një tenxhere me pasuri, pas vdekjes do të jetojë pranë një burimi parash në trupin e tij të padukshëm të tre faktorëve. Ju mund t'i quani fenomene të tilla "fantazma" pasi ato nuk janë të dukshme me sy, por termi i duhur është "yaksa". Në gjuhën bengale, njerëzit ndonjëherë thonë "yakśer dhán" ose "pasuria e një yakśa". Një yakśa shpesh ruan thesarin e fshehur nën tokë.

Ky nocion i yakśa ka qenë në modë që nga periudha para-Jaena. Në shumicën e vendeve të tempujve të Jaenas ka pa ndryshim figura të yakśa dhe yakśinii. Në tempullin e Jaena, i cili është gërmuar pranë Ánanda Nagar (selia e Ánanda Márga) janë gjetur figura të yakśa dhe yakśinii. Në kohët e lashta, një klasë njerëzish adhuronin yakśa. Edhe tani në Mithila ka një vend të caktuar ose një pemë banyan ose peepul brenda ose jashtë fshatit që quhet Brahmastán Këtu Brahmastán do të thotë vendi i adhurimit të një yakśa.

Lloji i dytë i devajonit është gandharva. Supozoni se një person po kultivon sinqerisht shkencën e muzikës (një degë e estetikës – nandana vijiṋána) Nandana do të thotë të japësh dhe të përftosh kënaqësi. Ndërsa dikush kultivon shkencën e muzikës, ai merr kënaqësi dhe njëkohësisht i jep kënaqësi Parama Puruśa. Por nëse dikush beson se nandan vijiṋána është gjithçka në jetë dhe neglizhon të Lartësuarin nga i cili buron, ai do të mbetet i zhytur në të edhe pas vdekjes. Subjekte të tilla quhen gandharva. Shkenca e muzikës quhet gandharva vidya. Në shumë vende në Indinë veriore shkollat e muzikës quhen gandharva biddyaláya.

Kategoria e tretë e devajoni quhet kinnara. Njerëzit që kanë një magjepsje të jashtëzakonshme për bukurinë bëhen kinnarë pas vdekjes. Ata kanë një dobësi të madhe për veshjet në modë, stolitë e shtrenjta e kështu me radhë sepse besojnë se nëse janë të veshur mirë do të trajtohen si perëndi. Disa njerëz pyesnin: "Kiḿ puruśa?" - "A është ai burrë?" Në ato ditë njerëzit besonin se kishte një grup njerëzish që jetonin në pjesën veriore të Himalajeve, të cilët ishin gjithmonë të veshur mirë. Për shkak të besëtytnisë ata u trajtuan si një nga devajonitë. Ajo zonë njihej si Kinnara Desha. Emri i një prej rretheve në Himachel Pradesh është gjithashtu Kinnara. Në veri të distriktit Kinnara është Kiḿpuruśa, emri Saskrta për Tibetin. Kiḿpuruśa do të thotë "A janë ata njerëz?" Në Indinë e lashtë, besimi i përgjithshëm ishte se ata ishin superiorë ndaj njerëzve, se ata ishin devajoni. Pra, Tibeti u quajt Kimpuruśa Varśa. Disa njerëz kanë një interpretim të ndryshëm. Thonë se rrobat e veshura by burrat dhe gratë ishin të njëjtë, kështu që ishte e vështirë të identifikohej qartë seksi i një personi. Kështu vendi u quajt Kimpuruśa (a është ai burrë?). Unë do t'ju jap një interpretim më të mirë për hir të historisë në një datë të mëvonshme.

Lloji i katërt i devajoni është vidyádhara. Supozoni se disa njerëz fitojnë njohuri të mëdha përmes studimit intensiv. Një njohuri e tillë libërore është teorike, jo praktike. Dijetarë të tillë mund të krahasohen me faqet e një almanaku. Faqet e tij mund të parashikojnë reshje të mëdha shiu këtë vit, por nëse i ndrydhni, nuk do të bjerë asnjë pikë shiu. Këta studiues mund të jenë shumë pedant, por mbeten shumë larg Parama Puruśa.

Pa e ditur as procedurën e adhurimit të perëndeshës Śashtii (perëndeshë e mirëqenies së fëmijëve), disa priftërinj do të mësonin përmendësh të gjithë Siddánta kaomudii (libri më autentik gramatikor i shkruar nga Panini). Nuk ishte e panjohur për disa priftërinj të recitonin vyakarána kaomudii (librin gramatikor të shkruar nga Iishvar chandra Vidyasagar ndërsa adhuronin hyjninë Satyanarayan! Ata e dinin që ndjekësit e thjeshtë nuk e njihnin gjuhën Saḿskrta dhe do të besonin se duke qenë se po recitonin Saḿskrta kaq bukur, Ata duhet të jenë të aftë për shkrimet e shenjta!Njerëzit që mbeten të zhytur në një njohuri të tillë librari gjatë gjithë jetës së tyre dhe nuk përdorin kurrë për të arritur Parama Puruśa quhen vidyadhara pas vdekjes.

Lloji i pestë i devajonit është Prakrtiliina. Nëse një person vazhdimisht kënaqet me gjërat e papërpunuara materiale, e gjithë ekzistenca e tij do të shndërrohet në lëndë të papërpunuar. Në mitologji, historia thotë se Ahalyá u shndërrua në një gur për shkak të ideve të tij të vazhdueshme të vrazhda. Pra, njerëzit që pranojnë materien si qëllimin e tyre, duke mohuar totalisht ekzistencën e Parama Puruśa, ecin në rrugën e degjenerimit dhe bëhen prakrtiliina devayonis pas vdekjes.

Lloji i gjashtë i devajoni është videhaliina. Disa njerëz kanë një etje kaq të pashuar për përfitime materiale, saqë mendjet e tyre vrapojnë vazhdimisht nga objekti në objekt, duke i çuar ata shumë larg nga Parama Puruśa. Mendjet e tyre janë në lëvizje të përhershme, por nuk arrijnë askund, më tepër si demat që lëvizin pafundësisht rreth mullirit të bluarjes. Pas vdekjes njerëz të tillë bëhen videhaliina.

Lloji i fundit i devajoni është siddha. Supozoni se një person praktikon shkencën shpirtërore me sinqeritet të thellë - qëllimi i tij i vetëm është t'i shërbejë njerëzimit dhe të arrijë Brahma. Por nëse ai e lidh rrugën shpirtërore me një ndjenjë kotësie, duke u ndjerë superior ndaj njerëzve të thjeshtë, edhe ai do të bëhet devajoni pas vdekjes. Sikur të kishte kontrolluar kotësinë e tij, Parama Puruśa do ta kishte ndihmuar të shteronte sashkarat e mbetura. Por nëse ai kënaqet me kotësinë, Hari (kur Parama Puruśa vjedh të tjerët saḿskaras ai quhet Hari) nuk do ta vjedhë atë. Mëkatet e tij mund të falen, por jo kotësia e tij. Një nga emrat e Narayana është Darpahári ose shkatërrues i kotësisë (dhe ky shkatërrim mund të jetë i mundimshëm dhe i dhimbshëm). Narayana i merr sashkarat e padjegura të një individi, por nëse dikush gëzohet në lavdinë e të qenit praktikues shpirtëror, do të duhet të bëhet një Siddha devayoni pas vdekjes. Sipas shkrimeve të shenjta, siddha-t luajnë një rol mjaft të çuditshëm. Ose duke hyrë në mendje ose me ndonjë mjet të jashtëm, detyra e tyre është të ndihmojnë sadhakat të kuptojnë gabimet e tyre. Kështu, ata ndihmojnë sádhakas në procesin e sádhaná. Supozoni se një sádhaka zhvillon një ndjenjë të fortë egoje - siddha do të krijojë një ndjenjë të fortë në mendjen e tij për të kuptuar gabimin e tij. Ose supozoni se një sádhaka është gati të shkojë në shtegun e mëkatit. Siddha do të krijojë një vetëdije në mendjen e sadhakas për ta frymëzuar atë të heqë dorë nga ndjekja e rrugës negative.

Më lejoni t'ju tregoj një histori. Një herë dy sádhaka Ananda Marga Tantra nga Muzaffarpur po shkonin me autobus në një vend në anën tjetër të lumit Buŕiigańd́ak, i cili rrjedh nga qyteti Muzaffarpur, për të bërë sádhaná-n e tyre. Papritur pati një përmbytje, kështu që autobusi nuk mundi të kalonte lumin. Megjithatë, ata duhej të gjenin njëfarë rruge, sepse ai vend i veçantë ishte vendi i caktuar për meditimin e tyre. Pastaj ata panë një dritë që vezullonte pranë bregut të lumit dhe menduan se nëse ka dritë, duhet të ketë disa njerëz, dhe ndoshta ata njerëz do të jenë në gjendje t'u tregojnë se si të shkojnë në vendin për meditim në kushte kaq të pafavorshme - duke qenë se ishte nata e hënës së re ishte errësirë. Teksa iu afruan dritës, vunë re me habinë e tyre se ajo po lëvizte përpara tyre. Ata vendosën ta ndiqnin. Më pas drita filloi të notonte përtej lumit, sadhakat që po e ndiqnin nga afër u befasuan kur zbuluan se në atë pikë të lumit uji ishte vetëm deri në gjunjë. Buriigańd́ak është një lumë i thellë, por jo shumë i gjerë. Drita i drejtoi të sigurtë te një pemë në anën tjetër të lumit dhe më pas u zhduk. Ata dy ácáryas u ulën në një distancë nga pema dhe kryen sádhaná-n e tyre. Kishte një mirëkuptim mes tyre që më pas u takuan nën pemë, siç ishte planifikuar, dhe u befasuan nga rishfaqja e dritës, e cila i çoi përsëri përtej lumit dhe arritën në bregun tjetër, drita u zhduk përsëri. Kjo nuk ishte vepër e një fantazme sepse fantazmat nuk ekzistojnë – ishte puna e një siddha devayoni.



Burimi: Ekendriya

Publikuar ne: Ananda Marga Filozofia me pak fjalë

Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ekendriya

Të dielën e kaluar fillova të diskutoj për ekendriya. Thashë se mendja e njeriut është si një re që përhapet ngadalë dhe gradualisht nëpër qiell; duke sjellë gjithçka që has në periferi të saj. Ky subjektivizim quhet jiṋána (dije) në Saḿskrta. Procesi i njohjes ka disa faza.

Çfarë është dituria? Është një asimilim psikik i projeksioneve të jashtme. Parama Puruśa ka krijuar projeksione të panumërta në botën e jashtme - qiellin, erën, kodrat, malet dhe shumë entitete të tjera. Ne mund ose nuk mund t'i shohim ato, por ato ekzistojnë. Ka subjekte të panumërta (njësia "I's") dëshmitare dhe objekte të panumërta që dëshmohen. Këto njësi "Unë" po mendojnë, "Unë jam projeksioni i Parama Puruśa dhe objektet që unë perceptoj janë gjithashtu projeksioni i Parama Puruśa". Kjo është faza e parë e dijes.

Në fazën tjetër qeniet njerëzore zhvillojnë një dëshirë për të ditur më shumë për ato objekte të jashtme. Ata vënë në dyshim se çfarë janë, ku, kur dhe si e kanë origjinën, e kështu me radhë. Po kështu ata kërkojnë të zbulojnë më shumë për veten e tyre dhe parashtrojnë të njëjtat pyetje themelore. Kasya tvaḿ vá kuta áyatah. "Kush jam unë?" ata pyesin. “Nga kam ardhur? Dhe pse? Ku të shkoj nga këtu?”

Juŕáite cái kotháy juŕái

Kothá urrej ese kothá bhese yái

[Dua të gjej paqen, por si?

Nga kam ardhur dhe ku po lëviz?]

Në kërkimin e tyre për përgjigjen, qeniet njerëzore përpiqen të kuptojnë atë Entitet Suprem. Kjo është faza e dytë e dijes.

Duke parë një milingonë, mund të bëni shumë pyetje; Ku jetojnë milingonat? Sa këmbë kanë? Si shohin dhe dëgjojnë? Ju e studioni milingonën në mënyra të ndryshme. Milingona subjektivizohet dhe imazhi i saj krijohet në mendjen tuaj. Ju mund të vizualizoni lehtësisht pjesët e ndryshme të tij, duke ju lejuar të krijoni një ide për të. Ky është procesi i marrjes së njohurive, një proces i ndarë në tre faza: ava-átmasthiiksárańa, upa-átmasthiikarańa dhe samyak-átmasthiikárańa.

Në fazën e parë (ava-átmasthiikarań) ju krijoni një ide të përafërt për një objekt në botën e jashtme, por nuk përpiqeni të hyni në sferën e tij psikike. Ky është procesi normal në lidhje me shumicën e objekteve. Ju mund të thoni, “Kjo specie e palmirës rritet me bollëk në Indinë veriore. Ka karakteristika të tilla dhe të tilla. Por kjo specie e palmirës është e zakonshme në Indinë jugore. Duket krejt ndryshe nga kushëriri i saj verior.” Pra, në procesin e ava-átmasthiikarańa (asimilimi sipërfaqësor i projeksionit) ne studiojmë karakteristikat e jashtme të një objekti. Nëse dikush ju pyet, mund të bëni lehtësisht një përshkrim të llojeve të ndryshme të palmirës, por nuk do të mund të futeni më thellë sepse nuk keni hyrë në sferën e saj psikike. Nga vëzhgimi i jashtëm ju mund të përcaktoni natyrën e një personi, por pa depërtuar në sferën e tij psikike nuk do të jeni në gjendje të dalloni nëse ai është vërtet i mirë, apo thjesht një person i lig me maskën e një njeriu të mirë.

Depërtimi në sferën psikike mund të bëhet në dy mënyra: përmes psikologjisë së aplikuar dhe përmes Hirit Kozmik. Kur arrini cilësinë e gjithëdijshmërisë makrokosmike, me hirin e Tij, mendja juaj mund të hyjë lehtësisht në mendjet e të tjerëve.

Shumica e njerëzve mund të arrijnë fazën e asimilimit sipërfaqësor psikik. Me këtë njohuri sipërfaqësore, panditët debatojnë mes tyre, studiuesit shkruajnë teza dhe grupe intelektualësh hedhin poshtë argumentet e njëri-tjetrit. Çuditërisht, shumë të ashtuquajtur intelektualë kanë fryrë jashtëzakonisht ego, edhe pse e kanë arritur vetëm këtë njohuri sipërfaqësore. Në fakt ata dinë kaq pak.

Átmajiṋánaḿ vidurjiṋánaḿ jiṋánányanyáni yánitu;

Táni jiṋánávabhásáni sárasyanaeva bodhanát.

“Njohuria e brendshme, që është njohja e vetvetes, dhe jo njohja e intelektit, është njohuri e vërtetë. Njohuritë e tjera janë thjesht hija e dijes. Përmes njohurive intelektuale nuk mund të arrihet asgjë.” Sado të ditur mund të jenë njerëzit në këtë botë, të gjithë po hedhin baltë në sferën e asimilimit sipërfaqësor psikik. Ata mbeten të paditur për realitetin pas çdo objekti. Ky lloj asimilimi psikik sipërfaqësor ndodh për shkak të studimit, kultivimit të intelektit, perceptimit të drejtpërdrejtë, konkluzionit, dëshmisë dhe autoritetit.

Perceptimi ndodh kur organet shqisore asimilojnë objektin e jashtëmcts. Saktësia e tij varet nga shkalla e asimilimit. Nëse sytë tanë janë të dëmtuar, për shembull, edhe perceptimi përmes tyre bëhet i dëmtuar. Nëse dikush hedh një vështrim me nxitim te farat e domates, farat brinjale dhe farat e specit djegës, njëri mund të gabojë njëra me tjetrën. Pra, perceptimi nuk është gjithmonë një burim i besueshëm informacioni.

Burimi i dytë i njohurive është përfundimi, i cili është edhe më i pasigurt në përcjelljen e informacionit nga bota e jashtme. Në dimër tymi ngrihet nga shumë burime. Supozoni se uji shndërrohet papritur në avull, duket sikur po ngrihet tymi. Nëse e konsideroni atë avull si tym, e keni gabim. Kështu, përfundimi nuk është një burim i besueshëm njohurish. Supozoni se shihni tym që del nga një kasolle me kashtë. Mund të arrini në përfundimin se kasollja është në zjarr, por me hetime të mëtejshme do të kuptoni se familja po ndez furrën. Pra, përmes përfundimit nuk mund të arrihet në një përfundim të sigurt.

Burimi tjetër i dijes është autoriteti (ágama). Njerëzit zakonisht i pranojnë fjalët e një mësuesi ose fjalët e shtypura si të sakta faktike. Kur dikush thekson se disa nga informacionet e shtypura në një libër të caktuar janë të gabuara, njerëzit e thjeshtë do të refuzojnë ta besojnë, sepse për ta fjala e shtypur është e shenjtë. Kam lexuar në një faqe të Namámi Krśńasundaraḿ, Suniilakomalacchaviḿ. Sipas drejtshkrimit Saḿskrta duhet “lakśabim”, por gabimisht është shtypur si “lacchaviḿ”. Njerëzit e zakonshëm do të thonë se e kanë parë të shkruar në atë mënyrë në një libër, kështu që si mund të jetë e gabuar? Kështu që autoriteti nuk është një burim i besueshëm i njohurive. Pra, asimilimi sipërfaqësor psikik i objekteve të jashtme nëpërmjet perceptimit, konkluzionit ose autoritetit të drejtpërdrejtë është shumë i pabesueshëm.

Në fazën upa-átmasthiikarańá njeriu hyn në shtresën psikike. Merrni rastin e pemës së palmirës. Cilit grup i përket? I përket grupit të palmave. Cilat janë karakteristikat fizike të pemëve të grupit të palmave? Cilat janë dëshirat e tyre psikike? Duke bërë pyetje të tilla do të fitoni njohuri për palmirën dhe psikologjinë e saj të veçantë. Do të kuptoni se nëse pështymja e ndonjë kafshe prek pemën e palmirës, rritja e saj ngec. Supozoni se një kafshë ha gjethet e një fidani palmire dhe hedh pak nga pështyma e saj mbi bimë. Shpejtësia e rritjes së saj sigurisht që do të pengohet. Pra, sipas psikologjisë së tij të veçantë, ajo reagon kur pështyma e jashtme bie në kontakt me lëngun e saj të brendshëm psikik. Rrjedhimisht, rritja e tij natyrore dhe kapaciteti i frytdhënësit do të ulet. Ky është rregulli i përgjithshëm i të gjitha pemëve të grupit të palmave. Arrat e arrës së arrës së arrës së kokosit dhe arra e betelit kanë të njëjtat karakteristika. Ju do t'i kuptoni këto fakte përmes upa-átmasthikarańam sepse njiheni me psikologjinë bazë të saj. Kur uleni pranë një peme, do të kuptoni në mënyrë intuitive se çfarë po mendon pema. Sigurisht, pema nuk do të thotë asgjë me zë të lartë, por ju do të jeni në gjendje të komunikoni me të sepse mendja juaj ka krijuar një lidhje me mendjen e saj. Lidhur me karakteristikat e pemëve në grupin e palmave, [[Kśańá]] tha:

Bára batsare phele tál,

Yadi ná láge gorur nál.

[[Palma]] jep fryte në moshën dymbëdhjetë vjeç, me kusht që të mos preket nga pështyma e lopëve.]

[[Palma nuk mund të tolerojë pështymën e lopës.]] Kështu, në fazën e upa-átmasthikarańa, njeriu bie në kontakt me zemrën e brendshme, jetën e brendshme dhe mendjen e brendshme të të gjitha objekteve, duke çuar në njohjen e dikujt që bëhet më e thellë dhe më e konfirmuar. Mendja merr shumë kënaqësi nga kontakti i saj me mendjen e brendshme të disa bimëve, kafshëve dhe qenieve njerëzore, sepse nëpërmjet një kontakti të tillë njeriu mund t'u shërbejë më mirë atyre. Dikush do të zhvillojë një shkallë të caktuar të vetëkënaqësisë për asimilimin psikik të dikujt do të ketë qenë i dobishëm. Ky është gjithashtu një hap në përvetësimin e njohurive. Por ka një disavantazh të veçantë. Ky kontakt me mendjen e brendshme të një peme, kafshe ose qenie njerëzore varet nga freskia ose forca e mendjes suaj. Nëse për ndonjë arsye humbet fuqia juaj mendore, aftësia për të marrë njohuri përmes asimilimit psikik sipërfaqësor dhe upa-átmasthikarańa gjithashtu do të humbasë. Supozoni se jeni një psikolog shumë me përvojë. Nëse mendja juaj pushon së funksionuari siç duhet, nuk do të jeni në gjendje të përdorni asnjë nga ato njohuri që keni marrë. Njerëzit që kanë praktikuar sádhaná-n e avidyá tantra mund të zhvillojnë fuqinë për të njohur mendjet e të tjerëve. Por një fuqi e tillë e fituar është jetëshkurtër - do t'i braktisë ata një ditë. Nëse e keqpërdorin qoftë edhe një sasi të vogël të kësaj fuqie të fituar, do ta humbasin menjëherë. Ndoshta keni dëgjuar për disa raste kur kjo ka ndodhur.

Faza e fundit është samyaka átmasthiikarańa. Kur reja e mendjes që mbush qiellin drejtohet drejt Parama Puruśa ajo quhet dharmamega në shkrimet e shenjta. Qeniet njerëzore vijnë në afërsi me Parama Puruśa përmes shkencës së dharmamega-s. Kjo fazë quhet samyaka átmasthiikarańa. Është faza në të cilën sádhakas formojnë një kuptim të qartë të phsferat fizike, psikike dhe shpirtërore të jetës. Kështu ata mësojnë për gjithçka të këtij universi. Njohuritë e tyre janë të qëndrueshme, përfundimtare dhe absolute. Shkrimi thotë, rtambhará tatra prajiṋá, d.m.th., njohuria e tyre është e mbushur me vërtetësi.

Njohuria e përhershme nuk është e mundur nëpërmjet perceptimit, konkluzionit ose autoritetit, ose duke studiuar libra ose diskurse. Njohuria që njeriu arrin duke zgjeruar mendjen e tij në sferën psikike nëpërmjet praktikës së sádhaná, të cilës i dhashë emrin upa átmasthiikarańa, gjithashtu nuk është e përjetshme, megjithëse zgjat për një periudhë të caktuar. Njohuria bëhet e përhershme vetëm kur qeniet njerëzore tërheqin të gjithë elementin intuitiv dhe e përqendrojnë atë në pikën e tyre shpirtërore të ideimit. Në atë kohë i gjithë universi hyn brenda fushëveprimit të mendjes së tyre dhe ata bëhen të gjithëdijshëm.



Burimi: Ekendriya

Publikuar ne: Ananda Marga Filozofia me pak fjalë

Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ekendriya


Në fjalimin e mëparshëm diskutova procesin e përvetësimit të njohurive. Dhe në diskursin më parë shpjegova shtatë llojet e devajoni. Ata të gjithë hyjnë brenda fushës së ekendriya. Për të pasur një kuptim të qartë të kësaj faze të ekendriya, kërkohet një diskutim mbi gjërat e mendjes.

Ndërsa analizoj natyrën e mendjes, mbaj mend diçka që nuk është krejtësisht jashtë kontekstit. Në bengali, fjala sakrta mana (mendje) shqiptohet "mon" dhe jo "njeri". Shkronja "a" (অ) ka tre stile të shqiptimit. saḿvrta, vivrta dhe tiryak.

Stili Saḿvrta i shqiptimit është [[ক-অ. Vivrta është ক্, অ dhe tiryak është কো-অো]]. Merrni fjalën "aman" për shembull: "a" shqiptohet në stilin Saḿvrta dhe "ma" në stilin tiryak. Merrni një shembull tjetër: "kakhan". Këtu shkronja "ka" shqiptohet në stilin saḿvrta ndërsa "kha" shqiptohet në stilin tiryak. Në gjuhët e Bihar, Angika, Maithili dhe Magahi, "ma" shqiptohet si [["mo-a"]].

Megjithatë mendja është një gjendje e veçantë ektoplazmike. Këtu nuk përdor shpesh ektoplazmë ose endoplazmë. Mendja është një entitet rrjedhës që dëshiron të rrethojë për të gëlltitur çdo objekt. Çfarë bëni me objektin e një personi që e duam kaq shumë? Ju dëshironi të kontrolloni atë objekt ose atë person sipas vullnetit tuaj mendor. Çdo nënë dëshiron që djali i saj të jetë nën kontrollin e saj. Nëse fëmija i saj del jashtë kontrollit, ajo ankohet: "Epo, djali im më ka qenë i bindur, por jo më shumë - sot ai është nën kontrollin e gruas së tij". Pra, të gjithë duan të kontrollojnë objektet ose qeniet njerëzore. Kjo është gjendja aktuale e punëve psikike. Atëherë çfarë është ekendriya? Kur zhvillon një magjepsje për një objekt ose person të caktuar, mendja jote e rrethon atë. Në këtë proces zgjerimi mendja juaj zhvillon një pëlqim të veçantë për objektin ose personin me të cilin bie në kontakt. Kjo ndodh kur saḿskára e brendshme e personit ose e objektit është në përshtatje të përsosur me samskarat tuaja. Ju vini re se dridhja ritmike e atij entiteti dhe ritmi juaj psikik janë paralel (nuk ka asnjë imponim nga askund) dhe ju krijoni një dashuri për të. Unë ju kam shpjeguar tashmë ndryshimin midis "magjepsjes" dhe "dashurisë".

Cili është importi aktual i ekendriya? Në fillim mendja tërhiqet drejt entitetit në një mënyrë të veçantë - ajo rrjedh pa pengesa përtej kufirit të pëlqimit dhe hyn në sferën e dashurisë. Në atë kohë mendja nuk ka as dëshirën dhe as hapësirën për ndonjë shpërqendrim. Gjithçka që dëshiron është të rrjedhë drejt objektit që do. Nëse ndeshet me një entitet të dytë gjatë rrugës, do ta injorojë atë, aq e fortë është ndjekja e tij e vetme për objektin e saj të dashurisë.

Ucát́an burrë ná máne bárań,

Shudhu tári páne chut́e yáy.

[Mendja është jashtëzakonisht e padurueshme - nuk dëgjon askënd,

Por nxiton drejt objektit të saj të dashurisë.]

Kështu që mendja lëviz drejt thelbit Suprem. Ju mund të njihni disa njerëz, mendja e të cilëve shkon gjithmonë pas parave. Ju mund t'i keni kërkuar që të ulen për një kohë dhe të bisedojnë dhe të habiteni nga arsyetimi i tyre, duke thënë se ishin shumë të zënë dhe duhej të nxitonin në bursë. Nëse ndjekja e tyre për para pengohet në çfarëdo mënyre, nëse i shmanget zotërimit të tyre, nëse shkëputen plotësisht prej saj, mendjet e tyre do të humbasin bazën e tyre dhe ata do të vdesin.

Të gjitha objektet e papërpunuara mbi të cilat njerëzit bazojnë shpresat dhe aspiratat e tyre sigurisht që do të zhduken një ditë, sepse natyra e kësaj bote relative është "Yah ágacchati sah gacchati" - "Çfarëdo që vjen, shkon". Kur njerëzit janë të braktisur nga objektet e tyre të vrazhda të dëshirës, ata hahen nga zhgënjimi dhe zhgënjimi dhe vdesin një vdekje të mjerë.

Kam dëgjuar se një herë, kur monedha u zhvlerësua, papritmas vdiq një tregtar i pasur jute, sepse e gjithë aspirata e jetës së tij bazohej në para. Ai nuk mund të përballej me mundësinë që të ndahej me objektin e tij të dashur të dëshirës.

Kjo është ekendriya. Njeriu duhet ta përqendrojë mendjen te i Larti ZOT, duke përjashtuar të gjitha objektet e zakonshme; sepse ato nuk mund të japin mbështetje të qëndrueshme. Të vijnë dhe të shkojnë është natyra e tyre e brendshme.

Nëse dikush i përqendron të gjitha rrjedhat dhe disponimet e mendjes në një objekt, ide ose filozofi të caktuar për të përmbushur shpresat dhe aspiratat e dikujt, a mund të quhet ekendriya? Ju e dini në të kaluarën në Indi ka pasur një debat mbi teorinë e jo-dualizmit të pastër (vishuddha advaetavada) që vazhdoi për një kohë të gjatë. Sot kjo teori është hedhur poshtë pothuajse totalisht. Ata që e pranuan atë si filozofinë e tyre të dashur, duke investuar të gjithë energjinë e tyre mendore të grumbulluar në degët dhe degëzimet e ndryshme të saj, patën një fund tragjik. Ata zbuluan se trungu i pemës, në degët, degëzat dhe gjethet e së cilës ishin strehuar, ishte prerë! Ata u bashkuan me radhët e të vdekurve , shpresat dhe aspiratat e tyre u shkatërruan përgjithmonë. Jeta e një personi të fiksuar pas teorisë filozofike, i cili mohon ekzistencën e Parama Puruśa, është i detyruar të bëhet me zhgënjime. Kjo është arsyeja pse në fazën e ekendriya nuk është e mençur të pranosh ndonjë objekt fizik ose doktrinë intelektuale si objekt të ideimit të dikujt.

Kur një doktrinë intelektuale provohet e pavlefshme në betejën e logjikës dhe në fund tregohet se është dogmatike, çfarë ndodh? Karakteristikë e dogmës është të zgjerohet gjithnjë e më shumë. A e dini se çfarë zgjerohet kur pritet? Përgjigja është një laps, një pellg dhe një dogmë. Nëse dikush përpiqet të heqë një dogmë nga mendja e njerëzve, ata priren të përdorin edhe më shumë dogma për të justifikuar dogmën e tyre aktuale. Edhe kur janë të mundur, ata refuzojnë të pranojnë humbjen. Ka disa të ashtuquajtur dijetarë që hasin në një disfatë dërrmuese, por nuk e pranojnë kurrë se janë mundur. Ata e quajnë atë një "tërheqje vullnetare". Pra, nëse pranoni ndonjë objekt të zakonshëm ose ndonjë ide dogmatike si qëllim të jetës tuaj, do ta gjeni veten të mbyllur në birucën më të errët.

Fryma e vërtetë e ekendriya është kjo: mendja, pasi ka hedhur poshtë të gjitha objektet fizike, idetë dhe dogmat, përqafon të Lartësuarin ZOT si synimin suprem dhe të vetëm.



Burimi: Ekendriya

Publikuar ne: Ananda Marga Filozofia me pak fjalë

Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ekendriya

Në diskutimin tim të mëparshëm unë shpjegova se mendja mund të pranojë diçka fizike si objekt të saj. Dallimi midis këtyre të dyjave është minimal. Një objekt që ka më pak hapësirë ndër-atomike dhe ndër-molekulare është ajo që ne e quajmë materie. Në sferën fizike ndryshimet në mendim ndodhin për shkak të ndryshimeve në hapësirën ektoplazmike ose introplazmike.

Asnjë qëllim fizik i jetës njerëzore nuk mund të jetë kurrë i përhershëm. Asnjë entitet i kësaj bote nuk ka një shpejtësi uniforme. Merrni organet shqisore dhe objektet fizike. Shpejtësia e këtyre të dyjave nuk është e barabartë - njëra lëviz përpara ndërsa tjetra mbetet prapa. Ata janë njësoj si dy automjete - njëra që përshpejton, tjetra ngadalëson. Por pas pak ai që ishte pas e kap tjetrin dhe e kalon. Kështu, ekziston një konflikt i vazhdueshëm midis entiteteve fizike që ju vlerësoni si objekte të dëshirave tuaja sot, dhe objekteve fizike që do të kenë një pozitë të një rëndësie të madhe në jetën tuaj nesër, kur ju ecni përpara në rrugën tuaj, njëri përparon, tjetri bie ose mbetet mbrapa.

Një herë, në fëmijërinë time, qëndrova në një fshat në rrethin Bhagalpur, të cilin e dashurova pa masë. Dyzet vjet pasi u ktheva në fshat. Kërkova lumin dhe pellgjet e mia të preferuara, por nuk munda t'i gjeja. Nuk gjeta as këndin e lojërave, as shtëpitë që më kujtoheshin. Dhe shtëpia në të cilën jetonim dukej aq ndryshe sa mezi e njihja. Lumi ku ne laheshim dhe luanim ishte i paparë, sepse kishte ndryshuar rrjedhën e tij dhe rridhte rreth dy milje larg fshatit. Natyrisht, për fshatin nuk ndihesha njësoj si më parë. Në fakt u ndjeva i mërzitur dhe u largova menjëherë nga vendi. Pse ndodhi kjo? Sepse jeta ime dhe jeta e fshatit nuk po ecnin me të njëjtën shpejtësi. Kishte një hendek mes meje dhe fshatit. "Ditët e mira të vjetra" kishin vdekur dhe ikën. Në botën materiale qeniet njerëzore duhet t'i kryejnë detyrat e tyre pa u lidhur nga prangat. Mendja nuk duhet të lidhet pafuqishëm me ndonjë gjë të padëshirueshme, përndryshe do t'i duhet të pësojë mundime të rënda. Njeriu i mençur i kryen detyrat e tij ose të saj në botë pa u lidhur me asgjë. Duhet mbajtur mend gjithmonë,

Thákbo ná bhái thákbo ná keu, thábená bhái kichu,

Ei ánande yáore chale káler pichu pichu.

[Në këtë botë askush nuk është i pavdekshëm

Asgjë nuk është e përhershme.

Duke e ditur këtë të vërtetë supreme, ecni përpara,

Duke ndjekur me kënaqësi gjurmët e kohës.]



Áj tomáder yeman jánchi temni jánte jánte,

Tvaráy yena sakal jáná yáy jiivaner pránte;

Ei ye neshá láglo cokhe ei t́ukui ye chot́e,

Amni yena samay ámár váki ná ray mot́e;

Jiṋáner cakśu! Svarge giye yáy yadi yák khuli,

Martte yena ná bheuṋge yáy mithye Máyáguli.



Gjithmonë mbani mend se ju duhet të kryeni detyrat tuaja duke qenë plotësisht të vetëdijshëm për qëllimin tuaj Suprem. Siç e përmenda tashmë, filozofia e cila sot pranohet si e pagabueshme, nesër do të refuzohet përmes argumentimit logjik. Struktura e gjerë e bazuar në atë filozofi irracionale do të shkërmoqet si një shtëpi prej rere. Asnjë nocion intelektual nuk duhet pranuar si synim Suprem i jetës.

Mana eva manuśyáńám káránaḿ bandhamokśayoh,

Bandhasya viśayásaungimuktonirviśayaḿ tathá.

“Mendja është shkaku i skllavërisë ose i çlirimit të qenieve njerëzore. Një person në robëri është i lidhur me një objekt mendor ose fizik, ndërsa i çliruari është i lirë nga të gjitha sendet.” Nëse mendja është e kufizuar në diçka fizike ose psikike, ajo është e detyruar të sulmohet nga kënaqësia ose dhimbja - është e pashmangshme. Sado që të përpiqeni, nuk mund ta shmangni atë, sepse jeni të lidhur në mënyrë të pandashme me objektet tuaja.

Është gjithashtu e vërtetë që ju nuk do të qëndroni përgjithmonë të lidhur me objektin tuaj, sepse shpejtësia e lëvizjes së të dyjave nuk mund të jetë e barabartë përgjithmonë. Personi me të cilin jetoni me gjithë ngrohtësinë e jetës suaj përfundimisht do t'ju braktisë - kjo është një lojë mizore. Përballë këtij realiteti të zymtë, njeriu duhet të jetë shumë i kujdesshëm në zgjedhjen e qëllimit. Një gjë është e qartë – vetëm Entiteti Suprem duhet të pranohet si synimi i dikujt. Çështja e ndryshimit në shpejtësi nuk lind në rastin e Parama Puruśa sepse Ai është përtej shpejtësisë. Kjo është jashtëzakonisht e rëndësishme. Kur bëhet fjalë për shpejtësinë, njeriu ose përparon ose ngelet prapa. Shpejtësia ndryshon midis atyre entiteteve që hyjnë në domenin e kohës, hapësirës dhe personit. Por Parama Puruśa është përtej Faktorëve relatativë për Ate janë faktorët relativë (ata qe janë të ngulitura në Të) dhe kështu çështja e shpejtësisë nuk shtrohet.

Këtu lind një pyetje me vend – si dalin faktorët relativë themelorë? Hapësira shfaqet kur Enti Suprem shndërrohet në pesë faktorë themelorë për shkak të ndikimit detyrues të parimeve sensitive, mutative dhe statike të Prakrtit. Gjendja në të cilën Parama Puruśa nuk transformohet në pesë faktorët themelorë është përtej fushëveprimit të hapësirës.

Koha është një matje mendore e motivimit të veprimit. Për një person të zakonshëm duket sikur toka është e fiksuar dhe dielli lëviz rreth tokës. Ai ose ajo e kupton që toka lëviz diellin, por nga perceptimi, duket se dielli lëviz rreth tokës. Mendja mat lëvizjen e diellit rrotullues. Llogarit pozicionin e ndryshëm të diellit në mëngjes, në mesditë dhe në mbrëmje. Nëse mendja ose entiteti rrotullues do të zhdukej, koha gjithashtu do të pushonte së ekzistuari. Pra, koha do të pushojë së ekzistuari vetëm kur Parama Puruśa të mos transformohet më në universin e manifestuar në rrjedhën e ciklit të Tij kozmik.

Faktori i tretë relativ është personi. Në fakt, ekziston vetëm Parama Puruśa-ZOTI. Por kur Ai-ZOTI metamorfozon Veten në shumë njerëz me një humor te larte dhe luan me manifestimin e tij të krijuar, del në pah faktori personal. Nuk ka pasur asnjë faktor personal para krijimit, as nuk do të ketë pas shpërbërjes së tij. Kur Parama Puruśa mbetet në qëndrimin e Tij origjinal, Ai është pabulumi më i lartë psiko-shpirtëror i mendjes njerëzore. Por problemi është se mbi këtë Entitet Impersonal nuk mund të meditohet. Vetëm kur Ai e ndryshon qëndrimin e Tij origjinal (nityánanda) në qëndrimin e Tij lozonjar (liilananda), qeniet njerëzore mund ta bëjnë Atë qëllimin Suprem të jetës dhe një objekt meditimi. Kur Enti Suprem metamorfozohet në qëndrimin e Tij lozonjar, faktorët relativë duhet të ekzistojnë, përndryshe si do të luajë Ai me krijimet e tij?

Ju nuk mund ta shihni elektricitetin drejtpërdrejt (askush nuk e ka parë ndonjëherë), por mund ta shihni efektin e tij në ventilatorin rrotullues dhe llambën e ndezur. Kur Parama Puruśa mbetet i preokupuar me të gjitha objektet e Tij, të gjalla dhe të pajeta, në qëndrimin e Tij lozonjar, atëherë ju lehtë mund të meditoni mbi Të. Çdo objekt material ose psikik që dikush e përvetëson si objekt adhurimi të dikujt sigurisht që do të zhduket një ditë duke e lënë atë të shkatërruar plotësisht. Por Enti Suprem që ka luajtur me mikrokozmoset e Tij të krijuara që nga përjetësia do të mbetet. Ai është i vetmi objekt adhurimi për qeniet njerëzore. Prandaj njerëzit inteligjentë do të pranojnë Parama Puruśa si qëllimin e tyre dhe asgjë tjetër.

Ekziston një faktor tjetër i rëndësishëm për t'u marrë parasysh.

Ánanda brahmeti vyajanát ánandádheva khalvimáni bhútáni jáyante

Ánandena játani jiivanti ánandaḿ prayantyabhisaḿ vishantiiti.

Duhet njohur Brahma, mishërimi i lumturisë (ánandam). Të gjitha entitetet e krijuara kanë dalë nga ánandam, janë ruajtur në ánandam dhe më në fund do të shpërbëhen në ánandam. Në fazën fillestare, qeniet njerëzore përpiqen ta arrijnë këtë Entitet Suprem me anë të një indrija në një kohë, por në një fazë përfundimtare e arrijnë Atë me gjithë ekzistencën e tyre (d.m.th., të gjitha mendimet, prirjet dhe nxitjet), gjë që nuk është e mundur në fazen e parë. Ndërsa jeni ulur në meditim, njeriu mbyllet portën e një indrije të veçantë (organi i shikimit, për shembull) dhe lutet: "Oh Parama Puruśa, të lutem manifestohu tek unë."

Asado má sadgamayo tamaso má jyotirgamayo.

Mrtyormámrta gamayo áviraviramayaedhi.

Rudra yatte dakśińaḿ mukham tena máḿ páhi nityam.

“Oh Parama Puruśa ju lutem shfaquni papritur në qoshet e errëta të mendjes sime. Më lër të të shoh me sytë e mi mendorë”. Ky lloj “të parit” me sytë mendorë të dikujt quhet ekendriya. Sytë janë si indrija. Në mënyrë të ngjashme, rśi lutet: "O Zot, afrohu akoma më pranë meje që të mund të të shërbej". Këtu besimtari dëshiron të arrijë Zotin përmes indrisë së prekjes. Ose rśi mund të lutet: “O Zot, luaj fyellin tënd të ëmbël që të mund të dëgjoj melodinë tënde hyjnore dhe të zhytem në ty, duke harruar veten time. Të lutem eja tek unë në formën e një melodie të lumtur.” Kjo është një përpjekje për ta arritur Atë përmes një indrije të ndryshme - organit të dëgjimit. Pra, këta janë shembuj të përpjekjeve fillestare për të ardhur në afërsinë më të afërt të Parama Puruśa. Kjo nuk është faza e parë, por e treta e sádhaná.


Burimi: Ekendriya

Publikuar ne: Ananda Marga Filozofia me pak fjale

Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ekendriya


Po diskutonim për ekendriya, fazën e tretë të praktikës shpirtërore. Sádhakas arrijnë këtë fazë duke përparuar hap pas hapi përgjatë rrugës shpirtërore.

Le të diskutojmë natyrën e indrijave. Në Sakrta "indra" do të thotë "më i madhi", dhe kështu sipas mitologjisë Indra është mbreti i perëndive. Pemët Sal quhen "indra brkśa" për shkak të madhësisë së tyre të madhe.

Trupi i njeriut përbëhet nga tetë pjesë kryesore dhe kështu quhet aśt́auṋga. Sexhdja quhet saśt́auṋga prańáma. Disa mësues të ayurvedës përfshijnë zonën e kërthizës dhe pjesën e pasme në listën e pjesëve kryesore përbërëse të trupit, por kjo nuk është plotësisht e përshtatshme. Nga pesë organet shqisore (sytë, veshët, hunda, gjuha dhe lëkura), një, lëkura, mund të hiqet, dhe nga pesë organet motorike (korda vokale, duart, këmbët, organi ekskretues dhe gjenital), një, korda vokale mund të hiqet. Kjo lë tetë pjesët përbërëse. Dhe sexhdeja e bërë me këto tetë pjesë të trupit quhet saśt́auṋga pranama. Tani shtrohet pyetja pse janë zgjedhur këto tetë indrija dhe janë hequr pjesa e gjoksit, shpinës dhe kërthizës? Arsyeja është se pa ndihmën e indrijave nuk mund të manifestohen karakteristikat e qenësishme të dikujt. Ata gjithashtu luajnë një rol dominues në shprehjen e karakteristikave fizike të dikujt. Për shembull, kur shihni ose dëgjoni diçka, mund të bëheni të lumtur ose të zemëruar. Ndryshimet në humor (eksitimi ose qetësia e dikujt) në sferën psikike janë për shkak të aktivitetit të indrijave. Indrijat janë qendrat e aktivitetit, portat kryesore të botës fizike.

Tani mund të pyesni, çfarë është mendja? Mendja nuk është as diçka fizike dhe as diçka thjesht shpirtërore. Ajo që lidhet drejtpërdrejt me botën kuinquelementale dhe njëkohësisht me botën psikike quhet "indriya". Merr indrijen e shikimit. Porta e kësaj indrije janë vetë sytë, por është nervi optik që e lidh atë me botën psikike. Gjykuar në këtë këndvështrim, indrijat janë superiore ndaj trupit fizik, pasi ato janë të lidhura me botën psikike.

Mendja nuk ka asnjë portë fizike apo psikike. Ajo që ne e quajmë sy nuk është syri i vërtetë, por është thjesht porta e organit të syrit. Nervi optik që lidhet me botën psikike është syri aktual. Pra, çfarë është mendja? Mendja nuk perceptohet nga jashtë pasi nuk ka portë fizike apo psikike, por në të njëjtën kohë është e lidhur me indrijat. Prandaj, pas shqyrtimit të duhur, filozofët me përvojë të së kaluarës e njohën mendjen si një indriya të veçantë, [indrija e njëmbëdhjetë. Dallimi midis kësaj indrije të njëmbëdhjetë] dhe dhjetë të tjerave është se nuk ka portë të jashtme siç kanë sytë. Për shkak të këtij ndryshimi delikate mendja njihet si një indrija më delikate dhe për shkak të fuqisë së saj më delikate ajo ushtron një ndikim shumë më të madh në trupin e njeriut sesa dhjetë indrijat. Këto dhjetë indrija gjithmonë përcjellin informacion në mendje. Mendja në marrjen e informacionit krijon reagime ndaj tij në trupin fizik, dhe në këtë proces reagon ndaj vetvetes.

Nëse dëshironi të merrni shërbim të mirë nga mendja, duhet ta mbani atë në një gjendje qetësie. Për këtë ju duhet të dërgoni informacion përmes dhjetë indrijave dhe tetë gjymtyrëve të cilat do të ruajnë ekuilibrin dhe ekuilibrin e mendjes. Supozoni se dikush është ulur në tryezën e ngrënies. Nëse do të jepnit lajmin për vdekjen e një të afërmi në atë kohë, patjetër që do të shkatërronte qetësinë e tij dhe ai do të largohet nga tavolina, pasi ka humbur çdo oreks. Edhe ata prej jush që praktikojnë sádhaná thonë: “Sot po ndihem pak i shqetësuar, nuk do të ha asgjë”. Nëse ndiheni të shqetësuar mendërisht, pse nuk duhet të hani fizikisht? Në fund të fundit, është trupi ai që ha. Arsyeja është se mendja ushtron një ndikim të jashtëzakonshëm mbi trupin.

Ata që dëshirojnë të lartësojnë mendjen, duhet t'i sjellin me vetëdije indrijat në kontaktin e dikujt, frymëzimi i të cilit do të bëjë që vetëm informacione pozitive të dërgohen në mendje. Ndikimi i konkluzioneve pozitive do të ketë një efekt kaq të dobishëm sa që lënda ektoplazmike do të bëhet pluhur dhe do të shndërrohet në aftësi njohëse.



Burimi: Ekendriya

Publikuar ne: Ananda Marga Filozofia me pak fjalë

Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ekendriya

Në fjalimin e mëparshëm diskutova për indrijat. Në shkrimet e shenjta thuhet:

Indriyánáḿ manonáthah manonáthastu márutah.

[Mendja është zot i indrijave.]

Energjia jetike është Zoti i mendjes.

Thashë se edhe mendja është një indrija, indrija e njëmbëdhjetë por një pa portë. Kështu, nuk mund të themi se përbrenson një dridhje të caktuar të jashtme ose eksternalizon ndonjë mendim të brendshëm përmes një porte të caktuar. Atë punë e bëjnë dhjetë organet e tjera. Sytë marrin në mendje imazhin e një objekti të jashtëm. Pjesa ahamtattva e mendjes "sheh" imagjinatën dhe transmeton reagimin e saj ndaj indriyas përmes cittës (mahattattva, ahamtattva dhe citta janë tre dhomat funksionale të mendjes). Kështu mendja është me siguri zotëria e indrijave.

Kush është zoti i mendjes? Energjia jetike (práná). Mendja - një entitet shumë i veçantë - lëviz brenda fushës së botës abstrakte dhe materiale. Vendndodhja e tij është brenda trurit, i cili është diçka materiale dhe kontrolluesi i tij është energjia jetike. Kur mendja e njeriut është e qetë, frymëmarrja ngadalësohet. Por anasjelltas, kur mendja është e trazuar, frymëmarrja bëhet e shpejtë. Kur njeriu vrapon, i gjithë trupi është aktiv dhe kështu frymëmarrja është e shpejtë, dhe kur frymëmarrja është e shpejtë, mendja është e shqetësuar. Ndërsa vraponi shpejt, nuk mund të mendoni thellë për asgjë për shkak se mendja është në gjendje lëvizjeje. Gjatë práńáyáma, energjia jetike kontrollon mendjen.

Práńán yamayatyeśah práná yámah

[Ajo që kontrollon dhjetë vayus (rrjedhjet e energjisë jetike) quhet práńáyáma]

Tasmin sati shvás-prashvásayorgatibicchedah práńáyámah

[Procesi për të reduktuar hendekun midis thithjes dhe nxjerrjes është práńáyámah]

Frymëmarrja vazhdon sipas shkurtimit ose zgjatjes së periudhës së mendimit. Duke e kanalizuar sistemin natyror të frymëmarrjes në një ritëm të caktuar, njeriu kontrollon mendjen e dikujt përmes práńáyáma.

Indrijat janë kontrolluesi i trupit, mendja kontrolluesi i indrijave dhe energjia jetësore kontrolluesi i mendjes. Kjo është arsyeja pse në rrugën e praktikës shpirtërore, dhe veçanërisht në praktikën e jogës astáuṋga (shtegu tetëfish i përbërë nga yama, niyama, ásana, práńáyáma, pratyáhára, dhárańá, dhyána dhe samádhi) luan një rol shumë domethënës práńáyá.

Pra, kur sistemi i frymëmarrjes bëhet i shqetësuar, për shkak të momentit individual reaktiv të dikujt, edhe mendja bëhet e shqetësuar. Kur mendja bëhet e shqetësuar, një organ i caktuar i prirjes ose shqisave bëhet gjithashtu shumë i shqetësuar, dhe një prirje tjetër e veçantë ose indriya gjithashtu mbetet joaktive. Ky është rregulli i përgjithshëm. Por, nëse sistemi i frymëmarrjes i dikujt bëhet ritmik dhe i qetë gjatë procesit të práńáyáma-s, atëherë një organ i caktuar i prirjes ose shqisave bëhet i qetë. Kjo është diçka që është shumë e rëndësishme të mbahet mend. Nëpërmjet praktikës së zgjatur të práńáyama, njeriu mëson se cila prirje ose indriya bëhet më aktive për shkak të shqetësimit të sistemit të frymëmarrjes dhe cili prirje ose organ shqisor bëhet më i qetë për shkak të pauzës së sistemit të frymëmarrjes. Kjo praktikë e rregullt njihet si joga.

Nëse një person shqetësohet, duke bërë që frymëmarrja e tij të përshpejtohet dhe grushtat e tij të mbyllen fort, prirja (vrtti) e zemërimit mund të shprehet lehtësisht. Nëse kjo situatë vazhdon për një kohë të gjatë[[, çfarë do të ndodhë? Ndër prirjet e epshit, zemërimit, lakmisë, kotësisë, lidhjes dhe xhelozisë,]] zemërimi do të mbizotërojë lehtësisht prirjet e tjera, dhe indriya e dorës (në Saḿskrta pëllëmba quhet páńi dhe veprimi i saj quhet shilpana) do të bëhet aktive duke rezultuar në duke e goditur me zemërim një person tjetër. Ndodh shpesh që një person do të jetë në gjendje të kontrollojë të gjithë ripuset (armiqtë psikikë) përveç njërit, thonë ripu i zemërimit. E njëjta gjë është edhe në rastin e indrijave – të gjitha indrijet mund të jenë nën kontrollin e dikujt përveç njërit, le të themi dora. Ose anasjelltas, një ripu ose indrija e veçantë mund të kontrollohet në mënyrë të përkryer ndërsa të tjerët jo. Ka disa njerëz, dobësia e vetme e të cilëve është lakmia. Ata kanë një dëshirë të pakontrolluar për ushqim, për turshi apo rasagolla. Ata as nuk u intereson se çfarë mendojnë të tjerët për ta. Kjo do të thotë se ata kanë humbur plotësisht kontrollin e tij mbi instinktin e ngrenjes. Disa njerëz e kanë të vështirë të kontrollojnë lëvizjen e këmbëve, madje edhe t'i lëvizin ndërsa janë ulur Për të pasur kontroll ose për të humbur kontrollin mbi një vrtti të caktuar mund të jetë edhe e përkohshme edhe e përhershme. Disa njerëz janë krejtësisht të lirë nga lakmia, as lakmia për para, as lakmia për ushqim, por nuk mund të kontrollojnë vrtitë e tyre të tjera. Një person mund të mos ketë problem të mbajë një zotim heshtjeje për dy vjet, por nuk është në gjendje të kontrollojë këmbët e tij dhe shpesh godet njerëzit pa dallim, ose nëse kontrollon këmbët, nuk mund t'i kontrollojë duart.

Ajo psikologji e veçantë, kur një vrtti ose indrija e veçantë është nën kontroll quhet "ekendriya". Kjo është në procesin e zhvillimit psikik sádhakas arrijnë një fazë ku një organ ose prirje e veçantë shqisore ose pengon përparimin e tyre shpirtëror, ose i çon ata drejt finesës ekstreme. Kjo fazë quhet ekendriya.

Përpara se të mbërrini në fazën e ekendrisë së përsosur, mund ta arrini atë përkohësisht. Për shembull, dikush mund të jetë në gjendje të mbajë një zotim heshtjeje për disa ditë dhe do ta thyejë atë pas disa ditësh për shkak të mërzisë. Shpesh pas një grindjeje dy persona vendosin të mos i thonë më kurrë një fjalë njëri-tjetrit. Megjithatë, pas ca kohësh ata gjejnë një justifikim për të korrigjuar. Përsëri, dikush mund të refuzojë me zemërim të hajë ndonjë gjë. Anëtarët e tjerë të familjes përpiqen gjatë ta bindin që të harrojë gjithçka dhe të hajë ushqimin e tij, por pa rezultat. Megjithatë, kur pushojnë së luturi, ai ndihet i lënë pas dore dhe shkruan në mur: "Nëse më pyet edhe një herë, do të ha ushqimin tim". Është e qartë se ai nuk e kontrollon plotësisht të gjithë qenien e tij dhe para se kontrolli i tij të bjerë përfundimisht, dëshiron t'i kërkohet publikisht të hajë edhe një herë. Më pas ai do të thotë se nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të thyente zotimin e tij për të agjëruar, sepse atij iu kërkua me këmbëngulje ta bënte këtë.

Pra, një prirje ose indriya e veçantë mund të jetë nën kontroll, por jo të tjerat. Kjo quhet ekendriya negative. Një nga kushërinjtë e mi ishte një mbështetës i zjarrtë i ekipit të futbollit Mohan Bagan. Sa herë që shkonte në ndeshje dhe i shihte ata të shënonin një gol, ai bërtiste “gooaaal” me spektatorët e tjerë në një furi emocionuese. Një natë ai bërtiti “gooaaal” duke parë ëndërr dhe e goditi xhaxhain tim që flinte pranë tij. Ky incident tregon se edhe pse kushëriri im kishte kontroll mbi pjesët e tjera të trupit të tij, ai nuk kishte kontroll mbi këmbët e tij. Kur një lojtar dëshiron të shënojë një gol, këmba e tij e godet topin mekanikisht. Gjatë gjumit, kur mendja e tij nënndërgjegjeshëm funksiononte dhe jo mendja e ndërgjegjshme, kujtimi i ndeshjes së futbollit u gjallërua në pjatën e tij mendore. Meqenëse mendja e vetëdijshme ishte joaktive, mendja nënndërgjegjeshëm mund të aktivizonte drejtpërdrejt qelizat nervore, kështu që sapo korda e tij vokale bërtiste "gol", këmbët e tij, në përshtatje me ritmin e qelizave nervore dhe fibrave, e gjuanin topin në portë. Në jetë, gjëra të tilla ndodhin mjaft shpesh. Këto janë shprehjet e ekendriya tattva gjatë fazës së ëndrrave. Jam i sigurt që i keni përjetuar vetë gjëra të tilla. Përpiquni t'i krahasoni këto përvoja me realitetin aktual.



Burimi: Ekendriya

Publikuar ne: Ananda Marga Filozofia me pak fjalë


Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ekendriya


Deri më tani kemi shpjeguar fazat e ndryshme të praktikës psiko-shpirtërore. Të dielën e kaluar diskutova për ekendriya dhe në këtë kontekst analizova shkencën e indrijas dhe diskutova rrethanat në të cilat njerëzit veprojnë dhe mendojnë.

Meqë ra fjala, duhet ta dini se samádhi nuk ndodh vetëm si rezultat i një realizimi të caktuar; samádhis të tjerë mund të ndodhin në indriyas ose pesë faktorët themelorë. Kur mendja përqendrohet në një objekt të caktuar dhe përqendrohet intensivisht, quhet samádhi. Sipas shkencës shpirtërore, samádhi që arrihet kur e gjithë mendja drejtohet në Parama Puruśa quhet prajiṋá samádhi.

Kur një sádhaka e përqendron mendjen e tij ose të saj te faktori i fortë (i ngurtë është një nga pesë faktorët themelorë) dhe mendon "Unë jam toka", ai ose ajo arrin kśitibhaetik samádhi, duke humbur të gjithë inteligjencën praktike në proces. Ata që vazhdimisht mendojnë për rupitë ose dollarët arrijnë gjithashtu një lloj samádhi, sepse identifikohen plotësisht me objektin e tyre të papërpunuar të tërheqjes. Nëse njerëz të tillë pësojnë humbje të mëdha për shkak të kolapsit të biznesit ose bankës së tyre, ata do të vdesin menjëherë, sepse shtyllat mbi të cilat u ndërtua jeta e tyre u shkatërruan poshtë tyre. Pra, pasi humbën pasurinë, humbën edhe jetën.

Pra, samádhi mund të arrihet nëse dikush e përqendron mendjen në një mendim të caktuar, organ shqisor ose konkluzion (tingull, formë, prekje, shije dhe erë). Samádhi në përfundime quhet tanmátrik samádhi. Pak kohë më parë bëra një demonstrim praktik të samádhi tanmatrik. Kam demonstruar llojin e ndryshimeve fizike dhe psikike që ndodhin kur mendja tërhiqet nga një përfundim ose tanmátra specifike. [referojuni Filozofisë Ananda Marga me pak fjalë, Pjesa IV]

Supozoni se ka një trëndafil. Nëse e gjithë mendja është e përqendruar në ngjyrën e trëndafilit, ajo do të identifikohet plotësisht me të dhe në fund do të mendojë, "Unë jam trëndafili". Në mënyrë të ngjashme, samádhis në indriyas është gjithashtu i mundur. Ai që arrin samádhi në një indrije të caktuar, me vetëdije e vendos atë nën kontrollin e dikujt dhe kryen punën e tij në përputhje me vullnetin e ëmbël të dikujt. Kjo praktikohej gjerësisht në avidyá tantra në të kaluarën. Indrijat mund të funksionojnë brenda dhe përtej mjedisit të tyre të afërt. Për shembull, nga këtu ju mund të shihni fizikisht një pjesë të Kalkutës. Por nëse keni qenë në Naiháti (një qytet i vogël rreth tridhjetë milje larg Kalkutës), sigurisht që do të jeni në gjendje të përfytyroni një pjesë të qytetit Naiháti ndërsa jeni ulur këtu në dhomë. Në këtë rast duhet të ketë rregullim të duhur midis syve dhe perceptimit të mëparshëm. Në këtë rast, është syri mendor ai që në fakt vizualizon një pjesë të Naiháti-t.

Avidya tantrikët përdorin këtë lloj procesi. Me ndihmën e organeve të tyre shqisore dhe ektoplazmave ata krijojnë halucinacione pozitive. Në Saḿskrta kjo shkencë quhet rakśasi vidyá. Rakśasa nuk i referohet ndonjë lloji monstruoz të kafshëve, por një grupi të caktuar njerëzish. Me ndihmën e syve tuaj mendorë dhe fuqisë suaj psikike mund të krijoni një imazh të dukshëm për sytë e një personi të zakonshëm. Ju në fakt mund të pezulloni fuqinë e shikimit të një personi tjetër në mënyrë që ai të shohë objektin që dëshironi që ai të shohë. Kjo quhet rakśasi máyá (një lloj magjie hipnotike) Praktika të tilla negative janë të zakonshme në avidyá tantra. Për shembull, një person i lig është ulur në një vend të vetmuar me kocka të shpërndara rreth tij. Duke përdorur fuqinë e tij psikike, ai mund të krijojë "duart ektoplazmike" dhe t'i urdhërojë që të hedhin kockat në shtëpinë e atij personi që dëshiron të dëmtojë. Banorët e shtëpisë, njerëzit e thjeshtë, pa dyshim, do të tmerrohen nga fenomene të tilla okulte. Ata do të mendojnë se është vepër e një fantazme dhe ndoshta do të vendosin të largohen nga shtëpia. Në vend të eshtrave, mund të hidheshin edhe tulla dhe gurë. Për ta bërë këtë nuk nevojitet fuqi e madhe – rakśasi máya është një fuqi okulte e një cilësie inferiore.

Ramayana, epika e madhe fiktive indiane, përmban disa histori që ilustrojnë rákśasi máya. Dreri i artë është një histori e tillë. Sigurisht, nuk ka pasur kurrë një dre të vërtetë të artë, a mund të mendoni ndonjëherë për një gjë të tillë? – ishte demoni Máriic që bëri një dre të artë nga fuqia e tij okulte. Një histori tjetër e tillë shkon si më poshtë. Princi Angad, djali i mbretit Bali, ishte gati t'i paraqiste kredencialet e tij mbretit Ravana në oborr. Nëntëmbëdhjetë ministrat e pranishëm donin ta poshtëronin atë në një farë mënyre,
dhe vendosën të përdorin rákśasi máyá e tyre për këtë qëllim. Të pranishëm në oborr në atë kohë ishin Princi Angad, Mbreti Ravana dhe djali i tij Indrajita dhe nëntëmbëdhjetë ministrat. Për të hutuar Angadin, ministrat krijuan një formë tanmátra, një lloj halucinacioni pozitiv, nëpërmjet të cilit të gjithë morën formën e mbretit Ravana. Kështu, vizioni i tij u shtrembërua, pa që kishte gjithsej njëzet Ravana pranë Indrajitës. Nëntëmbëdhjetë prej tyre ishin ministra, sigurisht, por për shkak të magjisë hipnotike të ushtruar në mendjen e tij të njësisë (një lloj samádhi tanmatrik) të gjithë dukeshin si Ravana. Mënyra më e mirë për të shqetësuar përqendrimin mendor të dikujt është ta zemëroni atë duke qenë provokues. Qoftë vidyá tantra apo avidyá tantra, gjithçka varet nga shkalla e përqendrimit psikik. Kështu Angada mendoi: “Duhet të prish ekuilibrin e tyre mendor duke i provokuar në një farë mënyre. Nëse i zemëroj, ata me siguri do të humbasin mbështetjen e tyre ektoplazmike dhe në të njëjtën kohë samádhi-n e tyre tanmátrike dhe do të kthehen në formën e tyre origjinale tanmátrike”. Angadi bëri pikërisht këtë. Ai tha,

Angada Kahila tave shuna indrajitá

Vishti rávan dehi vishti ki tor pita?

[Dëgjo Indrajita. Unë mund të shoh njëzet Ravana. A janë ata të gjithë babai juaj?]

Të gjithë ata filluan te tërbohen, humbën ekuilibrin mendor dhe u bënë vetvetja e tyre origjinale, duke e lejuar Angadin të veçojë Ravanën e vërtetë dhe të dorëzojë kredencialet e tij.

Samádhi në indriyas është shumë më i lartë se samádhi tanmátri. Samádhi tanmatrik është më i lartë se samádhi në faktorët themelorë, edhe pse tanmátrat janë vetëm pesë në numër. Arsyeja është se këto pesë tanmátra kanë shprehje të panumërta. Për shembull, një bimë e vetme trëndafili mund të ketë njëzet trëndafila të lulëzuar, secili me madhësinë dhe ngjyrën e vet. Çdo objekt i këtij universi shumëngjyrësh ka një specialitet të caktuar të tij. Ky specialitet i ndan tanmátras në fragmente të shumta - domethënë, në një formë tanmátra ka forma të panumërta; në një tingull tanmátra ka tinguj të panumërt. Në botën muzikore ne dëgjojmë për gjashtë raga dhe tridhjetë e gjashtë ráginiis, por në fakt numri i tyre është shumë më tepër se kaq.

Samádhis në indriyas kanë të bëjnë me pesë organet motorike. Nëse gjashtë indrijat (organet shqisore) kontrollohen, atëherë njerëzit mund ta ngrisin veten lehtësisht në gjendje më të larta të ekzistencës. Prandaj ky samadhi është më i madh se samadhitë e tjerë.

Ndërsa shpjegoj konceptin e ekendriya, e konsideroj të rëndësishme të shpjegoj diçka rreth samádhi-t të indrijas. Në fjalimin tim të radhës do të doja të diskutoja disa gjëra interesante në lidhje me ekendriya, të cilat mund të kenë ndodhur në jetën tuaj personale, por që intelekti juaj mund të shpjegojë se si dhe pse ndodhi.


Burimi: Ekendriya

Publikuar ne: Ananda Marga Filozofia me pak fjalë

Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ekendriya

Rruga e sádhaná-s ndahet në disa faza. Aktualisht po diskutojmë për ekendriya. Në fjalimin tim të mëparshëm po shpjegoja se si ndodhin samadhi të ndryshëm dhe çfarë ndodh kur ka rregullim midis shprehjeve të ndryshme të indrijas dhe ektoplazmës; dhe gjithashtu ajo që quhet halucinacion pozitiv.

Kur shprehjet e ndryshme të indrijave dhe ektoplazmës ruajnë një lloj përshtatjeje, ndodhin përvoja të ndryshme psiko-shpirtërore. Për këtë duhen dy faktorë. Kontrolli i mendjes mbi ektoplazmën dhe kontrolli i mendjes mbi indrijat. Për shembull, nëse organi i dëgjimit kontrollohet siç duhet, ai mund të tërheqë shumë gjëra nga bota e jashtme përmes ektoplazmës, dhe anasjelltas mund të projektojë shumë mendime të brendshme dhe t'i bëjë të tjerët të dëgjojnë. Ky fenomen hyn brenda fushës së rákśasi vidyá të psikologjisë së lashtë indiane. Unë ju kam thënë tashmë se rákśasi vidyá nuk është magjia e zezë e të ashtuquajturve demonët, por një lloj shkence okulte. Ndoshta ju e dini se Tantra është e ndarë në dy degë, dhe në mënyrë të ngjashme, fuqitë okulte shprehen në dy mënyra. Sádhakas që kanë arritur iishvarakoti, (por jo Brahmakot́i, shkalla më e lartë e realizimit njerëzor) nëpërmjet praktikës intensive shpirtërore arrijnë si vidyá ashtu edhe avidyá shakti, fuqi okulte pozitive dhe negative. Njerëzit e zakonshëm zakonisht e quajnë atë aeshvarya [fuqi hyjnore] por kjo nuk është plotësisht e vërtetë. Një ditë më parë, duke diskutuar atë fenomen me disa njerëz, thashë se disa nga këto fuqi okulte janë të lidhura me hapësirën, ndërsa të tjerat janë përtej saj. Iishvarakoti sádhakas, nëpërmjet përpjekjeve të veçanta, mund të zotërojë disa fuqi negative dhe pozitive dhe mund t'i zbatojë ato në qenie njerëzore, vende ose ide të caktuara. Por një brahmakoti sádhaka mund t'i zbatojë ato fuqi në të gjithë universin në të njëjtën kohë, përmes prota-yogës së tij. Për më tepër, me ndihmën e Ota-yoga-s, ai gjithashtu mund të zbatojë fuqinë e tij në një vend ose person individual nëse dëshiron. E njëjta gjë, kur zbatohet në një nivel të papërpunuar, mund të marrë formën e magjisë. Kjo shpjegon anën e përjetshme.

Nëse njerëzit mbeten të kënaqur me arritjen e këtyre fuqive okulte dhe ndalojnë së ecuri përgjatë rrugës supreme, do të kontrollohet shprehja më e plotë e potencialeve të tyre njerëzore. Për të sjellë përmbushjen më të madhe të jetës, sádhakas do të duhet të arrijnë majën e gjendjes së ekendriya. Kjo do të thotë, në vend që ta drejtojnë mendjen e tyre drejt objekteve të papërpunuara, ata duhet të kanalizojnë mendjet e tyre drejt Makrokozmosit dhe të përqafojnë plotësisht Makrokozmosin si qëllimin e tyre.

Prańavo dhanuh sharohyátmá Brahma talakśyamucyate

Apramattena vedhavyaḿ sharattanmayo bhavet.

"Një sádhaka që përdor praktikën e tij shpirtërore si hark dhe veten e tij si shigjetë, dhe Parama Puruśa si objektiv dhe më pas përpiqet të shpojë objektivin me vëmendje të pandarë, arrin Qëllimin Suprem".

Sádhakas që e pranojnë këtë sloka si udhërrëfyesin suprem dhe përfundimtar dhe ecin në përputhje me rrethanat përgjatë shtegut të ekendriya sádhaná, janë në gjendje t'ia kushtojnë mendjen shkallës më të lartë të realizimit shpirtëror. Jeta e tyre bëhet kaq kuptimplote. Nuk mjafton vetëm të mendosh për Brahma, duhet të praktikosh edhe ekendriya sádhaná. Këtu ekendriya do të thotë që të gjitha shprehjet e nervave shqisore dhe motorike dhe e gjithë energjia dhe fuqia delikate e organeve duhet të përqendrohen në një pikë. Fuqia e konsoliduar e nervave, indrijave dhe gjërave të mendjes duhet të drejtohet drejt qëllimit suprem. Kjo lëvizje e njëanshme drejt qëllimit është faza e ekendriya. Në këtë fazë sádhaka nuk i kushton ndonjë rëndësi ndonjë indrije, ideje apo mendimi të veçantë, por i kushton rëndësi të madhe qëllimit suprem. Një sádhaka e tillë përfundimisht lind mbi vidyá dhe avidyá Tantra.

Vidyá Tantra është një qasje pozitive ndaj botës, ndërsa avidyá Tantra është një qasje negative. Njerëzit që ecin në rrugën e negativitetit priren të bëhen të papërpunuar. Dhe nëse ndjekin rrugën pozitive, ata mund të arrijnë emrin, famën, prestigjin shoqëror, etj., por nuk do të arrijnë të arrijnë Parama Puruśa. Ata madje nuk arrijnë të arrijnë lokat më të larta (sferat e ekzistencës). Personi që nuk ndjek asnjërën nga këto dy rrugë dhe mendon vetëm për Parama Puruśa-n, do ta arrijë Atë një ditë dhe do të ngrihet nga faza e ekendriya-s në fazën vashiikára. Kjo rrugë, e tejkalimit të ideve pozitive dhe negative quhet madhyammárga (rruga e mesme) në Tantra (Buda e quajti atë majjihimá magga). Kjo është e vetmja rrugë, që të çon në përmbushjen më të lartë të jetës njerëzore. Nányah panthá vidyate ayanáya. Nuk ka rrugë tjetër. Në atë fazë, bota shqisore nuk ka asnjë tërheqje për një sádhaka. Por ata sádhaka që merren me aspektet pozitive dhe negative të Tantra-s, zhyten lehtësisht në punët e zakonshme. Koha dhe energjia e përdorur për të zotëruar aspektet pozitive dhe negative është një humbje, sepse ajo devijon mendjen dhe vonon lëvizjen e saj drejt planeve më të larta të ekzistencës. Sipas mendimit tim, është më mirë të mos humbasësh kohën në kërkime të tilla të parëndësishme. Në vend të kësaj, do të ishte më e mençur që njerëzit të përdorin kohën dhe energjinë e tyre për arritjen e Parama Puruśa.

Nëse do të analizoja shtigjet pozitive dhe negative, do të magjepseshit, por do të ishte nëse nuk do të kishte asgjë për të arritur Parama Puruśa. Për ta arritur Atë, ju duhet të arrini në fazën vashiikára.



Burimi: Ekendriya

Publikuar ne: Ananda Marga Filozofia me pak fjale

Shrii Shrii Ánandamúrti

[ATMAN]

Ektárá - Instrument muzikor me tela


Kuptimi bisedor i fjalës kolamba është vegël me tela kur është pa tela, pra kur i shtohen tela një kolamba kthehet në vegël me tela. Instrumenti origjinal me tela është ektárá. Ky ektárá [një instrument muzikor me tela] u shpik në kohët parahistorike për të sjellë rezonancë në tingujt e telit. Shiva e përmirësoi këtë ektárá dhe bëri viiń ose viińá. Ky viiń ose viińá është instrumenti i parë muzikor i krijuar në mënyrë që të mbajë unison me surasaptaka ose oktavë muzikore. Kjo viiń gradualisht u rafinua dhe u përmirësua, dhe u krijuan instrumente të tjera me tela, si sitari, esraj, violina, etj. Violina u shpik në Italinë lindore dhe sitari në Persi (Iran). Pothuajse të gjitha instrumentet e tjera me tela u shpikën në Indi. Ektárá u përdor për herë të parë nga komuniteti baul në Ráŕh. Baulet me përvojë tregojnë njëfarë virtuoziteti melodik në ektárá, megjithëse kjo kërkon një lloj të veçantë shkathtësie në gishta. Nëse ia hiqni vargun ektarasë, pjesën që ka mbetur mund ta quajmë kolamba.

Duke shtuar prapashtesën kan tek kolamba fitojmë kolambaka. Pjesa e poshtme e kolambës bëhej nga lëvozhga e fortë dhe e thatë e pagurit të pjekur në kohët e lashta. Në disa vende përdoret edhe tani. Kjo guaskë ndihmon veçanërisht në thellimin e zërit, në këtë mënyrë tingulli bëhet harmonik.

Thuhet se megjithëse kat́utumbii është i papërshtatshëm si ushqim, ai është një ilaç i shkëlqyer dhe një guaskë e shkëlqyer për instrumentet me tela. Kjo pjesë më e ulët e instrumenteve me tela, që dikur bëheshin nga guaska pagure, quhet kolambaka.



Burimi: Ektárá – Instrument muzikor me tela

Botuar në: Saḿgiita: Song, Dance and Instrumental Music

Shrii Shrii Ánandamúrti