Shën Theofan i Vetmuari: Jeta Shpirtërore - dhe si ti përshtatemi asaj

[Albo]

Ky është një libër i botuar në shumë gjuhë të botës, në lidhje me jetën shpirtërore. Libri është korrespondenca në letra me një vajze të re ruse dhe shenjtorit të Kishës orthodhokse, Shën Theofan i Vetmuari, i cili ka jetuar në shekullin e XIX në Rusi.



Do të mundohem të sjell disa përkthime në shqip nga letrat e librit, pasi janë këshilla shumë me vlerë dhe shumë aktuale, sidomos në kohën që jemi duke kaluar.

* Autori
* Vegimi
* Letra e Parë: Subjekti i Korrespondencës sonë: Jeta Shpirtërore
* Letra e Dytë: Kotësia e Jetës së Botës
* Letra e Tretë: Boshllëku
* Letra e Katërt: Liri apo Skllavëri Shpirtërore
* Letra e Pestë: Jeta e Trupit
* Letra e Gjashtë: Jeta e Shpirtit: Aspekti Intelektual
* Letra e Shtatë: Jeta e Shpirtit: Aspekti Dëshirues
* Letra e Tetë: Zemra dhe Aspekti i Ndjesisë
* Letra e Nëntë: Jeta Shpirtërore
* Letra e Dhjetë: Besimi në Ekzistencën e Zotit
* Letra e Njëmbëdhjetë: Ndikimi i Frymës mbi Shpirtin
* Letra e Dymbëdhjetë: Epërsia e Jetës Shpirtërore
* Letra e Trembëdhjetë: Jeta sipas Frymës
* Letra e Katërmbëdhjetë: Mbulesa e Shpirtit
* Letra e Pesëmbëdhjetë: Si i dëgjojnë lutjet tona Shenjtorët
* Letra e Gjashtëmbëdhjetë: Qëllimi i Vërtetë i Jetës

[Albo]

Shën Theofan i Vetmuari

Fjeti në Krisht ditën e Festës së Theofanisë së Krishtit në vitin 1894 dhe Kisha Orthodhokse e kujton çdo vit në kalendarin e saj në 10 janar, që është dita e lindjes së tij.

[Albo]

Një herë, në mes të një salle vallzimi në një ballo vjetore, një vajzë e re pati një vegim të papritur të pavdekshmërisë së shpirtit të saj; dhe teksa ky vegim iu shfaq para syve të brendshëm të saj, i ngeli në mendje mendimi se gjithë këto rrotullimet në sallën e vallzimit ishin krejt të kota.

E mahnitur dhe e shqetësuar, vajza i shkruajti shenjtorit që bënte një jetë në vetmi: "A është kjo diçka normale apo është një pengesë anormale për dëshirën për të patur një jetë të lumtur në këtë botë?"

Përgjigjia që mori për pyetjen e saj, rezultoi në këtë volum libri.

[Albo]

Letra e Parë

Subjekti i Korrespondencës sonë: Jeta Shpirtërore

Një kujtesë hyrëse rreth premtimit të dhënë për në korrespondencë rreth jetës shpirtërore. Të mirat që mund të presësh prej saj.

Para se të niseshe për në Moskë, ramë dakord që të mbajmë një korrespondencë për gjërave më të nevojshmë për ty. Sigurisht, që unë pres nga ty të më tregosh se si je duke ia kaluar, dhe si po ambientohesh aty. Kam kohë që pres, e pres, e akoma pres; ka kaluar shumë kohë dhe ende nuk kam marrë ndonjë letër nga ty. Të ka ndodhur ndonjë gjë? A je shëndoshë e mirë me shëndet? Të ruajtë Nëna e Zotit! Mbase synimet e tua kanë ndryshuar? Çdo gjë është e mundur. Prandaj po të shkruaj tani, se nëse është pikërisht ashtu, dhe ti mendon se kjo korrespondencë ka për të më lodhur mua, duhet ta largosh atë mendim menjëherë nga mendja. Të të shkruaj ty për këto gjëra nuk ka për të qenë fare një barrë e rëndë për mua; përkundrazi, ka për të më sjellë një kënaqësi të vogël, dhe ka për të më sjellë pak varietet në rutinën time të zakonshme ditore. Për më tepër, nëse kjo korrespondencë nuk ka për të ndodhur, atëherë kam për të ndjerë një humbje të madhe. Nuk do të shpjegoj se pse do të ndihem në këtë mënyrë, por po të theksoj se do të ndihem ashtu.

Nuk më duket me vend të të jap këshilla këtu, por dua të të bëj një kërkesë: më shkruaj. Por mos prit ndonjë urtësi të madhe nga mua. Thjeshtë një përsëritje e të gjitha gjërave të vlefshme kanë për të ndihmuar jo pak, duke të rifreskuar kujtesën për këto gjëra dhe duke të fokusuar vëmendjen në to, mbase me entuziazëm dhe me energji të veçantë. Dhe çfarë është e mira që do të dali në dritë nga e gjitha kjo? Sepse kur hasim në probleme në jetët tona, nuk vijnë nga vullneti ynë i keq apo nga zemra e keqe por vijnë nga mungesa e zjarrit dhe zellit për gjërat e vlefshme në jetë.

Më shkruaj.

[Albo]

Letra e Dytë

Kotësia e Jetës së Botës

Një vërejtje për shkakun e heshtjes së saj.
Sinqeriteti dhe thjeshtësia e duhur në një korrespondencë.
Kotësia e jetës së botës..

Unë u lodha së spekulluari se çfarë vallë kish ndodhur që nuk po më shkruaje, dhe doli që gjyshja juaj ishte pak e sëmurë. Shiko, "gjyshja" është një fjalë fitimtare. Për nipërit e mbesat nuk ka vend më të ngrohtë se tek shtëpia e gjyshes, dhe për gjyshen nuk ka gjë më të shtrenjtë se nipërit e mbesat e mira. Për këtë, duhet të falenderojmë Zotin. Duhet ta ngushëllosh gjyshen më shpesh e të dëgjosh me vëmendje se çfarë ka për të të thënë. Plakat kanë një urtësi të fituar nga përvojat dhe mundimet e jetës. Shpesh ato pa e ditur shprehin me fjalë të thjeshta mësime shumë të urta që nuk ke për ti gjetur në libra, edhe po të kërkosh gjithë bibliotekën.

Edhe pse më ke dhënë një shpjegim bindës përse nuk më ke shkruajtur për një kohë kaq të gjatë, unë prapë e shoh me vend të të jap një epitimia(1), edhe pse e vogël, me qëllim korrigjimin tënd. Mendoj se ti do të ishe më e disponuar për korrigjim të sjelljes nëse unë të falenderoj që më shkruajte, dhe për çfarë më shkruje. Për këtë të falenderoj.

Më premtoje se do të jesh e hapur me mua. Mirë! Hapja është gjëja më e rëndësishme në një korrespondencë; ndryshe s'ka arsye as pse ta fillosh. Gjithmonë më shkruaj ashtu siç të vjen. Më shkruaj çfarë bluan në mendje, dhe trego kujdes që të shtrosh të plotë pyetjen që po të vjen vërdallë në mendje dhe lyp një përgjigje. Vetëm atëherë mund të arrijmë në zgjidhje, ashtu si toka e thatë thith ujin. Kjo është mënyra më e thjeshtë për të marrë dhe për të rregulluar konceptet në kokë të cilat sqarojnë subjekte dhe çështje për të cilat ne e konsiderojmë të nevojshme që të kemi një vizion të pastër në syrin e mendjes. Ku do të ishte qëllimi nëse unë do të shkruaja ty për një gjë dhe mendja jote do të ishte e zënë me mendime të tjera? Do të ishin fjalë boshe, si dy njerëz që do të bënin një diskutim duke i kthyer kurrizin njëri-tjetrit, dhe secili diskuton për atë që ka para syve të tij. Më duket se jemi në një mendje që nuk kemi për tu marrë me gjëra abstrakte, as nuk do të bëjmë plane dhe teori; por kemi për të diskutuar së bashku për gjërat e përditshme që hasim në jetë. Dhe kështu do të ecim hap pas hapi.

Më shkruaje se je "verbuar". Më thua se "Për plot dy ditë jam dukë bërë xhiron e rrethit shoqëror këtu. Si fillim vajta në teatër, pastaj u sorrollata për qejf, dhe më pas shkova në një mbrëmje festive. Çfarë lloj turme është kjo, me gjërat për të cilat flasin, me mendimet e tyre të errëta për çdo gjë, dhe çfarë lloj sjellje që kanë? Të gjitha këto janë barbari për mua, dhe asnjëherë nuk do të jem në gjendje as të mbledh mendimet e kokës time në këtë turmë." Kjo është hera e parë që je ekspozuar karshi kësaj jete, dhe ke për tu mësuar me të. Përshtypja që të është krijuar, pas jetës tënde të qetë e të thjeshtë në fshat, është diçka e pritur. Atje ti krijove gjykimin tënd në lidhje me gjërat që janë të vërteta e të gabuara në jetë, ama unë nuk e kam fort të qartë se çfarë ka gjetur strehë në mendjen tënde nga e kaluara. Eshtë gjithashtu e mundur se teksa në sipërfaqe ti has një mosaprovim të këtyre gjërave, brenda në thellësi ti has në simpati për to dhe një dëshirë për ti përsëritur. Jeta prej së cilës ti ke parë vetëm një pjesë të vogël, ka veti marramendëse. Edhe ata që marrin pjesë në këtë jetë e dinë se ajo nuk është ashtu siç duket, por prapë së prapi janë të tërhequr prej saj, si një i varur nga droga e opiumit, që e di se çfarë e pret. Ai është si një njeri i çmendur, që pavarësisht nga gjithçka, e merr drogën, ose mbase kjo është edhe vetë arsyeja përse e merr.

Si po ja kalon? A je akoma e tërhequr nga ai vend? A do të pëlqente që ta kaloje jetën tënde në këtë mënyrë? Të pyes që të skicoj një foto të vogël... Dhe tregohu e sinqertë.



1. Epitimia është përkufizuar si "Një dënim shpirtëror, ose më mirë, një ushtrim me qëllim që të tejkalosh rrethanat plot mëkat.." (Polnyy Tserkovnoslavyyanskiy Slovar, Vol I, Moskë 1899)

[Albo]

Letra e Tretë

Boshllëku

Boshllëku dhe njëanshmëria e jetës së botës..

Sa më gëzove me përgjigjen tënde! "Nuk jam aspak e tërhequr nga kjo jetë, përkundrazi, kjo jetë më spraps. Më pak se një ditë më pas, u ndjeva e copëtuar, shpirti po më lëngonte dhe ishte melankonik, dhe nuk e duroja dot veten time. Vetëm me shumë vështirësi munda të qetësohesha." Pse nuk mi shkruajte këto gjëra herën e kaluar? Bile mu duke se me heshtjen tënde, ti po më fshihje ndonjë të dashur apo ndonjë problem tjetër.

Zoti të dhëntë këtë ndjenjën - e flakjes tej të jetës së botës dhe dëfrimit - dhe qoftë gjithmonë me ty! Por është edhe e mundur që ti të dashurohesh me këto gjëra. Eshtë afër mendjes se ti nuk duhet të biesh në kontakt me këtë jetë. Herën e dytë ka për tu dukur jo dhe aq shkatërrimtare dhe shqetësuese si hera e parë; herën e tretë, akoma edhe më pak dhe nuk ka për tu dukur si diçka e keqe fare. Siç thonë edhe për vodkën, me gotën e parë je duke këputur zinxhirët, me gotën e dytë ngrihesh lart e fluturon si shqiponjë, dhe pas asaj gote vetëm vazhdon ta mbushësh. Çfarë ndodh kur dikush viziton një fabrikë duhani? Sytë u djegin, hundët iu rrjedhin, nuk marrin dot frymë. Por ata që punojnë në atë fabrikë nuk ndjejnë absolutisht asgjë, por edhe ata që janë të rinj në fabrikë, pasi rrinë në këmbë për pak kohë në fabrikë, nuk u djegin më sytë, nuk teshtijnë apo kolliten si më parë, dhe pas pak kohe të gjitha këto parehati ikin fare. Trego kujdes që asgjë e tillë nuk të shqetëson ty paqen tënde!

Duket se i ke paraprirë pyetjes sime. Ti thua, "Nuk besoj se do ta pajtoj ndonjëherë veten time me këtë jetë. E shikoj nga afër me vëmendje dhe vë re që nuk është jetë. Nuk ta shpjegoj dot, por jam shumë e bindur në mendjen time që kjo nuk është jetë. Eshtë plot me lëvizje, por nuk ka jetë. Makina ime qepëse bën plot zhurmë e lëvizje, po çfarë jete ka brenda saj?" Mendja jote e vogël dhe e ndritur të ka lindur një ide të shkëlqyer. Tani jam në gjendje që ta konsideroj situatën tënde si më me shpresë. Ndjenja ështe e përkohshme, mund edhe të ndryshojë. Por kur një ide thelbësore vjen në ndihmë të kësaj ndjenje, atëherë ajo fuqizohet, dhe nga ana tjetër, fuqizon vetë idenë. Të dyja së bashku i përngjajnë një kështjelle. Në mënyrë që kështjella të jetë fortifikuar, ti duhet të mësosh pse nuk ka jetë në këtë jetë. Po e vazhduam diskutimin tonë, në kohën e duhur unë do të shpjegoj të detajuar, por për momentin do të them vetëm këtë gjë: Arsyeja se pse nuk ka jetë në një jetë të tillë është se nuk pushton dhe ushqen të gjitha aspektet e jetës njerëzore, por vetëm një pjesë të vogël të saj. Dhe kjo pjesa e vogël renditet e fundit fare, as nuk e prek qendrën e jetës njerëzore.

Jeta njerëzore është komplekse dhe shumëplanëshe. Ka aspektet fizike, mendore dhe shpirtërore. Çdo aspekt ka fuqinë e vetë, nevojat dhe mënyrat e veta, dhe ushtrimin dhe përmbushjen e tyre. Njeriu jeton vetëm kur të gjitha fuqitë tona janë në lëvizje dhe të gjitha nevojat tona janë përmbushur. Por kur vetëm një pjesë e vogël e fuqive të tij janë në lëvizje dhe vetëm një pjesë e vogël e nevojave të tij janë përmbushur, kjo jetë nuk është jetë. Të gjitha punojnë së bashku në unison, ashtu si edhe lëvizja e nevojshme në makinën tënde qepëse ndodh vetëm kur të gjitha pjesët janë duke punuar. Ndalo punën e një pjese të vetme dhe gjithë makina pushon së punuari; nuk jeton. Njeriu gjithashtu nuk jeton si një qenie njerëzore kur gjithçka brenda tij nuk është në lëvizje. Me makinën, ndalimi i jetës së saj, - lëvizja - është shumë e dukshme; me njeriun, pasiviteti i jetës së tij në përgjithësi është i padukshëm, vetëm njëri aspekt i jetës së tij është duke u ushtruar dhe vetëm disa prej nevojave të tij janë përmbushur, ama një jetë e tillë është si ajo e makinës qepëse që nuk lëviz. I tillë është ligji i jetës njerëzore!

Le t'ia aplikojmë këtë ligj situatës që jemi duke diskutuar. Cilat fuqi janë në përdorim këtu dhe cilat nevoja janë duke u përmbushur? Në përdorim janë duart, këmbët, gjuha, sytë, veshët, shqisa e nuhatjes, shqisa e të prekurit, kujtesa, imagjinata, fantazia dhe dituria, shuma totale e të gjithave përfaqëson aspektin më të ulët njerëzor, që njeriu e ka të përbashkët me kafshët. Jeta e kafshës ka vetëm një nevojë për të përmbushur, ose më mirë të themi, për të vënë në punë; këtë e shohim në punë kur qengji i vogël së bashku me delet i drejtohen lëndinës me bar të njomë. Përveç këtyre fuqive, kemi edhe dy ose tre shtresa të tjera tek njeriu, dhe të gjitha këto e kanë një qendër kryesore.

Gjykoje vetë tani: A mund të jetë një jetë e tillë jetë? Ndenja jote të tha se nuk ka jetë në këtë jetë. Do të tregoj arsyen kryesore se përse nuk ka jetë. Mbase veprimi i kësaj arsyeje nuk është fort i qartë për ty për momentin, por koncepti i përgjithshëm duhet të jetë i tillë. Detajet do të qartësohen me kohën. Se unë po bëj një propozim se çdo gjë me vlerë del nga struktura e natyrës së njeriut. Eshtë e nevojshme për ne që të jetojmë ashtu siç na krijoi Zoti, dhe kur dikush nuk jeton në atë mënyrë, unë po të pohoj me besim të plotë se ai njeri nuk jeton fare. Të kërkoj që ti të mjaftohesh me kaq për momentin.

[Albo]

Letra e Katërt

Liri apo Skllavëri Shpirtërore

Jeta e botës ju privon njerëzve lirinë dhe i mban të lidhur në një skllavëri mizore të gjithë ata njerëz që i përkushtohen botës. Hipokrizia dhe egoizmi si cilësitë dalluese të jetës së botës..

Herën e fundit nuk të fola për asgjë që ti zije në gojë në letrën tënde, kështu që po të nis një letër tjetër. Ti thua, "Gjëja tjetër që shoh është se si të gjithë nxitojnë lart e poshtë në ndjekje të diçkaje që askush nuk arrin dot ta kapi. Kur më ndodh që të kaloj në ndonjë rrugë apo zonë të populluar, çfarë rrëmuje dhe zhurme që më shohin sytë e dëgjojnë veshët. Por pastaj i hedh sytë dhe shikoj që të njëtën rrëmujë e zhurmë e gjen edhe brenda shtëpive të tyre, mbase dhe brends shpirtrave të tyre. Nuk e kuptoj dot - si është e mundur të jetosh në këtë mënyrë?. Gjëja tjetër që vërej është se si e lidhin, shtrëngojnë dhe tiranizojnë njëri-tjetrin; asnjë nuk ka vullnet të tyren apo sadopak liri. Nuk guxon të vishesh ashtu siç të pëlqen të vishesh, nuk guxon të sillesh ashtu siç të pëlqen të sillesh, nuk guxon të thuash çfarë dëshiron të thuash, nuk bën dot asgjë ashtu siç do ti vetë ta bësh. Çdo gjë që bëjnë i nënshtrohet një ligji të shkruajtur nga dikush, por ama askush nuk e di se kush. I mban të gjithë njerëzit të lidhur, por askush nuk e di se si të çlirohet nga këta zinxhirë. Në këtë mënyrë ata tiranizojnë njëri-tjetrin. As nuk e marrin mundimin që të dëgjojnë dikë - dhe kjo është për të ardhur keq. Unë për shembull këndoj. Kur të vjen për të kënduar, është parajsa vetë; është kënaqësi si për mua edhe për dëgjuesit. Por ka raste që më duhet të këndoj edhe nëse për momentin mund të mos më vijë për të kënduar. Dhe sipas tyre kjo është një sjellje shumë e mirë; po të refuzoja të këndoja do të konsiderohej një shkelje e "ligjit". Dhe do s'do, ia merr këngës. Kjo barrë është e papërballueshme për mua - gjoksi gati sa nuk fundoset fare, por ti prapë e nxjerr gjoksin para, si për të treguar që je duke kënduar me gjithë zemër. E kam vënë re këtë gjë edhe tëk njerëz të tjerë. Kjo është liria për ta! Në pamjen e jashtme, të jepet përshtypja se të gjithë janë njerëz të lirë. Një njeri i lirë, që i janë lidhur si këmbët edhe duart! Kjo më shtyu që të filloj të shqyrtoj me imtësi nëse njerëzit i bëjnë gjerat nga zemra apo jo. Dhe çfarë mësova? Mbase e kam gabim, por deri më sot nuk kam parë asnjë provë që të më shtyjë të besoj që i bëjnë me shpirt. Kanë këto kujdesjet boshe, një gadishmëri për të bërë gjëra për njëri-tjetrin, dhe një admirim reciprok. Çdo gjë është sipërfaqësore. Nën këtë pamjen e jashtme që është elegante dhe e butë fshihet një shpirt krejt tjetër, që po të nxirret në dritë, nuk do të dukej as elegant dhe as i tolerueshëm. Kështu, sa herë që ne mblidhjemi së bashku, ne jemi një grup aktorësh dhe aktoresh hipokritë. Çfarë komedie! Për më tepër, ajo që më çudit mua është ftohtësia që rrezatojnë të gjithë. Si mund të ndodhi kjo gjë?! Me të vërtetë, secili duket sikur është miku më i mirë me njëri-tjetrin, gati të heqin këmishën nga trupi e të ta japin ty ta veshësh, por ka një ftohtësi themelore."

Ke plotësisht të drejtë. Nuk mund ti shtoj dot asgjë përshkrimit tënd. Të gjitha këto gjëra janë vërejtur dhe zënë në gojë shumë kohë më përpara, dhe na janë dhënë për të na paralajmëruar. Shumë kohë më herët, Makariusi i Madh e përshkruajti këtë nxitimin e jetës me ndjekjen e kotë, një pjesë të vogël të së cilës edhe ti ke përjetuar. "Fëmijët e kësaj epoke janë bërë si gruri i derdhur në sitën e kësaj toke, dhe pastaj është shpërndarë sipas ëndërrave të paqëndrueshme të kësaj bote, në prezencën e trazirave të pafundme të përkujdesjeve të jetës mbi tokë, dëshirave dhe labirinthit të koncepteve materiale. Satanai i shkund shpirtrat, dhe me sitën, që përfaqëson përkujdesjet e jetës mbi tokë, e shpërndan gjithë rracën njerëzore mëkatare. Që nga koha e Rënies, kur Adami e shkeli ligjin dhe u vu në kontrollin e princit të errësirës që kish pushtet mbi të, me mendimet e turbullta e të pafundme të bijve të kësaj epoke, i ka shtyrë të gjithë në konflikt brenda sitës së tokës. Sa më shumë që e shkund grurin brenda sitës, e përmbys apo e hedh lart, aq më shumë pushtet merr princi i errësirës mbi gjithë njerëzinë me anën e përkujdesjeve tokësore: ai i shkund, i acaron dhe alarmon njerëzit, duke i detyruar që të ikin tek mendimet e kota, dëshirat e pista, zinxhirët e tokës e botës, duke joshur pa pushim rracën mëkatare të Adamit.

Zoti u paratha Apostujve të ardhmen plot tundime që do të binte mbi ta: Satanai ka dëshirë që t'iu bëjë për vete, që t'iu shoshiti si grurë: por Unë jam lutur për ju, që besimi juaj të mos humbasë (Llukai 22:31,32). Shpallja dhe vendimi që mori Krijuesi për Kainin është i qartë: Ti ke për të rënkuar dhe për tu dridhur mbi tokë (Gjeneza 4:12, Septuagint). Kjo fjali shërben si një shembëlltyrë dhe ngjashmëri për të gjithë mëkatarët, sepse rraca e Adamit, duke e shkelur urdhërimin dhe duke rënë në mëkat, fshehurazi mori këtë ngjashmëri. Njerëzit bien në pasiguri nga mendimet e tyre të paqëndrueshme për frikën, terrorin, çdo lloj konfuzioni, dëshirën, dhe çdo lloj kënaqësie. Princi i kësaj bote turbullon çdo shpirt që nuk ka lindur nga Zoti, turbullon edhe idetë njerëzore, që janë si puna e kokrizave të grurit që shkunden pa pushim në sitë, duke i shtyrë të gjithë në pasiguri, dhe duke i zënë në çark me joshjet e botës, kënaqësitë e trupit, terroret dhe konfuzionet"(Homilia 5:1,2).

Kjo është përmbledhja e vrojtimit tënd! Ti vure re si janë gjërat, dhe Shën Makarius na tregon të dyja, si arsyen dhe origjinën. Eshtë e pamundur që të fillosh të flasësh për këtë çështje në këtë mënyrë, nëse në fillim nuk përvetëson mënyrën e duhur të shikimit të gjërave. Kështu që unë të kërkoj që ti të adaptosh këtë pikëpamje dhe gjithmonë ta mbash në mendje. Shpreh esencën e çështjes në fjalë, dhe pasi ta pranosh me bindje të plotë, ka për të të shëbyer ty si një mburojë nga bukuria e jetës njerëzore. Që të mendosh më shumë për këtë dhe të familjarizohesh me këtë mënyrë të menduari, mundohu të lexosh të gjithë Homilinë e Pestë të Shën Makarius. Ia dhashë këtë libër vetëm për ta lexuar nënës tënde, dhe ajo donte që të ma blinte.

Nga ana ime, unë do të shtoj se kjo ndjekje e kotë dhe kjo pakënaqësi e përgjithshme me çdo gjë ka lidhje me atë që shkruajta herën e kaluar. Që është, jo çdo aspekt apo nevojë e natyrës njerëzore mund të ushqehet nga kjo mënyrë jetese. Një aspekt i papërmbushur si uria e shtyn njeriun të kërkojë ushqim si një mënyrë për të kënaqur këtë nevojë të tij. Kështu njeriu vrapon që të kërkojë kënaqësinë, por teksa vjen rreth e rrotull brenda këtij qarku, i pakënaqur në lidhje me urinë, nuk i sjell kënaqësi, dhe uria nuk pushon. Por as nevoja për tu ushqyer nuk pushon, dhe as kërkimi për ta përmbushur këtë nevojë të tij. Dhe asnjëherë nuk ka për të pushuar për ata njerëz që jetojnë me shpirtin e kësaj bote. Nga që armiku i verbon, ata nuk arrijnë të shohin gabimet e veta; kanë marrë kthesën e gabuar e po shkojnë në drejtimin e gabuar; në këtë errësirë ai i mundon dhe mbyt këta shpirtra të gjorë. Nga që armiku i ka verbuar, nuk ka njeri që mund t'i tregojë gabimet e tyre. Prandaj ulërasin si kafshë të egra. A nuk është kjo ulërima e luanit që vjen vërdallë kudo, duke kërkuar dikë që ta shqyejë?

Përsa i përket aspekteve të tjera të jetës njerëzore që ti zure në gojë, dua të të them vetëm se nuk ka se si të jetë ndryshe. Sepse kjo është jeta e njeriut të rënë, karakteristika dalluese e të cilit është krenaria ose egoizmi, që na shfaqet si qëllimi kryesor, kurse gjithë të tjerët dhe gjithçka tjetër janë vetëm mjetet për të arritur këtë qëllim. Prandaj, qëllimi i kujtdo është që të imponojë dëshirat e tija mbi të tjerët, ose ti lidhi të tjerët me këto dëshira; ti e quajte këtë me plot të drejtë "tirani". Pavarësisht se sa mirë dikush i fsheh dëshirat e veta, pas tyre qëndron egoizmi, që dëshiron të të përdredhi ty sipas nevojave të veta, ose të të përdori si një mjet për të arritur qëllimet e veta. Kështu që qëllimi është ai i mashtrimit; në thelb, përdor mashtrimin e bukur për të fshehur gabimet e veta pa e marrë mundimin që ti korrigjojë ato. Përndryshe, influenca e tyre mbi të tjerët dhe manipulimi i tyre do të merrte fund. Kjo është arsyeja përse të gjithë lëshojnë një ftohtësi të tillë: të gjithë e mbyllin veten në guackën e tyre pa mundur që të prodhojnë aspak ngrohtësi.

Eshtë e vërtetë që ke për të takuar edhe ca njerëz me zemër të mirë; ata ta bëjnë qejfin e ta prekin direkt dhe thellësisht zemrën. Një dispozitë e tillë është gjurmë e ndjenjës së farefisnisë me të tjerët që i është dhënë njeriut nga Zoti, por kjo vihet në shërbim të egoizmit, që e përdor si mënyra më e shpejtë për të arritur qëllimet e veta. Unë e njoh një njeri të tillë. Eshtë më mirë që të jesh një egoist i hapur se sa një lajkatar i tillë. Edhe pse është e mundur që të dallosh se çfarë qëllimi kanë këta njerëz lajkatarë, njerëzit që mund ta bëjnë këtë gjë janë të rrallë.

Edhe pse është e vërtetë që ke për të hasur vazhdimisht punë të mira, këto punë të mira bëhen që të të bëjnë ty të ndihesh borxhllie dhjetë fish për çdo punë të mirë të tyre. Ti do të thuash: "Si mund të jetë kështu? Të gjithë përpiqen të tregohen të ndershëm dhe po tregove pandershmëri je duke shkatërruar veten." Eshtë e vërtetë, ashtu është, por kjo ndershmëri është maska e egoizmit; gjëja kryesore është që të mos zgërdhihen dhe tu dali boja, dhe për këtë arsye gjërat më të neveritshme lejohen, aq sa mund të bëjnë pa i kapur njeri dhe larg syve të njerëzve. Dhe ke për të dëgjuar, ose mbase edhe ke dëgjuar, për dikë që denoncohet si egoist. Mos mendo se ata që flasin në këtë mënyrë nuk janë vetë egoistë. Jo, ata denoncojnë ata njerëz që nuk i lejojnë që ti shfrytëzojnë apo përdorin për qëllimet e veta egoiste të këtyre njerëzve që vetë denoncojnë egoizmin. Prandaj, këta të fundit duhen ekspozuar si egoistët e vërtetë. Kam dëgjuar se të tillë njerëz u bëjnë vërejtje edhe murgjve për egoizëm; thonë se murgjit jetojnë vetëm me egoizëm. Murgjit e gjorë! As nuk hanë, as nuk pinë, as nuk flenë; janë në këmbë ditë e natë, në bindje të plotë, nuk kanë as vullnetin e tyre, - dhe si pa dashur janë bërë egoistë! Vetëm duke u bazuar tek kjo, mund të gjykosh në përgjithësi vlerat e këtyre akuzave për egoizëm, që kë për të dëgjuar apo ke dëgjuar mes njerëzve në botë. Ke për tu treguar vendin që u takon!

Teksa lexoj atë që të kam shkruar, është e qartë që e kam gjykuar jetën e botës shumë haptazi, dhe nuk tërheq asnjë fjalë të vetme nga ato që të kam shkruar. Ti shkruajta të gjitha këto, pasi dua që ti të vësh re këtë njollë shumë të zezë mbi botën. U frymëzova nga shembulli që ti më dhe me të kënduarit, dhe nuk besoj se këto që po të shkruaj do të dëmtojnë ty, bazuar mbi ato që ti vetë më shkruaje. Por pres që të më pyesësh: "Si duhet të sillemi?" Kësaj pyetje do të mundohemi ti japim përgjigje në gjithë korrespondencën tonë në vazhdim. Për tani po të them se është e pamundur për ty që t'iu shmangesh të gjithë njerëzve; por refuzo sa të mundësh që të bëhesh pjesë e këtij rrethi të jetës së botës. Kur të tërheq kundër vullnetit tënd, sillu sikur nuk je atje; mbaji sytë hapur por mos shiko; mbaji veshët hapur por mos dëgjo. Lëri ato që shikon që të ikin shkarazi syve të tu, dhe ato që dëgjon të të ikin shkarazi veshëve të tu. Në pamjen e jashtme sillu si gjithë të tjerët, tregohu e hapur dhe e sinqertë; por ruaje zemrën nga simpatitë dhe tërheqjet. Gjëja kryesore është që të ruash zemrën pasi kjo bën që të jesh atje vetëm në trup, por jo në shpirt, duke përmbushur me besimin urdhërimin e Apostullit: Bëhu si ata që e përdorin botën, por nuk e abuzojnë atë (I Korinthianëve 7:31) Fjala "botë" këtu i referohet jetës së botës. Ti ke për ta përdorur botën, që do të thotë se ti ke nevojë të biesh në kontakt me jetën e botës; por kur e mban zemrën larg saj, nuk ke për ta abuzuar atë jetë; që do të thotë se nuk do të marrësh pjesë në të falë simpatisë apo dëshirës, por e detyruar nga rrethanat aktuale.

Të lodha me këtë letër kaq të gjatë, por ti më shtyve që ta shkruaj. Të kërkoj që të përdorësh me kujdes atë çfarë të kam shkruar, sidomos rreshtat e fundit.

[Albo]

Letra e Pestë

Jeta e Trupit

Tre sferat e jetës njerëzore.
Sfera e parë: jeta e trupit, organeve dhe nevojave të trupit; kujdesi normal dhe i tepruar për trupin.


Sa shumë pyetje që më bën për dy letrat e mia të fundit! Kjo tregon që je e shkathët, puntore dhe nxënëse e mirë, dhe kjo premton sukses. Kam për të të shkuajtur akoma më me dëshirë. Por nuk kam për tu dhënë përgjigje të gjitha pyetjeve të tua në këtë moment; do t'i përgjigjet për herët e tjera. Kam për tu përqëndruar në atë pikë që ti je më e përqëndruar. Ti më shkruan, "Fjalët e tua në lidhje me aspektet, fuqitë dhe nevojat e natyrës njerëzore më sollën në vete. Por i kthej sytë brenda qenies sime. Disa nga ato që më shkruan i kuptoj, por pjesa më e madhe e tyre nganjëherë më duken të errëta, nganjëherë më duken si të padukshme fare. Kam shumë dëshirë që të mësoj se cilat janë aspektet shpirtërore, mendore dhe fizike të njeriut, cilat janë nevojat për çdo aspekt, dhe si ti përmbushim këto nevoja. Do të më pëlqente shumë ta mbaja veten në nivelin e vlerës njerëzore, e vlerës të vërtetë njerëzore, ashtu siç na e ka caktuar Krijuesi."

Shkëqyer! Je duke prekur themelet e jetës sonë, shpjegimi i së cilës do të shëbejë si bazament për diskutimet e ardhshme. Po si mund të jetojë ndryshe njeriu nga mënyra se si ai u krijua? Pasi të shqyrtojmë konceptet llogjike të përbërjes së njeriut, do të na dali edhe treguesi më i besueshëm i mënyrës se si njeriut duhet të jetojë. Mendoj se shumë njerëz nuk jetojnë ashtu siç duhet, sepse këta njerëz mendojnë se rregullat e jetës së vlefshme na diktohen nga jashtë, dhe nuk burojnë nga vetë natyra e njeriut, kështu që u duket sikur rregullat e natyrës së tyre nuk u hyjnë në punë. Po ta dinin me siguri se ka rregulla të tilla, nuk do ti shkelnin ato dhe nuk do tu qëndronin larg. Kështu që më dëgjo, po munde.

Trupi përbëhet nga organe të ndryshëm, dhe çdo organ ka funksionin e vetë, që është i nevojshëm për jetën e trupit. Kemi tre sisteme kryesore: 1) sistemi i tretjes, që përfshin edhe mushkëritë, zemrën, arteriet dhe venat, enët limfatike dhe plot enë të tjera, kanalet dhe gjendrat, që shërbejnë si përcjellës së ndryshëm të gjakut dhe lëngjeve të tjera trupore; funksioni i të gjitha këtyre së bashku është ushqimi i trupit. 2) sistemi muskuloskeletik, funksioni i të cilit është lëvizja e brendshme dhe e jashtme, dhe 3) sistemi nervor qendra e të cilit është koka, dhe shtylla kurrizore, dhe sistemi ganglia, që ndodhen në boshllëkun poshtë pjesës së barkut dhe gjoksit, kurse rrënjët e nervave kalojnë në të gjithë trupin; funksioni i këtyre është ndjeshmëria. Kur puna e këtyre sistemeve dhe ndërlidhja mes tyre është në rregull, trupi është i shëndetshëm dhe jeta nuk është e rrezikuar; por kur rregulli prishet, trupi sëmuret dhe jeta është e rrezikuar. Çdo funksion ka nevojat e veta, dhe i bën këto nevoja të ditura për krijesën e gjallë, në mënyrë që të përmbushen. Nevojat e sistemit të tretjes, ose sistemit ushqimor apo trupor, janë ushqimi, uji, ajri dhe gjumi. Nevoja e sistemit muskuloskeletik është që ti tendosi muskujt, që e ndjejmë të gjithë ne kur qëndrojmë ulur për një kohë të gjatë, dhe menjëherë na lind nevoja për të lëvizur, që na shtyn që të ecim, shëtisim apo të bëjmë ndonjë punë; nevoja e sistemit nervor është stimulimi i këndshëm i nervave të gjithë trupit, si për shembull ato nerva që kontrollojnë ngrohjen dhe ftohjen e trupit e të tjera si këto, dhe në mënyrë të veçantë stimulimi i këndshëm i pesë shqisave, me anë të të cilave sistemi nervor bie në kontakt me botën e jashtme.

Të gjitha këto, siç e shikon, kanë të bëjnë me trupin; duket sikur shpirti nuk ka lidhje fare me to. Por duke qenë se shpirti është në kontakt shumë të afërt me trupin, është ndërthurur me të, dhe kjo bën që të gjitha nevojat e trupit të jenë edhe nevoja të shpirtit. Prandaj ne themi: "Dua të ha, pi, fle. Dua të eci, të shëtis vërdallë, të punoj. Dua të shoh ngjyra të ndryshme, të dëgjoj gjëra të ndryshme, të nuhas gjëra të ndryshme," e plot si këto. Duke i asimiluar dhe bërë për vete të gjitha nevojat e trupit, shpirti e konsideron si detyrën e tij përmbushjen e këtyre nevojave të trupit, prandaj merret me ushqimin, etjen, gjumin, veshjen, strehën, dhe gjëra të tjera si këto, duke dashur që ta bëjë trupin të ndihet rehat e të mos i ankohet më për këto nevoja të mërzitshme. Kjo marëdhënie e shpirtit me trupin, që është një marëdhënie e njëanshme dhe lind nga një shtysë e brendshme, që hiqet si instinkt, dashuria e krijesës, dashuria për trupin, dëshira për të mbajtur rehatinë e trupit dhe ti përmbushi të gjitha nevojat e tij.

Totali i të gjitha këtyre përbën aspektin njerëzor të jetës. Ama, jo gjithçka në këtë mes është plotësisht fizike, apo trupore e ndjesore. Vetëm sistemi i tretjes është shumë trupor; por edhe ky është fisnikëruar nga adaptimi i përmbushjes së nevojave dhe qëllimeve strikte nervore. Organet e lëvizjes dhe ndjesisë u shëbejnë nevojave mendore më shume se atyre trupore. Një organ, që qëndron i veçuar nga gjithë organet e tjera, organi i të folurit, është një organ ekskluziv i shpirtit, dhe vetëm këtij i shërben.

Ajo që është e padëshirueshme për jetën fizike, trupore dhe ndjesore, në aspektin moral, është kur një person që është i tërhequr tejmase nga gjërat e barkut dhe trupi vendos si qëllim kryesor shqetësimin për rehatinë trupore, ose përmbushjen e plotë vetëm të gjithë nevojave fizike, duke harruar në këtë mënyrë nevojat mendore, dhe akoma më shumë nevojat shpirtërore. Në këtë rast, çdo nevojë fizike, e thjeshtë në natyrë, degëzohet në një mori nevojash të pallogaritura nga zakoni, dhe në një prirje për ti përmbushur këto nevoja me mjete të ndryshme. Le të marrim ushqim, etjen apo veshjen si shembull. A ka gjë më elementare se këto! Nga ana tjetër, sa nevoja janë konstante: Ma jep se e dua edhe sikur të më sjellë vdekjen!

Me këto në mendje, e shikojmë se nuk jemi gjithmonë të lirë, sepse jemi duke ndjekur nevojat tona që ti përmbushim; nga ana tjetër, dhjetra njerëz të tjerë po bëjnë të njëjtën gjë. Mendjet dhe shpirtrat e këtyre njerëzve janë padyshim të uritur, për të mos thënë të vdekur, të ndaluar, dhe të zhytur në sensualitet (ndjeshmëri).

Mendo për këto gjëra që të shkruajta, po pate kohë. Përsa i përket mendjes, do flasim për të në letrën tjetër.

[Albo]

Letra e Gjashtë

Jeta e Shpirtit: Aspekti Intelektual

Sfera e dytë e jetës njerëzore: jeta e shpirtit dhe tre kategoritë e saj kryesore.
Kategoria e parë: aspekti intelektual dhe veprimet e tij. Dija dhe shkenca. Drejtimi normal i mendimit dhe sorrollatja boshe e mendimeve.


Më përpara më the se e ke drejtuar vëmendjen brenda teje: hajde të futemi brenda edhe njëherë. Ke për të parë se sa shumë shumëllojshmëri dhe mori veprimesh dhe lëvizjesh ndodhin brenda teje! E para hyn, pastaj një tjetër hyn e del; hedh rrënjë, dhe pastaj flaket tej; bën diçka, dhe e bën prapë atë diçka. Kjo ndodh pasi shpirti është gjithmonë në lëvizje të vazhdueshme, dhe nuk mundet që të rrijë pa lëvizur mbi një gjë. Po të fillonim ta shikonim shpirtin si të tërë, nuk do të kishim për të kuptuar asgjë, kështu që na duhet ta ndajmë në pjesë, dhe ta ekzaminojmë çdo pjesë në mënyrë individuale. I zumë në gojë më përpara të gjitha lëvizjet e shpirtit dhe i ndamë në tre kategori: mendimet, dëshirat dhe shqisat, ku secila prej tyre e ka marrë emrin nga një aspekt i veçantë i shpirtit - aspekti intelektual (të menduarit), aspekti dëshirues dhe aspekti shqisor. Duke përdorur këtë ndarje, do të fillojmë ti zëmë aspektet me rradhë.

Aspekti Intelektual. Nëse ndjejmë çoroditje brenda nesh, e ka burimin e vetë më të madh tek mendimet tona; dëshirat dhe ndjenjat tona trazohen nën veprimin e mendimeve. Në kategorinë e mendimit ama, jo gjithçka është lëvizje kaotike; në mes të këtyre mendimeve gjejmë disa veprime thelbësore. Janë pikërisht këto që përbëjnë jetën tonë mendore, nga pikëpamja e mendimeve. Këto veprime janë si më poshtë:

1) Sapo ti ke vrojtuar diçka brenda meje me shqisat e tua, apo ke dëgjuar të tjerët të tregojnë se vrojtuan diçka me shqisat e tyre, në atë çast imagjinata fillon e imagjinon, kujtesa po kujton, çdo gjë; asgjë nuk mund të hyjë në shpirt pa kaluar nga imagjinata dhe kujtesa. Prandaj, gjithë aktiviteti i mëvonshëm mendor, bazohet mbi imagjinatën dhe kujtesën. Nëse diçka nuk është ruajtur në kujtesën tënde, nuk do të jesh në gjendje që ta imagjinosh, e jo më të mendosh rreth saj. Qëllon nganjëherë që mendimet lindin direkt nga shpirti, por menjëherë marrin një formë. Prandaj, i gjithë aspekti intelektual i shpirtit është imagjinativ.

2) Imagjinata dhe kujtesa mbledhin dhe ruajnë vetëm materiale për mendimet. Lëvizja e mendimit vetë lind nga shpirti dhe vepron sipas ligjeve të shpirtit. E mban mend se si vëllai yt i vogël, sa herë që merrte diçka të re do të pyeste ty apo dikë tjetër: "Çfarë është kjo? Kush e bëri këtë? Prej çfarë materiali është bërë?" Ai nuk do të qetësohej derisa të gjitha pyetjet e tij të kishin marrë një përgjigje të pranueshme prej tij. Arsyetimi i shpirtit fillon pikërisht si rezultat i këtyre pyetjeve, dhe nxjerr mendime duke u dhënë përgjigje këtyre pyetjeve, ose duke marrë përgjigje të gatshme nga dikush tjetër. Imagjinata dhe kujtesa nuk mendojnë. Ato janë fuqi punëtore të pakualifikuara, shtylla kurrizore. Aftësia e shpirtit, prej së cilës lindin këto pyetje dhe mendimet që kërkohen dhe lindin në përgjigjet ndaj tyre, quhet intelekt, puna e të cilit është të arsyetojë, ti mendojë gjërat me rradhë dhe të dali me përfundimet e duhura. Vrojtoje veten tënde dhe ke për të parë se nuk bën dot asgjë pa e menduar gjënë më parë. Çdo gjë sado e vogël duhet të shqyrtohet. Pavarësisht se sa shpejt ia arrijmë kësaj, të kuptuatit depërton gjithçka dhe fillon me pyetjet e mësipërme.

3) Teksa je duke menduar diçka në mendje, asnjë mendim akoma nuk ka marrë formë. Një mendim i qartë lind kur gjen përgjigjen e një prej pyetjeve. Intelekti yt rendit gjithçka, duke u mundur të gjejë se çfarë lloj gjëje është, prej nga vjen, përse shërben, e pyetje si këto. Kur e gjen vetë përgjigjen për një nga këto pyetje, apo dëgjon përgjigjen nga dikush tjetër dhe bie dakord me atë përgjigje, zakonisht thua: "Tani e kuptoj, nuk kam më nevojë për shpjegime të tjera, kjo çështje u zgjidh." Kjo përgjigje ta qetëson intelektin në lidhje me subjektin që ishe duke studiuar. Pastaj intelekti e kthen vëmendjen e tij nga subjektet e tjera, kurse mendimi që sapo u krijua i kalon arkivës mendore - kujtesës, prej së cilës, kur e do nevoja, e tërheq për të ndihmuar në kërkimin e përgjigjeve për pyetjet e tjera, dhe si një mjet për të krijuar mendime të tjera. Shuma totale e koncepteve që janë krijuar në këtë mënyrë, përfaqëson imazhin e mendimeve të tua, që është i njëjti imazh që ti dallon sa herë që je duke folur. Kjo është sfera e dijes që ti fiton nëpërmjet punës mendore. Sa më shumë problema që të zgjidhësh, aq më shumë mendime dhe ide të qarta rreth gjërave do të kesh; sa më shumë ide të tilla që të kesh, aq më e gjerë sfera jote e dijes është. Në këtë mënyrë, siç e shikon, intelekti qëndron më lart se imagjinata dhe kujtesa; ky intelekt, së bashku me punën intelektuale , të sjellin koncepte të duhura, apo aftësinë njohëse të gjërave.

Ne nuk do të jemi në gjendje që të marrim një përgjigje përfundimtare për çdo pyetje që bëjmë. Një numër i madh i këtyre pyetjeve do të ngelen pa përgjigje. Njerëzit mendojnë, e mendojnë, por nuk mundin që të dalin me një përgjigje të duhur. Kjo është arsyeja përse dalin e thonë: "Mbase është kështu, mbase është ashtu." Kjo sjell mendime dhe supozime; në total, a nuk kemi ne më shumë nga këto se sa nga aftësitë njohëse të duhura?

Kur dikush, duke diskutuar rreth një klase të caktuar objektesh, arrin të marri nga vetja dhe nga të tjerët duke huazuar konceptet dhe mendimet e duhura, dhe shton nga vetja edhe mendime dhe supozime të mira për çështjen e pazgjidhur, është e mundur që ta konsiderojë këtë sferë objektesh si të njohur dhe kuptuar mirë; dhe gjithka e fituar renditet, sipas grupit dhe rradhës që i takon, dhe na jep ne shkencën e këtyre objekteve. Shkenca është kurora e punës intelektuale të intelektit.

Do të ta shpjegoj të gjithë këtë ty më vonë, që të të bëj të qartë ty se nga se duhet të përbëhet veprimi i duhur dhe natyral i aftësisë sonë intelektuale. Do të ishte me vend që të diskutojmë më këmbëngulje atë që është akoma e panjohur, që ta bëjmë të njohur. Shumë pak njerëz janë në gjendje që të jenë shkencëtarë, dhe jo të gjithë mund të studiojnë shkencat, por të gjithë janë në gjendje dhe duhet të diskutojnë gjërat që na rrethojnë, që të dalim me konceptet e duhura për to. Kjo është sipërmarrja e duhur e aftësisë intelektuale tek të gjithë ne. Se sa do të fitojmë, varet nga fuqia; por duhet të jetë gjithmonë e zënë me punën themelore të shqyrtimit të gjërave, dhe diskutimit të realitetit.

Nga ana tjetër, çfarë shikojmë në sferën tonë mendore? Lëvizjen e vazhdueshme të imazheve dhe nocioneve pa ndonjë qëllim apo rregull. Mendimet na ngrihen në kokë njëri pas tjetrit, vihen në rresht, dhe pastaj kryqëzohen me njëri-tjetrin, bëjnë disa hapa para, pastaj hapa pas, pastaj lëvizin anash, dhe nuk ndalojnë asnjëherë për asgjë. Ky nuk është arsyetim; është sorollatja dhe shpërndarja e mendimeve; prandaj, kjo gjendje është krejt e kundërta se çfarë është aftësia jonë intelektuale. Kjo është sëmundja e saj, që është e ngulitur fort në të dhe kaq e përhapur tek të gjithë sa do të ishte e pamundur të gjeje një njeri të vetëm që është në gjendje të bëjë në mënyrë të vazhdueshme punën themelore të të menduarit, pa iu nënshtruar shpërndarjes dhe sorrollatjes së mendimeve të ndryshme që e largojnë atë nga puna e tij duke e tërhequr në drejtime të ndryshme. Shpesh humbasim në mendimin tonë. Çfarë lloj gjendje është kjo? Ja tek e ke një përshkrim: Një mendim shkon tek arkia e kujtesës, dhe me ndihmën e imagjinatës, i rendit të gjitha gjepurat që ka mbledhur atje, duke u hedhur nga ngjarja në ngjarje, dhe sipas ligjit të shkrirjes së nocioneve, gërsheton diçka që nuk e ka përjetuar me diçka tjetër që e ka përjetuar, dhe shpesh gërsheton së bashku të pamundurën me atë që është përjetuar, dhe vazhdon ta bëj këtë gjë derisa personi "vjen në vete" dhe i kthehet realitetit që e rrethon. Njerëzit thonë, "Ai është duke u menduar thellë." Në realitet, ai është thellë në hiçin, dhe intelekti i tij nuk është përfshirë në një diskutim konkret të ndonjë çështjeje. Eshtë e njëjta gjë si ëndërrat që shikon kur je duke flejtur - mendime të kota dhe boshe. Vrojtoje veten, dhe ke për të parë që ne kalojmë shumicën e kohës me këto mendime boshe dhe të humbura. Në disa ditë, (dhe a nuk kemi plot si këto) asnjë mendim konkret nuk hyn në mendje. Të kërkoj që ti tregosh vëmendjen e duhur kësaj dhe të harxhosh ca kohë duke i dhënë zgjidhje problemit: A është kjo sjellja e duhur për një krijesë racionale? Ndërkohë, unë do ti kthehem një tjetër lloj realiteti mendor.

[Albo]

Letra e Shtatë

Jeta e Shpirtit: Aspekti Dëshirues

Aspekti dëshirues i jetës së shpirtit. Funksioni i tij.
Gjendja e shëndetshme dhe e çoroditur e kapacitetit të oreksit.


Aspekti i Dëshirës. Aftësia që vepron këtu është vullneti, që dëshiron, dëshira për ti bërë për vete, apo për ti përdorur për të mirën e vetë, për nevojat e veta apo për kënaqësinë e vetë; për më tepër, nuk ka dëshirë për gjëra në kundërshtim me vullnetin e vetë apo që i sjellin pakënaqësi. Shqetësimet e vullnetit kërkojnë një akt kundërveprues, sepse vullneti është në fakt fuqia aktive, nevoja themelore e të cilit është që të jetojë dhe funksionojë. I mban nën mbikqyrjen e vetë të gjitha fuqitë e shpirtit dhe trupit, dhe të gjitha funksionet që i ka nën kontroll, të cilat i vë në punë kur i nevojiten. Themeli i vullnetit është zelli ose zjarrmi - dëshira e zjarrtë për diçka. Stimuluesit e tij janë gjërat e këndshme, që të bëjnë mirë dhe të nevojshme; kur këto janë të pranishme, zelli fle, dhe fuqitë aktive e humbin tendosjen e tyre dhe bien përdhe. Ato mbështesin dëshirën dhe dëshira ndez zellin.

Aspekti mendor mund të analizohet si më poshtë. Brenda shpirtit dhe trupit kemi nevoja, përfshi ato më elementaret si nevojat familjare dhe shoqërore. Këto nevoja brenda vetvetes së tyre nuk përfaqësojnë një dëshirë të veçantë, por thjeshtë përbëjnë një pretekst për të kërkuar përmbushjen e tyre. Kur nevoja përmbushet në një mënyre të veçantë në një rast të caktuar, pastaj që nga ajo ditë në vazhdim, sa herë kjo nevojë zgjohet, bashkë me të lind dëshira për atë që e përmbushi më parë. Dëshira gjithmonë ka një objekt të caktuar: një nevojë të përmbushur. Një tjetër nevojë është përmbushur në mënyra të ndryshme; prandaj kur na zgjohet përsëri, një mori dëshirash na lindin - në fillim kjo dëshirë, pastaj ajo tjetra, e më tej një e tretë, të gjitha në gjendje të përmbushin atë nevojë. Kur analizojmë jetën e njeriut, nevojat që fshihen pas dëshirave nuk janë fare të dukshme. Vetëm dëshirat bëjnë strofullën e tyre brenda shpirtit tonë dhe na kërkojnë që ti përmbushim, si për hir të tyre.

Çfarë bën shpirti për këto dëshira? Përpara ka një zgjedhje për të bërë se cilit objekt do ti japi preferencë para gjithë objekteve që i janë parashtruar. Së bashku me këtë zgjedhje, vjen edhe një vendim - ta krijojë, ta arrijë apo ta përdori objektin e zgjedhur. Në mirëkuptim me vendimin e marrë, zgjidhjen edhe mjetet e duhura, një metodë merr formë, dhe një proçedurë për ta realizuar. Pas gjithë këtyre vjen akti në vendin dhe kohën e vetë të duhur. Gjithçka, edhe akti më i papërfillshëm, ndjek këtë proçedurë. Mund ta verifikoni këtë gjë me rutinat tuaja. Nganjëherë, të gjitha këto veprime bëhen në çast sipas zakonit, dhe akti vjen menjëherë pas dëshirës. Zgjedhja, vendimi dhe mjetet ndërmerren nga aktet e kaluara, dhe nuk kërkojnë një bazë të formuluar në mënyrë specifike.

Brenda një personi që ka jetuar për ca kohë, gati çdo gjë bëhet sipas zakonit. Rrallë ndodh që ndonjë sipërmarrje apo marëveshje e re të ndodhi që devijon nga puna dhe dija e zakonshme. Kështu pra jeta e ngritur kërkon akte që i vëjnë për shtat asaj vetë. Duke i përsëritur këto akte shpesh, është e natyrshme që këto akte të kthehen në zakone, mënyrat dhe rregullat e jetesës dhe karakteri. Mënyra e jetesës së një njeriu të vetëm krijohet nga shuma totale e gjithë zakoneve, rregullave dhe proçedurave të këtij lloji, në një mënyrë të tillë ku mënyra e tij e të menduarit dhe botëkuptimi i tij krjohen nga shumë totale e nocioneve të parakrijuara. Duke njohur mënyrën e të jetuarit të dikujt, është e mundur që të marrim me mend se çfarë është ai duke menduar në çdo kohë, dhe si do të veprojë në një situatë të caktuar.

Rregullatori i jetës aktive është maturia, që është e njëjta gjë si arsyetimi, me dallimin e vetëm që është nën kontrollin e vullnetit. Në sferën intelektuale, arsyetimi merr vendimin - për atë se çfarë është diçka duke u bazuar nga dija ekzistuese - kurse në sferat dëshiruese dhe aktive përcakton se si të bëjë diçka në mënyrë që të arrijë siç duhet atë që dëshiron me të drejtë. Kur arrin të mësojë të përcaktojë këtë gjë siç duhet, atëherë personi gjithmonë, ose pothuajse gjithmonë, ia del me sukses ti bëjë punët e veta, dhe ne me të drejtë e shohim maturinë e fituar nga ky person. Eshtë aftësia për ti bërë punët me sukses, duke perceptuar siç duhet mjetet me qëllimet e tyre, dhe aktet në rrethanat e jashtme.

Për aq sa kemi zënë në gojë deri tani, nuk do të jetë e vështirë për ty që të dalësh me përfundime në lidhje me aktivitetin korrekt dhe natyral të vullnetit, i cili, siç edhe e shikon, është dashnori i gjithë fuqive dhe jetës sonë. Puna e tij është të përcaktojë mënyrën, metodën dhe masën e përmbushjes së dëshirave, të cilat lindin nga nevojat, ose i zëvendësojnë ato, që jeta të mund të rrjedhi në mënyrën e dëshiruar, duke arritur paqen dhe gëzimin për qenien e gjallë. Ashtu edhe siç e përmendëm, ne kemi nevoja dhe dëshira që janë mendore, fizike, botërore dhe shoqërore. Ato nuk shfaqen tek të gjithë njerëzit në njëjtën mënyrë, sepse jeta e gjithësecilit prej nesh nuk merr të njëjtën formë. Profesioni i një personi do të përcaktohet nga sa i aftë është dhe sa do t'ia dalë të përmbushi nevojat dhe dëshirat e tij në situatën e veçantë ku ai e gjen veten, dhe sa i aftë është dhe sa do t'ia dali të aplikojë metodat e duhura dhe ta drejtojë jetën e tij siç e kërkon situata. Puna e të dëshiruarit ose aspekti aktiv i jetës sonë është që të drejtojë jetën në punët dhe sipërmarrjet e saj me një mendje të kthjellët sipas gjithë normave të përcaktuara. Kjo do të ishte mënyra e duhur. Por mundohu të analizosh dhe të kuptosh se çfarë ndodh.

Në aspektin mendor, ne kemi çoroditje, shpërndarje dhe sorrollatje mendimesh, kurse në aspektin dëshirues, kemi paqëndrueshmëri, parregullsi, dëshira egoiste, dhe me këto preokupohemi. Sa kohë kalojmë në plogështi dhe kotësi, vijmë vërdallë poshtë e lart, pa e ditur fare se pse e bëjmë këtë gjë; bëjmë diçka, e pastaj e përsërisim prapë, pa ditur se si të shpjegojmë me arsyetim veprimet tona; bëjmë njërën gjë pas tjetrës, bëjmë njërën punë pas tjetrës, por pas gjithë këtyre vjen vetëm mania jonë pas kotësisë. Dëshirat lindin; nuk i kontrollon dot. "Më jep, më jep" na thonë. Nganjëherë na duken si të mira, por herë të tjera na duken pothuajse krejt të kota. Si ka ndodhur kështu? Dashnori ynë, vullneti, na është shfaqur. Shiko prapë, se sa shumë dëshira të huaja dhe shqetësuese kemi; inat, urrejtje, zili, koprraci, kotësi, krenari e plot si këto. Nevojat natyrale të jetës familjare dhe shoqërore që janë krijuar duhet patjetër të jetë burimi i dëshirave të tilla. Po çfarë është natyrale për këto gjëra? Ato vetëm sa na ngatërrojnë atë që është natyrale dhe e pastërt në jetë. Nga na vjen ky pushtim barbar? Po ta lë ty që ta bluash këtë në kokë, dhe po nxitoj që ta përfundoj këtu këtë letër.