Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS DOMINI…VITI A.

MË 11-6-2023.

PSALMI: 147 (147 B)

12 Lavdëroje, Jeruzalem, Zotin,
Madhëroje, o Sion, Hyjin tend!
13 sepse i forcoi shulat e dyerve të tua,
i bekoi bijve të tu në ty!
14 Ai ua siguron kufijve të tu paqen,
Ai të ushqen më palcën e grurit.
15 Ai e dërgon fjalën e vet mbi tokë,
Lajmi I tij vrapon me shpejtësi. .
19 Ai ia zbulon fjalën e vet Jakobit
Drjtësitë e gjyqet të vet Izraelit.
20 Nuk bëri kështu me asnjë komb tjetër:
Asnjërit nuk ia zbuloi vendimet e veta.
Aleluja!

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NË GËZIMIN E KTHIMIT NGA MËRGIMI.

“Lavdëroje, Jeruzalem, Zotin,
Madhëroje, o Sion, Hyjin tend!” (v.12)
Ne duhet ta kuptojmë këtë paralelizëm: Sioni dhe Jeruzalemi janë e njëjta gjë. Dhe, për më tepër, kur flasim për Sionin ose Jeruzalemin, si këtu, në vend të qytetit, bëhet fjalë për banorët, domethënë për popullin e Izraelit, në fund të fundit.
I kthehem kësaj fjalie: “Lavdëroje Zotin, Jeruzalem!” Mund ta datojmë lehtësisht: jemi në kthim nga mërgimi në Babiloni, pra në fund të shekullit të gjashtë; ishte e nevojshme të rindërtohej qyteti dhe të shugurohej Tempulli. Pa ndihmën e Zotit asgjë nga këto nuk do të ishte e mundur:
"Ai i forcoi shulat e dyerve të tua”: ka forcuar hekurat e portave të Jeruzalemit.
Në psalmin e mëparshëm, Perëndia quhet "ndërtuesi i Jeruzalemit" dhe "mbledhësi i të shpërndarve të Izraelit" (Ps 147 A,2). Por nuk është vetëm puna e një arkitekti që ka bërë Zoti: ky kthim në vend është një rinovim i vërtetë i njerëzve, do të fillojë një jetë e re; një jetë në paqe dhe siguri:
“Ai ua siguron kufiveve të tua paqen,
Ai të ushqen me palcën e grurit” (v.14),
ai bën që paqja të mbretërojë në kufijtë tuaj dhe që të ngopesh me një bukë gruri. Në mërgim Populli hëngri bukën e lotit, bukën e hidhërimit; kthimi në vend është koha e bollëkut, koha e bukës së grurit që ngop.
Theksi i dytë shumë i fortë i këtij psalmi është vetëdija e mprehtë e privilegjit të përfaqësuar nga zgjedhja e Izraelit:
"19 Ai ia zbulon fjalën e vet Jakobit
Drjtësitë e gjyqet të vet Izraelit.
20 Nuk bëri kështu me asnjë komb tjetër:
Asnjërit nuk ia zbuloi vendimet e veta”.
Asnjë popull tjetër ai trajtoi në këtë mënyrë, askush tjetër nuk e dinte vullnetin e tij.
Ja çfarë thotë libri i Dt. 7, 6-8:
"6 Sepse ti je popull i kushtuar Zotit, Hyjit tënd; e njëmend, prej të gjithë popujve që janë përmbi tokë, Zoti, Hyji yt, ty të ka zgjedhur të jesh për të popull që veçanërisht i përket. 7 Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë: 8 Por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme dhe të shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë, prej dorës së faranit, mbretit të Egjiptit...
dhe në 10,15 lexojmë: “15 Megjithatë, Zoti u lidh ngushtë me etërit e tu, i deshi e, pas tyre, në mes të gjithë popujve, ju zgjodhi ju, d. m. th. pasardhësit e tyre, si vërtetohet edhe sot”. Është një zgjedhje e lirë dhe e pashpjegueshme e Perëndisë, një zgjedhje për të cilën nuk pushojmë së mrekulluari dhe falënderuari.
Këtu është një tjetër pasazh nga libri i Dt. 49,32-36:
"32 “Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë, shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe? A është dëgjuar një gjë e tillë? 33 A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë? 34 Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?! 35 Kjo t’u dëftua ty që ta dish se Zoti është vetë Hyji dhe se nuk ka tjetër përveç atij. 36 Prej qiellit bëri ta dëgjosh zërin e tij që të mësonte; përmbi tokë ta ka dëftuar zjarrin e vet të madh dhe i dëgjove fjalët e tija prej mesit të zjarrit”.



ZOTI ZBULON VETEN, VULLNETIN E VET, JEË LIGJIN…

Nga pikëpamja njerëzore, kjo zgjedhje nuk mund të shpjegohet; i vetmi shpjegim që gjeti Moisiu është ky:
“37 sepse i deshi etërit e tu dhe i zgjodhi për vete pasardhësit e tyre. Ai të nxori me fuqinë e vet prej Egjiptit dhe me një forcë të madhe” (Dt 4,37).
Pra, është thjesht një histori dashurie, nuk ka shpjegim tjetër. Dhe e gjithë Besëlidhja e Vjetër shpalos këtë histori dashurie shumë të habitshme midis një populli të vogël, shpesh jobesnik dhe Zotit të universit, i cili, megjithatë, nuk i braktis kurrë.
Nëse populli i zgjedhur është i lumtur dhe krenar për këtë zgjedhje të Perëndisë, ata e dinë se nuk ka asgjë për t'u krenuar atje: Moisiu u tha atyre:
"Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë”: 8 Por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme dhe të shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë, prej dorës së faranit, mbretit të Egjipti”(Dt. 7,7).
Fillimisht, në mendimin e Izraelit, vetëdija për të jetuar një Besëlidhje me Perëndinë e Sinait nuk përjashtoi që popujt e tjerë të kishin perënditë e tyre mbrojtëse. Izraeli nuk ishte ende monoteist: ishte "monoteist" (themi edhe "henoteist"), domethënë adhuronte vetëm një Zot, Perëndinë e Sinait, atë që çliroi nga Egjipti. Ai me të vërtetë u bë "monoteist" vetëm gjatë Mërgimit në Babiloni (në shekullin e gjashtë para erës sonë). Atëherë ishte një kërcim i ri në besim, zbulimi i universalizmit: nëse Zoti ishte i vetmi Zot, atëherë ai ishte edhe ai i të gjithë popujve.
Zgjedhja e Izraelit nuk u denoncua për të gjitha këto dhe ne gjejmë në penën e profetit Isaia fjali madhështore në këtë kuptim:
"8 E ti, o Izrael, shërbëtori im,
ti, o Jakob, që vetë të zgjodha,
fara e Abrahamit, mikut tim,
9 ti që të mora nga skaji i botës,
që të thirra prej viseve të largëta
e të thashë: “Ti je shërbëtori im;
unë të zgjodha e nuk të përbuza”.
10 Mos druaj se me ty jam,
mos u shmang se unë jam Hyji yt:
do të të bëj të fortë, unë do të të ndihmoj,
do të të përkrah me të djathtën e drejtësisë sime (Is. 41,8-10).
Ishte i njëjti Isaia që diti t'i bënte bashkëkohësve të kuptonin se zgjedhja e tyre tani e tutje mori një tjetër fytyrë, atë të një thirrjeje në shërbim të popujve të tjerë: të jesh me ta dëshmitar i Zotit. Ky është kuptimi, ndër të tjera, i katër teksteve të quajtura “Këngët e shërbëtorit”, nga ku më kujtohet kjo fjali:
““Tepër pak është të më jesh shërbëtor
për t’i rilindur fiset e Jakobit,
për t’i riatdhesuar Tepricat e Izraelit:
por të caktoj të jesh drita e popujve
që shëlbimi im të arrijë në skaj të tokës!” (Is.9,6).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS DOMINI VITI A.

MË 11-6-2023


UNGJILLI: Gj.6,51-58.


51 Unë jam buka e gjallë
që zbriti prej qiellit:
nëse ndokush ha këtë bukë,
do të jetojë për amshim.
E buka që unë do ta jap
është trupi im
‑ për jetën e botës.”
52 Atëherë judenjtë filluan të grinden me shoqi‑shoqin e thoshin:
“Si mundet ky të na japë trupin (e vet) për ushqim?”
53 Prandaj Jezusi u tha:
“Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
nëse nuk e hani trupin e Birit të njeriut
e nuk e pini gjakun e tij,
nuk keni jetë në vetvete!
54 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ka jetën e pasosur.
Unë atë do ta ringjall në ditën e fundit.
55 Sepse trupi im është ushqim i vërtetë
e gjaku im është pije e vërtetë.
56 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ai mbetet në mua
dhe unë në të.
57 Sikurse mua më dërgoi Ati i gjallë
dhe unë jetoj për Atin,
po ashtu edhe ai që më ha mua
do të jetojë për mua.
58 Kjo është buka që zbriti prej qiellit,
jo porsi ajo që hëngrën etërit
e vdiqën:
kush ushqehet me këtë bukë
do të jetojë në amshim”.


LECTIO DIVINA - MEDITIM- LUTJE.

KUSH USHQEHET ME TRUPIN TIM DHE PI GJAKUN TIM, AI MBETET NË MUA DHE UNËNË TË (Filipaj).

KUSH HA MISHIN TIM DHE PI GJAKUN TIM MBETET NË MUA E UNË NË TË.

Si rezultat i këtij fjalimi, shumë njerëz pushuan së ndjekuri Jezusin: ajo që ai po thoshte ishte e papranueshme; kështu ai u kthye nga të Dymbëdhjetët dhe i pyeti: “Dhe ju, a nuk doni të largoheni? Atëherë Pjetri u përgjigj: "Zot, te kush të shkojmë?" Ti ke fjalë të jetës së përjetshme”.
Ky është paradoksi i besimit: këto fjalë janë të pakuptueshme nga ana njerëzore dhe megjithatë na bëjnë të jetojmë. Ne duhet të ndjekim rrugën e Pjetrit: të jetojmë nga këto fjalë, le të na ushqejnë dhe na depërtojnë, pa pretenduar t'i shpjegojmë ato. Këtu tashmë ka një mësim të madh: nuk është në libra që ne duhet të kërkojmë një shpjegim të Eukaristisë; është më mirë të marrim pjesë në të, që Krishti të na tërheqë në misterin e tij të jetës.
Fjala që del më shpesh në këtë tekst është jeta: “Buka që do të jap është mishi im (domethënë jeta ime) e dhënë për jetën e botës”. Letra drejtuar Hebrenjve e thotë mirë: “Kur Krishti hyri në botë, tha: Ja, erdha të bëj vullnetin tënd”, dhe vullneti i Zotit, siç e dimë, është që bota të ketë jetë. Një jetë që është dhuratë: “Buka që do të jap”; gjithçka është një dhuratë. Isaia e kishte shpallur tashmë:
“1 O ju të gjithë që jeni të etshëm, ejani tek ujët,
le të vijnë gjithashtu edhe ata që s’kanë para!
Bleni drithë e hani;
ejani e bleni pa para e pa pagesë verë e qumësht!
2 Pse t’i shpenzoni paratë në atë që s’është bukë
dhe mëditjen tuaj në gjëra që nuk ngijnë?
Nëse më dëgjoni mua do të hani çka është e mirë,
e do të shijoni ushqime të shijshme!
3 Ma vini veshin e ejani tek unë,
më dëgjoni e shpirti juaj do të jetojë!
Me ju do të lidh Besëlidhje të përhershme,
po, do t’i ruaj të mirat e Davidit” (Is. 53,1-3). Ejani të gjithë ju që keni etje, ja ujë! Edhe nëse nuk keni para, ejani bleni dhe konsumoni, ejani të blini verë dhe qumësht pa para, pa paguar asgjë. Pse të shpenzoni paratë tuaja për atë që nuk ushqen, të lodhni veten për atë që nuk të kënaq? Më dëgjoni me kujdes dhe do të hani gjëra të mira, do të ushqeheni me mish të shijshëm! Degjo! Eja tek unë ! Dëgjo dhe do të jetosh.
Dhe ajo që na bën të jetojmë është dhurata e jetës së Krishtit, ajo që ne e quajmë sakrificën e tij; por nuk duhet të keqkuptojmë kuptimin e fjalës “sakrificë”. Gjatë gjithë historisë biblike, ne kemi qenë dëshmitarë të një transformimi, një shndërrimi real të nocionit të sakrificës; mund të dallohen disa etapa në këtë pedagogji që zgjati shekuj.
Në fillim të historisë biblike, populli hebre praktikoi, si shumë popuj të tjerë, sakrifica të përgjakshme të njerëzve dhe kafshëve. Në mënyrë spontane, për t'iu afruar Zotit, për të hyrë në bashkësi me Të (ky është kuptimi i fjalës "sakrificë" - "sacrum facere" - për të bërë diçka të shenjtë), edhe hebrenjtë të lashtë besuam se duhej të vrisnin. Në thelb, për të hyrë në botën e Zotit të jetës, ata i kthyen atij atë që i takon, jetën, kështu që vranë.

SAKRIFICAT, SHENJAT E BESËLIDHJES, PËR SAKRIFIKËN E VËRTETË.

Faza e parë e pedagogjisë biblike ishte ndalimi formal i sakrificës njerëzore; dhe kjo që nga takimi i parë mes Zotit dhe njerëzve që ai ka zgjedhur; meqë pikërisht Abrahamit iu bë ky ndalim:
“Engjëlli i tha: “Mos e ço dorën tënde mbi fëmijën tënd dhe mos i bëj farë dëmi!
Tani po e shoh se ia ke drojën Hyjit dhe për shkakun tim nuk e kurseve as djalin tënd të dëshirit” (Zn. 22,12).
Dhe që nga Abrahami, ky ndalim nuk është kundërshtuar kurrë; sa herë që është e nevojshme, profetët e kanë kujtuar atë, duke thënë se flijimet njerëzore janë të neveritshme në sytë e Zotit. Dhe tashmë, që nga koha e Abrahamit, Bibla hap horizonte të reja (me flijimin e Melkisedekut) duke i paraqitur si model flijimi Hyjit më të Lartit një ofertë të thjeshtë buke dhe verë (Zn. 14,18).
Megjithatë, njerëzit e popujve më të ndryshëm vazhduan të praktikonin sakrifica të përgjakshme për shekuj me radhë. Zoti është i durueshëm me ne; siç thotë Pjetri, "Një mijë vjet janë si një ditë për të" (2 P 3,8).
Hapin e dytë Moisiu ia bëri popullit të tij: ai mbajti ritet stërgjyshore, flijimet e kafshëve, por u dha atyre një kuptim të ri. Që tani e tutje, ajo që vlente ishte besëlidhja me Zotin çlirimtar.
Pastaj erdhi e gjithë pedagogjia e profetëve: për ta, gjëja më e rëndësishme, shumë më tepër se vetë oferta, është zemra e atij që ofron, një zemër që do. Dhe ata nuk kanë fjalë shumë të ashpra për ata që keqtrajtojnë vëllezërit e tyre dhe vijnë përpara Perëndisë me duart e tyre të ngarkuara me oferta:
" Kur i shtrini duart tuaja në lutje,
unë i largoj sytë e mi prej jush;
edhe nëse i shumoni lutjet tuaja,
unë nuk ju dëgjoj.
Duart tuaja pikojnë gjak.
Lahuni, pastrohuni,
Hiqeni fajësinë tuaj prej syve të mi,
pushoni të bëni keq!” (Is. 1,15-16).
“Duart e tua janë plot me gjak", thotë Isaia (duke nënkuptuar "gjaku i kafshëve të flijuara nuk e fsheh nga sytë e Perëndisë gjakun e vëllezërve të tu që ti i keqtrajton"). Dhe Ozea ka këtë frazë të mrekullueshme që vetë Jezusi e kujtoi: “Dua dashurinë e jo flinë, njohjen e Hyjit më se holokaustet” (Os 6,6).
Mikea e përmbledh bukur këtë mësim:
“T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri,
e çka Zoti kërkon prej teje:
s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë,
të duash mirësinë,
të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!”(Mi 6,8).
Faza e fundit e kësaj pedagogjie janë këngët e famshme të Shërbëtorit të Isaisë së Dytë: përmes këtyre katër teksteve zbulojmë se cila është sakrifica e vërtetë që pret Zoti prej nesh; të sakrifikosh (të bësh diçka të shenjtë), të hysh në bashkësi me Zotin e jetës, nuk do të thotë të vrasësh; është për t'i bërë të tjerët të jetojnë, domethënë për të vënë jetën tonë në shërbim të vëllezërve tanë. Besëlidhja e Re shpesh e paraqet Jezusin si këtë Shërbëtor të shpallur nga Isaia; jeta e tij është dhënë tërësisht për njerëzit. Ajo është sakrifica e përsosur siç është përpjekur Bibla të rrënjos te njerëzimi.
“Bukën që do të jap; është mishi im i dhënë që bota të ketë jetë”. Fjala "mish" këtu, në gojën e Jezusit është e barabartë me jetën: prandaj mund të lexojmë: "Jeta ime e dhënë që bota të ketë jetë". Dhe ne e kuptojmë se Jezusi aludon për mundimin e tij dhe për këtë mister. Dhe tani e tutje, në jetën e dhënë të Krishtit, ne mirëpresim vetë jetën e Hyjit:
"Sikurse mua më dërgoi Ati i gjallë
dhe unë jetoj për Atin,
po ashtu edhe ai që më ha mua
do të jetojë për mua” (v. 57).
Konvertimi i fundit që na mbetet për t’ u realizuar është të mos kërkojmë më të "bëjmë" të shenjtët, por të mirëpresim Jetën që na jep Zoti.

[ninoenina]

F.A. CORPUS DOMINI VITI A.

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS DOMINI VITI A

MË 11-6-2023.


UNGJILLI: Gv. 6,51-58.

51 Unë jam buka e gjallë
që zbriti prej qiellit:
nëse ndokush ha këtë bukë,
do të jetojë për amshim.
E buka që unë do ta jap
është trupi im
‑ për jetën e botës.”
52 Atëherë judenjtë filluan të grinden me shoqi‑shoqin e thoshin:
“Si mundet ky të na japë trupin (e vet) për ushqim?”
53 Prandaj Jezusi u tha:
“Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
nëse nuk e hani trupin e Birit të njeriut
e nuk e pini gjakun e tij,
nuk keni jetë në vetvete!
54 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ka jetën e pasosur.
Unë atë do ta ringjall në ditën e fundit.
55 Sepse trupi im është ushqim i vërtetë
e gjaku im është pije e vërtetë.
56 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ai mbetet në mua
dhe unë në të
57 Sikurse mua më dërgoi Ati i gjallë
dhe unë jetoj për Atin,
po ashtu edhe ai që më ha mua
do të jetojë për mua.
58 Kjo është buka që zbriti prej qiellit,
jo porsi ajo që hëngrën etërit
e vdiqën:
kush ushqehet me këtë bukë
do të jetojë në amshim”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ungjilltari Gjon i kushton 5 kapituj të librit të tij historisë së darkës së fundit dhe dikush habitet nga fakti që historia e institucionit të Eukaristisë nuk shfaqet në këta pesë kapituj.
Gjoni nuk e ndiente nevojën, sepse institucioni i Eukarisdtisë ishte treguar tashmë nga të tre ungjijtë sinoptikë të Mateut, Markut dhe Lukës dhe Pali e kishte treguar gjithashtu në letrën drejtuar korintasve.
Është një qëllim tjetër që Gjoni ka: ai dëshiron të ndriçojë komunitetet e tij të krishtera në fund të shekullit të parë për kuptimin e atij gjesti që ata bëjnë çdo javë, në ditën e Zotit, gjesti i thyerjes së bukës.
Ndoshta tashmë në bashkësitë e tij kishte filluar të bëhej një rit me të cilin jeta nuk korrespondonte dhe këtë sqarim ai e fut në dy momente të Ungjillit të tij.
Të gjithë e mbajmë mend shumë mirë një gjesht që Jezusi bëri, kur gjatë darkës së fundit, në vend të institucionit të Eukaristisë, ungjilltari na tregon gjestin e Jezusit për larjen e këmbëve dhe kuptimi është shumë i qartë.
Ungjilltari dëshiron t'ju thotë: kini kujdes që sakramenti i thyerjes së bukës dhe ngrënies së asaj buke të përkthehet në jetën konkrete të dashurisë, që është ajo e shërbimit ndaj vëllait. Nëse kjo nuk ndodh, riti juaj mund të bëhet hipokrit.

Pastaj ka një moment tjetër në të cilin Gjoni paraqet domethënien e Eukaristisë dhe është në kapitullin e gjashtë, kur, pasi ka rrëfyer shenjën e ndarjes së bukëve, ungjilltari paraqet një fjalim të gjatë të Jezusit, i cili arrin të shpjgojë qartë çfarë do të thotë ta përvetësosh atë bukë.
Ky ligjërim i gjatë që bën Jezusi, fillon me një sqarim, sepse dikush e kishte keqkuptuar shenjën e shumëfizimit të bukëve: dikush në fakt e kishte kuptuar se gjithçka që duhej të bëntge duke t'iu drejtuar Zotit, ishte që të kundronin Zotin sepse ai vetë do të kishte zgjidhur problemin e urisë së tyre me çudira dhe mrekulli. Një uri shumë konkrete, sepse shenja vërtet dëshiron të tregojë këtë: si të plotësohen nevojat e njeriut, nevojat shumë konkrete, nevojat e jetës…
Jezusi nuk na mëson se mjafton që të drejtohemi Zotit sepse ai të bëjë atë që duhet të bëjmë ne.
Gjesti, shenja e kryer nga Jezusi, nënkuptonte pikërisht këtë: e gjithë uria në botë, të gjitha nevojat e njeriut do të plotësohen sepse Zoti ka përgatitur një shtëpi të bukur për fëmijët e tij. Ato nevoja do të shuhen kur njerëzit të pranojnë logjikën e dashurisë, logjikën e ndarjes, kur t'ua dorëzojnë vëllezërve të gjitha të mirat që dikush ka në dispozicion dhe atëherë jo vetëm do të shuhet uria e të gjithëve, por do të ketë edhe atë që mbetet me bollëk.
Pastaj, pasi sqaroi këtë keqkuptim, Jezusi prezanton një bukë tjetër, jo më atë materiale që ushqen jetën e kësaj bote, por në fjalimin e tij ai fillon të flasë për një bukë që zbriti nga qielli për të dhënë një jetë tjetër.
Jeta biologjike nuk është gjithçka – kjo jetë mund të reduktohet në mbijetesë, në një jetë vegjetale – por njeriu ka nevojë për një jetë tjetër dhe për këtë jetë Jezusi jep një bukë që do të zbresë nga qielli. Është një gjuhë mjaft e pakuptueshme për ata që po e dëgjojnë, por do të bëhet e qartë dhe do ta kuptojnë, kur Jezusi të vazhdojë me fjalimin e tij.
Ai e paraqiti veten si bukë, bukë si dhuratë e Fjalës, e urtësisë së Zotit të dërguar nga qielli për të ndriçuar dhe udhëhequr njerëzit drejt jetës së vërtetë njerëzore, sepse nëse nuk e ndjekin këtë urtësi njerëzit shkojnë në shtigjet që çojnë në vdekje.
Ja, Jezusi e paraqiti veten në këtë fjalim si bukë, si dhutatë e urtësisë hyjinore që ushqen jetën e vërtetë, që ofron plotësinë e jetës njerëzore, sepse jeta e atyre që vegjetojnë, nuk është jetë njerëzore.
Edhe sikur të ketë të gjitha të mirat e kësaj bote, jeta duhet të ketë një vlerë, një qëllim, një kuptim!
Kjo është pjesa e parë e fjalimit të Jezusit dhe nëse e përvetësojmë këtë pjesë të parë, mund të kuptojmë edhe ungjilli që liturgjia na propozon sot.

Në atë kohë Jezusi tha:
“51 Unë jam buka e gjallë
që zbriti prej qiellit:
nëse ndokush ha këtë bukë,
do të jetojë për amshim.
E buka që unë do ta jap
është trupi im
‑ për jetën e botës”.

Në këtë pjesë të ungjilli që lexojmë sot gjejmë, disa folje që ndoshta na detyrojnë të rishqyrtojmë disa devocione eukaristike, të cilat në të kaluarën kishin kuptimin, vlerën e tyre, por nëse nuk reflektojnë, nëse nuk shprehin kuptimin autentik të Eukaristisë, të gjitha këto përkushtime duhet të jenë studiuar e kuptuar në një mënyrë tjetër më të thellë dhe pastaj çuditërisht nëse disa përkushtime dhe devocione errësojnë kuptimin e Eukaristisë, atëherë, edhe nëse njerëzit i duan ata, duhet të lihen.
Të hash, të pish do të thotë të vlerësosh dhe të jesh gati të përvetësosh në jetën e përditëshme të dikujt atë që na ofrohet dhe na paraqitet nga Jezusit në atë mish që është Krishti, duke bërë që ai mish të jetë pjesë e jetës sonë, e personit tonë.
Por çfarë nënkuptohet me mish?
Kur flasim për mishin, mendojmë menjëherë për aspektin fizik e një njeriu, për atomet, muskujt që formojnë trupin e tij.
Për një semit, nga ana tjetër, mishi është personi që shihet në brishtësinë e tij, në pasigurinë e tij, në dobësi dhe mbi të gjitha vetë njeriu është mish, sepse është i vdekshëm.
Është një krijesë kalimtare, mbi të gjitha e destinuar të vdesë.
E pra, ky ushqim që vjen nga qielli, u bë mish dhe Gjoni thotë: “u bë njëri prej nesh”, me të gjitha dobësitë tona, dobësitë që i përkasin natyrës sonë njerëzore.
I pavdekshmi e ka bërë veten një prej nesh, e ka bërë veten të vdekshëm. Dhe nëse Jezusi nuk do të kishte vdekur në kryq, do të kishte vdekur nga pleqëria, sepse u bë mish.
Të hash, thamë, do të thotë të merresh në veten, të asimilosh, por çfarë është kjo bukë që zbriti nga qielli? Është Fjala e Zotit, urtësia që u mishërua në Jezusin. Aty na paraqitet projekti i një njeriu autentik dhe, nëse dua që jeta ime të realizohet plotësisht ashtu siç më ka dhënë Zoti, duhet ta përvetësoj atë urtësi, që u bë mish, që u mishërua në një person, jo në rregulla dhe rregullore.
Është ai person që më tregon njeriun e suksesshëm, njeriun që e ndjek Fjalën, urtësinë e Zotit.
Jezusi e paraqiti veten si kjo bukë që zbriti nga qielli. Kjo është mençuria që të gjithë duhet të përvetësojnë nëse vërtet duan të jenë plotësisht njerëzore.

Ky prezantim që Jezusi i bën vetes, është skandaloz për një çifut, sepse urtësia për një çifut është Tevrati.
Njeriu, nëse vërtet dëshiron të jetë burrë, tashmë ka gjithçka në Tevrat.
Por Jezusi thotë se Tevrati nuk ka, nuk është gjithçka, Jezusi thotë se është e nevojshme të shkohet më tej:
“Tani përpara jush është Fjala-urtësia e Zotit, që u bë mish: përvetësojeni këtë Fjalë-urtësi, që të bëhet me të vërtetë si buka, si ushqim për jetën tuaj, që të jetë pjesë e vetes suaj.
Le të kujtohet Ezekieli, i cili është ftuar nga Perëndia për të ngrënë atë rrotull”.
Epo kjo do të thotë: “Ezekieli, përpara se t'u flasësh njerëzve, përvetëso mirë urtësinë time, e cila gjendet në Tevratin: edhe nëse Tevrati nuk është ende e gjithë Fjala-urtësia e Zotit, megjithatë ajo është mishëruar në plotësi, me tëë vërtetë u bë mishi i Jezusit të Nazaretit”.
“52 Atëherë judenjtë filluan të grinden me shoqi‑shoqin e thoshin:
“Si mundet ky të na japë trupin (e vet) për ushqim?”
53 Prandaj Jezusi u tha:
“Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
nëse nuk e hani trupin e Birit të njeriut
e nuk e pini gjakun e tij,
nuk keni jetë në vetvete!
54 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ka jetën e pasosur
Unë atë do ta ringjall në ditën e fundit.
55 Sepse trupi im është ushqim i vërtetë
e gjaku im është pije e vërtetë.
56 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ai mbetet në mua
dhe unë në të”.
Kur Jezusi tha këtë, çifutët e kuptuan atë dhe edhe ne mund ta kuptojmë gjiuthashtu, se buka që zbriti nga qielli ishte personi i Jezusit, mesazhi i tij, Ungjilli i tij: e ky pohim ishte një pretendim skandaloz për hebrenjtë, që reaguan në fakt kundër Jezusit.
Jezusi shkon më tej dhe thotë: "Nëse nuk hani mishin e birit të njeriut dhe nuk pini gjakun e tij, nuk mund të keni jetë në ju".
Në këtë pikë Jezusi nuk i referohet vetëm një doktrine, një mesazhi, por një ngrënie konkrete dhe jo metaforike.
Judenjtë prisnin një shpjegim: të besosh në Jezusin do të thotë të dëgjosh e të kuptosh propozimin që ai na bën, njeriun që ai përfaqëson dhe të besosh në të do të thotë që ai meriton që ti të kesh besim në të deri në atë pikë që t’ia dorëzosh atij tërë jetën tënde për gjithmonë. Të besosh kërkon të tregohet me një gjest adhërimi, një gjest konkret, një shenjë të qartë se unë dua që personi i Jezusit të hyjë tek unë, që ai të jetë jeta ime…
Ky është kuptimi i të ngrënit, të asimilimit, të marrjes, të vendosjes së personit të Jezusit brenda personit tonë dhe Jezusi këmbëngul:
"Ju siguroj, është e nevojshme të hahet mishi i birit të njeriut".
Ky varg nuk përmend bukën dhe verën që do të jenë shenjat e këtij asimilimi të personit të Jezusit, por tregon drejtpërdrejt se çfarë do të thotë buka dhe vera.
Buka është e gjithë historia e personit të Jezusit, e cila është një jetë e dhënë.
Kjo është ajo që do të thotë ajo bukë me të cilën Jezusi identifikohet... ky jam unë... bukë.
Dhe pastaj vera… gjaku. Gjaku për një hebre është jetë.
Edhe sot, për shkak të dispozitës në Tevrat, nuk mund të posedohet gjak. Gjaku duhet derdhur, duhet kthyer në tokë, sepse ai është jetë dhe jeta i përket Zotit.
Dhe këtu Jezusi thotë: "Duhet të pini gjakun tim". Të pish gjakun e tij do të thotë të mirëpresësh jetën e tij, shpirtin e tij, atë forcë hyjnore që të shtyn të japësh të gjithë veten nga dashuria, të japesh edhe ti jetën tënde për miqtë e vet.
Kur hahet, kur pihet nga ajo kupë, bëhet zgjedhja për të mirëpritur të gjithë historinë e jetës së Jezusit në jetën e vet.

Jezusi vazhdon me një folje tjetër, edhe më e forte: për të përtypesh.
Kush përtyp mishin tim, e pi gjakun tim.
Çfarë do të thotë kjo përtypje? Kur përtypim, bluajmë vërtet, do të thotë se duhet ta kemi kuptuar mirë në një mënyrë complete dhe të përsosur atë personin e Jezusit.
Për këtë është e nevojshmea, përpara se të bëjmë atë gjest, të mirëpresim bukën në jetën tonë.
Duhet të kemi kuptuar se kush është ajo bukë, sepse përndryshe bëjmë një gjest që mbetet ritual, qëllimin dhe angazhimin e të cilit nuk e kuptojmë çfarë e kërkon më pas nga ne.
Në këtë pikë është e nevojshme, do të thosha, të kapërcejmë njëfarë gjuhe devotshmërie dhe intime që na largon nga kuptimi autentik i Eukaristisë.
Këtu flasim për të mirëpritur atë bukë që është Krishti, për verën që është gjaku i tij, që është jeta e Krishtit dhe për t'i mirëpritur ato në vetveten. Pra, bëhet fjalë për të ngrënë, për të pirë. Kjo është Eukaristia, asgjë tjetër.
Pastaj një gjuhë devotshmërie, le ta përmendojmë... ka nga ata që flasin për të qenë afër të burgosurit hyjnor... duke ngushëlluar Jezusin që është vetëm në tabernakull – le të harrohen këto shprehje, këto referenca - apo edhe mbajeni ato në triumf, rrini në shoqëri me të….
Jo, Eukaristia nuk synon të kapë Jezusin për ta mbajtur pranë për ta adhuruar.

Kërkesa që ai na bën është: a jeni të gatshëm të mirëprisni jetën time në jetën tuaj?
A doni që jeta ime të jetë jeta juaj e që jeta juaj të jetë jeta ime? Që jeta ime dhe jeta juaj të bashkohen në një?
Dhe ju e bëni këtë akt të të ngrënit, të të pirit: çfarë do të thotë të përvetësosh Eukaristinë?
Është kjo, është vetëm kjo.
Çdo gjë që mund të na largojë nga ky kuptim provokues, le të përpiqemi ta rishikojmë.
Jezusi vazhdon, përsëri me këtë folje: "Ai që pi gjakun tim, qëndron në mua dhe unë në të". Kjo folje qëndron - "Menein" në greqist- është shumë e rëndësishme.
Në Ungjillin sipas Gjonit, kjo qëndrim në Krishtin është imazhi bashkëshortor i Eukaristisë.
Kënga e Këngëve e kujton këtë dhe ungjilltari Gjon merr të njëjtën formulë të të dashurës me të dashurin: i dashuri im është për mua dhe unë për të: qëndron në mua, rri në mua, manet in me, e zë tërë personin time, në atë mënyrë që unë mendoj vetëm për të, dëshiroj vetëm atë, duam vetëm atë, punoj vetëm për të, jam një gjë e vetme me te! Një mish i vetëm…Është e njëjta formulë që përsëritet këtu.
Banketi eukaristik është takimi bashkëshortor me Krishtin: ky është imazhi më i bukur që kemi. Kush e ha atë bukë, i përgjigjet propozimit bashkëshortor që i bën Krishti: “A dëshiron të bashkosh jetën tënde, me jetën time? Nëse doni të bashkoni jetën tuaj me timen, hajeni atë bukë, pini jetën time, të përfaqësuar nga gjaku im dhe pastaj bëhemi një person. Jemi të bashkuar si nuse dhe dhëndër, ndajmë të njëjtën jetë.
Dhe tani le të shohim se çfarë do të ndodhë me ata që hanë këtë bukë dhe pinë këtë gjak, këtë kelk.
Ashtu si Ati i gjallë më dërgoi dhe unë jetoj për shkak të Atit, ashtu edhe ai që më ha mua do të jetojë për shkakun tim. Kjo është buka që zbriti nga qielli; nuk është si ajo që hëngrën etërit dhe vdiqën. Kushdo që ha këtë bukë do të jetojë përgjithmonë".
Jezusi dha një urdhër: "Merrni, hani, merrni dhe pini" çfarë ndodh me ata që i binden këtij urdhri të dhënë nga Jezusi?
Ai ia shtrin dorën Jezusit, e mirëpret atë bukë, e pi atë kupë, merr jetën - thotë Jezusi - kushdo që më përtyp, mua do të jetojë për mua falë meje.
Për të kuptuar këtë mesazh mund t'i referohemi alegorisë së hardhisë dhe të degëve: limfa identike qarkullon në hardhi dhe në degët. Limfa është shpirti, jeta hyjnore që Jezusi zotëron nga natyra e tij dhe kjo jetë hyjnore tani na është dhënë.
Pikërisht kur ne mirëpresim, ne hamë atë bukë që është Ai dhe pimë atë kupë dhe kur kjo jetë qarkullon në ne, ajo jep fryt.
Hardhia prodhon rrush dhe rrushi jep verë, simbol i gëzimit. Shenja se ne e kemi mirëpritur këtë jetë është gëzimi që u japim vëllezërve tanë. Gëzimi është shenja e pranisë së Shpirtit në ne.
Jezusi e mbyll fjalimin e tij duke thënë:
"58 Kjo është buka që zbriti prej qiellit,
jo porsi ajo që hëngrën etërit
e vdiqën:
kush ushqehet me këtë bukë
do të jetojë në amshim” (v. 58)
Ka një bukë materiale, ajo që ushqen jetën biologjike dhe kjo jetë mbaron, vjen nga toka dhe kthehet në tokë.

Nëse nuk do të na ishte dhënë nga ati qiellor, nëpërmjet Krishtit, jetën e tij, jetën hyjnore, fati ynë do të ishte ai i bimëve, i kafshëve, jeta biologjike që përfundon.
Ne bëhemi të vetëdijshëm se kur hamë atë bukë dhe pimë atë kupë, ne mirëpresim dhuratën e jetës hyjnore që Jezusi solli në botë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 11 Ord. VITI A.

MË 18 – 6 – 2023.


LEXIMI I PARË: Dal. 19, 2-6a

2 Si u nisën prej Rafidimit, arritën në shkretëtirë të Sinait, aty ngulën fushimin; në shkretëtirë ngulën zemërimin përballë malit.
3 Moisiu u ngjit te Hyji. Zoti e thirri prej malit e i tha: “Thuaj kështu shtëpisë së Jakobit e kumtoj izraelitët:
4 Ju vetë patë se çfarë u bëra egjiptianëve, se si juve ju kam bartur mbi krahët e shqiponjave e ju kam sjellë deri tek unë.
5 Prandaj, nëse do të ma dëgjoni fjalën e do ta mbani Besëlidhjen time, ju do të jeni ndër të gjithë popujt prona ime, ‑ imja është mbarë toka‑.
6 Ju do të jeni për mua një mbretëri priftërinjsh, e një popull i shenjtë.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE[


UNË JU KAM MBAJTUR SI NË KRAHËT E SHQIPONJES.

Kjo ndodh në Sinai, në momentin kur Zoti do të përfundojë Besëlidhjen me popullin e tij: Besëlidhjen që do të angazhojë përgjithmonë Zotin e universit dhe popullin e vogël të Izraelit. Mund të themi se ky është traktati më serioz i paqes në historinë e njerëzimit! Dhe ajo që lexojmë këtë të diel është prologu i besëlidhjes, fjalimi hapës i dhënë nga Perëndia; fillon me këto fjalë: “Ti e ke parë atë që bëra në Egjipt, si të mbajta si mbi krahët e shqiponjës dhe të solla tek unë”.
Libri i Eksodit nuk thotë më; por imazhi sigurisht u foli atyre që kalonin nëpër shkretëtirën. Sepse duket se vëzhguesit e shpendëve në Sinai kanë vërejtur se shqiponjat kanë një mënyrë shumë të veçantë për t'i mësuar të vegjlit e tyre të fluturojnë. Kur të vegjlit janë gati të nisin për herë të parë, shqiponjat prindërore dalin duke mbajtur shqiponjat e mbështetura në krahë. Kur të rinjtë nisen, prindërit vazhdojnë të rrinë pezull duke vizatuar rrathë të gjerë; kur shqiponjat e vogla janë të lodhura, mund të pushojnë (dhe pushojnë) në krahët e prindërve; ata do ta përsërisin tentativën sa herë të jetë e nevojshme, derisa të arrijnë të “fluturojnë me krahët e tyre”, siç thonë ata vëzhgues. Gjeniu i një autori biblik ishte të zbatonte këtë imazh për Zotin: një mënyrë për të thënë se nëse Zoti mbart popullin e tij, nuk është për t'i bërë ata skllevër të tij, është për t'i mësuar ata të fluturojnë me krahët e tyre. ... Zoti është me të vërtetë Zoti që çliron dhe edukon në liri.
Ja çfarë tregon libri i Ligjit të Përtërirë, 32,10-11:
“Gjetur e kish në një vend t’shkretë,
n’vend tmerrimi, ulërimi bishash.
E rrethoi, e përkujdesi,
e ruajti si beb’n e syrit.
Si shqiponja që bën gjira
kur do zogjtë t’i mësojë t’fluturojnë,
mbi ta i hap e i palon krahët:
ashtu e mori Izraelin,
e mbarti mbi flatrat e veta”.
Meqë ra fjala, do ta keni vënë re shprehjen: “Zoti ruan popullin e tij si beben e syrit të tij”!
Pikërisht nga kjo përvojë e përkujdesjes së një Zoti që do njeriun e lirë, njerëzit mundën t'i përkushtoheshin Aleancës dhe të premtonin besnikëri ndaj urdhërimeve. Një marrëdhënie besëlidhjeje mund të ndërtohet vetëm mbi besimin dhe besimi lind nga përvoja:
Zoti "e ka provuar veten", në një farë mënyre. Gjatë gjithë historisë së Izraelit, përkujtimi i veprës çlirimtare të Perëndisë gjithmonë i paraprin urdhërimeve; ne jemi këtu në librin e Daljes në kapitullin 19, pak para dhënies së urdhërimeve: Dekalogu është diktuar në kapitullin 20.
Fjalimi i Zotit vazhdon:
"Prandaj, nëse do të ma dëgjoni fjalën
e do ta mbani Besëlidhjen time,
ju do të jeni ndër të gjithë popujt prona ime,
‑ imja është mbarë toka-
Ju do të jeni për mua një mbretëri priftërinjsh, e një popull i shenjtë” (v.5-6)


MBRETËRIA PRIFTËRINSH, KOMB I SHENJTË.

Zgjedhja që Zoti i bëri këtij populli për pjesën e tij personale, siç thotë teksti, është ajo që quhet zgjedhja e Izraelit; është një temë e vazhdueshme çudie për popullin hebre; për shembull, këtu janë disa vargje nga psalmi 100 që këndojmë këtë të diel:
“Dijeni mirë se vetëm Zoti është Hyj: Ai na krijoi e atij i përkasim: jemi populli i tij dhe delet e kullosës së tij” (v.3).
Zoti është Perëndia ynë: ai na ka krijuar dhe ne jemi të tijtë, ne, populli i tij, kopeja e tij.
Thashë: "Një temë e çuditshme", por me përulësi: Bibla të fton të jesh në mision dhe jo që të jesh i kenar për gjithçka Zoti ka bërë për ty: "Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë: Por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme dhe të shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë, prej dorës së faranit, mbretit të Egjiptit. Nëse Zoti është i lidhur me ty, nëse të ka zgjedhur, nuk është se ju jeni më i shumti nga të gjithë popujt, sepse jeni më i vogli nga të gjithë. Për dashurinë për ju dhe për të respektuar betimin e dhënë etërve tuaj, Zoti ju nxori me fuqinë e dorës së tij dhe ju shpengoi nga shtëpia e skllavërisë dhe nga dora e Faraonit, mbretit të Egjiptit. (Dt 7,7-8).
Por pedagogjia e Zotit nuk u ndal këtu: me kalimin e shekujve, njerëzit e Biblës e kuptuan gradualisht se Zoti nuk është vetëm Perëndia i Izraelit, ai është Perëndia i gjithë tokës. Është një zbulim që duhet të kuptohet saktësisht:
"Ti do të jesh zotërimi im i veçantë midis të gjithë popujve,
sepse e gjithë toka më përket mua".
Te Jeremia mund të lexojmë një variant të mrekullueshëm për këtë temë:
“A kujton se unë jam Hyj vetëm nga afër
‑ është fjala e Zotit ‑
e prej së largu më s’jam Hyj?
A mund të fshihet kush në ndonjë skutë,
ku unë atë nuk mund ta shoh?
‑ është fjala e Zotit.
Vallë, s’i mbushkam unë qiell e tokë?!
‑ është fjala e Zotit!” (Jr. 23,23-24).
I kthehem shprehjes "mbretëria priftërinsh, komb i shenjtë", domethënë një popull i shenjtëruar Zotit. Libri i Numrave kishte nxjerrë një pasojë shumë pak të njohur nga kjo: duke ditur se ngjyra e purpurt ishte e rezervuar për kryepriftërinjtë, ai rekomandoi që i gjithë populli të thurte një fije të kësaj ngjyre në veshjet e tyre; në kapitullin 15, mund të lexojmë:
“Zoti i tha Moisiut edhe:
“Fol me bijtë e Izraelit dhe thuaju: t’i punojnë në kindet e petkave të veta thekë e të vënë në ta napa ngjyrë vjollce, që kur t’i shikoni, le t’ju bien në mend të gjitha urdhërimet e Zotit e t’i vini në veprim, kështu që të mos i ndiqni mendimet tuaja e të mos i lavirësoni sytë tuaj pas gjërave të ndryshme, por duke i përkujtuar vazhdimisht urdhërimet e mia, t’i zbatoni ato e do të jeni të shenjtë për Hyjin tuaj. Unë jam Zoti, Hyji juaj, që ju nxora nga dheu i Egjiptit për të qenë Hyji juaj. Unë Zoti, Hyji juaj” (Nr. 15,37-41).
Si të thuash që i gjithë populli është priftëror!
Këshilli i Dytë i Vatikanit nga ana e tij mori këtë zbulim; ai këmbëngul në priftërinë e përbashkët të të pagëzuarve, duke u frymëzuar drejtpërdrejt nga fjalët e apostullit Pjetër: "Porse ju jeni: Fis i zgjedhur, meshtari mbretërore, komb i shenjtë, popull të cilin Hyji e fitoi për vete, për t’i shpallur veprat e madhërueshme të Atij që ju thirri nga errësira në dritën e vet të mrekullueshme” (1 Pt. 2,9).
Ne të krishterë jemi pasardhës të fisit të pare të zgjedhur, një priftëri mbretërore, një komb i shenjtë, një popull i destinuar për shpëtim, që të mund të shpallim mrekullitë e atij që na thirri nga errësira në dritën e tij të mrekullueshme.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 11 Ord. VITI A.

MË 18 – 6- 2023.


PSALMI 99

2 Toka mbarë le t’i brohoritë Zotit,
shërbejini Zotit me hare,
dilni para tij me brohoritje!

3 Dijeni mirë se vetëm Zoti është Hyj:
Ai na krijoi e atij i përkasim:
jemi populli i tij dhe delet e kullosës së tij.

4 Hyni nëpër dyert e tija duke i dhënë lavd,
hyni në treme të tija e këndoni himne,
lavdërojeni e madhërojeni Emrin e tij!

5 Sepse i mirë është Zoti,
e amshuar dashuria e tij,
nga breznia në brezni besnikëria e tij.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

DIJENI MIRË SE VETËM ZOTI ËSHTË HYJI.

Shumë rrallë ndodh kjo në Bibël: përdorimi i këtij psalmi në liturgji na është specifikuar: na thuhet se është krijuar me qëllim për të shoqëruar një flijim falënderimi. Quhet “Psalm për todah”: edhe sot në hebraisht faleminderit thuhet “todah” si në greqisht, faleminderit thuhet evXaristo (eukaristia). Në të vërtetë, me lexim të thjeshtë, mund të shohim qartë se psalmi i sotëm është bërë për të shoqëruar një festë në Tempull! "Gëzuar... shërbeju... ejani tek ai..." dhe në vargun 4 që nuk po këndojmë këtë të diel, mund të lexojmë:
"Hyni nëpër dyert e tija duke i dhënë lavd,
hyni në treme të tija e këndoni himne,
lavdërojeni e madhërojeni Emrin e tij!” (v. 4).
Ejani në shtëpinë e tij për ta falënderuar...në banesën e tij këndoni lavdërimet e tij... bekoni Emri i tij! Jemi në mes të liturgjisë, kjo është e qartë! Dhe teksti hebraik është edhe më tregues: thotë:
"Hyni përpara fytyrës së tij, hyni nga portat e tij... në oborret e tij..."
Këtu kemi prova se libri i psalmeve është “Përmbledhja e himnëve” që këndoheshin në tempullin e Jeruzalemit, pas mërgimit në Babiloni; ashtu siç gjejmë libra këngësh në hyrje të kishave tona.
Prandaj ky psalm u krijua për një flijim falënderimi; dhe, në Izrael, kur falënderohet, është gjithmonë për Besëlidhjen; edhe kjo është shumë e qartë: ky psalm është shumë i shkurtër, por çdo rresht evokon të gjithë historinë e Izraelit, të gjithë besimin e Izraelit! Pothuajse çdo fjalë që ai thotë, është një kujtim i Aleancës. Nuk duhet të harrohet kurrë se qendra e traditës së Izraelit, kujtimi që e përcjell popullin brez pas brezi, është që Hyji e çliroi popullin e vet dhe bëri një Besëlidhje me të; kjo është zemra e besimit dhe lutjes së këtij populli. Më saktësisht, ajo që e bën Izraelin një popull është ky besim i përbashkët. Dhe thelbi i këtij besimi është: Zoti e zgjodhi këtë popull, e liroi, e forcoi dhe bëri një besëlidhje me të (kjo është pikërisht tema e leximit tonë të parë për këtë të diel njëmbëdhjetë). Besëlidhja është me të vërtetë në qendër të Biblës. Për të na bindur për këtë, mjafton të marrim vargjet, ndonjëherë edhe fjalët, të këtij psalmi, një nga një.
"Toka mbarë le t’i brohoritë ZOTIT": ZOTI është përkthimi i këngës liturgjike; por në tekstin hebraik gjejmë ato katër shkronjat: YHVH: Moisiu zbuloi këtë në episodin e shkurret që digjej (Eksodi 3): atje ai zbuloi madhështinë e Hyjit, të Gjithë-Tjetrit dhe afërsinë me të, Gjithë-Afër. Emri që Zoti i shpalli më pas Moisiut thotë gjithçka: këto katër shkronja të famshme, (tetragrami YHVH) që besimktarët Hebre as nuk dinin t'i shqiptonin, as nuk dinin t'i përkthenin: ata thonë qartë se te Zoti nuk arrihet me forcat tona! Dhe në të njëjtën kohë Moisiu pati zbulimin e kësaj afërsie totale me Zotin:
" 7 E pashë mjerimin e popullit tim në Egjipt dhe e dëgjova klithjen e tij për ndihmë për shkak të pashpirtësisë së mbikëqyrësve të tyre. 8 Dhe, duke e ditur vuajtjen e tij, zbrita për ta çliruar nga duart e egjiptianëve, ta nxjerr nga ajo tokë dhe ta çoj në një vend të mirë e të gjerë, në dheun ku rrjedh qumësht dhe mjaltë, në dheun e Kanaaneut, Heteut, Amorreut, Perezeut, Heveut dhe të Jebuzeut. 9 Kështu, pra, klithma e bijve të Izraelit arriti deri tek unë, po edhe unë vetë e pashë shtypjen e tyre që po e pësojnë prej egjiptianëve. 10 Pra, eja se dua të të çoj te faraoni që ta nxjerrësh popullin tim, bijtë e Izraelit, prej Egjiptit”!” (Dal. 3, 7-10).
Po, me të vërtetë, Zoti e pa mjerimin e popullit të tij... dëgjoi britmat e tyre... Ai i dinte vuajtjet e tyre...
“Dilni para me brohopritje”: fjala që përdoret këtu është fjala që përdoret për një brohoritje të veçantë, ajo që i rezervohet mbretit të ri, në ditën e kurorëzimit të tij... Një mënyrë për të thënë: “Mbreti i vërtetë është vetë Zoti!
“Toka mbarë”: këtu parashikohet: Izraeli tashmë e parashikon ditën kur i gjithë njerëzimi do të vijë për të shpallur Zotin e tyre!


TOKA MBARË LE T’I BROHORITË ZOTIT.

Zoti është i padurueshëm e do që shpëtimi i tij t'i shpallet sa më shpejt mbarë njerëzimit... Pyetja mbetet: "A jemi ne po aq të padurueshëm se ai?" Në çdo rast, është shumë e rëndësishme të theksohet se populli i Izraelit e ka kuptuar se zgjedhja e tyre është një thirrje në shërbim të të gjithëve. Në psalme, veçanërisht, ne gjejmë vazhdimisht të lidhura dy tema: temën e "zgjedhjes së Izraelit" dhe temën e universalizmit të shpëtimit të propozuar nga Zoti. (Këtu përsëri jemi në sintoni të përsosur me leximin e parë nga libri i Eksodit).
"Shërbejini Zotit me hare”; “Shërbej”: në kujtesën e Izraelit, Egjipti i skllavërisë së tyre do të quhet “shtëpia e robërisë”... Tash e tutje populli i zgjedhur do të mësojë dhe do të praktikojë një “shërbim” që është një zgjedhje e një njeriu të lirë. Një libër shumë i famshëm duke komentuar librin e Eksodit thotë: "Nga robëria në shërbim".
"Dijeni mirë se vetëm Zoti është Hyj”: pranoni se Zoti është Perëndia. Ne dëgjojmë këtu shpalljen e besimit të Izraelit, "Shema Israel": "DËGJO Izrael: Zoti, Perëndia ynë, është i Vetmi. (Dt 6,4).
“Ai na krijoi e atij i përkasim”: Ai na krijoi dhe ne jemi të Tij”: ky është përkujtimi i çlirimit nga Egjipti; dhe befas kjo shprehje është bërë një formulë e zakonshme e Besëlidhjes; populli nuk harron se ishte në skllavëri në Egjipt: ishte Zoti që i bëri këta skllevër njerëz të lirë; është Zoti që ka bërë një popull nga këta të arratisur. Dhe, gjatë kalimit të Sinait, nën udhëheqjen e Moisiut, ky popull mësoi të jetonte në Besëlidhjen e propozuar nga Perëndia. Kur këndojmë:
"Ai na krijoi e atij I përkasim" nuk duhet të dëgjojmë, pra, para së gjithash pohimin se Ai është krijuesi ynë: duhet të dëgjojmë se "është ai që na bëri një popull".
Sepse neni i parë i "Besoj-ës” së Izraelit nuk është: "Unë besoj në Zotin që ka krijuar…", është: "Unë besoj në Hyjin e besëlidhjes". Është për shkak se ne kemi zbuluar Zotin çlirimtar që më vonë do të kuptojmë se kjo punë çlirimi nuk filloi me ne, se ajo ka zgjatur që nga krijimi i botës. Në Bibël, reflektimi mbi Krijimin frymëzohet nga besimi në Zotin që çliron. Që do të thotë se Bibla nuk u shkrua sipas radhës në të cilën e lexojmë: ne nuk filluam duke rrëfyer Krijimin, pastaj, me radhë, ngjarjet e jetës së njerëzve të zgjedhur, si për shembull të ishte një raport. Reflektimi mbi Krijimin erdhi vetëm më vonë.
“Jemi populli i tij”: ne kemi mësuar të njohim këtë formulë shumë tipike të besimit hebre; në vetvete është një përkujtim i Besëlidhjes (dhe për këtë populli thotë "Zoti ynë"...); sepse premtimi i Zotit në propozimin e Besëlidhjes shprehej me formulën: “Ti do të jesh populli im dhe unë do të jem Hyji yt”.
“E amshuar dashuria e tij”, e përjetshme është dashuria e tij: ky është një refren tjetër i Besëlidhjes; ne e dimë mirë sepse është refreni i Psalmit 136: një psalm i tërë kushtuar historisë së çlirimit nga Egjipti dhe çdo varg përfundon me "Sepse e përjetshme është dashuria e tij".
"Nga breznia në brezni besnikëria e tij”. Besnikëria e tij mbetet për amshim: kjo shprehje është sinonim i "E përjetshme është dashuria e tij", por këto dy vargje na bëjnë të dëgjojmë edhe dy fjalët shumë të zakonshme në Bibël: "dashuri dhe besnikëri", është mënyra e vetme për të folur për Zotin që është besnik sepse është dashuria, dhe, sepse është besnikëri dhe dashuri nuk e mashtron popullin e vet, nuk na mashtron edhe ne!

[ninoenina]

F.A. E DIELA 11 Ord. VITI A.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 11 Ord. VIT A

MË 18-6-2023/

UNGJILLI: Mt.9,36-10,8.

36 Kur e pa turmën e popullit, ndjeu dhembshuri për të, sepse ishte e nëpërkëmbur dhe e lënë pasdore si delet pa bari. 37 Atëherë u tha nxënësve të vet: “Të korrat janë të mëdha, kurse punëtorë ka pak. 38 Lutjuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta”
1 Pastaj Jezusi i mblodhi rreth vetes dymbëdhjetë nxënësit e vet e u dha pushtetin të mund të dëbonin shpirtrat e ndytë dhe të mund të shëronin çdo sëmundje e lëngatë.
2 Emrat e Dymbëdhjetë apostujve janë këta: i pari Simoni, që quhet Pjetër e vëllai i tij Andreu; Jakobi i Zebedeut dhe Gjoni, i vëllai;
3 Filipi dhe Bartolomeu; Toma e Mateu ‑ tagrambledhësi; Jakobi i Alfeut dhe Tadeu; 4 Simon Kananeu dhe Judë Iskarioti ‑ ai që e tradhtoi.
5 Pikërisht këta të Dymbëdhjetët Jezusi i dërgoi dhe i urdhëroi: “Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve! 6 Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit. 7 Gjatë udhëtimit predikoni: ‘Mbretëria e qiellit është afër!’ 8 Shëroni të sëmurit, ngjallni të vdekurit, pastroni të gërbulurit, dëboni djajtë! Falas morët, falas edhe jepni!


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Jezusi, duke parë turmat, ndjeu dhembshuri për ta, sepse ishin të lodhur dhe të rraskapitur si delet
që nuk kanë bari. Pastaj u tha dishepujve të vet:
“Të korrat janë të mëdha, kurse punëtorë ka pak. Lutjuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta” (v. 37-38).
Duke thirrur pranë vetes dymbëdhjetë dishepujt e tij, ai u dha atyre fuqi për të dëbuar shpirtrat e papastër dhe për t'i shëruar nga çdo sëmundje dhe çdo dobësi ata që vuanin.
Emrat e dymbëdhjetë apostujve janë: i pari, Simoni, i quajtur Pjetër, dhe Andrea, vëllai i tij; Jakobi,
i biri i Zebedeut dhe vëllai i tij Gjoni; Filipi dhe Bartolomeu; Thomas dhe Mateu i
tagrambledhës; Jakobi, i biri i Alfeut dhe i Tadeut; Simon Kananeani dhe Juda Iskarioti, ai që pastaj e tradhtoi.
Këta janë të Dymbëdhjetët që Jezusi i dërgoi duke i urdhëruar:
“Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve! Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit” (v.5-6).
Duke udhëtuar, predikoni, duke thënë se mbretëria e qiejve është afër. Shëroni të sëmurët, ngjallni të vdekurit,
pastroni lebrozët, dëboni demonët. Lirisht keni marrë, jepni falas.
Ekziston një dëshirë e përhapur që perceptohet nga të gjithë dhe është pritshmëria që diçka e re të lindë në botën tonë
sepse njerëzit janë të lodhur duke dëgjuar për luftëra, dhunë, padrejtësi
dhe duke dëgjuar gjuhën e sharjeve, kërcënimeve, hakmarrjeve.
Edhe ne presim sot që çdo gjë kaotike në botën tonë t'i lërë vendin një bote të rregullt,
ku mbretëron paqja, drejtësia dhe respekti për dinjitetin e çdo njeriu.
Është një ndryshim që të gjithë po përpiqen të bëjnë: politika, ekonomia, shkenca,
teknika, edhe ata që fabrikojnë dhe përdorin armë, e kërkojnë këtë,
e mendojnë se për arritur këtë qëllim duhet të bashkohen forcat për të ndërtuar një botë të.
Por sa të krishterë besojnë vërtet se e vetmja forcë që mund të lindë këtë botë të re është shpallja e Ungjillit?
Nëse bota nuk do të pranojë logjikën e Ungjillit, të gjitha përpjekjet për të ndërtuar një realitettë ri, do të dështojë.
Ungjilltari Mateu, në fillim të Ungjillit të tij, vendos "Predikimin në mal": dhe pas të tre kapitujve në të cilët shpalli parimet për ndertimin e botës së re, Mateu i kushton dy kapituj rrëfimit të njerëzimit me të cilin ndeshi Jezusi kur zbriti nga mali… është një njerëzim i sëmurë, I sëmurë fizikisht sepse takohet me lebrozë, paralitikë, të verbër dhe i sëmurë nga ana shpirtërore sepse është mëkatar, është pushtuar nga shumë demonë.
Është njerëzimi ynë që Jezusi takon duke zbritur nga mali dhe, në këta dy kapituj, Mateu tregon se çfarë i ndodh këtij njerëzimi kur vjen Jezusi, kur dëgjohet Fjala e tij, kur përvetsohet Urtësia e tij dhe Ungjilli i tij… ndodhin shërime dhe mrekulli: Mateu rrëfen dhjetë prej tyre, njëra pas tjetrës.
Çfarë dëshiron të na thotë ky ungjilltar?
Ai dëshiron të thotë se ku Jezusi arrin me Fjalën e tij shëruese, gjithçka ndryshon: Fjala e tij e bën të zhduket në botë gjithçka është çnjerëzore.
Personi i parë që takon është lebroz. Lebrozi, ne e dimë, konsiderohej vetë mishërimi i mëkatit: dhe mëkati na bën të shëmtuar, njerëz nga të cilët rrim larg.
Mendojmë dhe e bëjmë këtë edhe ne… të dhunshmit, të pandershmit, të shthururit, të korruptuarit, janë njerëz të shëmtuar nga të cilët ne të gjithë mundohemi të qëndrojmë larg dhe mëkati na bën të tillë, na bën “lebrozë”, e shëmton fytyrën tonë njerëzore dhe e bën të panjohshme nga ne.
Çfarë bën Ungjilli kur vjen në jetën tonë? Ai shëron nga kjo gjendje e keqe, na jep një fytyrë të re, të bukur, atë të bijëve të Zotit.
Pastaj, duke zbritur nga mali në fushë, Jezusi takon një të paralizuar: është imazhi i njeriut që nuk di të ecë në jetë,që është i bllokuar, që duhet të shoqërohet, që duhet të shkojë ku e çojnë; Jezusi i vendos përsëri në këmbë ata që janë të paralizuar në jetën e tyre, ata që nuk kalojnë një jetë të denjë për të qenë jetuar: është Ungjilli që të shëron.
Më pas takohet me një të verbër që përfaqëson ata që nuk dinë se cilat rrugë të zgjedhin në jetë, lëvizin shumë herë në drejtime të gabuara sepse nuk shojnë. Fjala e Jezusit, Ungjilli i tij hap sytë e të verbërve, tregon zgjedhjet e duhura që duhen bërë.
Në këta dy kapituj flitet për këtë njerëzim që përfaqësohet nga të gjitha këto sëmundje: është njerëzimi që Jezusi takon dhe është ai njerëzim që na përfaqëson edhe ne.
Dhe më pas, ungjilltari Mateu vendos, pas këtyre shërimëve për të cilat kemi folur, edhe një shërim tjetër, më të vështirë sepse është një shërim nga lakmja e pasurisë, një shërim nga robëria e parave. Është një mrekulli që një deve të kalojë nëpër vrimën e gjilpërës dhe, ajo që ndodhi, është pikërisht një gjë e tillë.
Ungjilltari ynë Mateu, mbledhësi i taksave në Kapernaum, është ai që, pesëdhjetë vjet pas thirrjes që mori nga Jezusi, shkruan këtë rrëfim, duke nënvizuar që Fjala e Jezusit funksionoi në jetën e tij.
Ai quhej Levì dhe ai thotë: "Unë jam Mateu". "Mathanà" në hebraisht do të thotë dhuratë nga Zoti: ai që ishte i sëmurë me një sëmundje që ne e gjejmë në botën tonë e që shkakton të gjitha të këqijat: lakminë e pasurisë, dëshirën për të grumbulluar gjithnjë e më shumë të mira. Edhe ky shërim operohet nga Ungjilli.
Dhe në këtë pikë Jezusi u thotë dishepujve se Ai nuk mund ta ndryshojë botën vetëm: për ta ndryshuar ai ka nevojë për bashkëpunëtorë. Le të dëgjojmë kontekstin në të cilin këta bashkëpunëtorë janë thirrur për të kryer misionin e tyre:
“Kur e pa turmën e popullit, ndjeu dhembshuri për të, sepse ishte e nëpërkëmbur dhe e lënë pasdore si delet pa bari” (v.37).
Kemi dëgjuar sesi ungjilltari e përshkruan njerëzimin që Jezusi ka përpara tij. Ata janë njerëz të lodhur, të rraskapitur, të hutuar si një kope pa bari: një njerëzim nga i cili askush nuk ështëi kujdesshëm, nuk kanë kujdes për ta as liderët politikë, as autoritetet fetarë, sepse të gjitha këto janë të motivuara nga kërkimi iinteresave të tyre, mendojnë vetëm për të përmirësuar jetën e tyre dhe neglizhojnë njerëzit që janë të uritur, të sëmurë, të shtypur, dhe viktima të abuzimëve të ndryshëm.
Imazhi që përdor ungjilltari është marrë nga Besëliodhja e Vjetër. Në kapitullin 27 të Librit të Numrave thuhet se Moisiu, një ditë, iu drejtua Zotit dhe e pyeti:
“Zoti, Hyji që i jep frymën secilës krijesë, le ta gjejë njeriun që të jetë në krye të kësaj bashkësie, që të mund t’i prijë në të dalë e në të hyrë, ta lëshojë e ta kthejë, që populli i Zotit të mos jetë si delet pa bari” (v. 16-17).
Mos lejo që ky popull yt të jetë i hutuar, në rrëmujë, një ditë si një kope pa bari.
Fatkeqësisht, historia e mbretërve të Izraelit na tregon se ata të gjithë nuk ishin barinj, por udhërrëfyes të padenjë, që e çojnë popullin në rrënim.
Profeti Ezekiel, në kapitullin 34 të librit të tij, bën një denoncim të ashpër të kësaj situate të patolerueshme dhe përfundon në fund: “Nuk ka asnjë shpresë se do të ndryshojë diçka me këta njerëz të korruptuar, të aftë vetëm për të shfrytëzuar delet dhe për të terrorizuar një vend të shkatërruar”.
Por premton: “Një ditë Zoti do të kujdeset personalisht për popullin e tij, ai do të bëhet bariu që udhëheq Izraelin”. Dhe në Jezusin, Perëndia e përmbushi këtë premtim, dhe personalisht erdhi për t'u kujdesur për një njerëzim të sëmurë.
Dhe çfarë emocioni ndjeu? Ndoshta ne e imagjinojmë Perëndinë larg, po mendojmë që ai e do çdo njeri, njeriu dhe njeriu i keq, E që Ai është njësoj: i lumtur gjithmonë.
Në Jezusin, Perëndia e ka zbuluar veten si një Hyji që është i përfshirë emocionalisht, që preket, që ndjen dhembshuri përballë dhimbjes së njerëzimit. Dhembshuria, pikërisht si ndjenjë që bën të vuajmë kur dikush është larg, vuan, ndjen dhimbje për vetminë në të cilën kalon ditët e jetës së tij. Hyji ynë ndjen në vetveten, në brendësinë e tij vuajtje tona. Bibla thotë se ai ka mëshirë për ne.
Folja e përdorur është "splanchnizomai" e cila shfaqet 12 herë në ungjillin dhe u referohet gjithmonë dhe vetëm Përendisë dhe Jezusit, sikur vetëm Ai të ishte në gjendje ta përjetonte këtë emocion në këtë mënyrë të fortë. Splanchnizomai vjen nga splachna. Në greqisht "splanchna" janë zorrët, ajo fjalë flet për një passion, një dhimbje që lind dhe ka rezonacë në zorrët, ndikon ta.
I njëjti imazh përdoret në Besëlidhjen e Vjetër: kur Zoti prezantohet, ai thotë:"Annì rahùm!" I mëshirsdhëm! Rahùm vjen nga rehem që është mitra, vend ku nëna ia garanton mbrojtjen plotë me dashuri amërore fëmijës së vet, para lindjes së tij, është pasioni më i fortë që një person mund të provojë për një personi tjetër, sepse është pasioni i nënës për fëmijën që mban në veten. Ky është imazhi që Perëndia përdor për të shprehur përfshirjen e tij në nevojat e njeriut.
Le të përpiqemi të pyesim veten… a e ndjejmë këtë ndjenjë kur përballemi me nevojat e të tjerëve? Nëse nuk e provojmë, të mos pretendojmëë të jemi dishepuj të Jezusit, sepse nuk do të përfshihemi në punën e shpëtimit të njerëzimit me ndjenjat e Jezusit.
Le të përpiqemi të pyesim veten atëherë… si ndihemi sot përballë nevojave të njeriut? Ndoshta edhe ne nuk shohim kaq shumë njerëz të rraskapitur, të lodhur duke vrapuar pas kotësive për të përjetuar më vonëgjithmonë zhgënjimet shumë të forta?
Ndoshta nuk shohim edhe ne njerëz të lodhur nga kultivimi i shpresave kalimtare dhe më pas duke u përballur me një jetë pa kuptim? Si ndihemi përballë këtij njerëzimi? A jemi të interesuar apo na mjafton të mendojmë për botën tonë të vogël, kopshtin tonë të vogël? A jemi interesuar për faktin që shumë të rinj sot nuk dinë se në cilat vlera ia vlen të fokusohet jeta, për faktin që rinia është e hutuar, e zhytur në një trishtim të pamasë që më pas përpiqet të vishet me gëzim të rremë, për faktin që sot rinia e ngatërron gëzimin me kënaqësinë, festën me me një gjendje euforike? Ndoshta po jam duke ekzagjeruar, por ndoshta nuk shohim shpesh një të ri të mashtruar nga shitësit e vlerave të reja me çmim të lirë, nga influencuesit që tregtojnë kotësi dhe marrëzi me një botëkuptim të ri të jetës? Si ndihemi përballë këtij realiteti të botës? A e ndiejmë pasionin që u zbulua te Jezusi?
Dhe pastaj, a e shohim realitetin e sotëm kishtar apo jo? Si ndihemi përballë kaq shumë braktisjeve, përhapjes së laicizmit, skandaleve, kolapsit të praktikave fetare në Perëndim? A e ndiejmë emocionin e dashurisë së Jezusit? A i ndiejmë problemet kishtare si tonat apo mendojmë se kanë të bëjnë vetëm me hierarkinë?

Le të dëgjojmë tani se çfarë u thotë Jezusi atyre që Ai dëshiron t'i përfshijë si bashkëpunëtorë të Tij në punën e shpëtimit:
“Atëherë u tha nxënësve të vet: “Të korrat janë të mëdha, kurse punëtorë ka pak. Lutuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta” (v.37-38).
Le të përpiqemi të sqarojmë se cilët janë bashkëpunëtorët që Jezusi dëshiron të përfshijë nbëë punën e shpëtimit sepse ka gjithë një traditë që na çon t’i identifikojmë me priftërinj, regultarë, murgesha.
Kisha sigurisht ka nevojë për këta njerëz që ia kushtojnë gjithë jetën shërbimit të Ungjillit dhe vëllezërve. Ata gjithashtu heqin dorë nga krijimi i familjes së tyre, vetëm për t'u disponuar tërësisht këtij shërbimi, por kufizimi i detyrës së korrjes në këtë kategori të krishterësh është i pasaktë: në fakt kjo do të na çonte të mendojmë, të konsiderojmë popullin e Hyjit si një tufë delesh në rrëmujë ose si një korrje që humbet sepse mungojnë punëtorët, pra priftërinjtë.
Nuk është kështu, sepse Jezusi i drejtohet çdo dishepulli, u drejtohet atyre që Ai i fton të sodisin të korrat, që të shkojnë t’i mbledhin: janë ata që përjetojnë të njëjtin pasion të tij të dashurisë për njerëzimin.
Dhe le të vërejmë... fjala e Jezusit ka të bëjë me korrjen: çfarë dëshiron të na thotë Jezusi me këtë imazh? Më pare ai dëshiron të na thotë se të korrat janë pjekur, domethënë njerëzimi është gati të mirëpresë Ungjillin. Por fatkeqësisht shpesh mendojmë se nuk është kështu, në fakt dekurajohemi dhe vazhdojmë të përsërisim: “Nuk ia vlen të shpallet Ungjilli sepse njerëzit nuk janë të interesuar për Zotin, ata mendojnë vetëm për paratë, të ndihen mirë, të argëtohen... Janë myslimanë. Nuk konvertohen”. Kjo ndoshta është edhe e vërtetë, por këtë njerëzim, me të gjitha karakteristikat e tij, kontradiktat dhe mjerimet e tij, duhet të trajtojmë sepse Jezusi na thotë: "Ky njerëzimi, siç është, është gati, është i pjekur për Ungjillin". Problemi është se nuk ka punëtorë dhe Jezusi ka të drejtë, në fakt le të përpiqemi të pyesim veten: Sa janë ata që ndjejnë të njëjtin pasionin e Jezusit, të njejtën dashurinë për njeriun? Janë paktë pakta.
Pra, çfarë të bëjmë? Jezusi na thotë: “Lutuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta” (v.38).
Kjo lutje na vështirëson… pse? Ne pyesim veten, pse duhet t'i kërkojmë shefit të dërgojë punëtorë? Ai duhet të jetë i pari i interesuar për problemin, pse duhet ta pyesim?
Pra, këtë pyetje e bëjnë ata që nuk e kanë kuptuar se çfarë do të thotë të lutesh-falesh: nuk bëhet fjalë për përsëritjen e formulave, nuk do të thotë të përpiqesh ta bindësh Zotin të bëjë atë që i kërkohet atij, ai tashmë e bën atë dhe shumë mire. Lutja nuk ka të bëjë me përpjekjen për ta shtyrë Perëndinë të bëjë atë që kërkojmë prej Tij e që na pelqen neve. Lutja na vendos në harmoni me mendimet e Jezusit, lutja e vërtetë na bën të brendësojmë pasionin e tij të dashurisë për njeriun, është një dëgjim e Fjalës së tij, në dialog me të ne arrijmë të kuptojmë se sa i drejtë është projekti i tij i dashurisë, sa i bukur është dhe Shpirti na jep forcë të futemi për të kryer atë punë që Jezusi dëshiron që ne të kryejmë.
Punëtorët janë shumë pak, ne e dimë këtë, sepse lutemi pak, nuk ka lutje, në atë kuptim të përseritjes së formulave, që ndoshta shumë përsërisim: ndoshta sepse në këtë mënyrë nuk arrim të përvetësojmë mendimin dhe dashurinë e Krishtit.
Le të dëgjojmë tani se çfarë detyre na beson Jezusi: “1 Pastaj Jezusi i mblodhi rreth vetes dymbëdhjetë nxënësit e vet e u dha pushtetin të mund të dëbonin shpirtrat e ndytë dhe të mund të shëronin çdo sëmundje e lëngatë” (v.10, 1). Janë dy detyra që Jezusi na kërkon të kryejmë: "Për të dëbuar shpirtrat e ndyrë dhe për të shëruar të gjitha llojet e sëmundjeve dhe dobësive". Kjo është pikërisht ajo që Ai bëri gjatë gjithë jetës së Tij: dëboi demonët dhe e ka pasur kujdes për njerëzit e sëmurë, në nevojë. Kjo do të thotë se ne jemi thirrur për t'i dhënë vazhdimësi veprës së tij të shpëtimit dhe për ta kryer atë mision, ai na jep fuqinë për të bërë mrekulli.
Dëbimi i shpirtrave të papastër! "I papastër" në Bibël është gjithçka që është në kundërshtim me jetën dhe na pengon të jetojmë të lumtur si vëllezër në këtë botë? Ata janë demonët.
Cilat janë ato? Le të përpiqemi t'i identifikojmë, t'i thërrasim me emër: quhen zili, xhelozi, urrejtje, inat, epshet për të zotëruar gjithnjë e më shumë të mira, për të dominuar, për të robëruar të tjerët… këta janë demonët që krijojnë një botë të pamëshirshme ku tjetri shihet si një rival, një armik, jo si një vëlla i dashur. Këta demonë duhet të dëbohen!
Dhe ku ndodhen? Në zemrën e çdo njeriu: ne të gjithë jemi pushtuar prej tyre.
Pastaj të “mund të shërojmë të gjitha sëmundjet dhe lengatë”. Nuk ka të bëjë me fuqinë për të bërë mrekulli siç mendojmë shpesh për to: ato duhet të fitojnë mbi sëmundjet dhe për këtë arsye dishepulli i vërtetë i vë të gjitha aftësitë e tij, në mënyrë që njerëzit të jenë fizikisht të shëndetshëm, të mos vuajnë, dhimbjet duhet mposhtur.
Por nuk janë vetëm sëmundjet fizike ato që mundojnë njerëzimin! Shoqëria ku mungon liria, ku nuk ka drejtësi, ku grate nuk janë respektuar në dinjitetin e tyre, është e sëmurë” Shoqëria është e sëmurë atje ku ushtrohet dhunë, ku ka korrupsion morale… pikërisht mbi këto të këqija Jezusi na jep fuqinë dhe autoritetin për t'i kapërcyer ato.
Le të pyesim veten: A jemi të vetëdijshëm për fuqinë që na ka lënë Jezusi? Dhe çfarë është kjo fuqi? Është forca e Fjalës së Ungjillit që ka në vetvete forcën hyjnore të Shpirtit dhe kundër kësaj fuqie e keqja nuk mund t'i rezistojë.
Tani na paraqitet lista e punëtorëve të parë që i dhanë mbështetjen e tyre Mjeshtrit. Le të dëgjojmë emrat e tyre:
“Emrat e Dymbëdhjetë apostujve janë këta: i pari Simoni, që quhet Pjetër e vëllai i tij Andreu; Jakobi i Zebedeut dhe Gjoni, i vëllai; Filipi dhe Bartolomeu; Toma e Mateu ‑ tagrambledhësi; Jakobi i Alfeut dhe Tadeu; Simon Kananeu dhe Judë Iskarioti ‑ ai që e tradhtoi” (V. 10, 2-4).
Çfarë mund të vëmë re në lidhje me këtë listë emrash që mbase ne i kalojmë kaq shpejt, Mund të mos japim shumë rëndësi? Le të theksojmë fillimisht se ATA janë 12. Kjo është referenca e qartë për 12 fiset e Izraelit, dhe kjo do të thotë se bashkësia e krishterë nuk është thirrur për të zëvendësuar Izraelin, por që është bija e Izraelit, është fryti i pjekur i kësaj peme që Perëndia ka edukuar, ka kultivuar për veten për shumë shekuj.
Pastaj emrat renditen 2 me 2:Pjetri dhe Andrea, Jakobi dhe Gjoni, Filipi dhe Bartolomeu... Do të thotë se misioni nuk është punëtë individëve, por të një komuniteti dhe për të qenë një komunitet duhet të jenë të paktën dy; gjithashtu edhe individi e shpall Ungjillin personalisht, por duhet të ndihet gjithmonë pjesë e një komuniteti, një i dërguar nga një komunitet.
Dhe pastaj vëmë re përbërjen e këtij grupi: ata janë njerëzit më normalë dhe më të zakonshëm, në atë listë nuk ka njerëz të shquar kulturalisht, nuk ka skribë, rabinë; dhe gjithashtu nga pika e këndvështrimi moral, kanë të metat dhe kufijtë e tyre, ka edhe një tagrambledhës, dhe një që nuk lejon të konvertohet dhe që do ta dorëzojë përfundimisht Mjeshtrin. Me pak fjalë, edhe ata janë mëkatarë. Një ditë Pjetri do ta njohë këtë dhe do të thotë: "Jezusi largohu prej meje sepse unë jam mëkatar". Me pak fjalë, ata nuk ndryshojnë nga ne, janë njerëz normalë, shumë normalë, njësoj si ne.
Dhe tani le të dëgjojmë se cila është fusha në të cilën ata do të duhet të kryejnë misionin e tyre dhe si duhet ta bëjnë atë deri në përfundim. Le të dëgjojmë: Jezusi i dërgoi këta të dymbëdhjetë pasi i udhëzoi kështu: “Pikërisht këta të Dymbëdhjetët Jezusi i dërgoi dhe i urdhëroi: “Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve! Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit. Gjatë udhëtimit predikoni: ‘Mbretëria e qiellit është afër!’ Shëroni të sëmurit, ngjallni të vdekurit, pastroni të gërbulurit, dëboni djajtë! Falas morët, falas edhe jepni!” (v. 10, 5-8).
Ne kemi dëgjuar se Jezusi ka përcaktuar vendin në të cilin ky grup i parë i bashkëpunëtorëve të tij, është thirrur për të kryer misionin e vet. Ata dërgohen te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit dhe kjo ndoshta na habit pse nuk janë atje, në Palestinë. Ne do të kishim pritur që Ai t'ua dërgonte të gjithë popujve: në këtë moment të historisë së kishës, nuk qe kështu: kjo do të ndodhë pas Pashkëve, kur i ringjallur në mal, do t'u thotë apostujve të tij: “Tani shkoni në mbarë botën, bëni dishepuj nga të gjithë popujt”.
Prandaj nuk bëhet fjalë për përjashtimin e paganëve, por për pedagogjinë e Zotit që donte se bekimet e premtuara për Abrahamin, sipas tëë cilëve shpëtimi ishte për të gjithëë njerëzit pa dallim, do të vinin në mbarë botën, për të gjithë popujt nëpërmjet Izraelit; është Izraeli pra, që për së pari duhet të mirëpresë Ungjillin.
Pastaj Jezusi, pasi kujtoi edhe një herë detyrat që duhet të kryejnë dishepujt: të kujdesen për të sëmurët, të pastronin lebrozët, tëdëbonin demonët... ai bën një rekomandim shumë të rëndësishëm: “Kryejeni misionin tuaj në shkëputje të plotë nga interesat, nga avantazhet personale, sepse përndryshe mesazhi juaj do të humbiste menjëherë besueshmërinë… "Falas morët, falas edhe jepni!”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITUIRGJISË

E DIELA 11 Ord…VITI A

MË 18-6- 2023.

UNGJILLI: Mt, 9,36-10,8.


36 Kur e pa turmën e popullit, ndjeu dhembshuri për të, sepse ishte e nëpërkëmbur dhe e lënë pasdore si delet pa bari.
37 Atëherë u tha nxënësve të vet: “Të korrat janë të mëdha, kurse punëtorë ka pak.
38 Lutjuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta”.
1 Pastaj Jezusi i mblodhi rreth vetes dymbëdhjetë nxënësit e vet e u dha pushtetin të mund të dëbonin shpirtrat e ndytë dhe të mund të shëronin çdo sëmundje e lëngatë.
2 Emrat e Dymbëdhjetë apostujve janë këta: i pari Simoni, që quhet Pjetër e vëllai i tij Andreu; Jakobi i Zebedeut dhe Gjoni, i vëllai;
3 Filipi dhe Bartolomeu; Toma e Mateu ‑ tagrambledhësi; Jakobi i Alfeut dhe Tadeu;
4 Simon Kananeu dhe Judë Iskarioti ‑ ai që e tradhtoi.
5 Pikërisht këta të Dymbëdhjetët Jezusi i dërgoi dhe i urdhëroi:“Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve!
6 Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit.
7 Gjatë udhëtimit predikoni: ‘Mbretëria e qiellit është afër!’
8 Shëroni të sëmurit, ngjallni të vdekurit, pastroni të gërbulurit, dëboni djajtë! Falas morët, falas edhe jepni!


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

JEZUSI I DËRGON PËR TË SHËRUAR…

[SIZE=3]Njerëzit e Besëlidhjes së Vjetër kishin zbuluar se Perëndia është Perëndia i mëshirës, domethënë ai përkulet mbi mjerimin e njeriut; nga ana tjetër, ungjilltari e paraqet Jezusin si një që është i mbushur me dhembshuri: dy fjalët, mëshira në hebraisht dhe fjala greke e përkthyer këtu me dhembshuri, shprehin emocionin që rrëmben të brendshmet përballë të gjitha vuajtjeve; një emocion që nuk është vetëm i rendit të ndjesisë pasi, shumë konkretisht, shoqërohet me një vepër shërimi.
Është e qartë se misioni i të dërguarve të Zotit (qoftë Jezusi apo apostujt) është një mision shërimi: për t'u bindur për këtë, mjafton të merret programi i udhëtimit të Jezusit, siç e përshkroi Mateu: Jezusi udhëtoi nëpër qytete dhe fshatra, ai mësoi, ai shpalli Mbretërinë dhe ai shëroi ... pastaj, kur ai thërret dishepujt e tij, të cilët Mateu i vë në dukje në fillim, edhe para se të na jepte emrat e tyre, thihet se "Jezusi u dha atyre fuqinë për të dëbuar shpirtrat e papastër dhe për të shëruar çdo sëmundje dhe çdo dobësi"... më në fund, kur Jezusi u jep apostujve programin e misionit të tyre, ai u thotë atyre: "Shpallni se Mbretëria e qiejve është shumë afër. Shëroni të sëmurët, ngjallni të vdekurit, pastroni lebrozët, dëboni demonët”.
Në të njëjtën kohë kur shpallin Mbretërinë, lajmëtarët e Zotit ftohen të japin shenja për të. Dhe shpallja më e mirë e Mbretërisë është fitorja mbi të keqen në të gjitha format e saj. Por për këtë duhet të ndjejnë në brendsinë e shpirtit të tyre dhimbjen për të ata që vuajnë.
Jo vetëm përballë dhimbjes individuale, Jezusi preket nga keqardhja, por edhe përballë popullit të tij: “Duke parë turmat, Jezusin e pushtoi dhembshuria ndaj tyre, sepse ishin të pafuqishëm dhe të dëshpëruar si delet pa bari”. Katër ungjilltarët, secili në mënyrën e vet, e paraqesin Jezusin si atë që vjen për të mbledhur Popullin e Zgjedhur: një mënyrë për të thënë se në të përmbushen premtimet e Besëlidhjes së Vjetër; sepse Mesia i pritur shpesh paraqitej me fytyrën e një bariu. Për shembull, kështu e shpalli Ezekieli: “Unë do t'u vij në ndihmë deleve të mia dhe ato nuk do të jenë më pre. Unë do të gjykoj mes deleve dhe deleve. Unë do të ngre mbi ta një bari; ai do t'i kullosë dhe do të jetë shërbëtori im David. Ai do t'i ushqejë, do të jetë bariu i tyre. (Ezk 34,22-23).
Në lidhje me njerëzit, ju keni vënë re rekomandimin e Jezusit: "Mos merrni rrugën që të çon në kombet pagane dhe mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve... Shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit". Dhe vargu i fundit mund të jetë përkthyer si "filloni me Popullin e Zhgjedhur”; atëherë është ai, Populli i Zgjedhur, që do t'i kthejë paganët”; kjo do të thotë se në mendjen e Jezusit, është e qartë se Izraeli mbetet populli i zgjedhur, misioni i të cilit është të konvertojë botën.

FALAS MORËT, FALAS JEPNI.

Arrij tek këshilla e fundit që Jezusi u jep atyre që dërgon: "Falas morët: falas edhe jepni".
Është i gjithë programi i jetës sonë të besimit që përmblidhet këtu në dy propozime: së pari, dhurata e Perëndisë është falas: le ta mirëpresim këtë dhuratë, që pikërisht sepse është një dhuratë, jepet falas. Pastaj, së dyti, nga ana jonë, le të mësojmë të jetojmë duke falënderuar për këtë dhuratë që kemi marrë falas.
Këto dy pika, dhe veçanërisht e para, janë shumë të vështira për ne; le t'i kalojmë njërën pas tjetrës:
Pika e pare: "Dhurata e Zotit është falas"; ky është vetë kuptimi i fjalës "hir", gratia në latinish. Por, çuditërisht, ne kemi një vështirësii të madhe për të pranuar që dhurata e Perëndisë është krejtësisht falas; prova është se pavarësisht gjithçkaje, shpesh tundohemi të bëjmë llogari në marrëdhënien tonë me Zotin; nuk guxojmë të besojmë se Zoti na jep gjithçka falas pa pritur që ne të grumbullojmë merita!
Pika e dytë. “Jepni falas”: me fjalë të tjera: “Imitoni Zotin që jep falas, dhe veproni si Zot”; kjo do të thotë disa gjëra: së pari: “Si Zoti, mos prisni asgjë në këmbim”, mos kërkoni konsideratë, lavdi apo dashuri; le të jetë çdo gjë mosinteresuese sepse kështu vepron Zoti: “Ruajuni të mos i bëni veprat tuaja të mira në sy të njerëzve për t’u parë prej tyre! Përndryshe nuk do të keni farë shpërblimi te Ati juaj që është në qiell. Prandaj, kur të ndash lëmoshë, mos i bjer borisë para vetes, siç bëjnë shtiracakët në sinagoga dhe në rrugë të madhe për t’u nderuar prej njerëzve. Për të vërtetë po ju them: u ndanë me atë shpërblim! Ndërsa ti, kur të bësh lëmoshë, të mos dijë e majta çfarë bën e djathta, që lëmosha jote të jetë e fshehtë, e Ati yt që sheh në fshehtësi, do ta shpërblejë” (Mt. 6,1-4). Kini kujdes të mos e praktikoni fenë tuaj para njerëzve për të tërhequr vëmendjen e tyre... Pra, kur të jepni lëmoshë, mos e trumbetoni para jush... Për ju. , kur jep lëmoshë, e majta jote të mos dijë se çfarë bën dora jote e djathtë, që lëmosha jote të mbetet e fshehtë...
Mos prisni as dashurinë: “Sepse, po qe se i doni vetëm ata që ju duan, çfarë shpërblimi meritoni? Pse a nuk bëjnë kaq edhe tagrambledhësit? E nëse i përshëndetni vetëm vëllezërit tuaj, çfarë bëni të veçantë? A nuk bëjnë të njëjtën gjë edhe paganët? Nëse përshëndetni vetëm vëllezërit tuaj, çfarë po bëni të jashtëzakonshme?... (Mt. 5,46-47).
Ju, nxënësit e Jezusit, bëni diçka të jashtëzakonshme: “Duajini armiqtë tuaj, lutuni për ata që ju salvojnë, për t’u bërë bijtë e Atit tuaj që është në qiell, sepse Ai bën të lindë dielli i tij mbi të këqijtë e mbi të mirët e të bjerë shi për të drejtët e për të padrejtët” (Mt.5,44-45).
Së fundi, që të duash vëllezërit e tu, mos prit që ata ta meritojnë. Kjo do të thotë: "Që të mos dëgjohet kurrë në gojën tënde: Këta njerëz nuk janë interesantë..."Ju jeni vazhdimisht të shpëtuar, të falur lirisht, nga ana juaj, dini të falni, të ndihmoni, të duani pa kushte, për të dhënë jetë. Dhe nëse duam ta shtyjmë ngjashmërinë me atë që Ati ynë na dërgoi deri në fund, do të duhet të jemi në gjendje të thërrasim punëtorë në korrat e mbretërisë duke mos rrethuar veten me shumë garanci; Jezusi nuk bëri ndonjë intervistë pune përpara se të zgjidhte apostujt, por u besoi atyre. Nuk kishte asnjë premtim që peshkatarët buzë liqenit, tagrambledhësi (bashkëpunëtor me armiqtë e Popullit të tij) dhe zelltari (luftëtari kundër romakëve) mund të ndërtonin ndonjëherë një ekip të besueshëm dhe të suksesshëm; Jezusi nuk ngurroi t'ua besonte atyre të korrat, sepse koha po ngutte; siç e dinë të gjithë, të korrat nuk presin!

[ninoenina]

F.A. E DIELA 12 Ord. VITI A

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 12 Ord. VITI A

MË 25-6-2023.


UNGJILLI: Mt. 10, 26 – 33.

26 “Mos ua kini, pra, frikën! Sepse nuk ka gjë të mbuluar që nuk do të zbulohet, as të fshehtë që s’do të dihet.
27 Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet!
28 Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin.
29 A nuk shiten dy trumcakë për një aspër? E, megjithatë, asnjë prej tyre nuk bie në tokë pa lejen e Atit tuaj.
30 E ju? Madje edhe të gjitha fijet e flokëve të kresë suaj janë të numëruara!
31 Pra, mos druani! Ju vleni më tepër se shumë trumcakë!”
32 “Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi, edhe unë do të pranoj para Atit tim që është në qiell, se jam i tij.
33 E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ungjilli që komentojmë sot, Mt. 10, 26-33, është pjesë e fjalimit të dytë që prezantohet nga ungjilltari Mate në librin e tij. Fjalimi i parë është ai i famshëm në mal. Ky ligjërim i dytë që bën Jezusi, nuk u drejtohet turmave, por grupit të dishepujve që e kanë ndjekur dhe që janë dërguar në mision. Është e qartë se ky ligjërim përkujtohet nga Mateu sepse nuk i drejtohet vetëm atij grupi të vogël që po formonte Jezusi, por i drejtohet sot kujtdo që ndihet dishepull i vërtetë i Jezusit të Nazaretit, dhe e di se ka një punë për të bërë dhe pranonj tëdërgohet në një mision.
Jemi ne, pra këta dishepuj të dërguar!
Jezusi u jep atyre disa udhëzime para se të largohen: ai thotë cili është mesazhi që duhet t'i shpallin botës. Mesazhi është shumë i thjeshtë:
"Mbretëria e qiejve është afër".
“Afër” nuk do të thotë se është gati të mbërrijë.
“Afër” do të thotë se mund ta marrësh, sepse është tashmë këtu, e nuk duhet të humbim këtë mundësi për të mirëpritur mbretërinë e Hyjit. Kjo mbretëri është bota e re që u prezantua nga Jezusi i Nazaretit në fjalimin e Malit!
Më pas, detyra që duhet të kryejnë: “Dëboni demonët, shëroni të gjitha sëmundje”.
Çfarë do të thotë demon?
“Demon” është çdo forcë e botës së vjetër, e botës së lashtë, që dëshiron të përjetësojë një mbretëri që është ajo e të ligut. “Demon” është gjithçka e kundërshton mbretërinë e predikuar nga Jezusi, atë të dashurisë: këta demonë nuk janë mbretëria e re, sepse ka kaq shumë demonë që duhen hedhur jashtë dhe kjo është detyrë e dishepujve.
Pastaj shërimi i të gjitha sëmundjeve: nuk flitet këtu për sëmundjet organike, sepse mjekët kujdesen për to. Jezusi këtu flet për të gjitha ato sëmundje që pengojnë realizimin e jetës autentike njerëzore tek njeriu; i njohim mirë këto sëmundje, këta demonë, quhen krenarinë, zili, xhelozi, koprraci, dëshirë për të grumbulluar të mirat e kësaj bote... këta janë demonët që pengojnë të vendoset mbretëria e Zotit në botë.
Prandaj, detyra e parë e dishepujve është të shpallin se mbretëria e Hyjit është këtu dhe pastaj - detyra e dytë – që të dëbojnë demonët dhe të shërojnë të gjitha sëmundje.
Pra, ne po përballemi me një botë të sëmurë, atë në të cilën jemi dërguar!
Pastaj, Mateu vazhdonn duke thënë si duhet të paraqiten dishepujt dhe kjo vlen edhe për ne sot nëse duam që misioni ynë të jetë efektiv.
Nuk duhet të marrin as çantë me para, as dy tunika - mjafton njëra -, as sandale dhe shkop që ishte arma e mbrojtjes së të mjerit! Dishepulli nuk ka asnjë armë, ai paraqitet - do ta thotë Jezusi së shpejti - si një qengj në mes të ujqërve. Me pak fjalë, këta dishepuj paraqiten si të privuar nga gjithçka që do të ishte e domosdoshme për një lëvizje që dëshiron të arrijë qellimin e vet duke fituar mbi çdo vështirësi. Edhe një parti që dëshiron të jetë e suksesshme në këtë botë, ka nevojë për para, dhe për të gjitha këto gjëra.
Është mesazhi i Jezusit që dishepulli është thirrur të shpallë në botë, e ky mesazh përmban një forcë hyjnore të parezistueshme: por nëse ua beson veten këtyre burimeve, që janë ato të botës, do të thotë se nuk ke besim në forcën që ky mesazh ka në vetveten.
Pastaj Jezusi tha qartë atë që dishepulli has në mënyrë të pashmangshme nëse dëshiron të kryejë misionin e tij.
Me çfarë vështirësi dhe kundërshtime do të përballen dishepujt?
Jezusi thotë: «Mos mendoni, mos pritni që do të përshëndeteni me duartrokitje e që do të pranoheni me mirënjohje, sepse nuk do të ndodhë kështu!
Do të jeni si qengjat midis ujqërve, prandaj jini të kujdesshëm si gjarpërinjtë, të thjeshtë si pëllumbat, pra besnikë, nuk keni asgjë për të fshehur!
Dishepulli sigurisht nuk është më i madh se Mjeshtri, i cili është quajtur Beelzebul… mos prisni asgjë më të mirë”.
Kur Jezusi tha këto gjëra – jam duke përmbledhur pjesën e fjalimit, kontekstin në të cilin është futur pasazhi i sotëm - duke dëgjuar këto gjëra dishepujt duhet të jenë tmerruar, duhet ta kenë pyetur veten: "Por nëse gjërat janë kështu, a do ia vlen të bashëpunojmë për të realizuar një projekt që sipas të gjitha gjasave është destinuar të dështojë? Ne e ndoqëm Mesinë, por nuk e prisnim këtë, ndoshta është më mirë që të lëmë gjithçka, të kthehemi në Kapernaum për të jetuar si më parë, si të gjithë, një jetë të mirë, edhe pse nuk mund të themi se është një jetë e re në një botë të re, por është një jetë ende e zhytur në një realitet të vjetër”.
Jezusi pa qartë në sytë e tyre frikën e pranimit të këtij misioni.
Frika ka një funksion jetësor pozitiv sepse i mjerë njeriu që nuk ka frikë!
Frika na paralajmëron për rrezikun dhe për këtë arsye na pengon të bëjmë zgjedhje të gabuara, gjeste të nxituara, të pamatura, që mund të na kushtojnë jetën: në fakt thuhet se "të rinjtë janë ushtarët më të mirë dhe shoferët më të këqij" sepse nuk kanë frikë nga rreziku, prandaj rrezikojnë lehtësisht jetën e tyre. Por nëse frika del jashtë kontrollit, bëhet një pengesë, sepse na pengon të bëjmë gjeste të guximshme: atëherë frika na paralizon.
Nëse duam të ndjekim Krishtin, është e qartë se reagimi i parë që do të ndjejmë do të jetë frika; nëse nuk përjetojmë frikë do të thotë se nuk e kemi kuptuar se çfarë kërkon Jezusi prej nesh dhe ku dëshiron të na çojë. Edhe Ai ka pasur frikë, por nëse dëshirojmë të jemi dishepuj të tij, nuk mund ta lejojmë veten të dominohemi nga frika, përndryshe (duhet të meditojmë këtë dhe ta kemi gjithmonë parasysh), do të jemi admirues të Krishtit, do të praktikojmë disa përkushtime dhe puna të devotshme, madje edhe vepra të mira, por nuk do ta lejojmë veten të përfshihemi plotësisht në propozimin e tij për t'u bërë ndërtues të botës së re.
Tema e Ungjillit të sotëm është ajo që Jezusi na thotë për frikën, frikën që përjeton dishepulli. Le të dëgjojmë:
“26 “Mos ua kini, pra, frikën! Sepse nuk ka gjë të mbuluar që nuk do të zbulohet, as të fshehtë që s’do të dihet. 27 Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet! 28 Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin” (Mt. 10,26-28).
Në ungjillin e sotëm, Jezusi do të përsërisë tri herë:
"Mos e lini veten të udhëhiqeni nga frika, ju do të përjetoni frikën, edhe unë e kam përjetuar atë - thotë Jezusi -, por nuk e lashë veten të udhëhiqem nga frika, bëra zgjedhje guximtare dhe ju do të duhet të bëni të njëjtën gjë!"
1. Frika e parë që Jezusi merr në konsideratë, është ajo që dishepulli përjeton nga një rrezik që nuk vjen nga jashtë, por nga brenda. Është një frikë që përjetojnë të gjithë kjo:
“Duhet të shkoj dhe të shpall një njeri të ri, një botë të re, por a e kuptoj këtë, apo kam frikë ta mirëpres këtë mbretëri të Perëndisë, këtë botë të re?
Si mund të shkoj t'ua shpall të tjerëve, nëse unë vetë nuk e kam asimiluar?
Kam frikë ta bëj këtë zgjedhje në plotësi: po diçka mund të bëj, por vërtet t'ia dorëzoj jetën time Krishtit... nuk më pëlqen!
Kam frikë të heq dorë nga egoizmi, vazhdoj të mendoj ende për veten kur bëj zgjedhje ose kam frikë t'i hap zemrën dashurisë pa kushte, qoftë edhe armikut... është e tepërt!
Pastaj kur vjen puna e grumbullimit e ndonjë gjë, edhe nëse shoh që vëllai është në nevojë, nuk mund të heq dorë... dhe pastaj Jezusi flet për atë falje pa kushte...
E pastaj është fakti që pranë meje, rreth meje, shoh njerëz që bëjnë zgjedhje të kundërta me ato që propozon Jezusi: unë vetë, si të gjithë ata që më rrethojnë, jam përfshirë në këtë mënyrë arsyetimi, nuk mund të shkëputem! Atëherë edhe mua më kapin dyshimet: a nuk do të ishte më mirë sikur edhe unë të përshtatesha të bëja atë që bëjnë të tjerët dhe të përpiqesha ta shijoja jetën pa bërë gjëra vërtet të këqija, por pa menduar shumë për të tjerët?
A nuk do të ishte më mirë që edhe unë të pranoja ndonjë kompromis?
Nëse bëj disa sakrifica, në fund të fundit, a nuk do të pendohem?”
Kjo është frika për të bërë zgjedhjet e gabuar: duke pranuar propozimin e Jezusit të Nazaretit njeriu ka frikë të përfundojë në mesin e humbësve të historisë.
Pikërisht kësaj frike Jezusi i jep përgjigjen e parë që është kjo: “Mos harroni: asgjë do të mbetet e fshehur, gjithçka do të zbulohet, asgjë do të mbetet e fshehtë, gjithçka do të dihet në fund…Në fund, jeta do të vlerësohet jo në dritën e kritereve të kësaj bote, por në dritën e parimeve të mbretërisë së re, në dritën e Zotit. Atëherë do të duket qartë ajo që ka qenë jeta e drejtë dhe jeta e padrejtë.
Teatri i kotësive të kesaj bote mbyllet dhe e verteta mbetet, veprat e tua të dashurisë fshihen sot, njerëzit që admiron, njerëzit e suksesshëm janë të tjerët, mos ki frikë të zgjedhësh atë që Jezusi të propozon, sepse një ditë errësira do të shpërbëhet dhe kur drita e gjykimit të Zotit të shkëlqejë mbi jetën e çdo njeriu, të gjithë do të shohin se ti e kishe bërë zgjedhjen e duhur, kishe të drejtë!”.
Nuk është vetëm errësira e brendshme ajo që të tremb, por edhe errësira e dendur me të cilën e di se do të hasësh kur je thirrur për ta sjellë këtë dritë në errësirën e botës së vjetër. Ke frikë të përballesh me errësirën e jashtme sepse do të hasësh mosbesim, mbyllje, refuzim, vetmi, armiqësi… në këtë gjendje do të preferosh të heshtësh, të mbash për veten shpresën që ke në zemër, të preferosh të qëndrosh të qetë, në heshtje.
Është frika që të shtyn të fshehësh, madje ta fshehësh identitetin tënd si i krishterë, është frika e arsyetimit si të krishterë mes njerëzve që ndjekin parime të tjera, që bëjnë fjalime që nuk janë në përputhje me atë të krishterë.
Ke frikë të zbulosh identitetin tënd si dishepull, sepse ke frikë që të tjerët të të konsiderojnë si një retrograd, një person të vjetëruar, një person të papërvojë që ende nuk e ka asimiluar atë që miraton shumica, një person që nuk e ka kuptuar mentalitetin modern kur vjen puna për të menduar për Zgjedhjet e vlerave të jetës, mbi vetë vlerën e jetës që nga ngjizja e saj deri në përfundimin e saj të natyrshëm... ndoshta nuk ke guximin të paraqitësh veten si dishepull të Krishtit sepse ke frikë që të tallin.
Jezusi thotë: " Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet! Atë që ju thashë në errësirë, silleni në dritë"
“Ishit në errësirë kur morët dritën time, tani jeni dritë, sillni këtë dritë në botë, pa frikë nga errësira e botës”.
Nuk është drita ajo që duhet të ketë frikë, është errësira ajo që duhet të ketë frikë, sepse nëse një dhomë është e ndriçuar, edhe nëse drita është pak e zbehtë, e dobët dhe vezulluese, siç është shpesh besimi ynë. Dhe nëse në natën le të hapim dritaren, nuk është errësira që hyn, është drita që del, errësira gjithmonë humbet, bëhet më e keqja!
Jezusi e qetëson dishepullin: “Pavarësisht të gjitha sprovave dhe vështirësive, ungjilli do të përhapet dhe do ta transformojë botën”.
2. Tani ai na tregon arsyen e dytë falë të cilës dishepulli nuk duhet të udhëhiqet nga frika:
“Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin” (v. 28).
Kur kemi frikë, ka gjithmonë ndonjë mik optimist që na afrohet për të na qetësuar dhe na thotë:
"Do të shihni që asgjë nuk do të ndodhë me ju".
Në vend të kësaj, Jezusi i thotë kujtdo që dëshiron të jetë dishepull i tij:
"Merr parasysh se diçka do të të ndodhë me siguri, madje shqetësohu nëse nuk të ndodh ty, sepse do të thotë se je përshtatur me mënyrën e të menduarit të të gjithëve dhe duke jetuar, nuk ke shqetësuar askënd, prandaj të lënë vetëm".
Ju e dini që nëse predikoni disa vlera, i mërzitni ata që nuk besojnë në to dhe i mërzitni edhe më shumë nëse i jetoni ato vlera vazhdimisht.
Le të kujtojmë atë që thotë Libri i Urtësisë, në kapitullin e dytë:
"Jeta e të drejtit është e ndryshme nga ajo e të tjerëve dhe rrugët që ai përshkon, janë krejtësisht të ndryshme".
Merreni parasysh - thotë qartë Jezusi - se kushdo që kundërshton botën e re, nuk dëshiron të krijohet një botë e re, bota e vjetër është mirë me ta... ata mendojnë se mund të të vrasin edhe ty!
Ata që vriten janë martirët e Ungjillit dhe sot janë të shumtë dhe vetëm Zoti i njeh shumicën prej tyre. Megjithatë ne e dimë se ata që denoncojnë padrejtësitë, që në emër të Ungjillit marrin anën e të dobëtit, të varfrit dhe sfidojnë edhe të fortët (fuqitë e financave botërore), do të paguajnë!
Le të mendojmë për Romeron dhe për të gjithë ata që janë si ai!
Ja pra frika: sot jeta jonë nuk do të vihet në dyshim, të paktën këtu në kontekstin tonë, por sigurisht që do të gjendemi përballë kundërshtimeve të atyre që mendojnë ndryshe nga Krishti, ndoshta do të jenë akuza të rreme, tallje, margjinalizim.
Le të mendojmë, për shembull, për disa keqkuptime të dhimbshme brenda së njëjtës familje, disa buzëqeshje dashamirës që dhembin shumë.
Të gjithë kemi dëgjuar rrëfimin e nënave besimtare që na thonë:
“Kur më sheh djali të dal të dielën, më thotë: për çfarë po shkon në kishë, rri në shtëpi e pusho!”
Thonë: Këto histori feje janë mbetje, mbetje të mesjetës në të cilat askush nuk beson më, janë gjëra të pakuptimta.
Këto buzëqeshje të vogla lëndojnë shumë dhe njeriu duhet t'i marrë parasysh sigurisht, nëse praktikon vlera ungjillore.
Ndonjëherë buzëqeshjet mund të jenë edhe për gjëra që duhet t'i shmangim, sepse ndonjëherë nuk janë frymëzuar nga Ungjilli dhe nuk është jeta ungjillore ajo që përqeshet, përqeshen disa praktika fetare të vjetruara, disa mendjelehtësi që nuk kanë pasur kurrë kuptim, por kur ka një dëshmi të jetës autentike ungjillore, duhet të kemi parasysh edhe moskuptimin e anëtarëve të familjes.
Edhe Jezusi e përjetoi atë: Ungjilli i Gjonit na thotë se as anëtarët e familjes së tij nuk besuan në të.
Jezusi ju fton të reflektoni kur ju përndjekin në mënyra dramatike, duke ju marrë jetën siç mund të ndodhë, apo edhe në mënyra të tjera si për shembull duke ju tallur, duke ju margjinalizuar, duke ju ofenduar!
Mendoni...çfarë dëmi mund t'ju bëjnë armiqtë e Ungjillit midis humbjes së pozicioneve të favorshme, mosbërjes së karrierës, por asnjë dhunë nuk mund t'ju privojë nga e vetmja e mirë që ka mbetur, jeta e të Përjetshmit që ju është dhënë.
Identiteti yt si dishepull askush nuk mund të të prekë dhe kjo është ajo që ka rëndësi, është jeta që mbetet, jeta biologjike nuk zgjat aq gjatë, ajo që është e rëndësishme është jeta e vërtetë, jeta hyjnore e fëmijës së Zotit që kemi ne, kjo nuk duhet prekur!
Prandaj, dishepulli nuk mund të ketë frikë!
Jezusi thotë: “Nëse ke frikë nga dikush, nuk mund të jesh dishepulli im, sepse nëse ke frikë nga një person, e konsideron atë të rrezikshëm, armik dhe prandaj tregohu vigjilent… si mund ta duash?
Nuk mund të kesh frikë!
Ai me siguri mund të të lëndojë, por mos e shkatërron personin tënd sepse jeta juaj nuk varet nga ai".
Tani Jezusi thotë se ka dikush nga i cili duhet të kemi frikë, sepse ai ka fuqinë të bëjë të vdesim në trup dhe ka fuqinë të na hedhë shpirtin në Gehena.
Kush është ky personazh i rrezikshëm?
Nuk është i jashtëm nga ne, është forca e ligë që është e pranishme tek secili prej nesh, të gjithë e përjetojmë, është ajo marrëzi që na çon drejt arsyetimit dhe të jetuarit pa marrë parasysh atë që na thotë Jezusi.
Është kjo pjesë negative e pranishme tek secili prej nesh që duhet të kontrollohet, nga e cila duhet të kemi frikë sepse mund të na shkatërrojë jetën; duhet mbajtur nën kontroll përndryshe na çon në Gehena, thotë Jezusi.
Gehena nuk është ferri, ishte vendi ku grumbulloeshin mbeturinat e Jeruzalemit dhe është një imazh i papërpunuar që përdor Jezusi: thotë ai: "Nëse ndjek të ligun që është brenda teje, e hedh jetën tënde në këtë vend, në Gehena. Nga ky i keq duhet të kesh frikë, jo nga armiqtë e jashtëm.
3. Tani le të dëgjojmë arsyen e tretë:
“29 A nuk shiten dy trumcakë për një aspër? E, megjithatë, asnjë prej tyre nuk bie në tokë pa lejen e Atit tuaj. 30 E ju? Madje edhe të gjitha fijet e flokëve të kresë suaj janë të numëruara! 31 Pra, mos druani! Ju vleni më tepër se shumë trumcakë!”
32 “Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi, edhe unë do të pranoj para Atit tim që është në qiell, se jam i tij. 33 E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor”.
Ndoshta edhe ne kemi përdorur shprehjen e njohur: “Asnjë fletë nuk lëviz se mos e dhëntë Zoti”; kjo fjalë e urtë është interpretimi mesjetar i fjalës së Zotit për truncakun që sapo dëgjuam.
Është një interpretim i pasaktë, sepse nuk është e vërtetë që asgjë nuk ndodh pa vullnetin e Zotit. Shumë gjëra që Zoti me të vërtetë nuk i do, ndodhin dhe as ai nuk mund t'i parandalojë.
Arsyeja e tretë pse dishepulli i Krishtit nuk duhet të ketë frikë është paraqitur nga Jezusi me dy shëmbëlltyra, e para, ajo e truncakut dhe pastaj ajo e flokëve të kokës.
Jezusi thotë:
"Dy truncakë nuk shiten për një denarë" (është kurioze si na e tregon Luka këtë thënie të Zotit, ai nuk thotë dy truncakë për një denarë, por pesë truncakë për dy denarë).
Çfarë përfaqëson truncaku?
Ishte krijesa më e parëndësishme në kohën e Jezusit: në traktatin B'rakhoth të Mishnah-ut, ka bekime për të gjitha krijesat e krijuara nga Zoti, të gjitha përveç truncakëve, sepse një popull fshataresh nuk kishte simpati për truncakët që shkatërrojnë të korrat e drithit.
Jezusi thotë: "Ju keni frikë, por nëse Zoti kujdeset për krijesat më të parëndësishme si truncakët, a mendoni ju që ai të mos kujdeset për ju, fëmijët e tij?"
Arsyeja pse Jezusi prezanton këtë imazh është se zgjedhja për ta ndjekur atë, nuk përfshin vetëm personin që bën këtë zgjedhje, por edhe ata të afërt me të: për shembull nëse një kryefamiljar vendos të menaxhojë pasuritë sipas propozimit të Jezusit, dhe për këtë nuk grumbullon, nuk ngopet me bukën e përditshme dhe gjithçka tepron ua jep atyre që kanë nevojë… kjo zgjedhje nuk përfshin vetëm atë, por gjithë familjen e tij, sepse ndoshta ai nuk do të mund t'u japë fëmijëve të vet gjithçka që u japin atyre kryefamiljarët të tjerët që nuk pranojnë propozimin e Jezusit... e tepërta është e përjashtuar në atë shtëpi.
Ndoshta fëmijët apo edhe gruaja mund të mos pajtohen me këtë zgjedhje, dhe Jezusi thotë:
"Mos kini frikë, jini të qëndrueshëm, mos u shqetësoni për pasojat që mund të lindin dhe që mund t'ju trembin, sepse Zoti është një Atë që kujdeset edhe për truncakët, e pra aq më shumë do të kujdeset për ju dhe familjen tuaj nëse ju jeni besnikë ndaj Ungjillit të tij”.
Ose nëse dikush kryen një profesion që e detyron të bëjë kompromis me ndërgjegjen e tij (për shembull duke punuar në një fabrikë armësh ku fiton shumë... ) dhe ai heq dorë, pranon të zgjedhë një profesion tjetër që është paguar shumë më pak dhe si pasojë ai nuk do të ketë të njejtën sukses se më parë, ndoshta anëtarët e familjes së tij nuk do ta ndajnë këtë zgjedhje sepse ata kanë ëndrra të tjera për të realizuar në jetën e tyre.
Edhe atij i thotë Jezusi: “Jini i qëndrueshëm, mos kini frikë”.
Nëse je i sinqertë, mbase nuk do të kesh ngritje të caktuara në karrierë, ji në përputhje me ndërgjegjen tënde, mos ki frikë nga pasojat!”
Këto përgjigje Jezusi u dha atyre personave duke kujtuar besimin tek Ati Qiellor, që nuk u premton dishepujve të tij se asgjë e keqe nuk do të ndodhë, se ata do të shpëtohen gjithmonë me mrekulli. Hyji nuk bën atë që duhet të bëjnë ne. Dhe shton:
“Duke ndjekur Ungjillin, ti ke bërë zgjedhjen e duhur, ji në përputhje me bindjet e tua”.
Pastaj shembulli tjetër, referenca për flokët e kokës, numri i të cilëve askush nuk e njëh dhe, nëse do t’i numëronim sot, të nesërmen numri tashmë ka ndryshuar.
Atit asgjë nuk i shpëton: nëse ai interesohet për numrin e qimeve në kokën tonë, nëse i intereson një fije floku e kokës tonë, a mund të mendojmë ne, të mos dëshiropjmë ne që ai të mos kujdeset për ne që jemi të përkushtuar të pranojmë propozimin e tij për të bashkëpunuar me të për ndërtimin e botës së re propozuar nga Jezusit?

Pjesa përfundon me një premtim:
“Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi,
edhe unë do të pranoj para Atit tim
që është në qiell, se jam i tij.
E atij që më bie mohit para njerëzve,
edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor” (v. 32-33).

Çfarë ndodh kur gjendemi mes njerëzve dhe në një moment të caktuar dëgjojmë dikë që thotë emrin tonë?
Jemi nxjerrë nga anonimati, ndihemi pak më të rëndësishëm, më parë nuk ishim askush dhe tani dikush na ka njohur.
Por kush është personi që na ka njohur?
Nëse ai është një personazh i rëndësishëm, ne ndihemi krenarë dhe njerëzit rreth nesh thonë: "Ai i përket atij ylli". Për shembull, mund të isha në një grup kriminelesh, të njihesha si mafioz në ato qarqe të pavlera.
"Kjo gjë ka rëndësi - thotë Jezusi - që në fund të jetës tënde të njihësh nga unë si një që më ngjan mua, si një nga rrethi im".
Për këtë, në këtë botë: "Bëhu i njohur si ai që më njeh mua!"
Le të kujtojmë, kur Pjetri u mor në pyetje, ai tha:
“...unë nuk e njoh”, pra nuk i përkas atij grupi, nuk i përkas atyre që i ngjajnë atij personi.
"Kjo gjë ka rëndësi - thotë Jezusi – bëj që të gjithë të të njohin si dishepullin tim në këtë botë, mos ki frikë që të të njohin si me të vërtetë je, sepse, ajo që do të jetë e rëndësishme është që në fund të njoh si dikë që më ngjan sepse nëse më ngjan, je biri i Atit Qiellor.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 12 Ord. VITI A

MË 25-6-2023.


LEXIMI I PARË: Jr. 20,10-13

Unë Jeremia,
10 I dëgjoja shpifjet e shumëve,
tmerr gjithkund përreth:
‘Paditeni! Le ta padisim!’
Të gjithë dashamirësit e mi
vërenin rënien time:
‘Ndoshta do të lejojë të gënjehet!
Do të ngadhënjejmë mbi të,
atëherë do të hakmerremi!’
11 Por me mua është Zoti si trimi i trimave,
prandaj ata që më përndjekin,
do të rrëzohen e s’do të ngadhënjejnë:
turpi do t’i mbulojë se s’do t’ia dalin qëllimit,
turp e përhershme që kurrë s’do të shlyhet!
12 O Zoti i Ushtrive,
ti, o sprovuesi i të drejtit,
që ia sheh veshka e zemër,
bëj ta shoh hakmarrjen tënde mbi ta,
sepse në dorë tënde e lashë çështjen time!
13 Këndojini Zotit, lëvdojeni Zotin,
që e çliroi shpirtin e të varfërit
nga dora e keqbërësve.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

RRËFIME TË JEREMISË.

Ky pasazh është pjesë e asaj pjeseje të librit të Jeremisë që quhet "Rrëfimet e Jeremias", mund të thuhet "Besimet e Jeremias"; aty ai zbulon pjesën më intime të vetes: dhe këto pak rreshta, që komentojmë tani, përmbledhin mirë ndjenjat e tij; jeta e tij është një paradoks i vazhdueshëm: ajo që e bën gëzimin e tij më të thellë, arsyeja për të jetuar, siguria e tij... është gjithashtu burimi i të gjitha vuajtjeve të tij; është Fjala e Zotit. Këtu nuk emërtohet, por nënkuptohet. Është për shkak se ai shpall Fjalën e Perëndisë dhe: "…nxit në rast të volitshëm dhe në rast të pavolitshëm" (siç thotë Shën Pali në 2 Tm. 4,2) që ai është i persekutuar; por është e njëjta Fjalë që i jep forcë për të vazhduar misionin e tij.
Thuhet shpesh se: "Askush nuk është profet në vendin e vet". Kjo vlen në mënyrë të përkryer për Jereminë. Ai ishte një profet shumë i madh, por vetëm pas vdekjes së tij e vunë re. Kur ishte gjallë, predikimi i tij ishte shumë shqetësues. Ai vetë e specifikon saktësisht datën e predikimit të tij: "Nga viti i trembëdhjetë i mbretërimit të Josisë deri në dëbimin nga Jeruzalemi", që do të thotë nga viti 627 deri në vitin 587 p.e.s.. Dyzet vjet, gjatë të cilave ai pa disa mbretër të ngritur në fronin njeri pas tjetrit në Jerusalem: por shumë pak prej tyre e dëgjuan.
Për çfarë e akuzonin? Vetëm sepse kishte guximin të thonte të vërtetën. Dhe e vërteta nuk ishte brilante: nga lart e deri më poshtë në shkallët shoqërore, pabesitë ndaj Besëlidhjes u shumëfishuan në të gjitha fushat. Këtu le të lexojmë, për të pasur një ide, diçka si shembull të predikimit të tij:
“Ata janë të gjithë kurorëshkelës, një tufë tradhtarësh (9.1)... Nga më i vogli tek më i madhi, të gjithë janë të etur për fitim; nga profeti te prifti, të gjithë ia dorëzojnë gënjeshtrës” (8.10). Përkthe: korrupsioni dhe dashuria për para kanë korruptuar shoqërinë; feja është vetëm një fasadë.
Siç mund ta priste edhe jeremia, këto lloj kujtimesh nuk janë fare të pelqyeshëm, të pranueshëm nga të gjithë. Aq më tepër sepse ai di të jetë i ashpër: “23 Vallë, a mundet etiopasi të ndërrojë lëkurën, ose leopardi larat e lëkurës së vet? Atëherë edhe ju do të mund të bëni mirë, ju që jeni mësuar të bëni të keqen?”(Jr. 13,23). Këto shprehje tregojnë qartë se ai ka një sens dhe një aftësi të shtjelluar për të përdorur formula, fjalë të forta dhe ofenduese. Prandaj një pjesë të mirë të jetës e kalon duke bërtitur, provokuar, fyer. Ai ndonjëherë bën edhe gjëra të çuditshme për të alarmuar mbretin, oborrin, priftërinjtë, të gjithë ata që janë përgjegjës që po e çojnë popullin drejt shkatërrimit të tij.


GUXIMI I TË VËRTETËS.

Në planin politik, ai përpiqet të hapë sytë e bashkatdhetarëve të tij dhe guxon të parashikojë atë që është e dukshme, domethënë që Nabukodonosori së shpejti do ta shkatërrojë, do ta nënshtrojë dhe ta pushtojë qytetin e Jeruzalemit. Dhe, për t'u kuptuar, ai bën një gjest spektakolar: thyen në publik një enë krejt të re që del nga dora e poçarit për të shpallur fatin që e pret Jerusalemin: do të bëhet thërrime:
“1 Kështu thotë Zoti: “Shko e bleje një katrovë argjile, merri disa vetë nga pleqtë e popullit e pleqtë e priftërinjve 2 dhe shko në luginën Benenom, që është në hyrje të Derës së poçarëve. Atje shpalli fjalët që unë do të t’i them. 3 Thuaj: Dëgjojeni fjalën e Zotit, mbretër të Judës e banorë të Jerusalemit! Kështu thotë Zoti i Ushtrive, Hyji i Izraelit: Ja, unë po sjell mbi këtë vend një mjerim të tillë, saqë kushdo të dëgjojë për të, veshët do t’i ushtojnë. 4 Sepse ata më kanë braktisur dhe e tëhuajën këtë vend duke u kushtuar zotave të huaj, të cilët nuk i kanë njohur ata vetë as etërit e tyre as mbretërit e Judës. E kanë mbushur këtë vend me gjakun e të pafajshëmve. 5 Ndërtuan lartësira për nder të Baalit për t’i djegur si fli shkrumbimi në nder të Baalit fëmijët e vet: çka unë kurrë nuk e kam urdhëruar, as s’e kam thënë as nuk më ka shkuar nëpër mend. 6 Për këtë arsye, ja, po vijnë ditët ‑ është fjala e Zotit ‑ dhe ky vend nuk do të quhet më Tofet as Lugina Benenom, por Lugina e Vrasjes. 7 Unë do ta çoj kotsynimin e Judës e të Jerusalemit në këtë vend. Do t’i bëj të sharrojnë prej shpatës ndër sy të armiqve të tyre me dorën e atyre që ua kërkojnë jetën. Kufomat e tyre do t’ua jap për ushqim shpendëve të qiellit e bishave të malit. 8 Do ta kthej këtë qytet në shkretëtirë e në tallje, kushdo të kalojë nëpër të do të mbetet shtang nga habia e do të fërshëllejë mbi të gjitha plagët e tij. 9 Do t’i bëj të hanë mishin e bijve e të bijave të veta. Njëri‑tjetrin do ta hanë gjatë rrethimit e ngushticës, në të cilën do t’i mbyllin armiqtë e tyre dhe ata që kërkojnë t’ua marrin jetën.
10 Atëherë thyeje katrovën në sytë e atyre burrave që do të vijnë me ty 11 e thuaju: Kështu thotë Zoti i Ushtrive: Kështu do ta thyej këtë popull e këtë qytet, siç po thyhet ena e poçarit që më s’mund të ndreqet. Asohere edhe në Tofet do të varrosen, sepse s’do të ketë tjetër vend për të varrosur”(Jr. 19,1-11).
Por, në vend që të dëgjohet, akuzohet se ka komplotuar me armikun: “E denonconi! Le ta denoncojmë atë, Terrorin nga të gjitha anët”. Nuk ka më të shurdhër se ai që nuk dëshiron të dëgjojë, ne e dimë këtë.
Duke lexuar librin e Jeremisë, njeriu në mënyrë të pashmangshme mendon për këtë fjali nga Psalmi 69, 10: “…shkrihem në zell për Shtëpinë tënde”.
Shën Gjoni e citoi shumë më vonë për Jezusin, me fjalë pak të ndryshme: “Zelli për Shtëpinë tënde më bren!”(Gj. 2,17),
Zelli i shtëpisë sate do të më gllabërojë. Këto fjali përmbledhin mjaft mirë jetën e Jérémisë; por asgjë dhe askush nuk mund ta largonte nga misioni i tij. Dikush mund të pyesë veten se cili ishte sekreti i tij: vetëdija për të qenë në një mission: është shumë e qartë dhe të thjeshtë. Dhe besimtarët e dinë se Zoti do t'u japë gjithmonë forcën e nevojshme për të përmbushur atë që është pjesë e misionit të tyre. Thjeshtë: le të shkojmë te burimi, të Jezusi që për këtë është një shembull për të gjithë.
Sekreti i dytë është ky: Jeremia e dinte se ai ishte shumë i vogël për këtë detyrë, dhe për këtë arsye nuk e kërkoi forcën e tij tek vetja, por te Perëndia, si do tëë bëjë pas disa shekujve Shën Pali.
"10 Prandaj kënaqem
në ligështi,
në sharje,
në vështirësi,
në salvime e ngushtica
që më bëhen për shkak të Krishtit!
Sepse, kur jam i ligshtë ‑
atëherë jam i fortë” (2 Kor. 12,10):
domethënë: "Kur përjetohet dhe njihet dobësia jonë, atëherë do të kërkohet forca dhe fuqia atje ku gjenden, pra te Zoti: “Fuqia ime e lavdia ime është Zoti, ai është shpëtimtari im” (Ps.118,14).
Në fakt, Jeremia përjetoi praninë e Perëndisë në zemër të të gjitha sprovave të tij:
"Ata do të luftojnë kundër teje,
por s’do të ngadhënjejnë mbi ty,
sepse unë jam me ty,
që të të shpëtoj,
thotë Zoti”
“Unë jam me ty për të të çliruar", i kishte premtuar ai, në ditën e thirrjes së tij (Jr. 1,19).
Mbetet kjo lutje mahnitëse e profetit: “Zot, më trego hakmarrjen që do të bësh ndaj tyre, sepse ty të kam kryer çështjen time”.
Kjo më frymëzon me tre vërejtje:
Së pari, dëshira për hakmarrje është shumë njerëzore dhe profeti mbetet një njeri si të tjerët; misioni i tij i veçantë nuk e bën atë të pashpirt apo mbinjerëzor.
Së dyti, ai nuk kërkon hakmarrje vetë, ia hedh fajin Zotit; ky tashmë është përparim në krahasim me hakmarrjen e drejtpërdrejtë. Ideali i faljes së pakushtëzuar të të gjitha shkeljeve nuk u shfaq deri më vonë në Izrael, në predikimin e Isaisë së dytë.
Së treti, përtej hakmarrjes personale, ajo që ai kërkon, është triumfi i së vërtetës. Ashtu si çdo profet i vërtetë, ai tashmë e di se dashuria për Zotin do të jetë më e fortë se çdo gjë dhe një ditë do të ketë sukses, do të zhdukë çdo të keqe nga toka. Kjo është ajo që ai e quan "hakmarrja" e Zotit: triumfi i përjetshëm i Zotit mbi forcat e së keqes.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 12 Ord. VITI A

MË 25-6-2023


PSALMI 69, 8-10.14.17.33-35


8 Sepse për shkak tëndin e mbarta poshtërimin,
turpi ma mbuloi fytyrën,
9 u bëra i huaj për vëllezërit e mi,
i panjohur për bijtë e nënës sime.
10 Pse shkrihem në zell për Shtëpinë tënde,
përbuzjet e atyre që ty të përqeshin ranë mbi mua.
14 E pra, unë ty të lutem, o Zot,
në kohën e përshtatshme, o Hyj,
më vështro pashë dashurinë tënde,
pashë të vërtetën e shpëtimit tënd!
17 Më dëgjo, o Zot, se bamirës është përdëllimi yt,
shiko mbi mua sipas mëshirës sate të madhe,
33 Le të shikojnë të përvuajturit e le të gëzohen;
kërkojeni Hyjin e zemra do t’ju kërthndezet.
34 Sepse Zoti i dëgjon skamnorët,
s’i përbuz të vetët që janë të robëruar.
35 Le ta lavdërojnë qielli e toka,
detet dhe gjithçka lëviz në to.



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE


SHKRIHEM NË ZELL PËR SHTEPINË TËNDE.

Pikërisht sepse psalmisti është i bindur se "Zoti dëgjon të përulurin”, nuk harron të burgosurit: ai guxon të thotë gjithçka kemi dëgjiuar në psalmin. Sepse ky psalm është pikërisht klithma e shqetësimit të një njeriu fatkeq, të poshtëruar, ndoshta të burgosur. Me sa duket është një besimtar i përndjekur për besimin e tij, pasi thotë: “Sepse për shkak tëndin e mbarta poshtërimin, turpi ma mbuloi fytyrën… Pse shkrihem në zell për Shtëpinë tënde, përbuzjet e atyre që ty të përqeshin ranë mbi mua” (v. 8-10).
Persekutimi është fatkeqësisht një situatë e njohur në Izrael: nga njëra anë, profetët u persekutuan të gjithë nga populli i tyre: kështu ishte rasti me Jereminë (e dëgjojmë në leximin e parë të kësaj të diele), dhe e njëjta gjë do të ishte për të gjithë të tjerët. Nga ana tjetër dhe mbi të gjitha vetë populli ishte i persekutuar nga popujt e tjerë. Nëse mendoni për këtë, nuk është çudi që Populli i Zgjedhur nga Zoti për të qenë profetë të tij ka të njëjtin fat që e pasuan profetët individualisht.
Por pse një profet pothuajse nuk vdes kurrë në shtratin e tij? Pse duhet të vuajë turpin dhe fyerjet? Në të njëjtën mënyrë Jezusi do të thotë: "Ishte e nevojshme që Biri i njeriut të vuante..." Pse është kjo e pashmangshme? Le të provojmë një përgjigje: mund të themi se një profet është zëdhënësi i Zotit (ne themi se ai është "goja e Zotit"), pasi ai shpall Fjalën e tij, dhe si pasojë ai është edhe interpretues e fjalës së Zotit. Por ne e dimë mirë se "mendimet tona nuk janë mendimet e Perëndisë dhe se rrugët e tij nuk janë rrugët tona", dhe se ka të njëjtën distancë midis mendimeve tona dhe atyre të Perëndisë si midis tokës dhe qiellit, siç thotë Isaia 55, 8-9:
“Sepse mendimet tuaja, nuk janë mendimet e mia,
as udhët tuaja nuk janë udhët e mia
‑ thotë Zoti.
Sepse, sikurse qielli që është i lartë
në krahasim me tokën:
po ashtu edhe udhët e mia janë të larta
në krahasim me udhët tuaja
dhe mendimet e mia
në krahasim me mendimet tuaja!”.
Prandaj, nëse profeti është jehona besnike e mendimeve të Zotit, ai është vazhdimisht në kontradiktë pothuajse me të gjithë; ai është i dënuar të jetë vazhdimisht kundër valës. Fjala e tij, nganjëherë prania e tij e thjeshtë, është një thirrje për drejtësi, për shenjtëri (domethënë konkretisht për dashurinë e vëllezërve), për ndarjen, të gjitha gjërat që mezi duam. Të dëgjosh fjalë të bukura është e lehtë, por profetët nuk thonë vetëm fjalë të bukura, por bëjnë thirrje për ndryshim të jetës, gjë që është shumë më shqetësuese. Predikimi i profetëve të vërtetë është si një qendër e vëmendjes në qoshet e jetës sonë dhe veçanërisht në qëndrimin tonë ndaj të tjerëve. Në shumë raste preferojmë të fikim dritën.
Ndonjëherë, kjo armiqësi e pushton profetin: Moisiu kishte momentet e tij të dekurajimit; Elia iu lut të vdiste; Jeremisë i erdhi keq që lindi; ja disa rreshta prej tij që hedhin dritë mbi leximin e parë të kësaj të diele:
“14 Qoftë mallkuar dita kur unë linda; dita kur më lindi nëna ime jo, mos qoftë bekuar!
15 Qoftë mallkuar ai burrë që e lajmëroi tim atë: ‘Je bërë me djalë!’ dhe e mbushi me gëzim!’
16 U bëftë ai njeri porsi qytetet, që Zoti i shkatërroi e askurrë s’u pendua. Në mëngjes ndjeftë kushtrimin e në mesditë rropamën e luftës,
17 që s’më shitoi në barkun e nënës! Nëna ime do të më bëhej varr e barku i saj, shtatzënë përgjithmonë.
18 Pse ndopak dola nga barku amnor? Që të heq keq e të vuaj e në turp të marrin fund ditët e mia!” (Jr. 20, 14-18).
Mallkuar qoftë dita që linda! Ditën që më lindi nëna, mos qoftë e bekuar! Mallkuar qoftë njeriu që i njoftoi babait tim këtë lajm që e mbushi me gëzim: “Të lindi një djalë, djalë!... Mallkuar qoftë dita që nuk më bëri të vdes që në bark: nëna ime do të kishte qenë varri im dhe barku i saj do të më mbante gjithmonë. Pse atëherë dola nga barku? Që të shoh dhimbje dhe mundime dhe që ditët e mia të mbarojnë me turp? (Në kalim, mund të vërehet vetëm farefisnia e këtij teksti me librin e Jobit; gjë që nuk është për t'u habitur pasi personazhi i Jobit përfaqëson popullin e Izraelit në momentet e tyre të ankthit).
Po kthehem te psalmi ynë: ai që flet, e krahason veten me një të mbytur që po humbet këmbët: ai nuk ka më forcë të ngrihet; le të lexojmë vargjet e para që nuk janë pjesë e liturgjisë së sotme: “Më shpëto, o Hyj, sepse uji më arriti deri në fyt!
Jam ngulur thellë në baltë, s’kam ku ta vë këmbën time në të fortë: kam rënë në pellgun e ujërave e valët po më mbulojnë” (Ps. 69, 2-3).
(Këtu mendojmë se dëgjojmë fjalët e Jonas).

ZOTI I DËGJON TË PËRULURIT, NUK I HARRON TË BURGOSURIT.[/

Por edhe në fund të humnerës, një profet i vërtetë nuk e humb besimin: Fjala që i shkakton kaq shumë fatkeqësi është në të njëjtën kohë mbështetja e tij; dhe psalmi ynë, pas një serie të tërë vajtimesh, kthehet në një lutje që përfundon me falënderim, tashmë, sepse profeti është i sigurt, pavarësisht gjithçkaje, që do të ketë një përgjigje. Le të fillojmë me lutjen:
“14 E pra, unë ty të lutem, o Zot,
në kohën e përshtatshme, o Hyj,
më vështro pashë dashurinë tënde,
pashë të vërtetën e shpëtimit tënd!
15 Më nxirr nga lymi të mos humbas,
më shpëto prej atyre që më urrejnë,
prej ujërave të thella!
16 Mos lejo të më mbulojnë valët e ujërave,
mos lejo të më përpijë thellësia,
të mos e mbyllë pusi gojën e vet mbi mua!
17 Më dëgjo, o Zot, se bamirës është përdëllimi yt,
shiko mbi mua sipas mëshirës sate të madhe,
18 mos e fsheh fytyrën tënde prej shërbëtorit tënd,
sepse jam tepër ngushtë, më shpëto pa vonesë!”
Aty do të besohej të dëgjohej personalisht Jeremia, ai që u hodh një ditë në një pus sepse foli për tempullin duke thënë fjalë që popullit nuk i pëlqenin: ai guxoi të thoshte: "Pse a shpellë cubash është bërë kjo Shtëpi, mbi të cilën është thirrur emri im ndër sytë tuaj? Po, por as unë nuk jam i verbër ‑ thotë Zoti” (Jr 7,11).
Rastësisht, Jezusi nga ana e tij bëri pothuajse të njëjtat vërejtje kur ndoqi shitësit nga tempulli dhe kur Shën Gjoni tregon këtë episod, ai citon saktësisht një fjali nga psalmi ynë i sotëm:
“Zelli për Shtëpinë tënde më bren!” (Gj. 2,17),
Që mund të kuptohet: "Dashuria e shtëpisë sate më gllabëron, është pasioni im”.
Më në fund ky psalm përfundon me një lutje falënderimi: është një tipar i përhershëm i lutjes judaike në të cilën njgjarjet e jetës dhe falënderimi janë gjithmonë të ndërthurura ngushtë. Këtu, psalmisti tashmë po këndon fitoren: ai dëshiron, dhe për këtë lutet, jo vetëm që ai vetë do të shpëtojë, por ai dëshiron që edhe Populli mbarë më në fund do të dëgjojë zërin e Perëndisë së tij. Kështu lumturia për të gjithë do të mund të vendoset:
"31 Do të lëvdoj Emrin e Hyjit me këngë,
do ta lartësoj me këngë falenderimi…
33 Le të shikojnë të përvuajturit e le të gëzohen;
kërkojeni Hyjin e zemra do t’ju kërthndezet…
35 Le ta lavdërojnë qielli e toka,
detet dhe gjithçka lëviz në to.
36 Sepse Hyji do ta shpëtojë Sionin,
Ai do t’i rindërtojë qytetet e Judës,
aty do të banojnë e do ta trashëgojnë.
37 Fara e shërbëtorëve të tij do ta trashëgojë,
në të do të ngulë kush e do Emrin e tij!”.
Unë do të lëvdoj emrin e Zotit me një këngë , do ta zmadhoj, do ta falenderoj. E kanë parë të varfërit, po festojnë: “Jetë e gëzim, ju që kërkoni Zotin!”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 12 Ord…VITI A

MË 25-6-2023.

UNGJILLI: Mt. 10, 26-33.

26 “Mos ua kini, pra, frikën! Sepse nuk ka gjë të mbuluar që nuk do të zbulohet, as të fshehtë që s’do të dihet. 27 Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet! 28 Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin. 29 A nuk shiten dy trumcakë për një aspër? E, megjithatë, asnjë prej tyre nuk bie në tokë pa lejen e Atit tuaj. 30 E ju? Madje edhe të gjitha fijet e flokëve të kresë suaj janë të numëruara! 31 Pra, mos druani! Ju vleni më tepër se shumë trumcakë. 32 “Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi, edhe unë do të pranoj para Atit tim që është në qiell, se jam i tij. 33 E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LKUTJE.


DO TË JENI TË URRYER NGA TË GJITHË PËPR SHKAK TË EMRIN TIM.

Mjafton të dëgjosh këmbënguljen e Jezusit që thotë: "Mos kini frikë" për të menduar se dishepujt kishin arsye të mira dhe të shumta për t'u shqetësuar! Në të vërtetë, pasi u njoftoi se po i dërgonte në një mision (ishte ungjilli ynë i së dielës së kaluar), ai nuk ua fshehu atyre se sipërmarrja ishte e rrezikshme. Në ungjillin e Shën Mateut, fjalitë që i paraprijnë Ungjillit tonë sot, flasinn për këtë: “16 Ja, unë po ju dërgoj porsi dele mes ujqish! Jini, prandaj të mençur porsi gjarpërinjtë dhe të thjeshtë porsi pëllumbat! 17 Ruajuni prej njerëzve: sepse do t’ju padisin në gjyqe, do t’ju frushkullojnë në sinagogat e tyre. 18 Për shkakun tim do t’ju qesin para sundimtarëve e mbretërve, që të dëshmoni para tyre dhe para paganëve... 21 Vëllai vëllanë dhe babai fëmijën do ta dorëzojë në vdekje; edhe fëmijët do të ngriten kundër prindërve të vet dhe do t’i vrasin. 22 Edhe ju do t’ju urrejnë të gjithë për shkak të Emrit tim, porse, kush të qëndrojë deri në fund, ai do të shëlbohet”.
Ja, unë po ju dërgoj si dele midis ujqërve... Për shkakun tim do të silleni përpara guvernatorëve dhe mbretërve... Do të jeni të urryer nga të gjithë për shkak të emrit tim.
Dhe këtu fillon teksti ynë për sot. Jezusi vazhdon duke thënë: "Mos kini frikë prej tyre...".
Prandaj apostujt janë paralajmëruar dhe megjithatë Jezusi i fton ata të kenë guximin për të dëshmuar gjithsesi. Argumenti i tij për t'i inkurajuar ata, është: E vërteta është e parezistueshme. Asgjë nuk do ta ndalë shpalljen: Ungjilli do të shpallet në gjithë botën:
“Mos ua kini, pra, frikën! Sepse nuk ka gjë të mbuluar që nuk do të zbulohet, as të fshehtë që s’do të dihet. Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet!” (v. 26-27). Asgjë nuk është e mbuluar që nuk do të zbulohet, asgjë nuk është e fshehur që nuk do të njihet. Atë që të them në errësirë, thuaje në dritë të plotë; atë që dëgjoni në veshët tuaj, shpalleni nga çatitë.
Përgjatë Besëlidhjes së Vjetër, Zoti ia zbulon njeriut sekretet e tij nëpërmjet fjalëve të profetëve dhe reflektimit të të mençurve. Por të gjitha këto gjëra "të fshehura që nga themelimi i botës" (Mt 13,35; Ps 77/78,2) bëhen të ndritshme vetëm në momentin e ardhjes së Krishtit: kjo është ajo që Pali u thotë korintasve:
" Porse u terratis mendja e tyre! E njëmend, edhe sot e kësaj dite e mbulon ai vel (që fshehu fytyrën e Moisiut)* leximin e Besëlidhjes së vjetër: nuk u qe zbuluar se në Krishtin mori fund nuk tërhiqet sepse është në Krishtin që zhduket” (2 Kor 3,14). Në Krishtin shfaqet në dritë të plotë plani dashamirës i Perëndisë:
“Ati më dorëzoi mua gjithçka
dhe askush s’mund ta njohë Birin përveç Atit,
dhe askush s’mund ta njoh Atin, përveç Birit
e përveç atij kujt Biri do që t’ia zbulojë! (Mt. 11,27).
Dishepujt, dëshmitarë të kësaj heqjeje të velit, mund të thërrasin vetëm atë që panë, dëgjuan, prekën: "Çfarë ishte që në fillim, çfarë dëgjuam, çfarë pamë me sytë tanë, çfarë soditëm dhe që duart tona kanë preku Fjalen e Jetes... po ju njoftojme edhe juve... dhe kete e shkruajme qe gezimi yne te jete perfekt. (1 Gjn 1,1...4). Gjoni këtu flet për gëzimin e apostullit që e lë veten të rrëmbyer nga dinamizmi i Zbulesës.
Por, siç u kishte parashikuar Jezusi, atyre iu desh të kapërcenin përndjekjen, duke filluar me atë të vëllezërve të tyre hebrenj. Kur Mateu shkroi ungjillin e tij, persekutimi i të krishterëve nga judenjtë ishte një realitet dhe ungjilli i sotëm sigurisht që synon të forcojë vendosmërinë e tyre. Nga ana tjetër, nëse ne sot jemi besimtarë, kjo është për shkak se ata qëndruan dhe mposhtën frikën e tyre të parë.


ASGJE MUND TE NA NDAJE NGA DASHURIA E ZOTIT

Jezusi u kishte thënë: “Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin” (Mt. 10,28). Mos kini frikë nga ata që vrasin trupin pa mundur të vrasin shpirtin; kini frikë më tepër nga ai që mund të shkatërrojë shpirtin dhe trupin në Gehena. Duke thënë: "Mos kini frikë nga ata që vrasin trupin", Jezusi po merr parasysh rreziqet trupore shumë reale ndaj të cilave ekspozohen dishepujt. Ata rrezikojnë në mënyrë efektive vdekjen:
“Vëllai vëllanë dhe babai fëmijën do ta dorëzojë në vdekje; edhe fëmijët do të ngriten kundër prindërve të vet dhe do t’i vrasin” (Mt 10:21). “Do t’ju përjashtojnë prej sinagogave. Edhe më! Po vjen koha, kur secili, që t’ju vrasë, të mendojë se i bën shërbesë Hyjit. E do të veprojnë kështu, pse nuk e njohën as Atin as mua”(Gj. 16,2-3).
“Mos ki frikë” pa dyshim do të thotë: “Mos ki frikë të qëndrosh besnik edhe në rrezik vdekjeje”. Flitert për vdekjen biologjike, sigurisht!
E vetmja frikë e autorizuar është të dështojmë në misionin që Jezusi na besoi për të shpallur ungjillin: “Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin” (10,28). Kini frikë më tepër nga ai që mund të shkatërrojë në Gehena (“në ferr” përkthen Simon Filipaj) shpirtin dhe trupin. Kjo do të thotë që është tunduesi ai që do t'ju shtyjë drejt braktisjes, drejt largimit nga grupi i dishepujve. Sepse fjala “prish” i referohet një rreziku tjetër shumë më serioz, atij të vdekjes shpirtërore, shkëputjes me atë që është Zot i fatit tonë. Është shumë e qartë se Zoti dëshiron të na ruajë nga ky rrezik. Dhe, për t'i inkurajuar dishepujt e tij, Jezusi i fton ata të besojnë; u kujton atyre se janë vazhdimisht në dorën e Zotit:
“A nuk shiten dy trumcakë për një aspër? E, megjithatë, asnjë prej tyre nuk bie në tokë pa lejen e Atit tuaj. E ju? Madje edhe të gjitha fijet e flokëve të kresë suaj janë të numëruara! Pra, mos druani! Ju vleni më tepër se shumë trumcakë!”(Mt. 10, 29-31).
Dhe vazhdon: “Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi, edhe unë do të pranoj para Atit tim që është në qiell, se jam i tij. E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor” (10, 32-33)
Është fjala për të deklaruar veten publikisht dhe në veprim, në solidaritet me Krishtin; bëhu një me të. Nuk bëhet fjalë për një llogaritje, por për një marrëdhënie dashurie: me pagëzimin tonë, ne jemi shartuar me Jezu Krishtin, jemi të pandarë prej Tij; dhe me të ne banojmë në intimitetin e Trinisë. Siç thotë Shën Pali: "Jam plotësisht i bindur se as vdekja, as jeta, as engjëjt, as pushtetet, as e tashmja, as e ardhshmja, as fuqitë, as forcat e lartësisë, as ato të humnerës, dhe asnjë krijesë tjetër, nuk do të mund të na ndajë prej dashurisë së Hyjit, që na u dëftua në Jezu Krishtin, Zotin tone”(Rm. 8,38-9). Asgjë nuk mund të na ndajë nga dashuria e Hyjit të zbuluar nga Jezusi, Zoti ynë.
Fjalia e dytë: "E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor” (Mt. 10, 33). Kushdo që më mohon përpara njerëzve, edhe unë do ta mohoj përpara Atit tim që është në qiej: Kjo thotë vetëm se ne jemi gjithmonë të lirë të largohemi dhe të themi si Shën Pjetri në kohën e arrestimit të Krishtit: “As që e njoh atë njeri!”(Mt 26,72). Por ne e dimë mirë se ai që ikën si Pjetri mund të kthehet gjithmonë; dhe, atij, si për Pjetrin, Krishti thjesht do t'i thotë: “A më do mua?” (Gj. 21,15).

[ninoenina]

F.A. E DIELA 13 Ord. VITI A.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 13 Ord. VITI A.

MË 2-7-2023.

UNGJILLI: Mt. 10, 37 – 42.

37 Kush e do të atin e të ëmën më shumë se mua, nuk është i denjë për mua. Kush e do djalin apo vajzën më shumë se mua, nuk është i denjë për mua! 38 Kush nuk e merr kryqin e vet e nuk vjen pas meje, nuk është i denjë për mua! 39 Kush do ta ruajë jetën e vet, do ta humbë, e kush do ta bjerrë jetën e vet për shkakun tim, do ta rifitojë.”
40 “Kush ju pranon ju, më pranon mua; e kush më pranon mua, pranon Atë që më dërgoi mua. 41 Kush e pranon profetin pse është profet, do të marrë shpërblimin që i takon profetit; kush e pranon të drejtin, pse është i drejtë, do të marrë shpërblimin që i takon të drejtit. 42 Kush ia jep ndonjërit prej këtyre të vegjëlve, madje edhe një gotë uji të freskët, pse është nxënësi im, për të vërtetë po ju them: nuk do t’i humbë shpërblimi!”



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Sot liturgjia na ofron pjesën e fundit të fjalimit që Jezusi u drejtoi dishepujve të tij, kur i dërgoi të shpallin se mbretëria e Perëndisë kishte ardhur në botë dhe u kishte thënë: mos prisni mirëseardhje triumfale, sepse, mesazhi që do të shpallni, do t'i shqetësojë ata që kanë pushtetin në botë, (pushtetin politik ashtu edhe atë fetar), sepse mesazhi që ju do të predikoni ka si qellim që të shkatërojë dhe do të eliminojë çdo gjë që kanë thënë dhe bërë.
Kini kujdes dhe mos u çuditni nëse këto fuqi të botës reagojnë edhe me dhunë.
Ai përfundoi me një profeci: mos mendoni se kam ardhur për të sjellë paqen në tokë, nuk kam ardhur për të sjellë paqen, por një shpatë, kam ardhur të ndaj djalin nga babai, vajzën nga nëna, nusen nga vjehrra, dhe armiqtë e njeriut do të jenë ata të shtëpisë së tij.
Këto janë fjalë disi misterioze…çfarë donte të thoshte Jezusi? Ai sigurisht nuk erdhi për të organizuar luftëra dhe kryqëzata… ne e dimë shumë mirë mesazhin e tij, ai gjithmonë e ka hedhur poshtë dhunën.
Le të kujtojmë atë që i tha Pjetrit kur ky mendoi të përdorte shpatën: “Largoje shpatën, nuk është me shpatë që ndërtohet bota e re”.
Ai kishte shpallur: “Lum pajtuesit sepse do të quhen bijtë e Hyjit” (Mt. 5, 9). Lum paqebërësit…Ai u tha dishepujve: “Keni dëgjuar se qe thënë: ‘Duaje të afërmin tënd’ e urreje armikun tënd. E unë po ju them: Duajini armiqtë tuaj, lutuni për ata që ju salvojnë, për t’u bërë bijtë e Atit tuaj që është në qiell, sepse Ai bën të lindë dielli i tij mbi të këqijtë e mbi të mirët e të bjerë shi për të drejtët e për të padrejtët” (Mt. 5, 43-45).
Çfarë është, pra, kjo shpatë? Është qartë një imazh…. dhe ungjilltari Luka tashmë e kishte përdorur atë: “Atëherë Simoni i bekoi dhe i tha Marisë, nënës së tij: “Shih! Hyji e caktoi këtë Fëmijë të shkaktojë rrënim e ngritje për shumëkënd në Izrael. Do të jetë edhe shenjë të cilës njerëzit do t’i kundërshtojnë. ‑ edhe ty vetë një shpatë do ta tejshkojë shpirtin ‑ që të zbulohen shestimet e zemrës së shumëkujt” (Lk. 2, 34-35). Në atë kohë, nëna e Jezusit, përfaqësonte Izraelin, i cili do të ndahej me shpatë.
Me mesazhin që Jezusi ka futur në botë, do të krijohet një ndarje në Izrael.
Simeoni e kishte parashikuar tashmë këtë.
Në fakt, Jezusi po i referohej ndarjeve dhe konflikteve që mesazhi i tij do të provokonte në mënyrë të pashmangshme edhe brenda familjeve.
Kur Mateu shkruan Ungjillin e tij, këto ndarje ishin shfaqur në mënyrë dramatike në Izrael.
Pikërisht në ato vite u plotësua përçarja midis komunitetit të krishterë dhe komunitetit me fe izraelite, një çarje që nuk është shëruar ende, as sot.
Rabinët farisenj, pikërisht në ato vite, kishin shpallur shkishërimin kundër "miniimëve", d.m.th. kundër heretikëve...dhe ishin heretikë në atë kohë, ata që i kishin besuar Krishtit.
Dishepujt e Jezusit quheshin "nozrim", dhe edhe sot, në librat e mesimet të tyre, "nazareanë" janë të krishterët.
Prandaj, të krishterët u shkishëruan, u dëbuan nga sinagogat, nuk mund të ishin më hebrenj, ishin të krishterë. Kjo nuk ishte një gjë e mirë. Të krishterë duhej të bënin zgjedhjen: Besimi i tyre nuk ishte e pajtueshme me fenë e Besëlidhjes së Vjetër, kishin thënë rabinët. Ishtë koha në të cilën në 18 bekime kishin shtuar një bekim tjetër, "birkat aminin" që është në realitet një mallkim kundër "miniimëve" kundër heretikeve, është i 12.th e bekimeve (Beracat).
Kushdo që i besonte Krishtit, përballej me pasoja shumë të dhimbshme, konsiderohej renegat dhe si i tillë refuzohej nga familja e tij.
Për të pasur një ide më komplete për situaten, ne mund të imagjinojmë se çfarë do të ndodhte sot me një musliman që synon të ndryshojë fenë e tij: është e qartë se kjo do të kishte pasoja, sepse familja do ta konsideronte atë dikë që e ka braktisur traditën.
Në atë kohë, kushdo që bëhej i krishterë, nga një ditë në tjetrën ishte në një gjendje shumë të dhimbshme jo vetëm nga pikëpamja emocionale, por edhe nga pikëpamja sociale dhe ekonomike sepse humbte të gjithë sigurinë që i garantonte familja e tij… dhe vajzat nuk kishin më asnjë të drejtë, madje edhe për të pranuar një "trashëgimi".
Është në këtë kontekst dramatik që Mateu i përkujton fjalët e Jezusit për të krishterët e komuniteteve të tij. Le të dëgjojmë:
“Kush e do të atin e të ëmën më shumë se mua, nuk është i denjë për mua. Kush e do djalin apo vajzën më shumë se mua, nuk është i denjë për mua!” (v.37).


Këta njerëz të margjinalizuar nga familjet e tyre, po vuanin.
Çfarë, do të kishim bërë ne poër ta?
Unë mendoj se do t'i kishim afruar me fjalë të ëmbla, që do të kishim minimizuar rëndësinë e sjelljes së tyre, që do të kishim thënë: “Do të shihni! Gjithçka do të rikompozohet, do të gjendet një kompromis”.
Jezusi nuk do të kishte thënë këtë, absolutisht jo! Jezusi si gjithmonë është shumë radikal.
Dhe në fakt në fjalimin e tij misionar ai paraqet kërkesa shumë të ashpra dhe i shoqëron me një deklaratë të ashpër: "Nëse nuk e pranon propozimin tim për jetë, nuk je i denjë për mua!"
Asnjë rabin nuk ka folur ndonjëherë në këtë mënyrë, dhe një ditë çifutët i thanë Jezusit një pyetje shumë të ashpër dhe ofenduese: Po ti kush pretendon se je?
Le të shohim kërkesat e Jezusit.
1. Kërkesa e para, e drejtuar fëmijëve: “Ata që e duan babanë ose nënën e tyre më shumë se mua, nuk janë të denjë për mua”.
Nuk thotë që fëmija nuk duhet t'i dojë prindërit.
E dime se një ditë, në një bisedë që pati me farisenjtë, Jezusi tha: “Ju jeni hipokritë, sepse e anuloni urdhrin e Zotit që thotë:
“Nderoje babain tënd e nënën tënde që ta kesh jetën e gjatë përmbi tokë që do ta japë Zoti, Hyji yt” (Dal. 20,12), pra ndihmoni prindërit tuaj, duke ndjekur traditat tuaja, por nëse dy dashuritë bien në konflikt, nëse ka një keqkuptim, nëse duhet të bëhet një zgjedhje?”.
Jezusi është shumë radikal: Zgjedhja nuk duhet të bëhet duke ndjekur traditat, por duke ndjekur urdhrin e dashurisë, mesazhi i Jezusit.
Nëse e do babanë ose nënën tënde më shumë se mua, nuk je i denjë për mua.

2. Kërkesa e dytë u drejtohet prindërve: "Kush e do djalin apo vajzën e vet më shumë se mua, nuk është i denjë për mua". Edhe këtu nuk po thotë që prindërit nuk duhet t’i duan fëmijët e tyre: familja është e shenjtë, e Zoti e do familjen dhe sipas mësimit të tij dashuria që bashkon anëtarët e familjes është e natyrshme dhe e mrekullueshme, e bekuar nga Zoti. Dhe duhet ta kemi parasysh: është një lidhje mes burrit dhe gruas që karakterizohet nga një dashuri të ofruar si një dhuratë pakushtezuar.
Në familje shërbimet nuk kuantifikohen dhe nuk paguhen, çdo gjë bëhet për të lumturuar tjetrin, për t’i dhënë tjetrit jetë; kjo është një dashuri e mrekullueshme! Atëherë ku lind problemi? Është një fakt se, kur lind, kur krijohet një familje e re, duhet të ketë një shkëputje.
Le të kujtojmë se çfarë thotë libri i Zanafillës: “Për këtë arsye njeriu do ta lërë të atin dhe t’ëmën e vet dhe do të jetojë bashkë me gruan e vet e do të bëhen një trup i vetëm” (Zn. 2,24).
Që nga ai moment, ai që martohet, nuk e mohon familjen e origjinës, por pikë referimi për të gjitha zgjedhjet nuk janë më babai apo nëna, por dhëndri dhe nusja dhe kjo shkëputje nga prindërit është e nevojshme.
Nëse nuk ndodh, jeta ngec, nuk lind një familje e re! E dimë se sa probleme lindin, kur kjo shkëputje nuk mbahet parasysh dhe kur dhëndri apo nusja vazhdojnë t'u referohen prindërve. Në vendin tim thuhet se kur dy martohen, duhet të shkojnë dhe të jetojnë në një shtëpi nga e cila nuk mund të shihet tymi i oxhakut të shtëpisë prindërore.
Jezusi nuk e fton dishepullin të harrojë ose të lërë pas dore familjen natyrore, absolutisht jo, por propozon hyrjen, tani, në një familje tjetër: Ja gjithçka!
Një familje tjetër ka lindur. Le të kujtojmë se edhe Jezusi e bëri këtë ndarje nga familja e tij në Nazaret: kur u largua nga Nazareti, ai shkoi në Kapernaum dhe familja e tij shkoi ta takojë me qëllim që ta kthente në fshatin e tij, dhe çfarë tha Jezusi? Ja tregimi i Mk. 3, 31-35: "Ndërkaq erdhën nëna e tij dhe vëllezërit e tij. Zunë vend përjashta dhe dërguan dikë ta thërrasë. E kishin rrethuar shumë njerëz. Po i thonë: “Nëna jote dhe vëllezërit e tu janë përjashta e po të kërkojnë”. Ai u përgjigj: “Kush është nëna ime e kush janë vëllezërit e mi?” Dhe, si ua hodhi sytë rreth e rrotull atyre që rrinin përreth tij, tha: “Ja nëna ime e vëllezërit e mi! Sepse, kushdo e kryen vullnetin e Hyjit, ai është vëllai im, motra ime e nëna!”
Kjo është familja e re. Dashuria për familjen natyrore nuk mund të jetë pengesë për të hyrë në këtë familje të re, në një familje ku nuk ka më dallime racash, kulturash, ku nuk ka më baballarë, por engjëj, ku të gjithë janë vëllezër, ku çdo njeri është bir i Zotit.
Kjo është familja e re që Jezusi propozon dhe, nëse familja e vjetër, e natyrshme, bie në konflikt me këtë familje të re, Jezusi thotë: “Duhet të bësh një zgjedhje”. Atëherë e kuptojmë se çfarë do të thotë edhe fjala e ashpër të Jezusit: “Ai nuk është i denjë për mua”: kjo është shprehja e të dashuruarit që dëshiron të përfshijë të dashurin e tij në një marrëdhënie ekskluzive. Nëse i dashuri nuk e pranon propozimin e tij për jetën, sepse e konsideron atë shumë të lartë, shumë kërkues, atëherë i riu i thotë: "Ti nuk je i denjë për mua", secili sipas mënyrës së tij.
Jezusi është një dashnor xheloz, ai nuk pranon kompromise, ai nuk e pranon që të dashurojë ata që zemrën e kanë larg nga dashuria e tij: ai i dëshiron ata që zemrën e kanë të pastër dhe të pandarë.
Edhe Zoti i Besëlidhjes së Vjetër e paraqet veten në të njëjtën mënyrë, një Zot xheloz.
Zotat pagane nuk ishin xhelozë. Zeusi pranoi sakrificat e besimtarëve të tij, por nëse atëherë, dikush shkonte për t'i ofruar flijime Apollonit Dionisit, Zeusi nuk e vuri mendjen. Perëndia i Izraelit është i vetmi Zot që dëshiron dashuri ekskluzive: ai është pika referimi për të gjithë, gjithmonë.
Le të meditojmë urdhrin e pare në Dal. 20, 2-6:
“Unë jamë Zoti Hyji yt që të nxora nga dheu i Egjiptit, prej shtëpisë së skllavërisë. Mos ki tjetër Zot, përveç meje. Mos bëj kurrfarë idhulli, as farë përfytyrimi të gjërave që janë lart në qiell, as të gjërave që janë poshtë mbi tokë, as të gjërave që janë në ujë nën tokë. Mos i adhuro ato as mos u jep farë nderimi, sepse unë, Zoti, Hyji yt, jam Hyj ziliqar që e ndëshkoj paudhësinë e etërve në fëmijë deri në të tretin e në të katërtin brez të atyre që më urrejnë, 6 por që jam i mëshirshëm me mijëra brezni për ata që më duan e i zbatojnë urdhërimet e mia”.
Sa herë përsëritet në Besëlidhjen e Vjetër se Zoti është nje Hyji xheloz, ziliqar: Fjala në gjuhën aramaike ështe: "Elì el canà". Unë jam një Zot xheloz dhe Jezusi riprodhon pikërisht këtë fytyrë të një Zoti xheloz: ai do të thotë se kushdo që e takon, ndryshon pikën e referencës për të gjitha zgjedhjet e tij.
Asgjë dhe askush nuk mund të vendoset para tij, së bashku me të në zemrën e njeriut… kur ai hyn në zemrën e një personi, ai dëshiron të pushtojë gjithë atë zemër.
Tani, çfarë do të thotë për ne sot, t'i përmbahemi Krishtit? Do të thotë se asgjë dhe askush nuk mund ta pengojë këtë përfshirje dashurie.
3. Dhe tani le të dëgjojmë kërkesën e tretë që bën Jezusi:
“Kush nuk e merr kryqin e vet e nuk vjen pas meje, nuk është i denjë për mua! Kush do ta ruajë jetën e vet, do ta humbë, e kush do ta bjerrë jetën e vet për shkakun tim, do ta rifitojë” (v. 38-39).
Çfarë do të thotë Jezusi?
“…nëse dëshiron të jesh i denjë për mua, duhet të marrësh kryqin”.
Besoj se interpretimi më i zakonshëm është ai që dëgjojmë shpesh të përsëritet, mbi të gjitha nga njerëz pak të moshuar, të cilët kanë disa sëmundje: “Edhe Jezusi ka mbartur kryqin e tij. Edhe unë jap dorëheqjen dhe do të mbaj me durim vuajtjet, kryqet që më shqetësojnë tani”.
Pastaj, ndonjëherë, shkojmë aq larg sa të themi se është Zoti ai që i dërgon këto kryqe. Ky interpretim është mashtrues, është i rremë: për cilin kryq flet Jezusi? Sepse mundimet, sëmundjet, hidhërimet, fatkeqësitë, herët a vonë i mundojnë të gjithë deri në një farë mase dhe nuk ishte nevoja që i biri i Zotit të vinte nga parajsa, për të na treguar: “Duhet t'i duroni me durim!”. Pak aftësi për të kuptuar, mjafton për ta kuptuar këtë.
Është një tjetër, kryqi për të cilin flet Jezusi, është kryqi që ai mori.
Çfarë ishte kryqi? Kryqi ishte skela, ai bosht horizontal, të cilin i dënuari, në momentin e dënimit, e vuri mbi supe dhe e çoi në vendin e ekzekutimit. Ai që e mbartte, kalonte mes njerëzve, dhe konsiderohej i mallkuar nga Zoti dhe i refuzuar nga të gjithë njerëzit. Ai u vu në dukje nga të gjithë si një dështim.
Pse liderët fetarë dhe udhëheqësit politikë donin ta dënonin Jezusin me torturën e kryqit, që ishte mënyra më famëkeqe, që u rezervohej përmbysësve të rendit të vendosur, rendit politik dhe fetar.
Edhe krerët fetarë donin që ai të kryqëzohej, pra të konsiderohej si një person famëkeq, përmbysës i institucioneve fetare dhe institucioneve politike.
Kush nga feja judaike besohej i bekuar nga Zoti, kush?
Të pasurit, ata që ishin mirë, njerëzit e suksesshëm ishin ata që meritonin bekimet e Zotit; të varfrit, të prekurit nga fatkeqësitë konsideroheshin si të dënuar nga Zoti dhe edhe të mallkuar prej tij.
Meqenëse Jezusi e përqafoi këtë kryq: ai mundte ta shmangte: do të mjaftonte që ai nuk do të kishte thënë atë që tha, që nuk do të kishte vazhduar të çonte përpara propozimin e një bote të re, që nuk do të kishte përmbysur vlerat e kësaj bote, që nuk do të kishte arritur të na fliste për një Zot me një fytyrë shumë të ndryshme nga ajo e predikuar nga feja. Do ta kishin lënë në paqe.
Por ai përqafoi kryqin, pranoi të konsiderohej i mallkuar, nga fuqitë e kësaj bote. Kryqet i mbartnin skllevërit! Dhe ne vërejmë se Jezusi nuk thotë se kryqet që na bëjnë të vuajmë, duhet të durohen: ai thotë që duhet të bëhet një zgjedhje të vetëdijshme për të përqafuar këtë propozim që ai na bën. Propozimi i tij për kryqin, tregon zgjedhjen e atyre që konsiderojnë veten skllevër dhe jo zotërinj, e atyre që bëjnë zgjedhjen të mos i përkasin vetes.
Skllavi varej nga vullneti i zotit. Jezusi thotë: “Ju duhet të bëni – nëse doni të jeni të denjë për mua – zgjedhjen për të qenë skllevër, për të qenë ai që, në sytë e kësaj bote, konsiderohet i dështuar, për të qenë ai që nuk është zot, por shërbëtor, të cilit të gjithë mund t'i japin urdhra, nga i cili të gjithë mund të pretendojnë që të shërbehen.
Kush janë këta shefa?
Ata janë vëllezërit e tu, që në çdo moment, kur kanë nevojë për ty, ti duhet t'u thuash atyre, që je shërbëtori i tyre. Çfarë do të thotë kjo? Kjo do të thotë: Përqafo kryqin, të cilin Jezusi e përqafoi, bëje zgjedhjen për të qenë skllav, shërbëtor i të gjithëve.
Unë do të thosha atëherë se në vend të fjalës “kryq”, thjesht mund të vendoset fjala Dashuri e gjithçka bëhet e qartë.
Ne e dimë se këto fjalë tingëllojnë keq në kulturën e kohës sonë, ku besohet se personi përmbushet kur arrin të pohohet dhe, nëse është e nevojshme, për të pohuar veten mund edhe t'i dërrmojë, madje të dërrmojë të tjerët.
Jezusi propozon diçka tjetër: sipas Jezusit është një njeri i suksesshëm ai që e kalon gjithë jetën duke u kushtuar vëmendje nevojave të vëllait të tij.
Në pjesën e fundit të fjalimit, Jezusi u drejtohet tani atyre që kanë përqafuar kryqin. Janë fjalë të ëmbla, ngushëlluese, le të dëgjojmë:
“Kush ju pranon ju, më pranon mua; e kush më pranon mua, pranon Atë që më dërgoi mua. Kush e pranon profetin pse është profet, do të marrë shpërblimin që i takon profetit; kush e pranon të drejtin, pse është i drejtë, do të marrë shpërblimin që i takon të drejtit. Kush ia jep ndonjërit prej këtyre të vegjëlve, madje edhe një gotë uji të freskët, pse është nxënësi im, për të vërtetë po ju them: nuk do t’i humbë shpërblimi!” (v. 40-42)
Në pjesën e fundit të fjalimit, Jezusi flet për njerëzit që duhen mirëpritur dhe të parët që duhet të mirëpriten, thotë Jezusi: “Jeni ju”. Kush më mirëpret mua, ai më mirëpret mua dhe ju: ju jeni të denjë për mua, sepse keni bërë zgjedhjen për të përqafuar kryqin, kjo është zgjedhja e vetme që kam bërë unë, gjatë jetës time.
Tani ju shkoni në botë dhe përvetësoni këtë propozim për jetën që kam bërë unë e atëherë kushdo që ju mirëpret, më mirëpret mua. Me këto fjalë Jezusi tregon që ka një besim të madh për çdonjëri prej nesh, sepse ai na konsideron të denjë për të.
Natyrisht, jo nëse paraqitemi si dishepuj të tij, sepse praktikojmë disa devocione: nuk janë gjëra të këqija, por gjëra margjinale. Paraqitemi të denjë për të, nëse bëhemi njerëz që japin jetën: nëse kjo ndodh, kush na pranon ne, pranon propozimin e tij për dashurinë.
Deri tani kemi folur për kërkesat e Jezusit prej nesh. Tani Jezusi na tregon ke duhet të pranojmë dhe pse.

1. “Kush e pranon profetin pse është profet, do të marrë shpërblimin që i takon profetit” (v. 41).
Zoti flet përmes profetëve. Ne nuk mund ta dëgjojmë zërin e tij nga qielli, me mrekulli… Është e qartë?
Mendimet e Zotit na tregohen nga vëllezër që janë më të ndjeshëm se të tjerët ndaj mendimit të Zotit dhe kur këta vëllezër e futin mendimin e Zotit në botë, mesazhi i tyre është në kundërshtim me gjykim të shëndoshë të përhapur në përgjithsinë, me mënyrën e të menduarit të ashtuquajtur bote.
Janë profetët që na sugjerojnë propozimet për një jetë humanizuese: ata vijnë nga qielli, ne i dimë dhe po edhe sot na duhet dikush që t'u thotë njerëzve se panairi i kotësive në të cilin lëvizin, është duke falimentuar, se idhujt, mbi të cilët fokusojnë jetën e tyre, në fund tradhtojnë.
Grumbullohen paratë, por pastaj lihen këtu! Ndërtohet jeta jonë mbi vlera autentike të predikuar nga profetë të vërtetë dhe të mirë, nga këta njerëz të ndjeshëm ndaj mendimit të Zotit, që për këtë i përdor për t'i komunikuar botës fjalën e tij.
Si t'i pranojmë këta profetë?
Mirëpret ata kushdo që e mirëpret mesazhin më parë, dhe pastaj kushdo që i jep mbështetje morale profetit, që e mirëpret profetin.
Profeti është gjithmonë i pakëndshëm sepse ai nuk arsyeton, si arsyetojnë normalisht njerëzit e kësaj bote dhe shpesh këta profetë janë të margjinalizuar, të kundërshtuar, në vëçanti nga ata që janë në pushtet, nga ata që duan të përjetësojnë atë që është bërë gjithmonë. Në fakt profetët e vërtetë janë gjithmonë novatorë, pra profetë.
Epo, profetët duhet të mbështeten nga ata që e kuptojnë se fjala e tyre është nga qielli.
Profetët shpesh margjinalizohen duke thënë: “Po, ata thonë gjëra të mira, por duhet të jenë të kujdesshëm, duhet të respektojnë traditat dhe njerëzit e thjeshtë që e duan atë që është bërë gjithmonë dhe kështu pengohet përhapja dhe shpallja e Ungjillit.
Duhet të jemi të qartë: të urojmë mirëseardhjen e profetëve do të thotë: (edhe nëse nuk janë profetë, por thonë të vërtetën) të pranojmë me vendosëmeri që ajo që thonë ata njerëz, vëllezërit tanë, vjen nga Zoti.
Dhe tani ka një arsye të tretë për të pranuar profetët: është ajo për të cilën flet leximi i parë e meshës së sotme: ata që i pranojnë profetët, janë gati t’i ndihmojnë edhe konkretisht ata që e kryen një mission profetik. Një profet i vërtetë shumë herë gjendet në nevojë. Jezusi thotë se ata që ndihmojnë një profet do të ketë një shpërblim. Në çfarë konsiston shpërblimi? Ata do të kenë të njëjtin shpërblim që i takon profetit: do të thotë: ti, edhe nëse nuk je profet, për këtë përkrahje të një profeti, do të bashkëpunosh në misionin e tij. Ti je pjesë e misionit që ai po kryen, edhe ti do të jesh një ndërtues i asaj bote të re që lind nga mesazhi i shpallur nga profeti i madh që është Jezusi. Atëherë:
2.Arsyeja e dytë të pranimit: kush e pranon një njeri të drejtë, sepse ai është i drejtë, do të ketë shpërblimin e të drejtit.
Profeti është ai që shpall mesazhin e qiellit, me fjalën dhe me veprat: dhe një njeri, për të kryer këtë mission duhet të jetë pa dallim një profet.
Kush është i drejtë?
Ti je i drejtë, përderisa me jetën tënde ti flet për mesazhin që vjen nga Zoti: i drejti mund të mos jetë ai që flet me fjalë, nëse është ai që flet me veprat e tij ose me jetën e tij…Është drejtësi gjithçka që mishëron një fjalë që vjen nga qielli.
Të gjithë e mbajmë mend atë që Shën Françesku u tha fretërve të tij: “Predikoni gjithmonë Ungjillin, nëse është e nevojshme edhe me fjalën: ai i referohej predikimit me jetë.
Ja, kushdo që e mirëpret të drejtën, sepse është i drejtë, do të ketë shpërblimin e të drejtit. Të mirëpritesh do të thotë të jesh në harmoni me propozimin e tij për jetën.
Kërkesa e fundit e mirëseardhjes së Jezusit: "Kushdo që i ka dhënë një pije, qoftë edhe një gotë ujë të freskët, njërit prej këtyre të vegjëlve, sepse ai është dishepull, - dishepulli është gjithmonë i vogël, sepse ndonjëherë ai është pothuajse e padukshëm dhe të japësh një gotë ujë në kulturën semite do të thotë të mirëpresësh në shtëpinë e dikujt: një gotë ujë të freskët për një dishepull është akti më i thjeshtë i dashurisë. – Ja, nuk do të mbetet pa shpërblim”.
Çfarë do të thotë?
Çfarëdo mbështetje që t'i japesh një dishepulli, sepse ai është dishepull, ky gjest që ti bën, do të ketë një rezultat pozitiv, edhe nëse është i vogël. Duke i dhënë mbështetje një dishepulli, sepse ai është dishepull, do të jesh, qoftë edhe në një pjesë të vogël, ndërtues i botës së re..... çdo gjest mbështetjeje për dishepullin do të ketë një kuptim pozitiv në historinë e Perëndisë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 13 Ord. VITI A.

MË 2-7-2023.

LEXIMI I PARË: 2 Mb. 4, 8 - 11. 14 - 16a

8 Një ditë ndodhi që Elizeu të kalojë nëpër Sunam. Ishte aty një grua fisnike dhe kjo e ndali të hajë bukë tek ajo. Që atëherë, gjithsaherë që kalonte atypari, kthehej tek ajo për bukë. 9 Ajo i tha burrit të vet: “Me sa shoh unë, ky njeri i Hyjit që kalon shpesh këtupari, është vërtet njeri i shenjtë. 10 Po i ndërtojmë një dhomë në tarracë, po i vendosim në të një shtrat, një tavolinë, një ndenjëse dhe një pishtar, që, kur të vijë tek ne, të rrijë atje”. 11 Një ditë erdhi ai atje, u ngjit në dhomë dhe pushoi aty.
14 Ai tha: “Po ç’dëshiron që të bëj për të”, E Gjiezi tha: “E, mos pyet, nuk ka fëmijë dhe burri i saj është i moshuar”.
15 Atëherë Elizeu i urdhëroi ta thërriste. Kjo pasi e thirrën, erdhi e qëndroi para derës. 16 Elizeu i tha: “Në këtë kohë, sot një vjet, djalin do ta shtrëngosh në parzmin tënd”!


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Historia , që lexojmë sot, ndodh në Sunam, që është një fshat i vogël në Mbretërinë Veriore; Eliseu është në fillim të karrierës së tij profetike, rreth vitit 850 para Krishtit. Dhe mes njeriut të Perëndisë, Eliseut, dhe kësaj familjeje do të vendoset një marrëdhënie e fortë dhe e qëndrueshme miqësie. Natyrisht, ne pyesim veten pse shkrimtarët biblikë janë kaq të interesuar për historinë e një familjeje nga Sunam; sigurisht që nuk është vetëm për të treguar një ngjarje, një anekdotë. Asnjë libër i Biblës nuk është shkruar me qëllimin e vetëm për të na dhënë njohuri historike! Autorët kanë gjithmonë një qëllim teologjik që është të na bëjnë të njohim dhe jetojmë propozimin e Besëlidhjes së Zotit.
Dhe ajo që i intereson autorit të librit të Mbretërve këtu është se ai sheh në miqësinë e gjatë midis profetit Eliseu dhe familjes së Sunamites një imazh të Besëlidhjes midis Perëndisë dhe popullit të Izraelit; por le të fillojmë duke lexuar historinë e kësaj familjeje nga Sunami dhe miqësinë e tyre me profetin Eliseu.
Ngjarja, historia zhvillohet në katër akte; këtë të diel lexojmë vetëm episodin e parë.
Pra akti i parë është premtimi i një fëmije për një grua sterile; në aspektin njerëzor, sigurisht që nuk kishte më për këtë grua asnjë shpresë për shtatzëni, pasi ajo nuk e merr seriozisht premtimin; madje duket se e qorton profetin për fërkimin e thikës në plagë duke folur me të për diçka që sipas të gjitha gjasave mund të jetë vetëm një iluzion; ne dëgjuam premtimin e Eliseut: "Vitin tjetër, në këtë kohë, do të mbartësh një fëmijë në krahë"... por nuk e dëgjuam përgjigjen e Sunamites; ja përgjigja e saj: "Jo, zotëria im, jo, mos e gënje shërbëtoren tënde, o njeri i Hyjit”! (v. 16b).
Kjo dëshmon se, edhe nëse ajo e konsideron Eliseun një njeri të Perëndisë, ajo nuk është mendjelehtë.
Reagimi i saj na kujton në mënyrë të parezistueshme, natyrisht, atë të Sarës, gruas së Abrahamit, në lisin e Mambres. Ajo tepër sterile, duke marrë edhe ajo një premtim lindjeje, e kishte gjetur këtë pohim kaq absurd, duke pasur parasysh moshën, sa kishte filluar të qeshte. Dhe djali i saj, Isaku, quhet "fëmija i të qeshurit". Sunamitja jonë nuk qesh, por nuk e merr më seriozisht premtimin e Eliseut; dhe ajo i kujton butësisht se ai, një njeri i Perëndisë, nuk mund të gënjejë... Por vitin e ardhshëm, foshnja ishte atje.
Akti i dytë: kalojnë disa vite, fëmija rritet, por një ditë, ai e shoqëron atin e vet në arë për korrje, e kap një dhimbje koke e fortë, ndoshta një goditje nga dielli dhe disa orë më vonë, ai vdes në prehrin e nënës së tij. Ajo nuk e humb kokën, e shtrin fëmijën në shtratin e profetit dhe me vrapë shkon ta kërkojë e ta marrë. Ajo as nuk e paralajmëron burrin e saj: nuk ka nevojë për panik, pasi, në çdo rast, së shpejti fëmija do të ngrihet! Ne duam të themi “Besimi i saj është i madh dhe i bukur”. Kështu ajo nxiton te Eliseu; dhe gjëja e parë që ajo i tha ishte: “Kur ma premtove këtë fëmijë, nuk të kisha kërkuar asgjë: aq shumë, mbaje mend, nuk mund ta besoja; dhe unë të thashë: "Jo, zotëria im, njeriu i Perëndisë, mos i gënje shërbëtores tënde". Nënkuptohet: “Ti nuk ma ke dhënë këtë fëmijë, që nuk të kam kërkuar fare, që të ma marrë përsëri!”. Dhe në e dime çfarë ka ndodhur pastaj: Eliseu e therret përsëri në jetë fëmijën (2 Mbretërve 4, 18-37).
Akti i tretë, kalojnë edhe pak vite dhe besnik ndaj kësaj miqësie, Eliseu do të shpëtojë, edhe një herë, familjen e Sunamites; ai e paralajmëron atë për zinë buke dhe urinë e afërt:
"Eliseu i foli gruas së cilës i kishte ringjallur djalin dhe i tha: "Çohu, shko ti dhe familja jote, emigroni ku të mundeni, sepse Zoti ka thirrur zi buke dhe madje ajo vjen në vend për shtatë vjet”. Dhe vazhdimi na tregon se ajo dëgjon këshillat dhe shkon në mërgim për shtatë vjet në vendin e filistenjve (Khs 2 Mb. 8,2-3).
Vetëm, ja, një fjalë e urtë thotë: "Kush shkon për gjueti, humb vendin e tij"; kur familja e vogël kthehet, pasuria e saj (e cila nuk ishte e vogël, meqë thuhej se ishte e pasur), shtëpia dhe arat e saj u kërkuan nga oficerët e mbretit (meqë bëhej zakonisht kështu, ishte rregull). Është përsëri ndërhyrja e Eliseut që bën që ajo të rifitojë tokën e saj dhe ky është akti i katërt (2 Mb. 8).
Kemi bërë një përmbledhje të historisë së Eliseut dhe familjes së Sunamites. Por çfarë mësimi nxjerr autori biblik nga kjo për të mirën tonë? Ju thashë, ai e sheh në këtë histori një shëmbëlltyrë të Besëlidhjes midis Perëndisë dhe popullit të tij, Izraelit; profeti ishtë shëmbëlltyra e Zotit. Mund të identifikojmë të paktën pesë veçori:
së pari, kohëzgjatja e kësaj historie flet për besnikërinë e Zotit që edhe mosbesimi nuk e shtyn.
Pastaj, përkujdesja e pandërprerë e njeriut të Perëndisë për zonjën e tij flet për përkujdesjen e vazhdueshme të Zotit për popullin e tij.
Dhe kjo përkujdesje shkon aq larg sa dëshiron të jetojë në mes të popullit të tij, pasi Eliseu pranon të vendoset në dhomën në tarracë; (kujtoni të gjithë historinë e ndërtimit të Tempullit të Solomonit: Zoti banon në mes të popullit të tij).
Më vonë, ky shqetësim i Eliseut për t'i kthyer gruas pasurinë e saj ngjall premtimin e Perëndisë për t'i kthyer Izraelit tokën e saj. Tani, dihet se përgjithësisht mendohet se libri i Mbretërve daton nga periudha e Mërgimit në Babiloni: një kohë kur është thelbësore të rilexohet historia dhe që populli të rifitojë besimin në Zotin për të mbështetur në premtimet e tij.
Së fundi, premtimi i lindjes dhe ringjalljes së fëmijës është shenja se Zoti është Zoti i jetës.
Sa i përket gruas, qëndrimi i saj na jepet si model; një model që në fund të fundit është shumë i thjeshtë për t'u ndjekur: "Mirëpritni profetin në cilësinë e tij të profetit", siç do të thotë Jezusi më vonë (Mt 10, 41 në Ungjillin ynë për këtë të diel). Dhe mesazhi përfundimtar është shumë i qartë: duhet të mëndojmë të kemi në Zotin një besim kaq të plotë që të guxojmë të flasim me të nga thellësinë e zemrës për gjithçka na ndodh, për gjërat e mira dhe të keqija, duke përfshirë për të shprehur nevojat tona dhe revoltën tonë. E bekuar është gruaja Sunamite, e cila diti të njohë te Eliseu një "njeri të shenjtë të Perëndisë"; por në fakt, ne tani e dimë se Perëndia banon në zemrën e çdo njeriu; na takon ne të dimë ta njohim dhe t'i mirëpresim të gjithë në përputhje me rrethanat.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 13 Ord. VITI A.

MË 2-7-2023.

PSALMI: 89. 2-3.16-19.


2 Dashurinë e Zotit gjithmonë do të këndoj,
brez pas brezi goja ime
do të shpallë besnikërinë tënde.
3 Sepse the: “Hiri im qëndron për amshim”,
në qiell është e themeluar besnikëria jote!
16 Lum ai popull që di të brohoritë,
që ecën në dritën e fytyrës sate, o Zot!
17 Përherë do të gëzojë në Emërin tënd,
e do të mburret në drejtësinë tënde.
18 Sepse ti je stolia e fuqisë së tyre
e me hirin tënd rritet fuqia jonë.
19 Sepse i Zotit është shqyti ynë,
mbreti ynë i Shenjtit të Izraelit!



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Leximi i parë i kësaj të diele na dha historinë e miqësisë së gjatë që ishte krijuar ndër vite midis një familjeje nga Galilea dhe profetit Elise, njeriut të Perëndisë, siç e quanin ata. Nëpërmjet kësaj historie të një marrëdhënieje të bukur njerëzore, ne u ftuam të meditonim mbi Besëlidhjen e përjetshme midis Perëndisë dhe popullit të tij, dhe më gjerë, mbi Besëlidhjen midis Perëndisë dhe mbarë njerëzimit:
" 2 Dashurinë e Zotit gjithmonë do të këndoj, brez pas brezi goja ime do të shpallë besnikërinë tënde.
3 Sepse the: “Hiri im qëndron për amshim”, në qiell është e themeluar besnikëria jote!” (v. 2-3). Një përkthim tjetër mund të na ndihmojë t’I kuptojmë më mire këto dy vargje: “Dashuria e Zotit, e këndoj pafundësisht; besnikërinë tënde e shpall nga mosha në tjetrën. E them: Është një dashuri e ndërtuar përjetë; besnikëria jote është më e qëndrueshme se qiejt”.
Thënë kështu, ne të gjithë e dimë se kjo histori e mrekullueshme dashurie mes Zotit dhe njerëzve nuk duket gjithmonë si një shteg i mbushur me trëndafila! Kemi dëgjuar këtu vetëm disa vargje të Psalmit 89 (i cili në fakt ka pesëdhjetë e tre vargje) dhe gjithçka tingëllon kaq e thjeshtë! Me sa duket, është një gëzim shumë i madh që mund të kalojë në një eufori të ekzagjeruar; por është pikërisht kjo lehtësi e eufori që duhet të na vërë në gatishmëri, sepse e mësuam me profetët: Sa më shumë një pjesë e Shkrimit të Shenjtë flet për dritën, për fitoren, aq më shumë duhet të mendojmë se është shkruar në kohë të errëta, në kohë disfate.
Këtu, fjalët e para të psalmit janë dashuria dhe besnikëria e Zotit: këto fjalë janë në këtë Psalm për të thënë menjëherë se ishte urgjente të besonin në Hyjin e Besëlidhjes, nëse nuk donin të fundosnin në dekurajim. Dhe nëse ky mësazh duket i pabesueshëm, le të shikojmë në Biblat tona vargun 50 tëp këtij Psalmi: “Ku janë, Zot, mëshirat e dikurshme të tuat që me be ia premtove Davidit?” (Ps. 89, 50).
Atë që pohojmë kaq fort, në vargjet e tjera, në realitet, me të vërtetë na duket se e kemi humbur, dhe gjithë kjo bën që të kemi frikë.
Vërejtje e dytë paraprake: në Bibël grupi i psalmeve përbëhet nga pesë libra, secili prej të cilëve përfundon me një formulë bekimi; ky psalm 89 është i fundit i librit të tretë dhe vargu i fundit i tij është, pra, një bekim:
"I bekuar qoftë Zoti përjetë!" Amen! Amen!” (Ps. 89, 53).
Por është ky psalm në tërësi që ka karakterin e një përfundimi ose më mirë të një sinteze: me shumë gjasa i shkruar gjatë mërgimit në Babiloni, ai në fakt pikturon afreskun e historisë së Izraelit: fillimet e 'Aleancës, premtimet e bëra Davidit, pritshmëria e Mesisë dhe tani mërgimi, domethënë kolapsi: nuk ka më mbret në Jerusalem, nuk ka më trashëgimtar mbretëror, pra asnjë Mesia... A i ka harruar Zoti premtimet e tij?:
“Ku janë, Zot, mëshirat e dikurshme të tuat?” (v. 50), ku është, Zot, dashuria jote e parë?.
Këto dy vërejtje për të thënë menjëherë se duke kënduar disa vargje të këtij Psalmi këtë të diele, nuk duhet të harrojmë të gjithë pjesën tjetër të psalmit, për të mos shpërfytërohet krejt.
Le të vijmë te vargjet e propozuara për meshën e kësaj të diele të trembëdhjetë; dhe meqenëse janë të shkurtra, le të shfrytëzojmë rastin t'i shikojmë pak më nga afër; shpesh, javët e fundit, jemi mrekulluar me pasurinë e përmbajtjes së psalmeve dhe nuk kemi marrë kohë të ndalemi te forma; për një ndryshim, le të fillojmë atje.
Ndërtimi i strofës së parë është madhështor:
“2 Dashurinë e Zotit gjithmonë do të këndoj, brez pas brezi goja ime do të shpallë besnikërinë tënde. 3 Sepse the: “Hiri im qëndron për amshim”, në qiell është e themeluar besnikëria jote!”.
“Dashuria e Zotit, e këndoj pa fund; besnikërinë tënde e shpall nga mosha në tjetrën. E them: Është një dashuri e ndërtuar përjetë; besnikëria jote është më e qëndrueshme se qiejt”.
E vutë re fillimisht paralelizmin e vargjeve, domethënë se pjesa e dytë e vargut është paralele me të parën:
"Dashuria e Zotit, pa fund e këndoj; besnikërinë tënde e shpall nga mosha në tjetrën” Dashurinë e Zotit-besnikërinë tënde ... e këndoj-e shpall ... pa fund-nga shekulli në shekull...
Të kalojmë tani te vargu i dytë:
“E them: është një dashuri e ndërtuar përjetë; besnikëria jote është më e qëndrueshme se qiejt": gjejmë të njëjtin paralelizëm: një dashuri-besnikëria jote ... e ndërtuar-e qëndrueshme... Dy fjalët e fundit: "përgjithmonë-qiejt" ndoshta na befasojnë, por është i njëjti paralelizëm, por mes hapësirës dhe kohës, këtë herë. Jemi vërtet përpara një konstruksioni shumë dijetar, i cili duhet të na shtyjë të jemi të kujdesshëm, të vëmendshëm kur këndojmë psalmet.
Në këto dy vargjet e para tashmë kemi hasur dy herë çiftin e fjalëve "dashuri" dhe "besnikëri"; nëse keni kuriozitet ta lexoni të gjithë këtë psalm 89, do t'i gjeni shtatë herë dhe as ky numër shtatë nuk është rezultat i rastësisë. Dhe në këtë shprehje "dashuri dhe besnikëri" gjejmë fjalët e Zbulesës që Moisiu kishte marrë nga Zoti në Sinai: "Zoti i mëshirshëm dhe dashamirës, plot dashuri dhe besnikëri" (Dal. 34, 6).
Dhe kur vargu i parë na bën të themi: "Dashuria e Zotit, e këndoj pa fund": fjala dashuri (në tekstin hebraik) në fakt do të thotë: "gjestet e dashurisë së Zotit": Zoti nuk do vetëm me fjalë, por “në vepra dhe në të vërtetë”, siç do të thotë Shën Gjoni në 1 Gj. 3,18: “Fëmijëzit e mi, mos të duam me fjalë e me gjuhë, por me vepra e në të vërtetë!”
Pikërisht në mërgim, populli i Izraelit kujton më shumë se kurrë të gjitha "gjestet e dashurisë së Perëndisë" për Popullin e tij : sepse tundimi është shumë i fortë për të menduar se Zoti mund ta kishte harruar popullin e tij. Dhe një grup besimtarësh kompozojnë himne që u kujtojnë të gjithë njerëzve se Perëndia nuk pushoi kurrë së qeni mbreti i Izraelit. Ky është kuptimi i kësaj fjalie të fundit që shpreh një mendim që me vështirësi mund të pranohet, duke pasur parasysh situatën historike të Popullit të zgjedhur:
“Sepse i Zotit është shqyti ynë, mbreti ynë i Shenjtit të Izraelit! (v. 19).
Mendoj se do të ishte shumë e vështirë për popullin që të këndonte këto dy vargje gjatë robërisë në Babiloni ose në Tempullin e Jeruzalemit pas kthimit në një kohë kur nuk kishte më mbret në Izrael: në fakt vargu thotë: "Mbreti ynë është Zoti, mburoja jonë është shenjtori i Izraelit".
Dhe për ta thënë edhe më mirë, Psalmi përdor një fjalor mbretëror: "Brohoritje… fuqi... forcë... energji... mburojë..." Fjala "brohoritje", në veçanti, përkthen fjalën "terouah", që flet për brohoritjen e madhe për mbretin në ditën e kurorëzimit të tij; është një brohoritje luftarake dhe shumë nga këto fjalë (si forca...vrull...mburoja…) janë tipike e fjalorit luftarak sepse, në këtë kohë, mbreti ishte mbi të gjitha ai që marshonte në krye të ushtrisë së tij.
Por dihet pas leximit të këtij psalmi se çfarë kanë të bëjnë këto brohoritje fitimtare, me jetën e përditshme të një Popull rob në një tokë të huaj: këta janë vargjet e fundit që shërbëjnë si një përmbledhje:
"50 Ku janë, Zot, mëshirat e dikurshme të tuat që me be ia premtove Davidit?
51 Të shërbëtorëve të tu, Zot, kujto çnderimin; në zemër e mbaj poshtërimin e paganëve,
52 që na bënë armiqtë e tu, o Zot, çnderojnë gjurmët e të shuguruarit tend” (Ps. 89, 50-52)
Por për Popullin e Izraelit, gjatë mergimit në Babiloni e vështërsive të jetës pas kthimit në vendin e tyre, mjerimi dhe katastrofat që përjetojnë është aq më tepër arsye për të përkujtuar, për të përsëritur premtimet e Perëndisë.
Patjetër, ky psalm na jep një mësim: është natën që ne duhet të besojmë në dritë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 13 Ord..VITI A

Më 2-7-2023.


UNGJILLI: Mt.10, 37 – 42.

Në atë kohë, Jezusi u thoste dishepujve të vet:
37 Kush e do të atin e të ëmën më shumë se mua, nuk është i denjë për mua. Kush e do djalin apo vajzën më shumë se mua, nuk është i denjë për mua!
38 Kush nuk e merr kryqin e vet e nuk vjen pas meje, nuk është i denjë për mua!
39 Kush do ta ruajë jetën e vet, do ta humbë, e kush do ta bjerrë jetën e vet për shkakun tim, do ta rifitojë.”

40 “Kush ju pranon ju, më pranon mua; e kush më pranon mua, pranon Atë që më dërgoi mua.
41 Kush e pranon profetin pse është profet, do të marrë shpërblimin që i takon profetit; kush e pranon të drejtin, pse është i drejtë, do të marrë shpërblimin që i takon të drejtit. 42 Kush ia jep ndonjërit prej këtyre të vegjëlve, madje edhe një gotë uji të freskët, pse është nxënësi im, për të vërtetë po ju them: nuk do t’i humbë shpërblimi!”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në pamje të parë, ky tekst është një përmbledhje maksimash, nga të cilat mund të pyesim veten nëse Jezusi i shqiptoi të gjitha me radhë dhe ndër tëë cilave nuk mund të shihet qartë lidhja midis tyre. Por, duke i lexuar dhe rilexuar ato, zbulojmë përkundrazi se bëhet fjalë për të njëjtën thirrje, për zgjedhjet e nevojshme, për heqjen dorë nga gjithçka që nuk është në përkim me besnikërinë ndaj ungjillit. Ne e dinim tashmë se ungjilli kërkonte nga ne që të duam: i gjithë Predikimi në Mal e tha këtë. Këtu Jezusi po flet për kërkesa të tjera.
Unë marr tekstin e mëposhtëm: “Kush e do të atin e të ëmën më shumë se mua, nuk është i denjë për mua. Kush e do djalin apo vajzën më shumë se mua, nuk është i denjë për mua! (v.37). Nuk duhet të kuptohet Fjala "dashuri" si bëjmë zakonisht kur flasim për ato ndjenja që pasurojnë familjet tona me atë dashuri që quajmë familjare; Jezusi nuk na thotë të mos e duam të afërmin tonë; kjo do të ishte e re! Por ne jemi në një kontekst persekutimi: në një kontekst përsekutimi ishte Jezusi kur dha këtë mësim, kur u fol vetë Jezusi turmave, deri në atë moment kur vdiq në kryq; ishin në një kontekst persekutimi ndjekësit e tij kur Mateu shkruan ungjillin e tij; pak më lart, ai i paralajmëroi apostujt:
“Vëllai vëllanë dhe babai fëmijën do ta dorëzojë në vdekje; edhe fëmijët do të ngriten kundër prindërve të vet dhe do t’i vrasin. Edhe ju do t’ju urrejnë të gjithë për shkak të Emrit tim, porse, kush të qëndrojë deri në fund, ai do të shëlbohet” (Mt. 10, 21); dhe përsëri: “Mos mendoni se erdha të sjell paqen mbi tokë. Nuk erdha të sjell paqen, po shpatën. Sepse erdha të ndaj djalin prej të atit, vajzën prej s’ëmës, të renë prej vjehrrës. Njeriu do t’i ketë armiq familjarët e vet” (Mt. 10, 34-36; Khs. Mk. 7, 6).
Të gjitha kohërat e persekutimit provokojnë drama të shumta dhe të ashpra: zgjedhja është midis besnikërisë ose vdekjes; edhe jashtë kontekstit të persekutimit të dhunshëm, ne e dimë se shpesh është më e vështirë me familjen dhe miqtë më të ngushtë që dikush të dëshmojë bindjet e veta. Dhe ndonjëherë lotët e vërtetë mund të ndodhin në strukturën e familjes.
“Kush nuk e merr kryqin e vet e nuk vjen pas meje, nuk është i denjë për mua! Kush do ta ruajë jetën e vet, do ta humbë, e kush do ta bjerrë jetën e vet për shkakun tim, do ta rifitojë” (v.38-39).
"Merre kryqin e tij": çfarë mund të thotë kjo shprehje në gojën e Jezusit në atë kohë? Kryqëzimi ishte një dënim i zakonshëm kundër njerëzve që e shkelnin rendin publik. Qindra dhe madje mijëra kryqëzime u panë përgjatë rrugëve të Perandorisë Romake. Kjo torturë famëkeqe frymëzoi tmerr dhe ekspozoi ndaj përçmimit të turmave dhe të qeshurave të kalimtarëve atë që meritonte të shkëputej nga njerëzit. Për më tepër, ne e shohim se në kohën e dënimit të Krishtit, nuk bëhej fjalë për të kryqëzuar dikë brenda mureve të qytetit. Të gjithë e njihnin fjalinë nga Ligji i Përtërirë, sipas të cilit, kushdo që dënohej me vdekje në emër të Ligjit, mallkohej nga Zoti:
“Kur ndokush bën ndonjë mëkat për të cilin meriton dënimin me vdekje dhe vritet me varje në dru, le të mos lihet kufoma e tij në dru, por po atë ditë le të varroset, sepse i varuri është mallkim i Zotit. Mos e bëj të papastër tokën që Zoti, Hyji yt, ka për të ta dhënë për prone (Dt 21, 22-23).
Dhe le të kujtojmë përsëri Ps.22, 7-10:
“ Vërtet unë jam krimb e jo njeri, turpësi e njerëzve, përbuzje e popullit.
Gjithkush më shikon, më përqesh, shtrembërojnë buzët, luajnë me kokë:
“Shpresoi në Zotin: le ta lirojë, le ta shpëtojë sepse i pëlqen Atij!”
E, pra, ti më nxore nga kraharori i nënës, ti më bëje të sigurt në prehrin e nënës sime”.
Jezusi shpreh këtu vetëdijen që ka për persekutimin që e pret atë dhe të gjithë ata që do ta ndjekin. Sepse, nëse dishepujt shkojnë deri në fund të dëshmisë, ata në mënyrë të pashmangshme do të rrezikojnë të përplasen me autoritetet. Ata do të duhet të pranojnë të keqkuptohen, të poshtërohen. Ai u tha atyre:
"T’ju bjerë ndër mend fjala që ju thashë:
nuk është shërbëtori më i madh se zotëria i tij.
Nëse mua më salvuan
edhe ju do t’ju salvojnë;
nëse fjalën time e mbajtën,
edhe tuajën do ta mbajnë” (Gj. 15, 20).
“Kush ju pranon ju, më pranon mua; e kush më pranon mua, pranon Atë që më dërgoi mua” (v. 40). Më duket se kjo fjali ka për qëllim t'i forcojë apostujt, sikur ai t'u thoshte:
"Të gjitha këto rreziqe për Ungjillin ju sjellin më pranë meje dhe Atit tim”
“Kush e pranon profetin pse është profet, do të marrë shpërblimin që i takon profetit; kush e pranon të drejtin, pse është i drejtë, do të marrë shpërblimin që i takon të drejtit.
Kush ia jep ndonjërit prej këtyre të vegjëlve, madje edhe një gotë uji të freskët, pse është nxënësi im, për të vërtetë po ju them: nuk do t’i humbë shpërblimi!” (v.41-42)
Në pamje të parë, këtu kemi të drejtë në këndvështrimin e shpërblimit, të dhënies dhe të marrjes; por jo, sepse nuk jemi në domenin e të pasurit; pasi në dashuri nuk ka llogari. Ajo që Perëndia na jep, nuk është e matshme; është në sferën e qenies. Është jeta e përjetshme, domethënë jeta në intimitetin me të. Të gjithë shenjtorët dëshmojnë për një cilësi lumturie, jo për një sasi të mirë. Madje, edhe nga ana njerëzore, ata që jetojnë një marrëdhënie të vërtetë dashurie, cilado qoftë ajo, e dinë se ta kesh atë nuk ka vlerë në krahasim me thellësinë e ndjenjave, dhe komunikimin mes qenieve. Vetë Jezusi e thotë pak më tej:
“Edhe kushdo që të lërë, për dashuri të emrit tim, shtëpi ose vëllezër, ose motra, ose babë ose nënë, ose grua ose fëmijë, ose ara, do të marrë njëqind për një dhe do të fitojë jetën e pasosur (Mt.19,29).
Shën Pali në Fi, 3, 7-12 shpreh këtë përvojë:
7 Por të gjitha këto që i mbaja si përparësi, tani i çmoj si një bjerrje për shkak të Krishtit. 8 Madje unë çmoj gjithçka si dëm në krahasim me më të madhen të mirë: me njohjen e Jezu Krishtit, Zotit tim. Për të kam bjerrë çdo gjë dhe të gjitha i çmoj si llom, me qëllim që të fitoj Krishtin 9 dhe të gjendem në Të ‑ jo me drejtësinë time ‑ me atë që vjen nga Ligji, por me atë që vjen nga feja në Krishtin, me drejtësinë që vjen nga Hyji, e themeluar në fe ‑ 10 që ta njoh atë dhe fuqinë e ngjalljes së tij me pjesëmarrjen në vuajtjet e tij, që të bëhem i ngjashëm me Të në vdekjen e tij, 11 që në ndonjë mënyrë të mund ta arrij ngjalljen e të vdekurve.
12 Jo, si t’ia kisha arritur,
as, si të isha bërë i përsosur,
por ‑ vrapoj që, në ndonjë mënyrë, të mund ta zë,
sepse edhe vetë kam qenë zënë prej Krishtit [Jezus]”.
Citimi është shumë e gjatë, por është e domosdoshme dhe e qartë për tëna thënë cili është qëlimi I jetës tone të krishterë
"Vetë kam qenë zënë prej Krishtit Jezus", thotë Shën Pali. Kjo është sfida, një sfidë jetike. Dhe kjo është, ndoshta, lidhja midis të gjitha këtyre frazave të Jezusit: "Vetë kam qenë zënë prej Krishti Jezus" si në qoftë se një zjarr i brendshëm do të frymëzonte të gjitha heqjet dorë që kërkon besnikëria ndaj ungjillit: heqja dorë nga dashuritë e rreme, nga lavdia e njerëzve që ështënjë kotësi, për ta pasur Atë, Jezusin. Këtu dëgjojmë jehonën e Lumturive: “Të lumët ju kur t’ju shajnë e t’ju salvojnë dhe kur, për shkakun tim, t’i thonë të gjitha të zezat kundër jush, por në rrenë! Gëzohuni e galdoni, sepse i madh do të jetë shpërblimi juaj në qiell!” (Mt. 5, 11-12).

[ninoenina]

F. A. E DIELA 14 VITI A

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 14 Ord. VITI A

MË 9-7-2023.


UNGJILLI: Mt, 11, 25-30.

25 Në atë kohë Jezusi mori fjalën e tha:
“Po të bekoj, o Atë, Zotërues i qiellit e i dheut,
që i fshehe këto gjëra nga të dijshmit e nga të urtët,
e ua zbulove të vegjëlve.
26 Mirë, o Atë, pse të pëlqeu ty kështu!
27 Ati më dorëzoi mua gjithçka
dhe askush s’mund ta njohë Birin përveç Atit,
dhe askush s’mund ta njoh Atin, përveç Birit
e përveç atij kujt Biri do që t’ia zbulojë.
28 Ejani tek unë të gjithë ju që jeni të lodhur prej barrës së rëndë e unë do t’ju çlodh. 29 Merrni mbi vete zgjedhën time e pranoni t’ju mësoj unë që jam zemërbutë e i përvuajtur. Kështu do të gjeni pushim për shpirtrat tuaj, 30 sepse, vërtet, zgjedha ime është e ëmbël e barra ime e lehtë.”



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


Për të kuptuar Ungjillin e sotëm, duhet ta vendosim atë në momentin e vështirë që po përjeton Jezusi.
Ai ishte larguar nga Nazareti dhe ishte transferuar në Kapernaum.
Në fillim ai ishte pritur me entuziazëm nga populli, edhe sepse e kishte paraprirë dëshmia e dhënë nga Gjon Pagëzuesi, i cili ishte shumë i vlerësuar nga populli.
Skribët dhe farisenjtë e kishin parë gjithmonë me dyshim, por njerëzit e thjeshtë ishin në favor të tij.

Tani çfarë vërejmë?
Se në kapitujt 11 dhe 12 të Ungjillit të tij, Mateu na thotë se klima rreth Jezusit ka ndryshuar; shumë nuk e kuptojnë se çfarë propozon Jezusi, nuk e kuptojnë zgjedhjen e tij për të marrë anën e të varfërve, të mëkatarëve, të përjashtuarve, për të shkuar të festojë me taksambledhësit... dhe i pari që skandalizohet është vetë Gjon Pagëzuesi, i cili kishte thënë:
“Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr” (Mt. 3,10) dhe, kur të vijë Mesia: “Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm” (Mt, 3, 12).
Kjo do të thotë, që, sipas Gjonit, Mesia, duhet të vijë për t'i dhënë fund të gjithë të ligjve që janë në botë, por Jezusi që ai vetë e kishte spallur si Mesinë, tani nuk sillet sipas pritjeve të tij.
Për këtë Pagëzuesi fillon të futet në një krizë sepse konstaton që Jezusi nuk bën asgjë për të pastruar vendin nga të ligjtë, nga mëkatarët, por ai feston me ta. Jezusi do t’i dërgojë atij dike për të thënë: "Kujdes të mos skandalizohesh nga unë, sepse kam ardhur pikërisht për të përmbysur të gjitha bindjet që edhe ti, Gjon, i ke brendësuar". “Shkoni e tregojini Gjonit çka po dëgjoni e çka po shihni: Të verbërit po shohin, të shqeptit po ecin, të gërbulurit po pastrohen, të shurdhërit po dëgjojnë, të vdekurit po ngjallen, të varfërve po u predikohet Ungjilli. I lumi ai që nuk e bjerr besimin në mua!” (Mt.11,4-6).
Por jo vetëm Gjon Pagëzuesi, por edhe njerëzit që i ishin afruar Jezusit në mënyrë të favorshme, sepse prisnin shërime, mrekulli, donin të fitonin favore dhe e kërkonin interesin e tyre, një jetë më të mirë, dhe jo ideale të mëdha, filluan të largoheshin prej tij.
Kur Jezusi filloi të fliste për kthimin e zemrës, kur propozoi lumturitë e tij që ishin larg atyre lumturive që ata aspironin (domethënë të ndiheshin më të mirë, të pasuroheshin, të imponoheshin, të bënin karrierë, të jenë të shërbyer…) edhe ky Jezus filloi të interesonte njerëzit gjithnjë e më pak.
Është paksa si ajo që u ndodh edhe shumë të krishterëve që ishin besimtarë në një Zot të tyre, me shpresë që doo t’i kishte favorizuar, sepse iu luteshin atij dhe për këtë arsye në shkëmbim do të kishin fituar ato të mira që dëshironin për një jetë më të qetë e më të pasur, por kur ata hapën ungjillin dhe kuptuan se Jezusi ua propozonte atyre të vënë veten në sherbim të vellait, duke harruar veten për dashurinë ndaj të tjerëve, atëherë ky Jezus u bë më pak interesant, dhe entuziazmi i tyre u ftua shumë shpejt.
"Të mençurit dhe të diturit"… ata tashmë ishin të bindur se dinin gjithçka për fenë e tyre, se ishin tashmë të përsosur dhe për këtë, ishin të sigurt për bekimet e Jezusit, dhe për pranimin e priviligjuar nga ai sepse ishin udhëheqësit e popullit dhe ndiheshin të sigurt për shkak të njohurive të tyre për Mesinë... por, duke parë sjelljen e Jezusit, filluan të ndihen në rrezik dhe filluan ta shpifin Jezusin para njerëzve: ata thonë:
“Ky nuk i dëbon djajtë vetë, por e ndihmon Beelzebuli, kryetari i djajve” (Mt. 12,24). Me fjalë të ndryshmë: “Kini kujdes sepse Ai është në ujdi me Beelzebulin". Madje mendojnë se si ta vrasin, sepse e shohin të rrezikshëm për pozicionin e tyre.
Është momenti në të cilin Jezusi shqipton ato shprehje të ashpër ndaj Korazinit dhe Kapernaumit, këta dy qytete ku tashmë kishte kaluar gjysmën e jetës publike të tij duke u dhënë atyre mundësinë ta dëgjonin predikimin e tij, t’i shihnin shenjat dhe mrekullitë e tij, por kotë sepse nuk ishin kthyer në besim. Dhe Jezusi thotë: "Mjerë ti Korazin, mjerë ti Betsaida!"
Këto fjalët e Jezusit nuk janë një kërcënim, nuk i shqiptoi Jezusi për të dënuar e dërguar ata mëkatarë në ferr! Duhet të kuptohen mire!
"Mjerë" është përkthimi i fjalës hebraike "hoi" që është një vajtim për një të vdekur; përballë zisë, ata që janë të pikëlluar për një vdekje, i fusim duart në flokë dhe qajnë me dhimbjen, duke thënë: “Hoi”.
Atëherë, cili është kuptimi i fjalëve të Jezusi?
Jezusi thotë:
“Hoi Korazim, hoi Kapernaum, çfarë keni bërë? Nuk e kuptoni? Keni humbur rastin më e volitshëm, mundësinë më të mrekullueshme të historisë suaj, sepse nuk keni njohur momentin në të cilin Mesia ju ka vizituar!
Jemi në kontekstin që as të afërmit e tij nuk besojnë në të. Ungjilltarët na thonë se kanë ardhur nga Nazareti për ta sjellë në shtëpi dhe është momenti kur Jezusi do të thotë:
“Kam krijuar një familje të re; kjo është arsyeja pse u largova nga Nazareti” (Mt. 12, 46‑50).
Pikërisht në këtë kontekst, në këtë klimë mosbesimi, kontestimi, dështimi, Jezusi i ngre një lutje prekëse Atit.
Le ta dëgjojmë:
“Po të bekoj, o Atë, Zotërues i qiellit e i dheut,
që i fshehe këto gjëra nga të dijshmit e nga të urtët,
e ua zbulove të vegjëlve.
Mirë, o Atë, pse të pëlqeu ty kështu!
Ati më dorëzoi mua gjithçka
dhe askush s’mund ta njohë Birin përveç Atit,
dhe askush s’mund ta njoh Atin, përveç Birit
e përveç atij kujt Biri do që t’ia zbulojë” (v. 25-27).
Kemi parë që në Kapernaum gjërat po shkojnë keq për Jezusin: askush nuk e dëgjon më, nuk ka rëndësi për ta se çfarë predikon.
Çfarë ndodh kur ne gjendemi në të njëjtën situatë?
Dekurajohemi, fillojmë të ankohemi... shiko çfarë shoqërie, ata mendojnë vetëm të argëtohen, të dëfrehen, nuk u intereson predikimi i Ungjillit... edhe në komunitetin e krishterë jemi pak, shumë largohen, askush nuk merr seriozisht thjrrjen, pastaj ka skandale...Ne ankohemi, por Jezusi nuk ankohet, me intelligjencë kërkon një zgjidhje!
Çfarë bën ai në këtë situatë të dështimit të predikimit të tij, të punës së tij apostolike?
Ai e bekon Atin!
Çfarë do të thotë që ai e bekon Atin? Do të thotë që lartëson shprehjet gëzimi, sepse në dialogun me Perëndinë, me Atin, Jezusi ka kuptuar se Ati ka një plan për atë që po ndodh; është një situatë dështimi, por ka një plan i Perëndisë që Ai e zbuloi në lutje duke parë Atin, duke i parë gjërat ashtu siç i sheh Ati.
Jezusi e njeh dhe shpall me gëzim se ajo që ndodhi, hyn në planin e Atit dhe prandaj ka një kuptim të bukur e pozitiv; nëse në të njëjta situata, në momente të vështirë ku kalojmë edhe ne në mënyrë të pashmangshme, do të merrnim këtë qëndrim lavdërimi, nëse në lutje do të shkëputeshim nga vetvetja, nga ankthet, nga shqetësimet tona dhe ta linim veten t'i shohim gjërat ashtu siç i sheh Zoti, atëherë e gjithë jeta jonë do të ndryshonte, do të bëhej më e qetë, më e gëzuar, më e çlodhur, më ekuilibruar.
Sa bukur të shohim Jezusin të buzëqeshur, të ndritur, në një moment të vështirë, një moment që mund të kishte qenë dekurajues!

Jezusi e therret Perëndinë, Atin e tij.
Paganët e quanin Zotin baba, por kjo shprehje, në buzët e Jezusit ka një kuptim tjetër: 181 herë në Ungjitë është përdorur nga Jezusi dhe vetëm një herë ky emërtim shfaqet në buzët e Filipit kur gjatë darkës së fundit, i thotë Jezusit: "Na trego Atin".
Paganët, kur i drejtoheshin Zotit të tyre me këtë emër, donin t'i drejtoheshin krijuesit, por Zoti i tyre ishte një baba kapriçioz, i paparashikueshëm, kërkues: ai kërkonte t'i ofroheshin holokauste dhe sakrifica... Ati i Jezusit është plotësisht i ndryshëm, e quan baba sepse është ai që vetëm jep, nuk pret asgjë nga njeriu, nuk dëshiron t'i shërbejë atij njeriu, ai vetëm dëshiron që dhuratat e tij të pranohen, sepse njeriu është i lumtur vetëm duke i pranuar ato.
Jezusi na vuri në buzë shprehjen me të cilën iu drejtua Atit, emërtimin që është ai i fëmijës: "Abba", pikërisht për të na futur në këtë intimitet me Zotin, që të shohim çaste të vështira në një mënyrë të qetë, siç bëri gjithmonë Jezusi.
Ne e ndërlikuam jetën tonë duke shpikur ferrin, dënimet e Zotit për të cilat Jezusi nuk foli kurrë!
Le të përfshihemi në këtë intimitet që Jezusi pati me Perëndinë, le të njohim dhe të pranojmë se për këtë arsye erdhi në botë: Le të dimë e të kuptojmë se kemi një Atë Qiellor të cilit mund t'i drejtohemi: Ai na ngre lart në lutje dhe na bën t'i shohim gjërat si Ai i sheh ato.
Dhe Jezusi e quan Atin e vet: "Zotërues i qiellit e i dheut”.
Ai është Pantokratori, jo Zoti i plotfuqishëm, Zoti nuk është i gjithëfuqishëm, asnjëherë në Bibël nuk quhet i gjithëfuqishëm. Ai është Pantokrator, pra mban në dorë fatin e historisë, edhe kur sipas mendimit tonë del jashtë skemave të kritereve tona. Nëse e shohim Hyjin Atë me vështrimin e Zotit Jezusi, kuptojmë se historia udhëhiqet nga Zoti.
Si ndodh që Jezusi e bekon Atin? Për dy arsye, një negative dhe një pozitive.
E para është një arsye negative: "…ai ua fshehu këto gjëra të mençurve dhe të diturve".
Pyesim veten se cilat janë këto gjëra që nuk i kanë kuptuar të diturit?
Ai është Zoti që i do të gjithë fëmijët e tij, pa dallim mes të keqinjve dhe të mirëve në të vërtetë, Ai është një Zot që ka vëmendje të privilegjuar për të ligjtë, sepse ata janë më të palumturit, janë ata të cilëve të keqijtë po ua shkatërrojnë jetën dhe prandaj Zoti shqetësohet për ta sepse ai i do ata: Jezusi e urren të keqen, por çmendurisht e do secilin nga fëmijët e tij.
Të mençurit dhe inteligjentët e kohës së Jezusit nuk mund ta pranonin këtë, ata ishin të mbrojtur nga “mençuria” e tyre.
Pastaj ka edhe gjërat ë tjera: Zoti që nuk pret sakrifica, holokauste, nuk dëshiron asgjë për veten e tij, interesohet vetëm të shohë fëmijët e tij të lumtur, u jep atyre shpirtin e tij, jetën e tij, kështu që nëse ata mirëpresin Shpirtin dhe jetën e tij, marrëdhëniet me vëllezërit ndryshojnë.
Le të kujtojmë se çfarë thotë letra e parë e Gjonit: "Nëse Zoti na deshi kaq shumë, edhe ne duhet ta duam njëri-tjetrin".
Të mençurit dhe të urtët e kohës së Jezusit, nuk i kuptojnë këto gjëra: mendjet e tyre janë turbulluar nga “mençuria” e tyre. Nuk është se Zoti dëshiron t'i fshehë këto gjëra nga të mençurit, por fakti ndodh; ata që janë të mbrojtur nga mençuria e tyre, ata që tashmë janë të qetë dhe mendojnë se tashmë dinë gjithçka, nuk kanë nevojë për asgjë tjetër.
Pastaj ka një arsye tjetër, positive: kush e merr këtë zbulesë nga Zoti?
Ata janë “të vegjlit”. Të shënojmë mirë, jo injorantët, të vegjlit!
Sepse edhe injorantët mund të jenë të urtë dhe të ditur, pra nuk kanë nevojë për asgjë tjetër, ata tashmë dinë gjithçka.
Kemi të krishterë që mendojnë se tashmë dinë gjithçka dhe nuk kanë nevojë për katekizëm, mjafton ajo që mësuan si fëmijë deri në Kungimin e parë!
Këta janë njerëzit e mençur që janë të mbrojtur dhe nuk kuptojnë, ata nuk janë në gjendje të mirëpresin zbulesën e plotë që Jezusi dëshiron të na komunikojë.
Kjo nuk është një njohuri që fitohet me arsyetim, është një zbulesë që vjen nga Zoti si një dhuratë, është ajo që Jezusi i thotë Pjetrit:
“I lumi ti, o Simon, biri i Jonës, sepse këtë nuk ta zbuloi mishi e gjaku, por Ati im që është në qiell!” (Mt. 16,17).
Tani gëzimi i Jezusit: "Mirë, o Atë, pse të pëlqeu ty kështu!" (v.26).
Domethënë në atë që po ndodh, që të mençurit e kësaj bote e kanë refuzuar Ungjillin e shpallur nga Jezusi, e të vegjlit e kanë mirëpritur, Jezusi e kuptoj cili ishte plani i Atit, plani që u pëlqeu Atij e për të cilin edhe Biri do të kishte fijiuar veten!
Në Ungjitë, Jezusi mrekullohet dy herë, dhe hera e parë qe kur nuk është i mirëpritur në Nazaret! Ai mrekullohet për herë të dytë, përballë besimit të centurionit: nuk do ta priste një besim kaq të madh te një pagan.
Por ndoshta ai u mrekullua një herë të tretë, kur ndodhi diçka që ai nuk priste: kur pa se njerëzit e mençur të popullit të tij, njerëzit më të përgatitur, ata që i njihnin Shkrimet dhe i mësonin, ata që e praktikonin Trevatin me një zell të jashtëzakonshëm… për fat të keq nuk kuptuan asgjë për identitetin e tij, për projektin e tij për një njeri të ri dhe për një botë të re.
Për Jezusin ishte një surprise: në vend që ta pranonin predikimin e tij, e kishin kundërshtuar.
Arsyeja? Ata ishin të mbyllur në vetveten, në vetmjaftueshmërinë e tyre, në vetëreferencimin e tyre, nuk e ndienin nevojën për të ndryshuar, për të përparuar: u instaluan në sigurinë e tyre duke e ndjerë veten të drejtë dhe të shenjtë përpara Zotit dhe para njerëzve e mendonin të mjerë këdo që përpiqej t'i largonte nga pozicionet e tyre.
Në atë që ndodhi, Jezusi sheh atë që i pëlqeu Perëndisë, planin e Atit që përmbushet edhe në mes të përvojave të varfërisë, dobësisë dhe dështimit.
Mesazhi i parë për ne është pikërisht ky: duke njohur gjithmonë bukurinë e planit të Zotit, është e mundur për ne të shikojmë lart siç bën Jezusi dhe të lejojmë veten të ndriçohemi nga vështrimi i tij mbi botën.

Më pas ai përfundon duke thënë:
“Ati më dorëzoi mua gjithçka dhe askush s’mund ta njohë Birin përveç Atit, dhe askush s’mund ta njoh Atin, përveç Birit e përveç atij kujt Biri do që t’ia zbulojë” (v. 27).
Po, i vetmi që e njeh Atin është Ai, sepse është në harmoni të plotë të jetës me Atin dhe pastaj erdhi në botë pikërisht për ta zbuluar atë tek ne: askush tjetër përveç Jezusit nuk e njeh Atin dhe mund ta zbulojë Atë!
Tani Jezusi po u drejtohet atyre të vegjëlve që janë të hapur për të mirëpritur zbulesën që vjen nga qielli. Le të degjojme:
Ejani tek unë të gjithë ju që jeni të lodhur prej barrës së rëndë e unë do t’ju çlodh. Merrni mbi vete zgjedhën time e pranoni t’ju mësoj unë që jam zemërbutë e i përvuajtur. Kështu do të gjeni pushim për shpirtrat tuaj, sepse, vërtet, zgjedha ime është e ëmbël e barra ime e lehtë”(v. 28-30).
Të vegjlit, njerëzit e thjeshtë, kanë një zemër të hapur për të mirëpritur zbulesën që vjen nga qielli që Jezusi paraqet me mesazhin e tij. Këta njerëz Jezusi i sheh të lodhur dhe të shtypur dhe u thotë: "Ejani tek unë"; nuk thotë: “Ejani pas meje”, këtë ua tha dishepujve të parë kur i thirri ta ndiqnin! Këtu thotë: "Ejani tek unë"!
Ai që ra në dashuri të njerëzimit thotë: “Nuk dua të shoh njerëz të pakënaqur, të trishtuar dhe të shtypur, vini tek unë, vini në krahët e mi. Jeni në një situatë skllavërie dhe kush është ai që ju robëron?”.
Ata i bëjnë skllevër të tjerët: janë të mëdhenjtë, të urtët, inteligjentët, udhërrëfyesit shpirtërorë që u kanë ngarkuar barra të padurueshme njerëzve të thjeshtë... porosi, urdhëra, dispozita që nuk kanë të bëjnë fare me Fjalën e Zotit, por që rrjedhin nga tradita e njerëzve, që u imponojnë në emër të Zotit dhe Jezusi thotë për këta udhërrëfyesit që: "Ata nuk i prekin as me gisht". Me këto fjalët e fundit të ungjillit të sotëm Jezusi donte të thoshte se të gjitha këto porosi, urdhërat dhe dispozita duhet të eliminohen sepse krijionë vetëm dhimbje. Edhe anëtarët e grupëve fetare më të fortë në Palestinë, që mbeshtetëshin në Trevatin, nuk e praktikonin, “nuk i lëviznin as me gishtin e vogël”, por mjerësisht nuk u përpoqën ta çlironin këtë popull të thjeshtë.
Jezusi me këto fjalë e shpreh dëshirën e vet për t'i marrë ata njerëz të thjeshtë në krahët e tij, sepse Fjala e Perëndisë është për t'i bërë njerëzit të lumtur, jo për t'i shtypur; kur dikush nuk ndjen gëzim duke dëgjuar Fjalën e Zotit, duke jetuar Fjalën e Zotit, do të thotë se i është imponuar diçka që nuk vjen nga Zoti.
Kur duam të dimë nëse diçka vjen nga Zoti, mjafton ta shikojmë dëgjuesin në fytyrë: nëse buzëqeshin, nëse janë të lumtur, vjen nga Zoti; nëse dëgjuesit janë në trsistim, fjala e shpallur nuk vjen nga Zoti por nga njerëzit.
Edhe sot duhet të kontrollojmë nëse ndonjëherë nuk kemi ndjesinë e diçkaje që lodh, që shtyp, që nuk na bind, që nuk vjen nga fjala e Zotit, por nga njerëzit: nëse e kuptojmë le të bëjmë atë që Jezusi na thotë, le të lirohemi, le t’i lirojmë edhe të tjerët.
Ka kaq shumë tradita që nuk i bëjnë të lumtur ata që i praktikojnë: i praktikojnë të shtyrë nga tradita, sepse ato i bëjnë nga zakoni, sepse u kanë mësuar se është absolutisht e nevojshme të bëhet kjo gjë: por kjo mund të mos ketë fare lidhje me Ungjillin!
Le t'i referohemi Fjalës së Zotit dhe të shkojmë në krahët e Krishtit. E Ai na thotë:
"E unë do t’ju çlodh” (v..25). Unë do t'ju jap pushim, prehje.
Më këto fjalë flitet pikërisht për atë pushim nga toka e premtuar, i atyre që e lanë veten të hiqen nga skllavëria në Egjipt; Jezusi na fton ta bëjmë këtë eksod nga disa tradita drejt Fjalës çlirimtare që është zbulesa e tij.
Pastaj thotë: "Merrni mbi vete zgjedhën time” (v.28).
Jo zgjedha e ligjit: Tevrati u quajt zgjedha që duhej të mbartnin izraelitët; ne kujtojmë Pjetrin, kapitulli 15 i Veprave të Apostujve, kur ai bën fjalimin e tij dhe thotë:
" Atëherë, përse po e sprovoni Hyjin duke u vënë nxënësve në qafë zgjedhën, të cilën as etërit tanë as neve nuk mundëm ta mbartim? E në fund ne besojmë se shëlbohemi pikërisht sikurse edhe ata, në saje të hirit të Jezusit Zot” (Vap. 15,10).
Dhe ai e heq këtë zgjedhë, sepse dishepulli i Krishtit ka vetëm një zgjedhë, atë që ka mbartur Jezusi… zgjedha ime që është dashuria, nuk ka normë tjetër, nuk ka ligj tjetër përveç ligjit të dashurisë që është jeta e Shpirtit që na është dhënë dhe për këtë arsye, kushdo që e dëgjon dhe e ndjek këtë Shpirt është duke mbajtur zgjedhën e Jezusit.
Ai thotë: " …vërtet, zgjedha ime është e ëmbël e barra ime e lehtë” (v. 30).
Është më mirë të sqarohen termat që përdoren:
“e ëmbël” është është përkthimi i fjalës "restos" në greqisht. Fjala “Restos” nuk do të thotë “e ëmbël”, por do të thotë “që përshtatet mirë me atë që e mban”. Për çfarë arsye përshtatet? Sepse natyra jonë si fëmijë të Perëndisë është krijuar për këtë!
Kur na bëhet një kërkesë për dashuri, ne ndiejmë brenda nesh se jemi bërë të përshtatshëm për të dashur; kjo dashuri është zgjedha që i përshtatet personit tonë.
Pastaj Jezusi përfundon duke thënë: "Pranoni t’ju mësoj unë që jam zemërbutë e i përvuajtur” (v.29).
Ky është përkthimi i Simonit Filipaj, por tani disa biblat përkthejnë:
“Mësoni nga unë, sepse unë jam zemërbutë dhe i përulur nga zemra".

Çfarë do të thotë zemërbutë dhe i përulur?
Zemra është qendra nga e cila nisin të gjitha zgjedhjet: Hebrenjtë mendonin që qendra e nisjes së të gjitha zgjedhjeve ishte zemra; ndërsa ne tani mendojmë që qendra e nisjes së çdo vendim është koka, truri.
Zemra e Jezusit, që është zemra e Perëndisë, është e butë!
“E butë”, është përkthimi I fjalës greke "praüs": çfarë do të thotë?
Sigurisht që tregon njeriun e butë, njeriun që edhe nëse duhet të durojë dhunën dhe shtypjen, nuk i dorëzohet kurrë tundimit për të reaguar me dhunë, për t'u hakmarrë: ky është njeriu i butë, por nuk do të thotë një njeri i dorëhequr, që pranon gjithçka!
Jezusi është zemërbutë, por jetoi konflikte dramatike, nuk refuzoi të përballet me ata që donin të përjetësonin një botë të vjetër, një botë shtypëse, një botë çnjerëzore dhe këtë ndërhyrje e pagoi me jetën e tij.
Nëse do të kishte heshtur, e do të kishte kthyer në Nazaret, do ta kishin lënë vetëm. Jezusi i përjetoi këto konflikte, por me një zemër të butë, domethënë gjithmonë të udhëhequr vetëm nga dashuria.
Atëherë është "i përulur", "tapeinòs" në greqisht, çfarë do të thotë?
Fjala “i përulur” përcakton atë që shkon i përulur, që ul kokën, atë që thotë gjithmonë se është gati për të ndihmuar, atë që është gjithmonë i gatshëm të marrë urdhra e kur dikush i urdhëron diçka, ul kokën.
Jezusi është i përulur nga zemra, domethënë është "ai që shërben", ky është Perëndia ynë, jo ai që imagjinojmë.
Zoti është ai që kemi parë te Jezusi, ai qëi përkulet sepse është shërbëtor i njeriut.
Dhe atëherë kuptojmë se nëse e lëmë veten të udhëhiqemi nga Shpirti io dashurisë, kemi një zemër si ajo e Jezusit që është zemra e Perëndisë, edhe ne duhet të përulim kokën para kujtdo që na kërkon ndihmë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA 14Ord…VITI A.

MË 9-7-2023.

UNGJILLI: Mt. 11, 25 – 30.

25 Në atë kohë Jezusi mori fjalën e tha:
“Po të bekoj, o Atë, Zotërues i qiellit e i dheut,
që i fshehe këto gjëra nga të dijshmit e nga të urtët,
e ua zbulove të vegjëlve.
26 Mirë, o Atë, pse të pëlqeu ty kështu!
27 Ati më dorëzoi mua gjithçka
dhe askush s’mund ta njohë Birin përveç Atit,
dhe askush s’mund ta njoh Atin,
përveç Birit e përveç atij kujt Biri do që t’ia zbulojë.
28 Ejani tek unë të gjithë ju që jeni të lodhur prej barrës së rëndë e unë do t’ju çlodh. 29 Merrni mbi vete zgjedhën time e pranoni t’ju mësoj unë që jam zemërbutë e i përvuajtur. Kështu do të gjeni pushim për shpirtrat tuaj, 30 sepse, vërtet, zgjedha ime është e ëmbël e barra ime e lehtë”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


EJANI TEK UNË TË GJITHË YU

QË JENI TË LODHUR PREJ BARRËS SË RËNDË.

“Merrni mbi vete zgjedhën time” (V. 29), thotë Jezusi; (Këtë imazh e kemi hasur tashmë në një tekst nga libri i Eksodit që kemi lexuar për festën e Trinisë); atje e dinin shumë mirë se çfarë ishte zgjedha: një copë druri, shumë e rëndë, shumë e fortë, që lidhte dy kafshë, zakonisht dy qe, për të pluguar. Ata kombinojnë forcat e tyre dhe më i fuqishmi nga të dy vendos ritmin e tij edhe të tjetrit. Në kuptimin figurativ, "Merre zgjedhën" sugjeron pra iden që dikush t'i bashkohet dikujt tjetrit për të ecur me të njëjtin ritëm, duke bërë të njëjtën detyrë.
Aq sa kjo shprehje ishte bërë e zakonshme në Besëlidhjen e Vjetër dhe në Judaizëm për të evokuar Besëlidhjen midis Zotit dhe popullit të tij: kur dikush premtonte të "merrte zgjedhën e Tevratit", do të thoshte të angazhohej për të ndjekur Ligjin e Perëndisë, duke iu bindur Zotit, në një farë mënyrë; kuptohet se e gjithë forca e "skuadrës" së krijuar në këtë mënyrë vjen nga vetë Zoti! Për një hebre, pra, shërbimi i Tevratit nuk është një barrë shumë e rëndë, është rruga drejt lumturisë së vërtetë; Ben Sirac i Urti tha: “Do të gjeni në të (në praktikën e Ligjit) prehjen tuaj dhe do të bëhet gëzimi juaj (Si 6,28). Ndonjëherë njerëzit flisnin edhe për "gëzimin e zgjedhës!". Për të kuptuar më mirë, le të lexojmë dhe të meditojmë disa fjali nga libri i Siracidit:
“Në mbarim, në të (në Tevratin) do të gjesh paqen dhe do të të kthehet gëzim. Pranga e saja do të jenë për ty mbrojtje e forte dhe vargonjtë e saj stoli e lavdishme. Sepse mbi të është një stoli ari, vargjet e saj rripa pëllure të purport” (Si 6,29-31). “ Qafën tuaj vëreni nën zgjedhë, e shpirti juaj le ta panojë mësimin: është krejt afër e mund të gjendhet” (Si 51, 34).
Natyrisht për këtë po flet Jezusi dhe gjithashtu bën lidhjen midis zgjedhës së Tevratit dhe pushimit që Ai premton:
"… vërtet, zgjedha ime është e ëmbël e barra ime e lehtë” (v. 30). Merrni zgjedhën time, bëhuni dishepujt e mi, domethënë zbatoni urdhërimet e mia, dhe: “Kështu do të gjeni pushim për shpirtrat tuaj” (v. 29), do të gjeni prehje për shpirtin tuaj.
Por ne ndjejmë edhe në këto pak rreshta një prekje polemike: “Po, zgjedha ime është e lehtë për t'u mbajtur dhe barra ime është e lehtë”. Mënyra për të thënë: Zgjedha ime është e lehtë për t'u mbajtur, nuk është kështu për të gjithë. Për më tepër, Jezusi nuk heziton të thotë: “Ejani tek unë të gjithë ju që jeni të lodhur prej barrës së rëndë” Ejani tek unë, të gjithë ju që po mundoheni nën peshën e barrës”.
Në të vërtetë, disa farisenj, me anë të skrupujve, e kishin shndërruar praktikën e Ligjit të Perëndisë në një kortezh detyrimesh të bezdisshme; është për ta që Jezusi u tha turmave: “Në katedrën e Moisiut ndenjën skribët e farisenjtë. Pra, ju duhet t’i dëgjoni e të zbatoni gjithçka t’ju thonë, por mos bëni si bëjnë ata. Ata nuk veprojnë siç thonë. Ata lidhin barrë të rënda që mezi mund të barten dhe ua ngarkojnë njerëzve në krahë, kurse vetë as me gisht nuk i luajnë”. (Mt. 23,2-4).
Nga ana tjetër, shumica e njerëzve kishin vështirësi të mëdha në respektimin e të gjitha urdhërimeve që autoritetet fetare u kishin vendosur dhe ndjenin përbuzjen e të cilave ishin objekt.
Prandaj, Jezusi u sugjeron dishepujve të tij që të dorëzojnë këto barra tepër të rënda: “Ejani tek unë të gjithë ju që jeni të lodhur prej barrës së rëndë e unë do t’ju çlodh. Merrni mbi vete zgjedhën time e pranoni t’ju mësoj unë që jam zemërbutë e i përvuajtur. Kështu do të gjeni pushim për shpirtrat tuaj, sepse, vërtet, zgjedha ime është e ëmbël e barra ime e lehtë” (v. 28-30). Zgjedha e tij është thjesht ligji i dashurisë dhe është ai që na jep forcën për ta bërë këtë.
Për sa i përket pushimit, ishte gjithashtu një fjalë e njohur për dëgjuesit e Jezusit; për shembull, Besëlidhja e Vjetër e paraqiste Tokën e Premtuar si një vend pushimi të dhënë nga Perëndia popullit të tij. Dhe, si kundërvënie, kur populli ishte i pabesë ndaj ligjit, Psalmi 95 shprehte trishtimin e Zotit:
" 8 Oh sikur ta ndienit sot zërin e tij: “Mos e bëni zemrën tuaj gur porsi në Meribë,
9 porsi në ditë të Masës në shkretëtirë, kur etërit tuaj më vunë në sprovë: më provuan megjithëse i kishin parë veprat e mia.
10 Dyzet vjet më mërziti ajo brezni e thashë: ‘Popull zemërluhatshëm është ky,
11 që s’i njeh udhët e mia.’ Prandaj u përbetova në hidhërimin tim: ‘Askurrë s’do të hyjnë në prehjen time!’” Duke marrë këtë psalm, letra drejtuar Hebrenjve shpall një ditë të re kur, me Krishtin, do të hyjmë me siguri në prehjen e Perëndisë:
“ Të vrapojmë, pra, për të hyrë në atë Pushim, që asnjë të mos mbarojë pas shembullit të të njëjtës padëgjesë!” (Hb. 4,11). Le të nxitojmë, pra, të hyjmë në atë prehje.
Gjëja shumë e re në këtë ligjërim është se Jezusi e identifikon veten me Perëndinë: vetëm ai mund ta lejojë veten të thotë “Unë do t'ju jap pushim. Merrni mbi vete zgjedhën time, bëhuni dishepujt e mi dhe do të gjeni prehje për shpirtrat tuaj. Po, zgjedha ime është e lehtë për t'u mbajtur dhe barra ime është e lehtë”. Përfaqësuesit e fesë mund të mërziteshin vetëm nga këto vërejtje. Nga ana tjetër: “të gjithë ju që ishin të lodhur prej barrës së rëndë” gjetën çlodhje, pushim në krahët e Jezusit", për të përdorur shprehjen e Jezusit, tërhiqeshin nga qëndrimi i tij i respektit dhe i vëmendjes ndaj secilit: ai ishte "i butë dhe i përulur nga zemra". Janë ata që spontanisht e kuptuan se Zoti ishte aty. Kemi këtu një aplikim të lumtësisë së famshme: “Lum të varfërit në zemër, e tyre është mbretëria e qiejve”. "Zemërbutë dhe i përvuajtur": ungjilltari, duke raportuar këtë fjalë, sigurisht dëgjoi në to një jehonë të profecisë së Zakarias mbi mbretin zemërbutë dhe të përulur të hipur mbi një gomar (Za 9,9-10; krh leximin e parë )
Atëherë Jezusi mrekullohet: këta të varfër në zemër e kuptojnë mesazhin e tij aq thellë sa mund të vijë vetëm nga Ati: “Po të bekoj, o Atë, Zotërues i qiellit e i dheut, që i fshehe këto gjëra nga të dijshmit e nga të urtët, e ua zbulove të vegjëlve. Mirë, o Atë, pse të pëlqeu ty kështu!” (v. 25-26).
Jezusi do të përdorë të njëjtën gjuhë pak më vonë, kur edhe Pjetri, një njeri i thjeshtë, do t'i thotë: "Ti je Krishti, Biri i Perëndisë së gjallë" (Mt 16, 16), Jezusi do t'i thotë menjëherë: "I lumi ti, o Simon, biri i Jonës, sepse këtë nuk ta zbuloi mishi e gjaku, por Ati im që është në qiell! (Mt 16,17). Edhe një herë, Jezusi është pikërisht këtu në vijën e drejtë të Testamentit të Vjetër, i cili gjithmonë ka deklaruar me zë të lartë dhe qartë se e gjithë urtësia e vërtetë, e gjithë inteligjenca e vërtetë mund të vijë vetëm nga Zoti; kjo shprehet në mënyrën e vet nga imazhi shumë i bukur i librit të Zanafillës: pema e njohjes së asaj që na bën të lumtur apo të palumtur nuk është e arritshme për njeriun me forcën e tij. E thotë edhe libri i Jobit në një poezi të admirueshme kushtuar Urtësisë:
“ Mirë por Dija ku mendon se gjendet? Ku është vendi i Kuptimit? Përbërjen s’ia di njeriu, nuk gjendet në tokën e të gjallëve…
Nga, pra, Dija thua na vjen neve? Ku është vendi i Kuptimit? Mbetet fshehtë për sytë e të gjallëve, e fshehtë mbetet edhe për shpendë të qiellit! Humnera e vdekja thonë: ‘Vetëm zërin i kem’ dëgjuar!’
Vetëm Hyji ia di udhën, ku qëndron veç Ai e di!” (28,12…23).
Libri i Ben Sirakut e pohon atë që në vargun e tij të parë: "Çdo urti vjen prej Zotit Hyj, tek ai ka qenë gjithmonë dhe është pranë tij gjithherë" (Si 1,1).
Sa herë që Jezusi vihet përpara dëshmisë së besimit, ai shfaq gëzimin dhe mirënjohjen e tij ndaj Atit; "Në atë orë (ka të bëjë me kthimin nga misioni i shtatëdhjetë e dy dishepujve), Jezusi, nën ndikimin e Shpirtit Shenjt, klithi plot hare: “Të madhëroj, o Atë, Zotërues i qiellit e i tokës, pse ua fshehe këto të urtëve e të mençurve e ua zbulove të vegjëlve! (Lk 10,21). Ungjilli na zbulon se çfarë është lutja e vërtetë e falënderimit: lumturia bijore që mrekullon me iniciativën e Perëndisë që u zbulohet njerëzve. Jezusi mrekullohet gjithashtu për intimitetin e ofruar nga Ati i tij: ai sodit bashkësinë e pabesueshme që i bashkon Atin dhe Jezusin: “Ati më dorëzoi mua gjithçka dhe askush s’mund ta njohë Birin përveç Atit, dhe askush s’mund ta njoh Atin, përveç Birit e përveç atij kujt Biri do që t’ia zbulojë”. Këtu, Ungjilli i Mateut i afrohet meditimeve të Ungjillit të Gjonit: “Unë dhe Ati jemi NJË... Kush më ka parë mua, ka parë Atin”. Le të meditojmë Gj. 14, 4-11:
“8 Filipi i tha: “Zotëri, na e dëfto Atin e na mjafton!” 9 “O Filip ‑ i tha Jezusi ‑ kaq shumë kohë jam me ju e nuk më njohe ende? Kush më ka parë mua, ka parë edhe Atin. Si thua, pra: ‘Na e dëfto Atin!’ 10 Po a nuk beson se unë jam në Atin e Ati është në mua? Fjalët që jua them, nuk jua them prej vetvetes: Ati që banon në mua i kryen veprat e veta. 11 Më besoni mua: Unë jam në Atin dhe Ati është në mua. Përndryshe, besoni për shkak të vetë veprave!”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA 14 Ord. VITI A.

MË 9-7-2023.

LEX. I PARË: Zk. 9,9-10.

9 Gëzo me gjithë shpirt, Bija e Sionit, galdo, Bija e Jerusalemit, ja, mbreti yt, po vjen te ti: është i drejtë e Shpëtimtar, por i përvuajtur e në shpinë të gomarit, në shpinë të gaçit, zogut të gomarit!
10 Nga Efraimi do ta zhdukë karrocën, kalin nga Jerusalemi. Do të copëtohet harku i luftës. Kombeve do t’u shpallë paqen. Sundimi i tij prej detit në det prej Lumit në skajet e tokës!


LECTIO DIVINA- MEDITIM – LUTJE.

NJË PORTRET I RI I MESISË.

Vërejtje e parë: shprehja "bijë e Sionit" ose "bijë e Jeruzalemit" nuk përcakton një person të saktë, një vajzë apo njhë grua të re që do të ishte nga Jeruzalemi (Sion ose Jerusalem, është e njëjta gjë). Kjo shprehje i referohet vetë qytetit; është tamam sikur profeti të ketë thënë: “Jeruzalem, gëzohu”. Dhe pse duhet të gëzohet Jeruzalemi? Kjo më sjell në vërejtjen time të dytë: sepse, pikërisht, nuk është koha për gëzim! Vërejtje e dytë: toni i përgjithshëm i këtyre vargjeve është triumfues; por ne e dimë shumë mirë se është gjithmonë një shenjë e kohëve të vështira: ky predikim i Zakarisë sigurisht u shqiptua në kohë lufte: është ai që quhet orakull ngushëllimi. Kjo shpjegon fraza të tilla si
“Ky mbret do të bëjë që qerret e luftës të zhduken nga Efraimi dhe kuajt e luftës nga Jeruzalemi; ai do të thyejë harkun e luftës dhe do t'u shpallë paqen kombeve”.
Ky tekst me sa duket u shkrua në fillimet e dominimit grek në Palestinë (pra rreth vitit 330) pas pushtimeve rrufe të Aleksandrit; është një kohë kur, më shumë se kurrë, njerëzit duhet të presin duke shpresuar në ndërhyrjen e Zotit.
E marr këtë njoftim nga Zakaria: termat që ai përdor janë ato që zakonisht përcaktojnë Mesinë. Pritej një mbret që do të sillte drejtësi dhe paqe për të gjithë. Kjo është pikërisht ajo që premton Zakaria: “Ja mbreti yt që vjen te ti; ai është i drejtë dhe fitimtar...” Ky mbret do të zhdukë qerret e luftës nga Efraimi dhe kuajt e luftës nga Jeruzalemi; ai do të thyejë harkun e luftës... Dominimi i tij do të shtrihet nga deti në det dhe nga Eufrati në skajin tjetër të vendit”. Deri më tani, nuk ka asgjë veçanërisht të re në fjalët e Zakarisë; fjalë të tjera profetike ose psalme tashmë thonë pak a shumë të njëjtën gjë; për shembull, po ju kujtoj disa vargje nga Psalmi 72, 1-2.8:
“O Hyj, jepja mbretit gjyqin tend dhe drejtësinë tënde birit të mbretit, që ta gjykojë popullin tënd me drejtësi e skamnorëve të tu t’u japë të drejtën… Do të sundojë prej detit në det, prej Lumit e deri në skajin e botës”.
Ajo që është e jashtëzakonshme dhe një gjë e re në fjalët e Zakarisë është që ai e shpalli këtë mesazh shprese pikërisht në një kohë kur do të kishte pasur arsye të mira dhe të shumta për të menduar se çdo shpresë ishte humbur.
Por unë kam lënë mënjanë deri tani tre pohime të Zakarisë; i pari nuk është saktësisht i ri, por vlen që të përmendet: "Ai do t'u shpallë paqen kombeve". Vetëm nga Mërgimi në Babiloni populli hebre kuptoi se plani i Zotit e përfshinte të gjithë njerëzimin.
Pohimi i dytë ështe:
"Ky mbret do të bëjë që Efraimi të zhduket qerret e luftës dhe nga Jeruzalemi kuajt e luftës...". Citimi i Efraimit dhe Jeruzalemit së bashku është një mënyrë e matur për të shpallur restaurimin dhe ribashkimin e mbretërisë së lashtë të Davidit; për momentin, kur ky tekst është shkruar, nuk ka mbetur shumë prej tij: Veriu (Efraimi) si Jugu (Jerusalemi) që prej kohësh e kishin humbur unitetin e tyre, gjithashtu kanë humbur të gjithë sovranitetin.


JEZUSI MESIA SIPAS MENDIMIT TË ZAKARISË.

Së fundi, pohimi i tretë i Zakarisë është vërtet një risi: “Ja mbreti yt që vjen te ti: është i drejtë e Shpëtimtar, por i përvuajtur e në shpinë të gomarit, në shpinë të gaçit, zogut të gomarit!” (v.9). Tani gomari konsiderohej një kafshë modeste: pushtuesit e Aleksandrit kishin hipur mbi kafshë shumë më të mirë. Dhe në vetë Jerusalem, mbreti Salomon e kishte futur kalin si një kafshë për luftë dhe gjithashtu për paradë; ai është lavdëruar mjaftueshëm për shijen e tij për madhështinë. Edhe Hebrenjtë e kohës së Salomonit nuk ishim mësuar të shihnin një mbret të hipur mbi një gomar.
Isaia, është e vërtetë, kishte parë tashmë një Mesia të përulur: ai shpalli një Shërbëtor të Perëndisë, të përulur dhe besnik, i cili do të kryejë veprën e Perëndisë dhe nuk do të ngurrojë të përballet me persekutimin; ai do ta vuajë mundime, por është në vuajtjen e tij që populli i tij do të gjejë rrugën drejt paqes dhe pajtimit me Zotin. (Ishte në këngët e Shërbëtorit: Is 50.6; 53.7).
Duhet të theksohet se Shërbëtori i Isaisë absolutisht nuk mban titullin mbret, por megjithatë ai paraqitet si Mesia, në kuptimin, nga njëra anë, se ai e kryen mirë punën e Mesisë së pritur dhe, nga ana tjetër se ai është i mbushur me Shpirtin e Perëndisë siç duhet të jetë Mesia. Përkundrazi, Mesia i Zakarisë paraqitet menjëherë si Mbret: prandaj ai përfaqëson pritshmërinë tradicionale të Mbretit-Mesisë; por risia e tekstit të Zakarisë është se ai e bashkon këtë pritje tradicionale të Mbretit-Mesisë me atë të përulësisë së Shërbëtorit të përshkruar nga Isaia: meqenëse mbreti i tij është i përulur, nuk ëndërron më madhështi, luftë, pushtet; vetëm një gjë ka rëndësi për të: të vendosë paqen për popullin e tij.
Katër tregimet e hyrjes triumfale të Jezusit në Jerusalem i ngjajnë shumë ardhjes së këtij mbreti të Zakarisë të hipur mbi një gomar. Mateu (Mt. 21,5) dhe Gjoni (Gj. 12,15) madje e citojnë shprehimisht këtë pasazh. Ndoshta vetë Jezusi ua citoi këtë tekst dishepujve në rrugën për në Emausin? Meqenëse Luka na thotë se ai rilexoi me ta në Shkrimet e shenjta gjithçka Mesia kishte për të bërë: “O të pamend e të ngadalshëm që të besoni gjithçka paralajmëruan profetët! 26 Po a nuk u desh që Mesia t’i pësojë të gjitha e kështu të hyjë në lavdinë e vet?” 27 E, që nga Moisiu e të gjithë profetët, u shtjelloi krejt çka flitet në Shkrimin shenjtë për të”(Lk 24,25-27). Natyrisht, ky tekst ka të bëjë vërtet me Mesinë, por në një mënyrë të re për kohën e tij.
Pse janë kaq të interesuar Ungjijtë për këtë tekst të Zakarisë? Sepse, fillimisht pas vdekjes dhe Ringjalljes së Jezusit, apostujt u përballën me një mister të pashpjegueshëm: për ata, që ishin dëshmitarë të Ringjalljes së Jezusit, nuk kishte dyshim se ai ishte Mesia; por ai ishte i butë, i përulur dhe paqësor, domethënë shumë ndryshëm nga mbreti triumfues që ata imagjinonin spontanisht. Ishte atëherë që ky tekst i Zakarisë (ashtu si këngët e Shërbëtorit të Isaisë) iu shfaq atyre si një rrugë për të hyrë në "kuptimin e Shkrimeve".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA 14 Ord..VITI A

MË 9-7- 2023.


PSALMI 145, 1-2.8-11.13-14.

1 Unë do të të përlëvdoj, o Perëndia im dhe Mbreti im, dhe do të bekoj emrin tënd përjetë. 2 Do të të bekoj çdo ditë dhe do të lëvdoj emrin tënd përjetë.
8 Zoti është i dhemshur dhe mëshirplot, i ngadalshëm në zemërim dhe i madh në mirësi. 9 Zoti është i mirë me të gjithë dhe plot dhemshuri për të gjitha veprat e tij.
10 Tërë veprat e tua do të të kremtojnë, o Zot, dhe shenjtorët e tu do të të bekojnë. 11 Ata do të flasin për lavdinë e mbretërisë sate dhe do të tregojnë për fuqinë tënde, 13 Mbretëria jote është një mbretëri përjet dhe sundimi yt vazhdon brez pas brezi. 14 Zoti përkrah tërë ata që rrëzohen dhe ngre përsëri në këmbë tërë ata që janë rrëzuar.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


MIRËSIA E ZOTIT ËSHTË PËR TË GJITHË

Dihet mirë se i gjithë psalteri në hebraisht quhet "lavdërim"; por ky psalm specifik është i vetmi në psalter që titullohet "lavdërim": që justifikohet nga fjalori dhe toni i mahnitur i vargjeve që sapo dëgjuam; dhe shkaku i veçantë i lavdërimit është mbretërimi i Perëndisë së Besëlidhjes; me rastin e një kremtimi të rinovimit të Besëlidhjes, Izraeli sodit mbretin që i dha mbrojtjen e tij, pa pagesë, pa merita nga ana e tij. Prandaj nuk habitemi për rëndësinë e fjalorit mbretëror:
"Unë do të të lartësoj, o Zoti im, mbreti im"...
dhe përsëri:
"besnikët e tu do të flasin për lavdinë e mbretërimit tënd,
do të flasin për bëmat e tua".
Meqenëse është një psalm falënderimi për Aleancën, është ai që quhet një psalm "alfabetik": një mënyrë për të thënë: "Gjithë jetën, nga A në Z, (në hebraisht nga Aleph në Tav) është larë në Besëlidhje, në butësinë e Perëndisë. Vërejtje e dytë për formën: paralelizmi nga një rresht në tjetrin i çdo vargu është veçanërisht i theksuar: ia vlen ta lexojmë me dy zëra ose dy kore të alternuara.
Si gjithmonë, ky paralelizëm është mësimdhënës: për shembull, ballafaqimi i dy vargjeve të fundit që na ofron liturgjia e kësaj të diele është befasuese në pamje të parë: "Zoti është i vërtetë në gjithçka që thotë,
besnik në gjithçka që bën
ZOTI mbështet ata që rrëzohen,
ai ngre të gjithë të dërrmuarit” (v. 13-14)
Pak më tutje, dy vargje të tjera ofrojnë pikërisht të njëjtin paralelizëm:
"Zoti është i drejtë në të gjitha rrugët e tij,
besnik në gjithçka që bën
Ai është afër atyre që e thërrasin,
të gjithë atyre që thërrasin me të vërtetën” (v. 17-18).
Kjo do të thotë se drejtësia e Zotit, e vërteta e tij, besnikëria e Zotit nuk janë gjë tjetër veçse mëshira e tij; kjo do të thotë gjithashtu se drejtësia më e madhe në botë nuk është ajo e ekuilibrit, është ajo e dashurisë! Kjo do të thotë më në fund se nëse jetojmë "sipas Shpirtit të Perëndisë" siç na rekomandon Shën Pali, në letrën drejtuar Romakëve (shih leximin e dytë të kësaj të diele), do të nisemi në rrugën e kësaj drejtësie të çuditshme, që është sinonim i mëshirës.
Sepse Mbreti në fjalë këtu nuk është një mbret si ata që njohim në tokë. Ai është një mbret i plotfuqishëm dhe i mirë: ai dëshiron vetëm lumturinë tonë... Ky është zbulimi që Izraeli ka bërë gjatë gjithë historisë së tij. Kur flasim për fuqinë e këtij mbreti që nuk është e ngjashme me atë të askuit tjetër, ne e dimë se fuqia e tij është vetëm dashuria: " Zoti është i dhemshur dhe mëshirplot,
i ngadalshëm në zemërim dhe i madh në mirësi.
Zoti është i mirë me të gjithë
dhe plot dhemshuri për të gjitha veprat e tij” (v.8-9).
Këtë psalm do ta gjejmë në liturgjinë e të dielës së tetëmbëdhjetë; në atë të diele do të ndalemi në meditim te vargu 8:
“Zoti është i butë dhe i mëshirshëm,
i ngadalshëm në zemërim dhe plot dashuri”
që është jehona e zbulesës së Perëndisë ndaj Moisiut në Sinai (Dal. 34.6).
Vetë teksti i Eksodit lexohet për festën e Trinisë së Shenjtë në vitin A.
Kjo është përmbledhja më e mirë që dikush mund të bëjë për të gjithë zbulesën biblike: dhe këtu Izraeli flet nga përvoja: sa herë, veçanërisht gjatë Mërgimit në Babiloni, ai nuk iu lut Perëndisë së tij dhe nuk iu lut të merrte faljen e tij dhe kthimin e tij?.. Tani e tutje, populli i mbledhur në tempullin e rindërtuar, këndon me gjithë zemër:

“10 Tërë veprat e tua do të të kremtojnë, o Zot,
dhe shenjtorët e tu do të të bekojnë.
11 Ata do të flasin për lavdinë e mbretërisë sate
dhe do të tregojnë për fuqinë tënde,
12 për t`u bërë të njohura bijve të njerëzve mrekullitë e tua dhe shkëlqimin e madhërishëm të mbretërisë sate. 13 Mbretëria jote është një mbretëri përjet
dhe sundimi yt vazhdon brez pas brezi”.



ÇDO DITË DO TË TË BEKOJ!

Dhe misioni i tij, ai e di, është ta këndojë me zë të lartë që të gjithë ta dinë: pasurinë e faljes, butësinë dhe mëshirën e Zotit, ato janë për të gjithë!
“Zoti është i mirë me të gjithë
dhe plot dhemshuri për të gjitha veprat e tij” (v.9-10).
Me të vërtetë, mirësia e Zotit është për të gjithë
dhe butësia e tij për të gjitha veprat e tij.
Këtë universalitet të projektit të Zotit, njerëzit e Besdëlidhjes së Vjetër e kishin kuptuar pak nga pak: Zoti e do gjithë njerëzimin dhe projektin e tij të dashurisë, "plani i tij dashamirës" ka të bëjë me gjithë njerëzimin dhe gjithë krijimin.
Për ne të krishterët, që e kemi rilexuar profecinë e Zakarisë (në leximin e parë këtë të diel), këndimi i këtij psalmi është i habitshëm: Zakaria vizaton portretin e Mesisë që do të vijë; si shumica e judenjve, ai e sheh atë si një mbret, një pasardhës të Davidit; por ky mbret, në vend që të kërkojë interesin e tij dhe të kënaqë ëndrrat e tij të madhështisë dhe pushtimit, do t'i kushtohet ekskluzivisht shërbimit të popullit të tij: ai do t'i heshtë armët përfundimisht; në këtë, ai do të jetë vërtet zbatuesi besnik i planeve të Perëndisë. Natyrisht, Jezusi i Nazaretit, zemërbutë dhe i përulur në zemrën, i përgjigjet mirë portretit të Zakarisë. Edhe më mbresëlënës është vargu i parë që merr një domethënie të re nëse mendojmë për Jezusin: "Unë do të të lartësoj, o Perëndia im, Mbreti im..." Sepse ai është me të vërtetë Perëndia dhe mbret, Mesia ynë.
Së fundi, nëse i referohemi tekstit të plotë të këtij psalmi, zbulojmë një marrëdhënie shumë të madhe me Atin tonë: për shembull, shprehja “Ati ynë” i drejtohet Zotit të njohur si Atë, edhe si mbret: një baba që është Perëndia i butësisë dhe keqardhjes për të cilën flet ky psalm... një mbret, objektivi i vetëm i të cilit është lumturia e të gjithë njerëzve. "Ati ynë...na jep...na fal...na çliro nga e keqja..."... ardhtë mbretëria jote, u bëftë vullneti yt edhe në tokë ashtu si në qiell..." sepse ne e dimë se vullneti i tij është, siç thotë Shën Pali, "që të gjithë njerëzit të shpëtohen dhe të arrijnë në njohjen e plotë të së vërtetës"(1Tim. 2,4).
Ne e kuptojmë se ky psalm 145 është bërë lutja e mëngjesit e njerëzve që ishin të parët që mësuan t'i flisnin Zotit si me një baba: për çifutin besimtar, mëngjesi (agimi i ditës së re) ngjall në mënyrë të papërmbajtshme agimin e DITËS definitive, asaj të botës që do të vijë, asaj të krijimit të rinovuar... Nëse shkojmë pak më tej në spiritualitetin hebre, Talmudi (mësimi i rabinëve të shekujve të parë pas J.C.), pohon se kushdo që reciton ky psalm tri herë në ditë, "mund të jetë i sigurt se ështëi bir i botës që do të vijë".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 15 Ord VITI A.

MË 16-7-2023


LEXIMI I PARË: Is. 55, 10-11.

10 Dhe sikurse zbret shiu e bora nga qielli
e atje nuk kthehet,
por e ujit tokën, e zbrun
dhe i jep fuqi të blerojë,
i jep bujkut farën dhe bukën për ushqim,
11 kështu edhe fjala ime që del prej gojës sime,
s’do të kthehet tek unë pa fryt,
pa pasë kryer gjithçka më pëlqen
dhe pa pasë zbatuar atë për çka e nisa.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


SHIU RIGJALLËRON TOKËN E THATË ME PËRFITIMET E VETA…

Siç bëjnë shpesh profetët, Isaia përdor një imazh me qëllim që njerëzit ta kuptojnë më mire mesazhin. Imazhi këtu është i shiut dhe borës. Në Babiloni ku ai është në mërgim me popullin e tij (në shekullin e 6-të p.e.s.), Populli në mërgim përjetoi përfitimet e shiut: një vend plot diell, si Izraeli apo si Babilonia, kërkon të lulëzojë përsëri që nga shiu i parë: "… sikurse zbret shiu e bora nga qielli e atje nuk kthehet, por e ujit tokën, e zbrun dhe i jep fuqi të blerojë, i jep bujkut farën dhe bukën për ushqim” (v. 9).
Profeti e përdor këtë imazh të efikasitetit për Fjalën e Perëndisë: “…kështu edhe fjala ime që del prej gojës sime, s’do të kthehet tek unë pa fryt, pa pasë kryer gjithçka më pëlqen dhe pa pasë zbatuar atë për çka e nisa” (v. 10).
Pse ai këmbëngul në efikasitetin e Fjalës së Perëndisë? Për dy arsye:
Arsyeja e parë, ai po shpall fundin e Mërgimit në Babiloni, kthimin në Jerusalem të të dëbuarve. Për pesëdhjetë vjet banorët e Jeruzalemit u internuan në Babiloni; por tani, koha e mërgimit mbaron, dhe Isaia ia premton Popullit, në emrin e Zotit, që do të lirohet shumë shpejt, do të ikë nga Babilonia.
Natyrisht, për të guxuar të besosh në një premtim të tillë, në një çlirim të pritur kaq gjatë, duhet të kesh besim në fjalën e Zotit. Ja përse Isaia është kaq i vendosur: “…fjala ime që del prej gojës sime, s’do të kthehet tek unë pa fryt, pa pasë kryer gjithçka më pëlqen dhe pa pasë zbatuar atë për çka e nisa”.
Kuptimi është se Fjala e Zotit, që del nga goja e tij, nuk do të kthehet tek Ai pa rezultat, pa bërë atë që atij I pëlqen, pa e kryer misionin e saj.
Nuk është për t'u habitur që vërejtje të tilla mbi efektivitetin e Fjalës së Perëndisë janë shprehur gjithmonë në momente të vështira të historisë së popullit të Izraelit. Këto janë momentet kur Populli duhet të mbajë besimin e tij. Për shembull, nga fillimi i Isaisë së dytë, gjejmë këtë fjali:
“Çdo njeri është bar, e tërë lavdia e tij porsi lulja e fushës;…
Thahet bari e bie lulja: kurse fjala e Zotit qëndron për amshim” (Is.40, 6…8).
Çdo mish është si bari, gjithë hiri i tij është si lulja e fushës: bari thahet dhe lulja thahet... Po, njerëzit janë si bari: bari thahet dhe lulja thahet, por fjala e Perëndisë tonë mbetet përjetë.
Ose përsëri, kapitulli i parë i Zanafillës, kjo poemë e gjatë e Krijimit, që u shkrua gjithashtu gjatë mërgimit në Babiloni, përsëritet disa herë:
"Zoti tha dhe u bë".
Të njëjtën këmbëngulje konstatojmë te profeti Jeremia, i cili gjithashtu predikonte në kohë ankthi; ai thotë në emër të Zotit:
“Unë rri zgjuar mbi fjalën time për ta zbatuar” (Jr 1,12). Kalimthi, përkujtoj që të dihet mirë se është e njëjta fjalë në hebraisht ("Davar") që do të thotë "fjalë" dhe "ngjarje".
Arsyeja e dytë për këmbënguljen e Isaisë për efektshmërinë e Fjalës së Perëndisë është dëshira e tij për të luftuar kundër idhujtarisë: sepse tundimi për të humbur besimin te Zoti u rilind pashmangshmërisht gjatë Mërgimit; ky është arsyetimi që dëgjojmë ndonjëherë: duke qenë se ne (populli i Jeruzalemit), jemi të mundur, të asgjësuar, ndoshta do të bënim më mirë t'u drejtoheshim perëndive të fitimtarëve, babilonasve në këtë rast. Të paktën ata kanë perëndi efektive!




FJALA E ZOTIT JEP FRYTE, E KRYEN MISIONIN E VET.

Në të vërtetë, tek Isaia e dytë, profeti i kohës së mërgimit, nuk do të çuditemi që gjejmë fjalët më të ashpra kundër idhujve të kombeve të tjera: me temën: Zoti ynë nuk i ngjan idhujve që janë pashpresë, memecë dhe nuk mund të bëjnë asgjë për ne. Po citoj një fjali prej saj:
“E vënë në krah edhe e mbartin dhe e vendosin në vend të vet. Aty qëndron, s’luan vendit të vet; nëse e thërrasin në ndihmë, s’përgjigjet, nga ngushtica askënd nuk shpëton!”(Is. 46, 7). Sado që t'i thërrasim atij (zotit të rremë), ai nuk përgjigjet, nuk shpëton askënd nga ankthi. Dhe nëse keni kuriozitetin të lexoni kapitullin 44 të Isaias, do të gjeni atje një zhvillim mjaft sarkastik mbi njerëzit e varfër që përdorin të njëjtin dru për të bërë zjarr dhe për të bërë statuja; dhe fatkeqsisht presin ndihmë nga keto statuja inerte që kanë bërë vete!
Duke i bërë jehonë kësaj, ju e dini këtë fjali nga Psalmi 115, 3-8:
“3 Hyji ynë është në qiell, ai bën gjithçka i pëlqen.
4 Idhujt e paganëve janë argjend e ar ‑ prodhim i dorës së njeriut.
5 Gojë kanë e nuk flasin, sy kanë e nuk shohin,
6 veshë kanë e nuk dëgjojnë, hundë kanë e nuk nuhasin.
7 Duar kanë e nuk prekin, këmbë kanë e nuk ecin, ‑ zë nuk qesin prej gurmazit të tyre!
8 Të tillë qofshin edhe ata që i punojnë, të gjithë ata që shpresojnë në ta!”
I rikthehem tekstit të sotëm:
“Fjala ime nuk do të më kthehet derisa të kryej misionin e saj”.
Ndalem te kjo fjalë: mision: Isaia kishte kuptuar një gjë, është se veçantia e madhe e fjalës së Zotit është të jetë një fjalë faljeje dhe pajtimi. Le të lexojmë vargjet që i paraprijnë tekstit tonë sot:
“6 Kërkojeni Zotin deri sa mund të gjendet, thirreni në ndihmë deri sa është afër!
7 Le ta lërë i patenzoni udhën e vet, njeriu i keq synimet e veta, le të kthehet te Zoti e ai do të ketë mëshirë për të, tek Hyji ynë që është bujar në falje.
8 Sepse mendimet tuaja, nuk janë mendimet e mia” (Is 55,6-8).
Misioni i përmendur në pasazhin e sotëm ("fjala ime nuk do të kthehet tek unë derisa të kem kryer misionin e saj") është pra një mision që konsiston në shpalljen e faljes së Zotit falas dhe në pajtimin e njerëzimit me të, me Zotin: Përkthejeni: Zoti do të përfundojë duke e pajtuar njerëzimin me veten. Më vonë, Shën Pali nuk do të thotë asgjë tjetër:
“3 Kjo gjë është e mirë dhe e pëlqyeshme para Hyjit, Shëlbuesit tonë, 4 vullneti i të cilit është që të shëlbohen të gjithë njerëzit dhe ta arrijnë njohjen e së vërtetës” (1 Tim. 2, 4).
Edhe nëse kjo nënkupton dërgimin e Fjalës në botë: “Ky është Birii im i dashur,…atë dëgjoni” (Mt,17, 5). Dishepujt, nga ana tjetër, dërgohen si ambasadorë pajtimi:
“18 Të gjitha e kanë burimin në Hyjin, i cili na pajtoi me vetvete me anë të Krishtit dhe neve na e besoi shërbesën e pajtimit. 19 Sepse Hyji nëpër Krishtin e pajtoi botën me vetvete, duke mos ua numëruar njerëzve fajet e tyre e duke na e besuar neve fjalën e pajtimit. 20 Jemi, pra, përfaqësuesit e Krishtit! Hyji ju qorton përmes nesh! Ju përbejmë në emër të Krishtit: Pajtohuni me Hyjin! (2 Kor 5,17-20). Fjala e mishëruar nuk u kthye tek Ati "pa rezultat... pa e kryer misionin e saj" të pajtimit.
Siç thotë letra drejtuar Hebrenjve:
“1 Pasi Hyji herë pas here dhe në mënyra të ndryshme, në të kaluarën, u ka folur etërve me anë të profetëve, 2 së fundi, në këto ditë, na foli edhe neve me anë të Birit, të cilin e bëri trashëgimtarin e të gjitha gjërave, nëpër të cilin edhe e krijoi gjithësinë. 3 Biri, që është pasqyrimi i Lavdisë dhe vula e qenies së Hyjit, që me të fuqishmen fjalën e vet mban gjithësinë, pasi e kreu pastrimin e mëkateve, ndenji në të djathtën e Madhërisë në qiell (Hb. 1,1-3).