Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 6 TË PASHKËS VITI B

MË 5-5-2024


LEXIMI I DYTË: 1 Gj. 4,7-10.

7 Të dashur, ta duam njëri-tjetrin, sepse dashuria vjen nga Hyji, dhe, secili që ka dashuri, ka lindur prej Hyjit dhe Hyjin e njeh. 8 Kush nuk ka dashuri, nuk e ka njohur Hyjin, sepse Hyji është dashuri. 9 Ja si u dëftua dashuria e Hyjit në ne: Hyji dërgoi në botë një të Vetmin Birin e vet që ne të jetojmë në saje të tij. 10 Dashuria përmbahet në këtë: Jo se ne e kemi dashur Hyjin, por – Ai na ka dashur ne dhe e ka dërguar Birin e vet si fli pajtuese për mëkatet tona.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

UBI CARITAS ET AMOR, DEUS IBI EST.


Ky tekst flet për dashurinë në çdo rresht, ose pothuajse! (Prandaj është në përputhje me leximet e tjera të kësaj të diele).

Megjithatë, ne nuk mund ta imagjinojmë se Shën Gjoni jeton në një komunitet rozë! Nëse ai flet kaq shumë për këtë, kjo është sepse nuk është aq e thjeshtë! Komuniteti të cilit ai i shkruan (ndoshta në fund të shekullit të parë) është në krizë. Profetët e rremë të të gjitha llojeve rrezikojnë t'i çojnë mendjet në rrugë të gabuar me diskutime të pafundme teologjike. Gjatë kësaj kohe, ne harrohen gjërat thelbësore. Në këtë tekst, Shën Gjoni e kthen bashkësinë e tij në thelbësoren, domethënë Zotin, domethënë Dashurinë. Nëse do të duhej ta përmbledhim këtë fragment, mund të themi: Zoti është dashuri, e gjithë dashuria njerëzore vjen nga Zoti. Ju kërkoni të njihni Zotin, thotë Gjoni, keni shumë të drejtë, por mos u humbni me të gjitha diskutimet tuaja për njohjen e Zotit: është shumë e thjeshtë, vini veten në një mendje me të. Meqenëse Zoti është Dashuri, gjithçka që është Dashuri në ju vjen nga Zoti; dhe sa herë që dashuroni, jeni në harmoni me Zotin.
Një këngë shumë e vjetër e Kishës thotë: “Ubi caritas et amor, Deus ibi est”; që do të thotë "Aty ku ka dashuri, është Zoti". Kjo fjali mund të nënshkruhet nga Gjoni, ai thotë të njëjtën gjë: “Ai që do, ka lindur nga Perëndia dhe e njeh Perëndinë. Ai që nuk do, nuk e ka njohur Perëndinë, sepse Zoti është dashuri”. Atje kemi një kriter jashtëzakonisht të thjeshtë dhe të qartë për të gjykuar gjithçka bëjmë dhe gjithçka shohim të bëjnë njerëzit. Ka një edukim të tërë që duhet të kemi para sysh! Dhe duket se ky është mësimi i madh që Shën Gjoni dëshiron t'u japë besimtarëve. Ndoshta ky është roli i besimtarëve: të jenë në vëzhgim, të zbulojnë gjithçka që është grimcë dashurie, shikime dashurie, gjeste dashurie dhe, çdo herë, të dinë të thonë "Zoti është atje".
Është në këtë kuptim, ndoshta, që Jezusi tha "mbretëria e Perëndisë është mes jush". Dhe kjo vlen çdo ditë, para syve tanë, në të gjithë sipërfaqen e globit, midis të rinjve dhe të moshuarve, në të gjitha racat dhe të gjitha fetë, përfshirë ata që nuk kanë fe. (Është Shën Gjoni ai që na e thotë këtë sot.)
Kjo do të thotë se nëse dimë t'i hapim sytë, Perëndia na është dhënë të mendojmë çdo ditë në një mijë mënyra. Testamenti i Vjetër tashmë e ka kuptuar shumë mirë se të njohësh Perëndinë dhe të duash janë e njëjta gjë dhe se ditën kur njerëzimi do ta njohë vërtet Perëndinë, do të jetohet në një mënyrë vlëllazërore duke dashur e respektuar të gjithë.
Isaia, për ta bërë të dëgjuar këtë mesazh, shpiku fabulën e tij të mrekullueshme të kafshëve:
“6 Ujku do të banojë me qengjin,
përbri kecit do të shtrihet leopardi,
viçi e këlyshi i luanit bashkë do të kullotin,
fëmija i vogël do t’i çojë e do t’i bjerë.
7 Lopa e arusha bashkë do të kullotin,
këlyshët e tyre së bashku do të rrinë,
luani kashtë do të hajë si kau.
8 Foshnja do të luajë
mbi vrimën e shlligës,
në strofullin e kapastrecit
fëmija dorën do ta futë.
9 S’do të bëhet dëm as s’do të vritet kush
në mbarë malin tim të shenjtë,
sepse plot do të mbushet vendi me dijen e Zotit,
porsi deti që mbushet me ujë” (Is. 11, 6-9).


DO TA NJOHIM ZOTIN TONË.

Ky ka qenë gjithmonë projekti i Zotit për njerëzimin, një projekt i harmonisë universale.
Pak më parë, në të njëjtën letër, Gjoni thotë:
“…kjo është shpallja që e dëgjuat që në fillim: që ta duam njëri-tjetrin!” (1 Gj. 3,11); ky është mesazhi që keni dëgjuar që në fillim: ta duam njëri-tjetrin, “që nga fillimi”, domethënë nga origjina. E kemi lexuar javën e kaluar, në të njëjtën letër të Gjonit:
“23 Ky është urdhri i tij: që të besojmë në Emrin e Birit të tij – në Jezu Krishtin dhe ta duam njëri-tjetrin, si Ai na urdhëroi. 24 Kush i mban urdhërimet e tij, mbetet në Hyjin dhe Hyji në të. Me këtë e dimë se Ai mbetet në ne: me anë të Shpirtit që na e ka dhënë” (1 Gj. 3,23-24). Ky është urdhërimi i tij: t'i përmbahemi me besim Birit të tij Jezu Krisht dhe ta duam njëri-tjetrin siç na urdhëroi ai. Dhe Gjoni vazhdon: “Ja si u dëftua dashuria e Hyjit në ne: Hyji dërgoi në botë një të Vetmin Birin e vet që ne të jetojmë në saje të tij” (4,9).
Në këto fjalë dëgjojmë diçka që lexojmë në ungjillin e Gjonit: “E kjo është jeta e pasosur:
që të njohin ty, Një të vetmin Hyjin e vërtetë,
dhe atë që dërgove, Jezu Krishtin” (Gj. 17,3). Të jetosh (në kuptimin e jetës së përjetshme) do të thotë të njohësh Perëndinë; dhe që ne ta njohim vërtet ashtu siç është, dhe jo siç e imagjinojmë ne, Ai dërgoi Birin e Tij. Për sa kohë që Perëndia është i padukshëm, si mund ta njohim vërtet Atë? Tek Jezusi, meqenëse Ai është njeri i krijuar nga Perëndia, ne më në fund e shohim Perëndinë në fytyrën e një njeriu dhe në gjestet e njeriut. "Perëndia dërgoi Birin e tij të vetëmlindurin në botë që ne të jetojmë nëpërmjet tij", domethënë që ta njohim Atë.
Gjatë gjithë jetës së tij, Jezusi zbuloi me fjalët dhe gjestet e tij se çfarë është dashuria e Perëndisë për njerëzimin: fjalë që lartësojnë dhe falin, gjeste që shërojnë dhe qetësojnë; mbrëmjen e fundit, Gjoni tregon se ai i la apostujt e tij me një gjest të fundit që flet më mirë se fjalët: “Jezusi, duke ditur se i erdhi koha të kalojë prej kësaj bote tek Ati, pasi i deshi të vetët ‑ ata që ishin në botë ‑ i deshi deri në pikën e fundit…” (Gj. 13,1).
“Duke ditur se Ati i ka dhënë të gjitha në duart e tij, se ka dalë nga Perëndia dhe po shkon drejt Perëndisë, Jezusi ngrihet nga tryeza, ul rrobën…” (Gj. 13,3).
Larja e këmbëve është në një farë mënyre nënshkrimi të jetës së tij: “ai doli nga Zoti... shkon drejt Zotit”, është vetë dashuria ajo që kishte ngritur tendën mes njerëzve; dhe gjëja e admirueshme e këtij teksti është mësimi që jep: nuk është “ndonëse është Zot”, nga mospërfillja, në një farë mënyre, që ai gjunjëzohet para njerëzve për të larë këmbët; është "sepse ai është Perëndia" që ai e vendos veten në shërbim të tyre. “13 Ju më quani: Mësues e Zotëri. Mirë thoni, sepse unë jam. 14 Nëse, pra, unë ‑ Zotëria dhe Mësuesi ‑ ju lava këmbët, duhet që edhe ju t’ia lani këmbët njëri‑tjetrit. 15 Ju dhashë shembull që, sikurse ju bëra unë juve, të bëni edhe ju” (Gj. 13,13-15).
Ky zbulim i fytyrës së vërtetë të Zotit ndryshon fytyrën e botës: deri atëherë ne besuam se Perëndia kishte llogari për të zgjidhur me njerëzimin mëkatar; për të marrë fshirjen e të gjitha këtyre mëkateve, besohej se është mirë të ofrohen flijime, viktima; në Jezu Krishtin, ne zbulojmë një Perëndi që është Dashuria dhe Falja, i cili nuk ka asnjë vlerësim për të zgjidhur, por që thjesht na kërkon të jemi si ai duke e dashur njëri-tjetrin” (Gj. 13,13).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DILA E 6 E PASHKËS VITI B

MË 5-5-2024.


UNGJILLI: Gj, 15,9-17.

9 Sikurse Ati më ka dashur mua, ashtu edhe unë ju kam dashur ju. Qëndroni në dashurinë time!
10 Nëse i mbani urdhërimet e mia, do të qëndroni në dashurinë time, sikurse edhe unë që i mbajta urdhërimet e Atit tim dhe qëndroj në të.
11 Jua thashë këto, që gëzimi im të jetë në ju e gëzimi juaj të jetë i plotë.
12 Ky është urdhri im: duajeni njëri‑tjetrin sikurse unë ju desha ju!
13 Dashuria më e madhe që ndokush mund të tregojë është: të japë jetën e vet për miqtë e vet.
14 Ju jeni miqtë e mi nëse bëni çka ju urdhëroj unë.
15 Nuk ju thërras më shërbëtorë, sepse shërbëtori nuk di çka bën zotëria i tij; unë ju quajta miq, sepse ju zbulova gjithçka që dëgjova prej Atit tim.
16 Ju nuk më zgjodhët mua, por unë ju zgjodha ju dhe ju caktova të shkoni e të jepni fryt e fryti juaj të qëndrojë; dhe që Ati t’ju japë çkado të kërkoni në Emër tim.
17 Këtë gjë ju urdhëroj; duajeni njëri‑tjetrin!”



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


ZOTI DO QË NE TË JETOJMË NË GËZIM.

“Jua thashë këto, që gëzimi im të jetë në ju e gëzimi juaj të jetë i plotë" (V.11). Ky është lajmi i mirë, që Jezusi shpalli për ne e që lexojmë sot në këtë tekst! Kur Krishti u flet apostujve të tij, është për t'i mbushur ata me gëzim. Dhe arsyeja për këtë gëzim është se jeta e Jezusit ishte vetëm dashuri, në imazhin e jetës së Atit, që është dashuri: "Sikurse Ati më ka dashur mua, ashtu edhe unë ju kam dashur ju. Qëndroni në dashurinë time" (v. 9). Ripërsëritet këtu një mësaxh që mund të lexojmë në leximin e dytë të kësaj të dielës: kur njerëzimi më në fund e njeh Zotin ashtu siç është, ata janë në gëzim, janë të lumtur. Sa më shumë që një person lexon Biblën, aq më shumë goditet nga fakti që Fjala e Zotit këmbëngulë në këtë mesaxh: problemi i vetëm i njerëzimit është që nuk e njeh Zotin, që ka mendime jo korektë për Të. Shumë herë njerëzit e marrin atë për një Gjykatës të tmerrshëm, kur ai është një Atë që gëzohet në gëzimin e fëmijëve të tij.
Nga Besilidhja e Vjetër e në vazhdim, puna e profetëve konsistonte në zbulimin e kësaj fytyre të vërtetë të Zotit, të butësisë së tij, dhe mëshirës së tij, siç thonë psalmet, një Zot që dëshiron të jetojmë në gëzim. Këtu janë disa fraza nga Isaia; për shembull: "Do të kthehen të shpërblyerit prej Zotit.
Do të hyjnë në Sion me britma gëzimi,
do t’u qeshë fytyra me gëzim të përhershëm,
do t’i shoqërojnë gëzimi e hareja,
do të zhduket trishtimi e dënesa" (Is 35,10) ...
"Por do të gëzohet e do të galdohet përgjithmonë në ato që unë po krijoj:
Jerusalemin do ta bëj gëzim, popullin e tij do ta bëj hare.
Do të galdoj mbi Jerusalem, do të kënaqem me popullin tim.
Në të më nuk do të dëgjohet zë vajtimi as zë dënesjeje" (Is 65,18-19).
Vini re se këto citime janë tekste të vona nga Besëlidhja e Vjetër, që do të thotë se Zbulesa tashmë ka bërë një rrugë të gjatë. Nga ana e tij, Sofonia këmbëngul në gëzimin e Perëndisë kur ai sheh që fëmijët e tij janë të lumtur :
"14 Këndo hareshëm, bija e Sionit, thuaja gëzueshëm këngës, o Izrael! Gëzo e galdo me gjithë zemër, ti, bija e Jerusalemit! 15 E tërhoq Zoti dënimin tënd, i shpërndau larg armiqtë e tu. Mbret i Izraelit është Zoti mes teje, s’ke pse më ta druash të keqen!
16 Jerusalemit atë ditë do t’i thuhet: “Frikë aspak mos ki, Sion, assesi të mos mpaken duart!
17 Në mesin tënd është Zoti Hyji yt, trim mbi trima Shpëtimtar! Do të galdojë për ty hareshëm, i përmalluar nga dashuria, do të kërcejë për ty me gëzim
18 porsi në ditë feste”(So. 3,14-18).
Fatkeqësisht, është e vështirë se mund ta besojmë një gjë të tille, që na duket sikur të jetë tepër e mirë. Vetëm në fund të kohës njerëzimi do ta njohë më në fund Zotin dhe për këtë arsye do të jetojë në gëzim. Kjo është arsyeja pse, në besëlidhjen e Vjetër, gëzimi gjithmonë paraqitet si një karakteristikë e shpëtimit që njerëzimi pret. Kur Zoti "Do ta ndikojë Shpirtin e tij mbi çdo njeri", siç thotë profeti Joel (3,1), atëherë ne do ta dimë se Zoti është dashuri dhe ne do të jemi në gëzim.



NJË GËZIM QË ASKUSH NUK DO TË NA MARRË.


Besëlidhja e Re thotë se çfarë gëzimi e ka shoqëruar tashmë ardhjen e Atij që erdhi t'u zbulojë njerëzve fytyrën e Zotit. Për shembull, në lidhje me lindjen e Gjon Pagëzuesit, engjëlli i tha Zakarisë: “Mos u tremb, Zakari! Lutja jote u pranua dhe Elizabeta, gruaja jote, do të lindë një djalë. Ti ngjitja emrin Gjon. 14 Do të gëzohesh e do të galdosh, po edhe shumë të tjerë do t’i gëzohen lindjes së tij”(Lk 1,13-14). Pastaj, për lindjen e Jezusit, engjëlli u tha barinjve: "“Mos kini frikë! Ja, unë po ju sjell një lajm të mirë: gëzim të madh për mbarë popullin! 11 Sot, në qytetin e Davidit ju lindi Shëlbuesi ‑ Krishti Zot!"(Lk, 2,10-11).
Padyshim, kjo është një temë që e shënoi shumë Gjonin; nga mbrëmja e fundit e Mjeshtrit të tij, ai (Jezusi) mbajti një ndjenjë të madhe gëzimi, më të fortë se Kalvari që ishte kaq afër. Për shembull:
" Ju dëgjuat se ju thashë:
‘Po shkoj dhe do të kthehem tek ju’.
Po të më donit, do të galdonit
se po shkoj tek Ati,
sepse Ati është më i madh se unë"(Gjn 14,28) ..." Për të vërtetë, për të vërtetë po ju them: ju do të qani e do të vajtoni e bota do të gëzojë.
Ju do të trishtoheni,
por trishtimi juaj do të kthehet në gëzim.
21 Gruaja, kur i lind fëmija, është në trishtim,
sepse i erdhi ora e saj,
porse, pasi i lind fëmija,
nuk i bie më ndërmend vuajtja
prej gëzimit që lindi një njeri në botë.
22 Kështu edhe ju: tani jeni të trishtuar,
por unë prapë do të vij t’ju shoh
e zemra juaj do të galdojë
dhe askush s’do t’jua marrë gëzimin tuaj.
23 Atë ditë nuk do të më pyetni më për asgjë.
Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
çdo gjë që t’i kërkoni Atit në emër tim,
do t’jua japë.
24 Deri tani asgjë nuk kërkuat në emër tim.
Kërkoni dhe do të merrni
që gëzimi juaj të jetë i plotë” (Gjn 16,20-24).
Dhe në lutjen e tij të fundit, Jezusi i tha Atit të tij:
"Tani po vij tek Ti e këto po i them ndërsa ende jam në botë, që ata ta kenë në vetvete gëzimin tim të plotë" (Gjn 17,13).
Nga ana e tyre, apostujt u premtojnë njerëzve gëzim: Shën Gjoni këmbëngul për këtë në letrat e tij: “ Po ju shkruajmë këto që gëzimi ynë të jetë i plotë"(1 Gjn 1,4) ..." Edhe pse kam shumë për t’iu shkruar, s’desha ta bëj këtë me letër e me ngjyrë, sepse shpresoj se do të vij te ju dhe do të flas gojarisht që gëzimi ynë të jetë i plotë" (2 Gjn, 12).
Ndoshta kështu i njohim profetët ose apostujt: janë ata që u zbulojnë njerëzve fytyrën e vërtetë të Zotit të gëzimit. Ata, kur të vijë ora e tyre, do të dëgjojnë veten e tyre duke thënë: Të lumtë, shërbëtor i mirë e besnik! Pse u dëftove besnik në gjëra të vogla, do të bëj të parë mbi pasuri të mëdha: hyr në gëzimin e zotërisë tënd!’" (Mt 25,21).

[ninoenina]

F.A. JAVA E DIELA E 6 TË PASHKËS VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 6 TË PASHKËS VITI B

MË 5-5-2024.

SHPALLJA E PASHKËS: NDIHEMI TË DASHUR, PRANDAJ DUAM.

Ne jemi të dashur, prandaj duam.
Baali, perëndia i madh i adhuruar në të gjithë Lindjen e Mesme të lashtë, ishte zoti i shiut, "kalorësi i reve" nga i cili varej pjelloria e fushave dhe e kafshëve. Edhe izraelitët i dogjën temjan dhe ranë në gjunjë, duke shkaktuar xhelozinë e Zotit dhe indinjatën e profetëve. Në Bibël, emri i tij shpesh shfaqet i shoqëruar nga ai i një vendi - Baal-Safon, Baal-Peor, Baal-Gad... - që korrespondon me malin në të cilin qëndronte shenjtërorja ku ai nderohej. Ashtu si ai, edhe hyjnitë e tjera të gjithë asaj zone gjeografike identifikoheshin me emrin e vendit ku shkonin besimtarët për t'i adhuruar.
Në këtë mjedis kulturor, është për t'u habitur që izraelitët e konceptuan Perëndinë e tyre si atë që e lidh emrin e tij jo me një vend, por me njerëzit: “Unë jam Hyji i atit tënd Abrahamit, Hyji i Izakut dhe Hyji i Jakobit” (Dal. 3,6); "Unë jam me ju - i përsërit shpesh popullit të tij - mos u humbni, sepse unë jam Zoti juaj" (Is 41,4).

Izraeli e kishte kuptuar që Zoti e lidhi zemrën e tij me njeriun, dhe kujdesej për popullin e tij, por ai e imagjinonte gjithashtu gati të ndëshkonte fajin e etërve tek fëmijët dhe tek fëmijët e fëmijëve, deri në brezin e tretë dhe të katërt":
“Zoti, Zoti, Hyji i mëshirshëm e i butë,
i durueshëm e shumë i mëshirshëm dhe i vërtetë,
që qëndron besnik me mijëra brezni,
që e duron fajin, kundërshtimin dhe mëkatin,
por nuk lë pa ndëshkuar asgjë;
që e ndëshkon paudhësinë e etërve në fëmijë,
madje në nipa ‑ në të tretën e në të katërtën brezni” (Dal. 34,6-7).
Ai kishte soditur punën e duarve të tij, por nuk e kishte parë ende fytyrën e Emmanuelit - Zoti me ne - dhe, mbi të gjitha, nuk e kishte zbuluar ende zemrën e tij.
Dishepulli që gjatë darkës mbështeti kokën në gjoksin e Zotit, na zbuloi se Zoti është dashuri, vetëm dashuri dhe se kushdo që do, është krijuar prej tij.
Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
"Kur ta kuptoj Dashurinë, do të mësoj të dua".


LEXIMI I PARË: Vap. 10,25-27.34-35.44-48)

25 Kur Pjetri arriti, Korneli i doli para e, duke rënë ndër këmbët e tij, e adhuroi. 26 Pjetri e ngriti në këmbë dhe i tha: “Çohu në këmbë se edhe vetë jam vetëm njeri!” 27 E, duke biseduar me të, hyri brenda, ku gjeti të bashkuar shumë njerëz…
34 Atëherë Pjetri mori fjalën e tha: “Tani me të vërtetë po e marr vesh se Hyji nuk i mban kujt krah, 35 përkundrazi ‑ në çdo kombësi i pëlqen ai që e ka frikën e tij dhe që e zbaton drejtësinë.
44 Ndërsa Pjetri ende po i thoshte këto fjalë, Shpirti Shenjt zbriti mbi të gjithë ata që po dëgjonin predikimin. 45 Besimtarët e rrethprerë që kishin ardhur me Pjetrin, u çuditën kur panë se edhe në paganë u ndikua dhurata ‑ Shpirti Shenjt. 46 Sepse i dëgjuan duke folur gjuhë të ndryshme e duke madhëruar Hyjin. Atëherë Pjetri tha: 47 “Vallë a mund ta ndalojë kush ujin të mos pagëzohen këta që e morën Shpirtin Shenjt sikurse edhe ne?” 48 Dhe urdhëroi të pagëzohen në emër të Jezu Krishtit. Atëherë iu lutën të qëndrojë me ta disa ditë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ngjarja ndodhi në Cezare, kryeqytetin e shkëlqyer të themeluar nga Herodi i madh.

Në këtë qytet banonte prokurori romak dhe aty ishte vendosur një garnizon i fortë ushtarak. Një nga komandantët e garnizonit quhej Korneli, një centurion i cili, ashtu si kolegu i tij nga Kafarnaumi (Lk 7,1-10), kultivoi një respekt të thellë për fenë e Izraelit. Ai u lut, dha lëmoshë, e donte popullin e Izraelit, por kjo ende nuk mjaftonte për t'u lidhur me trashëgimtarët e premtimeve të bëra ndaj Abrahamit. Ai nuk kishte bërë rrethprerje dhe prandaj mbeti i papastër, i paarritshëm nga izraelitët e devotshëm dhe Pjetri ishte një prej tyre.
Pjetri ishte një tradicionalist, krenar për zgjedhjen e tij (Dt. 7,6; 26,19), ai i kishte shmangur gjithmonë kontaktet me të huajt, për të mos u çuar në idhujtari. Ai e kishte mbrojtur identitetin e tij fetar, duke pasur parasysh se një vijë e qartë demarkacioni e ndante nga paganët. Ai kishte respektuar me përpikëri ndalesat dhe recetat që i kishin mësuar rabinët, por, disa vjet pas Rrëshajëve, ngjarjet filluan t'i tronditnin siguritë e tij. Një dyshim gjithnjë e më këmbëngulës e mundonte atë: a ishin vërtet të kërkuara nga Zoti diskriminimet, të imponuara në emër të Zotit?
Ai nuk dinte se çfarë të bënte, ai po ngacmonte në errësirë. Të vendosësh gjithmonë do të thotë shkëputje dhe, në rastin e tij, do të thotë shkëputje nga e kaluara, mentaliteti, kultura, religjioziteti i tij ose shkëputja me risinë rrënuese të Shpirtit që e dërgoi atje, ku kishte një familje që e mbështeti në lutje.
Pjetri nuk ishte ai tipi i shkeljes, ai hezitoi, por në fund ai besoi dhe, me gjashtë dishepuj të tjerë, u nis drejt Cezaresë.
Korneli po e priste dhe shkoi ta takonte dhe e priti duke iu hedhur në këmbë për ta adhuruar. Ishte praktika e zakonshme me të cilën nderohej një "njeri i Perëndisë" (2 Mbretërve 4,27), por Pjetri reagoi: "Çohu - bërtiti - edhe unë jam burrë!" (v. 26). Ai e refuzoi respektin, edhe nëse ishte një kompliment i thjeshtë, një demonstrim normal respekti; i kujtohej shumë mirë me çfarë këmbënguljeje dhe sa qartë Mjeshtri e kishte dënuar kërkimin e ndereve dhe dëshirën për vendet e para (Lk 22,24-27) dhe donte vetëm ceremoni të ngjashme, për të cilat skribët kujdeseshin aq shumë (Mk 12, 38 -39), u futën në bashkësinë e krishterë.
Dhe “Pjetri mori fjalën e tha: “Tani me të vërtetë po e marr vesh se Hyji nuk i mban kujt krah”(v. 34). Jo gjithçka ishte ende e qartë për të, por ai filloi të kuptonte një të vërtetë themelore të futur nga Krishti në botë: nuk ka dy kategori njerëzish, të pastër dhe të papastër, sepse Zoti të gjithë njerëzit janë të pastër, sepse të gjithë janë krijesa të tij, të gjithë janë fëmijët e tij.
Pjetri nuk ishte përgjegjës për mendjembylljen e tij, ai ishte thjesht viktimë e një konceptimi atavist që e shtyu atë të mendonte në një mënyrë ekskluzive. Shpirti e mori përsipër të prishte modelet e diktuara nga privilegjet e supozuara racore dhe tregoi se ai mund të zbriste mbi paganët edhe përpara se t'u administrohej pagëzimi. Me dinamizmin e tij të parezistueshëm, Shpirti dëshmoi për lirinë e dashurisë së pakushtëzuar të Zotit që arrin çdo njeri, edhe nëse ai nuk i përket institucionit të Kishës.
Përqafimi midis grupit të hebrenjve, që mbërritën në Cezare së bashku me Pjetrin, dhe paganëve të familjes së Kornelit, përfaqëson takimin e dy popujve, të cilët deri në atë moment kishin kultivuar paragjykime dhe paragjykime të ndërsjella dhe është shenja e mbretërisë, një botë e re në të cilën çdo diskriminim do të zhduket plotësisht.


LEXIMI I DYTË: (1 Gj. 4,7-10).

7 Të dashur, ta duam njëri-tjetrin, sepse dashuria vjen nga Hyji, dhe, secili që ka dashuri, ka lindur prej Hyjit dhe Hyjin e njeh.
8 Kush nuk ka dashuri, nuk e ka njohur Hyjin, sepse Hyji është dashuri.
9 Ja si u dëftua dashuria e Hyjit në ne: Hyji dërgoi në botë një të Vetmin Birin e vet që ne të jetojmë në saje të tij.
10 Dashuria përmbahet në këtë: Jo se ne e kemi dashur Hyjin, por – Ai na ka dashur ne dhe e ka dërguar Birin e vet si fli pajtuese për mëkatet tona.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në një mosmarrëveshje të ashpër, që na raportoi Gjoni, judenjtë pohuan: “Ati ynë është Abrahami”.
Jezusi u tha: “Po të ishit bijtë e Abrahamit, do të bënit veprat e Abrahamit!
40 Dhe, ja, kërkoni të më vritni mua, që ju fola të vërtetën, që e dëgjova prej Hyjit.
Një gjë të tillë Abrahami s’e bëri kurrë. 41 Ju bëni veprat e babait tuaj.”
[Atëherë] i thanë: “Ne s’kemi lindur nga fëlligështia ‑ kemi vetëm një baba ‑ Hyjin”
42 Jezusi iu përgjigj: “Po ta kishit Hyjin Atë, do të më donit edhe mua, sepse unë prej Hyjit dola dhe erdha; nuk erdha prej vetvetes, por Ai më dërgoi. 43 Përse nuk e merrni vesh fjalën time? Pse nuk jeni të zotët ta dëgjoni fjalën time! 44 Babai juaj është djalli e ju dëshironi të kryeni vullnetin e babait tuaj. Ai qe vrastar njerëzish që në fillim, nuk mundi të qëndrojë në të vërtetën, sepse në të nuk ka të vërtetë. Sa herë gënjen, flet prej natyrës së vet sepse është gënjeshtar dhe babai i gënjeshtrës" (Gj. 8,38-44).
Vetëm Jezusi mund të deklaronte se ishte i vetëmlinduri nga Perëndia, vetëm në të u shfaqën plotësisht veprat e Atit të tij (Gj. 9,3), megjithatë të gjithë ata në fytyrat e të cilëve duken tiparet e babait, janë gjithashtu të thirrur dhe janë vërtet bij të Perëndisë së qiellit: Janë "Paqëbërësit" (Mt. 5,9), ata që i duan armiqtë dhe luten për persekutuesit (Mt. 5,44), ata që veprojnë si baballarë për jetimët dhe të vejat (Sir 4, 10). Është një ngjashmëri nga e cila edhe shenjti më i madh do të qëndrojë pafundësisht i largët, por drejt së cilës duhet të përpiqet vazhdimisht. Në fakt Pali këshillon: “Përngjajini Hyjit porsi bij të dashur dhe jetoni në dashuri, sikurse Krishti na deshi ne dhe për ne ia flijoi vetveten Hyjit porsi kusht e fli “që jep erë të mirë” (Ef. 5,1).
Në pjesën e parë të fragmentit të sotëm (v. 7-8), Gjoni merr këtë imazh të birësisë për të treguar se cili është themeli, cila është origjina e urdhërimit të dashurisë. Ai nuk rrjedh nga një prirje e jashtme e dhënë nga Zoti, por është shfaqja e nevojshme e një realiteti të ri, të pranishëm brenda njeriut, farës hyjnore që Zoti ka vendosur tek ai.
Kush është Zoti? Ne as nuk e dimë se kush jemi, si mund ta përkufizojmë Zotin? Gjoni nuk jep një përkufizim, por shpjegon se si ai shfaqet jo si ligjvënës dhe gjykatës, siç besonin rabinët, por si dashuri. "Të dashur, ta duam njëri-tjetrin, sepse dashuria vjen nga Hyji, dhe, secili që ka dashuri, ka lindur prej Hyjit dhe Hyjin e njeh. 8 Kush nuk ka dashuri, nuk e ka njohur Hyjin, sepse Hyji është dashuri. 9 Ja si u dëftua dashuria e Hyjit në ne: Hyji dërgoi në botë një të Vetmin Birin e vet që ne të jetojmë në saje të tij” Le ta duam njëri-tjetrin - thotë ai - sepse dashuria vjen nga Zoti: kushdo që do, është lindur nga Zoti dhe e njeh Zotin, kush nuk ka dashuri, nuk e ka njohur Zotin, sepse Zoti është dashuri".
Dashuria është jeta e Perëndisë dhe është kjo dashuri që ai u komunikon fëmijëve të tij. Ai që do, edhe nëse nuk i përket institucionit kishtar, ka jetën e Zotit brenda tij, ai është fëmija i tij.
Në pjesën e dytë të leximit të sotëm (v. 9-10) ai shpjegon se çfarë do të thotë të duash.
Dashuria e Perëndisë u shfaq duke na dhënë atë që ishte më e çmuar, të Vetëmlindurin e tij; e dërgoi në botë, jo si shpërblim për veprat tona të mira, por si "viktimë e shlyerjes së mëkateve tona". Ai na deshi, jo sepse ishim të mirë, por na bëri të mirë duke na dashur lirisht: "Kur ne ishim të pafuqi, Krishti, në kohën e duhur, vdiq për keqbërësit" (Rm. 5,6).
Është kjo dashuri bujare dhe vetëmohuese që manifestohet edhe te fëmijët e Perëndisë.
Nuk merret birëria hyjnore si shpërblim për dashurinë ndaj njëri-tjetrit. Është prania e kësaj dashurie që zbulon se kush është bërë fëmijë i Perëndisë.


UNGJILLI: GJ. 15,9-17.

Në atë kohë Jezusi u tha nxënëzve të vet:
“9 Sikurse Ati më ka dashur mua, ashtu edhe unë ju kam dashur ju. Qëndroni në dashurinë time! 10 Nëse i mbani urdhërimet e mia, do të qëndroni në dshurinë time sikurse edhe unë që i mbajta urdhërimet e Atit tim dhe qëndroj në të. 11 Jua thashë këto, që gëzimi im të jetë në ju e gëzimi juaj të jetë i plotë. 12 Ky është urdhri im: duajeni njëri‑tjetrin sikurse unë ju desha ju! 13 Dashuria më e madhe që ndokush mund të tregojë është: të japë jetën e vet për miqtë e vet. 14 Ju jeni miqtë e mi nëse bëni çka ju urdhëroj unë. 15 Nuk ju thërras më shërbëtorë, sepse shërbëtori nuk di çka bën zotëria i tij; unë ju quajta miq, sepse ju zbulova gjithçka që dëgjova prej Atit tim. 16 Ju nuk më zgjodhët mua, por unë ju zgjodha ju dhe ju caktova të shkoni e të jepni fryt e fryti juaj të qëndrojë; dhe që Ati t’ju jape çkado të kërkoni në Emër tim. 17 Këtë gjë ju urdhëroj; duajeni njëri‑tjetrin!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ungjilli i sotëm është vazhdimi i Ungjillit të të dielës së kaluar. Pasi prezanton alegorinë e hardhisë dhe të degëve, Jezusi shpjegon se çfarë ndodh me ata që qëndrojnë të bashkuar me të.
Ka magjepsje kalimtare për Krishtin, të diktuara nga emocionet dhe entuziazmi momental dhe ka një lidhje të qëndrueshme që asnjë forcë e pafavorshme nuk është në gjendje ta thyejë. Ky ngjitje e fortë dhe vendimtare shprehet nga Gjoni me foljen të mbetet (ménein në greqisht) që shfaqet shtatë herë në shëmbëlltyrën e hardhisë dhe përsëritet edhe tre të tjera në fillim të fragmentit tonë (v. 9-10).
Jezusi qëndron në dashurinë e Atit, sepse është gjithmonë i bashkuar me të, është besnik ndaj tij dhe bën gjithmonë “atë që i pëlqen Atit” (Gj. 8,29); dishepujt mund të bëhen pasqyrë e këtij bashkimi në botë vetëm nëse qëndrojnë në dashurinë e tij dhe zbatojnë urdhërimet e tij:
“Nëse ndokush më do,
ai do të ma mbajë fjalën,
Ati im do ta dojë,
tek ai do të vijmë
dhe tek ai do të banojmë” (Gj. 14,23).
Në këto fjalë dhe në këto imazhe, plot misticizëm, perceptojmë qartë referencën për Eukaristinë, sakramentin ku kremtohet dhe arrihet ky bashkim intim me Zotin:
“ 56 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ai mbetet në mua
dhe unë në të.
Sikurse mua më dërgoi Ati i gjallë
dhe unë jetoj për Atin,
po ashtu edhe ai që më ha mua
do të jetojë për mua” (Gj. 6,56).
Kjo është arsyeja pse, përpara se t'i afrohet kungimit, të gjithë duhet të "shqyrtojnë vetveten", për të verifikuar nëse janë vërtet të vendosur të qëndrojnë në Zotin, përndryshe gjesti i tyre është një gënjeshtër dhe ata "hanë dhe pinë dënimin e tyre" (1 Kor. 11 ,28-29).
Në këto vargje të para (v. 9-10), Jezusi nuk e paraqet dashurinë e tij si një model për t'u imituar, por si një jetë që vazhdon te dishepujt që, në pagëzimin, iu futën atij, duke u bërë anëtarët e tij. Kështu është ai që punon në ta. Tek dishepujt është Krishti ai që u shpall lajmin e mirë të varfërve, i do ata, kujdeset për ta, i ngushëllon, i tha lotët e vejushës dhe të jetimit.
Fryti i këtij bashkimi me Krishtin dhe me Atin dhe i zbatimit të urdhërimeve të tij është plotësia e gëzimit (v. 11).
Termi gëzim shfaqet shtatë herë në Ungjillin e Gjonit. I pari që e përdor është Gjon Pagëzuesi kur thotë: “Kush ka nusen, është dhëndër.
Dashamiri i dhëndrit,
i cili i rri pranë dhe e dëgjon,
kënaqet kur e dëgjon zërin e dhëndrit.
I tillë është, pra, gëzimi im arriti në kulm!” (Gj. 3,29).
Atëherë është gjithmonë Jezusi ai që, me këmbëngulje, u përsërit dishepujve premtimin e gëzimit të tij.
Besimi se qëndrimi në Krishtin është i barabartë me heqjen dorë nga ajo që na bën të lumtur, është ende i rrënjosur, në ne, sipas një përshpirtërisë së vjetër. Nuk është kështu. Jezusi paralajmëron, po, kundër gëzimeve të kota dhe iluzore që rrjedhin nga egoizmi, nga kërkimi i kënaqësisë me çdo kusht, por ai propozon gëzimin autentik, atë që vjen nga bashkimi me të dhe me Atin. Megjithatë, ky gëzim, i vetmi i vërtetë dhe i qëndrueshëm, mund të arrihet vetëm duke kaluar nëpër dhimbje:
"Për të vërtetë, për të vërtetë po ju them:
ju do të qani e do të vajtoni
e bota do të gëzojë.
Ju do të trishtoheni,
por trishtimi juaj do të kthehet në gëzim” (Gj. 16,20). Të tentosh shtigje alternative, të zgjedhësh rrugë të lehta dhe të bollshme do të thotë të humbasësh, të largohesh nga destinacioni.
Pasi flet për urdhërimet e tij, sikur të ishin të shumta, Jezusi deklaron:
“12 Ky është urdhri im: duajeni njëri‑tjetrin sikurse unë ju desha ju” (v.12)
Më pasrë kishte folur për urdhërimet e tij e pastaj vazhdoi duke thënë: “Ky është urdri im…”. Është e vërtetë, urdhërimet janë të shumta, por ato janë vetëm shpjegime të një urdhërimi të vetëm, atij që Jezusi e praktikoi në mënyrë të përsosur: dashurisë për njeriun. Është për të mirën e njeriut që të gjitha zgjedhjet morale, dispozitat, ligjet duhet t'i referohen gjithmonë, sepse kjo është mënyra e vetme që kemi për të treguar dashurinë tonë ndaj Zotit:
"Nëse ndokush thotë: ‘E dua Hyjin’, e këndej e urren vëllain e vet, është gënjeshtar. Sepse kush nuk e do vëllain e vet që e sheh, Hyjin që nuk e sheh, s’mund ta dojë. Prej tij e kemi edhe këtë urdhër: Kush e do Hyjin, duhet ta dojë edhe vëllain e vet" (1 Gj. 4,20-21) dhe kushdo që e do vëllanë e tij ka përmbushur të gjithë ligjin: "I tërë Ligji përmblidhet në këtë urdhër: “Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!” (Gal. 5,14; Rm 13,8-10).
Gjatë darkës së fundit, pasi lau këmbët e dishepujve, ai kishte thënë tashmë:
"Po ju jap një urdhër të ri:
Duajeni njëri‑tjetrin!
Sikurse unë ju desha ju,
duajeni edhe ju njëri‑tjetrin!
Nëse e doni njëri‑tjetrin,
të gjithë do t’ju njohin se jeni nxënësit e mi” (Gj. 13,34-35).
Duke krahasuar dy formulat me të cilat paraqitet një urdhërim, vihet re një ndryshim i vogël, por domethënës. Më parë urdhërimi ishte "i ri", tani është "i tij", thuajse sikur të mos ishte më "i ri".
Ka një arsye pse u prezantua ndryshimi. Ungjilltari shkruan pas ngjarjeve të Pashkëve, kur Jezusi tashmë ka kaluar nga kjo botë tek Ati. Ai ishte i pari që praktikoi urdhërimin e ri: ai e donte deri në atë pikë sa të jepte gjithçka. Kjo është arsyeja që urdhërimi nuk është më i ri, por është bërë i tiji, ai që ai praktikoi. Masa e dashurisë për të afërmin nuk është më ajo që tregohet në Besëlidhjen e Vjetër: jë më si vetja (Lv. 19,18), por: siç të kam dashur unë dhe, me këtë shprehje, Jezusi i referohet dashurisë supreme që shfaqi në kryq.
Mbetet në të vetëm ai që është gjithmonë i gatshëm “të japë jetën e tij”, sepse “askush nuk ka dashuri më të madhe se kjo: të japë jetën e tij për miqtë e tij” (v. 13) dhe “Krishti na deshi dhe e dha veten për ne” (Ef. 5,2).
Urdhërimi i tij nuk duhet kuptuar si një ligj i detyrueshëm, i saktë dhe i përcaktuar mirë në të gjitha detajet. Është një orientim jetësor i cili, në implikimet e tij konkrete, duhet të vendoset moment pas çasti; kërkon vëmendje të vazhdueshme ndaj nevojave të vëllait, imagjinatë, aftësi dalluese dhe guxim për të marrë vendime edhe në rrezik për të bërë gabime.

Jezusi nuk i quan dishepujt e tij shërbëtorë, por miq:
“Ju jeni miqtë e mi
nëse bëni çka ju urdhëroj unë.
Nuk ju thërras më shërbëtorë,
sepse shërbëtori nuk di
çka bën zotëria i tij;
unë ju quajta miq,
sepse ju zbulova gjithçka
që dëgjova prej Atit tim (v. 14-15).
Kjo deklaratë nuk është menjëherë e qartë sepse, në Bibël, "shërbëtor i Perëndisë" është një titull nderi, që u atribuohet personazheve si Abrahami, Moisiu, Davidi dhe profetët. Edhe Simeoni i vjetër, Pali, Pjetri dhe shumë të tjerë kualifikohen si "shërbëtorë" dhe Maria e përkufizon veten si "shërbëtorja e Zotit" (Lk 1,38). Jezusi, mbi të gjitha, tregohet nga Ati me fjalët: "Ja shërbëtori im që kam zgjedhur" (Mt. 12,18) dhe, në këngën e famshme të Letrës drejtuar Filipianëve, Pali kujton se ai "mori natyrën e shërbëtorit” (Fil. 2, 7). Prandaj nxitja për t'u bërë shërbëtorë të njëri-tjetrit (Mk. 9,35).

Jezusi jep arsyen pse ai nuk i quan dishepujt e tij shërbëtorë, por miq. Shërbëtori është i përfshirë vetëm nga jashtë në projektin e zotit, ai është një ekzekutues i urdhrave dhe detyrave që i janë besuar. Miku, nga ana tjetër, është i besuari, është ai me të cilin kultivohet një bashkësi e jetës, e projekteve dhe e synimeve. Miku gëzohet kur mund të bëjë një nder për të dashurën e tij, nuk i fsheh asgjë, nuk kërkon dëmshpërblim për shërbimin e ofruar.
Jezusi i quan dishepujt e tij "miq" sepse ai ua zbuloi planin e Atit (v. 15) dhe i thirri ata të bashkëpunonin me të në realizimin e tij.
Komuniteti i krishterë përbëhet nga “miq”, prandaj përjashtohen marrëdhëniet epror-subjekt, mjeshtër-skllav, mjeshtër-dishepull; të gjithë anëtarët e saj janë në të njëjtin nivel dhe gëzojnë dinjitet të barabartë.

Pasi lau këmbët e apostujve, Jezusi pranon se është "Zotëria dhe Mësuesi", por u jep një kuptim krejtësisht të ri këtyre titujve: "i pari", ai që është "i madh" në bashkësi është ai që lan këmbët e të fundit. Nuk ka vend për ata që në vend që të shërbejnë, aspirojnë poste dhe nderime prestigjioze.
E gjithë kënga është një himn për dashurinë. Por kush duhet dashuruar?
Nxitja u drejtohet qartë vetëm dishepujve dhe dashuria duket e kufizuar për grupin e tyre. Më pas pyesim veten pse Jezusi nuk kërkoi dashuri universale, të shtrirë për të gjithë, madje edhe për armiqtë, siç bëri në Predikimin në Mal (Mt 5,44).
Është e vërtetë, këtu Jezusi u drejtohet drejtpërdrejt vetëm anëtarëve të bashkësisë së krishterë dhe vetëm i rekomandon ata të jenë të bashkuar dhe ta duan njëri-tjetrin. Është një kufizim, por ka një arsye: përpara se të flasësh për dashurinë dhe paqen me të tjerët, është e nevojshme të kultivosh dashuri dhe paqe në kishë.
Vetëm një komunitet, anëtarët e të cilit kanë një përvojë të gjallë dhe të thellë të pranimit, qëndrueshmërisë, faljes, shërbimit të ndërsjellë dhe ndarjes së të mirave, mund të shpallë vëllazërinë dhe paqen në botë.

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 6 TË PASHKËS

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 6 TË PASHKËS VITI B

MË 5-5-2024.

UNGJILLI: Gj. 15, 9-17.

9 Sikurse Ati më ka dashur mua,
ashtu edhe unë ju kam dashur ju.
Qëndroni në dashurinë time!
10 Nëse i mbani urdhërimet e mia,
do të qëndroni në dashurinë time,
sikurse edhe unë që i mbajta urdhërimet e Atit tim
dhe qëndroj në të.
11 Jua thashë këto,
që gëzimi im të jetë në ju
e gëzimi juaj të jetë i plotë.
12 Ky është urdhri im:
duajeni njëri‑tjetrin
sikurse unë ju desha ju!
13 Dashuria më e madhe që ndokush mund
të tregojë është:
të japë jetën e vet për miqtë e vet.
14 Ju jeni miqtë e mi
nëse bëni çka ju urdhëroj unë.
15 Nuk ju thërras më shërbëtorë,
sepse shërbëtori nuk di
çka bën zotëria i tij;
unë ju quajta miq,
sepse ju zbulova gjithçka
që dëgjova prej Atit tim.
16 Ju nuk më zgjodhët mua,
por unë ju zgjodha ju
dhe ju caktova
të shkoni e të jepni fryt
e fryti juaj të qëndrojë;
dhe që Ati t’ju japë
çkado të kërkoni në Emër tim.
17 Këtë gjë ju urdhëroj;
duajeni njëri‑tjetrin!”

LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Fjala dashuri përsëritet shpesh në bisedat tona dhe është temë e poezive, romaneve, këngëve, por çfarë nënkuptohet me fjalën dashuri? Çfarë do të thotë shprehja: "Të dua"?
Të dashuruarit pothuajse kanë frikë ta shqiptojnë sepse e dinë se është shumë kërkuese, në fakt ata përgjithësisht lënë shumë kohë për të bërë këtë deklaratë dashurie.
Përgjithësisht dashuria vendoset në sferën sentimentale, priremi ta identifikojmë me tërheqjen që na ngjall çdo gjë e bukur... njerëz të këndshëm, gazmorë, na magjepsin dhe ne dashurohemi me ta, por edhe biem në dashuri me artin, me muzikën, me shkencën... me pak fjalë, për gjithçka që është e bukur sepse, kudo që bukuria është e pranishme, ndihemi të tërhequr dhe duam ta kemi për veten.
Kjo dashuri quhet "eros" në gjuhën greke dhe është impulsi i bukur që vjen nga natyra jonë e krijuar nga Zoti.
Është Zoti që na bëri të tillë, me nevojë për bukurinë e tjetrit. Nëse do të ishim vetëmjaftueshëm, do të mbylleshim në vetvete dhe në vend të kësaj jemi bërë mire, të detyruar të kërkojmë tjetrin.
Platoni e tha mirë kur citoi mitin e origjinës së "Erosit": tha se “Erosi” është djali i "Penìa" nënës së tij, djali i varfërisë që na shtyn të kërkojmë se çfarë mund të plotësojë këtë nevojë që ndjejmë.
Erosi, dashuria erotike, na shtyn të kërkojmë tjetrin për atë që mund të na japë, por ky është vetëm një aspekt i dashurisë, sepse dashuria erotike e future në ne nga Zoti, nuk duhet të ngatërrohet me dashurinë për të cilën Jezusi flet në Ungjillin e sotëm.
Nxitja erotike gjithashtu mund të na mbyllë në një kërkim egoist, që bën të shfrytëzojmë të tjerët, e të harrojmë se jemi thirrur jo vetëm të mirëpresim atë që tjetri mund të na japë për të pasuruar veten, por edhe t'u japim të tjerëve atë për të cilën ai ose ajo ka nevojë.
Erosi, siç e dimë, shpesh kalon në egoizmin, në kërkimin e pastër të kënaqësisë së dikujt, pra edhe në shfrytëzimin e të tjerëve dhe gjithashtu mund të çojë në sjellje degraduese.
Ne e dimë se, nëse marrëdhëniet ndërnjerëzore bazohen vetëm në nxitjen erotike, në tërheqjen natyrore, janë shumë të brishtë, dhe me lethësi përmbysen e shkatërrohen dhe për këtë është shumë e vështirë të realizohet një lidhje e qëndrueshme, përfundimtare, besnike vetëm duke u nisur nga dashuria erotike.
Dashuria për të cilën do të dëgjojmë në Ungjillin e sotëm është e urdhëruar, sepse nuk vjen nga natyra biologjike, nuk është instinktive, vjen nga një natyrë tjetër.
Ungjilli i sotëm vjen menjëherë pas atij që dëgjuam të dielën e kaluar, kur Jezusi na foli për hardhinë, atë të vërtetën, e cila duhet të japë fryte, ato frute që Ati pret; mirë, sot Jezusi na thotë qartë se nga çfarë përbëhet ky fryt i hardhisë së vërtetë: përbëhet nga dashuria, por jo nga dashuria që vjen nga natyra jonë biologjike (“erosi”), por nga ajo që vjen nga një natyrë e re, ajo që na dha Zoti, natyra e fëmijëve të Zotit!
Vetëm fëmijët e Zotit janë të aftë për këtë dashuri!
Në fakt kjo dashuri ka një emër të ri, quhet "Agàpe", jo "eros".
"Agàpe" vjen nga folja "agapàn" e cila praktikisht nuk u përdor kurrë në gjuhën greke klasike: gjendet vetëm një duzinë herë në të gjitha tekstet e lashta greke.
Grekët i kushtuan himnet dehjes së erosit, nuk folën për agàpe e cila përkundrazi u bë shprehja karakteristike e konceptimit të krishterë të dashurisë.
Në fjalimin që Jezusi u jep dishepujve të tij gjatë Darkës së Fundit, folja “dua” shfaqet 25 herë...por, është e rendësishme të përkujtojmë, fjala e përdorur nga ungjilltari Gjon nuk është “eros” por agape. Folja agapao përsëritet 5 herë në Ungjillin e sotëm dhe 4 herë gjejmë emrin agape.
Le të dëgjojmë tani se si dhe kush na përfshiu në këtë natyrë të re që na bën të aftë për këtë dashuri:
“Sikurse Ati më ka dashur mua,
ashtu edhe unë ju kam dashur ju.
Qëndroni në dashurinë time!
10 Nëse i mbani urdhërimet e mia,
do të qëndroni në dashurinë time,
sikurse edhe unë që i mbajta urdhërimet e Atit tim
dhe qëndroj në të” (v.9-10).
“Ati më ka dashur mua dhe unë ju kam dashur juve”.
Tekshti flet për burimin e dashurisë, e Jezusi thotë se është ai origjina e asaj dashurie: “Agape” vjen nga Jezusi, nuk vjen nga toka: “erosi” vjen nga toka e shfaqet kur zbulojmë diçka të çmuar tek një person ose një objekt dhe më pas e dëshirojmë atë dhe ndihemi të kënaqur kur arrijmë ta zotërojmë dhe ta bëjmë tonën.
Erosi nuk mund të ekzistojë te Zoti sepse Ai nuk ka një varfëri të tillë, tek Ai është e gjithë pasuria që pikërisht sepse do, sepse është dashuri, Ai jep... nuk kërkon, jep!
Agàpe injoron atë që tjetri mund të më jape: ai që do në këtë mënyrë, kërkon vetëm të mirën e tjetrit, që ai të jetë i lumtur, dhe e kërkoj sepse kam kuptuar se ai ka nevojë për dashurinë time dhe jam i gatshëm t’ia dorëzoj gjithë jetën time në mënyrë që ai të jetë i lumtur, e të jetojë në gëzim.
Dashuria e Jezusit është një dashuri absolutisht falas, në humbje të pastër, ajo nuk pret asgjë në këmbim, natyrshëm përpiqet të përfshijë tjetrin në të njëjtën dinamikë të pafajësisë, sepse vetëm kështu ai bëhet plotësisht njeri.

Hapi i fundit i evolucionit njerëzor nuk është "Homo sapiens sapiens", i cili bëhet një ndërtues dhe një manaxher i aftë të zotërojë shkencën dhe teknologjinë. Thuhet sot se hapi i fundit i evolucionit të njeriut do të jetë "njeriu që do", sepse "Homo sapiens sapiens" mund të jetë ende një bishë; njeriu është me të vërtetë një njeri vetëm kur lejon që në jetën e tij të shfaqet kjo natyrë e re, e cila është një dhuratë e Hyjit që vjën prej së lartit, e cila e shtyn atë ta dojë vëllanë e tij ashtu siç bëri Jezusi.
Është një dashuri që nuk e merr parasysh mirësinë, bukurinë… dhe madje edhe nëse tjetri është mik apo armik, dikush që më ka bërë mirë apo që më urren dhe që ndoshta dëshiron të më bëjë keq... Është një dashuri, agape, që shpreh vetëm një jetë dorëzuar falas, pakushtëzuar për një tjetër, një dashuri totaslisht e lire e pa interes personal që arrin edhe te armiku, prandaj nuk vjen nga natyra jonë biologjike që na çon në drejtim të kundërt, vjen nga Ati, është një dhuratë nga qielli që na solli Jezusi.
Kjo dashuri është vetë natyra e Zotit, është ari nga i cili është bërë Zoti, tek Ai nuk ka asgjë tjetër përveç kësaj dashurie të pastër dhe të pakushtëzuar.
Hyji është dashuri, Jezusi është i dashuri. Ai është plotësisht i përfshirë në këtë jetë hyjnore që shfaqet tek Ai në dhuratën e vetvetes në bukën eukaristikë dhe në konsumimin edhe të thërrimeve të fundit të jetës së tij për dashurinë e njeriut.
Dhe pastaj ja ftesa që na bën Jezusi:
"Qëndroni në këtë dashuri".
Është një dashuri e nënshkruar; njihet menjëherë aromën e kësaj dashurie pikërisht sepse është falas.
Shprehja erotike e dashurisë që ndjejmë shpesh, është e bukur: kur i riu i thotë të dashurës së tij "Nuk mund të jetoj pa ty"...Ai me këtë tegon varfërinë e tij! “Jam i gatshëm të bëj gjithçka për të të pasur ty, sepse nëse nuk je e imia, nuk do të jem kurrë i lumtur”… Jemi në nivelin e erosit!
Deklarata e dashurisë që bën Jezusi dhe që ne duhet ta bëjmë nëse jemi të prekur nga kjo dashuri: "Të dua shumë dhe jam i gatshëm të bëj gjithçka që të të shoh të lumtur, qëllimi i jetës sime është gëzimi yt, lumturia jote, do të jepja jetën time që të jesh i/e lumtur, edhe nëse më urren, edhe sikur të më vendosësh në kryq”…do të thoshte Jezusi.
Kjo dashuri nuk i kundërvihet natyrshëm shtytjes erotike që vendosi Zoti në ne, por e sublimon erosin, e çon atë në realizimin e plotë të dhuratës së vetes, duke mirëpritur të mirën dhe bukurinë e tjetrit dhe duke i dhënë dhuratat e veta tjetrit.
Erosi e arrin madhështinë e tij maksimale kur përjetohet si dhuratë dhe jo si zotërim.
Ndryshe nga erosi që vjen natyrshëm dhe spontanisht, dashuria e Jezusit, dashuria e krishterë, urdhërohet... le të dëgjojmë:
“10 Nëse i mbani urdhërimet e mia,
do të qëndroni në dashurinë time,
sikurse edhe unë që i mbajta urdhërimet e Atit tim
dhe qëndroj në të.
11 Jua thashë këto,
që gëzimi im të jetë në ju
e gëzimi juaj të jetë i plotë.
12 Ky është urdhri im:
duajeni njëri‑tjetrin
sikurse unë ju desha ju!” (v.10-12).
Jezusi na rekomandon të qëndrojmë në dashurinë e tij, por si të qëndrojmë në këtë dashuri?
Ai na thotë:
“Nëse i mbani urdhërimet e mia,
do të qëndroni në dashurinë time,
sikurse edhe unë që i mbajta urdhërimet e Atit tim
dhe qëndroj në të!”(v.10).
“Urdhërimet”…pastaj menjëherë më pas thotë se “urdhri” është vetëm një:
“Ky është urdhri im:
duajeni njëri‑tjetrin
sikurse unë ju desha ju” (v.12).
Para së gjithash, në çfarë konsiston respektimi i urdhrave?
Cilat janë urdhërimet që jep Zoti dhe që duhen zbatuar?
Këta janë urdhërimet që gjejmë në Besëlidhjen e Vjetër, një ligj i jashtëm që njerëzit duhet ta respektonin për të qenë besnikë ndaj Perëndisë.
Urdhërimet për të cilët Jezusi na flet, nuk vijnë nga jashtë, nuk janë diçka e jashtme, as një ligj i shkruar në gur që duhet të mësohetj dhe më pas të zbatohet. Urdhërimet që Jezusi iu bind, ishin në brendësinë e Tij. Këta urdhërimet janë edhe brenda nesh.
Cilët janë urdhërimet që Jezusi iu bind?
Jo urdhërimet e jashtëm të Atit që i thoshte çdo ditë se çfarë duhej të bënte sepse urdhërimet vinin nga natyra e tij si Biri i Zotit. Kjo natyrë e çoi në dashuri pa kushte; po të mos kishte dashur, ai nuk do te ishte vetvetja! Sepse Hyji është dashuria.
Është nga kjo natyrë e re e jonë për të cilën jemi bijtë e Perëndisë që vijnë urdhërimet që marrim.
Në këtë pikë pyesim veten, ka shumë urdhërimet apo vetëm një?
Ka vetëm një urdhër që vjen nga brenda nesh, ai i dashurisë pa kushte: është dashuria me të cilën Hyji na do, që është dashuria me të cilën Jezusi na do.
Megjithatë, ky urdhër i vetëm shfaqet më pas në shumë situata konkrete në të cilat jam thirrur të tregoj këtë dashuri; në fakt na kujtohet në "letrën e parë të Gjonit" se si dashuria e Zotit, domethënë qëndrimi në këtë dashuri, nuk mund të ndahet nga dashuria për vëllanë: “Sepse kush nuk e do vëllain e vet që e sheh, Hyjin që nuk e sheh, s’mund ta dojë. Prej tij e kemi edhe këtë urdhër: Kush e do Hyjin, duhet ta dojë edhe vëllain e vet” (1 Gj.4,20-21).
Ky është urdhërimi që kemi marrë prej tij, kush e do Zotin duhet ta dojë edhe vëllanë e tij dhe kjo dashuri, përsëri në “letrën e parë të Gjonit”, thuhet se nuk duhet të jetë “dashuri e bërë me gjuhë e me fjalë, por me fakte, në të vërtetë”; dhe përsëri në "kapitullin e katërt të kësaj letre të parë", thotë Gjoni:
“Jo se ne e kemi dashur Hyjin, por – Ai na ka dashur ne dhe e ka dërguar Birin e vet si fli pajtuese për mëkatet tona. Të dashur, në qoftë se Hyji na ka dashur ashtu, edhe neve na duhet ta duam njëri-tjetrin” (1 Gj. 4,10-11).
Ai nuk na thotë se, nëse ai na ka dashur kështu, ne duhet t'i përgjigjemi dashurisë së tij duke e dashur Atë, jo...
Përgjigja ndaj dashurisë së tij është t'i duam të tjerët siç na mësoi ai t’i duam.
Besëlidhja e Vjetër nuk e njihte këtë dashuri që u soll në botë nga Jezusi me jetën hyjnore që na u dha neve. Rregulli maksimal i dashurisë në Besëlidhjen e Vjetër ishte:
"Gjithçka dëshironi t’ju bëjnë juve njerëzit, bëjuani edhe ju atyre! Ja, vërtet Ligji e Profetët!” (Mt. 7,12).
Kështu mund të përmblidhet Besëlidhja e Vjetër në këtë ligj të dashurisë.
Tani masa nuk është më kjo drejtësi, por është dashuria që shfaqi Jezusi, dashuria e Perëndisë, e cila është e lirë, pa masë, e pakushtëzuar.
Cila është frika jonë në pranimin e kësaj dashurie?
Të humbasim veten... sepse japim pa masë.
Jezusi na thotë:
“Kini kujdes sepse gëzimi im është pikërisht në këtë dashuri, dua që ky gëzim të jetë në ju dhe gëzimi juaj të jetë i plotë”.
Jezusi tha një frazë që nuk na është raportuar në Ungjijtë, por në Veprat e Apostujve, 20,35:
“‘Më i lum është ai që jep se ai që merr’”.
Erosi na bën të kërkojmë të marrim nga tjetri, agape na bën të mos marrim parasysh atë që tjetri mund të më japë, por të japim në humbje të pastër... kjo është dashuria e Zotit!
Një person përjeton kaq shumë gëzim kur gjen personin me të cilin mund të ndajë gjithë ekzistencën e tij në jetën bashkëshortore... është një gëzim i madh i pamasë; kur diplomohemi... është një gëzim i madh, por pas gjithë këtyre gëzimeve ne gjithmonë pyesim veten: "Çfarë më pas?"
Ne jemi krijuar për një gëzim të pafund dhe asnjë gëzim në këtë botë nuk mund të na ngop.
Kishte një thënie mesjetare:
"Capacem Dei quidquid Deo minus est non implebit", domethënë, “Gjithçka është më pak se Zoti, nun do ta mbushë kurrë me gëzim atë që Zoti ka krijuar”.
Ne kemi shkruar nevojën për pafundësinë në ADN-në tonë!
Eklesiasti e kishte folur tashmë për këtë nostalgji për qiellin, për këtë mall që na drejton te Zoti dhe kishte kuptuar se derisa nuk jemi në Zotin, nuk mund të përjetojmë gëzim; të kesh Zotin do të thotë të qëndrosh në këtë dashuri.
Ky gëzim i qëndrueshëm është i pranishëm vetëm tek ata që qëndrojnë në këtë dashuri dhe më pas është një gëzim që përjetohet kur gjërat shkojnë mirë dhe gjithashtu kur gjërat shkojnë keq, kur jemi me shëndet të mirë dhe kur jemi të sëmurë, kur miqtë janë besnikë dhe kur na braktisin dhe madje na tradhtojnë.
Shenja e parë, pra, që dashuria na është bllokuar është se gëzimi shuhet tek ne, kënaqësia, ajo kënaqësi egoiste, erosi mund të mbetet... por jo gëzimi sepse gëzimi i plotë lind vetëm nga kjo dashuri hyjinore prezente në ne.
Ka edhe një aspekt tjetër të dashurisë që nuk shprehet me foljen agapàn, por me foljen “filein”, dashuria mes miqve, dhe Jezusit dëshiron të na përfshijë edhe në këtë formë dashurie, le të dëgjojmë se çfarë na thotë:
13 Dashuria më e madhe
që ndokush mund të tregojë është:
të japë jetën e vet për miqtë e vet.
14 Ju jeni miqtë e mi
nëse bëni çka ju urdhëroj unë.
15 Nuk ju thërras më shërbëtorë,
sepse shërbëtori nuk di
çka bën zotëria i tij;
unë ju quajta miq,
sepse ju zbulova gjithçka
që dëgjova prej Atit tim.
16 Ju nuk më zgjodhët mua,
por unë ju zgjodha ju
dhe ju caktova
të shkoni e të jepni fryt
e fryti juaj të qëndrojë;
dhe që Ati t’ju japë
çkado të kërkoni në Emër tim.
17 Këtë gjë ju urdhëroj;
duajeni njëri‑tjetrin!” (Gj. 15,13-17).
"Jo, unë nuk ju quaj më shërbëtorë", thotë Jezusi. Por në Bibël "shërbëtor i Zotit" është titulli nderues më i madh që gjejmë në Besëllidhjen e Vjetër, një titull i rezervuar për figura të mëdha: Moisiu, Davidi, Jozueu; në Besëlidhjen e Re Pali e paraqet veten si "shërbëtor i Zotit"; gjithashtu një grua, e vetmja, Maria quhet nga komunitetii i lashtë "shërbëtorja e Zotit" dhe me të drejtë Luka vendos në buzë këtë shprehje të mrekullueshme: "Ja ku jam, unë jam shërbëtorja e Zotit" për të treguar disponueshmërinë e plotë të kësaj gruaje për t'i shërbyer planit të dashur të Perëndisë për botën.
Tani ka një titull të ri nderi: "Mik".
Jezusi menjëherë nxjerr në pah ndryshimin midis shërbëtorit dhe mikut dhe thotë se "shërbëtori nuk e di se cilët janë planet e Zotit të tij".
Shërbëtori i bindet urdhrave dhe nuk ka pse të pyesë pse, ai duhet të ulë kokën dhe të bëjë atë që i është urdhëruar; marrëdhënia midis miqve është krejtësisht e ndryshme.
Le të imagjinojmë se çfarë do të thoshte në kohën e Jezusit miqësia e Cezarit: komandanti i ushtrisë, një person i rëndësishëm, duhej të bindej, kreu i pretoriumit duhej të bindej, njerëz autoritativë... Miku i Cezarit kishte akses të lirë në pallatin pa respektuar rregullat e mirësjelljes, pa orare, ai mund të takohej me perandorin në çdo kohë dhe ishte i vetëdijshëm për të gjitha sekretet e perandorisë dhe të qeverisë.
Ne gjithashtu kemi një marrëdhënie miqësie me Zotin në Bedsëlidhjen e Vjetër: Abrahami quhet "miku i Perëndisë" dhe është ai të cilit Zoti ia besoi shqetësimet e tij.
Kujtojmë kur Sodoma dhe Gomorra ishin dy qytete ku njerëzit silleshin keq, Zoti ia shfryi zemërimin mikut të tij Abrahamit dhe i tha:
"Ja, unë jam i detyruar t'u jap fund këtyre dy qyteteve".
Jezusi nuk dëshiron të ketë marrëdhënie me shërbëtorë, ai dëshiron që dishepujt e tij të jenë miq dhe kjo përfshin besim të plotë, ndarjen e projektit të tij dhe angazhimin për ta përfunduar këtë projekt së bashku me Të.
Jezusi nuk mund t'i quajë dishepujt e tij shërbëtorë, sepse ai u zbuloi atyre atë që dëgjoi nga Ati, domethënë planin e dashurisë së Perëndisë për botën dhe ai dëshiron t'i përfshijë ata, ai dëshiron t'i bindë ata që të punojnë me Të për të realizuar këtë plan të dashurisë.
Këto sekrete familjare u besohen vetëm miqve, shërbëtorët mbeten në errësirë dhe nëse ende sillemi si shërbëtorë nuk përfshihemi lirshëm dhe me bindje në këtë propozim që na bën Jezusi.
Sot, për fat të keq, besoj se ka ende shumë të ngecur në marrëdhënien që Moisiu vendosi me Zotin, atë të nënshtetasve të bindur ndaj një ligjvënësi, atë të punëdhënësit që paguan punëtorin e tij në fund të ditës dhe shumë, edhe sot, i pëlqen ky spiritualitet sepse janë të bindur se po grumbullojnë merita para këtij punëdhënësi që është Zoti.
"Jo jo më!" thotë Jezusi, "kjo është një përshpirtëri që duhet braktisur".
Jezusi dëshiron të na përfshijë, të na bëjë të kuptojmë se sa i bukur është plani i tij dhe kur të arrijë të na bindë, atëherë ne jemi të gatshëm të vendosim jetën tonë, të luajmë kumar ekzistencën tonë 100% për këtë plan.
Megjithatë, nëse presim urdhra nga Ai, Ai nuk do të na japë ato, Ai dëshiron të na bindë dhe dëshiron të na përfshijë lirisht.
Shpërblimi më pas lidhet me marrëdhënien e miqësisë.
Shërbimi që i bën mikut, nuk paguhet, edhe sot e dimë këtë, nëse më duhet të bëj një punë në shtëpinë e një miku, më e shumta që kërkoj prej tij është të më paguajë materialin, por jo punën: unë vetë e bëj atë sepse mes miqsh ekziston gëzimi për t'u shërbyer të tjerëve, për t'i parë ata të lumtur dhe për të bërë diçka për ta.
Është logjika e dhuratës.
Kur i bëjmë një dhuratë një personi, tjetri nuk ka pse të më paguajë menjëherë sepse nuk dua që ai të më paguajë, dua vetëm që ai të kuptojë se jam i lumtur që jam shoku i tij dhe e dua atë. Për të hyrë në këtë marrëdhënie dashurie; kur nuk e dëshiron këtë miqësi, të ndodh që të marrësh një dhuratë dhe pastaj të pyesësh veten "si mund të të shpërblej tani?" Sepse dua të shkurtoj, dua që kjo marrëdhënie të përfundojë.


Miqësia lind nga papagimi, nga një shkëmbim totalisht falas dhuratash dhe shërbimesh.
Këtu, kjo është marrëdhënia e miqësisë që Jezusi dëshiron të krijojë me dishepujt e tij, ky gëzim për të dhënë falas.
Përfundimi i këtij fjalimi që po jep Jezusi është një kujtesë e urdhrit të tij:
“Këtë gjë ju urdhëroj;
duajeni njëri‑tjetrin!” (v. 17).
Është sinteza e të gjithë propozimit të jetës që Jezusi na bën dhe që Ai e ka arritur me personin e tij. Ne nuk mund të shkojmë përtej këtij horizonti dashurie që shohim të realizuar tek Ai.
Përtej kësaj dashurie është e pamundur të gjesh një përmbushje njerëzore superiore sepse ky është maksimumi i njerëzimit, është kjo dashuri që zbulon se tek njeriu ka një jetë që nuk është më vetëm ajo që ka ardhur nga balta e tokës, por është një jetë që është dhënë nga lart, nga Ati qëështë në qiell.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

NGJITJA VITI B

MË 12-5-2024 (Në disa vende mund të festohet më 9 mai).


LEXIMI I PARË: Vap 1,1-11.

1 Në librin e parë, o Teofil, fola për gjithçka që Jezusi bëri dhe mësoi që prejfillimit 2 e deri në ditën kur u ngrit në qiell, pasi u dha porositë apostujve, të cilët i pati zgjedhur nëpërmjet Shpirtit Shenjt. 3 Ai, pas mundimit të vet, me shumë prova ua vërtetoi apostujve se ishte i gjallë duke u shfaqur për dyzet ditë para tyre dhe duke u folur për Mbretërinë e Hyjit. 4 Dhe, njëherë, ndërsa po hante bukë bashkë me ta, u urdhëroi të mos e lënë Jerusalemin, por ta presin Premtimin e Atit: “Atë që dëgjuat prej meje: 5 Gjoni ka pagëzuar me ujë, ndërsa ju, pas pak ditësh, do të pagëzoheni me Shpirtin Shenjt. 6 Tani, ata që ndodhën bashkë me të, e pyetën: “Zotëri, a thua do ta ripërtërish në këtë kohë mbretërinë e Izraelit?” 7 Ai iu përgjigj: “Nuk është puna juaj ta njihni kohën dhe momentin që Ati ia ka përcaktuar pushtetit të vet. 8 Por ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës. 9 Dhe, kur i tha këto fjalë, ndër sy të tyre, u ngjit në qiell dhe një re menjëherë ua zuri para syve të tyre. 10 Dhe, ndërsa ata me ngulm shikonin se si ai ngritej në qiell, ia behën dy njerëz të veshur me petka të bardha, zunë vend para tyre 11 dhe u thanë: “O burra galileas, pse rrini kështu duke shikuar kah qielli? Ky Jezus, që prej jush u ngrit në qiell, do të kthehet pikërisht kështu, si e patë se shkoi në qiell!”.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


NGA JËRUZALEMI DERI NË SKAJET E TOKËS.


Ne jemi në fillim të Veprave të Apostujve: vargjet e para bëjnë lidhjen me Ungjillin e Lukës, drejtuar gjithashtu një Teofili; nuk ka dyshim se Veprat e Apostujve dhe Ungjilli i Lukës janë nga i njëjti autor; "Veprat e Apostujve" fillojnë atje ku mbaron Ungjilli i Lukës, domethënë me tregimin e Ngjitjes së Jezusit në qiell, edhe nëse këta dy tregimet nuk bien dakord saktësisht. Por do të shpjegohet kjo në vitin liturgjik C. Për të kuptuar mirë liturgjinë e propozuar këtë vit, mjafton që të dihet që Libri i parë, Ungjilli , raporton misionin dhe predikimin e Jezusit, ndërsa libri i dytë u kushtohet misionit dhe predikimit të Apostujve, prandaj emri i tij është "Veprat e Apostujve".
Mund të shtyhet paralelizmi pak më tej: ungjilli fillon dhe mbaron në Jeruzalem, qendra e botës hebraike dhe e Besëlidhjes së Vjetër; Veprat e Apostujve fillojnë në Jeruzalem, (sepse Besëlidhja e Re është vazhdimi i Besëlidhjes së Vjetër), por ato përfundojnë në Romë, kryqëzimin e të gjitha rrugëve të botës së njohur në atë kohë: Besëlidhja e Re tani shkon përtej kufijve të Izraelit. Për Lukën, është e qartë se kjo zgjerim është fryti i Shpirtit Shenjt; ai është vetë Shpirti i Jezusit dhe do të jetë frymëzimi i Apostujve, nga Rrëshajët e deri në martirizimin e tyre, në një masë të tillë që Veprat e Apostujve shpesh quhen "Ungjilli i Shpirtit Shenjt".
Dhe si Jezusi u përgatit për misionin e tij për dyzet ditë në shkretëtirë pas Pagëzimit, kështu nga ana e tij Shpirti Shenjt e përgatiti Kishën e tij për dyzet ditë: "Ai, pas mundimit të vet, me shumë prova ua vërtetoi apostujve se ishte i gjallë duke u shfaqur për dyzet ditë para tyre dhe duke u folur për Mbretërinë e Hyjit. Dhe, njëherë, ndërsa po hante bukë bashkë me ta, u urdhëroi të mos e lënë Jerusalemin, por ta presin Premtimin e Atit: “Atë që dëgjuat prej meje: Gjoni ka pagëzuar me ujë, ndërsa ju, pas pak ditësh, do të pagëzoheni me Shpirtin Shenjt” (v.5-7) Për dyzet ditë ai u ishte shfaqur atyre dhe u kishte folur atyre për mbretërinë e Zotit. Gjatë një vakt të fundit, ai u dha atyre udhëzimet e tij: një urdhër, një premtim, një mision.
1) Urdhri është gati i habitshëm: prisni dhe mos lëvizni: "Dhe, njëherë, ndërsa po hante bukë bashkë me ta, u urdhëroi të mos e lënë Jerusalemin, por ta presin Premtimin e Atit" (v.4) Fakti që premtimet e Atit bëhen realitet në Jeruzalem sigurisht që nuk i mahniti të njëmbëdhjetët që ishin të gjithë Judenj: të gjitha predikimet e profetëve i dhanë Jeruzalemit një pjesë pararendëse në përmbushjen e planit të Zotit: mjafton të kujtojmë Isainë:
"Ngrihu, shkëlqe, se po vjen drita jote, mbi ty po lind Lavdia e Zotit!
Sepse tokën po e mbulon terri dhe një errësirë e madhe popujt,
kurse mbi ty, dritë bën Zoti
e Lavdia e tij mbi ty, do të shihet!
Në dritën tënde, do të ecin popujt
edhe mbretërit, në lindjen e shkëlqimit tënd" (Is. 60,1-3).
Ose përsëri:
"Për shkak të Sionit unë nuk do të hesht,
për shkak të Jerusalemit s’do t’i jap vetes pushim
derisa drejtësia e tij të dalë porsi drita,
e shpëtimi i tij të mos ndizet si llamba!
Të gjithë popujt do ta shohin drejtësinë tënde,
të gjithë mbretërit lavdinë tënde;
do të quhesh me një emër të ri,
që do ta caktojë goja e Zotit" (Is. 62,1-2).


JU DO TË JENI DËSHMITARËT E MI.


2) Luka sqaron përmbajtjen e premtimit: "Gjoni ka pagëzuar me ujë, ndërsa ju, pas pak ditësh, do të pagëzoheni me Shpirtin Shenjt" (v. 5).
Edhe kjo ishte e njohur nga apostujt; ata kishin në mendje fjalinë e profetit Joel:
"Do ta ndikoj Shpirtin tim mbi çdo njeri
e do të bëhen profetë bijtë e bijat tuaj"(Jl 3,1),
dhe gjithashtu atë të Zakarisë:
"Në atë ditë do të jetë kroi rrjedhës për shtëpinë e Davidit e për banorët e Jerusalemit për larje të mëkateve e të papastërtive ... Mbi shtëpinë e Davidit e mbi banorët e Jerusalemit do ta ndikoj shpirtin e hirit e të lutjes, e ata do t’i drejtojnë sytë kah unë" (Za. 13,1; 12,10);
ose përsëri:
"Atëherë do të zbraz mbi ju një ujë të pastër dhe do të pastroheni nga të gjitha ndyrësitë tuaja. Do t’ju pastroj nga të gjithë idhujt tuaj! Unë do t’ju jap një zemër të re, një shpirt të ri do ta fus në ju, do ta nxjerr nga mishi juaj zemrën e gurtë e do t’ju jap një zemër mishi. Shpirtin tim do ta fus në ju e do të bëj që të ecni urdhërimeve të mia e t’i zbatoni e t’i vini në veprim gjyqet e mia"(Ez 36,25… 27).
3) Pyetja e apostujve: “Zotëri, a thua do ta ripërtërish në këtë kohë mbretërinë e Izraelit?” (v. 6), prandaj nuk është e pa logjike, e papajtueshme; tregon se ata e kanë kuptuar që Dita e famshme e Zotit ka gdhirë. Përgjigja e Jezusit nuk duhet të na befasojë sepse Zoti kërkon bashkëpunimin e njerëzve për të realizuar projektin e tij; shpëtimi i Zotit erdhi përmes Jezu Krishtit, njerëzit kanë lirinë të hyjnë në të; për këtë, ata ende duhet të kuptojnë shumë gjëra e të dinë në çfarë konsiston kjo hyrje. Prandaj misioni dhe përgjegjësia e Apostujve varet nja prania e tyre. Shpirti u është dhënë atyre për këtë: " Ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës” (v. 8). Kjo do të thotë që midis dhuratës së Shpirtit dhe ardhjes përfundimtare të Mbretërisë, ekziston një hapësirë kohore, që është koha e dëshmimit kur Apostujt dhe kisha janë thjrrur të dëshmojnë Ringjalljen e Jezusit. Gjatë kësaj kohe Apostujt dhe Kisha kanë një mssion, që konsiton në mbartjen e Lajmit të Mirë për të gjithë njerëzimin. "Ju do të jeni dëshmitarët e mi në Jeruzalem, në të gjithë Judenë dhe Samarinë dhe deri në skajet e tokës”. Libri i Veprave ndjek pikërisht këtë plan.
Në mëngjesin e Pashkëve, "dy burra me rroba verbuese" i kishin shqyer gratë nga përsiatja e tyre duke u thënë atyre "Pse po kërkoni të Gjallin midis të vdekurve?" Ai nuk është këtu, ai është ringjallur ". Në Ditën e Ngjitjes, dy burra me rroba të bardha luajnë të njëjtin rol me Apostujt:"Dy njerëz të veshur me petka të bardha, zunë vend para tyre dhe u thanë: “O burra galileas, pse rrini kështu duke shikuar kah qielli? Ky Jezus, që prej jush u ngrit në qiell, do të kthehet pikërisht kështu, si e patë se shkoi në qiell!” (v. 10-11).
Ai do të kthehet, për këtë ne jemi të sigurt, prandaj e themi këtë në çdo Eukaristi: Çdo herë që ne e kremtojmë, ne jemi duke pritur lumturinë përfundimtare që Jezusi na ka premtuar e që është garantuar nga ardhja e Jezu Krishtit, Shpëtimtarit tonë".(Nga Prefacionet e liturgjisë: Na liro, po të lutemi, o Zot...Do të jemi të sigurt...duke pritur ardhjen e Shpëtimtarit tonë, Jezu Krishtit).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL VITI B

MË 12-5-2024.


Ps. 47, 2-3, 6-7, 8-9

2 Duartrokitni, o popuj të gjithë,
brohoritni Hyjit me zë gëzimi!
3 Sepse Hyji është i tejetlartë, i tmerrshëm,
Mbreti i madh mbi tokën mbarë.
6 Ngjitet Hyji me brohori,
Zoti me zë trumbete.
7 Këndoni Hyjit, këndoni,
këndoni mbretit tonë, këndoni!
8 Sepse Hyji është mbreti i mbarë tokës:
këndoni këngë me mjeshtëri!
9 Hyji mbretëron mbi mbarë popujt,
Hyji rri mbi fronin e vet të shenjtë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

ZOTI HYJI, MBRETI I IZRAELIT.

Është Populli i Izraelit, Populli i Zhgjedhur që lutet me këtë psalm, ose më mirë që këndon, duke e brohoritur Zotin si mbretin e tyre. Kjo nuk na habit. Por, çuditërisht, ai thotë se Zoti është mbreti i tokës mbarë. Sidoqoftë, kjo nuk është menduar gjithmonë në Izrael. Para Mërgimit Babilonas, askush nga mbretërit e Izraelit nuk e kishte imagjinuar kurrë që Zoti ishte Sunduesi i Universit. Kjo do të thotë që ky psalm u krijua vonë në historinë e Popullit të Zgjedhur.
Unë kthehem në deklaratën e parë shumë të fortë të këtij psalmi: Zoti është Mbreti i Izraelit. Përgjatë një periudhe të historisë biblike, populli i Izraelit ka pasur mbretër, ashtu si popujt fqinjë, por konceptimi i tyre i mbretërimit ishte i veçantë dhe ky kuptim i veçantë ka zgjatur shumë gjatë historisë së Popullit të Zgjedhur. Në Izrael, mbreti kurrë nuk mund të pretendonte të ishte personi më i lartë në tokë. Për këtë ai nuk i kishte të gjitha fuqitë: Zoti mbeti zot. Për ta thënë ndryshe, mbreti i vërtetë në Izrael nuk ishte askush tjetër përveç Zotit.
Mbreti, për shembull, nuk bënte ligjet siç i pëlqente atij; ai, si gjithë të tjerët, duhej t'i nënshtrohej Ligjit të Zotit, domethënë, Ligjeve të dhëna nga Zoti Moisiut në Sinai. Sipas librit të Ligjit të Përtërirë, ai duhej të lexonte Ligjin çdo ditë të jetës së tij. Edhe i ulur në fronin e tij, ai ishte vetëm një zbatues i urdhrave të Zotit të dhëna nga profetët. Për shembull, në Librat e Mbretërve, njëri ose tjetri mbret shpesh shihet duke kërkuar pëlqimin e profetit të momentit përpara se të nisë një fushatë ose madje, në rastin e Davidit, para se të ndërmarrë ndërtimin e një tempulli. Dhe ne vazhdimisht i shohim profetët që ndërhynin lirshëm në jetën e mbretërve dhe ndonjëherë i kritikonin me force veprimet e tyre.
Ky pohim i sovranitetit të Zotit ishte madje një frenim në institucionin e monarkisë. Kujtohet reagimi shumë i dhunshëm të profetit Samuel, në kohën e Gjyqtarëve, kur krerët e fiseve të Izraelit erdhën për t'i thënë se ata donin të kishin një mbret "si kombet e tjerë". Që të dëshironin të ishin "si kombet e tjerë" kur kishin nderin të ishin Populli i Zgjedhur nga Zoti për të bërë një Besëlidhje, ishte blasfemi në sytë e tij. Ai përfundimisht e pranoi dëshirën dhe planin e shefave të fiseve, por jo pa i paralajmëruar ata se po rrezikonin të shkaktonin fatkeqësinë e tyre.
Dhe kur e shuguroi mbretin e parë, Saulin, Samueli qe i kujdesshëm për të bërë të qartë që Sauli u bë kreu i trashëgimisë së Perëndisë. Izraelitët mbetën Populli i Zotit dhe jo i mbretit, dhe mbreti ishte vetëm një shërbëtor i Zotit. Dhe, në kohën e monarkisë, në Izrael, profetët morën përsipër t'u kujtonin mbretërve këtë të vërtetë elementare. Librat e Mbretërve, kur vlerësojnë mbretërime të njëpasnjëshme, kanë vetëm një kriter: besnikërinë e secilit prej mbretërve ndaj vullnetit të Zotit. Një formulë del gjatë gjithë kohës: "Ashtu si mbreti bëri atë që është e drejtë në sytë e Zotit", ose përkundrazi "Ashtu si mbreti bëri atë që ishte e keqe në sytë e Zotit".


ZOTI, MBRETI I NJERZIMIT MBARË.

Prandaj është për nder të Zotit që psalmi ynë këtu përdor të gjithë fjalorin që u drejtohej diku tjetër mbretërve të tokës. Edhe fjala "i tmërrshëm" është një kompliment, është një fjalë e zakonshme në fjalorin e obortarëve të mbretit. Sigurisht, mbreti nuk është "i tmërrshëm" për nënshtetasit e tij, por pòr armiqtë e Popullit të tij. Prandaj, termi perdoret për të qetësuar Izraelitët, dhe armiqtë paralajmërohen: mbreti ynë do të jetë i pathyeshëm, i tmërrshëm për ju nëse....
Në çdo rresht të këtij psalmi, është e qartë se është me të vërtetë Perëndia, Hyji i historisë së popullit të çliruar nga Egjipti , ai i Sinait, që është “i tmërrshëm”. Është e qartë që Ai nuk është vetëm mbreti i Popullit të Zgjedhur, por që në të njëjtën kohë, ai vlerësohet si Zoti dhe mbreti i gjithë universit. Nuk ka diskutim për ta mbajtur atë për vete: ai është "mbreti i madh mbi të gjithë tokën" dhe të gjithë popujt shoqërohen me festën:
"Duartrokitni, o popuj të gjithë, brohoritni Hyjit me zë gëzimi! Sepse Hyji është i tejetlartë, i tmerrshëm, Mbreti i madh mbi tokën mbarë" (v. 2-3).
Ky dimension universal është shumë i pranishëm në këtë psalm, dhe arrihet që të thotë: "Zoti mbretëron mbi mbarë popujt" (v.9), edhe mbi paganët.
Sidoqoftë, zbulimi i monoteizmit daton vetëm nga Mërgimi në Babiloni: deri atëherë, populli i Izraelit nuk ishte ende monoteist: të jesh monoteist do të thotë të pohosh se ekziston vetëm një Zot, i njëjti për të gjithë popujt e tokës. Para Mërgimit, nuk ishte kështu: thuhet se Izraeli ishte monolatrik: domethënë, ai adhuronte vetëm një Zot e pranonte për veten vetëm një Zot, atë të Besëlidhjes së Sinait. Por ai konsideroi se popujt e tjerë kishin perënditë e tyre që sundonin mbi vendet e tyre dhe luftonin për ta.
Ky psalm ndoshta u krijua pas kthimit nga Mërgimi dhe këto brohoritje nuk kumbuan në pallatin e mbretërve, në dhomën e fronit të tyre, por në tempullin e rindërtuar në Jeruzalem. Me rastin e një kremtimi liturgjik, vëllezërit tanë hebrenj evokojnë projektin e madh të Zotit për njerëzimin dhe ata e parashikojnë. Ata tashmë po imagjinojnë Ditën kur më në fund Zoti do të njihet për atë që është, Ati i të gjitha mirësive.
Ne të krishterët e këndojmë këtë psalm në liturgjinë tonë shpesh, dhe veçanërisht në festën e Ngjitjes e Jezusit në Qiell. Dhe fraza: " Ngjitet Hyji me brohori, Zoti me zë trumbete" na duket se është veçanërisht e përshtatshme për kremtimin e Ngjitjes së Jezu Krishtit, edhe nëse duhet të pranohet, për fat të keq, që mbretërimi i Krishtit zakonisht kremtohet në një mënyrë shumë të matur: ungjilltarët nuk kanë një ceremoni kurorëzimi në nder të Jezusit mbret. Aq më tepër arsyeja për t'i dhënë atij tashmë këtë homazh madhështor parashikon vetëm këngën që do të këndohet ditën e fundit nga bijtë e Zotit të mbledhur për gjyqin më në fund: "Duartrokitni, o popuj të gjithë, brohoritni Hyjit me zë gëzimi!".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL VITI B.

MË 12-5-2024.


LEXIMI I DYTË: Ef. 4,1-13.

1 Ju përbej, prandaj, unë i burgosuri në Zotin: jetoni denjësisht si i ka hije thirrjes që keni marrë: 2 me plot përvujtëri, butësi e duresë; durojeni njëri‑tjetrin me dashuri! 3 Bëni çmosin ta ruani njësinë e Shpirtit me anë të paqes që ju bashkon. 4 S’ka veçse një Trup të vetëm dhe një Shpirt të vetëm ‑ sikurse edhe jeni të grishur në një shpresë të vetme të thirrjes suaj. 5 Nuk ka veçse një Zot, një fe, një pagëzim; 6 një Hyj të vetëm, Atin e të gjithëve, i cili sundon mbi të gjithë, vepron nëpër të gjithë e banon në të gjithë.
7 Edhe secilit prej nesh i qe dhënë hiri me atë masë me të cilën Krishti deshi të na e dhurojë. 8 Këndej edhe thuhet: ‘Kur u ngrit në lartësi i mori me vete robërit dhe u dha dhurata njerëzve’.
9 E ajo fjalë: ‘U ngrit’, çfarë do të thotë tjetër, përveçse më parë “zbriti” këtu poshtë, përmbi tokë? 10 Ai që “zbriti, është po Ai që “u ngrit” mbi të gjithë qiejt për ta mbushur gjithësinë. 11 E Ai i ‘dha’ disa apostuj, disa të tjerë profetë, disa prapë ungjilltarë, disa të tjerë barinj dhe mësues, 12 që shenjtërit t’i bëjë të aftë për veprën e shërbesës, për ndërtimin e trupit të Krishtit, 13 derisa të gjithë ta arrijmë njësinë e fesë dhe njohjen e Birit të Hyjit deri në gjendjen e njeriut të përsosur, deri në masën që i përket pjekurisë së plotë të Krishtit.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

DUROJENI NJËRI-TJETRIN ME DASHURI.

Si gjithmonë në letrat e shën Palit, rekomandimet morale janë para së gjithash një mësim i dogmës: Pali soditon misterin e planit të Perëndisë dhe na fton t'i përshtatemi atij; sepse ky mister na paraqitet si një thirrje të cilës ne iu përgjigjëmi nëpërmjet Pagëzimit tonë dhe që tani e tutje kumbon gjatë gjithë jetës sonë: “Ju përbej, prandaj, unë i burgosuri në Zotin: jetoni denjësisht si i ka hije thirrjes që keni marrë” (V.1)…me plot përvujtëri, butësi e duresë; durojeni njëri‑tjetrin me dashuri!” (v.2)…Ju inkurajoj të ndiqni me besnikëri thirrjen që keni marrë nga Perëndia...”Bëni çmosin ta ruani njësinë e Shpirtit me anë të paqes që ju bashkon” (V. 3)…“S’ka veçse një Trup të vetëm dhe një Shpirt të vetëm ‑ sikurse edhe jeni të grishur në një shpresë të vetme të thirrjes suaj” (V.4)…kini në zemër për të mbajtur unitetin e Shpirtit nëpërmjet lidhjes së paqes... thirrja juaj (është e njëjta fjalë "thirrje") ju ka thirrur të gjithëve në një shpresë...". Pali këmbëngul në këtë sepse është besnikëria jonë t'i përgjigjemi kësaj thirrja që do të ndërtojë Kishën: vetë fjala “Kishë”, për më tepër (“eclesia” në greqisht), është nga e njëjta rrënjë në greqisht me fjalën “thirrje”. Ky është me të vërtetë kuptimi i gjithë këtij fragmenti, edhe nëse fjala "kishë" nuk shfaqet në këto pak rreshta: ajo zëvendësohet me fjalën "trup": “Ka vetëm një trup dhe një shpirt të vetëm...” Populli i shenjtë është organizuar në mënyrë që trupi i Krishtit të mund të ndërtohet…
Dhe i gjithë ky pasazh është një mësim madhështor për Kishën: për të përshkruar misterin e saj, Pali përdor dy terma, një trup njerëzor dhe një ndërtesë,ose, për të qenë më të saktë, Kisha është një trup që ndërton veten si një shtëpi. Ky trup është një qenie e gjallë që zhvillohet dhe rritet; ky konstruksion kërkon pjesëmarrjen e secilit prej nesh dhe çimento cilësore. Këtu gjejmë meditimin e letrës drejtuar Romakëve dhe letrës së parë drejtuar Korintasve:
“…kështu edhe ne, edhe pse shumë, jemi një trup i vetëm në Krishtin e, secili prej nesh, gjymtyrë e njeri‑tjetrit” (Rm 12:5); “Tashti, ju jeni trupi i Krishtit dhe, secili prej jush gjymtyrë e tij”(1 Kor. 12,27). Duke i bërë jehonë kësaj, teksti ynë vazhdon: “Ka vetëm një Trup dhe një Shpirt... Thirrja juaj ju ka thirrur të gjithëve në një shpresë... jini të etur për të mbajtur unitetin në Shpirt me anë të lidhjes (çimentos) së paqes”.


TRUPI I KRISHTIT NË RRITJE DREJT PLOTËSISË.

Rritja e këtij trupi është para së gjithash vepër e Zotit:
“Nuk ka veçse një Zot, një fe, një pagëzim;
një Hyj të vetëm, Atin e të gjithëve,
i cili sundon mbi të gjithë, vepron nëpër të gjithë e banon në të gjithë” (v. 5-6).
Dhe, me hirin e Perëndisë, çdo gjymtyrë bëhet e aftë të bashkëpunojë në rritjen e trupit:
“Edhe secilit prej nesh i qe dhënë hiri me atë masë me të cilën Krishti deshi të na e dhurojë”.
Secili prej nesh ka marrë dhuratën e hirit ashtu siç e ndau Krishti me ne. Teksti grek thotë fjalë për fjalë "sipas masës së dhuratës së Krishtit", domethënë pa masë, por secili sipas misionit të tij. Sepse, në këtë ndërtim, jo të gjithë luajnë të njëjtin rol: ka “Apostujt, pastaj profetët dhe misionarët e Ungjillit, si dhe barinjtë dhe ata që mësojnë. Në këtë mënyrë, njerëzit e shenjtë organizohen në mënyrë që të përmbushen detyrat e shërbesës dhe të ndërtohet Trupi i Krishtit. Konteksti sugjeron se ndoshta nuk ishte e kotë t'u kujtonim të gjithë këtyre shërbëtorëve se ata ishin "dhurata që Zoti u ka dhënë njerëzve" dhe gjithë komunitetit për rëndësinë e besnikërisë ndaj atyre që Zoti i jep për të "ruajtur unitetin në Shpirt”.
Në sytë e Palit, shërbëtorët e Kishës janë një dhuratë në të njëjtën mënyrë si Ligji i Izraelit: pasi Ligji, në fakt, ishte udhërrëfyesi i njerëzve, tani e tutje udhërrëfyesit e njerëzve janë ata shërbëtorë të zhgjedhur nga Zoti. Sigurisht është një përgjegjësi e rëndë për ta, po të kujtojmë se Ligji u konsiderua si udhërrëfyesi më i mirë në rrugën e lirisë. Për ta bërë këtë lidhje, Pali e krahason Krishtin me Moisiun duke cituar Psalmin 68, i cili aludonte për dhuratën e Ligjit nga Perëndia ndaj Moisiut në Sinai:
“Ai u ngjit lart, duke zënë robër, u dha dhurata njerëzve” (v.8). Në besëlidhjen e Vjetër, vërtet konsiderohej se njeriu injorant i Ligjit nuk e njihte lirinë e vërtetë, prandaj fjala "i burgosur". Dhe Moisiu kishte çliruar dyfish duke e nxjerrë popullin nga Egjipti dhe duke i dhënë Ligjin me zbritjen e tij nga Sinai. Nga ana tjetër, dhe shumë më thellë, Krishti u sjell njerëzve lirinë e vërtetë, ai që” ‘U ngrit’…sepse më parë “zbriti” këtu poshtë, përmbi tokë… Ai që “zbriti, është po Ai që “u ngrit” mbi të gjithë qiejt për ta mbushur gjithësinë” (v.10). Që tani e tutje, ata që janë ngarkuar prej tij për ruajtjen e Kishës në liri janë “disa apostuj, disa të tjerë profetë, disa prapë ungjilltarë, disa të tjerë barinj dhe mësues” (v.11).
Dhe Pali vazhdon duke thënë se Hyji në këtë mënyrë: “Shenjtërit t’i bëjë të aftë për veprën e shërbesës, për ndërtimin e trupit të Krishtit, derisa të gjithë ta arrijmë njësinë e fesë dhe njohjen e Birit të Hyjit deri në gjendjen e njeriut të përsosur, deri në masën që i përket pjekurisë së plotë të Krishtit” (v. 12-13).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL VITI B

MË 12 -5- 2024.


UNGJILLI: Mk 16,15-20.

15 Dhe u tha: “Dilni në mbarë botën e predikojani Ungjillin të gjithë njerëzve.
16 Kush do të besojë e do të pagëzohet, do të shëlbohet, ndërsa kush s’do të besojë, do të dënohet.
17 Shenjat që do t’i përcjellin ata që do të besojnë, janë këto:
në emër tim do t’i dëbojnë djajtë, do të flasin gjuhë të reja;
18 [në duar] do t’i marrin gjarpërinjtë e, nëse do të pijnë ndonjë gjë që sjell vdekjen,
nuk do t’u bëjë keq. Do t’i vënë duart mbi të sëmurë, e këta do të shërohen”.
19 Zotëria [Jezusi], pasi u tha kështu, u ngjit në qiell dhe rri në të djathtë të Hyjit.
20 Kurse ata dolën e predikuan gjithkund.
Zoti bashkëpunonte me ta dhe e përforconte Fjalën me mrekulli që e përcillnin.



LECTIO DIVINA-MEDITIM-LUTJE.

ATA QË BESOJNË DHE QË PAGËZOHEN, DO TË SHPËTOHEN.

Ungjilli i Markut mbaron siç filloi: fjala "Ungjill" (fjalë për fjalë "lajm i mirë", në kuptimin e lajmit të madh) ndodh tre herë në kapitullin e parë, dhe dy herë këtu. Ungjilli fillon kështu: “Fillimi i Ungjillit të Jezu Krishtit, Birit të Hyjit" (1,1), dhe pak më tej, Mark vëren:" Jezusi shpalli Ungjillin e Zotit dhe tha: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!” (1.15). Ky rifillim i qëllimshëm i të njëjtit term në fund të librit sugjeron që Apostujt tani e kanë marrë përsipër shpalljen e Ungjillit: "Ata dolën e predikuan gjithkund" (v. 20) (Kuptohet se shkuan të shpallnin lajmin se Mbretëria e Zotit është përuruar në tokë).
Vetë Jezusi ua besoi atyre këtë mision që ishte i tij deri më tani: " “Dilni në mbarë botën e predikojani Ungjillin të gjithë njerëzve".
Dhe menjëherë ai shpjegon se cila është përmbajtja e këtij Lajmi: "Kush do të besojë e do të pagëzohet, do të shëlbohet, ndërsa kush s’do të besojë, do të dënohet" (v.16). Me fjalë të tjera, njerëzimi shpëtohet me një kusht, duke besuar në Jezu Krishtin. Spiralja e urrejtjes, luftërave, xhelozisë dhe dhunës nuk është më një fatalitet për të cilin njerëzimi është i dënuar nga shekulli në shekull. Jezu Krishti e theu këtë ingranazh; duke e ndjekur atë, ne mund të jetojmë si njerëz të lirë për sa kohë që jemi si ai.
Ky është kuptimi i fjalës "Besoj" që do të thotë "të aderosh duke ndjekur, të rregullosh jetën tënde që të jesh i ngjashëm me të, me atë që e ka shpallur ungjillin, të bashkëngjitesh me të që të jesh gjithmonë me të". Siç thotë Jezusi, mjafton të "qëndrosh" në të, ose të jesh si dega e bashkuar me hardhinë:
"Banoni në mua sikurse edhe unë në ju.
Sikurse shermendi nuk mund të japë fryt
prej vetvetes,
i shkëputur prej hardhisë,
po ashtu as ju, nëse nuk mbeteni në mua.
Unë jam hardhia,
ju jeni shermendet.
Kush mbetet në mua e unë në të,
ai jep shumë fryt,
sepse pa mua s’mund të bëni asgjë"(Gjn 15,4-5).
Kjo na lejon të kuptojmë pjesën e dytë të fjalisë: "Ndërsa kush s’do të besojë, do të dënohet" (v. 15).
Ai që nuk pranon të besojë, do të dënohet. Ne nuk jemi nën sëpatën e një gjykatësi që dënon sipas dëshirës së ti; ne jemi në duart e një Ati që mirëpret të gjithë ata që janë të gatshëm të shoqërojnë Birin e Hyjit të Madh; por ai na lë të lirë: ne mund të refuzojmë dhe të shkëputemi nga burimi i shpëtimit.


ZOTI BASHKËPUNONTE ME TA


Ja, pra, apostujt janë dërguar në botën mbarë, për të predikuar e të shpallur lajmin e shpëtimit. Dhe njoftimi i tyre shoqërohet me prova të prekshme: "Ata dolën e predikuan gjithkund. Zoti bashkëpunonte me ta dhe e përforconte Fjalën me mrekulli që e përcillnin" (v. 20). Jezusi u kishte premtuar atyre: "Shenjat që do t’i përcjellin ata që do të besojnë, janë këto: në emër tim do t’i dëbojnë djajtë, do të flasin gjuhë të reja; [në duar] do t’i marrin gjarpërinjtë e, nëse do të pijnë ndonjë gjë që sjell vdekjen, nuk do t’u bëjë keq. Do t’i vënë duart mbi të sëmurë, e këta do të shërohen” (v. 17-18). Në të vërtetë, Veprat e Apostujve tregojnë fakte të këtij lloji: “Turmat ua vinin veshin me kujdes mësimeve të Filipit, sepse i dëgjonin dhe i shikonin shenjat e mrekullueshme që bënte. E njëmend, prej shumë të djallosurish dilnin shpirtrat e ndytë duke bërtitur me zë të lartë, shëroheshin shumë të paralizuar e të çalë. Dhe u bë gëzim i madh në atë qytet” (Vap. 8,6-9) .
Mundësia e të folurit në gjuhë të tjera dëshmohet disa herë: në ditën e Rrëshajëve (2,4) dhe te centurioni Korneli (10,46), apo edhe kur Pali mbërriti në Efes: "Kur Pali i vuri duart mbi ta, në ta zbriti Shpirti Shenjt dhe filluan të flasin në gjuhë të ndryshme e të profetizojnë" (Vap, 19,6). Më në fund, Luka tregon se Pali, kur arriti në Maltë, shpëtoi prej kafshimit të një gjarpri: " Pali mblodhi një krah rrozga e i hodhi në zjarr. Kur, ja, prej të nxehtit doli një gjarpër dhe iu kap për dore... Pali e shkundi gjarprin në zjarr e nuk i ndodhi kurrnjë e keqe" (Vap. 28,3.5).
Sidoqoftë, Jezusi nuk u transmeton besimtarëve fuqi magjike; Luka mbajti një nga fjalët e tij që i paralajmëron apostujt mirë për këtë temë: "Ja, ju dhashë pushtet të shkelni përmbi gjarpërinj e përmbi akrepë dhe mbi çdo fuqi armike dhe asgjë s’do të mund t’ju bëjë keq. Por mos u gëzoni pse ju nënshtrohen shpirtrat, por gëzohuni pse emrat tuaj janë të shkruar në qiell!”(Lk 10,19-20).
Këto fakte të jashtëzakonshme janë shenja që krijimi i ri tashmë është përuruar; Këtu dëgjojmë profecinë e famshme të Isaisë që jehon:
"Ujku do të banojë me qengjin,
përbri kecit do të shtrihet leopardi,
viçi e këlyshi i luanit bashkë do të kullotin,
fëmija i vogël do t’i çojë e do t’i bjerë.
Lopa e arusha bashkë do të kullotin,
këlyshët e tyre së bashku do të rrinë,
luani kashtë do të hajë si kau.
Foshnja do të luajë
mbi vrimën e shlligës,
në strofullin e kapastrecit
fëmija dorën do ta futë.A!
S’do të bëhet dëm as s’do të vritet kush
në mbarë malin tim të shenjtë,
sepse plot do të mbushet vendi me dijen e Zotit,
porsi deti që mbushet me ujë" (Is 11,6-9).
Dhe Marku tashmë kishte aluduar në këtë ëndërr të vjetër të harmonisë universale në tregimin e tundimeve të Jezusit, duke vërejtur se Jezusi bashkëjetonte me kafshët e egra: " Në shkretëtirë qëndroi dyzet ditë, ku qe vënë në provë prej djallit. Rrinte me egërsira dhe engjëjt i shërbenin" (Mk 1,13).
Tregimi i Ngjitjes mund të përmblidhet me disa fjalë: “Zotëria [Jezusi], pasi u tha kështu, u ngjit në qiell dhe rri në të djathtë të Hyjit" (v.19). Por, për lexuesit e Markut, këto fjalë janë të rënda dhe kuptohen me vështirësi. Ato zgjojnë premtimet e Besëlidhjes së Vjetër në lidhje me Mesinë dhe në veçanti atë të profetit Daniel:
Ai i dha pushtetin, nderin e mbretërinë.
Të gjithë popujt, fiset e gjuhët
u shtruan nën shërbimin e tij:
pushteti i tij pushtet i amshuar
që kurrë s’do të merret,
mbretëria e tij
kurrë nuk do të prishet" Dn, 7,14) .
Biri i njeriut, që vjen mbi retë e qiellit,
merr sovranitetin, lavdinë dhe mbretërimin.
Ai e dëgjon Vetë Perëndinë duke shpallur frazën rituale
të kurorëzimit mbretëror:" Uluni në të djathtën time! ..

[ninoenina]

F.A.JAVA NJITJA E JEZUSIT NË QIELL, VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL. VITI B


MË 12-5-2024.

A ka ndryshuar ndonjë gjë në tokë hyrja e Jezusit në lavdinë e Atit?
Nga jashtë asgjë. Jeta e njerëzve vazhdoi të ishte e njëjtë si më parë: mbjellja dhe korrja, tregtia, ndërtimi i shtëpive, udhëtimet, qaja dhe festa, gjithçka si më parë. Edhe apostujt nuk morën asnjë zbritje për dramat dhe ankthet e përjetuara nga njerëzit e tjerë. Megjithatë, diçka tepër e re ka ndodhur: një dritë e re është hedhur mbi ekzistencën e njeriut. Në një ditë me mjegull, dielli shfaqet papritmas. Malet, deti, fushat, pemët e pyllit, aroma e luleve, këndimi i zogjve mbeten të njëjta, por mënyra e shikimit dhe perceptimit të tyre është e ndryshme.
Diçka e tillë ndodh edhe me ata që ndriçohen nga besimi në Jezusin që u ngjit në qiell: ata e shohin botën me sy të përtërirë. Gjithçka ka kuptim, asgjë nuk trishton, asgjë nuk frikëson më.
Përtej fatkeqësive, fataliteteve, mjerimeve, gabimeve të njeriut, gjithmonë mund të shikohet Zoti që ndërton mbretërinë e tij.
Një shembull i kësaj perspektive krejtësisht të re mund të jetë mënyra e konsiderimit të viteve të jetës. Të gjithë e dimë, dhe ndoshta u buzëqeshim, tetëdhjetë vjeçarëve që i kanë zili më të rinjtë se ata kanë turp për moshën e tyre... me pak fjalë, ata shikojnë të kaluarën, jo të ardhmen. Siguria e Ngjitjes e kthen këtë këndvështrim në kokë. Me kalimin e viteve, i krishteri kënaqet, sepse sheh të afrohet dita e takimit përfundimtar me Krishtin; është i lumtur që ka jetuar, nuk i ka zili më të rinjtë, i shikon me butësi.
Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
"Vuajtjet e momentit të tanishëm nuk ia vlen të krahasohen me lavdinë e ardhshme që do të zbulohet në ne".


LEXIMI I PARË: Vap. 1,1-11.

1 Në librin e parë, o Teofil, fola për gjithçka që Jezusi bëri dhe mësoi që prejfillimit
2 e deri në ditën kur u ngrit në qiell, pasi u dha porositë apostujve, të cilët i pati zgjedhur nëpërmjet Shpirtit Shenjt.
3 Ai, pas mundimit të vet, me shumë prova ua vërtetoi apostujve se ishte i gjallë duke u shfaqur për dyzet ditë para tyre dhe duke u folur për Mbretërinë e Hyjit.
4 Dhe, njëherë, ndërsa po hante bukë bashkë me ta, u urdhëroi të mos e lënë Jerusalemin, por ta presin Premtimin e Atit: “Atë që dëgjuat prej meje:
5 Gjoni ka pagëzuar me ujë, ndërsa ju, pas pak ditësh, do të pagëzoheni me Shpirtin Shenjt”.
6 Tani, ata që ndodhën bashkë me të, e pyetën: “Zotëri, a thua do ta ripërtërish në këtë kohë mbretërinë e Izraelit?”
7 Ai iu përgjigj: “Nuk është puna juaj ta njihni kohën dhe momentin që Ati ia ka përcaktuar pushtetit të vet.
8 Por ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës”.
9 Dhe, kur i tha këto fjalë, ndër sy të tyre, u ngjit në qiell dhe një re menjëherë ua zuri para syve të tyre.
10 Dhe, ndërsa ata me ngulm shikonin se si ai ngritej në qiell, ia behën dy njerëz të veshur me petka të bardha, zunë vend para tyre
11 dhe u thanë: “O burra galileas, pse rrini kështu duke shikuar kah qielli? Ky Jezus, që prej jush u ngrit në qiell, do të kthehet pikërisht kështu, si e patë se shkoi në qiell!”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në Malin e Ullinjve, një vend i shenjtë i vogël tetëkëndor u ndërtua nga kryqtarët. Ky vend i shenjtë më vonë u shndërrua në një xhami nga muslimanët në vitin 1200. Kjo faltore e vogël sot ka një çati, por fillimisht u zbulua për të përkujtuar ngjitjen në qiell të Jezusit. Një person, duke dëgjuar këtë, komentoi: "Nuk kishte çati sepse përndryshe, duke u ngjitur lart, Jezusi do ta kishte goditur kokën". Disave që kishin dëgjuar, nuk u pëlqeu shakaja e pandershme, por disa të tjerë e konsideruan provokim për t'u thelluar në kuptimin e tekstit të Veprave të Apostujve.
Në pamje të parë, historia e ngjitjes rrjedh pa probleme, por kur merren parasysh të gjitha detajet, kuptohet se diçka krijon probleme: duket mjaft e pamundur që Jezusi të sillet si një astronaut që lë tokën dhe ngrihet drejt qiellit dhe zhduket përtej retë; ka edhe disa mospërputhje që është e vështirë të shpjegohen.
Në fund të ungjillit të tij, Luka - i njëjti autor i Veprave të Apostujve - thotë se i Ngjalluri: “I mori dishepujt me vete deri në Betani, i çoi duart dhe i bekoi. E, ndërsa po i bekonte, u nda prej tyre dhe u ngrit në qiell. Ata ranë përmbys para tij dhe e adhuruan e me gëzim të madh u kthyen në Jerusalem dhe vazhdimisht ishin në Tempull duke i dhënë lavdi Hyjit” (Lk.24,50-53) Le të lëmë mënjanë shënimin e çuditshëm për “gëzimin e madh” (kush prej nesh gëzohet kur largohet një mik?) dhe mosmarrëveshjet për vendndodhjen (Betani është pak larg nga Mali i Ullinjve). Ajo që është e habitshme është divergjenca e qartë në datë: sipas Llukës 24 ngjitja në qiell bëhet në të njëjtën ditë me Pashkët, ndërsa te Veprat vendoset dyzet ditë më vonë (Vap. 1.3). Është për t'u habitur që i njëjti autor jep dy informacione kontradiktore.
Nëse e marrim versionin e dytë (atë të dyzet ditëve) si të saktë, na vjen natyrshëm të pyesim: çfarë bëri Jezusi gjatë kësaj kohe? Në Kalvar a nuk i kishte premtuar hajdutit: Sot do të jesh me mua në parajsë? Pse nuk shkoi menjëherë atje?
Vështirësitë e renditura janë të mjaftueshme për të na paralajmëruar: ndoshta qëllimi i Lukës nuk është të na informojë se ku, si dhe kur u ngjit Jezusi në qiell. Ndoshta (ose më mirë, pa ndoshta!) shqetësimi i tij është një tjetër: ai dëshiron t'u përgjigjet problemeve dhe të zgjidhë dyshimet që kanë lindur në komunitetet e tij, ai dëshiron të ndriçojë të krishterët e kohës së tij për misterin e pashprehur të Pashkëve. Për këtë arsye, si një artist i penës që është, ai harton një faqe teologjie duke përdorur një zhanër letrar dhe imazhe të kuptueshme për bashkëkohësit e tij. Prandaj, hapi i parë që duhet bërë është të kuptojmë gjuhën e përdorur.

Në kohën e Jezusit, pritshmëria e mbretërisë së Perëndisë është shumë e gjallë dhe shkrimtarët apokaliptikë e shpallin atë si të afërt. Ata presin: një përmbytje zjarri pastrues nga qielli, ringjalljen e të drejtëve dhe fillimin e një bote të re. Edhe në mendjet e disa dishepujve, krijohet një klimë ekzaltimi, e nxitur nga disa nga shprehjet e Jezusit që mund të keqkuptohen lehtësisht: "Kur t’ju salvojnë në njërin qytet, ikni në tjetrin! Përnjëmend, po ju them: nuk do t’i përshkoni qytetet e Izraelit para se të vijë Biri i njeriut" (Mt. 10,23 ); “Përnjëmend po ju them: Disa nga këta këtu të pranishëm nuk kanë për të vdekur derisa ta shohin Birin e njeriut duke ardhur me mbretërinë e vet” (Mt. 16, 28).
Vitet kalojnë, por Zoti nuk vjen. Shumë kanë filluar të bëjnë ironi:
“Ku është premtimi i Ardhjes së tij? Sepse, që kur vdiqën të parët tanë, gjithçka mbetet si në fillim të krijimit!” (2 Pt. 3,4).
Megjithatë, me vdekjen e Mjeshtrit shuhen të gjitha shpresat: “Ne shpresonim se ai do ta çlironte Izraelin. E, përmbi të gjitha këto ‑ sot është e treta ditë që ndodhën këto ngjarje” – do të thonë të dy nga Emaus (Lk 24,21).
Ringjallja zgjon pritshmëritë: bindja për kthimin e menjëhershëm të Krishtit përhapet midis dishepujve. Disa fanatikë, bazuar në zbulimet e supozuara, madje fillojnë të shpallin datën. Në të gjitha bashkësitë lutja përsëritet: "Marana tha", eja Zot!
Vitet kalojnë, por Zoti nuk vjen. Shumë fillojnë të bëjnë shaka: “Ku është premtimi i ardhjes së tij? Që nga dita kur etërit tanë mbyllën sytë, gjithçka mbetet si në fillim të krijimit” (2 Pt. 3,4).

Luka shkruan në këtë situatë krize. Ai e kupton se një keqkuptim qëndron në origjinën e zhgënjimit të hidhur të të krishterëve: ringjallja e Jezusit shënoi fillimin e mbretërisë së Perëndisë, por jo përfundimin e historisë.
Ndërtimi i botës së re sapo ka filluar, do të kërkojë një kohë të gjatë dhe shumë përkushtim nga ana e dishepujve.
Si do të korrigjohen pritjet e rreme? Luka prezanton një dialog midis Jezusit dhe apostujve në faqen e parë të librit të Veprave të Apostujve.

Merrni parasysh pyetjen që bëjnë këta: Kur do të vijë mbretëria e Perëndisë? (v. 6). Është i njëjti që, në fund të shekullit të 1-të, të gjithë të krishterët do të donin t'i drejtonin Mjeshtrit. Përgjigja e të Ngjallurit, në vend të të Dymbëdhjetëve, u drejtohet anëtarëve të komuniteteve të Lukës: “Nuk është puna juaj ta njihni kohën dhe momentin që Ati ia ka përcaktuar pushtetit të vet. Por ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës” (v. 7-8)!

Pas këtij dialogu vjen skena e ngritjes në qiell (v. 9-11).
Jezusi dhe dishepujt janë ulur në tryezë (Vap. 1.4), pra në shtëpi. Pse nuk i thanë lamtumirë atje, pasi darkuan? Çfarë nevoje kishte për të shkuar në Malin e Ullinjve? Dhe detajet e tjera: reja, vështrimet e kthyera drejt qiellit, dy burrat me rroba të bardha, janë shënime lajmesh apo mjete letrare?
Në Besëlidhjen e Vjetër ka një histori që është shumë e ngjashme me tonën, është "rrëmbimi" i Elias (2 Mb. 2, 9-15).
Një ditë ky profet i madh e gjen veten në lumin Jordan me dishepullin e tij Eliseun. Pasi mësoi se mjeshtri do ta lërë, ai guxon t'i kërkojë të trashëgojë dy të tretat e shpirtit të tij. Elia ia premton ato, por vetëm me një kusht: nëse më sheh kur të më rrëmbejnë. Papritur, shfaqet një karrocë me kuaj të zjarrtë dhe, ndërsa Eliseu shikon drejt qiellit, Elija rrëmbehet në një shakullinë. Që nga ai moment Eliseu merr Shpirtin e mjeshtrit dhe i mundësohet të vazhdojë misionin e tij në këtë botë. Libri i Mbretërve do të tregojë pastaj veprat e Eliseut: ato janë të njëjtat që bëri Elia.
Është e lehtë të vëmë në dukje elementët e përbashkët me historinë e Veprave dhe pastaj përfundimi mund të jetë vetëm ky: Luka përdori skenografinë madhështore dhe solemne të rrëmbimit të Elisë për të shprehur një realitet që nuk mund të verifikohet me shqisat ose të përshkruhet në mënyrë adekuate me fjalë: Pashkët e Jezusit, ringjallja e tij dhe hyrja e tij në lavdinë e Atit.
Në Besëlidhjen e Vjetër, reja tregon praninë e Perëndisë në një vend të caktuar (Dal. 13,22). Luka e përdor atë për të pohuar se Jezusi, i munduri, guri i hedhur poshtë nga ndërtuesit, ai që armiqtë do të donin të mbetej përgjithmonë rob i vdekjes, në vend të kësaj u mirëprit nga Perëndia dhe u shpall Zot. Dy burrat e veshur me të bardha janë të njëjtët që shfaqen në varr ditën e Pashkëve (Lk. 24,4). Ngjyra e bardhë përfaqëson, sipas simbolikës biblike, botën e Zotit. Fjalët e vendosura në gojën e dy burrave janë shpjegimi i dhënë nga Zoti për ngjarjet e Pashkëve: Jezusi, Shërbëtori besnik, i vrarë nga njerëzit, u lavdërua. Fjalët e tyre janë të vërteta (duke qenë dy, ata janë dëshmitarë të besueshëm).

Më në fund: vështrimi u kthye drejt qiellit. Ashtu si Eliseu, apostujt dhe të krishterët e kohës së Lukës mbeten gjithashtu duke e soditur Mjeshtrin që largohet. Vështrimi i tyre tregon shpresën e kthimit të tij të menjëhershëm, dëshirën që pas një intervali të shkurtër Jezusi të rifillojë punën e ndërprerë. Por zëri nga qielli sqaron: nuk do të jetë ai që do ta përfundojë atë, do të jeni ju. Ju do ta bëni atë, ju jeni të kualifikuar për ta bërë atë sepse keni kaluar dyzet ditë me të (në gjuhën e judaizmit ishte koha e nevojshme për përgatitjen e dishepullit) dhe keni marrë Shpirtin e tij.
Për apostujt, si për Eliseun, imazhi i "rrëmbimit të zotërisë" tregon dorëzimin.
Tashmë në kohën e Lukës kishte të krishterë që "shikonin drejt qiellit", domethënë që e konsideronin fenë si një arratisje, jo si një stimul për t'u angazhuar konkretisht për të përmirësuar jetën e njerëzve. Atyre Zoti u thotë: "O burra galileas, pse rrini kështu duke shikuar kah qielli? Ky Jezus, që prej jush u ngrit në qiell, do të kthehet pikërisht kështu, si e patë se shkoi në qiell!” (v. 11), është në tokë që ju duhet të provoni vërtetësinë e besimit tuaj. Jezusi do të kthehet, po, por kjo shpresë nuk duhet të jetë një arsye për t'ju larguar nga problemet e kësaj bote. Në fakt: “Lum shërbëtorët që, kur kthehet zotëria, i gjen zgjuar! Përnjëmend po ju them: ai vetë do të ngjeshet, ata do t’i ulë në tryezë, do të afrohet dhe vetë do t’i shërbejë. Po erdhi në të dytën ose në të tretën rojë të natës dhe, po i gjeti kështu, lum ata! të bekuar do të jenë ata shërbëtorë që Zoti, pas kthimit të tij, i gjen të angazhuar në punë për vëllezërit e tij” (Lk 12,37).
Pra, a u ngjit Jezusi në qiell?
Sigurisht që po, por të thuash që u ngjit në qiell është e barabartë me të thënë: u ringjall, u lavdërua, ai hyri në lavdinë e Zotit, është e vërtetë, u vendos në varr, por Zoti nuk kishte nevojë për atomet e kufomës së tij, për t'i dhënë atij "trupin e ringjallur" që Pali e quan: "Trup shpirtëror" (1 Kor 15,35-50).
Dyzet ditë pas Pashkëve nuk pati asnjë lëvizje në hapësirë, asnjë “rrëmbim” nga Mali i Ullinjve drejt qiellit. Ngjitja në qiell ndodhi pikërisht në momentin e vdekjes, edhe nëse dishepujt filluan të kuptonin dhe besonin vetëm nga "dita e tretë".
Historia e Lukës është një faqe teologjie, jo një reportazh reporteri. Në këtë faqe ai dëshiron të na tregojë se Jezusi ishte i pari që kaloi "velin e tempullit" që ndante botën e njerëzve nga ajo e Perëndisë dhe tregoi se si gjithçka ndodh në tokë: suksese dhe fatkeqësi, padrejtësi, vuajtje e madje edhe faktet më absurde, të tilla si një vdekje e turpshme, nuk i shpëtojnë planit të Zotit.

Ngjitja e Jezusit është e gjitha kjo. Atëherë nuk duhet të habitemi që ajo u përshëndet nga apostujt me gëzim të madh (Lk 24,52).


LEXIMI I DYTË: Ef 1,17-23.

Vëllezër,
“Hyji i Zotit tonë Jezu Krishtit, Ati i Lavdisë, t’ju japë Shpirtin e dijes e të zbulesës për ta njohur Atë; 18 t’ju japë syve të zemrës (tuaj) dritë, që të mund ta kuptoni shpresën e madhe që jep thirrja e tij, begatinë e pakufishme të trashëgimit të tij ndër shenjtër, 19 dhe madhërinë e pamasë të fuqisë së tij kundrejt nesh që besojmë, të matur sipas veprimtarisë së pushtetit dhe forcës së Tij,
20 të cilën e tregoi me vepër në Krishtin
duke e ngjallur nga të vdekurit
dhe duke e vendosur në të djathtën e vet në qiell,
21 mbi çdo Principatë, Pushtet,
Fuqi, Zotërim
dhe mbi çdo emër që mund të përmendet
jo vetëm në këtë, por edhe në botën e ardhshme.
22 Dhe çdo gjë vuri nën këmbët e tij
e Atë e vendosi mbi çdo gjë
‑ për Krye të Kishës,
23 e cila është Trupi i tij,
plotësimi i Atij që plotëson gjithçka në të gjithë”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Pali i kërkon Perëndisë mençuri për të krishterët e tij. Nuk është çështje urtësie njerëzore, por inteligjencës për të kuptuar misterin e kishës. Ai i kërkon Zotit t'u ndriçojë sytë e zemrave të tyre që të kuptojnë se sa e madhe është shpresa për të cilën janë thirrur.
Leximi i parë i ftoi të krishterët që të mos i neglizhojnë detyrat konkrete të kësaj bote. I dyti e plotëson këtë mendim dhe u rekomandon të krishterëve të mos harrojnë se jeta e tyre nuk është e përfshirë në horizontin e kësaj bote, sepse, edhe nëse janë të angazhuar në aktivitetet e kësaj jete, ata gjithmonë presin që Krishti të kthehet për t'i marrë me vete përfundimisht.


UNGJILLI: Mk. 16,14-20.

14 Në fund iu dëftua të Njëmbëdhjetëve ndërkohë që po ndodheshin në tryezë. I qortoi për pabesimin e tyre dhe për ngurtësinë e zemrës, pse s’u besuan atyre që e kishin parë të ngjallur prej së vdekuri. 15 Dhe u tha: “Dilni në mbarë botën e predikojani Ungjillin të gjithë njerëzve. 16 Kush do të besojë e do të pagëzohet, do të shëlbohet, ndërsa kush s’do të besojë, do të dënohet.
17 Shenjat që do t’i përcjellin ata që do të besojnë, janë këto: në emër tim do t’i dëbojnë djajtë, do të flasin gjuhë të reja; 18 [në duar] do t’i marrin gjarpërinjtë e, nëse do të pijnë ndonjë gjë që sjell vdekjen, nuk do t’u bëjë keq. Do t’i vënë duart mbi të sëmurë, e këta do të shërohen”.
19 Zotëria [Jezusi], pasi u tha kështu, u ngjit në qiell dhe rri në të djathtë të Hyjit. 20 Kurse ata dolën e predikuan gjithkund. Zoti bashkëpunonte me ta dhe e përforconte Fjalën me mrekulli që e përcillnin”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në jetën e çdo individi ka faza vendimtare, momente shumë delikate të tranzicionit në të cilat njeriu percepton se e gjithë e ardhmja është në rrezik. Janë momente krize, ndonjëherë pasigurie shqetësuese, konfuzion të brendshëm dhe shpesh edhe dhimbjeje, siç ndodh në çdo lindje.
Edhe në historinë e kishës kanë ndodhur ngjarje që kanë përcaktuar pika kthese epokale, por asnjëra nuk ka qenë aq vendimtare sa ajo në të cilën ndodhi ndryshimi i pranisë së Jezusit. Para Pashkëve ai jetoi fizikisht në këtë botë dhe dishepujt ishin të udhëhequr nga ai hap pas hapi; pas Pashkëve ai vazhdoi të ishte i pranishëm, por jo më në mënyrë të dukshme me shqisat dhe dishepujt ndiheshin të vetmuar dhe hezitues, ata patën ndjesinë e përballjes me një mision që nuk ishte ende i përcaktuar mirë dhe sigurisht përtej fuqive të tyre.
Si të vazhdojmë punën e Masterit? A nuk ishte mendjemadhësi prej tyre ta konsideronin veten të aftë për të filluar një botë të re? Ishte e vështirë të përshtateshin e me idenë se një ndërmarrje e tillë i ishte besuar një grupi peshkatarësh të varfër nga Galilea.
Momentet vendimtare në jetë kanë nevojë për qartësi më të madhe. Edhe ai i kalimit të Jezusit nga një prani e prekshme në një prani të padukshme kërkonte një dritë veçanërisht të fortë dhe ungjilltarët u përpoqën ta ndriçonin atë në mënyra të ndryshme.
Drita që na ofrohet sot vjen nga faqja e fundit e ungjillit të Markut.
Pasazhi hapet me një skenë madhështore (v. 15-16). I Ngjalluri u shfaqet të Njëmbëdhjetëve dhe tregon misionin që ata janë thirrur të kryejnë: “Dilni në mbarë botën e predikojani Ungjillin të gjithë njerëzve”.
Është për t'u habitur që lajmi i mirë duhet t'i shpallet "çdo krijese". Shprehja me siguri përcakton "çdo njeri", por përmban gjithashtu ftesën për të hapur horizontet e dikujt dhe për të soditur një shpëtim që shtrihet në të gjithë universin; çdo krijesë, në fakt, është objekt i kënaqësisë së përzemërt të Zotit (Pr 8,22-31).
Për shkak të mëkatit, njeriu shpesh ka marrë një marrëdhënie të pasaktë me krijimin.
I shtyrë nga lakmia dhe lakmia e pangopur, ai nuk i kuptoi apo tradhtoi qëllimet e Zotit dhe, në vend që të sillej si kopshtar dhe rojtar i botës, u shndërrua në një despot dhe grabitqar. Ai nuk përdori shkencën dhe teknologjinë në harmoni me planin e krijuesit, por në mënyrë të pamatur dhe arbitrare. Ai e manipuloi natyrën sipas dëshirës, duke e përkulur atë ndaj interesave të tij egoiste ose modeleve të çmendura. Kur e bëri këtë, ai rifuti kaosin.
Për këtë arsye - siç intuiti Pali - të gjitha krijesat presin efektet e dobishme të shpëtimit: “E njëmend, edhe vetë krijesa me afsh e pret zbulimin e bijve të Hyjit: krijesa, në të vërtetë, është e nënshtruar kotësisë ‑ jo pse do, por për arsye të atij që e nënshtroi ‑ porse njëmend në shpresë. Sepse, edhe vetë krijesa do të lirohet nga skllavërimi i shkatërrimit për të pasur pjesë në lirinë dhe lumturinë e bijve të Hyjit" (Rm. 8, 19 -21).
Shpallja e Ungjillit e çliron njeriun nga bindja e të qenit mjeshtër absolut, e bën të kuptojë se nuk ka të drejtë të ndërhyjë në natyrë sipas dëshirës dhe e shtyn atë të krijojë një marrëdhënie të re, jo vetëm me moshatarët e tij, por edhe me mjedisi, bimët, kafshët.
Shpëtimi dhe dënimi varen nga pranimi ose refuzimi i mesazhit ungjillor dhe i pagëzimit: “16 Kush do të besojë e do të pagëzohet, do të shëlbohet, ndërsa kush s’do të besojë, do të dënohet” (v. 16).

Kisha, me mjetet e shpëtimit që ofron, nuk mund të shpërfillet me faj. Në fjalën e Perëndisë që ajo shpall, është vetë Krishti ai që zbulon vetveten; në sakramentet që ajo administron, është Krishti ai që, nëpërmjet shenjave të ndjeshme dhe efektive, komunikon jetën e tij. Refuzimi i këtyre dhuratave është i barabartë me dekretimin e vetë rrënimit, që nuk është dënim i përjetshëm, por zgjedhja e pakuptimtë e bërë sot për të përjashtuar veten nga plani i Zotit.
Mateu kujton fjalët e fundit të të Ngjallurit: "Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!”(Mt 28,20). Jezusi nuk na la një foto kujtimi, një statujë përkujtimore, një relike; ai donte të qëndronte pranë dishepujve të tij përgjithmonë, edhe nëse nuk ishte më i perceptueshëm për shqisat.

Në pjesën e dytë të fragmentit (v. 17-18) Marku rendit pesë shenja nëpërmjet të cilave i Ngjalluri shfaq praninë e tij: "Shenjat që do t’i përcjellin ata që do të besojnë, janë këto: në emër tim do t’i dëbojnë djajtë, do të flasin gjuhë të reja; 18 [në duar] do t’i marrin gjarpërinjtë e, nëse do të pijnë ndonjë gjë që sjell vdekjen, nuk do t’u bëjë keq. Do t’i vënë duart mbi të sëmurë, e këta do të shërohen”.
Përshtypja më e menjëhershme është se këto janë mrekulli shumë të veçanta, madje të çuditshme, të vështira për t'u konstatuar sepse, edhe nëse ekzistojnë, janë jashtëzakonisht të rralla, ndërsa duket se Jezusi premton shenja që janë në gjendje të vërtetojnë vazhdimisht shpalljen e ungjillit.
Ai e ka kundërshtuar gjithmonë me vendosmëri kërkesën për mrekulli demonstruese (Lk 11,29-32), megjithatë, në fund të shekullit II pas Krishtit, koncepti apologjizues i mrekullisë përfundoi duke u imponuar dhe ne e trashëguam atë. Nëse nuk jemi të kujdesshëm, rrezikojmë të keqkuptojmë kuptimin e fjalëve të të Ngjallurit.
Është e vërtetë që predikimi i ungjillit shoqërohet me shenja, madje të jashtëzakonshme, por këto nuk përbëjnë provë; ata janë një njoftim, një mesazh i lumtur: ata shpallin se shpëtimi është duke u zhvilluar dhe se, pavarësisht nga të gjitha kundërshtimet, mbretëria e Perëndisë do të përmbushet plotësisht. Apostujt i bënë ata jo për të konkurruar me magjistarët dhe fallxhorët, por për të dëshmuar se i Ngjalluri vazhdoi të vepronte në botë.
Shenjat e jashtëzakonshme të renditura nga Marku duhet të lexohen dhe interpretohen nën dritën e simbolizmit biblik. Profetët i kishin përdorur tashmë këto dhe imazhe të tjera për të përshkruar kohët mesianike dhe botën e re; mjafton të kujtojmë profecinë e famshme: "Luani do të jetojë me qengjin, pantera do të shtrihet pranë kecit dhe pinjolli do të luajë në vrimën e asp" (Is 11,6-8). Isaia sigurisht që nuk kishte ndërmend të shpallte një ndryshim të jashtëzakonshëm në natyrën agresive dhe të rrezikshme të kafshëve të egra: ai premtoi fundin e betejave dhe armiqësive që ekzistojnë në botë. Nëpërmjet imazhit të kafshëve ai siguroi që, në mbretërinë e Perëndisë, të mos kishte më vend për armiqësi, rivalitet dhe agresion të ndërsjellë midis njerëzve.
Fjalët e të Ngjallurit duhet të interpretohen gjithashtu në dritën e kësaj gjuhe biblike.
Demonët përfaqësojnë të gjitha forcat e vdekjes që gjenden tek njeriu dhe që e shtyjnë atë të bëjë zgjedhje të kundërta me ungjillin: krenarinë, dëshirën për para, urrejtjen, impulset egoiste. Këta demonë nuk mposhten me përdorimin e riteve ekzorciste, por me forcën e fjalës së Krishtit dhe të Shpirtit që ai na ka dhënë. Është shpallja e ungjillit që i largon ata; është Eukaristia dhe sakramentet e tjera që komunikojnë forcën hyjnore që na lejon t'u rezistojmë sulmeve të tyre. Nëse sot mbizotërojnë këto forca të vdekjes, kjo do të thotë se i Ngjalluri është i gjallë dhe i pranishëm në botë.

Gjuhët e reja i referohen një dukurie ekstatike, shumë të përhapur në kishën e hershme. Në një formë tjetër, mrekullia duhet të përsëritet në bashkësitë tona të krishtera: njerëzimi ka nevojë për një gjuhë krejtësisht të re; ai tashmë ka dëgjuar shumë për fyerjen, arrogancën dhe dhunën, sot ai dëshiron të dëgjojë për dashurinë, faljen, shërbimin falas dhe pa kushte dhe dishepujt e Krishtit duhet të dinë të flasin për këtë.
Gjarpërinjtë dhe helmet shpesh përmenden në Bibël si simbole të armiqve të njeriut dhe jetës. Nuk është e lehtë t'i identifikosh menjëherë, sepse ata shpesh paraqiten në mënyrë dinake dhe të poshtër, madje edhe helmet vdekjeprurëse që shpërndajnë mund të duken si pije dehëse. I drejti ftohet të mos ketë frikë nga kurthet e tij (Ps. 91,13) dhe dishepujt nuk duhet të kenë frikë, forca që kanë marrë nga Krishti, në fakt, i bën ata të paprekshëm: " “Shikoja kah binte Satani porsi rrufeja prej qiellit! Ja, ju dhashë pushtet të shkelni përmbi gjarpërinj e përmbi akrepë dhe mbi çdo fuqi armike dhe asgjë s’do të mund t’ju bëjë keq. Por mos u gëzoni pse ju nënshtrohen shpirtrat, por gëzohuni pse emrat tuaj janë të shkruar në qiell" (Lk. 10,19-20).
Shërimet janë shenja që Jezusi e ofroi shpesh. Nëse fjala e ungjillit sjell rikuperime të pashpjegueshme dhe të jashtëzakonshme në jetë, do të jetë e qartë për të gjithë se komuniteti i krishterë është bartësi i një force hyjnore të aftë për të rikrijuar botën.
Në v. 19 përmbledh temën e festës së sotme: "Zoti Jezus, pasi foli me ta, u ngrit në qiell dhe u ul në të djathtën e Perëndisë".
Kjo është një deklaratë teologjike; Zoti, në fakt, nuk ka as djathtas as majtas dhe në parajsë nuk mund të ulesh. Imazhi kujton zakonet e oborreve lindore ku nënshtetasit që kishin treguar besnikëri heroike ndaj zotërisë së tyre thirreshin në pallat dhe, përballë të gjithë të njohurve, sovrani i ftonte të uleshin në të djathtën e tij. Fjalët që psalmisti i drejton mbretit të ri në ditën e kurorëzimit të tij - "I tha Zoti Zotit tim: “Rri në të djathtën time,
derisa t’i vë armiqtë e tu shtrojë për këmbët e tua!" (Ps 110.1) - i referohen këtij përdorimi.
Ungjilltari dëshiron të na thotë se Jezusi, i munduri sipas njerëzve, u shpall nga Zoti "shërbëtor i tij besnik". Ai nuk kishte krijuar dominimin tokësor të shumëpritur të popullit të Izraelit, nuk i kishte nënshtruar armiqtë e tij me shpatë, por kishte filluar mbretërinë e Perëndisë, një botë krejtësisht të re, duke ofruar jetën dhe duke derdhur gjakun e tij. Për besnikërinë e tij, Perëndia e lartësoi (Fil. 2,6-11), e bëri të ngjitej në qiell (Ef. 4,8-9) dhe ia nënshtroi çdo krijesë (1 Kor 15,27). Duke përdorur imazhin e kurorëzimit të Mesisë, autorët e Besëlidhjes së Re përsërisin: “18 E njëmend edhe Krishti një herë vdiq për mëkate (tona), i Drejti për të padrejtët që t’iu shpiente te Hyji - njëmend i vrarë në trup, por i ngjallur me anë të Shpirtit - 19 Në të edhe shkoi t’u predikojë shpritrave në burg, 20 që nuk u bindën dikur, kur duresa e Hyjit priste gjatë, në kohën e Noehit ndërsa po ndërtohej arka, në të cilën pak vetë - vetëm tetë frymë - shpëtuan me ujë. 21 Ky ujë - shëmbëllesë e pagëzimit që tani ju shëlbon: ky nuk është pastrim ndyrësie të trupit, por lutje e drejtuar Hyjit - për ndërgjegje të pastër, nëpër ngjalljen e Jezu Krishtit, 22 që, i ngritur në qiell, rri në të djathtën e Hyjit pasi i nënshtroi Engjëjt, Pushtetet dhe Fuqitë” Pra: “Perëndia "e bëri të ulet në të djathtën e tij" (1 Pt. 3,18-22).
Fjalia e fundit e Ungjillit të Markut "Dishepujt u nisën dhe predikuan kudo, ndërsa Zoti e vërtetoi fjalën me mrekullitë që e shoqëruan" (v. 20) dëshmon për bindjen e dishepujve të parë se ata nuk ishin vetëm, por se ata kishin gjithmonë Zotin Jezus, i cili, së bashku me ta, bënte mrekulli shpëtimi.

[ninoenina]

F.A. NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL. VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

NJITJA E JEZUSIT NË QIELL. VITI B.

MË 12-5-2024.


UNGJILLI: Mk. 16, 15-20.

“14 Në fund iu dëftua të Njëmbëdhjetëve ndërkohë që po ndodheshin në tryezë. I qortoi për pabesimin e tyre dhe për ngurtësinë e zemrës, pse s’u besuan atyre që e kishin parë të ngjallur prej së vdekuri.
15 Dhe u tha:
“Dilni në mbarë botën e predikojani Ungjillin të gjithë njerëzve.
16 Kush do të besojë e do të pagëzohet, do të shëlbohet, ndërsa kush s’do të besojë, do të dënohet.
17 Shenjat që do t’i përcjellin ata që do të besojnë, janë këto: në emër tim do t’i dëbojnë djajtë, do të flasin gjuhë të reja;
18 [në duar] do t’i marrin gjarpërinjtë e, nëse do të pijnë ndonjë gjë që sjell vdekjen, nuk do t’u bëjë keq. Do t’i vënë duart mbi të sëmurë, e këta do të shërohen.”
19 Zotëria [Jezusi], pasi u tha kështu, u ngjit në qiell dhe rri në të djathtë të Hyjit.
20 Kurse ata dolën e predikuan gjithkund. Zoti bashkëpunonte me ta dhe e përforconte Fjalën me mrekulli që e përcillnin”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM- LUTJE.


UNGJILLI që na propozohet në këtë festë të Ngjitjes së Jezusit, është pjesa e fundit e Ungjillit sipas Markut. Janë pikërisht vargjet e fundit dhe kur arrihet në faqen e fundit të një libri, do të thotë se historia ka përfunduar. Dhe në këtë Ungjill të Markut nuk bëhet përjashtim. Në fakt, Ungjilli i sotëm na tregon se si mbaroi jeta e Jezusit, jo në errësirën e një varri, siç besuan ata që e ekzekutuan, por në dritën e qiellit, në Lavdinë e Atit. Në sytë e njerëzve, Jezusi ishte një i dështuar, një mposhtës, por në Pashkë Ati Qiellor shpalli gjykimin e tij, atë gjykim që ka rëndësi: Jezusi është i lavdishëm dhe është fituesi. Dhe mund të kishte përfunduar kështu Ungjilli sipas Markut, megjithatë, në fund ungjilltari shton një varg, të cilin do ta dëgjojmë, që shënon fillimin e një historie të re, deri në atë pikë sa gjithçka që u tha më parë nga ungjilltari Marku është një përgatitje për këtë pjesë të dytë, në të cilën jemi përfshirë edhe ne sot.
Pra, kremtimi i sotëm, që shënon përfundimin e jetës së Jezusit në këtë botë, nuk është gjë tjetër veçse një dorëzim tek dishepujt, të cilët ishin përfshirë në projektin e Jezusit për një botë të re gjatë tre viteve të jetës së tij publike. Tani misioni i ndërtimit të kësaj bote që filloi Jezusi, u është besuar atyre dhe ne jemi të përfshirë në këtë histori të dytë sot: dorëzimi varet nga ne, ne jemi ata që duhet të çojmë përpara projektin e Jezusit.

Le të dëgjojmë mënjëherë se si i ngjalluri iu shfaq veten këtyre dishepujve.
“Në fund iu dëftua të Njëmbëdhjetëve ndërkohë që po ndodheshin në tryezë. I qortoi për pabesimin e tyre dhe për ngurtësinë e zemrës, pse s’u besuan atyre që e kishin parë të ngjallur prej së vdekuri” (Mk.16,14).
Ajo që kujtohet nga ungjilltari Marku, nuk është një detaj margjinal.
Dishepujt e shohin të Ngjallurin teksa janë ulur në tryezë, është një detaj që kujtohet edhe nga ungjilltarët e tjerë. Luka na tregon se dishepujt e Emausit hapën sytë dhe e panë të Ngjallurin në çastin e thyerjes së bukës, kur ishin ulur në tryezë dhe Gjoni thotë gjithashtu se në liqenin e Tiberiadës, dishepujt e njohën të Ngjallurin kur ai u ofroi bukën atyre.
Është katekezë: pikërisht në momentin kur bashkësia mblidhet në ditën e Zotit, në momentin e thyerjes së bukës, sytë tanë hapen dhe shohim të Ngjallurin. Pra, tani ne jemi ata njëmbëdhjetë dhe është për ne që i Ngjalluri flet.
Le të përpiqemi t'i shohim në fytyrë këta të njëmbëdhjetë, një nga një. Kush janë ata? Jemi ne, është një grup i plagosur: duhet të ishin 12 veta, por njëri humbi. As Jezusi nuk ishte në gjendje ta përfshinte atë në propozimin e tij për t'u bërë gjithashtu një ndërtues të botës së re. Juda preferoi të vazhdonte të besonte në botën e vjetër dhe u bashkua me rojet e mbretërisë së errësirës. Dhe të tjerët? Ata janë njerëz të frikësuar, në ankth: njëri madje e mohoi mjeshtrin, Pjetër. Ungjilltari Marku është shumë i ashpër në paraqitjen e asaj që bëri Pjetri: ai përdor një folje shumë të fortë, “avatematizein” (Mk.14,71)... Pjetri filloi të "mallkonte" Jezusin. Ungjilltarët e tjerë nuk e përdorin këtë folje: vetëm këtu ajo shfaqet në Ungjij. Për të mbrojtur jetën e tij, Pjetri filloi të mallkonte Mjeshtrin.
Dhe çfarë bën i Ngjalluri? Ai i qorton - na qorton edhe neve - por jo sepse ikën dhe e mohuan, sepse janë të frikësuar; jo, ai i qorton, sepse ata janë jobesimtarë dhe zemërgur.
Në kapitullin e fundit të Ungjillit sipas Markut, vihet shumë theks në vështirësinë që kishin këta dishepuj për të besuar. Thuhet se ata nuk i besuan Magdalenës, nuk u besuan dy dishepujve të Emausit, që kishin takuar të Ngjallurin.
Pse Marku këmbëngul kaq shumë në këtë mungesë besimi të dishepujve? Le të sqarojmë se çfarë do të thotë folja"besoj" dhe pastaj nuk do të habitemi për vështirësitë që kishin të njëmbëdhjetët për të besuar, sepse është e njëjta vështirësi që hasim ne sot. Të njëmbëdhjetët morën dëshminë e atyre që kishin përjetuar të Ngjallurin, dhe që e kishin parë: Magdalena, të dy nga Emaus dhe të njëmbëdhjetët nuk dyshojnë për sinqeritetin e tyre, por kjo nuk është ende aderimi në besim, është përfundimi i një arsyetimi logjik. Të njëmbëdhjetët sigurisht thanë: "Magdalena dhe të dy nga Emaus janë të besueshëm, ata nuk kanë arsye të gënjejnë dhe dëshmia e tyre është e vërtetë, ajo që ata thonë është shumë e arsyeshme."Besimi i vërtetë presupozon arsyeshmërinë, përndryshe është “një syleshtësi”, por nuk mund të reduktohet në një pëlqim intelektual, në një të vërtetë.
Të besosh në Jezusin është një zgjedhje dashurie, nuk mjafton të magjepsesh nga personi apo propozimi i tij i jetës. Duhet të vendosim të ndajmë, të përvetësojmëi jetën tonë me të tijën dhe kjo është e vështirë, sepse propozimi i Jezusit shkon në drejtim të kundërt me atë që sugjeron natyra jonë njerëzore dhe dishepujt e kishin të vështirë ta besonin.
Pse? Sepse nëse Jezusi u ringjall, nëse Ati e priti atë në Lavdi, atëherë do të thotë se ai kishte të drejtë. Ai kishte të drejtë kur thoshte se ata që e mbajnë jetën për vete e humbasin, ndërsa ata që e japin e fitojnë plotësisht. Nëse ai ringjallet, atëherë njeriu i suksesshëm nuk është ai që kanë në mendje dishepujt e tij, por ai që jep të gjitha për gëzimin e vëllait të tij. Atëherë, nëse Jezusi është ringjallur, të gjitha ëndrrat e lavdisë që Pjetri, Andrea, Jakobi, Gjoni dhe ne gjithashtu kemi kultivuar, duhet të lihen përfundimisht mënjanë. Këtu është vështirësia për të besuar. Nëse këto dyshime nuk lindin brenda nesh, nëse nuk e përjetojmë këtë vështirësi për t'iu përmbajtur Jezusit të Nazaretit me anë të besimit, kjo do të thotë se nuk e kemi kuptuar se çfarë nënkupton të besosh në Jezusin.
Ngurtësia e zemrës, dyshimet e këtyre dishepujve, janë tonat. Shumë herë edhe ne hezitojmë dhe pyesim veten: “A mund të jetë e vërtetë që, duke dhënë jetën time siç bëri Jezusi, do ta marr me mend? A nuk do të ishte më mirë që unë të përshtatesha me atë që të gjithë të tjerët po bëjnë? Nëse heq dorë nga shijimi i jetës, a nuk do të kem pendim në fund?” Këtu është vështirësia për të besuar: do të thotë t'i përmbahemi propozimit që na bën Jezusi. Le të theksojmë, Marku dëshiron të na bëjë të ndihemi afër këtyre të njëmbëdhjetëve, nuk thotë se pas qortimit që bëri Jezusi, u tregoi shenja për t'i nxitur të besonin, nuk thotë se si ndodhi në momentet e tjera të shohë manifestimin e të Ngjallurit, nuk i thotë: “Shiko duart e mia, këmbët e mia...” apo nuk thotë si i tha Thomait: “Ma fut gishtin në kraharorinj...”, jo, nuk jep asnjë shenjë. Ai i la në gjendjen e atyre që janë thirrur të besojnë në dëshminë e atyre që panë të Ngjallurin dhe sot ne besojmë në dëshminë e këtyre të njëmbëdhjetëve, të cilëve u jemi mirënjohës, sepse ishin ata që na dhanë Jezusin dhe Ungjillin e tij, megjithë brishtësinë dhe dobësitë e tyre e solli misionin e tyre në përfundim. Nëse sot kemi fatin të njohim Jezusin dhe të zbulojmë thesarin e Ungjillit, ua detyrojmë pikërisht këtyre njëmbëdhjetë dëshmitarëve, njerëzve besimpakë.
Pas qortimit të këtyre të njëmbëdhjetëve, për brishtësinë e besimit të tyre, ne do të prisnim që, përpara se t'u besonte atyre një mision të vështirë dhe kërkues, Jezusi do të priste prej tyre një shenjë pendimi, një vetëdije për padenjësinë e tyre, por në vend të kësaj ne dëgjojmë se çfarë ai pyet këta dishepuj të dobët e të frikësuar dhe këtë kërkon prej nesh sot.
Jezusi u tha atyre: “Dilni në mbarë botën e predikojani Ungjillin të gjithë njerëzve. Kush do të besojë e do të pagëzohet, do të shëlbohet, ndërsa kush s’do të besojë, do të dënohet” (v.15-16). "Dilni", tha i Ngjalluri. Ata duhet të ikin, duhet të lëvizin dhe kush largohet, largohet nga një vend i caktuar, nga njerëz të caktuar, nga një mjedis i caktuar. Çfarë lanë pas këta të njëmbëdhjetë? Bota e tyre e vogël palestineze, traditat e tyre fetare, për të cilat ata ishin shumë të dashur, sepse ua kishin marrë baballarëve të tyre, dhe ata duhet të shkojnë në toka të reja, kultura të reja, për të mbjellë jo traditat e tyre fetare, por Ungjillin.
Le të përpiqemi të mbajmë qartë në mendje atë që i Ngjalluri kërkon prej nesh sot: të shpallim Ungjillin. Për një kohë të gjatë, misioni që Jezusi na kishte besuar ishte interpretuar si detyrë e prozelitizimit të të gjithëve që të bëheshin të krishterë, pak si farisenjtë që ishin gati të udhëtonin gjithkund për të bërë një prozelitë. Për të marrë këto konvertime, ne e dimë se çfarë ka ndodhur në histori, për fat të keq, është përdorur edhe shtrëngimi.
Kemi dëgjuar ndonjëherë dikë të ankohet, ndonjë prift të thotë: "Por në këtë botë, në këtë shoqëri, ne nuk mund të konvertojmë askënd". "Dhe kush ju kërkoi të konvertoni dikë?" I Ngjalluri ju kërkoi vetëm një gjë: shpallni me besnikëri Ungjillin. Kthimi në besim, ndryshimi i zemrave, nuk është detyrë e predikuesit: është Shpirti që sjell këto kthime në besim, thjesht duhet të shpallësh me besnikëri fjalën e Ungjillit dhe më pas të besosh në forcën hyjnore që është e pranishme në këtë farë.
Le të kujtojmë atë shëmbëlltyrë që na raportohet vetëm nga Marku, në kapitullin e katërt: "Mbjellësi e hedh farën në tokë: nëse fle a zgjohet, natën a ditën, fara mbin dhe rritet". Si? Ai nuk e di, sepse nuk varet prej tij, tani varet nga forca hyjnore e pranishme në farën e fjalës ungjillore. Kur mbillet kjo farë në zemrën e dikujt, nuk i hiqet kurrë, sepse nuk është fjalë njerëzore dhe jep fryte të jashtëzakonshme.
Përmbajtja, pra, e këtij mesazhi: Ungjilli. Ajo përmblidhet në këtë fjalë, kuptimin e së cilës e dimë mirë: “lajm i mirë”. Dhe cili është lajmi i lumtur që duhet shpallur? Vetëm një: dashuria e pakushtëzuar e Zotit për njeriun, jeta hyjnore që solli Krishti në botë, jo pra se Zoti është i mirë me të mirën dhe ndëshkon dhe është i ashpër me të keqij, këtë kanë thënë gjithmonë të gjithë të parët. Ne duhet të shpallim se Perëndia i do të gjithë, madje edhe të ligjtë. Ky është lajmi dhe ky duhet t'i njoftohet gjithë botës, të gjithë duhet ta dinë.
Dhe kjo shpallje e Ungjillit duhet t'i bëhet gjithë Krijimit. Ne do të prisnim që ai t'u shpallej njerëzve, por Ungjilli nuk duhet të ndryshojë vetëm zemrat e njerëzve, por gjithçka. Çfarë do të thotë? Le të përpiqemi të vëzhgojmë se çfarë ndodhi, si e menaxhuan njerëzit Krijimin? A u prekën ata nga plani i Krijuesit, të cilin e kuptuan? Dhe prandaj ata e dinin se si duhet të menaxhohen të mirat e tokës? Jo, ata u prekën nga kriteret e tyre, nga egoizmi i tyre dhe kështu lejuan veten të prekeshin nga lakmia, nga dëshirat e pangopura, në vend që të ishin kopshtarë, rojtarë të krijimit, u bënë despotë, grabitqarë, manipuluan natyrën sipas dëshirës së tyre, e gjithçka për planet e tyre egoiste dhe të çmendura. Ne e dimë se si është reduktuar Krijimi. Ata rifutën kaosin: një botë të pajetueshme. Në fakt, Pali në Letrën drejtuar Romakëve thotë se "të gjitha krijesat janë në pritje të efekteve të dobishme të shpëtimit, që prezanton shpallja ungjillore".
Shpallja e Ungjillit e çliron njeriun dhe e çon atë në vendosjen e një marrëdhënieje të re me Krijimin, me respektin ndaj Krijimit, sepse ai duhet të vihet më pas në shërbim të çdo njeriu. Dhe i Ngjalluri vazhdon duke thënë: “Besimtari dhe i pagëzuari do të shpëtohen; jobesimtari, megjithatë, do të dënohet”.
Le të kemi kujdes nga kjo gjuhë orientale, e cila gjithmonë bën kontrast bardh e zi, dy zgjedhje, një e jetës dhe një e vdekjes. "Kushdo që beson", do të thotë "kushdo që i përmbahet këtij Ungjilli, propozimit të njeriut dhe të një bote të re, të bërë nga Jezusi, shpëtohet nga kjo fjalë". "I shpëtuar" nuk do të thotë "i marrë në Qiell", atje të gjithë janë të mirëpritur në krahët e Atit Qiellor. "Shpëtohet menjëherë", domethënë: "nëse ai i përmbahet Ungjillit, ai e kupton plotësisht njerëzoren e tij". Megjithatë, nëse nuk i përmbahet, nuk shpëton, nuk e lejon veten të shpëtohet dhe prandaj nuk humanizohet, sepse ata që e ndërtojnë jetën e tyre mbi propozime të ndryshme nga ajo që na bën Krishti, nuk ndërtojnë ekzistencën tyre plotësisht dhe pagëzimi është shenja e kësaj zhytjeje të plotë, si degët në hardhi: zhytje në Shpirtin e Krishtit.
Dhe le të shohim tani me çfarë imazhesh Jezusi na paraqet ndryshimin në botë që ndodh kur Ungjilli mirëpritet:
“Shenjat që do t’i përcjellin ata që do të besojnë, janë këto: në emër tim do t’i dëbojnë djajtë, do të flasin gjuhë të reja; [në duar] do t’i marrin gjarpërinjtë e, nëse do të pijnë ndonjë gjë që sjell vdekjen, nuk do t’u bëjë keq. Do t’i vënë duart mbi të sëmurë, e këta do të shërohen” (v. 17-18).
Është një pyetje që dëgjojmë shpesh nga jobesimtarët: çfarë qëllimi shërben besimi juaj? Çfarë prodhon? Ata thonë: “Ne shohim besimtarë, të cilët shkojnë të luten për ndonjë shenjtor, kur janë të sëmurë dhe shpresojnë të marrin një mrekulli. Ne i besojmë shkencës, jo shenjtërve”.
Një farë "syleshtësi", e ngatërruar për besimin, nuk prodhon absolutisht asgjë, edhe nëse ka ende shumë ndjekës. Besimi, i kuptuar si një kërkesë ndaj Zotit që të bëjë ndonjë mrekulli për të zgjidhur problemet tona, ky është thjesht tjetërsim, por Jezusi në Ungjillin e sotëm i përgjigjet pikërisht pyetjes që na shtrohet nga jobesimtarët.
Çfarë prodhon besimi juaj? Nëse është mendjelehtësi, nuk prodhon asgjë, por Jezusi thotë: "Nëse i beson vërtet Ungjillit, domethënë propozimit të njeriut dhe botës që bëj unë, je dëshmitar i mrekullive, të ngjarjeve të papritura, të jashtëzakonshme që nuk do t'i kishe imagjinuar kurrë”. Nëse të gjitha luftërat në botë do të zhdukeshin menjëherë dhe njerëzit do ta trajtonin njëri-tjetrin si vëllezër, do të ndihmonin vetëm të tjerët, më të fortët do të ndihmonin më të dobëtit: bota do të ndryshonte. Ne do të thoshim: "Një mrekulli absolutisht e papritur". Nëse nuk ndodh, është pikërisht sepse ne nuk e pranojmë propozimin që bën Jezusi.
Vini re, Jezusi thotë: "Mrekullitë nuk do t'i shoqërojnë predikuesit, si mrekulli që dëshmojnë se ata kanë të drejtë". Ky është një interpretimi gabuar i mrekullisë, të cilën Jezusi gjithmonë e refuzoi. Është një brez i çoroditur dhe kurorëshkelës që i kërkon këto mrekulli dhe fatkeqësisht në fund të shekullit të dytë mrekullia u interpretua si provë dhe ne trashëguam këtë koncept: prova që feja e krishterë është e vërteta, është që ajo bën mrekulli. Jezusi e hodhi poshtë këtë interpretim, ai tha: "Shpallni Ungjillin, përmbajuni këtij propozimi dhe do të dëshmoni mrekulli". Dhe këto mrekulli, të quajtura shenja, ai i paraqet me pesë imazhe, të cilat janë marrë nga Bibla. Le të përpiqemi t'i interpretojmë dhe kuptojmë ato.
E para nga këto shenja: "Ungjilli do t'i dëbojë demonët".
Le të lëmë mënjanë ekzorcizmat, me ritet e tyre dhe formulat që i shoqërojnë dhe të mos ngatërrojmë patologjitë, të cilat duhet të trajtohen nga mjekët, me demonët me të cilët u përball Krishti dhe për të cilët na thonë ungjijtë. Demonët janë realitete shumë konkrete, të gjithë i njohim, këta shpirtra të papastër, që na shkatërrojnë. Të gjithë i përjetojmë dhe kanë emra shumë të qartë dhe të saktë. Demoni i krenarisë, i lakmisë, i epshit për para, i lidhjes me pasurinë. Këta janë demonë që na çnjerëzojnë: inatet, lakmia për pasurisë që është një lloj iidhujtarisë, shthurja morale, egoizmi, gënjeshtra, zemërimi, xhelozia. Këta janë demonët që na çnjerëzojnë, na bëjnë të dhunshëm, mizorë, të pandjeshëm ndaj nevojave të të varfërve, na bëjnë më pak burrë e madje pak si bishë.
Këta janë demonët që dëbohen jo nga uji i shenjtë, por nga Ungjilli: aty ku arrin Ungjilli, këta demonë zhduken. Në një familje ka ndarje për shkak të zilisë, lidhje me pasurinë, shthurje morale, ndonjëherë ndarje midis burrit dhe gruas... nëse vjen Ungjilli, këta demonë zhduken dhe ne jemi dëshmitarë të mrekullive. Çudira, të papritura: vëllezër që ndoshta nuk kanë folur me njëri-tjetrin për njëzet a tridhjetë vjet për shkak të një trashëgimie të ndarë keq, këtu, duke mirëpritur Ungjillin, kuptojnë se janë thirrur në marrëdhënie që janë ato që Krishti propozon.
Dhe pastaj: "Ata do të flasin në gjuhë të reja".
Cilat janë gjuhët që njerëzit kanë përdorur gjithmonë? Gjuha e forcës, një gjuhë që përdoret vazhdimisht edhe sot. Kur politikanët duhet të përballen me problemet e tyre, ata garojnë për të parë se kush e ngre zërin më të lartë. Janë “të pushtuar nga demonët”, nga demonët e krenarisë dhe mendjemadhësisë, sepse janë më të fortë.
Këta demonë sugjerojnë gjuhën e fyerjes dhe pastaj ne nuk flasim më me njëri-tjetrin, bëjnë të flasin armët, gjuhën e hakmarrjes, duke iu përgjigjur krimit me një krim tjetër. Kjo është gjuha e botës së vjetër. Njerëzimi i ri ka nevojë për një gjuhë të re, e cila është ajo e sugjeruar nga Ungjilli, ajo e dashurisë, faljes, shërbimit të ndërsjellë pa kushte, dhe dishepujt duhet të dinë ta flasin mirë këtë gjuhë, duhet t'u vijë natyrshëm, nga vetë natyra e tyre si Bijtë e Perëndisë, ashtu si kur flitet një gjuhë, nuk duhet të arsyetohet, kujtojnë rregullat e gramatikës dhe sintaksës: është e natyrshme të flasësh një gjuhë të caktuar. Dishepulli që e ka lejuar veten të depërtohet nga mesazhi ungjillor e flet natyrshëm këtë gjuhë dashurie.
Dhe pastaj: "Ata do të marrin gjarpërinjtë në duart e tyre".
Ky është gjithashtu një imazh biblik. Kujtojmë se si psalmistët dhe profetët përdorën imazhin e kafshëve që luftonin me njëra-tjetrën dhe më pas bënin paqe në botën e re. Këtu, përmes imazheve të kafshëve tregohet mbretëria e Zotit, ku nuk do të kishte më vend për armiqësi, rivalitet, agresion mes njerëzve. Këta gjarpërinj janë ende një imazh që ne e gjejmë tashmë në fillim të Biblës: gjarpri, i cili u sugjeron njerëzve të qëndrojnë larg Perëndisë. Por thotë Jezusi: “Ungjilli ‘ju imunizon’ nga këta gjarpërinj. Dishepujt nuk duhet të kenë frikë, sepse forca që kanë marrë nga Krishti dhe Fjala e Tij i bën ata të paprekshëm. Le të kujtojmë atë që na kujton Luka në kapitullin 10, fjalët e Jezusit: “Ja, ju dhashë pushtet të shkelni përmbi gjarpërinj e përmbi akrepë dhe mbi çdo fuqi armike dhe asgjë s’do të mund t’ju bëjë keq. Por mos u gëzoni pse ju nënshtrohen shpirtrat, por gëzohuni pse emrat tuaj janë të shkruar në qiell” (Lk. 10, 19-20).
Epo, një imazh tjetër: "Nëse pinë ndonjë helm, nuk do t'i dëmtojë aspak".
Në shoqërinë tonë qarkullon shumë helm. Ai shpërndan helm që banalizon shenjtërinë e dashurisë dhe besnikërinë martesore, ai përhap helm që nuk mund të dallojë më atë që është e mirë dhe ajo që është e keqe, ajo që është e vërtetë dhe ajo që është e rreme, për të cilin gjithçka është e kundërta e gjithçkaje, kështu që më në fund njeriu nuk di më çfarë të bëjë, dhe norma bëhet "ajo që më pëlqen". Ata që sugjerojnë kërkimin e pakushtëzuar të kënaqësisë si të mirën supreme, si normë jetësore, përhapin helmin dhe këto janë mesazhet që helmojnë brezat e rinj. Duam apo nuk duam, jemi të detyruar të pimë ndonjë helm.
Ungjilli, thotë Jezusi, "na imunizon": mund të habiteni pak, madje mund të mendoni se ajo që ju thonë mediat masive është e vërtetë, por, nëse e keni përvetësuar mesazhin e Ungjillit, kuptoni se nuk është kështu. Është Jezusi i Nazaretit ai që ju thotë të vërtetën për njeriun.
Dhe pastaj: "Ata do të vënë duart e tyre mbi të sëmurët".
Nuk thotë se ata "do të shërohen", thotë teksti grek ‘kalos eksousin’, "ata do të përfitojnë" nga kjo vendosje duarsh. Shërimi bëhet nga mjekët, por mirëpritja e Ungjillit të bën të kuptosh edhe këto momente dobësie, brishtësie, që janë pjesë e gjendjes sonë njerëzore dhe kur i afrohesh këtij realiteti me qetësi dhe e pranon këtë gjendje, të ndihmon gjithashtu. Merr një efekt më të dobishëm nga barnat që ju jep mjeku.
Ja, tani është dorëzimi që po bëhet. Jezusi e kreu misionin e tij. Tani është radha jonë për ta realizuar atë. Ne ndjejmë…
“Zotëria [Jezusi], pasi u tha kështu, u ngjit në qiell dhe rri në të djathtë të Hyjit. Kurse ata dolën e predikuan gjithkund. Zoti bashkëpunonte me ta dhe e përforconte Fjalën me mrekulli që e përcillnin” (v.19-20).
Sipas gjykimit të njerëzve, Jezusi ishte një humbës, një i dështuar, i cili përfundoi në një varr, pastaj ata rrokullisën një gur të madh para këtij varri dhe gjithçka përfundoi atje. E themi edhe ne: “t’i japësh fund” do të thotë “çdo gjë ka mbaruar”. Ungjilltari Marku thotë, në fund të Ungjillit të tij, se gjërat nuk përfunduan kështu dhe na paraqet gjykimin e Zotit mbi Jezusin e Nazaretit, duke përdorur modelet kulturore të kohës së tij.
Ai thotë: “Ai nuk përfundoi në varr, historia e tij nuk mbaroi me kaq, por u ngrit në parajsë dhe u ul në të djathtën e Zotit”. Qielli nuk është atmosfera, ai është vendbanimi i Perëndisë në shtëpinë e Atit. Prandaj, jo Varri, por Lavdia e shtëpisë së Atit.
Dhe pastaj: "Ai ulet në të djathtën e Zotit".
Ky është një imazh që të kujton zakonet e oborreve lindore, ku nënshtetasit, të cilët kishin dhënë dëshmi besnike ndaj zotit të tyre, thirreshin në pallat, së bashku me gjithë popullin dhe para të gjithëve sovrani i madh i bënte të ulen në të djathtë të tij.
Le të kujtojmë edhe fjalët e psalmistit, i cili ia drejton këto fjalë sovranit të Izraelit në ditën e kurorëzimit të tij. Zoti i thotë këtij mbreti: "Ai ulet në të djathtën time". Kjo do të thotë, është ftesa për të gjithë njerëzit që ta konsiderojnë këtë Mbret të Izraelit si të mbrojtur nga Zoti. Ungjilltari dëshiron të na thotë se Jezusi i Nazaretit, i munduri, u shpall nga Zoti si shërbëtori i tij besnik dhe për këtë besnikëri Zoti e lartësoi: "I dha një emër mbi çdo emër tjetër", siç thotë Letra drejtuar. Filipianët; “Ai ia nënshtroi çdo krijesë”, siç thotë Letra e Palit drejtuar Korintasve.

Përfundimi: “Ata, dishepujt, duke shkuar, shpallën Ungjillin kudo, ndërsa Zoti punonte dhe e vërtetonte fjalën që shpallnin me shenjat që shoqëronin këtë Fjalë”.
Fjalia e fundit është për të na thënë: "Dishepujt nuk duhet të ndihen vetëm". Jezusi që ecte rrugëve të Palestinës, i cili ishte fizikisht me dishepujt e tij, nuk u largua, nuk është më aty ku ishte atëherë, por sot është aty ku jemi në çdo moment, është gjithmonë me ne dhe shoqëron njoftimin tonë. me shenja.

Le ta kemi parasysh këtë dhe të pyesim veten: "A i prodhon fjala që shpallim këto mrekulli dhe këto shenja?" Sepse, nëse këto mrekulli nuk ndodhin, atëherë duhet të pyesim veten nëse Ungjilli që shpallim është autentik, sepse Zoti tha se respektimi i Fjalës së Tij do të prodhonte shenja të jashtëzakonshme.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 7 E PASHKËS VITI B

MË 12-5- 2024 (NËSE NUK FESTOHET SOT NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL)

LEXIMI I PARE: Vap. 1, 15-26.

Po në ato ditë, u ngrit Pjetri në mes të vëllezërve ‑ ishin mbledhur afërsisht njëqind e njëzet vetë ‑ dhe tha:
16 “Vëllezër, është dashur të plotësohet Shkrimi i shenjtë të cilin me gojë të Davidit e parafoli Shpirti Shenjt për Judën, i cili u bë prijësi i atyre që e kapën Jezusin. 17 Ai ishte vërtet nga numri ynë dhe kishte pjesë në këtë shërbesë.
20 Dhe njëmend, në librin e Psalmeve shkruan: ‘Shtëpia e tij mbettë e shkretë, askush në të mos banoftë!’ dhe: ‘Parësinë e tij dikush tjetër e trashëgoftë!’
21 Duhet, pra, që njëri prej këtyre njerëzve, të cilët qenë me ne gjatë tërë kohës që Zotëria Jezus jetoi në mesin tonë, ‑ 22 duke filluar prej pagëzimit të Gjonit e deri atë ditë kur prej nesh u ngrit në qiell ‑ të bëhet bashkë me ne dëshmitari i ngjalljes së tij.”
23 Dhe paraqitën dy: Jozefin që quhet Barsabë me mbiemër Just dhe Matinë: 24 Atëherë u lutën: “Ti, o Zot, që njeh zemrat e të gjithë njerëzve, trego cilin prej këtyre të dyve e ke zgjedhur 25 për të marrë vendin e kësaj shërbese apostolike, prej të cilës u tërhoq Juda për të shkuar në vendin e vet.”
26 Atëherë hodhën short e shorti i ra Matisë, e kështu u radhit në numrin e të Njëmbëdhjetë apostujve.


LECTIO DIVINA – MEDITIM- LUTJE

DËSHMITARËT E ZOTIT TË NGJALLUR.

"Në ato ditë": këto janë ditët para Rrëshajëve. Pra, këtu kemi një dëshmi të një momenti akoma shumë afër Ringjalljes së Jezusit, shumë pak pas Ngjitjes së Jezusit në qiell. Tashmë është qartë se është Pjetri ai që drejton jetën e bashkësisë. Kjo është krejt normale pasi atij Jezusi i besoi delet e veta, siç tha ai. Ka ardhur koha, beson Pjetri, për të organizuar bashkësinë: dhe atje, në Cenaklin, ne shohim Pjetrin e marrë nga fryma e vendimit, iniciativës dhe shqetësimit për besnikëri ndaj Zotit të tij. Në anën e frymës së vendimit, ne vërejmë vendosmërinë e tij: ai thotë shumë qartë se çfarë do të bëjë: "Ja çfarë duhet të bëhet" ... "njëri prej tyre duhet të bëhet me ne dëshmitar i ringjalljes së tij".
Nga ana e besnikërisë, dhe kjo nuk na çudit fare në një hebre, ai frymëzohet nga Shkrimi i shenjtë: "Është shkruar në librin e Psalmeve: Le të kalojë shërbesa e tij te tjetri".
Pastaj, kriteret për zgjedhjen e kandidatit frymëzohen qartë nga shqetësimi për besnikëri: për të zëvendësuar Judën, ai kërkon dikë që i kishte shoqëruar apostujt që nga fillimi i jetës publike të Jezusit, domethënë nga pagëzimi i Jezusit nga Gjon Pagëzuesi, deri në Ngjitjen e tij në qiell. Deri më tani, në Ungjijtë, nuk kishim dëgjuar kurrë emrin e Joseph Barsabbas, me nofkën Justus, as atë të Matias; por këtu gjejmë se ata që ishin shumë afër Jezusit, ishin më shumë se sa mendohet zakonisht, më shumë se dymbëdhjetë. Pjetri e thotë qartë: " Duhet, pra, që njëri prej këtyre njerëzve, të cilët qenë me ne gjatë tërë kohës që Zotëria Jezus jetoi në mesin tonë, ‑ duke filluar prej pagëzimit të Gjonit e deri atë ditë kur prej nesh u ngrit në qiell ‑ të bëhet bashkë me ne dëshmitari i ngjalljes së tij” (v.21-22).
Kërkesa e bekuar nga ana e Pjetrit: është mbi këtë qëndrueshmëri që ne mund të bazojmë sigurinë e besimit tonë. Dëshmia e dhënë për ringjalljen e Krishtit u dha nga burra që kishin të drejtë të flisnin për të, sepse ata e kishin njohur mirë Jezusin nga fillimi deri në fund të jetës së tij publike. Çuditërisht, Pjetri nuk bën asnjë kërkesë tjetër përveç kësaj: ai nuk flet për cilësitë e karakterit ose për virtytet e atij që duhej të zgjedhej: e rëndësishme është besnikëria e tij për të ndjekur Jezusin që nga fillimi. . Kjo duhet të sigurojë ata prej nesh që e shohin veten me mungesë cilësish: me sa duket, kjo nuk është gjëja më e rëndësishme! Gjëja më e rëndësishme është të jesh një dëshmitar i thjeshtë i ringjalljes së Krishtit! Ky është misioni që Jezusi u besoi atyre: kur i la ata, ai u kishte thënë atyre: "Ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës” (Vap 1,8). Ne gjithashtu mund të mendojmë se kjo fjali e Jezusit legjitimon të gjitha zotimet tona: "Edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua, sepse jeni me mua që në fillim" (Gj 15,27).


NJË VENDIM KOLEGJIAL.

Pjetri ka treguar rrugën që duhet ndjekur, por ai nuk vendos vetëm: e kjo rrugë zhvillohet në tre faza; pas kërkesës së tij, paraqiten dy kandidatë, dhe në fund zgjedhja bëhet më short: kush janë ata që e kanë paraqitur këta dy candidate? Teksti nuk e thotë këtë, por sidoqoftë nuk është Pjeter; atëherë, mund të mendohet se i ka paraqitur asambleja e përbërë nga njëqind e njëzet veta të cituar nga Luka në fillim të tekstit. Dhe pastaj të gjithë fillojnë të luten: " “Ti, o Zot, që njeh zemrat e të gjithë njerëzve, trego cilin prej këtyre të dyve e ke zgjedhur për të marrë vendin e kësaj shërbese apostolike, prej të cilës u tërhoq Juda për të shkuar në vendin e vet” (v:24-25) ; dhe së fundmi, përdorimi i shortit tregon vendin që duhej t'i linin Shpirtit Shenjt në këtë zgjedhje: në mentalitetin e kohës, të hedhësh short do të thotë ta vendosësh zgjedhjen në duart e Zotit.
Çuditërisht, emri i Matias nuk do të përmendet më në Veprat e Apostujve: nëse Luka tregon shumë detajet në lidhjen e hyrjes së tij në grupin e Dymbëdhjetëve, kjo nuk është për shkak të personalitetit të Matias, por për shkak të këtij vullneti të Pjetrit për të rindërtuar grupin e dymbëdhjetëve pas mungesës së Judës. Ndoshta ky numër i dukej simbolik Pjetrit: a është sepse dymbëdhjetë është numri i fiseve të Izraelit? Luc nuk e thotë atë. Ndoshta, fare thjesht, kjo duhet të shihet si shqetësimi i Pjetrit për të qëndruar besnik ndaj dispozitave të vetë Jezusit: Jezusi kishte zgjedhur dymbëdhjetë apostuj, njëri nga të dymbëdhjetët, Juda, ka braktisur dhe po zëvendësohet.
Por, le të kthehemi në braktisjen e Judës: ai megjithatë kishte marrë, si Apostujt e tjerë, një pjesë në shërbesën apostolike, sepse ai ishte një nga dymbëdhjetë të zgjedhur nga Jezusi pas një nate lutjeje: "Ndër ato ditë Jezusi shkoi në një mal për t’u lutur. Natën e kaloi duke iu lutur Hyjit. Kur zbardhi drita, i thirri nxënësit e vet e prej tyre zgjodhi dymbëdhjetë, të cilët edhe i quajti apostuj: Simonin, të cilin e quajti edhe Pjetër, Andreun, vëllanë e tij, Jakobin e Gjonin, Filipin e Bartolomeun, Mateun, e Tomën, Jakobin e Alfeut, Simonin që quhej Zelltar, Judën e Jakobit edhe Judën Iskariot, i cili u bë tradhtar" (Lk 6,12-15).
Kjo do të thotë që, edhe i zgjedhur nga Jezusi, në një zgjedhje të frymëzuar nga Shpirti Shenjt, njeriu mbetet i lirë. Juda, i zgjedhur si të tjerët pas një nate lutjeje, mbeti i lirë të tradhtonte. Pjetri ka këtë formulë të hidhur: "Juda ka braktisur vendin e tij", një vend të cilin ai megjithatë e mbajti deri në mbrëmjen e së Enjtës së Madhe; ishte gjatë Darkës së Fundit që Jezusi tha: " Biri i njeriut njëmend po shkon ashtu siç u caktua, porse, i mjeri ai njeri që po e tradhton!” (Luka 22,22).
Dhe përsëri: “Por, ja, dora e atij që po më tradhton është me mua në tryezë!"(Lk 22:21). Tek Luka, kjo ndodh pas tregimit të institucionit të Eukaristisë; që do të thotë se Juda mori pjesë me apostujt e tjerë në vaktin e Besëlidhjes së Re. Por nuk duhet të ndalemi më në të kaluarën: "Është e nevojshme", tha Pjetri, "që shërbesa e tij të kalojë te një tjetër": sepse urgjenca e misionit është e tillë që ne nuk mund t'i lëmë vendet bosh!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 7 E PASHKËS VITI B

MË 12-5-2024 (NËSE SOT NUK FESTOHET NGJITJA E JEZUSIT).

Ps , 103, 1-2. 11-12. 19-20ab


1 Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë.
2 Bekoje, shpirti im Zotin, e mos i harro bamirësitë e tija.
11 Sepse sa është lartësia e qiellit mbi tokë, aq e madhe është mëshira e tij ndaj atyre që i druajnë.
12 Sa është lindja larg perëndimit aq larg i hedh prej nesh fajet tona.
19 Zoti e forcoi fronin e vet në qiell, mbretëria e tij mbizotëron të gjithë.
20 Bekojeni Zotin, të gjithë engjëjt e tij, ju të fortët nga fuqia, që kryeni urdhrat e tij, duke i dëgjuar urdhrat e tij.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA

KËNGA E LAVDISË SË IZRAELIT...

Ju kujtohet vizita e Pjetrit te centurioni romak Korneli; e lexuam tregimin te Veprat e Apostujve të Dielën e kaluar. Pjetri kishte dëgjuar Korneli që i këndonte lavdet Perëndisë dhe ai kishte nxjerrë përfundimin se Shpirti Shenjt ishte atje; ose, për ta thënë ndryshe, Pjetri kishte nxjerrë prova se Shpirti Shejnt ishte i pranishëm në këtë burrë dhe në të gjithë njerëzit që këndonin lavde për të falënderuar Zotin për gjithçka kishte bërë në ta.
" Besimtarët e rrethprerë që kishin ardhur me Pjetrin, u çuditën kur panë se edhe në paganë u ndikua dhurata ‑ Shpirti Shenjt. Sepse i dëgjuan duke folur gjuhë të ndryshme e duke madhëruar Hyjin. Atëherë Pjetri tha: “Vallë a mund ta ndalojë kush ujin të mos pagëzohen këta që e morën Shpirtin Shenjt sikurse edhe ne?” (Vap, 10, 45-47).
Prandaj nuk është çudi që (duke pasur para sysh leximin e parë të liturgjisë së sotme, që na përkujton në çdo resht praninë e Shpirtit, që e mbush gjithësinë), ne të jemi ftuar të këndojmë këtë psalm 103 që është nga fillimi deri në fund një këngë falënderimi për të gjitha bekimet me të cilat kompozitori (nënkuptohet me këtë fjalë Populli i Zgjedhur) u pasurua nga Zoti.
Në të vërtetë, nga fillimi e deri në fund, ky psalm rrezaton falënderime: kjo tashmë mund të shihet nga fakti se ai ka njëzet e dy vargje (liturgjia e kësaj të Dielë ofron vetëm gjashtë vargje, por në të vërtetë ajo ka njëzet e dy vargje). Siç dihet alfabeti hebraik ka njëzet e dy shkronja; kështu që ne themi për këtë psalm që është "alfabetik"; dhe kur një psalm është "alfabetik", dihet paraprakisht se është një psalm falënderimi për Besëlidhjen.
Pra nga fillimi e deri në fund ky psalm rrezaton falënderime! Fillohet me vargun e parë: “Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë" (Ps. 103,1). menjëherë, që nga fillimi na çudit "paralelizmi" midis dy rreshtave të këtij vargu që i përgjigjen njëra-tjetrës si një jehonë; dhe kjo përsëritet gjatë gjithë këtij psalmi; mënyra ideale për të kënduar do të ishte alternimi i saj, rresht për rresht; mund të jetë kompozuar që të jetë kënduar nga dy kore të alternuara. Këtë paralelizëm, këtë “bilancim”, shpesh e hasim në Bibël, në tekste poetike, por edhe në shumë fragmente në prozë.
Këtu, në veçanti, ekziston një paralelizëm i dyfishtë që është interesant:
- Paralelizëm i parë: "Beko Zotin" ... "Beko Emrin e tij më të shenjtë": në reshtin e dytë, nuk thuhet "Zoti", por thuhet "EMRI": edhe një herë, ne shohim se EMRI, në Bibël, është personi.
- Paralelizëm i dytë, gjithmonë në këtë varg të parë:
- " Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë": fjalët "shpirt" dhe "gjithë qënia ime" vendosen paralelisht: sepse, në mentalitetin e kulturën biblike, kur themi "shpirti", bëhet fjalë për tërë qenien.
Së fundi, është mirë gjithashtu të tërhiqet vëmendja jonë mbi ndërtimin e gjithë këtij psalmi: për këtë duhet le lexohen strofat e tij të parë dhe të fundit: strofa e parë:
"Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë. Bekoje, shpirti im Zotin, e mos i harro bamirësitë e tija".
Strofa e fundit: Bekojeni Zotin, të gjitha ushtritë e tija, shërbëtorët e tij që zbatoni vullnetin e tij. Bekojeni Zotin, të gjitha veprat e Zotit, në çdo vend të sundimit të tij! Shpirti im, bekoje Zotin!"
Vërejtja e parë: psalmi është inkuadruar në fillim dhe në fund nga e njëjta fjali: "Bekoje shpirti im Zotin". Kjo përfshirje e parë, për faktin që psalmi është inkuadruar brenda këtyre dy fjali, shpreh qartë kuptimin e përgjithshëm të tij: për gjithçka Populli i Zgjedhur bekon dhe e falënderon Zotin e Besëlidhjes.
Vërejtja e dytë: tani krahasohen strofa e parë dhe të fundit në tërësinë e tyre: 1) Strofa e parë:
"Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë. Bekoje, shpirti im Zotin, e mos i harro bamirësitë e tija.
Ne e dimë shumë mirë se ai që flet këtu në vetën e parë njëjës është Populli i Izraelit: ky "Unë" është kolektiv. Pra, në strofën e parë, ftesa për lutje i drejtohet Izraelit.
2) Strofa e fundit:
"Bekojeni Zotin, të gjithë engjëjt e tij, ju të fortët nga fuqia, që kryeni urdhrat e tij, duke i dëgjuar urdhrat e tij. Bekojeni Zotin, të gjitha ushtritë e tija, shërbëtorët e tij që zbatoni vullnetin e tij. Bekojeni Zotin, të gjitha veprat e Zotit, në çdo vend të sundimit të tij!"
Engjejt janë lajmëtarët e Zotit; ne imagjinojmë, si në pikturat e Fra Angelicos, Engjëjt që, duke luajtur boritë, e shpallin me madhështi gjithçka bëri Zoti...."Të gjitha veprat e Zotit" është i gjithë krijimi, universi i dukshëm dhe i padukshëm që bekojnë Zotin.


... NË PRITJEN E KËNGËS LAVDËRIMI TË UNIVERSIT MBARË.

Përsëri, pra, kemi një përfshirje: në strofën e parë ftohen që të lavdërojnë Zotin shërbëtorët e Zotit që janë në tokë. Strofa e fundit është një ftesë që të lavdërojnë Zotin shërbëtorët e Zotit që janë në qiell dhe më në fund në të gjithë universin. Ja ajo që duhet të kuptojmë e të ndjejmë në zemrat tona për të kënduar këtë psalm si duhet.
Vërejtja e tretë mbi ndërtimin e këtij psalmi: strofa që është në qendër të pjesës së psalmit që lexohet në liturgjinë e kësaj të dielës, është gjithashtu ajo që është në qendër të komplet psalmit:
“Sepse sa është lartësia e qiellit mbi tokë, aq e madhe është mëshira e tij ndaj atyre që i druajnë.
Sa është lindja larg perëndimit aq larg i hedh prej nesh fajet tona" (v. 11v)
Kjo fjali është në qendër të psalmit ashtu si është në qendër të besimit të Izraelit, të zbulimit të tij të mrekullueshëm të fytyrës së vërtetë të Zotit: një Zot nga i cili nuk kemi asgjë për të pasur frikë sepse ai na do ne pandërprerë dhe na fal, sepse , pa pushim, ai na i fal mëkatet tona; fjala "druajnë” që gjejmë në vargun 11 në qëndër të psalmit, " ka ndryshuar përfundimisht kuptimin e saj; në kalimin e kohës ajo shpreh më mirë bindjen e thjeshtë dhe e sigurt të fëmijës në marrëdhënjen me babain e tij. Fjala “druajnë” në këtë psalm është sinonim i fjalës “duan”.
Mund të kthehemi tani te fjalët Lindje dhe Perëndim; për mentalitetin biblik, ato janë me të vërtetë pikat kryesore të gjeografisë, por jo vetëm të gjeografisë; sepse dielli lind në lindje, lindja ndjell dritë dhe veçanërisht atë të së vërtetës. Dhe, në të kundërt, Perëndimi evokon gabim dhe mëkat. Vargu: "Sa është lindja larg perëndimit, aq larg i hedh prej nesh fajet tona" thotë mirë distancën që ndan dritën nga errësira, të vërtetën nga gënjeshtra, nga gabimi; larg, larg gabimeve tona të së kaluarës, Zoti na tërheq te drita e tij dhe e vërteta e tij.
Ajo që është thelbësore në falënderimet e Izraelit tani, është falja gjithnjë e rinovuar e Zotit. Kthimi i vërtetë dhe i vetëm në besim që kërkohet nga ne, është që të besojmë se Zoti është dashuri.
Më në fund, në e dimë që kjo simbolikë e Lindjes dhe Perëndimit gjendet në liturgjinë e Pagëzimit të shekujve të parë: të pagëzuarit ktheheshin drejt Perëndit për të hequr dorë nga e keqja; pastaj ktheheshin prapa drejt lindjes: në drejtim të së mirës. Dhe bënin këtë për të treguar se, tani e tutje, ata vendosmërisht u binin mohit mëkatit dhe çdo gabimi dhe, duke u kthyer drejt Lindjes (nga vjen drita), bënin profesionin e besimit të tyre dhe më pas hynin në pagëzimore.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 7 E PASHKËS VITI B

MË 12 -5- 2024 (KU NGJITJA E JEZUSIT U FESTUA TË HENJTË).


LEXIMI I UNGJILLIT: Gj 17,11b – 19.

11 Unë nuk rri më në botë e ata janë në botë, e unë po vij te ti.
O Atë i shenjtë! Ruaji në Emër tënd ata që ti m’i dhe që të jenë një sikurse ne!
12 Derisa unë isha me ta i ruajta në Emër tënd ata që m’i dhe,
dhe vërtet i ruajta ‑ asnjë nuk u bor përveç birit të bjerrjes ‑
në mënyrë që të plotësohej Shkrimi i shenjtë.
13 Tani po vij tek Ti e këto po i them ndërsa ende jam në botë,
që ata ta kenë në vetvete gëzimin tim të plotë.
14 Unë ua dorëzova fjalën tënde dhe bota i urreu,
pse nuk janë të kësaj bote sikurse as unë nuk i përkas kësaj bote.
15 Nuk po të lutem t’i marrësh prej botës, por t’i ruash nga i Keqi.
16 Ata nuk i përkasin botës, sikurse as unë nuk i përkas botës.
17 Shenjtëroji në të vërtetën: fjala jote është e vërteta.
18 Sikurse ti më dërgove në botë, po ashtu edhe unë i dërgova në botë.
19 Për ta [unë] e kushtoj vetveten, që edhe ata të jenë të shenjtëruar në të vërtetën.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

PROJEKTI I ZOTIT PËR NJERËZIMIN.


Ndryshe nga Mateu dhe Luka, Ungjilli i Gjonit nuk ka të bëjë me lutjen “Ati ynë”, por ajo që lexojmë këtu, është krejt në të njëjtën atmosferë: "O Atë i shenjtë! Ruaji në Emër tënd ata që ti m’i dhe që të jenë një sikurse ne" (v.11). e në Ungjillin e Sh. Mateut si jehonë: " Ati ynë që je në qiell, u shenjtëroftë emri yt ... ". Dhe në fund të këtij teksti: " Nuk po të lutem t’i marrësh prej botës, por t’i ruash nga i Keqi" (v.15), dhe si jehonë, në Ungjillin sipas Mateut: "E mos na lër të biem në tundim, por na shpëto nga i Keqi!" (6,13). Sa për frazën: "U bëftë vullneti yt si në qiell ashtu në tokë!" (Mt. 6, 10), nuk thuhet këtu asgjë, por Jezusi ka vetëm atë në mendje.
Kur largohet nga dishepujt e tij, Jezusi ka vetëm një shqetësim, ose më saktë një dëshirë, që të përmbushet plani i Zotit. Plani i Zotit është që bota e krijuar të bëhet një vend i dashurisë dhe të së vërtetës: një ndërrim i ngadaltë, mund të thuhet mbires, në të cilin të gjithë besimtarët ftohen të bashkëpunojnë. Pra, besimtarët nuk largohen nga bota, ata janë në botë, ata punojnë në të nga brenda; por nëse ata duan ta transformojnë atë, kjo do të thotë se ata dinë të qëndrojnë përgjithmonë të lirë, për të mbajtur një distancë nga sjelljet e botës që nuk përputhen me mënyrën e jetës së mbretërisë që ata duan të vendosin.
Ipeshkëvi Coffy tha: “Besimtarët nuk jetojnë një jetë tjetër sesa jeta e zakonshme, por ata e jetojnë jetën e zakonshme në një mënyrë të pa zakonshme. Pra, nuk u japin rëndësi përbuzjeve të botës, jetës tonë të përditshme, njerëzve që takojnë, shqetësimeve materiale, parate dhe të gjitha realiteteve njerëzore; përkundrazi, për ta ka rëndësi të banojnë në këtë botë në mënyrë që ajo të transformohet nga brenda. Atë Teilhard de Chardin tha: "Ju vetë konvertoni atë që doni".
Kur Jezusi po bën këtë lutje të fundit të madhe, ky plan i Zotit po ndërmerr një hap vendimtar: ai, Jezusi, e di shumë mirë që fati i tij është vulosur; çuditërisht, ai nuk lutet për veten e tij, ai lutet për ata të cilëve ua kalon shkopin: "Sikurse ti më dërgove në botë, po ashtu edhe unë i dërgova në botë" (v.18). Vetëm një gjë ka rëndësi, që bota të shpëtohet.
Shën Gjoni shpesh i kthehet kësaj teme në Ungjillin e tij: “Në të vërtetë Hyji nuk e dërgoi Birin që ta dënojë botën, por që bota të shpëtojë nëpër të" (Gjn 3,17); në kohën e shërimit të njeriut të verbër, Gjoni tregon se emri i pishinës, Siloam, do të thotë "i dërguar", një mënyrë për të thënë që Jezusi është "dërguar" për të hapur, për të shëruar sytë e njerëzve.
Gjatë gjithë historisë biblike, nga Abrahami, përmes Moisiut dhe përmes gjithë profetëve, sa herë që një njeri ose një grup (ose populli i Izraelit gjithashtu) është zgjedhur nga Zoti, këtë Zoti nuk e bën vetëm për përfitimin e tyre personal, por e bën gjithmonë për t'i dërguar në një mision, në shërbim të të tjerëve. Dhe Kisha, ajo që fillon ekzistencën e saj të dobët në mbrëmjen e së Enjtes së Madhe rreth Jezusit, dhe ajo që është e pranishme edhe sot në botë, nuk ka asnjë arsye tjetër që të ekzistojë, përveç misionit të saj në botë.
Në këtë lutje të madhe të Jezusit për dishepujt e tij, konstatohet se tre fjalë përsëriten shpesh: të cilat janë tre fjalë kryesore që kisha jonë dhe besimtarët nuk duhet të harrojnë gjatë misionit të tyre, tani e tutje: besnikëria, uniteti, e vërteta.
Së pari, besnikëria:
"O Atë i shenjtë! Ruaji në Emër tend ata që ti m’i dhe që të jenë një sikurse ne!
Derisa unë isha me ta i ruajta në Emër tënd ata që m’i dhe, dhe vërtet i ruajta ‑ asnjë nuk u bor përveç birit të bjerrjes ‑ në mënyrë që të plotësohej Shkrimi i shenjtë". Kjo besnikëri, për Jezusin, konsistonte në të qenit mes njerëzve reflektimi besnik i Atit; tani e tutje, në mungesë të Jezusit, janë besimtarët ata që thirren të jenë reflektime besnike të Atit.


DUKE E KRYER MISIONIN TONË, JEMI DËSHMITARË TË ATIT.

“Uniteti” është fjala e dytë që nuk dduhet të harrohet:
"O Atë i shenjtë! Ruaji në Emër tënd ata që ti m’i dhe që të jenë një sikurse ne! Që të gjithë të jenë një. Derisa unë isha me ta i ruajta në Emër tënd ata që m’i dhe" (V. 10-11).
Dhe të gjithë kemi në mendje, natyrisht, fjalinë e cila thjesht e ndjek tekstin e sotëm: "Që të gjithë të jenë një. Sikurse ti, Atë, që je në mua dhe unë në ty, ashtu edhe ata të jenë në ne, që ta kuptojë bota se ti më dërgove" (v.21). Kjo do të thotë se uniteti nuk është një qëllim në vetvete! Ne nuk kemi pse ta kërkojmë atë; shenjtëria është një dhuratë e Zotit. Ai duke na shenjtëruar, bën që të jemi një. Por edhe kjo dhuratë nuk jepet vetëm për përfitimin e atij që e merr, qëllimi nuk është uniteti në vetveten: që të jetojmë të bashkuar në atë unitet që Jezusi dëshiron, ka si qellim që bota të besojë. Ndarjet tona, grindjet tona na hanë energjitë dhe janë një kundër-dëshmi skandaloze. Si të jemi dëshmitarë në botën e Trinisë së dashurisë nëse të gjithë ata që thërrasin Trinitetin nuk e duan njëri-tjetrin? Nga ana tjetër, nëse qëllimi i përbashkët i besimtarëve do të ishte që bota të besonte, ky qëllim i përbashkët do të ishte rruga më e mirë drejt unitetit tonë. Asgjë si një projekt i përbashkët në shërbim të të tjerëve nuk bën që bota të besojë në atë Zot që është dashuri.
Fjala e tretë kryesore e misionit që na është besuar nga Jezusi, është "e vërteta".
"Shenjtëroji në të vërtetën: fjala jote është e vërteta" (v.17).
Në fillim të historisë biblike, fjala "shenjtërim" do të thoshte "të jetosh në veçori", “i distancuar” nga bota dhe nga parimët e kësaj bote; tani, pas mishërimit të Krishtit Jezus, fjala "shenjtërim" ka një kuptim tjetër të ndryshuar. Do të thotë: "të marrësh pjesë në shenjtërinë e Zotit", dhe kjo mundësi u jepet besimtarëve, jo për të shkretuar botën duke u larguar prej saj, por për të banuar në të në mënyrë të Zotit, duke e dëshmuar prezencën e tij në të. Kjo pjesëmarrje në shenjtërinë e Zotit është fryti i Fjalës së së vërtetës: me siguri nuk besojmë sa duhet në efektivitetin e Fjalës së Zotit dhe shumë shpesh e zëvendësojmë atë me fjalët tona. Është një gabim: fjala e Zotit është e Vërtetë, e jona është vetëm një përafrim, një belbëzim (kur nuk është shpërfytyrues) mbi Atë që është i Gjithë-Tjetri që fjalët tona të dobëta nuk mund të zbulojnë.
Më në fund, në qendër të këtij pasazhi shumë solemn dhe të dendur, Jezusi flet për gëzimin! Ai thotë se në momentin kur ai parashikon konfrontimet e pashmangshme me mundimet dhe me kryqin duke paralajmëruar të njejta gjërat edhe për dishepujt e tij që do të persekutohen si Mjeshtri, ai premton edhe një dhuratë të madhe që do t’i mdihmojë të përballojnë edhe vështirësitë e misionit me të njejtën gëzim: do të marrin pjesë në mundimet, por edhe në gëzim të Jezusit:
"Unë ua dorëzova fjalën tënde dhe bota i urreu, pse nuk janë të kësaj bote sikurse as unë nuk i përkas kësaj bote" (V.14).
Në momentin e përballjes së orëve të tmerrshme për veten , ai ende flet për gëzimin! Ai guxon të thotë:
O Atë "Tani po vij tek Ti e këto po i them ndërsa ende jam në botë, që ata ta kenë në vetvete gëzimin tim të plotë" (v.13)
Tani që kam ardhur tek Ti, flas kështu, bëj që ata të kenë në vetveten në këtë botë gëzimin tim dhe që të mbushen me këtë gëzim.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B.

MË 19 – 5 – 2024.


LEXIMI I PARË: Vap. 2, 1-11.


1 Kur erdhi dita e Rrëshajëve, të gjithë ishin së bashku në të njëjtin vend. 2 Dhe, ja, papritmas, u ndie një ushtimë nga qielli si shungullimë e erës së fortë dhe e mbushi të gjithë shtëpinë, ku ata ishin. 3 Atyre atëherë iu dukën gjuhë, si të ishin prej zjarri. Këto u ndanë e zunë vend nga një mbi secilin prej tyre. 4 Të gjithë u mbushën me Shpirtin Shenjt dhe filluan të flasin në gjuhë të ndryshme, ashtu si Shpirti Shenjt i shndriste të shpreheshin.
5 Dhe asohere në Jerusalem banonin judenj, njerëz të përshpirtshëm, të ardhur prej të gjitha kombeve të botës. 6 Dhe, kur u dëgjua ajo ushtimë, ngarendi një shumicë e madhe dhe mbetën të habitur, sepse secili i dëgjonte duke folur në gjuhën e vet. 7 Të gjithë çuditeshin e mrekulloheshin dhe thoshin: “Këta njerëz që po flasin, a thua vallë nuk janë të gjithë galileas? 8 Po si atëherë secili prej nesh i dëgjon duke folur në gjuhën e vet amtare? 9 Partë, medë, elamitë, banorë të Mesopotamisë, të Judesë, të Kapadokisë, të Pontit e të Azisë, 10 të Frigjisë e të Pamfilisë, të Egjiptit e të krahinave të Libisë rreth Cirenës, njerëz të ardhur nga Roma, 11 judenj e proselitë, kretas e arabë ‑ të gjithë ne po i dëgjojmë duke shpallur veprat e madhërueshme të Hyjit në gjuhët tona amtare.”


LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA

JÉRUSALEM, QYTETI I DHURATËS SË SPIRTIT!

Gjëja e parë që duhet të kujtohet për të kuptuar këtë tekst: Jeruzalemi është qyteti i dhuratës së Shpirtit! Nuk është vetëm qyteti ku Jezusi themeloi Eukaristinë, qyteti ku ai u ngrit nga vdekja, por është gjithashtu qyteti ku Shpirti u derdh mbi njerëzimin.
Ishte viti kur Jezusi vdiq, por kush prej banorëve të Jeruzalemit e dinte këtë? Këtu qëllimisht shkruhet "vdekja" e Jezusit, për të mos përmendur Ringjalljen e tij; sepse tani për tani kujtimi i Ringjalljes së Jezusit është mbajtur në një mënyrë konfidenciale, në grupin e miqëve të Jezusit. Këta njerëz, që vinin në Jeruzalem nga vendet edhe shumë largëta, ndoshta nuk kishin dëgjuar kurrë për një Jezus nga Nazareti. Për këta njerëz ky vit ishte si gjithë të tjerët, kjo festë e Rrëshajëve do të kishte qenë si gjithë të tjerat. Por tashmë, për ta Ringjallja e Jezusit nuk ishte asgjë, Nuk dinin asgjë për këtë aveniment! Njerëzit vijnë në Jeruzalem të shtyrë nga dashuria, me besim, në entuziazmin e një pelegrinazhi për të rinovuar Besëlidhjen me Perëndinë.
Atë ditë, qyteti i Jeruzalemit ishte plot me njerëz nga kudo, mijëra hebrenj të devotshëm, që vini nga kombët më të ndrishme. Sepse, në kohën e Krishtit, Rrëshajët e Judenjve ishte një festë shumë e rëndësishme: ishte festa e dhënies së Ligjit, një nga tre festat e vitit për të cilat njerëzit shkonin në Jeruzalem për pelegrinazh. Lista e të gjitha kombësive të mbledhura në Jeruzalem për këtë festë është prova e kësaj gjëje.
" Partë, Medë, Elamitë, banorë të Mesopotamisë, të Judesë, të Kapadokisë, të Pontit e të Azisë, të Frigjisë e të Pamfilisë, të Egjiptit e të krahinave të Libisë rreth Cirenës, njerëz të ardhur nga Roma, Judenj e proselitë, Kretas e Arabë" (Vaë 2, 9-11).
Për dishepujt, natyrisht, kjo festë e Rrëshajëve, pesëdhjetë ditë pas Pashkës së Jezusit, atë që panë, dëgjuan, prekën.. pas Ringjalljes së tij ... festa e Rrëshajëve këtë vit ishte ndryshe nga gjthë të tjerët; për ta asgjë nuk ishte e njëjtë si më parë ... Që kjo nuk do të thotë se ata prisnin se çfarë do të kishte ndodhur!
Për të na bërë të kuptojmë se çfarë po ndodh, Luka na e tregon atë që ai ka shkruar ne fillimin e kapitullit të dytë të Veprave të Apostujve, tekstin që lexohet çdo vit në liturgjinë e Kishës. Luka ka përdorur fjalët që ai padyshim zgjodhi me shumë kujdes në Besëlidhjen e Vjetër, duke evokuar të paktën tre tekste që lexohen në të : këto tre tekste janë para së gjithash dhurata e Ligjit në Sinai; së dyti, një fjalë nga profeti Joel; së treti, episodi i Kullës së Babelit.
Mund të fillohet nga teofania në malin Sinai: gjuhët e zjarrit të Rrëshajëve, zhurma "si ajo e një ere të dhunshme" sugjerojnë që ne jemi këtu në linjën e asaj që ndodhi në Malin Sinai, kur Zoti i dha Moisiut 10 fjalë të shtypur në dy plaka ; ne e gjejmë këtë në librin e Eksodit: “Erdhi e treta ditë dhe zbardhi drita: u ndien bubullima, shpërthyen vetëtima, një re tejet e dendur e mbuloi malin. Boria jehoi thekshëm dhe u dridh populli që ishte në zemërimië. Atëherë Moisiu e bëri popullin të dalë nga zemërimia në takim me Hyjin. Populli qëndroi në këmbë rrëzë malit.
Krejt mali i Sinait s’ishte tjetër por tym, sepse Hyji kishte zbritur në zjarr mbi të e tymi i tij ngritej porsi tym furre. I tërë mali tundej tmerrësisht. Zëri i bririt vinte gjithnjë e rritej: Moisiu fliste me Hyjin e Hyji i përgjigjej me bubullimë" (Dal 19, 16-19).
Duke medituar gjithçka ndodhi në Malin Sinai, Shën Luka dëshiron që ne të kuptojmë se Rrëshajët, atë vit, ishin shumë më tepër sesa një pelegrinazh tradicional: atë vit, Rrëshajët ishin një Sinai i ri, një teofani e re. Në Malin Sinai Zoti i kishte dhënë Ligjin e tij popullit të tij për t'i mësuar të jetonin në Besëlidhje. Por tani e tutje Zoti i jep Shpirtin e tij popullit të tij ... Tani e tutje Ligji i Zotit (i cili është mënyra e vetme për të jetuar vërtet të lirë dhe të lumtur, nuk duhet të harrohet kjo) tani e tutje ky Ligj i Zotit nuk është shkruar më në pllaka guri, por në pllaka mishi, në zemrën e njeriut, për të përdorur një imazh të Ezekielit: “Unë do t’ju jap një zemër të re, një shpirt të ri do ta fus në ju, do ta nxjerr nga mishi juaj zemrën e gurtë e do t’ju jap një zemër mishi. Shpirtin tim do ta fus në ju e do të bëj që të ecni urdhërimeve të mia e t’i zbatoni e t’i vini në veprim gjyqet e mia. Do të banoni në tokën që ua dhurova etërve tuaj: ju do të jeni populli im e unë do të jem Hyji juaj” (Ez. 36,26-28).


SHPIRTI I ZOTIT NË ZEMËR TË NJERIUT.

Së dyti, Luka me siguri donte të ndjellë një fjalë nga profeti Joel: "Do ta ndikoj Shpirtin tim mbi çdo njeri e do të bëhen profetë bijtë e bijat tuaja, pleqtë tuaj ëndrra do të shohin, djelmoshat tuaj do të kenë vegime. Madje edhe mbi skllevër të mi ‑ burra e gra, në ato ditë do ta ndikoj Shpirtin tim" (Jl 3, 1-2). Në sytë e Lukës, këta "hebrenj të zjarrtë, nga të gjitha kombet që janë nën qiell" siç i quan ai, simbolizojnë të gjithë njerëzimin për të cilin profecia e Joelit më në fund po përmbushet. Kjo do të thotë se ka mbërritur e famshmja "Dita e Zotit" e shumëpritur!
Së treti, episodi i Babelit: ju kujtohet historia e Babelit: duke e thjeshtuar atë shumë, mund të tregohet si një lojë në dy akte: Akti 1, të gjithë njerëzit flisnin të njëjtën gjuhë: ata kishin të njëjtën gjuhë dhe të njëjtë fjalët. Ata vendosnin të ndërmerrnin një punë të madhe e cila do të mobilizonte të gjitha energjitë e tyre: ndërtimin e një kulle të pamasë...
Akti 2, Zoti ndërhyn për të ndërprerë punimet: ai i shpërndan ata në sipërfaqen e tokës dhe fërkon gjuhët e tyre. Tani e tutje njerëzit nuk do të kuptohen më njëri-tjetri ... Ne shpesh pyesim veten se çfarë duhet të konkludohet nga kjo? ... Nëse nuk duam t'i vëmë në provë qëllimin e Zotit, është e pamundur të imagjinohet se ai ka vepruar për diçka tjetër sesa për lumturinë tonë ... Pra, nëse Zoti ndërhyn, është për t'i kursyer njerëzimit një udhë të rremë: pista e mendimit të vetëm, e projektit të vetëm; diçka si "fëmijët e mi të vegjël, ju po kërkoni unitet, kjo është mirë; por mos e ndiqni rrugën e gabuar: uniteti nuk është në uniformitet! Uniteti i vërtetë i dashurisë mund të gjendet vetëm në larmi ".
Rrëfimi për Rrëshajët në Luka përshtatet mirë në linjën e Babelit: në Babel, njerëzimi mëson shumëllojshmëri, në Rrëshajë, mëson unitet në larmi: tani e tutje të gjitha kombet që janë nën qiell dëgjojnë të shpallin në gjuhët e tyre mesazhin e vetëm: mrekullitë e Zotit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B

MË 19 – 5 - 2024


PS. 104, 1.24, 29-30, 31.34

1 Bekoje, shpirti im, Zotin! O Zot, Hyji im, sa i madh je!
24 Sa të shumta janë, o Zot, veprat e tua! Të gjitha i ke bërë me urti të madhe: plot është toka me krijesat e tua.
29 Po e fshehe ti fytyrën, ato trazohen, po ua more frymën, ato ngordhin dhe kthehen në pluhur përsëri.
30 Po e dërgove frymën tënde, përsëri përtërihen dhe e rinon fytyrën e dheut.
31 E amshueshme qoftë lavdia e Zotit, u gëzoftë Zoti në veprat e veta!
34 I pëlqeftë Zotit kënga ime, kënaqësinë time e kam vënë në Zotin!


LECTIO DIVINA - M3EDITIM - LUTJE


SA TË SHUMTA JANË, O ZOT, VEPRAT E TUA!

Nëse e lexojmë tërë këtë psalm , do të jemi në gjendje të kuptojmë se ai është një psalm lavdërimi. Me tridhjetë e gjashtë vargje të tij, lavdërohet Zoti dhe ne e kundrojmë të çuditur veprat të mrekullueshmë që ai i bëri. Janë 36 "vargje" lavdërimi, sepse fjala “varg” është fjala e zakonshme për t’i ndarë psalmet pjesë pjesë, por do të ishtë më korrekt të thuhet se me të vërtetë psalmi 104 është një poezi shumë e bukur.
Ne nuk jemi të befasuar që na është propozuar për festën e Rrëshajëve pasi Luka, në librin e Veprave të apostujve, na tregon se në mëngjesin e Rrëshajëve, Apostujt, të mbushur me Shpirtin Shenjt, filluan të shpallnin në të gjitha gjuhët mrekullitë e Zotit: dhe në këtë psalm me të vërtetë shpallen vepra të mrekullueshme që i bëri Zoti.
Do të më thuhet që të mrekullohemi duke e kundruar Krijimin, nuk ka nevojë të kemi besim! Kjo është e vërtetë, dhe sigurisht poezi madhështore për bukuritë e natyrës mund të gjenden në të gjitha civilizimet. Në veçanti u gjet në Egjipt në varrin e një Faraoni një poezi të shkruar nga Faraoni i famshëm Akh-en-Aton (Amenophis IV): është një himn në nder të Perëndisë së tyre, në nder të Diellit: Amenophis IV jetoi rreth vitit 1350 pes. në një kohë kur Hebrenjtë ndoshta ishin në Egjipt; ata mund ta kenë njohur këtë poezi.
Midis poezisë së Faraonit dhe Psalmit 104 ka ngjashmëri në stil dhe fjalor, është e qartë: gjuha për të paraqitur gjerat e mrekullueshme që bëri Zoti, është e njëjtë në të gjitha gjerësitë gjeografike! Por ajo që është shumë interesante, janë ndryshimet: ato janë gjurmat e Zbulesës që iu bë njerëzve të Besëlidhjes.
Dallimi i parë, dhe është thelbësor për besimin e Izraelit, është që në Biblën vetëm YHVE është Zot; nuk ka Zot tjetër përveç tij; dhe prandaj dielli nuk është një zot!
Ne tashmë kemi mundësi ta konstatojmë këtë në lidhje me historinë e Krijimit ...
Për shembull, në historinë e Krijimit, në librin e Zanafillës, Bibla kujdeset shumë për të vendosur diellin dhe hënën në “vendet” e tyre: ata nuk janë perëndi, ato janë vetëm drita, kaq. Dhe ata janë krijesa, gjithashtu. Një nga vargjet thotë qartë, "Ti, o Zot, për të shënuar stinët, ke krijuar hënën edhe diellin që e njeh përëndimin e vet" (Ps. 104, 19).
Nuk ka nevojë që të ngurrohet shumë në këta vargje sepse janë vargje që nuk përdoren në liturgjinë e festës së Rrëshajëve…
Por duhet të themi se disa vargje paraqesin Zotin si mjeshtrin e vetëm të Krijimit; poeti përdor një fjalor të tërë mbretëror për të: Zoti paraqitet si një mbret i fortë, madhështor, dhe fitimtar. Për shembull, fjala "i madh" (në vargun i.rë që kemi dëgjuar, është një fjalë e përdorur për të folur për fitoren e mbretit në luftë. Padyshim, një mënyrë njerëzore shprehet zotërimi i Zotit mbi të gjithë elementët e qiellit, tokës dhe detit.
Veçori e dytë e Biblës: Krijimi është i mire, gjithçka është e mirë; këtu kemi një jehonë të asaj poezie të famshme nga Zanafilla, e cila përsëritet pa u lodhur si një refren: "Dhe Hyji Zoti e pa që ishte gjë mirë!" "...
Psalmi 104 evokon të gjithë elementët e Krijimit, me të njëjtën mrekulli:
"E amshueshme qoftë lavdia e Zotit, u gëzoftë Zoti në veprat e veta!”
dhe psalmisti shton (në një varg që nuk e dëgjojmë këtë të Dielë):
"Do t’i këndoj Zotit në jetën time, do ta lavdëroj Hyjin derisa të jem gjallë" (v. 33).
Sidoqoftë, e keqja nuk injorohet: fundi i psalmit e evokon qartë dhe dëshiron zhdukjen e tij: por njerëzit e Besëlidhjes së Vjetër e kuptuan se e keqja nuk është vepër e Zotit, pasi e gjithë Krijimi në tërësi është i mirë. Dhe ne e dimë që një ditë Zoti do të bëjë që e gjithë e keqja të zhduket nga toka: mbreti fitimtar mbi elementët më në fund do të kapërcejë gjithçka që pengon lumturinë e njeriut.


TI E DËRGON FRYMËN TËNDE,

DHE PËRTËRIHET FYTYRA E TOKËS.

Veçori e tretë e besimit të Izraelit: Krijimi nuk është një veprim i së kaluarës: sikur Zoti të kishte nisur tokën dhe njerëzit në hapësirë, njëherë e përgjithmonë. Me krijimin fillon marrëdhënie e qëndrueshme, e vazhdueshme midis Krijuesit dhe krijesave të tij; kur themi në Besim "Unë besoj në Zotin, Atin i gjithpushtetshëm, krijuesin e qiellit dhe të tokës", ne jo vetëm që pohojmë besimin tonë në një akt fillestar të Zotit, por ne e njohim vetveten në një marrëdhënie varësie nga ai: psalmi këtu thotë shumë mirë qëndrueshmëria e veprimit të Zotit:
“Të gjitha këto presin me shpresë, që t’u japësh ushqim në kohën e duhur...(v. 27) Po e fshehe ti fytyrën, ato trazohen, po ua more frymën, ato ngordhin dhe kthehen në pluhur përsëri (v. 29). Po e dërgove frymën tënde, përsëri përtërihen dhe e rinon fytyrën e dheut" (v.30).
Një tjetër veçori, përsëri, e besimit të Izraelit, një tjetër shenjë e zbulimit që i bëhet këtij populli: në majën e Krijimit, është njeriu; i krijuar për të qenë Mbreti i Krijimit, ai është i mbushur me vetë frymën e Zotit; duhej një zbulim që njerëzimi të guxonte të mendonte një gjë të tillë! Dhe kjo është ajo që ne festojmë në Rrëshajët: ky Shpirt i Zotit që është në ne vibron në praninë e tij: ai bën jehonë me të. Dhe kjo është arsyeja pse psalmisti mund të thotë:
"E amshueshme qoftë lavdia e Zotit, u gëzoftë Zoti në veprat e veta!"... kënaqësinë time e kam vënë në Zotin!”.
Unë gëzohem në Zotin... Bekoje, im shpirti, Zotin!".
Më në fund, diçka shumë e rëndësishme: dihet se në Izrael çdo reflektim mbi Krijimin është shkruar në perspektivën e Besëlidhjes: Izraeli së pari përjetoi çlirimin nga Zoti dhe vetëm pas kësaj e meditoi Krijimin në dritën e kësaj përvoje. Në këtë psalm ne kemi gjurmët e këtij zbulimit:

1) Së pari emri i Zotit që përdoret këtu është emri i famshëm me katër shkronja, YHVH, të cilin ne e përkthejmë Zot, i cili është pikërisht zbulesa e Zotit të Besëlidhjes.
2) Në psalmin e liturgjisë së festës e Rrëshajëve mund të lexojmë këtë fjali: "Bekoje, shpirti im, Zotin!
O Zot, Hyji im, sa i madh je!
I veshur me madhëri e me bukuri" (v.1).
Shprehja: "O Zot, Zoti im, ti je kaq i madh!" Shprehja "O Zot, Zoti im" është gjithmonë një kujtesë e Besëlidhjes, pasi që plani i Zotit u zbulua në këtë Besëlidhje, kur Hyji tha saktësisht këtë formulë: "Ju do të jeni populli im dhe unë do të jem Zoti juaj". Ky premtim është përmbushur me dhuratën e Shpirtit "për çdo njeri", siç thotë profeti Joel. Tani e tutje, çdo njeri është ftuar të marrë dhuratën e Shpirtit në mënyrë që të bëhet me të vërtetë një bir i Zotit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B.

MË 19 – 5 – 2024.

LEXIMI I DYTË: Gal. 5, 16-25.

16 Dua të them: jetoni nën ndikimin e Shpirtit Shenjt e nuk do t’i kryeni dëshirat e mishit e të gjakut. 17 Sepse mishi e gjaku me dëshirat e veta i kundërshtojnë Shpirtit e Shpirti i kundërshton mishit e gjakut: këta të dy janë në kundërshtim me njëri-tjetrin që të mos bëni çka dëshironi. 18 E nëse ju prin Shpirti, nuk jeni të nënshtruar Ligjit.
19 Tashti, veprat e mishit e të gjakut janë të njohura. Ato janë: fëlligështia, papastërtia, shfrenia, 20 idhujtaria, magjia, armiqësitë, grindjet, smira, hidhërimi, ngacmimet, dasitë, mospërkimet, 21 zilitë, zdërhalljet, ndejat me pije e qejfe e të tjera si këto. Lidhur me këto po ju vë në dijeni që tani, siç jua thashë më parë: kush i bën këto, nuk do ta trashëgojë Mbretërinë e Hyjit.
22 Kurse fryti i shpirtit është: dashuria, hareja, paqja, duresa, dashamirësia, mirësia, besnikëria, 23 butësia, përkormëria. Kundër këtyre nuk ka ligj.
24 Ata që janë të Krishtit [Jezus] e kryqëzuan trupin e vet bashkë me prirjet dhe dëshirat e ulëta.
25 Nëse jetojmë nën ndikimin e Shpirtit Shenjt, edhe të udhëheqemi nën drejtimin e Shpirtit Shenjt.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NJË PËRPLASJE E PËRHERSHME.

Kjo përplasje që Pali përshkruan këtu midis prirjeve të mishit dhe të shpirtit ka qenë fati i secilit prej nesh që nga fillimi i botës. Libri i Zanafillës e thotë në një mënyrë shumë të qartë në episodin e Kainit dhe Abelit. Abeli ishte një bari, Kaini një bujk; në pranverë, sipas zakonit, secili nga të dy bënte një ofertë. Zakonisht bariu ofronte të parëlindurit të kopesë së tij (si e bëri Abeli) dhe bujku duajt e parë të të korrave: për Kainin, teksti sugjeron se ai mund ta ketë bërë ofertën e tij pa dëshirë, pasi thuhet: "Kaini i paraqiti prodhimet e tokës si një ofertë Zotit" ("nga prodhimet e tokës" dhe jo nga duajt e para). Në çdo rast, pjesa tjetër është e qartë; Kaini, ndoshta për shkak se nuk ka një ndërgjegje shumë të pastër, e kupton (ose mendon se e merr me mend) se oferta e tij nuk është pritur aq mirë sa ajo e vëllait të tij: "Zoti e ktheu shikimin nga Abeli dhe oferta e tij, por nga Kaini dhe nga ofertën e tij ai nuk e ktheu atë. Kaini ishte shumë i acaruar dhe tregoi një fytyrë të dëshpëruar. Zoti i tha Kainit: “Pse je i zemëruar, pse kjo fytyrë e rënduar, nëse bën mirë, nuk do ta ngrejë fytyrën lart, por nëse nuk vepron mirë… mëkati është strukur në derën tënde. Ai është në vëzhgim, por ti duhet ta dominosh atë. Në përkthimin e Don Filipaj Simonit lexohet: “Kaini u zemërua për së tepërmi dhe u çart në fytyrë. Zoti i tha: “Përse je zemëruar dhe rri kokulur? Sepse, nëse vepron mirë, a nuk do ta mbash kokën lart? E po s’veprove mirë, në pritë te dera e ke mëkatin; ai të lakmon ty; porse ti duhet ta mbizotërosh”. (Zn. 4,4-7).
Fjala "kokulur-përkulur" këtu është shumë interesante; thuhet për një kafshë të gatshme për të sulmuar. Kaini është i ndarë mes kësaj dhune shtazore që e pushton atë dhe thirrjes së Zotit për të dominuar dëshirën e tij për vrasje: “mëkati është strukur në derën tënde”. Ai është në tundim, por ai duhet ta dominojë atë”. Është e qartë se, për Kainin, liria e vërtetë do të kishte qenë të dominonte dhunën e tij në momentin kur i dha vetes iluzionin se ishte më i forti duke vrarë vëllain e tij. Ai në të vërtetë ishte vetëm skllav i një dhune që nuk dinte ta kontrollonte. Ne jemi pasardhës të Kainit dhe e gjithë historia jonë njerëzore, kolektive dhe individuale, mund të shkruhet si sekuenca e gjatë e këtyre përballjeve: shumë ngadalë, njerëzimi mëson të dominojë dhunën e tij, gradualisht del nga kafshëria për t'u bërë me të vërtetë njerëzor. Në nivel individual, i njëjti mësim duhet të bëhet sërish për secilin prej nesh që kemi rritur fëmijë, e dimë mirë këtë. Mësoni gjatë se çfarë është liria e vërtetë! Duke mos e lënë veten të shkojmë në asgjë, por përkundrazi duke ditur të dominojmë mbi të gjitha këto bisha që përgjojnë në derën tonë: "Sjellje të keqe, papastërti, shthurje, idhujtari, magji, urrejtje, rivalitet, xhelozi, shpërthime, intriga, përçarje, sektarizëm, zili, ahengje me pije, orgji dhe gjëra të tjera të të njëjtit lloj” (ne njohim listën e Palit këtu).


LIGJI, HAPI I PARË.

Një mënyrë e mirë për të lehtësuar këtë mësim është të imponohen disa rregulla të sjelljes, ky është roli i ligjeve. “Mos vrit” është hapi i parë, shenja e parë; do të ishte padyshim shumë më fisnike që Kaini ta donte spontanisht Abelin; por deri sa të arrin, të paktën ligji kufizon dëmin dhe pak nga pak edukon me dëshirë apo me forcë. Roli i tij është të mësojë "sjelljet e mira", domethënë, duam apo s'duam, mënyrat e "të qenit i mirë!".
“Mos kryeni vrasje, mos kryeni tradhti bashkëshortore, mos kryeni vjedhje, mos bëni dëshmi të rreme…, mos lakmoni…”. Ky është mësimi i besnikërisë ndaj premtimeve të saj, ndaj së vërtetës, ndaj respektit për të tjerët ...
Është e vërtetë: në këtë mënyrë flitet për një mësim përmes masa shtrënguese: por përvoja vërteton se në fazën e parë të zhvillimit të shoqërive dhe individëve, vetëm ky përkufizim është efektiv në shmangien e përhapjes së dhunës, dhe bën të mundshme fitoren mbi ato gjëra që Pali i quan “dëshirat e mishit e të gjakut” (v. 16).
Le të kuptojmë mirë këtë fjalë “mish” të përdorur nga Pali: ndryshe nga sa mund të besohet, tek Shën Pali fjala “mish” nuk ka një kuptim negativ, nuk është poshtëruese! Me fjalën “mish” shën Pali nuk referohet as trupit dhe aq më pak seksit. Për shën Palin “mish” është çdo njeri që i ngjan Kainit; ky njeri ka nevojë për një ligj që të mos dorëzohet para gjithë dhunës që e pushton. Do të vijë një ditë kur ligji nuk do të jetë më i nevojshëm, nuk do të jetë më ligji që rregullon marrëdhëniet mes njerëzve, do të jetë dashuria.
Sepse kur dashuria e Hyjit të ketë pushtuar të gjitha zemrat, Unë
1 "Do ta ndikoj Shpirtin tim
mbi çdo njeri
e do të bëhen profetë bijtë e bijat tuaja,
pleqtë tuaj ëndrra do të shohin,
djelmoshat tuaj do të kenë vegime.
2 Madje edhe mbi skllevër të mi ‑ burra e gra,
në ato ditë do ta ndikoj Shpirtin tim”
njoftoi profeti Joel (3,1-2).
Dhe i gjithë njerëzimi do të ketë një Shpirt të ri, siç thotë Ez. 36, 26-28:
“26 Unë do t’ju jap një zemër të re, një shpirt të ri do ta fus në ju, do ta nxjerr nga mishi juaj zemrën e gurtë (zemrën e Kainit) e do t’ju jap një zemër mishi (si ajo e Jezu Krishtit). 27 Shpirtin tim do ta fus në ju e do të bëj që të ecni urdhërimeve të mia (që do të thotë ligjin e dashurisë) e t’i zbatoni e t’i vini në veprim gjyqet e mia. 28 Do të banoni në tokën që ua dhurova etërve tuaj: ju do të jeni populli im e unë do të jem Hyji juaj”.
Është tashmë e mrekullueshme të jesh në gjendje të thuash “Do të vijë një ditë”... Por Pali shkon shumë më tej... Ai na thotë se kjo ditë tashmë ka ardhur. Dhe të gjitha tekstet e kësaj feste të Rrëshajëve përsërisin të njëjtën gjë: erdhi kjo ditë, Zoti ka derdhur Shpirtin e tij mbi ne. Ligji i kufizimit nuk e ka më arsyen e ekzistencës së tij, ose më saktë, ka mbetur vetëm një ligj: “Duaje të afërmin tënd si veten tënde”. Kjo ditë ka ardhur dhe ne kemi parë tashmë veprën e Shpirtit të dashurisë në zemrën e një njeriu që e lë veten të banohet plotësisht në vetveten, dua të flas për Jezusin e Nazaretit. Kur Pali rendit frytet e Shpirtit, ne mund të lexojmë aty vetë portretin e Jezu Krishtit: “Dashuri, gëzim, paqe, durim, mirësi, dashamirësi, besnikëri, butësi dhe vetëpërmbajtje”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B

MË 19 – 5 – 2024.


UNGJILLI: Gj. 15,26-27.16,12-15.

26 E kur të vijë Mbrojtësi, të cilin do t’jua dërgoj prej Atit ‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑ Ai do të dëshmojë për mua.
27 Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua, sepse jeni me mua që në fillim.
12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑ Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën. Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë, sepse do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja. Prandaj edhe ju thashë ‘Merr prej simes dhe do t’ju zbulojë juve’ ”.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


SHPIRTI I SË VËRTETËS...

Pesë herë, gjatë takimit të tij të fundit me dishepujt, Jezusi u premton atyre Shpirtin, i cili tani e tutje do të jetë mbështetja dhe forca e tyre. Në disa raste, ai i jep atij emrin “Paraclete” Është një fjalë që vjen nga greqishtja e që përkthehet “ai që thirret dhe që nuk do t'i braktisë kurrë”:
“Edhe unë do t’i lutem Atit dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër, që të jetë me ju përgjithmonë, Shpirtin e së Vërtetës, që bota s’mund ta marrë, sepse nuk e sheh as nuk e njeh. Ju e njihni sepse Ai banon me ju e është në ju” (Gj. 14,16-17).
“E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës, të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim, Ai do t’jua mësojë të gjitha dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë. (Gjn 14,26) ...
E kur të vijë Mbrojtësi, të cilin do t’jua dërgoj prej Atit ‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑ Ai do të dëshmojë për mua. Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua, sepse jeni me mua që në fillim” (Gjn 15,26-27).
Por, unë po ju them të vërtetën është më mirë për ju të shkoj, sepse, po s’shkova, Mbrojtësi nuk do të vijë te ju, kurse, po shkova, do ta dërgoj te ju.(Gjn 16,7) ...
“E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑ Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën. Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen” (Gjn 16,13).
Nëse Jezusi insiston aq shumë në dhuratën e Shpirtit, është për të ngushëlluar dishepujt e tij në orën e largimit të tij; janë ata që tani do të jenë në vijën e parë; po atë mbrëmje, ai i paralajmëron ata.
Jua thashë këto që të mos moliset feja juaj. Do t’ju përjashtojnë prej sinagogave. Edhe më! Po vjen koha, kur secili, që t’ju vrasë, të mendojë se i bën shërbesë Hyjit. E do të veprojnë kështu, pse nuk e njohën as Atin as mua. Jua tregova këto gjëra që, kur të vijë koha, t’ju bjerë ndër mend se jua pata thënë” (Gj 16,1-4).
Jezusi e di shumë mirë që dishepujt e tij nuk do të trajtohen ndryshe nga ai nga ata që dëshironin vdekjen e tij: vërtet besuan se po vepronin për nder të Zotit, duke shtypur dikë që blasfemoi. Kjo është ajo që Shën Gjoni raporton në historinë e Pasionit. Judenjtë iu përgjigjën “Ne kemi Ligjin dhe atij i duhet të vdesë sipas Ligjit se e bëri veten Bir të Hyjit”(Gj 19,7).
Gjithmonë na habit ky fakt i tmerrshëm: Biri i Zotit u kryqëzua nga mbrojtësit e Zotit. Nga ana e tyre, dishepujt e Birit do të persekutohen, njëri pas tjetrit, të shtypur në emër të fesë autentike. Ata do të kenë nevojë për mbështetjen e Shpirtit të së vërtetës. Gjoni e quan atë Mbrojtës (në greqisht Paraclete): le të jemi të qartë, nuk është çështja e mbrojtjes së dishepujve kundër çdo gjykimi të Zotit, por është çështja e mbështetjes së tyre kur ata sillen para gjykatave njerëzore, në mënyrë që ata të mund të dëshmojnë vërtet Krishtin. Jezusi nuk e përcaktoi ndryshe thirrjen e tij; gjatë Pasionit, ai i tha Pilatit:
“E unë linda dhe erdha në botë për të dëshmuar të vërtetën. Kush e do të vërtetën, ai e dëgjon fjalën time” (Gj. 18, 37). Dhe “Kurrfarë pushteti s’do të kishe mbi mua, po të mos të të ishte dhënë prej së Larti. Prandaj, ai njeri që më dorëzoi tek ti ka mëkat më të madh” (Gj. 19,.11).
Nga ana tjetër, dishepujt nuk kanë ndonjë arsye tjetër për të ekzistuar përveçse të dëshmojnë për Krishtin në mënyrë që bota ta njohë më në fund të vërtetën e Atit.


SHPIRTI QË U JEPET BESIMTARËVE QË TË JENË DËSHMITARË.

Aleanca përfundimtare midis Zotit dhe njerëzimit mund të vendoset vetëm kur njerëzimi më në fund e njeh Zotin e tij. Gabimi i tmerrshëm për të cilin po flisja më herët, injoranca e njerëzimit ndaj Zotit, është problemi që përshkon gjithë Biblën nga dyshimi i Adamit te Kopshti i Zanafillës (Adami që imagjinon Zotin xheloz ndaj tij), nga dyshimi i njerëzve të etur në shkretëtirën e Sinait, kur populli guxoi të qortonte Zotin që i nxori nga Egjipti ... nga ata që kryqëzuan Birin e Zotit, thjesht sepse nuk u përgjigjej pritjeve të tyre, është gjithmonë e njëjta injorancë. Kot, profetët e lajmëruan popullin:
“Dëgjoni, o qiej, dëgjo, o tokë, sepse Zoti po flet “Fëmijët i rrita, i burrërova, por ata më përbuzën. Kau e njeh të zotin edhe gomari grazhdin e pronarit të vet,
kurse Izraeli nuk njeh, populli im nuk merr vesh” (Is. 1,2-3).
Por Zoti nuk është i lodhur: ai e di shumë mirë që njerëzimi nuk mund ta zbulojë më atë, nuk mund ta njoh Hyjin, pasi ai është Gjithë-Tjetri; për këtë arsye Hyji do të ndërhyë. Le të dëgjojmë Jereminë:
“Do t’u jap një zemër për të më njohur se unë jam Zoti; ata do të jenë populli im e unë do të jem Hyji i tyre, sepse do të kthehen kah unë me gjithë zemrën e tyre(Jr 24,7).
Kjo duhet të ndriçojë të gjitha përpjekjet tona për të njohur Zotin sepse Ai është Gjithë-Tjetri, ne nuk mund ta arrijmë atë me përpjekjet tona, është ai që vjen të na zbulojë veten. Kjo është arsyeja pse ai na jep dhuratën e Shpirtit të tij; sipas formulës së bukur të Lutjes Eukaristike. Shpirti është dhurata e parë që u është dhënë besimtarëve, në mënyrë që, përmes dëshmisë së tyre, bota të arrijë në njohjen e së vërtetës së Zotit.

[ninoenina]

F. A. JAVA. RRËSHAJËT VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B.

MË 19 – 5 – 2024.


RRËSHAJËT: FANTAZIA MRETËRON.

Dukuritë natyrore që i bëjnë më shumë përshtypje imagjinatës së njeriut - zjarri, vetëtima, uragani, tërmeti, bubullima (Dal. 19,16-19) - përdoren në Bibël për të përshkruar manifestimet e Zotit.
Autorët e shenjtë iu drejtuan gjithashtu imazheve për të paraqitur derdhjen e Shpirtit të Zotit. Ata thanë se Shpirti është:
- fryma e jetës (Zn. 2,7), - shiu që ujit tokën dhe e shndërron shkretëtirën në një kopsht (Is. 32,15; 44,3), - një forcë që rikthen jetën (Ez 37,1-14), -gjëmim që vjen nga qielli, era e fortë që vërshon, gjëmon, gjuhët si zjarri (Veprat 2,1-3).
Janë të gjithë imazhe të fuqishme që sugjerojnë idenë e një shpërthimi të papërmbajtshëm fuqie.
Aty ku mbërrin Shpirti, gjithmonë ndodhin trazira dhe transformime rrënjësore: pengesat bien, dyert hapen gjerësisht, të gjitha kullat e ndërtuara nga duart e njeriut dhe të projektuara nga "mençuria e kësaj bote" dridhen; frika, pasiviteti, qetësia zhduken, iniciativat dhe zgjedhjet e guximshme janë bërë.
Ata që janë të pakënaqur dhe aspirojnë ripërtëritjen e botës dhe të njeriut mund të mbështeten te Shpirti: asgjë nuk i reziston forcës së tij.
Një ditë, profeti Jeremia pyeti veten i dëshpëruar:
“Vallë, a mundet etiopasi të ndërrojë lëkurën,
ose leopardi larat e lëkurës së vet?
Atëherë edhe ju do të mund të bëni mirë,
ju që jeni mësuar të bëni të keqen” (Jr. 13,23).
“Po – dikush mund të përgjigjet – çdo mrekulli është e mundur aty ku shpërthen Shpirti i Perëndisë”.
Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
"Shpirti i Zotit mbush universin dhe rinovon faqen e tokës".


LEXIMI I PARË: Vap. 2,1-11.

1 Kur erdhi dita e Rrëshajëve, të gjithë ishin së bashku në të njëjtin vend. 2 Dhe, ja, papritmas, u ndie një ushtimë nga qielli si shungullimë e erës së fortë dhe e mbushi të gjithë shtëpinë, ku ata ishin. 3 Atyre atëherë iu dukën gjuhë, si të ishin prej zjarri. Këto u ndanë e zunë vend nga një mbi secilin prej tyre. 4 Të gjithë u mbushën me Shpirtin Shenjt dhe filluan të flasin në gjuhë të ndryshme, ashtu si Shpirti Shenjt i shndriste të shpreheshin.
5 Dhe asohere në Jerusalem banonin judenj, njerëz të përshpirtshëm, të ardhur prej të gjitha kombeve të botës. 6 Dhe, kur u dëgjua ajo ushtimë, ngarendi një shumicë e madhe dhe mbetën të habitur, sepse secili i dëgjonte duke folur në gjuhën e vet. 7 Të gjithë çuditeshin e mrekulloheshin dhe thoshin: “Këta njerëz që po flasin, a thua vallë nuk janë të gjithë galileas? 8 Po si atëherë secili prej nesh i dëgjon duke folur në gjuhën e vet amtare? 9 Partë, medë, elamitë, banorë të Mesopotamisë, të Judesë, të Kapadokisë, të Pontit e të Azisë, 10 të Frigjisë e të Pamfilisë, të Egjiptit e të krahinave të Libisë rreth Cirenës, njerëz të ardhur nga Roma, 11 judenj e proselitë, kretas e arabë ‑ të gjithë ne po i dëgjojmë duke shpallur veprat e madhërueshme të Hyjit në gjuhët tona amtare”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Jezusi u premtoi dishepujve të tij se nuk do t'i linte vetëm dhe se do të dërgonte Shpirtin:
“Edhe unë do t’i lutem Atit
dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër,
që të jetë me ju përgjithmonë…
E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës,
të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim,
Ai do t’jua mësojë të gjitha
dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë” (Gj. 14,16.26).

Sot ne kremtojmë festën e kësaj dhurate të të Ngjallurit. Duke medituar leximin e parë, nga Veprat e Apostujve, ne habitemi me "çuditë" e shumta që ndodhën në ditën e Rrëshajëve: bubullima dhe erë e vrullshme, flakë që zbresin nga qielli, apostujt që flasin të gjitha gjuhët.
Ne gjithashtu pyesim veten pse Perëndia priti pesëdhjetë ditë përpara se të dërgonte Shpirtin e tij mbi dishepujt.
Për të kuptuar këtë faqe teologjie (jo lajm) duhet të thellohemi pak në gjuhën simbolike të përdorur nga autori.
Luka e vendos zbritjen e Shpirtit në ditën e Rrëshajëve. Megjithatë, pikërisht në Ungjillin e sotëm, Gjoni thotë se Jezusi e komunikoi Shpirtin e tij pikërisht në ditën e ringjalljes:
“Si foli kështu, hukati mbi ta dhe u tha:
“Merrni Shpirtin Shenjt!” (Gj. 20,22).
Si mund ta shpjegojmë këtë mungesë marrëveshjeje për datën?
Le të themi menjëherë qartë: Misteri i Pashkëve është unik. Vdekja, ringjallja, ngjitja dhe dhurata e Shpirtit ndodhën në të njëjtin moment, në momentin e vdekjes së Jezusit. Duke rrëfyer atë që ndodhi në Kalvar, Gjoni thotë se, duke ulur kokën, Jezusi dha Shpirtin (Gj. 19, 30).
Pse atëherë ky mister pashkal unik, sublim, i patregueshëm u prezantua nga Luka sikur të kishte ndodhur në tre momente të njëpasnjëshme? Ai e bëri këtë për të ndihmuar në kuptimin e shumë aspekteve të tij.
Gjoni vendosi derdhjen e Shpirtit në ditën e Pashkëve për të treguar se Shpirti është një dhuratë e të Ngjallurit. Tani le të shohim pse Luka e vendos atë në kontekstin e festës së Rrëshajëve.
Rrëshajët ishte një festë shumë e lashtë çifute, e festuar pesëdhjetë ditë pas Pashkëve: ajo përkujtonte mbërritjen e popullit të Izraelit në malin Sinai. Të gjithë e mbajmë mend atë që ndodhi në atë vend: Moisiu u ngjit në mal, takoi Perëndinë dhe mori Ligjin për t'ia përcjellë popullit të tij.
Izraelitët ishin shumë krenarë për këtë dhuratë: Rabinët thanë se, më parë, Perëndia ua kishte ofruar Ligjin popujve të tjerë, por ata e kishin refuzuar atë, duke preferuar të vazhdonin me veset dhe teprimet e tyre. Për të falënderuar Perëndinë për këtë dhuratë, izraelitët kishin vendosur një festë: Rrëshajët.
Duke thënë se Shpirti zbriti mbi dishepujt në ditën e Rrëshajëve, Luka dëshiron të mësojë se Shpirti zëvendësoi ligjin e vjetër dhe u dha ligjin e ri për të krishterët.
Për të shpjeguar se çfarë do të thotë, le të përdorim një krahasim. Një ditë Jezusi tha: “Ruajuni prej profetëve të rrejshëm, që vijnë tek ju e ju shtiren si dele, kurse përbrenda janë ujq grabitqarë. Do t’i njihni prej fryteve të tyre. A thua vilet rrushi prej ferrave ose fiqtë prej murrizave?" (Mt 7,16).
Do të ishte marrëzi të imagjinonim se duke e rrethuar me kujdes një ferrë, duke e krasitur, duke krijuar një klimë më të butë rreth saj, ajo mund të prodhojë rrush. Megjithatë, nëse - me një mrekulli të inxhinierisë gjenetike - do të ishte e mundur të shndërrohej në një hardhi, atëherë nuk do të ishte më e nevojshme asnjë ndërhyrje e jashtme. Ferra do të prodhonte spontanisht rrush.
Përpara se të merrte derdhjen e Shpirtit, bota ishte si një ferrë e madhe. Perëndia u kishte dhënë njerëzve indikacione të shkëlqyera - një dekalog, porosi, shumë këshilla - dhe fruta të pritura, vepra drejtësie dhe dashurie (Mt 21,18-19), por këto nuk erdhën sepse pema mbeti e keqe dhe:
"43 Nuk ka pemë të mirë që jep fryt të keq, as pemë të keqe që jep fryt të mirë. 44 Çdo pemë njihet prej frytit të saj. Nuk mblidhen fiq nga murrizi as nuk vilet rrush nga ferra. 45 Njeriu i mirë nxjerr të mirën nga visari i mirë i zemrës së vet, njeriu i keq nxjerr të keqen nga visari i keq: sepse goja i qet çka i ka zemra” (Lk. 6,43-45).
Çfarë bëri Zoti atëherë? Ai vendosi të ndryshojë zemrat e njerëzve. Me një zemër të re – mendoi ai – nuk do të kishin më nevojë për asnjë ligj të jashtëm, do të bënin mirë duke ndjekur impulset që vinin nga brenda.
Ky është ligji i Shpirtit: është zemra e re, është jeta e Perëndisë që, kur hyn në njeriun, e shndërron atë dhe e kthen nga një ferrë në një pemë pjellore, e aftë për të prodhuar në mënyrë spontane veprat e Perëndisë.
Kur njeriu mbushet me Shpirt, në të ndodh diçka e paparashikuar: ai do me vetë dashurinë e Perëndisë që nga ai moment “nuk ka më nevojë që dikush ta mësojë”:
“E ju – Shugurimi që keni marrë prej tij, qëndron në ju dhe nuk keni nevojë t’iu mësojë kush, por çdo gjë ju mëson Shugurimi i tij – është e vërtetë dhe nuk është gënjeshtër – dhe, siç ju ka mësuar, qëndroni në Të” (1 Gjn 2,27).
Ai nuk ka nevojë për ligj tjetër. Gjoni shkon aq larg sa thotë se njeriu i gjallëruar nga Shpirti madje bëhet i paaftë për të mëkatuar:
"Kushdo është i lindur prej Hyjit, nuk bën mëkat, sepse fara e Atij mbetet në të dhe nuk mund të mëkatojë sepse është i lindur prej Hyjit. Prej kësaj dallohen bijtë e Hyjit prej bijve të djallit: kush nuk ushtron drejtësinë dhe kush nuk e do vëllain, nuk është prej Hyjit" (1 Gj. 3, 9).
Dhe bubullima, era, zjarri? Por është e qartë: le të shohim në librin e Daljes se cilat dukuri shoqëruan dhuratën e ligjit të lashtë:
"Erdhi e treta ditë dhe zbardhi drita: u ndien bubullima, shpërthyen vetëtima, një re tejet e dendur e mbuloi malin. Boria jehoi thekshëm dhe u dridh populli që ishte në zemërimië” (Dal. 19,16).
“Mbarë populli i dëgjonte zërat, i shikonte vetëtimat, zërin e borisë e dëgjonte dhe e shihte malin duke tymuar dhe, i trembur e i frikësuar nga tmerri, qëndroi larg. Ata i thanë Moisiut: “Fol ti me ne e do të të dëgjojmë, e të mos na flasë Hyji që të mos vdesim” (Dal. 20,18).
Rabinët thanë se në Sinai, në ditën e Rrëshajëve, kur Zoti kishte dhënë Ligjin, fjalët e tij kishin marrë formën e shtatëdhjetë gjuhëve të zjarrit, për të treguar se Tevrati ishte menduar për të gjithë popujt (në atë kohë mendohej se në fakt shtatëdhjetë ishin popujt që banonin në tokë).
Nëse ligji i lashtë do të ishte dhënë në mes të bubullimave, vetëtimave, flakëve të zjarrit... si mund ta kishte paraqitur Luka dhuratën e Shpirtit - ligjin e ri - në një mënyrë tjetër? Nëse donte të kuptonte veten, duhej të përdorte të njëjtat imazhe.
Dhe gjuhët e shumta që flasin apostujt?
Luka ndoshta i referohet një fenomeni shumë të zakonshëm në kishën e hershme: pasi morën Shpirtin, besimtarët filluan të lavdërojnë Zotin në një gjendje ekzaltimi dhe, si në ekstazë, shqiptonin fjalë të çuditshme në gjuhë të tjera.
Luka e përdori këtë fenomen në një kuptim simbolik për të mësuar universalizmin e kishës. Shpirti është një dhuratë e destinuar për të gjithë njerëzit dhe të gjithë popujt. Përballë kësaj dhurate nga Zoti, të gjitha barrierat e gjuhës, racës dhe fisit shemben. Në ditën e Rrëshajëve ndodh e kundërta e asaj që ndodhi në Babel (Zn. 11.1-9).
Aty burrat filluan të mos e kuptonin njëri-tjetrin dhe të distancoheshin nga njëri-tjetri; këtu Shpirti zbaton një lëvizje të kundërt: bashkon ata që janë shpërndarë.
Ata që e lejojnë veten të udhëhiqen nga fjala e Ungjillit dhe nga Shpirti, flasin një gjuhë që të gjithë e kuptojnë dhe që i bashkon të gjithë: gjuhën e dashurisë. Është Shpirti që e shndërron njerëzimin në një familje të vetme ku të gjithë e kuptojnë dhe e duan njëri-tjetrin.


LEXIMI I DYTË: 1 Kor. 12,3b-7.12-13.

“3 Askush që flet nën ndikimin e Shpirtit të Hyjit, nuk thotë: “Qoftë mallkuar Jezusi!”, por edhe askush nuk mund të thotë as: “Jezusi është Zot!”, veçse nën veprimin e Shpirtit Shenjt.
4 Dhuratat janë të ndryshme, por Shpirti Shenjt është i njëjtë ‑
5 edhe shërbesat në përhapje të Ungjillit janë të ndryshme, por Zoti është i njëjtë ‑
6 po edhe mënyrat e veprimit janë të ndryshme, por Hyji është i njëjtë ‑
7 Secili merr dhuratë të veçantë të zbulesës së Shpirtit Shenjt për të mirën e përbashkët.
12 Dhe njëmend, sikurse një trup i vetëm ka shumë gjymtyrë e të gjitha gjymtyrët e trupit, edhe pse shumë ‑ nuk trajtojnë veçse një trup të vetëm ‑ ashtu edhe Krishti.
13 Vërtet, në një të vetmin Shpirt Shenjt të gjithë jemi pagëzuar për të qenë një trup i vetëm, si hebrenjtë ashtu grekët, si robërit ashtu edhe të lirët dhe të gjithë e kemi shuar etjen në të njëjtin Shpirt Shenjt”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Nga vijnë ndarjet brenda komuniteteve tona? Nga zilia, nga xhelozia reciproke. Ata që kanë cilësi të mira (janë inteligjentë, të fortë, kanë shëndet të mirë, kanë studiuar...), në vend që t'i vënë me përulësi talentet e tyre në shërbim të vëllezërve të tyre, fillojnë të kërkojnë tituj nderi, kërkojnë respekt më të madh, janë të bindur se ata kanë të drejtën e privilegjeve, duan të zënë vendet e para. Kështu ministritë e komunitetit, nga mundësi për të shërbyer, bëhen mundësi për t'u imponuar, për të pohuar veten, pushtetin, prestigjin.
Në bashkësinë e Korinthit të krishterët nuk ishin më të mirë se ata të sotëm, bënin të njëjtat mëkate, kishin të njëjtat të meta. Konkretisht, ata u ndanë për shkak të karizmave të ndryshme (d.m.th. dhuratave të ndryshme) që secili kishte marrë nga Zoti.
Pali u shkruan këtyre të krishterëve për t'u kujtuar se dhuntitë e shumta, cilësitë e shumta që ka secili prej tyre, nuk janë dhënë për të krijuar ndarje, por për të nxitur unitetin:
“Secili merr dhuratë të veçantë të zbulesës së Shpirtit Shenjt për të mirën e përbashkët” (v. 7). Dhe kjo sepse origjina e të gjitha dhuratave është unike: Shpirti. Pali thotë: "Ka një shumëllojshmëri karizmash, por ka vetëm një Shpirt” (v. 4).
Për të sqaruar më mirë këtë ide të unitetit dhe shërbimit të ndërsjellë, Pali përdor krahasimin e trupit.
Të krishterët përbëjnë një trup të vetëm, të përbërë nga shumë anëtarë. Çdo pjesë duhet të kryejë funksionin e saj për të mirën e të gjithë organizmit. Kjo është ajo që ndodh me dhuratat e ndryshme me të cilat pasurohet çdo anëtar i komunitetit: ato shërbejnë në mënyrë që secili të tregojë dashurinë e tij ndaj të tjerëve, nëpërmjet një vullneti modest për të shërbyer.


UNGJILLI: Gj. 15,26-27.16,12-15.

26 E kur të vijë Mbrojtësi, të cilin do t’jua dërgoj prej Atit ‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑ Ai do të dëshmojë për mua.
27 Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua, sepse jeni me mua që në fillim.
12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑ Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën. Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë, sepse do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja. Prandaj edhe ju thashë ‘Merr prej simes dhe do t’ju zbulojë juve’”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Shpirti është dëshmitar dhe udhërrëfyes.
“16 Dua të them: jetoni nën ndikimin e Shpirtit Shenjt e nuk do t’i kryeni dëshirat e mishit e të gjakut. 17 Sepse mishi e gjaku me dëshirat e veta i kundërshtojnë Shpirtit e Shpirti i kundërshton mishit e gjakut: këta të dy janë në kundërshtim me njëri-tjetrin që të mos bëni çka dëshironi. 18 E nëse ju prin Shpirti, nuk jeni të nënshtruar Ligjit.
19 Tashti, veprat e mishit e të gjakut janë të njohura. Ato janë: fëlligështia, papastërtia, shfrenia, 20 idhujtaria, magjia, armiqësitë, grindjet, smira, hidhërimi, ngacmimet, dasitë, mospërkimet, 21 zilitë, zdërhalljet, ndejat me pije e qejfe e të tjera si këto. Lidhur me këto po ju vë në dijeni që tani, siç jua thashë më parë: kush i bën këto, nuk do ta trashëgojë Mbretërinë e Hyjit.
22 Kurse fryti i shpirtit është: dashuria, hareja, paqja, duresa, dashamirësia, mirësia, besnikëria, 23 butësia, përkormëria. Kundër këtyre nuk ka ligj.
24 Ata që janë të Krishtit [Jezus] e kryqëzuan trupin e vet bashkë me prirjet dhe dëshirat e ulëta.
25 Nëse jetojmë nën ndikimin e Shpirtit Shenjt, edhe të udhëheqemi nën drejtimin e Shpirtit Shenjt. 26 Mos të jepemi pas lavdisë së kotë! Mos ta ngacmojmë njëri‑tjetrin! Mos t’ia kemi smirë njëri‑tjetrit!” (Gal. 5,16-26). Ecni sipas Shpirtit – shkruan Pali – dhe nuk do të jeni të prirur të kënaqni dëshirën e mishit”. Prandaj, mesazhi i Ungjillit është i dobishëm. Pali na thotë se si Shpirti na ndihmon dhe na ndihmon të drejtojmë dëshirën.
Ungjilli i sotëm mbledh dy pasazhe të largëta nga njëra-tjetra, me funksionin e krijimit të një mini-traktati mbi veprimin e Parakletit, një term që thotë diçka për dikë që është përgjegjës për të na mbrojtur dhe për të na ndihmuar. Qëndra e diskutimit është "e vërteta", e cila nuk ka të bëjë vetëm me atë që duhet të besojmë, por po aq - dhe ndoshta mbi të gjitha – me atë që duhet të bëjmë.
Shpirti para së gjithash dëshmon për të vërtetën e Krishtit si Biri i Atit, pastaj ai ka për detyrë të "na udhëheqë në gjithë të vërtetën", sepse besimi dhe jeta që rrjedh prej tij, është para së gjithash një “rrugë”, dhe kjo na mundëson që së bashku ta mbajmë qëllimin e gjallë dhe të lartë, si dhe të shikojmë me mëshirë dështimet tona, gjë që na mban në përulësi. Më në fund, Shpirti do të vazhdojë të lavdërojë Birin ashtu siç e përlëvdoi në Pashkët e kryqit dhe ringjalljes.
Do të doja të mbetem në gjuhën doksologjike që është aspekti më i rëndësishëm i kësaj feste. Me dy propozime.
E para ka të bëjë me sekuencën e mrekullueshme: Eja, Shpirti shenjt. Kjo përkthehet edhe në letra praktike lutjeje, për t'u dhënë për shembull prindërve të atyre që do të konfirmohen, ndoshta për ta lutur me ta, duke pasuruar trashëgiminë e formulave që shkojnë përtej e përjetshme “Të falemi Mari”.

E dyta është përkthimi i një himni francez nga Pierre-Yves nga Taizé, i cili trajton disa nga temat e ekspozuara më sipër, si fitorja mbi ankthet dhe harmonizimi i dëshirave:

“Shpirt që rrëshqet mbi ujëra
qetëson në ne mospërputhjet
dallgët e shqetësueshme, zhurmën e fjalëve,
vorbullat e kotësisë,
dhe bëj që Fjala të lindë në heshtjen që na rikrijon.

Shpirt zjarri, gjithnjë i fshehur,
deri te rrënjët e me flakën tënde,
eja në ne për të djegur barërat
në thellësi të jetës sonë,
dhe për të na ngjitur si teh
Fjalën që shenjtëron.

Shpirt që fryn në një psherëtimë
në shpirtin tonë Emrin e Atit,
eja për të ribashkuar dëshirat tona,
bëj që ato të ngrihen si një tufë
që është përgjigje ndaj dritës suaj,
Fjalës së Ditës së re.

Shpirti i Zotit, lëngu i dashurisë
së pemës së pamasë në të cilën na sharton,
na duken si dhuratë
në trupin e madh në të cilin
Fjala e kungimit është përmbushur".

E, si përmbledhje: Veni Sancte Spiritus, reple tuorum corda fidelium et tui amoris in eis ignem accende.

[ninoenina]

F.A. RRËSHAJËT – VITI B. – UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

RRËSHAJËT VITI B.


MË 19 – 5 – 2024.

UNGJILLI: Gj. 15, 26-27; 16, 12-15.

15--26 E kur të vijë Mbrojtësi,
të cilin do t’jua dërgoj prej Atit
‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑ Ai do të dëshmojë për mua.
27 Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua,
sepse jeni me mua që në fillim.
16-- 12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Në Lindjen e Mesme kishte një festë shumë të lashtë bujqësore, ajo quhej "festa e korrjes" sepse festohej me gëzim gtjatë përfundimi të korrjes së grurit.
Megjithatë, fillimisht nuk kishte një datë të caktuar, sepse pjekja e të korrave ndryshon nga viti në vit. Megjithatë, në një moment të caktuar izraelitët caktuan datën: "Shtatë javë pas Pashkëve".
Kjo është arsyeja pse e quajtën “hag shavuot”, “festa shtatëjavore”; në greqisht “Pentekostè emera”, dita e 50-të, që korrespondon me shtatë javë pas Pashkëve.
Në kohën e Jezusit, ose menjëherë pas kësaj, kjo festë ndryshoi kuptimin e saj: nuk ishte më një festë bujqësore, ajo u bë një festë fetare, një festë në të cilën populli i Izraelit kremtonte gëzimin e tij, mirënjohjen e tij ndaj Zotit që ua kishte dhënë Tevratin, Ligjin si dhuratë izraelitëve, sepse Ligji ishte drita që u lejoi anëtarëve të këtij populli të jetonin me të vërtetë si njerëz.
Ishte Tevrati që i bëri që ata të ndiheshin superiorë ndaj të gjithë popujve të tjerë, në fakt, në Librin e Ligjit të Përtërirë shkruhet se Moisiu tha:
“5 Ja, po ju mësoj urdhërimet e rregulloret, si më urdhëroi Zoti, Hyji im, që t’i zbatoni në tokën që do ta merrni pronë, 6 që t’i mbani e t’i vini në zbatim. Kjo do t’ju bëjë të dijshëm e të urtë në sytë e popujve. Kur t’i kenë dëgjuar të gjitha këto urdhërime, do të thonë:’Ja, një popull i dijshëm e i kuptueshëm! Ky qenka popull madhor!’ 7 E njëmend, ku gjendet një popull tjetër aq i madhërueshem, që t’i ketë hyjnitë e veta kaq afër vetes, siç është pranë nesh në të gjitha kërkesat tona Zoti, Hyji ynë?! 8 Dhe, ku ka një popull tjetër kaq të përmendur që të ketë urdhërime e rregullore të drejta, siç është i tërë ky Ligj, që unë sot po e shtroj para syve tuaj?!” (Dt. 4,5-8)
Dhe gjithmonë në Librin e Ligjit të Përtërirë, Perëndia i thotë popullit të tij:
“6 Këto urdhërime që po t’i jap sot unë, mbaji gjithmonë në zemrën tënde! 7 Ua përsërit fëmijëve të tu! Fol për to kur të jesh në shtëpi e kur të jesh duke udhëtuar; kur të biesh në shtrojë e kur të ngrihësh nga shtroja. 8 Lidhi në dorën tënde si shenjë dhe le të jenë si vjerrës ndërmjet syve të tu! 9 Shkruaji mbi ballëzinat e dyerve të tua dhe në dyer të tua! (Dt.6,6-9).
Këto porosi do t'i mbani në zemrën tuaj dhe pastaj do t'ua përsërisni fëmijëve tuaj, do të flisni për to kur jeni në shtëpinë tuaj, kur ecni gjatë rrugës, kur shtriheni dhe kur ngriheni.
Gëzimi dhe fallënderimi për Tevratin u kremtuan në këtë festë të Rrëshajëve!

Tora është e bukur, një dhuratë e madhe.
Cilët janë caqet e Tevratit?
Është një normë e jashtme për njeriun.
Njeriu nuk udhëhiqet instinktivisht për të respektuar Tevratin, por për të shkuar në drejtim të kundërt, prandaj treguesi i rrugës së jetës është i bukur, por më pas njeriu e shkel kurorën, vjedh, gënjen... Tevrati jep norma të jashtme. Në Veprat e Apostujve festa e dhuratave të Shpirtit u vendos nga ungjilltari Luka pikërisht në ditën e festës së Rrëshajëve.
Pse u vendos gjatë kësaj feste?
E dimë, Shpirti u soll në botë nga Jezusi dhe u dorëzua në momentin e vdekjes së tij në Kalvar, thotë ungjilltari Gjon:
Jezusi "Uli kokën e dha shpirt”.
Në frymën e tij të fundit Ai e çliroi Shpirtin.
Çfarë është ky Shpirt? Është natyra e re e njeriut!
Ky Shpirt nuk është më një ligj i jashtëm, por është një jetë e re që njeriu e ka marrë nga qielli.
Le të marrim një shembull që na ndihmon të kuptojmë se çfarë është kjo "dhuratë e Shpirtit".
Një vajzë lexon një libër psikologjie që shpjegon ndjenjat e nënës dhe çfarë duhet të bëjë për të rritur fëmijën e saj: ato janë tregues të jashtëm, të bukur, të çmuar.
Një ditë kjo vajzë bëhet nënë dhe nuk ka më nevojë për ato indikacione të jashtme që shpjegojnë ndjenjat e një nëne, marrëdhënia e saj me fëmijët e saj vjen nga brendësinë e shpirtit të saj, nga natyra e saj e re si nënë, është një forcë që e bën të harrojë veten kur të vihet në shërbim të krijesës së brishtë që i ka besuar Zoti dhe për këtë arsye mund të ngrihet 20 herë gjatë natës, por as që e kupton sepse sjellja që duhet të adoptojë i vjen asaj nga brenda!
Afërsisht kështu ndodh me Ligjin e re: Shpirti, dhurata e jetës së re që është jeta e Atit në qiell, jeta e të Përjetshmit që e gjallëroi Jezusin gjatë kohës, kaloi në këtë botë, e banon me ne.
Është kjo jetë e Jezusit që është jeta e Atit, ky Shpirt, që e bëri atë të jepte të gjithë veten pa kufi, pa kushte. Zoti nuk mund të na jepte një dhuratë më të madhe se jeta e tij!
Dhe atëherë e kuptojmë se çfarë gëzimi është për ne të bëhemi të vetëdijshëm për këtë dhuratë, sepse jeta jonë biologjike përfundon, por jeta e të Përjetshmit, jeta e Shpirtit nuk mund të përfundojë, sepse është vetë jeta e Perëndisë.
Nuk është më ligji i jashtëm ai që na udhëheq, është kjo jetë e re që tani bëhet ligji ynë, atëherë kuptojmë se nuk ka asnjë rregull në Tevrat që na thotë se nëse armiku na dëmton, duhet të jemi të gatshëm të japim jetën për të!
Kjo normë nuk vjen nga jashtë, vjen nga birësia jote hyjnore, nuk mund të bësh ndryshe sepse ke marrë Ligjin e ri.
Kjo është arsyeja pse për të na bërë ta kuptojmë këtë, Luka në Veprat e Apostujve e vendosi këtë dhuratë të Shpirtit gjatë festës izraelite të Rrëshajëve, për të thënë në këtë mënyrë se tani e për gjithmopnë Shpirti zëvendëson Tevratin, i cili megjithatë mbetet, mbetet sepse është gjithmonë një tregues që na thotë:
“Por a po e ndiqni vërtet Shpirtin të paktën duke e vënë në praktikë Dekalogun?”
Pas këtyre shpjegimeve paraprakë, mund të prezantojmë ungjillin e sotëm që na flet për këtë dhuratë: në këtë ungjill janë dy pjesë të marra nga dy kapituj të ndryshëm të Ungjillit sipas Gjonit; në pjesën e parë Jezusi e premton këtë dhuratë, në pjesën e dytë na tregon se cili është veprimi i këtij Shpirtit në kishë.

Le të dëgjojmë premtimin:
“E kur të vijë Mbrojtësi,
të cilin do t’jua dërgoj prej Atit
‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑
Ai do të dëshmojë për mua.
Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua,
sepse jeni me mua që në fillim” (Gj. 15,26-27).
Ne duam të kuptojmë mirë atë që na premton Jezusi, kështu që tani do të shqyrtojmë fjalë për fjalë atë që Jezusi u tha dishepujve të tij atë mbrëmje në cenakull.

"Kur të vijë Parakliti (Mbrojtësi), të cilin do t'jua dërgoj prej Ati" (v. 26).
Kjo fjali tregon origjinën e kësaj dhurate, dashurinë e Atit në qiell, një dhuratë që na është dhënë nga Jezusi.
Emri me të cilin quhet Shpirti është "Paràcleto" nga greqishtja "Paràcletos" nga "paracallein", "i quajtur afër", në latinisht "ad vocatus", "avokat, ai që mbron”.
Rabinet thoshnin: “… që kur dilni para Zotit, keni nevojë për avokat” dhe thanë edhe: “Kush është ky avokat që me siguri do të të mbrojë mirë... janë veprat e mira që ke bërë. Zoti nuk mund të bëjë asgjë, nuk mund të të akuzojë nëse ke këtë avokat: veprat e mira”.
Epo, ne nuk kemi nevojë për këtë avokat, sepse Zoti nuk është kurrë kundër nesh, ai është gjithmonë në anën tonë.
Atëherë, çfarë lloj avokati është Shpirti? Nga kush na mbron?
Jo nga Zoti, ai na mbron nga armiku i vërtetë, nga forca e së keqes që është brenda nesh dhe që mund të na çnjerëzojë.
Shpirti është jeta e re që e redukton instinktin e keq; avokati, Shpirti, na mbron nga marrëzitë e kësaj bote, që janë shumë agresive, sepse ndiqen nga të gjithë, që predikohen nga masmedia, revistat, programe-mbeturina, telenovela…
Në fakt, një nga sprovat më të vështira për besimtarin është ajo e të ndjerit vetëm në mes të një bote pagane që arsyeton dhe vepron me kritere shumë të ndryshme nga parimet e Ungjillit.
Nëse predikojmë falje, butësi, dëlirësi, heqje dorë, vetëkontroll, shërbim, dashuri të lirë edhe ndaj armiqve... këto sjellje konsiderohen të çuditshme, të pakuptueshme. Për këtë kemi nevojë për një mbrojtës!
Në këtë situatë konfuza që mund të përjetojë besimtari, Parakleti është pranë jush dhe ju mbron nga logjika e botës, nga mënyra e të menduarit që të gjithë e konsiderojnë të mençur, atë mënyrë të menduari që ju thotë "shijoni jetën, bëni atë që ju pëlqen juve”. Parakleti është afër për t'ju mbrojtur.
Pastaj, emri i dytë:
"Shpirti i së vërtetës që buron nga Ati".
Çfarë do të thotë "Shpirti i së vërtetës"?
Çfarë të pengon të thuash gënjeshtra?
Gënjeshtrat nuk kanë të bëjnë me këtë,
nuk duhen thënë natyrshëm.

"E vërteta", çfarë do të thotë në Bibël?
Kjo nënkuptohet edhe kur themi: “një lule e vërtetë”, do të thotë se nuk është plastike; kur themi "një prift i vërtetë", jo sepse ai vesh një uniformë, por sepse jeta e tij përputhet me atë që presim nga një prift.
Shpirti është një jetë e re dhe kur ne e kënaqim atë, ne e lëmë veten të udhëhiqemi nga kjo jetë e re, ne bëhemi njerëz të vërtetë, domethënë fëmijë autentikë të Perëndisë.
Dhe atëherë ky "Shpirt i së vërtetës" do të dëshmojë për Jezusin!
Sa bukur të kesh këtë përvojë të dëshmisë së Shpirtit që të gjithë ne mund ta bëjmë dhe është e mrekullueshme!
Kur dëshmon Shpirti për Jezusin?
Kur dëgjojmë një zë brenda nesh që na thotë: "Jezusi ka të drejtë".
Dëgjojmë shumë zëra përreth nesh, shumë sugjerime dhe më pas zërin brenda që thotë: “Ja, Jezusi ka të drejtë”...ky është Shpirti.
Kur sodis fytyrën e Zotit që shkëlqen në fytyrën e Jezusit, Zotit të dashurisë dhe vetëm dashurisë, atëherë ndoshta dëgjon fjalët e tjera për Zotin, por ka një zë brenda teje që të thotë: "Shiko, fjalët e vërteta, si edhe imazhet e vërteta janë ato që shpallen nga Jezusi”.
Kur dëgjon një zë të brendshëm që të thotë:
“Praktikoje dashurinë e pakushtëzuar që ju tregoi Jezusi”…është Shpirti që po ju flet dhe dëshmon se Jezusi ka të drejtë.
Kur dëgjon një zë që të thotë: "Jezusi ka të drejtë, kur thotë se madhështia e vërtetë e njeriut nuk qëndron në grumbullimin e të mirave tokësore, por në ndarjen, në shkëmbimin e tyre, në shërbimin me dashuri, në dhënien e jetës për të tjerët si bëri Jezusi. “…kur e dëgjon këtë zë, është dëshmia e Shpirtit!
Është gjithashtu e rëndësishme të kuptojmë që një njohuri e jashtme e Jezusit, ajo që mësojmë në Ungjill, nuk është e mjaftueshme; që dikush të jetë në gjendje t'i përmbahet propozimit të Ungjillit, nevojitet një forcë e brendshme, domethënë një dëshmi që jo vetëm të thotë se Fjala e Jezusit është e vërtetë, por që më pas të shtyn t'i përmbahesh kësaj Fjaleje.
Është zëri i Shpirtit që të siguron: “Ki besim në Jezusin, Ai ka të drejtë”.
Ky zë i brendshëm shpërndan të gjitha dyshimet, të gjitha kundërshtimet dhe jep qetësi.
Kur ata që ndjekin jetën e kësaj bote mund të tallen edhe me ju, ju e kuptoni, ata ndjekin kritere të tjera, ju i respektoni ata, por Shpirti ju thotë: "Besojini propozimit të Krishtit"
Dhe më pas ai vazhdon: “Dëshmoni edhe ju për mua, sepse keni qenë me mua që në fillim”.
Një katekist, apo edhe një prift, mund të flasë për Jezusin, ashtu siç flasin mësuesit e historisë në shkollë për Cezarin apo Napoleonin, thonë gjërat e duhura, por nuk përfshihen në jetën e këtyre personazheve, flasin për Cezarin apo Napoleonin..." janë personazhe që nuk më shqetësojnë, nuk më prekin, them gjëra të vërteta”.
Katekisti dhe prifti të dashuruar me Jezusin nuk flasin kështu sepse kanë vënë jetën e tyre në këtë dashuri dhe prandaj kur flasin për Jezusin, jo si kur flasin për Cezarin, i shihni sytë e tyre që shkëlqejnë, sepse Jezusi e ka dhënë kuptim jetës së tyre.
Jezusi u thotë dishepujve të tij?
“Pres dëshminë tënde, kushdo që të dëgjon të flasësh për mua, duhet të kuptojë që je i dashuruar, se je i bindur, që po e japësh jetën me propozimin tim dhe je i lumtur... dhe kjo duhet të ndodhë që në fillim sepse ti më ke njohur që kur jam paraqitur në jetën publike, e kam bërë veten të parë, të kam treguar fytyrën e vërtetë të Zotit, fytyrën e njeriut të suksesshëm dhe më ke parë që në fillim. Ti më njeh mirë: duke të parë ty, njerëzit duhet të më shohin mua. Kjo është dëshmia që pres”.
Dhe tani le të dëgjojmë se çfarë do të bëjë Shpirti në kishë:
“16,12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen”.
"Kam ende shumë gjëra për t'ju thënë," u tha Jezusi dishepujve të tij gjatë Darkës së Fundit dhe interpretimi më i menjëhershëm i këtyre fjalëve të tij është se gjatë tre viteve të jetës së tij publike, ai nuk ishte në gjendje të komunikonte të gjithë të vërtetën për Zotin dhe për njeriun që kishte ardhur të sillte në botë... mungesë kohe, pra, sepse po shkon drejt një vdekjeje të parakohshme.
Nuk është kështu, në fakt ai menjëherë shton:
"Arsyeja që nuk mund t'ju prezantoj me të gjithë të vërtetën është se ju s’mund t’i kuptoni".
Bëhet fjalë për humbjen e tij, dështimin e tij të dukshëm, është e pamundur që dishepujt ta kuptojnë këtë para Pashkëve, vdekja e Jezusit të dënuar si heretik, si blasfemues, do të ishte një argument shumë i rëndë për forcat e tyre të dobëta.
“Kush do t'i ndihmojë ata që të mund të kuptojnë këtë të vërtetë?”
Thotë Jezusi: “Do të jetë Shpirti”.
“E vërteta me të cilën Ai do t'ju prezantojë, do të jetë kjo: t'ju bëjë të kuptoni se njeriu i suksesshëm sipas Zotit është ai që do, ai që jep jetë”.
Jezusi nuk do ta shpjegojë këtë, kuptimi i pasionit të tij për dashurinë do të kuptohet pas Pashkëve me ndihmën e Shpirtit, i cili nuk do të ketë për detyrë të integrojë atë që tha dhe bëri Jezusi, por të dëshmojë se Ai ka të drejtë.
Si e prezanton ai këtë të vërtetë?
Nuk do të mjaftonte që ne të kuptonim se Jezusi është një person i jashtëzakonshëm, se nuk mund të mos e admirojmë jetën e tij, atëherë duhet të kemi forcën t'i përmbahemi kësaj të vërtete, duke e ndjekur atë.
Ne e kuptojmë, Shpirti bën të kuptojmë se sa e mrekullueshme është kjo jetë e Jezusit, por atëherë na duhet forca që t'i përmbahemi Atij, për të dhënë një shembull: diçka e ngjashme me rënien në dashuri ndodh, sepse është të biesh në dashuri kur i përmbahemi Krishti.
Një vajzë takon një djalë të ri, mund të dijë gjithçka për të, madje mund ta admirojë atë, por derisa të ndizet pasioni i dashurisë që e shtyn atë të lidhë jetën e saj me të tijën, është pak e dobishme të dish gjithçka për atë djalë të ri.
E njëjta gjë ndodh me Jezusin, ne mund të dimë gjithçka që na thotë Ungjilli, mund të na thotë edhe Shpirti dhe të na bëjë të kuptojmë se është e bukur, se Ai ka të drejtë, por atëherë jeta jonë duhet t'i përmbahet dhe t'i përshtatet propozimit të tij, për të bashkuar jetën tonë me të tijën në një takim bashkëshortor dhe ky impuls na vendoset edhe nga Shpirti.
Kjo është ajo që Jezusi na thotë: “Do të jetë Shpirti, pas Pashkëve, ai që do t'ju prezantojë dhe do të nxisë brenda jush këtë dashuri për zgjedhjen e njeriut që ju propozova.

Atëherë Shpirti nuk do të flasë vetë, domethënë nuk do të shtojë asgjë, por do të thotë gjithçka që ka dëgjuar, domethënë do të përsërisë atë që ju thashë dhe do t'ju shpallë gjërat që do të vijnë".
Çfarë do të thotë ai?
Që Shpirti të na shpall gjërat e ardhshme, domethënë, a do të na bëjë të aftë të jemi magjistarë, falltarë që parashikojnë të ardhmen? Asnjë nga këto.
Nëse e kërkojmë rrënjën e sëmundjes së botës bashkëkohore, e gjejmë në mungesën e shikimit drejt së ardhmes, në mospasjen e një qëllimi të qartë, një arsyeje për jetën dhe kur shikojmë përpara dhe nuk shohim asgjë, nuk jemi stimuluar për planifikim, jemi të demotivuar, mungon qëllimi që na nxit të përkushtohemi.
E dëgjojmë shpesh, kur prindërit gjejnë një fëmijë që është 35 - 38 vjeç dhe ende endet nëpër shtëpi, e pyesin: "Kur do të vendosësh?"
Ai përgjigjet: “Po pse duhet të krijoj familje? Më së shumti do të jetoj së bashku"
Kjo është mungesa e një të ardhmeje, e një qëllimi, e një arsyeje.
Është Shpirti që e mbush të ardhmen me kuptim, ai të shpall gjërat e së ardhmes, ai të shpall kuptimin që ka jeta e një njeriu në botë, është Ai që sugjeron vlerat e larta që u mishëruan në Jezusin e Nazaretit, është Ai që na bën të kuptojmë se jeta ka kuptim kur jetohet si e tija.

Këtu është e ardhmja që tregon Shpirti: do të tregojë se si përfundojnë gjërat, cili është kuptimi i një jete të suksesshme dhe sërish do të jetë Shpirti që do t'ju bëjë të kuptoni se si yje të caktuar që duket se i japin kuptim jetës së njerëzve, pastaj në të vërtetë bëhen yjet që gjuanin.
Ai do t'ju bëjë të kuptojmë se ylli i vërtetë është Jezusi i Nazaretit, ai që i jep kuptim, orientim jetës tonë; ai do t'ju bëjë të kuptojmë, për shembull, se Jezusi ka të drejtë kur thotë: "E njëmend, çka i vlen njeriut të fitojë mbarë botën, nëse e humb jetën e vet. Çka mund të japë njeriu si këmbim për jetën e vet?” (Mk. 8, 36-37).
Në doganë, ne e dimë, çdo gjë sekuestrohet përveç dashurisë që është dhënë. Shpirti do t'ju bëjë të kuptoni se Jezusi ka të drejtë dhe do t'ju japë forcën t'i përmbaheni kësaj të vërtete.
Kështu thotë Jezusi: “Nuk jam unë ai që do të bëj të kuptoni këtë para Pashkëve, ju nuk do ta mbani barrën, por Shpirti do t'ju mësojë këtë të vërtetë dhe do t'ju shpëtojë jetën”.
Me një fjalë, është Shpirti që na nxjerr nga moskuptimi i ekzistencës sonë që është kaq i përhapur në botën tonë.
Dhe tani vjen pjesa e fjalimit në të cilën Jezusi shpjegon se si do ta zbatojë Shpirtin:
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’” (v. 16,14-15).


"Shpirti do të më përlëvdojë"
Çfarë është kjo lavdi që Shpirti do të tregojë tani e pranishme në Jezusin?
Tani vjen momenti në të cilin ne përfshihemi në këtë lavdërim të Jezusit.
Çfarë është lavdia para së gjithash?
Në hebraisht "lavdi" thuhet "kavod" që do të thotë peshë, qëndrueshmëri... është sikur kokrra e grurit të jetë e qëndrueshme dhe byku të fshihet, që është "lavdi", asgjë nuk mbetet nga kotësia; ajo që njerëzit kërkojnë, duartrokitje, sukses, kënaqësi, përkulje, nderime... ishte lavdia që kërkonin krerët e priftërinjve, skribët, thotë Jezusi:
“Po si mund të besoni ju,
ju që kërkoni lavdi prej njëri‑tjetrit,
e nuk e kërkoni lavdinë
që vjen prej Një Hyji të vetëm? (Gj. 5,44)!”
Ky lavdërim i Jezusit është dhënë nga Shpirti!
Është Shpirti që ju tregon se lavdia e vërtetë që duhet të kërkoni është ajo e dhuratës së jetës për dashurinë, është Ai që ju bën të kuptoni dhe më pas ju jep forcën t'i përmbaheni këtij propozimi të Jezusit.
Jezusi e përlëvdoi Atin. Çfarë do të thotë?
Se Ai ishte zbulimi i përsosur i fytyrës së Atit që është dashuri dhe vetëm dashuri. Kjo lavdi shkëlqeu në mënyrë të përsosur, veçanërisht në dhuratën e jetës në Kalvar; Kalvari për njerëzit ishte errësimi i lavdisë, megjithatë, Shpirti ju zbulon se lavdia e Atit ka shkëlqyer në këtë dhuratë të jetës.

Dhe çfarë bën Shpirti tani?
Ai tregon lavdinë e Jezusit në dishepujt që e lanë veten të preken nga ky Shpirt dhe t'i përmbahen propozimit të Jezusit; prandaj bashkësia e dishepujve nuk ekziston për të transmetuar një doktrinë të re, por për ta bërë personin e Jezusit të pranishëm në jetën e tyre, dashurinë e tij të pakushtëzuar që arrin edhe te armiku.
Këtu është Shpirti atëherë që merr nga ajo që është Jezusi dhe na e shpall atë, ne këmbëngulim në këtë njoftim, në këtë zë të Shpirtit që na flet.
Nëse Shpirti na flet, na sugjeron, na dëshmon... ne duhet të dimë të dëgjojmë dhe çfarë emri mund të ketë ky dëgjim i Shpirtit?
Lutje!
Nëse i pyesnim të krishterët: kujt i luteni?
Kur duhet të bësh zgjedhje në jetë, ke probleme... me kë dialogon, me kë hyn në lutje?
Në të kaluarën, besoj se do të na ishin përgjigjur me ndonjë shenjtër, sot ka gjithnjë e më shumë të krishterë që përgjigjen: "dialog me Atin në qiell, dua të di se çfarë mendon ai për zgjedhjet që bëj dhe për jetën time. ; Unë dua të dëgjoj sugjerimet e tij, jo ato të njerëzve".
Kjo është lutja drejtuar Atit: ata i luten edhe Jezusit dhe besoj se janë të paktë ata që i luten Shpirtit.
T'i lutesh Shpirtit do të thotë të hysh në dialog me këtë hyjnore që është brenda nesh, me këtë bir hyjnor, këtë dashuri që na është dhënë, e cila na sugjeron të gjitha zgjedhjet që duhet të bëjmë.
Këtu është zëri i Shpirtit, i cili duhet të dëgjohet nëse duam të prekemi, siç u nxit Jezusi, nga Shpirti.
Për të dëgjuar këtë zë është e nevojshme të heshtësh, sepse ka shumë zëra që dëgjojmë, shumë herë jemi të trullosur nga këta zëra të botës; nëse kalojmë orë të tëra duke parë telenovela, programe plehrash, talk show ku të gjithë bërtasin, apo harxhojmë orë të tëra në thashetheme... të gjithë këta zëra bërtasin propozimet e tyre të lavdishme.
Nëse habitemi nga këto zëra, përfundojmë duke i akorduar mendimet tona, zgjedhjet tona me këto propozime... duhet t'i mbyllim gojën këtyre zërave që sigurisht nuk të sugjerojnë të dhurosh jetën tënde, nëse ndonjë gjë të thonë ta shijosh.

Çfarë bën Shpirti nëse e dëgjojmë në heshtje?
Ai nuk na përsërit atë që tha Jezusi, ne e dinim tashmë këtë, por ai e bën atë të depërtojë në zemrat tona dhe na jep forcën t'i përmbahemi propozimit që bën Jezusi.
Kur e dëgjojmë këtë Shpirt dhe e lëmë veten të udhëhiqemi, Jezusi lavdërohet... për çfarë arsye?
Për shkak se njerëzit shohin tek ne fytyrën e Jezusit të Nazaretit, teksa Ai përlëvdoi Atin me personin e tij, sot ne jemi thirrur të lejojmë veten të udhëhiqemi nga zëri i Shpirtit për t'i dhënë lavdi Jezusit!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

FESTA E TRINISË SË SHENJTE VITI B.

MË 26-5-2024.


LEXIMI I PARË: Dt, 4, 32-34.39-40

32 “Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë,
shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe?
A është dëgjuar një gjë e tillë?
33 A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit,
siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë?
34 Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë
e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër
me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto
ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?!...
39 Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde
se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka!
40 Mbaji urdhërimet e tija dhe ligjet e tija që unë po t’i jap sot,
që të jesh mirë ti dhe bijtë e tu pas teje
e të qëndrosh për një kohë të gjatë mbi tokën që Zoti, Hyji yt, do të ta japë”.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


NJË ZBULIM PROGRESIV.

Ne jemi duke e lexuar këtë tekst për festën e Trinisë, por ndërsa bëhet fjalë për Perëndinë, Zotin dhe gjithçka që ai ka bërë për popullin e tij, ne nuk e kemi dëgjuar fjalën "Trini"; thjesht sepse, kur u shkrua libri i Ligjit të përtërirë, nuk kishte akoma arritur momenti që të zbulohet ky mister. Zbulimi i misterit të Trinisë do të jetë hapi i fundit të zbulesës së Zotit për popullin e tij. Në ditët e Librit të Ligjit të Përtërirë dhe në të gjithë Besëlidhjen e Vjetër, shqetësimi i parë ishte çlirimi i njerëzve nga politeizmi. Sepse, në fillim të historisë së Izraelit, kur Zoti e zgjodhi Popullin e tij për t'u zbuluar Vetë njerëzimit, njerëzit e Lindjes së Mesme ishin politeistë; në këtë kontekst, ishte e pamundur që njeriu të dëgjonte mesazhin e dyfishtë: Zoti është një dhe ai është në tre persona. Hapi i parë në mësimin e Zotit ishte, pra, të zbulohej Vetja e tij, së pari si Një Zot i Vetëm (dhe ky është objekti i Besëlidhjes së Vjetër); faza e dytë do të jetë tema e Besëlidhjes së Re: ky Zot unik nuk është i vetmuar, ai është një bashkim dashurie midis tre personave.
Le t'i kthehemi këtij teksti nga Libri i Ligjit të Përtërirë. Ka këtu, në disa rreshta, të gjithë katekizmin e popullit të Izraelit; prandaj jemi në fazën e parë të pedagogjisë së Zotit; autori i frymëzuar insiston: "Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka!" (v. 39) Nënkuptohet se nuk ka perëndi të qiellit dhe të detit, dhe të ushtrive dhe të pjellorisë ... Vetëm Zoti është Zot.
Çuditërisht, në këtë katekizëm, nuk ka asnjë përkufizim i Zotit, as përshkrim i Zotit; nga ana tjetër, ekziston një numërim, i mahnitur prej kohësh, i veprave të Zotit për njerëzimin dhe më pas për Popullin e tij të Zgjedhur. Zoti e krijoi njerëzimin ("“Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë, shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe?" (v. 32). Zoti i foli popullit të tij (" A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë?" (v. 32). Bëhet fjalë për Sinain), Zoti e zgjodhi këtë popull dhe e liroi (" Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?!" (v. 34). Zoti i dha urdhërimet si një recetë për lumturinë për të gjithë (" Mbaji urdhërimet e tija dhe ligjet e tija që unë po t’i jap sot, që të jesh mirë ti dhe bijtë e tu pas teje e të qëndrosh për një kohë të gjatë mbi tokën që Zoti, Hyji yt, do të ta japë" (v. 40), dhe më në fund Zoti i dha popullit të tij tokën e tij.


NJË ZOT I PAPRITUR.

Unë fola me habi: “Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje... A ka ndodhur diçka kaq e madhe, a është përjetuar ndonjëherë diçka e tillë?" (v. 32).
Kjo është njohja e Populli të Zgjedhur, të vetëdijshëm se është zgjedhur pa ndonjë meritë nga ana e tij.
Ekziston gjithashtu dhe mbi të gjitha befasia, habia, në këtë zbulim të një Zoti kaq të papritur, kaq të ndryshëm nga çdo gjë që mund të imagjinohej! Një Zot krijues, është e lehtë të imagjinohet, por një Zot që zbulon veten e tij, një Zot që zgjedh një komb, që vjen ta "marrë" atë, për ta dalluar, kush është i interesuar për të, i cili ndërhyn për të në shumë raste., që i jep një tokë, e cila i zbulon sekretet e lumturisë dhe jetës ...
Mund të imagjinohet spontanisht një Zot i fuqishëm, ai që ne e quajmë "Elohim"; por këtu zbulohet një Zot shumë më i mrekullueshëm: ose më mirë, nuk kemi zbuluar asgjë, është Zoti ai që e ka zbuluar veten e tij ... Vetëm Zoti mund të flasë në mënyrë të vlefshme për Zotin. Na duhet Zbulesa! Dhe Perëndia nuk e zbuloi veten si Elohim, Perëndia i fuqishëm, por si Zoti, Perëndia i Pranishëm. Emri i famshëm i Zotit, i zbuluar Moisiut, ky emër me katër shkronja "YHVH" që nuk shqiptohet kurrë, saktësisht thotë Prania e përhershme e Zotit me popullin e tij, dje, sot dhe nesër.
Kjo prani e përhershme e Zotit me popullin e tij, do të mbetet për t'u zbuluar se nuk është e rezervuar për Izraelin, sepse Zoti është Perëndia i të gjithë njerëzve; përsëri atje, është e nevojshme të deshifrojmë pedagogjinë e Zotit; në një kontekst historik, ku secili popull, për të vendosur vendin e tij në diell, beson se ka zotin e tij që lufton për të dhe me të, asnjë popull në botë, dhe as populli hebre, nuk mund të kishte konsideruar një Zot që do të kishte qenë për të pa marrë anën kundër të gjithë të tjerëve.
Pastaj, dalëngadalë, Populli do të zbulojë se është zgjedhur, jo për tu shkaktuar dëm të tjerëve, por për shërbim të të gjithë të tjerëve. Siç thotë André Chouraqui: "Njerëzit e Aleancës janë të destinuar të bëhen instrumenti i ardhshëm i Aleancës së popujve".

Libri i Ligjit të Përtërirë që po lexojmë sot është tashmë një libër i vonë i Biblës dhe fillon mirë këtë fazë të Zbulesës: në të njëjtën kohë Izraeli është Populli i Zgjedhur ("A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë?" (v. 33). Dhe në të njëjtën kohë Zoti është Zoti i të gjithë popujve, pasi ai është i vetmi Zot.
«Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka" (v. 39).