Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 33 Ord VITI A.

MË 19- 11-2023


PSALMI: 128, 1-5.


1 Lum njeriu që e druan Zotin, që ecën udhëve të tija! 2 Do të ushqehesh prej punës së duarve të tua, i lumi ti, mirë do të kalosh!
3 Gruaja jote: vresht plot fruta në dhomat e shtëpisë sate; djemtë e tu: pinjoj ulliri përreth tryezës sate!
4 Ja, se si bekohet njeriu që e druan Zotin! 5 Të bekoftë Zoti prej Sionit e pafsh lumturinë e Jerusalemit në të gjitha ditët e jetës sate
6 dhe i pafsh djemtë e djemve të tu! Paqja qoftë mbi Izraelin!

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE

ZOTI DO LUMTURINË E NJERIUT

Ky psalm është një nga më të shkurtër në Psalter. Por përmbajtja e tij nuk është më pak e rëndësishme. Sepse në fund të fundit ai flet për të vetmen gjë që ka rëndësi: lumturinë. Nuk mund të themi kurrë sa duhet, që Zoti na krijoi për të na bërë të lumtur; kjo dëshmi gjendet në të gjithë Biblën, e cila ishte e guximshme në krahasim me vendet fqinje.
Moisiu tashmë e kishte kuptuar këtë, pasi kur donte të bindte kunatin e tij që ta ndiqte për t'i shërbyer si udhërrëfyes në shkretëtirën e Sinait, ai i premtoi atij: "29 Moisiu i tha Hobabit, birit të vjehrrit të vet, të Raguelit prej Madianit: “Ne po nisemi për vendin që Zoti do të na e japë. Eja me ne e do të bëjmë pjesëtar të të mirave që Zoti ia ka premtuar Izraelit” (Nr.10,29). Eja me ne: do të të bëjmë të lumtur: Zoti ia premtoi lumturi Izraelin. Psalmi 35 jep të njëjtën siguri në gojën e Davidit:
“U kënaqshin dhe u gëzofshin ata që e kanë për zemër drejtësinë time! Thençin përherë: “Qoftë madhëruar Zoti që e do paqen e shërbëtorit të vet” (Ps. 35, 27).
Por, nëse mendojmë pak për këtë, kjo gjë ishte tashmë e vërtetë për Abrahamin: Premtimet e Perëndisë ndaj Abrahamit përfaqësonin pikërisht lumturinë më të dëshirueshme të kohës së tij: pasardhësit dhe prosperitetin. Për më tepër, fjala "bekim" është me të vërtetë sinonim i lumturisë. “Në ty do të bekohen të gjitha fiset e tokës” (Zn. 12, 3): kjo do të thotë para së gjithash se të gjitha kombet e tokës nuk do të gjejnë një dëshirë më të madhe për të shprehur sesa të evokojnë suksesin e tyre; ata do t'i thonë njëri-tjetrit:
"Paqoftë si i madhi Abraham"; më vonë, do të kuptojnë se “të gjitha kombet e tokës do të arrijnë prosperitetin nëpërmjet atij”. Çfarë mund të jetë më mirë? Por është Zoti që i premton të gjitha këto, që nga takimi i tyre i pare.
Dhe, më vonë, kur do të meditohet mbi misteret e Krijimit, do të kuptohet se Perëndia ka planifikuar vetëm gjëra të mira: libri i Zanafillës tregon se, kur Perëndia, në ditën e gjashtë, e shikoi me përçmim veprën e vet: “31 Hyji shikoi gjithçka kishte bërë dhe, ja, ishin shumë të mira!” (Zn. 1, 31); dhe fjala hebraike këtu sugjeron qartë një ide të lumturisë.


NJË LIGJ I DIKTUAR PËR LUMTURINË E TË GJITHËVE

Përgjatë historisë së Izraelit, kjo dëshirë e Perëndisë për t'i parë fëmijët e tij të lumtur, i frymëzon të gjitha fjalët dhe iniciativat e tij: për shembull, nuk ka asnjë urdhërim që të mos diktohet nga kjo dëshirë e vetme. Libri i Ligjit të Përtërirë, i cili përmbledh në mënyrë madhështore të gjithë meditimin e Izraelit mbi themelet e Ligjit, rezonon me rekomandime që nuk kanë qëllim tjetër veçse të sjellin lumturi dhe jetë të gjatë për të gjithë popullin: "39 Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka! 40 Mbaji urdhërimet e tija dhe ligjet e tija që unë po t’i jap sot, që të jesh mirë ti dhe bijtë e tu pas teje e të qëndrosh për një kohë të gjatë mbi tokën që Zoti, Hyji yt, do të ta japë...”(Dt. 4, 39-40); ose përsëri:
“Oh, sikur ta kishin vërtet atë mendje: të më kishin frikë e t’i zbatonin të gjitha urdhërimet e mia gjithherë! Të lumë do të ishin ata dhe bijtë e tyre për jetë të jetës!”(Dt. 5,29). Dhe tekstit të famshëm të "Shema Izraelit" (shprehja e besimit) i paraprin kjo këshillë:
"Dëgjo, o Izrael, mbaji e zbatoji urdhërimet që të jesh mirë e që gjithnjë të shtohesh në vendin që rrjedh qumësht e mjaltë siç ta ka premtuar Zoti, Hyji i etërve të tu” (Dt. 6,3). Më fjalë tjetra: Ti, o Izrael, do të dëgjosh dhe do të jesh i kujdesshëm për t'i vënë në praktikë ligjet dhe urdhërimet që të jap: kështu të gjithë njerëzit e këtij populli do të jenë të lumtur dhe ky popull do të bëhet shumë i madh, siç ka premtuar Zoti, Perëndia i etërve tuaj, në një vend ku rrjedh qumësht dhe mjaltë.
Psalmi ynë bën jehonë: “1 Lum njeriu që e druan Zotin, që ecën udhëve të tija! 2 Do të ushqehesh prej punës së duarve të tua, i lumi ti, mirë do të kalosh!” (v. 1-2).
Druani Zotin, që do të thotë pikërisht: "Ecni në rrugët e tij", domethënë t'u bindeni urdhërimeve që janë dhënë vetëm për lumturinë e atyre që i zbatojnë.
Përsëriten fjalët “lumtur”, “lumturi” “e bekuar”; sa i përket imazheve, ato ngjallin më të mirën që mund të ëndërrojmë: sigurinë e jetesës, paqen në qytet, paqen në shtëpi, rreth një familjeje të bukur dhe premtimin e pasardhësve. “4 Ja, se si bekohet njeriu që e druan Zotin! 5 Të bekoftë Zoti prej Sionit e pafsh lumturinë e Jerusalemit në të gjitha ditët e jetës sate 6 dhe i pafsh djemtë e djemve të tu! Paqja qoftë mbi Izraelin!” (Ps. 128, 4-6).





LUMTURIA E PËRDITSHME

Mësimi që del nga e gjithë kjo, është interesi që Zoti merr për jetën tonë të përditshme: është në jetën tonë e përgjithshme, një realitetet shumë konkrete, që lumturia jonë është në rrezik. Testamenti i Vjetër tashmë ka thënë shumë qartë se Zoti nuk duhet kërkuar vetëm brenda mureve të kishave tona, por në të gjithë jetën tonë të përditshme. Mbetet që ne jemi të lirë të devijojmë nga shtigjet e Zotit, edhe duke shkelur urdhërimet e tij, dhe për këtë arsye të shkaktojmë fatkeqësinë tonë.
Jo rastësisht, ndoshta, psalmi ynë merr fjalorin dhe imazhet e librit të Zanafillës. Pas mëkatit, Zoti i tha Adamit:
“17 Pasi e dëgjove zërin e gruas sate dhe hëngre frutin prej pemës që ta pata ndaluar ta hash: Për shkak tëndin qoftë mallkuar toka! Prej saj me mund do ta nxjerrësh kafshatën për çdo ditë të jetës sate. 18 Do të të prodhojë ferra e halluga dhe do të ushqehesh me barishte toke. 19 Me djersë të ballit tënd do ta hash bukën derisa të mos kthehesh në dhe prej të cilit qe nxjerrë, sepse pluhur je dhe në pluhur do të kthehesh”! (Zn. 3,17-19).
Toka do të jetë e mallkuar për shkakun tënd. Është në dhimbje që ti do të marresh ushqimin tënd prej saj gjatë gjithë ditëve të jetës tënde... Dhe i tha gruas: “Do t’i shtoj mundimet e shtatzënisë sate, në mundime do t’i lindësh fëmijët, dëshirimi yt do të të shtyjë kah burri yt e ai do të sundojë mbi ty” (Zn. 3,16).
Këtu, libri i Zanafillës vë në dukje vetëm spiralen e së keqes që fillon kur marrim rrugën e gabuar; kopshti i kënaqësive është shndërruar në një vend grindjesh dhe fatkeqësish. Ky tekst nga libri i Zanafillës tingëllon si një paralajmërim: përkundrazi, psalmi që flet për njeriun besnik, atë që ka frikë nga Zoti, i premton atij sukses dhe lumturi familjare:
“Ti do të ushqehesh me veprën e duarve të tua” (v. 2)
Dhe:
“3 Gruaja jote: vresht plot fruta në dhomat e shtëpisë sate; djemtë e tu: pinjoj ulliri përreth tryezës sate!. Gruaja jote do të jetë si një hardhi bujare në shtëpinë tënde dhe bijtë e tu do të jenë si ullinj rreth tryezës. Kështu do të bekohet njeriu që ka frikë nga Zoti".
Në leximin tonë të parë këtë të diel, libri i Fjalëve të urta thotë të njëjtën gjë kur lavdëron "gruaja që ka frikë nga Zoti" dhe pohon se vetëm ajo është "e denjë për lavdërim". Në fund të fundit, me kalimin e shekujve, koncepti ynë për lumturinë mund të ndryshojë, por vetëm një gjë ka rëndësi: mos harroni kurrë se qëllimi i vetëm i Zotit është t'i shohë të gjithë fëmijët e tij të lumtur.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

DIELA 33 Ord VITI A

MË 19 – 11 – 2023.



LEXIMI I 2: 1 Ts. 5,1-6.

1 Dhe për sa i përket kohës dhe momentit, vëllezër, as nuk është nevoja t’ju shkruaj, 2 sepse vetë e dini mirë se Dita e Zotit vjen pikërisht si vjen vjedhësi natën. 3 Ndërsa njerëzit do të thonë: “Ç’paqe dhe ç’siguri!”, pikërisht atëherë, porsi dhimbjet e lindjes së gruas shtatzënë, do të vijë papritmas mbi ta rrënimi dhe nuk do të mund të shpëtojnë.
4 Porse ju, o vëllezër, nuk jeni në terr që Dita e Zotit t’ju vijë me befasi porsi vjedhësi: 5 sepse ju të gjithë jeni bijtë e dritës e të ditës! Pra, nuk jemi të natës e të territ! 6 Atëherë të mos flemë si të tjerët, por të rrimë zgjuar dhe të jemi të përkormë!


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

KUR DO TË VIJË DITA E ZOTIT?

Ajo që ishte me interes të madh për thesalonikasit në kohën kur Pali u shkroi këtë letër të pare, ishte ardhja e Zotit, që ata e quajtën "Dita e Zotit". Dhe ata jetuan në këtë pritje, ashtu si vetë Pali jetoi i tensionuar me gjithë qenien e tij drejt kësaj dite. Sepse fjala pritshmëri është ndoshta e paqartë për ne; ka pritshmëri pasive; por ajo e Palit, ajo e Thesalonikasve është një pritje e paduruar, do të doja të thoja e zjarrtë. Mund ta ndiejmë qartë padurimin e të krishterëve pas fjalisë së Palit:
“Për sa u përket kohëve dhe momenteve të ardhjes së Zotit, nuk keni nevojë që unë t'ju tregoj për to”.
Dhe, në letrën e tij të dytë drejtuar këtij komuniteti, Pali e konsideron të dobishme të sqarojë:
“Në lidhje me Ardhjen e Zotit tonë Jezu Krishtit dhe me bashkimin tonë rreth tij, ju bëjmë lutje, vëllezër, mos lejoni të merreni mendsh dhe as mos u trazoni për shkak të ndonjë vegimi gjasme profetik, ose të ndonjë fjale ose të ndonjë letre gjasme të shkruar prej nesh, thua se ja, arriti Dita e Zotit!” (2 Ts. 2,1-2).
Sa herë që të ashtuquajturit profetë flasin për fundin e botës, ne vetëm duhet ta rilexojmë këtë paralajmërim nga Pali. Vë re kalimthi se Pali nuk flet për "kthimin" e Zotit, ai flet për "ardhjen" e tij. Sepse ai është i padukshëm, po, por nuk mungon. Kështu, nuk mund të flasim për "kthim" sikur ai për një kohë nuk do të ishte qenë me ne e ne fund do të ishte kthyer.


GJINI APOKALIPTIK.

Për të folur për këtë, Pali përdor një fjalor të tërë dhe madje një gjini letrare që është paksa befasues për ne, por shumë e njohur për lexuesit e tij të shekullit të parë; kjo është ajo që ne e quajmë: "Gjini apokaliptik" (domethënë zbulimi i anës së fshehtë të gjërave); kur në Biblën flitet për "hajdut që vijen natën", për "dhimbjet e gruas shtatzënë", për "katastrofën që të godet" e gjithë kjo në një sfond të kundërshtimit midis dritës dhe errësirës, ka shumë mundësi që jemi në praninë e një teksti apokaliptik. Jezusi përdori shprehje shumë të ngjashme sepse ky gjini letrar po lulëzonte në kohën e tij; një kohë kur pritja e Mesisë dhe ardhja e Mbretërisë së Perëndisë ishte shumë e mprehtë.
Objektivi i këtij lloji të të folurit është i dyfishtë: së pari, të forcojë besimin e lexuesve në mënyrë që asgjë t'i dekurajojë, pavarësisht nga gjatësia e pritjes; së dyti, për t'i inkurajuar ata që duhet të jenë të guximshëm në dhënien e dëshmisë së besimit të tyre përpara botës, pavarësisht nga ashpërsia e kohëve të tanishme, madje edhe në rast persekutimi.
Por pse askush nuk mund ta dijë paraprakisht kohën e ardhjes së Zotit? Ka të paktën dy arsye:
Arsyeja e parë, koha i përket Perëndisë: profeti Daniel tha: "I bekuar qoftë emri i Perëndisë në shekuj të shekujve, sepse mençuria dhe fuqia i përkasin atij. Është ai që alternon kohët dhe momentet”.
Dhe pikërisht në Biblën katolike lexojmë:
“20 Qoftë bekuar Emri i Zotit
prej shekullit në shekuj,
sepse e tij është urtia e fuqia,
21 Ai i ndërron kohët e stinët,
i rrëzon dhe i vendon mbretërit,
u jep të urtëve urtinë,
e të kuptueshëmve dijen.
22 Ai i zbulon thellësitë dhe të fshehtat,
i njeh gjërat që janë në errësirë,
sepse drita në Të e ka banesën (Dan. 2 ,20-22).
Dhe vetë Jezusi e pranoi se nuk e dinte:
“E kur do të jetë ajo ditë dhe ajo orë, askush s’di gjë, as engjëjt e qiellit, as Biri, me përjashtim vetëm të Atit!” (Mt. 24, 6). Meqë ra fjala, Jezusi na jep një mësim të mrekullueshëm për përulësinë: ai pranon të mos dijë... ai i beson Atit të tij; edhe në orën ekstreme, atë të Gjetsemanit, kur lufta mes dritës dhe errësirës, mes dashurisë dhe urrejtjes është në kulmin e saj, ai beson.



KOHA VARET NGA NE.

Arsyeja e dytë: Shën Pjetri thotë se edhe kjo kohë varet nga ne:
“8 Por një gjë, fort të dashur, assesi s’duhet ta harroni, e kjo është se te Zoti një ditë është si një mijë vjet, po edhe një mijë vjet janë si një ditë e vetme: 9 Nuk vonon Zoti ta çojë në vend premtimin, si disa e mendojnë të ngadalshëm, por është i durueshëm me ju, se nuk do që ndokush të birret, por do që të gjithë ta kenë mundësinë të kthehen”(2 Pt. 3, 8-9).
Dhe pak më poshtë shton:
“14 Këndej, o të dashur, ju, ndërsa i prisni këto, mundohuni të jeni para tij të panjollë, të patëmetë, në paqe! 15 Po edhe duresën e Zotit tonë çmojeni si rast shëlbimi, sikurse edhe Pali, vëllai ynë i dashur, ju shkroi me dijen që iu dhurua” (2 Pt.3, 14-15).
Kjo është e mjaftueshme për të na kujtuar përgjegjësitë tona: në mënyrë misterioze, ne bashkëpunojmë në ardhjen e Ditës së Zotit. Kjo mund të duket e guximshme! Por kjo është ajo që Pali dhe Pjetri na thonë. Kjo është ajo që e bën jetën tonë të mrekullueshme: ato janë lënda e parë e Mbretërisë. Zoti nuk e arrin pa ne. Një rastësi e pastër, ndoshta, por pikërisht pas këtij leximi të dytë do të dëgjojmë shëmbëlltyrën e Talentëve e cila do të na flasë për besimin që Perëndia vendos tek ne për të ndërtuar Mbretërinë e tij!
Jezusi ua kishte thënë mirë dishepujve të tij, të cilët i bënë pyetjen:
“Zotëri, a thua do ta ripërtërish në këtë kohë mbretërinë e Izraelit?” (Vap. 1,6).
Ai u përgjigj atyre:
“7 Nuk është puna juaj ta njihni kohën dhe momentin që Ati ia ka përcaktuar pushtetit të vet. 8 Por ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës”(Vap. 1,7-8).
Kjo ishte një mënyrë për t'u treguar atyre përgjegjësinë e tyre, por edhe për ta vendosur veprimin e tyre në atë të Shpirtit. Siç thotë lutja e katërt eukaristike, "Shpirti vazhdon punën e tij në botë dhe përfundon çdo shenjtërim".
Pra, ne nuk duhet të shqetësohemi për kohët dhe momentet, siç thotë Jezusi, apo afatet dhe datat, siç thotë Pali, ne vetëm duhet të përpiqemi konkretisht të çojmë përpara Mbretërinë, të sigurt se për këtë e kemi marrë Shpirtin.
Po kthehem te shprehja: “Bij të dritës”: “Vëllezër… të gjithë jeni bij të dritës, bij të ditës…” na thotë Pali. Dita e Zotit do të jetë kur të gjithë njerëzit do të jenë bijtë e dritës.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 33 VITI A

MË 15 – 11 -2020


LEXIMI I UNGJILLIT: Mt 25,14-30

14 Mbretëria e qiejve ngjan me një njeri që, para se të nisej për në një vend të huaj, thirri shërbëtorët e vet dhe u besoi pasurinë.
15 Njërit i dha pesëqind monedha ari, një tjetri dyqind dhe tjetrit njëqind, secilit sipas aftësisë që kishte. Pastaj u nis për rrugë.
16 Ai që kishte marrë pesëqind monedha, shkoi menjëherë, bëri tregti me to dhe fitoi edhe pesëqind të tjera.
17 Po ashtu ai që kishte marrë dyqind monedha, fitoi edhe dyqind të tjera.
18 Por, ai që kishte marrë njëqind monedha, shkoi, gërmoi tokën dhe i fshehu atje monedhat e zotërisë së vet.
19 Pas një kohe të gjatë i zoti i këtyre shërbëtorëve erdhi dhe bëri llogaritë me ta.
20 Ai që kishte marrë pesëqind monedha, erdhi dhe solli edhe pesëqind të tjera dhe tha: “Zotëri, më dhe pesëqind monedha, ja, fitova edhe pesëqind të tjera.”
21 I zoti i tha: “Të lumtë, shërbëtor i mirë dhe besnik. U tregove besnik në gjëra të vogla, unë do të të besoj gjëra të mëdha. Hyr në gëzimin e tët zoti.”

22 Edhe ai që kishte marrë dyqind monedha erdhi e tha: “Zotëri, më dhe dyqind monedha, ja, fitova edhe dyqind të tjera.”
23 I zoti i tha: “Të lumtë, shërbëtor i mirë dhe besnik. U tregove besnik në gjëra të vogla, unë do të të besoj gjëra të mëdha. Hyr në gëzimin e tët zoti.”
24 Edhe ai që kishte marrë njëqind monedha, erdhi e tha: “Zotëri, unë të njoh për njeri të rreptë, që korr ku nuk ke mbjellë dhe mbledh ku nuk ke shpërndarë,
25 prandaj pata frikë dhe shkova e i fsheha në tokë monedhat që më dhe. Merri, ja ku i ke!”
26 Por i zoti iu përgjigj: “Shërbëtor i mbrapshtë dhe përtac. Ti e paske ditur se unë korr ku nuk kam mbjellë dhe mbledh ku nuk kam shpërndarë?
27 Atëherë duhej t'i kishe futur paratë e mia në bankë, që kur të kthehesha, t'i merrja bashkë me fitimin.
28 Prandaj merrjani këtij monedhat dhe jepjani atij që ka një mijë,
29 sepse atij që ka, do t'i jepet edhe më shumë dhe do t'i teprojë, por atij që nuk ka, do t'i merret edhe ajo që ka.
30 Shërbëtorin e pavlerë hidheni përjashta në errësirë, ku ka vajtim dhe kërcëllimë dhëmbësh.”


LETCIO – MEDITIMI – LUTJA

NJË ÇESHTJE BESIMI.

Është interesante të vërehet se sa shpesh fjala "besoj" del në këtë tekst: "Një njeri, para se të nisej për në një vend të huaj, thirri shërbëtorët e vet dhe u besoi pasurinë"... dhe kur u kthye, në kohën e llogarive, dy shërbëtorë të parë i thonë "ti më besove pesë talente, (dy talente) ... Unë kam fituar aq shumë ..." dhe zotëria u përgjigjet atyre: "Shumë mirë, shërbëtor i mirë dhe besnik, ti ishe besnik për pak shumë gjëra, unë do të të besoj shumë ”.
Për sa i perket shërbëtorit të tretë, zotëria i tij kishte pasur besim edhe në të, por ai, si kthim, kishte frikë nga ky zotëri; gjithçka vjen pastaj, është shkaktuar nga ky keqkuptim: zotëria kishte besim në shërbëtorin e vet, por ai kishte frikë: besimi nga njëra anë, mosbesimi e frika nga ana tjetër.
Të tre shërbëtorët janë trajtuar në të njejtën mënyrë nga zotëria e tyre, "secili sipas aftësisë së tij", dhe zotëria kërkon prej tyre të treve vetëm që të kishin edhe më shumë besim.
Ky është sigurisht mësimi i parë të kësaj shëmbëlltyre! Zoti ka besim në ne; ai na therret të marrim pjesë dhe përgjegjësinë në punën e tij, duke dhënë kontributin që duhet të japim, për përparimin e Mbretërisë së tij, secili sipas aftësive të tij; kjo shprehje "secili sipas aftësive të tij" është aty që të rritet besimi ynë në Zotin, sepse dita ditës bëhemi më të sigurt për ndihmën dhe mbeshtetjen e tij. Prandaj fjalia "secili sipas aftësive të tij" nuk ka të bëjë me fajësimin e vetvetes për atë që nuk kemi ditur të bëjmë; për më tepër, zoteria nuk hyn në detajet e llogarive me dy të parë; ai konstaton, me kthimin e parave të tij dhe me dorëzimin e fitimit, që ata kanë hyrë në planin e tij, dhe punojnë për përparimin e Mbretërisë së tij, dhe për këtë i lavdëron dhe i shpërblen. Kjo është gjithçka kërkohet nga ne: që të marrim pjesë në ndërtimin e Mbretërisë sipas aftësive të secilit.


MARRJA E INICIATIVËS.

Ky besim shkon shumë larg: zotëria pret që shërbëtorët e tij të marrin iniciativa, madje edhe rreziqe, gjatë mungesës së tij. Kjo është ajo që bënë dy miqtë e parë: ata arritën të dyfishonin shumën; por arritën qëllimin sepse ata guxuan të rrezikonin të humbnin gjithçka.
Ndërsa i treti nuk rrezikoi të humbte asgjë; ai ishte i kujdesshëm, jo të tjerët; por këta dy të tjerët u lavdëruan dhe u shpërblyen: : “Të lumtë, shërbëtor i mirë dhe besnik. U tregove besnik në gjëra të vogla, unë do të të besoj gjëra të mëdha. Hyr në gëzimin e tët zoti”(Mt, 25,23).

TË PËRGËZUAR DHE TË INKURAJUAR QË TË VASHDOJNË...

i njëjti skemë përsëritet dy herë; zotëria pati besim në shërbetorët e vet, dhe shërbëtorët, duke dhënë llogaritë e tyre, thonë: "Ti ke pasur besim në mua, ja çfarë kam pasur mundësi të bëj unë"; zotëria i përgëzon dhe thotë: "Unë do t'ju besoj më shumë": mund të quhej çfarë ndodh:"Spiralja e besimit".


NJË FJALI SHUMË E VËSTIRË.

Mbetet një fjali shumë e vështirë në këtë tekst:
"Atij që ka, do t'i jepet edhe më shumë
dhe do t'i teprojë,
por atij që nuk ka,
do t'i merret edhe ajo që ka".
Gjendet një fjali, afërshisht me të njejtin kuptim në librin e Fjalëve të Urta:
"Mësoje të urtin dhe ai do të bëhet edhe më i urtë.
Mësoje të drejtin dhe ai do të rritë diturinë e tij" (Pr. 9,9).
Le të përdorim një imaxh për të kuptuar mësimin e Jezusit: kur kemi zgjedhur drejtimin e duhur, çdo minutë, çdo hap na sjell më afër qëllimit; por kur i kthejmë shpinën qëllimit të udhëtimit, çdo minutë që kalon, çdo hap më tej na largon nga qëllimi.


TALENTI QË NEVE NA BESOHET,

ËSHTË PROJEKTI I ZOTIT PËR SHPËTIMIN E BOTËS.

Por le të kthehemi te dy shërbëtorët e parë, pasi janë ata që na janë dhënë si një shembull: ata i besuan atij që pati besim në ta; ata i besuan besimit të dhënë tek ata, dhe që ishte i jashtëzakonshëm, pasi pesë talentë, ose dy (ose madje vetëm një talent), ishte një shumë parash absolutisht e konsiderueshme dhe ata guxuan të ndërmarrin iniciativa që ishin të rrezikshme. Në momentin në të cilin Jezusi përgatitet të përballet me vdekjen (pasi jemi në fund të ungjillit të Mateut, pak para së Dielës së Larit dhe pak ditë para fillimit të mundimeve të Kishtit) dhe t'ia besojë Kishën dishepujve të tij, mësimi është i qartë: edhe nëse kthimi i tij është vonuar shumë, dishepujt e të gjitha kohërave do të duhet të menaxhojnë thesarin e planit të Zotit: do të jetë e nevojshme të dinin se si të ndërmerrnin iniciativa për ta bërë të rritet Mbretëria e tij .
Si tha Gjoni në Ungjillin vet: “Nuk më zgjodhët ju mua, por unë ju zgjodha juve. Ju caktova të shkoni dhe të jepni fryt, që fryti juaj të mbetet dhe që Ati t'ju japë çfarëdo që t'i kërkoni në emrin tim" (Gj. 15,16) Dhe nuk duhet të kemi frikë sepse "nuk ka frikë në dashuri" (1 Gjn 4,18).
Përballë këtij besimi të Jezusit, ekzistojnë dy qëndrime: i pari konsiston në njohjen e besimit që Zoti ka në ne dhe në përpjekjen për ta fituar atë. Ky është qëndrimi i dy të parëve. Shërbëtori i tretë mban qëndrim të kundërt: zotëria ka besim në të, por shërbëtori nuk e sheh, nuk e kupton këtë besim; ai nuk e interpreton si duhet qendrimin e zotërisë, sepse ai ka frikë nga ky mjeshtër të cilin ai e konsideron si kërkues. Ai mendon se ka kuptuar gjithçka, ka vlerësuar shefin e tij dhe ka vendosur që nuk meriton t’i shërbehet. Por mosbesimi i këtij shërbëtori të tretë është edhe më i padrejtë, pasi zotëria është kujdesur që të përpjastojë përpjekjet e kërkuara nga “secili sipas aftësive të tij". Dhe ai ëndërroi të ishte në gjendje t'u thoshte të gjithëve: "Hyni në gëzimin e zotërisë tuaj".

[ninoenina]

F.A. E DIELA 33Ord. VITI A

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 33 Ord. VITI A

MË 19 – 11 – 2023.


UNGJILLI: Mt. 25,14-30.

14 “Sepse do të vijë sikurse ai njeriu që, kur deshi të niset për dhe të largët, i thirri shërbëtorët e vet e ua dorëzoi pasuritë e veta. 15 Njërit i dha pesë talenta, tjetrit dy e të tretit vetëm një: secilit sipas zotësisë së tij e u nis për udhëtim. 16 Menjëherë ai që mori pesë talenta u çua dhe i futi në punë e me ta fitoi edhe pesë të tjerë. 17 Po ashtu, edhe ai që mori dy talenta, fitoi edhe dy tjerë. 18 Kurse ai që mori vetëm një, shkoi, çeli një gropë në dhe, dhe e fshehu paranë e zotërisë së vet.
19 Pas një kohe të gjatë, u kthye zotëria i atyre shërbëtorëve dhe kërkoi llogari prej tyre. 20 E si doli para ai që kishte marrë pesë talenta, i nxori para edhe pesë të tjerë e tha: ‘Zotëri, ti më pate dhënë pesë talenta, ja, edhe pesë të tjerë që i fitova.’ 21 Iu përgjigj zotëria i tij: Të lumtë, shërbëtor i mirë e besnik! Pse u dëftove besnik në gjëra të vogla, do të bëj të parë mbi pasuri të mëdha: hyr në gëzimin e zotërisë tënd!’
22 U afrua pastaj edhe ai që kishte marrë dy talenta e tha: ‘Zotëri, ti më pate dhënë dy talenta, ja, edhe dy të tjerë që i fitova!’ 23 Iu përgjigj zotëria i tij: ‘Të lumtë, shërbëtor i mirë, e besnik! Pse u dëftove besnik në gjëra të vogla, do të bëj të parë mbi pasuri të mëdha: hyr në gëzimin e zotërisë tënd!’
24 Kur u afrua ai që kishte marrë vetëm një talent, tha: ‘Zotëri, duke të njohur se je njeri i ashpër, se korr ku nuk mbolle e mbledh ku nuk hodhe, 25 u frikësova e shkova dhe e fsheha talentin tënd në dhe: ja, tani gjënë tënde!’ 26 Zotëria i tij iu përgjigj me këto fjalë: ‘Shërbëtor i keq dhe përtac! E ke ditur se korr ku s’mbolla, mbledh ku nuk hodha, 27 prandaj të është dashur ta shtiesh paranë time në bankë e në kthimin tim kisha marrë gjënë time me kamatë. 28 Prandaj merrjani këtij talentin e jepjani atij që ka dhjetë talenta! 29 Sepse, atij që ka do t’i jepet më e do të ketë me shumicë, e atij që s’ka, do t’i merret edhe ajo pakicë që ka! 30 E shërbëtorin e pavlefshëm nxirreni përjashta në terr, ku do të jetë vaj dhe kërcëllim dhëmbësh!’“


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Një plak i mençur nga Izraeli, i cili jetoi shumë përpara Krishtit, i kërkoi Zotit:
"12 Na mëso ashtu t’i numërojmë ditët tona që zemra jonë dijes t’ia mbërrijë” (Ps. 90,12).
Na mëso të numërojmë ditët tona dhe ne do të bëhemi të urtë. Na mëso të mbajmë parasysh se vitet e jetës sonë janë 70, 80 për më të fuqishmet dhe ai na dha këtë reflektim mbi kalueshmërinë e jetës në Psalmin 90, të cilin ai e kompozoi.
Nëse nuk e mbajmë parasysh këtë të vërtetë, rrezikojmë të sillemi si ai budalla që ndërtoi shtëpinë e tij, domethënë jetën e tij, në rërë, mbi atë që nuk ka substance: e shpenzoi jetën e tij në atë që në fund shkërmoqet, shembet dhe asgjë nuk mbetet prej saj.
Ose mund të përfundojmë si ato virgjëresha budallaqe për të cilat Jezusi na foli në Ungjillin e së dielës së kaluar: ato vajza harruan vajin e nevojshëm për të ndezur llambën e besimit dhe kanë ecur në errësirë. Dhe dihet se, kur dikush është duke ecur në errësirë, beson atë që i thonë të tjerët, të tjerët që normalisht janë edhe atanë errësirë. Kur këto vajza hapën sytë, kuptuan se jeta e tyre kishte qenë një dështim.
Njerëzit mund të duartrokasin zgjedhjet kalimtare të jetës, por në fund nuk është kjo duartrokitje që dëshmon suksesin e një jete, por gjykimi që jep Zoti.
Është mbi këtë të vërtetë që Jezusi dëshiron që ne të reflektojmë me shëmbëlltyrën që na thotë sot: Le të dëgjojmë se si fillon:
“Sepse do të vijë sikurse ai njeriu që, kur deshi të niset për dhe të largët, i thirri shërbëtorët e vet e ua dorëzoi pasuritë e veta. Njërit i dha pesë talenta, tjetrit dy e të tretit vetëm një: secilit sipas zotësisë së tij e u nis për udhëtim” (v.14-15).
Do të ndodhë si një njeri që, duke u nisur në një udhëtim, thirri shërbëtorët e tij dhe ua dorëzoi pasurinë e tij. Njërit i dha pesë talenta, një tjetri dy, tjetrit një sipas mundësive të secilit; pastaj u largua.
Jezusi vuri në skenë katër personazhe që janë të lehtë për t'u identifikuar. Ne e kuptojmë menjëherë se kujt i referohet Jezusi: njeriu që niset për një udhëtim të gjatë është ai që në fund të jetës e la këtë botë dhe shkoi në shtëpinë e Atit.
Tre shërbëtorët përfaqësojnë dishepujt e tij: dy prej tyre i thanë po thirrjes së tij dhe e lejuan veten të përfshiheshin në mbretërinë e Perëndisë, në ndërtimin e një bote të re.
Ne jemi këta shërbëtorë!
E vërejmë mirë që ne quhemi shërbëtorë, jo mercenarë apo punëtorë... ka një ndryshim të madh sepse mercenarët ose punëtorët punojnë për të sjellë rrogën në shtëpi në fund të ditës. Shërbëtori, në Bibël, ka një marrëdhënie tjetër me zotërinë e tij; shërbëtori është ai që përfshihet personalisht në atë që zotëria dëshiron të bëjë dhe të ndërtojë, ai është plotësisht i përfshirë dhe ndan planin e zotërisë, ai e ndjen atë si të tijin, prandaj në Bibël titulli "shërbëtor i Zotit" është i rezervuar për figurat e mëdha të historisë së Izraelit: Moisiu, Davidi, Profetët... ata nuk punuan për të marrë një shpërblim, por rrezikuan jetën e tyre për të kryer veprën e Zotit. Në Besëlidhjen e Re kemi disa njerëzit që aplikuan këtë titull nderi për veten e tyre; në fillimin e letrave të tij, Pali nuk quhet vetë “rabin”, por "shërbëtor i Zotit"; Jakobi "shërbëtori i Jezu Krishtit"... janë njerëz që e kanë vënë tërë jetën në shërbim të planit të Zotit, të Ungjillit. Vetëm një grua e ka këtë titull, Maria e cila thotë për veten: “Unë jam shërbëtorja e Zotit: Më ndodhtë siç the ti!” (Lk.1, 38).
Duhet t'i bëjmë vetes një pyetje: a jam i vetëdijshëm për këtë identitet si shërbëtor? A ndihem personalisht i përfshirë dhe ndjej se shpallja e Ungjillit është një dëtyrë ime, apo është diçka që më shqetëson vetëm pak, sepse interesat e mia të jetës janë të ndryshme? Më së shumti, a ndihem si një rrogëtar që në fund të jetës së tij, meqë është sjellë mirë, e pret shpërblimin e merituar? Në këtë rast nuk jam shërbëtor, jam akoma një mercenar!
Do të vërejmë se në fund të shëmbëlltyrës nuk përmendet asnjë pagesë, do të flasim vetëm për gëzimin e atyre që shohin se plani i Zotit në të cilin ata bashkëpunuan, realizohet dhe do të jetë një gëzim i jashtëzakonshëm. Le të kujtojmë se ata kanë qenë ndërtuesit e historisë së shëlbimit, ajo histori që nuk do të fshihet kurrë, e do të zgjasë përgjithmonë.
Tani vijmë te trashëgimia që Jezusi na la kur u largua. Ne shërbëtorët duam të dimë mirë se çfarë kemi marrë prej Tij, në mënyrë që të mund ta përdorim atë.
Imazhi, fjala me të cilin Jezusi na paraqet trashëgiminë e tij është “talenti”. Talenti nuk është një monedhë, por një masë vëllimi ose peshe; në Palestinë në kohën e Jezusit përdorej "talenti atik" që i përgjigjej 26 kg argjend të pastër që kishte një vlerë të madhe: për të kuptuar, kishte një vlerë që i përgjigjet pagës së 20 viteve punë, kështu që edhe shërbëtori i tretë që mori vetëm një talent kishte një shumë të madhe në dispozicion për të nxjerrë fitim.
Çfarë po i referohej Jezusi me imazhin e talentit? Çfarë trashëgimie na ka lënë?
Është krijuar ideja, e cila është e vështirë për t'u zhdukur, që talentet tregojnë aftësitë personale të secilit, ato që Zoti i ka dhënë çdo njeriu dhe që janë të ndryshme nga njëra-tjetra... ka nga ata që kanë talentin e pikturës, nga ata që kanë talenti i muzikës, ata që kanë talentin e sportit...
Talentet, në këtë shëmbëlltyrë, nuk janë cilësitë e secilit. Me të vërtetë konstatojmë se trashëgimia jepet nga Zoti dhe jepet në raport me cilësitë dhe aftësitë e secilit. Pra, le të përpiqemi të identifikojmë talentet që Ai na ka lënë, sepse, nëse jemi shërbëtorë, do të duhet të vëmë të gjitha aftësitë tona në shërbim të këtij thesari.
Çfarë na la Jezusi?
Shkojmë për të parë Ungjijtë, shfletojmë dhe zbulojmë se ai na ka lënë shumë dhurata:
ai na la paqen e tij, "Unë ju jap paqen time", ose "Unë ju jap fuqinë për të dëbuar demonët", "Fuqinë për të shëruar të gjitha llojet e sëmundjeve dhe dobësitë", "Unë ju jap një urdhërim të ri" ... Shumë dhurata, por ne duam të dimë, në fund të fundit, cila është trashëgimia që ai na la?
Përpara se të largohej, çfarë na ke dhënë? Dhe është e rëndësishme të dime që folja e përdorur në greqisht në këtë shëmbëlltyrë është "paredoken, paradidomi", për të thënë, kështu, që shërbëtorët zgjatën duart sepse ai kishte një dhuratë të rëndësishme për të na dhënë.
Nëse e shfletojmë Ungjillin dhe kërkojmë se ku na jep Jezusi trashëgiminë e tij, e gjejmë këtë folje te Kalvari, kur Gjoni thotë: “Në fund të jetës së tij – pasi mori atë uthull që i kishin sjellë – uli kokën dhe ia dorëzoi (paredoken) Shpirtin”.
Shpirti…Ky është talenti, kjo është trashëgimia e tij! Shpirti i Tij që do të duhet të vihet në ushtrim nga të gjitha aftësitë tona!
Le të përpiqemi të mendojmë... nëse Jezusi nuk do të na kishte lënë këtë trashëgim në fund të jetës së tij, çfarë do të kishte ndodhur në botë?
Ai do të na kishte lënë një shembull të mrekullueshëm të një jete dashurie, të dikujt që nuk mendoi kurrë për veten, por vetëm për një botë të re, një botë dashurie dhe këtë dashuri e dëshmoi me dhuratën totale të vetes, një dashuri që arrin edhe te armiku, për të cilin jepet jeta edhe pse na ka dëmtuar.
Ai na dha një shembull të mrekullueshëm, por kush më jep mua forcën të jem si Ai?
Kjo forcë për të dashuruar në atë mënyrë nuk vjen nga natyra jonë njerëzore, nga natyra jonë biologjike. Impulsi ynë që marrim nga mishi – siç thotë Jezusi duke folur me Nikodemin: “Çfarë mishi është mish” – na çon në drejtim të kundërt; Shpirti, jeta hyjnore që Ai kishte dhe na la si trashëgim, është kjo shtysë e brendshme, kjo natyrë e re që na është dhënë e që është jeta e Atit në qiell, jeta hyjnore.
Kjo forcë hyjnore na shtyn të jetojmë siç jetoi Jezusi, një jetë të dhënë nga dashuria. Kjo është trashëgimia që tani, bazuar në të gjitha aftësitë tona, duhet ta bëjmë mirë.
Dhe ja atëherë pyetja e dytë që mund t'i bëjmë vetes: A jam i vetëdijshëm për thesarin që më ka dhënë Zoti? A jam i vetëdijshëm që kam marrë të njëjtin Shpirt që e çoi Jezusin të jepte jetën? Apo ndoshta, për shumë të krishterë, ky është mendimi i fundit pas shumë interesave të tjera, nga më seriozet deri tek më banalet, në të cilët ndihen të përfshirë?
Le të dëgjojmë tani se si menaxhohen talentet nga tre shërbëtorët:
“15 Njërit i dha pesë talenta, tjetrit dy e të tretit vetëm një: secilit sipas zotësisë së tij e u nis për udhëtim. 16 Menjëherë ai që mori pesë talenta u çua dhe i futi në punë e me ta fitoi edhe pesë të tjerë. 17 Po ashtu, edhe ai që mori dy talenta, fitoi edhe dy tjerë. 18 Kurse ai që mori vetëm një, shkoi, çeli një gropë në dhe, dhe e fshehu paranë e zotërisë së vet” (v. 15-18).
Ai që kishte marrë pesë talenta e kuptoi menjëherë vlerën e asaj që i ishte dhënë dhe shkoi menjëherë t'i përdorte.
Fjala "menjëherë" tregon nevojën për të mos humbur kohë, menjëherë të gjitha aftësitë vihen në shërbim të kësaj trashëgimie që Zoti ka lënë.
Koha ndërmjet nisjes dhe Kthimit të Zotit është ajo e jetës sonë! Nëse duhet të ndryshojmë botën, duhet t'i hyjmë punës menjëherë, sepse është Shpirti i Zotit, siç thotë Psalmi 104, 30 që rinovon faqen e tokës. “30 Po e dërgove frymën tënde, përsëri përtërihen dhe e rinon fytyrën e dheut”.
Zoti do që të mos humbim kohë, le të kujtojmë se kur dërgoi dishepujt e tij tha: "Mos përshëndetni askënd rrugës, thjesht vazhdoni".
Tani paraqitet sjellja e shërbëtorëve. Dy të pare kanë iniciativë, janë dinamikë, të zellshëm dhe dyfishojnë kapitalin e tyre; të gjitha aftësitë e tyre janë në shërbim të kësaj dhuntie që iu dha nga mjeshtri.
Ky Shpirt, ky trashëgim, prodhon sipas aftësive të secilit.
Shpirti, si lëngu i bimëve, është i njëjtë, por më pas në çdo pemë prodhon fruta të ndryshme; në të njejtë mënyrë, lëngu i Shpirtit që është në secilin prej nesh, tani shfaqet bazuar në aftësinë që secili ka për të bërë që Shpirti të japë fryt. Nëse dikush ka një inteligjencë të jashtëzakonshme, mund të vihet në shërbim të mëkatit për të ndërtuar bomba inteligjente, ose aftësia mund të vihet në shërbim të dashurisë, ai do të jetë mjek jo për të grumbulluar para, për t'u ndjerë mirë vetë, por për t’u dhënë jetën atyre që janë të sëmurë.
Dikush ka dhuntinë e bukëpjekësit, nuk do të shesë mbeturinat për t'u pasuruar, por do që të gjithë të kenë ushqimin më të mirë të mundshëm për jetën e tyre; një tjetër ka dhuntinë e të qenit gazetar, këtë dhuratë do ta vërë në shërbim të dashurisë, pra në shërbim të së vërtetës, të drejtësisë, jo të interesit të ndonjë njeriu të fuqishëm...
Ja, pra, fryti i Shpirtit!
Ajo na paraqitet nga Pali në kapitullin e pestë të letrës drejtuar Galatasve: "22 Kurse fryti i shpirtit është: dashuria, hareja, paqja, duresa, dashamirësia, mirësia, besnikëria, 23 butësia, përkormëria. dashuria është fryt" (Gal. 5, 22-23).
Le të imagjinojmë një botë të udhëhequr nga Shpirti ku çdo gjë bëhet dashuri, të gjithë kanë për qëllim interesin e vëllait, ku të gjithë kanë për qëllim jetën e vëllait, frytin e gëzimit të Shpirtit, domethënë ku të gjithë i vënë aftësitë e tyre, dhuntitë e tyre në shërbimi i trashëgimisë që na ka lënë Jezusi…Mirë, të gjithë këta krijojnë gëzim, dëshirojnë t'i shohin të gjithë të lumtur! Edhe zemërgjerësia është fryt i Shpirtit: ata të cilëve Zoti u dha këtë dhuratë, nuk zemërohen për gjëra të vogla! Edhe dashamirësia, mirësia, besnikëria, butësia, vetëkontrolli...janë dhurata të Zotit! Le të imagjinojmë një botë ku talentet e të gjithëve vihen në shërbim të Shpirt, është parajsë!
Shërbëtori i tretë shkon për të varrosur talentin! Ai e varros këtë dhuratë, nuk i vë aftësitë e tij në shërbim të dashurisë. Kjo dhuratë duhet investuar, është një thesar, por nëse kam shumë shufra ari dhe i vendos në kasafortë, atëherë herë pas here shkoj të shoh nëse shkëlqejnë, nuk kanë dobi, nuk prodhojnë asgjë!
Që të prodhojnë, duhet t'i hedh në qarkullim dhe më pas nga këto shufra ari të prodhohen shtëpi, shkolla, kopshte, spitale, ura, rrugë, fusha me grurë...
Nëse dikush varros jetën hyjnore, ai vazhdon të jetojë sipas mishit, sipas instinkteve të jetës biologjike; ne e njohim shumë mirë frytin e mishit, ai përshkruhet sërish në kapitullin e pestë të letrës së Palit drejtuar Galatasve dhe ato janë: kurvëria, papastërtia, idhujtaria, armiqësitë, mosmarrëveshjet, xhelozia, përçarjet... Shpirti nuk vihet në zbatim, por cilësitë vihen në shërbim të mëkatit.
Në praktikë, ky shërbëtor i tretë, duke varrosur Shpirtin, u varros si njeri, ai hoqi dorë nga dhuntia që e karakterizon si njeri, sepse ajo që na karakterizon ne si njerëz është aftësia për të dashur lirisht Atin tonë që është në qiell.
Ende nuk e dimë arsyen pse shërbëtori i tretë u soll në këtë mënyrë të pakuptimtë, pse e varrosi jetën e tij njerëzore dhe hyjinore! Tani vjen koha për të vlerësuar zgjedhjet e bëra nga të gjithë, le të dëgjojmë mendimin e Zotit për mënyrën e menaxhimit të trashëgimisë së tij: “19 Pas një kohe të gjatë, u kthye zotëria i atyre shërbëtorëve dhe kërkoi llogari prej tyre. 20 E si doli para ai që kishte marrë pesë talenta, i nxori para edhe pesë të tjerë e tha: ‘Zotëri, ti më pate dhënë pesë talenta, ja, edhe pesë të tjerë që i fitova.’ 21 Iu përgjigj zotëria i tij: Të lumtë, shërbëtor i mirë e besnik! Pse u dëftove besnik në gjëra të vogla, do të bëj të parë mbi pasuri të mëdha: hyr në gëzimin e zotërisë tënd!’ 22 U afrua pastaj edhe ai që kishte marrë dy talenta e tha: ‘Zotëri, ti më pate dhënë dy talenta, ja, edhe dy të tjerë që i fitova!’ 23 Iu përgjigj zotëria i tij: ‘Të lumtë, shërbëtor i mirë, e besnik! Pse u dëftove besnik në gjëra të vogla, do të bëj të parë mbi pasuri të mëdha: hyr në gëzimin e zotërisë tënd!’”(v.19-23).
Pas një kohe të gjatë vjen i zoti i atyre shërbëtorëve - nuk është e thënë të kthehet - vjen herën e dytë. Herën e parë ai erdhi për të dhënë dhuratën e tij, Shpirtin e tij, herën e dytë ai vjen për të vlerësuar atë që është bërë me këtë dhuratë.
Ai i thirri të japin llogari (ky përkthim të shprehjes “sûnairein logon”, është shumë i forte): ndoshta do të kishte qenë më korrekt një përkthim tjetër, si për shëmbull si ky: Ai i thirri për të nisur një bisedë me ta. Pasurinë e tij e dorëzoi me besim të plotë, nuk sugjeroi se si ta përdornin atë, ai u besoi shërbëtorëve të tij, por tani ai dëshiron të dijë se çfarë kanë bërë me ta.
Le të kemi kujdes: ai nuk do që t’ia kthejnë dhuraten, vetem ia dha; nuk beri që shërbëtorët të punojnë, që ai të fitojë para: vetem dëshiroi të dijë çfarë bërnë me të? A i keni vënë të gjitha aftësitë tuaja në shërbim të kësaj dhuntie për ta bërë atë të frytshme?
Dhe ja çfarë përgjigjen dy shërbëtorët e parë: "Kam marrë dhe kam fituar".
E kuptuan mirë se ajo që morën ishte dhuratë, nuk duhej ta kthenin, fitimi ishte i tyre. Këtu është mençuria! Ata e dinin se kishin marrë një thesar të madh dhe e bënë të funksiononte për ta, ata prodhuan dashuri, u rritën në njerëzim, ata dashuruan plotësisht, jeta e tyre ishte e gjitha dashuri, gjithë vëmendje ndaj nevojave të vëllait të tyre dhe të dy marrin të njëjtin lavdërim: bravo, shërbëtor i mirë dhe i besueshëm”.
Jezusi i tha atij të riut të pasur: "Vetëm një është i mirë, Ati në qiej", tani Jezusi i thotë këtij shërbëtori që ka ndërtuar dashurinë në plotësi: "I mirë si Ati yt që është në qiej, dhe i besueshëm: Ishe besnik në pak, ndërtove dashurinë, prandaj e përdore me besnikëri dhuratën që të kam dhënë, e tani merr më shumë si dhuratë.
I madh është gëzimi që fiton prej Zotit shërbëtori i mirë dhe besnik, gëzimi i të qenit ndërtues të historisë së Perëndisë. Ky është Ajo që mbetet. Madhështia e kësaj bote është anuluar.
Le të përpiqemi të pyesim veten: çfarë mendoni për Birin e Zotit që rritet brenda jush? Për mbretërinë e Perëndisë që duhet të rritet në botë? Pyete veten!
Le të dëgjojmë tani gjykimin për shërbëtorin e tretë që është personazhi kryesor i shëmbëlltyrës, edhe nëse ai nuk është protagonist, por e gjithë historia priret drejt tij dhe Jezusi dëshiron të nxjerrë në pah sjelljen që duhet dënuar, le të dëgjojmë:
“24 Kur u afrua ai që kishte marrë vetëm një talent, tha: ‘Zotëri, duke të njohur se je njeri i ashpër, se korr ku nuk mbolle e mbledh ku nuk hodhe, 25 u frikësova e shkova dhe e fsheha talentin tënd në dhe: ja, tani gjënë tënde!’ 26 Zotëria i tij iu përgjigj me këto fjalë: ‘Shërbëtor i keq dhe përtac! E ke ditur se korr ku s’mbolla, mbledh ku nuk hodha, 27 prandaj të është dashur ta shtiesh paranë time në bankë e në kthimin tim kisha marrë gjënë time me kamatë. 28 Prandaj merrjani këtij talentin e jepjani atij që ka dhjetë talenta! 29 Sepse, atij që ka do t’i jepet më e do të ketë me shumicë, e atij që s’ka, do t’i merret edhe ajo pakicë që ka! 30 E shërbëtorin e pavlefshëm nxirreni përjashta në terr, ku do të jetë vaj dhe kërcëllim dhëmbësh!’“ (v. 24-30).
Nga goja e shërbëtorit të tretë dëgjuam një gjykim shumë të rëndë për Perëndinë:
“‘Zotëri, duke të njohur se je njeri i ashpër, se korr ku nuk mbolle e mbledh ku nuk hodhe, 25 u frikësova e shkova dhe e fsheha talentin tënd në dhe: ja, tani gjënë tënde!’” (v. 24-25).
Asnjë tundje për Zotin e dashurisë, asnjë shenjë dashurie bijore; kush e vuri këtë imazh të Zotit si mjeshtër në mendjen e tij.
Ndryshe nga dy të tjerët, ai nuk e kuptoi që kishte marrë një dhuratë, nuk kishte pse t'i kthente asgjë zotërisë, trashëgimia i ishte dhënë që të pasurohej dhe të ndihej mirë, përkundrazi vazhdoi të ndihej si një rrogëtar që duhej të punonte pa gabuar, nuk e kishte kuptuar se bërja fitimprurëse e dhuratës së zotërisë e pasuroi... dashuria e humanizonte.
Pasoja e këtij imazhi të Zotit që është ai që shkatërron gjithçka, është frika!
Nëse nuk e kuptojmë se Zoti do lirisht edhe kur ne gabojmë, si mund ta kuptojmë se dashuria e lirë na bën fëmijët e tij? Se dashuria na bën të bëhemi njerëz sepse bëhemi njerëz kur duam të shtyrë nga mësimi i tij dhe nga shëmbujt e jetës së tij?
Zotëria është shumë i inatosur këtu në shëmbëlltyrë, sepse nuk duron të mendohet kështu dhe e përshkruan këtë shërbëtor me tre mbiemra:
- "ti je i lig"
Pronari me këtë term "Poneros" thotë: je i perjashtuar nga lidhja ime, mendon se jam kaq i ashper, nuk e ke kuptuar qe jam dashuri dhe vetëm dashuri edhe ndaj atyre që gabojnë.

- Pastaj “je dembel”, Ocneros”, nuk ke punuar mjaft, je dembel, i painteresuar për të mirën e vëllait.

- “Ti je i padobishëm”, “Acreyos” që do të thotë se nuk je asgjë, jeta jote është tretur sepse nuk është investuar në dashuri.

Pastaj nuk ka mbaruar, sepse zotëria e merr atë që shërbëtori tha për të: kuptohet që ai është shumë i zemëruar për faktin që njerëzit mendojnë për të në këtë mënyrë.
E kishe parasysh se unë jam ai që korr; një ide që e bërë vetë për ty, e tani nxirri rrjedhojët! Duhet ta kishe dorëzuar të gjithë në bankë, unë do të tërhiqesha me interes... mendo çfarë ke në mendje për mua! Se do ta merrja mbrapsht dhuratën që të bëra!
Çfarë është kjo bankë? Është jeta e komunitetit, e atyre që e dinë se çfarë trashëgimie kanë në duart e tyre dhe e bëjnë atë të japë fryt, bashkësia e dishepujve që lejohen të preken nga Shpirti, që punojnë shumë për vëllezërit e tyre.
Në këtë komunitet, të gjithë thirren të kryejnë një shërbim për të lumturuar ata që kanë nevojë. Dhe atëherë ky shërbëtor duhet të ishte larguar mënjanë.
Dorëzoje dikujt tjetër shërbimin që kishe: ky tjetër tashmë është shumë i zënë, ose më saktë më i ngarkuari në komunitet, por megjithatë do të jetë ai që do të kryejë shërbimin që duhet të kishe bërë ju.
Ndëshkimi: Je përjashtuar nga gëzimi i atyre që i përkasin mbretërisë së Zotit, je të hedhur në errësirë, në të qara dhe kërcëllim dhëmbësh, domethënë në një jetë të pasuksesshme.
Ti nuk je i denjë të hysh në mbretërinë e Perëndisë, ti i përket botës së lashtë, asaj të grumbullimit, të konkurrencës, asaj që nuk e shtyn dashuria, asaj bote të lashtë ku bëhen luftëra për të imponuar dhe dominuar. Nuk është dënimi në ferr, është fakti që duke varrosur Shpirtin, jetën hyjnore që është në brendësinë tonë, ti e ke dehumanizuar veten.
Pyesim veten: por a ekzistojnë këta tre shërbëtorë të tillë... dy të përsosur dhe një që nuk bën asgjë, varros gjithçka?... nuk ekzistojnë!
Jezusi është një semit dhe semitët i duan këto kontraste për të dhënë idenë se çfarë pret Zoti nga ne, ose jemi të bekuar ose të mallkuar, nuk ka rrugë të mesme, ne ose e duam ose e urrejmë veten, jemi të bekuar ose të malkuar! ... nuk ka shërbëtorë të tillë!
Të mirët me të vërtetë, tashmë është shumë nëse prezantojnë tre apo katër talente: kjo do të ishte tashmë një gjë e jashtezakonshme! por edhe ata që kanë marrë vetëm një talent me siguri mund të prezantojnë dicka, sepse nuk ka njeri që në jetën e tij, nuk realizon diçka: disa veprime dashurie dhe këto veprime dashurie vijnë të gjitha nga trashëgimia e Shpirtit që na la Jezusi nga Nazareti.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 34 (Krishti Mbret) VITI A

MË 26-11-2023


LEXIMI PARË: Ez 34,11-12.15-17.

11 Sepse kështu thotë Zoti Hyj: Ja, unë vetë do ti kërkoj delet e mia e do të kujdesem për to. 12 Sikurse bariu që kujdeset për grigjën e vet kur gjendet mes deleve të veta të shpërndara, po ashtu edhe unë do të përkujdesem për delet e mia. Unë do t’i bashkoj nga çdo vend ku kanë qenë shpërndarë ditën e thellimit e të territ.
15 Unë vetë do t’i mballoj delet e mia, unë vetë do t’i mrizoj ‑ thotë Zoti Hyj. 16 Të humburën do ta kërkoj, të ndarën do ta kthej, të thyerën do ta lidh me kshtalla, të ligshtuarën do ta kërthndez, të majmen e të fortën do ta ruaj: do t’i ruaj me drejtësi. 17 Kurse juve, o grigja ime, kështu ju thotë Zoti Hyj: Unë do të ndaj drejtësi ndërmjet deles e deles, ndërmjet deshve e cjepve.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJE.

NJË TUFË DELESH TË SHPËRNDARA.

Le të imagjinohet një tufë delesh në lëvizje, të shpërndara dhe një batanije të trashë mjegulle që papritmas zbret në livadhe. Nëse bariu nuk është i vëmendshëm, ajo që ka qenë një tufë, së shpejti nuk do të jetë më një: delet e shpërndara pa bari do të humbasin njëra pas tjetrës, dhe së shpejti të gjitha do të shpërndahen në mal.
Ky është imazhi i popullit të izraelit që i vjen ndërmend profetit Ezekiel në kohën e Mërgimit Babilonas. Populli dihet i tunduar, i dekurajuar, dhe në rrezik të mendojë se nuk është më Populli i Zotit, madje as edhe më një popull fare.
Por Ezekieli është një profet i vertët. Dhe kështu ai e di se Zoti është besnik ndaj Besëlidhjes së tij, se Zoti kurrë nuk e braktis popullin e tij, kopenë e tij. "Unë jam ai që do të kullot kopenë time", thotë Zoti.
Lajmi i mirë i parë i shkëlqyeshëm i këtij teksti, Lajmi i Mirë është i qartë: "Ju jeni akoma tufa e Zotit" sepse ai mbetet besnik ndaj Besëlidhjes së tij në të gjitha rrethanat.
"Ja, unë vetë do të shkoj të kërkoj delet e mia dhe do të kujdesem për ta”, thotë Zoti.
Lajmi i dytë i mirë vijon menjëherë: Perëndia do t'ju mbledhë dhe do t'ju kthejë në kullotën e tyre delet e veta: "Unë do të kujdesem për delet e mia dhe do të shkoj t'i çliroj në të gjitha vendet ku ishin të shpërndara në një ditë me re dhe re të errëta”.
Ezekieli nuk i referohet këtu ardhjes së Mesisë. Një premtim për një të ardhme shumë të largët, i shtyrë deri në fund të botës, nuk do t'i kishte dhënë energji askujt; ai mendon së pari për të ardhmen e afërt, ai njofton fundin e Mërgimit në Babiloni dhe kthimin në vend. Kur do të jetë ky premtim? Ezekieli nuk e thotë atë, ai nuk di se si ta thotë në një mënyrë precize; por ai e di që me siguri do të ndodhë. "Kullota juaj" është Jeruzalemi, sigurisht, dhe Toka e Premtuar; "vendet ku ishin shpërndarë" është Babilonia, larg kullotës vendase.
E gjendet këtu një evokim madhështor të përkujdesjes së bariut: "Unë do të kërkoj të humburën, do ta kthej të hutuarën, do t`i lidh plagën, do ta forcoj të sëmurën, por do të shkatërroj të majmen dhe të fortën; do t`i kullot me drejtësi" (Ez.34,16).
Dhe tani këtu është Lajmi i Mirë i tretë i këtij teksti, një premtim lumturie: Zoti vetë do të ruajë delet e tij në të ardhmen. Ai do të jetë vetë bariu i tyre. Kjo nënkupton edhe përkujdesjen dhe qëndrueshmërinë: një bari serioz, i denjë për emrin, duhet të tregojë këto dy cilësi: është me të njëjtin shkop, shkopin e tij, që i drejton dhe i bashkon delet që kanë vështirësi për ta ndjekur, por edhe me të njejtin shkop ai e mban larg të padëshiruarën, i ndan delet nga dhitë ... dhe, sipas nevojave, ai dëbon kafshët e egra që kërcënojnë kopenë.
Për shembull, dëgjoni Davidin që i tregonte mbretit Saul përvojën e tij si bari, ai i tha: “Shërbëtori yt ruante grigjën e të atit dhe ndërkohë vinte luani ose ariu e prej grigjës merrte dashin. Unë i ndiqja, i rrahja dhe ua nxirrja nga goja. Ata suleshin mbi mua e unë i kapja për turinjsh, ua përdridhja arrçin e i mbytja. Me të vërtetë shërbëtori yt mbyti luan e ari. Le të jetë pra, edhe ky filiste i parrethprerë si një ndër ta, pasi ka pasur guxim të poshtërojë aradhet e ushtrisë së Hyjit të gjallë”. Davidi shtoi: “Zoti që më shpëtoi prej kthetrave të luanit e të ariut, ai do të më shpëtojë prej duarve të këtij filisteu”. E Sauli i tha: “Shko e Zoti qoftë me ty” (1 Sam.17, 34.37). Dhe vazhdon “E shihni, unë dija të godisja luanët dhe arinjtë, do të bëj mirë me gjigantin Goliath”. Sipas idesë së tij, një kryekomandant duhet të ketë të njëjtat cilësi si një bari.
Madje thuhet se, fillimisht, skeptri i mbretërve ishte shkopi i bariut. Rreth vitit 1750 para Krishtit, mbreti i famshëm i Babilonisë, Hamurabi e krahasoi veten me një bari dhe tha: "Unë jam bariu që shpëton dhe skeptri i të cilit është i drejtë".
Kur Ezekieli paraqet Perëndinë si Bariun e Mirë që njerëzit ëndërrojnë, ka një pikë, një vërejtë kundër mbretërve që mbretëruan mbi Izraelin deri në Mërgim në Babiloni. Normalisht në Izrael, për shkak të Besëlidhjes, është vetë Zoti dhe vetëm ai që është mbreti i popullit të tij; dhe mbretërit e tokës janë atje vetëm për të bërë të mbretërojë drejtësia e Perëndisë. Që nga fillimi i mbretërimit, me mbretin e parë, Saulin, pastaj me Davidin, profetët i kujtuan mbretit misionin e tij: vetëm një mision shërbimi. Dhe për të kryer këtë mision, mbreti merr vajosjen e vajit, e cila është shenja që tani e tutje ai frymëzohet drejtpërdrejt nga vetë Zoti; thuhet se shpirti i Zotit është mbi të.
Fatkeqësisht, mbreti mbetet i lirë, natyrisht; i lirë edhe për të mos dëgjuar frymëzimin hyjnor: mbretërit nuk u hoqën dorë nga kjo liri, me gjithë premtimet e tyre të shkëlqyera. Ata harruan se ishin vetëm mëkëmbësit e Zotit (në kuptimin etimologjik të fjalës "në këmbë") ... Njëri pas tjetrit, ata dështuan në misionin e tyre.
Në vend që të ruanin kopenë e tyre, ata u kujdesën për veten, pasurinë, nderimet e tyre, madhështinë e tyre; dhe në vend që të sjellin drejtësi në tokë, ata lejuan që padrejtësia të kapet për të mirën e disave, duke rrezikuar mjerimin e të tjerëve. Pothuajse të gjitha delet ishin shpërndarë në ato ditë "me re dhe të errëta". Dhe ajo ditë errësire duket se nuk mbaron kurrë. A kanë njerëzit ende një të ardhme?
Në Mërgim në Babiloni, Populli pati shumë kohë për të medituar mbi të kaluarën dhe mbi gabimet e mbretërve të njëpasnjëshëm, dhe të barinjve të këqij të Izraelit, përndryshe nuk do të ishste atje.


MESIA KUR DO TË VIJË, DO TË JETË SI NJË BARI I MIRË


Ajo që është për t'u habitur këtu është se kur Ezekieli shkruan, nuk ka më mbret (mbreti i fundit vdiq në mërgim); pastaj Ezekieli shpjegon: Perëndia i ka gjykuar mbretërit e këqij, u ka hequr atyre përgjegjësinë e kopesë; dhe është vetë ai që tani e tutje do të marrë drejtimin e operacioneve:
“Jam unë që do të kullot kopenë time”. Natyrisht, njerëzit do të kenë ende nevojë për sundimtarë, por tani e tutje ata do të sillen si shërbëtorë, Zoti do të sigurojë që ata të jenë barinj të mirë.
Le të jemi të sinqertë, mbreti i vërtetë - bariu i mirë i shpallur këtu nga Ezekieli - nuk erdhi më vonë se më parë; pra, sepse atje, kishin besim, vazhduan të shpresonin; një ditë, me siguri, do të vijë ky mbret ideal, ai që quhet Mesia, i cili do të ulet në fronin e Davidit. Që nga ky premtim i Ezekielit, ne e imagjinojmë atë në maskën e një bariu që mban delet e sëmura mbi supe.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 34 Ord. VITI A

MË 26 – 11 – 2023.


PSALMI 23

1 Zoti është bariu im,
asgjë nuk më mungon.
2 Më pushon kullotave të gjelbra
më prin në ujëra të qeta,
3 shpirtin ma përtërin.
Ai më prin shtigjeve të drejta
në saje të dashurisë së Emrit të vet.
4 Po edhe në kalofsha nëpër luginën e hijes së vdekjes,
s’trembem nga e keqja
sepse ti je me mua:
thupra jote dhe kërraba
për mua janë ngushëllim.
5 Ti ma shtron tryezën përpara
ndër sy të armiqve të mi,
me vaj erëmirë kokën ma lyen,
gotën ma mbush plot e përplot.
6 Hiri dhe mirësia do të më përcjellin
në të gjitha ditët e jetës sime,
do të banoj në shtëpinë e Zotit
derisa të jem gjallë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Duke lexuar mund të mendohet se kompozitori i Psalmit 23 ishte një nxënës i Ezekielit! Një nxënës që e kuptoi mirë predikimin para se të shkruante këtë këngë nga delja te bariu i saj... ose më saktë nga kopeja te bariu i saj. Sepse, si gjithmonë, ai që flet në këtë psalm është i gjithë populli i Izraelit. Izraeli që e njeh veten si popullin e Perëndisë, kopenë e Perëndisë.

HYJI, BARIU I POPULLIT TË VET.

Sot, termi tufë mund të mos na duket shumë lajkatar! Por ne duhet ta vendosim veten në kontekstin biblik: në atë kohë kopeja ishte ndoshta e vetmja pasuri; për ta kuptuar, mund të lexohet se si në librin e Jobit përshkruhet pasuria dhe më pas rënia e heroit të tij. Kjo shprehet në numrin e fëmijëve, së pari dhe në numrin e kafshëve menjëherë më pas.
“Na ishte dikur në tokën Hus një burrë që quhej Job. Ishte njeri i patëmeta dhe i drejtë, i cili e kishte frikë Hyjin dhe i shmangej të së keqes. I kishin lindur shtatë djem e tri vajza. Kishte shtatë mijë dele, tri mijë deve, pesëqind pendë qe, pesëqind gomare dhe shumë shërbëtorë. Ishte ky njeri shumë i madh ndër të gjithë njerëzit e Lindjes” (Jo.1,1-3).
Dhe kur vijnë t'i lajmërojnë Jobit të gjitha fatkeqësitë që do t'i ndodhin, kjo ka të bëjë me fëmijët dhe kopetë e tij.
Tashmë për Abrahamin thuhej:
“Abrami ishte shumë i pasur. Kishte bagëti, argjend dhe ar. Abrahami ishte jashtëzakonisht i pasur me tufa, me argjend dhe me ar” (Zan. 13, 2).
Por atëherë, nëse kopetë konsiderohen pasuri, mund të guxojmë të mendojmë se Zoti na konsideron ne si një nga pasuritë e tij. E cila është ende një guxim i madh në nivel teologjik! Duke i bërë jehonë kësaj, libri i Fjalëve të Urta thotë se Urtësia e Perëndisë i pëlqen bijve të njerëzve.
“Kënaqja ime është të jem me bijtë e njerëzve”. (Fu. 8, 31).
Për t'u kthyer te psalmi ynë sot, ai shpreh dashurinë e Perëndisë për popullin e tij në fjalorin e bariut: “Zoti është bariu im, asgjë nuk më mungon. Në livadhe me bar të freskët, ai më bën të pushoj. Më çon te ujërat e qeta..." Folja "të udhëheq" është ajo që e karakterizon më së miri një bari të denjë për këtë emër. Në disa raste Ezekieli, gjatë mërgimit në Babiloni, ankohet për barinjtë e Izraelit (nënkupton mbretërit), të cilët, pikërisht, nuk e "udhëheqën" popullin, sepse mbi të gjitha ishin të preokupuar me interesat e tyre personale.
Për shëmbull : ”Biri i njeriut, profetizo kundër barinjve të Izraelit, profetizo! Thuaju barinjve: Kështu thotë Zoti Hyj: Mjerë barinjtë e Izraelit, që kullotin vetveten! Vallë, a nuk e kanë për detyrë barinjtë t’i kullotin grigjat?... Kështu u shpërndanë delet e mia, sepse s’kishin bari. U bënë preja e të gjitha egërsirave të fushës dhe u shpërndanë. Enden delet e mia gjithkund maleve e kodrave të larta, grigjat e mia u shpërndanë gjithkah mbi sipërfaqen e dheut e askush nuk shqetësohet, askush nuk i kërkon!”(Ez 34,2.5-6).
Kur profeti flet për shpërndarje, ai i referohet të gjitha pabesive ndaj Aleancës, të gjitha idhujtarive, të gjitha kultet që janë vendosur kudo në vend edhe pse i janë kushtuar të vetmit Zot. Të gjitha këto janë pista të rreme që kanë çuar në fatkeqësinë aktuale të njerëzve.
Në psalm, shprehja “Ai më drejton në rrugën e duhur për nderin e emrit të tij” synon pikërisht të njëjtën gjë: në gjuhën biblike, “rruga” do të thotë gjithmonë jetë në Besëlidhje me të vetmin Zot, d.m.th. për të thënë braktisjen e vendosur të çdo idhujtarie; por historia tregon se nuk fitohet kurrë dhe se në çdo epokë idhujtaria ka qenë beteja e pandërprerë e të gjithë profetëve; meqë ra fjala, ata mund të kenë po aq shumë për të bërë sot; një idhull nuk është thjesht një statujë prej druri apo allçie... është çdo gjë që rrezikon të monopolizojë mendimet tona deri në atë pikë sa të minojë lirinë tonë. Qoftë një person, një e mirë e lakmuar, apo një ide, Zoti dëshiron të na çlirojë prej saj, jo për të na bërë skllevër të tij, por për të na bërë njerëz të lirë; ky është “nderi i Emrit të tij” (vargu 3): Zoti çlirimtar e do njeriun të lirë.
Për të çliruar përfundimisht njerëzimin nga të gjitha këto drejtime të rreme, Perëndia dërgoi Birin e tij; dhe tani e tutje të krishterët kanë parasysh frazën e Jezusit në Ungjillin e Gjonit: “Unë jam Bariu i Mirë, e jap jetën time për delet e mia” (Gjn 10). Ai jep jetën, në kuptimin e vërtetë të fjalës. Aq sa mund të këndojmë me radhë: “Ti, Zot, je bariu im...Ti je me mua, kryqi yt (shkopi yt) më udhëzon dhe më qetëson”.



PSALMI 23 BËHET NJË FESTË PAGËZIMI

Në fillim të Kishës, ky psalm ishte bërë natyrshëm psalmi i veçantë i liturgjisë së Pagëzimit; i pagëzuari (flas në shumës sepse pagëzimet kremtoheshin gjithmonë bashkërisht) duke dalë nga vatra e pagëzimit, u nisën në procesion drejt vendit të Konfirmimit dhe Eukaristisë. Dhe evokimi i ujërave të qeta, të gjallëruese (për Pagëzim), evokimi i sofrës dhe i kupës (për Eukaristinë), e parfumit (për konfirmim) padyshim na kujton këtë liturgji të trefishtë. “Më çon në ujëra të qeta, shpirtin ma përtërin... Ti ma shtron tryezën përpara... Me vaj erëmirë kokën ma lyen, gotën ma mbush plot e përplot...”
Tash e tutje, “hiri dhe lumturia i shoqërojnë” të pagëzuarit pasi, siç na premtoi Krishti, ai është me ne “çdo ditë deri në fund të botës”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË


E DIELA 34 Ord VITI A


MË 26-11- 2023.



LEXIMI I 2: 1 KOR. 15, 20-26.28.

“20 Por, vërtet, Krishti u ngjall prej të vdekurve! Ai është fryti i parë i të vdekurve!
21 Kështu, pra, nëpër një njeri erdhi vdekja, përsëri nëpër një NJERI vjen ngjallja prej së vdekuri.
22 Dhe, sikurse në Adamin vdesin të gjithë njerëzit, ashtu nëpër Krishtin të gjithë njerëzit do ta rifitojnë jetën.
23 Veçse, secili sipas radhës së vet: një herë fryti i parë ‑ Krishti, pastaj, në Ditën e Gjyqit, ata që i përkasin Krishtit,
24 pastaj ‑ mbarimi, kur Krishti t’ia dorëzojë mbretërinë Hyjit Atë, pasi të ketë asgjësuar çdo parësi, çdo pushtet e çdo fuqi.
25 Sepse Atij i takon të mbretërojë derisa t’i vërë nën këmbët e tij të gjithë armiqtë e tij.
26 Armiku i fundit që do të asgjësohet, do të jetë vdekja.
27 Sepse “gjithçka ka vënë nën këmbët e tij”. E kur thotë Shkrimi i shenjtë: “Gjithçka i ka vënë nën këmbë” ‑ merret vesh, gjithçka, me përjashtim të Atij, që ia nënshtroi të gjitha.
28 E kur t’ia ketë nënshtruar të gjitha, [edhe] vetë Biri do t’i nënshtrohet Atij që ia nënshtroi të gjitha, që Hyji të jetë gjithçka në të gjithë.



LECTIO DIVINA – MEDITGIM – LUTJE.


FORCAT E KEQE NUK DO TË SIPËROJNË


I Ngjalluri iu shfaq një ditë Saulit të Tarsusit në rrugën e tij për në Damask; atë ditë, Mbretëria e Krishtit u bë e qartë për të! Tani e tutje, kjo siguri do të banojë në të gjitha fjalët, të gjitha mendimet e tij. Sepse, për të, nuk kishte më asnjë dyshim të mundshëm: Jezu Krishti, fitimtar mbi vdekjen, është gjithashtu fitues mbi të gjitha forcat e së keqes.
Dhe bindja e Palit, besimi i tij (që rrjedhimisht është edhe i yni), është se Mbretëria e Krishtit rritet në mënyrë të papërmbajtshme derisa gjithçka të "mbarojë", kjo është fjala që ai përdor këtu; "Gjithçka do të përfundojë kur Krishti t'ia dorëzojë fuqinë mbretërore Perëndisë Atë..." E gjithë historia e njerëzimit është pjesë e kësaj perspektive: një perspektivë emocionuese për besimtarët që shohin fitoren e Perëndisë ditë pas dite: fitoren e dashurisë dhe faljes mbi urrejtjen, e jetës mbi vdekjen.
Vdekja dhe Ringjallja shembullore e Krishtit ishin në sytë e apostujve shenjat më e bukur se kjo Mbretëri po lindte; se forcat e së keqes nuk do të mbizotërojnë, siç i tha Jezusi Pjetrit, se ato tashmë janë mundur, siç tha përsëri, është në ungjillin e Gjonit, këtë herë: “Guxim ! Unë jam fituesi i botës” (Gj. 16, 33).
Ne ende duhet të zgjedhim anën tonë, nëse guxoj të them kështu: të jemi në anën e Krishtit, ta çojmë projektin e tij përpara... apo jo. Dhe aty Pali paraqet dy qëndrime, atë të Adamit, atë të Krishtit. Kjo është një paralele që Pali e zhvillon shpesh, por ndoshta mbetet për ne pasazhi më i vështirë i këtij teksti; në fakt, Pali merr këtu një temë jashtëzakonisht të njohur për lexuesit e Besëlidhjes së Vjetër, atë të zgjedhjes thelbësore, ajo që quhej tema e dy rrugëve e dy mënyrave (mënyra në kuptimin e sjelljes).

TË IMITOJMË ADAMIN APO TË IMITOJMË JEZU KRISHTIN?


Që kur Pali takoi Krishtin, gjithçka është bërë më e qartë për të. Ai e di se cila është zgjedhja: të na udhëheqë në rrugën e Adamit apo të na udhëheqë në rrugën e Jezu Krishtit. Adami është ai që ia kthen shpinën Zotit, që nuk i beson Zotit; Krishti është ai që beson deri në fund. Kur sillemi në mënyrën e Adami, ne po shkojmë drejt vdekjes (shpirtërore); kur sillemi në mënyrën e Krishtit ne shkojmë drejt Jetës. Le të kujtojmë se cila është rruga e Adamit: ajo që Bibla thotë për Adamin është se ai e prishi planin e Perëndisë; ju e dini historinë e rënies (në kapitujt 2 dhe 3 të librit të Zanafillës): Perëndia “bëri që nga toka të rriteshin të gjitha llojet e pemëve me pamje të dëshirueshme dhe fruta të shijshme; aty ishte edhe pema e jetës në mes të kopshtit dhe pema e njohjes së së mirës dhe së keqes”; para fajit, pema e jetës nuk është e ndaluar, është në dispozicion të njeriut; por ai është paralajmëruar se ai nuk duhet të hajë frutin e pemës së njohjes së së mirës dhe së keqes; përndryshe ai do të përjetojë vdekjen.
Në të vërtetë, pas fajit, qasja në pemën e jetës është e mbyllur për të. I këshilluar keq nga gjarpri që e shtyu të dyshonte për planin e Zotit, Adami hëngri frutin e pemës së dijes se çfarë e bën dikë të lumtur ose të palumtur dhe ai përjetoi fatkeqësi dhe vdekje.

VDEKJA PAS FAJIT.

Çfarë vdekje është pas fajit? Ndoshta misteri i Fjetjes së Marisë mund të na ndihmojë të shohim pak nga projekti i Perëndisë kur njeriu nuk e pengon atë. Maria është plotësisht njerëzore, por ajo kurrë nuk veproi si Adami; ajo e di fatin që çdo njeri duhet ta dinte nëse nuk do të kishte ndodhur rënia. Tani, si çdo burrë dhe grua, ajo ka përjetuar plakjen; dhe një ditë, ajo u largua nga jeta tokësore, u largua nga kjo botë, siç e njohim ne; e zuri gjumi për të hyrë në një mënyrë tjetër jetese me Perëndinë. Flitet për "Fjetjen" e Virgjëreshës.
Për ne, vëllezër të Adamit, nuk bëhet fjalë vetëm për “fjetjen” e Virgjëreshës, por edhe për vdekje; Shën Pali thotë qartë këtu, në letrën e tij drejtuar Korintasve: “Vdekja erdhi nëpërmjet një njeriu... Është në Adamin që të gjithë njerëzit vdesin”. Në letrën drejtuar Romakëve, ai thotë: “Nëpërmjet një njeriu të vetëm mëkati (mund të thuhet dyshimi) hyri në botë dhe nëpërmjet mëkatit vdekja…” (Rm. 5, 12). Prandaj, ne mund të pohojmë dy gjëra: Së pari, trupi ynë nuk ishte programuar kurrë që të zgjasë përgjithmonë në këtë tokë dhe ne mund të marrim një ide për këtë duke parë Marinë; ajo, e gjitha e pastër, plot hir, ra në gjumë.
Së dyti, Adami e prishi planin e Zotit dhe transformimi trupor që ne duhet ta kishim njohur, “fjetja” u bë vdekje, me vuajtjet dhe shëmtinë e saj. Vdekja, siç e njohim ne, me aq dhimbje, hyri në botë përmes vetë njerëzimit.
Por aty ku kemi futur forcat e vdekjes, Perëndia mund të rivendosë jetën; Jezusi u vra nga urrejtja e njerëzve, por Perëndia e ringjalli; ai, i pari i ringjallur, na sjell në jetën e vërtetë, në atë ku mbretëron dashuria. Ai pranoi t'i nënshtrohej pushtetit të urrejtjes dhe vdekjes së njerëzve dhe i kundërshtoi vetëm me butësi dhe falje; aty ku tepronte mëkati, dashuria e tij teproi më shumë, siç thotë Pali. Nëpërmjet tij, tani e tutje, Zoti i jep gjithë njerëzimit Shpirtin e tij të dashurisë... Kjo është ajo që Jezusi erdhi të bënte mes nesh; ai erdhi të na japë jetë dhe të na mësojë si ta japim: “Unë erdha që delet ta kenë jetën e ta kenë me plotësi” (Gj. 10, 10). Sepse ne jemi krijuar për jetën.
Fjalori i Palit është shumë më pak i gjallë se ai i Ezekielit ose ai i Psalmit 23, që janë dy leximet tona të para këtë të diel, por tema është e njëjtë. Ezekieli (në leximin e parë) flet për Zotin dhe na thotë:
“ 11 Sepse kështu thotë Zoti Hyj: Ja, unë vetë do ti kërkoj delet e mia e do të kujdesem për to. 12 Sikurse bariu që kujdeset për grigjën e vet kur gjendet mes deleve të veta të shpërndara, po ashtu edhe unë do të përkujdesem për delet e mia. Unë do t’i bashkoj nga çdo vend ku kanë qenë shpërndarë ditën e thellimit e të territ. 13 Do t’i nxjerr nga popujt e do t’i bashkoj nga vendet e huaja, do t’i sjell në tokën e tyre, do t’i kullot në bjeshkë të Izraelit, në fushë dhe në të gjitha vendet e banuara” (Ez. 34). Me të vërtetë Perëndia është me njeriun si një bari që i çon delet e tij në kullotat më të mira. Në Psalmin 23, janë delet (që do të thotë populli i Izraelit) që flet për bariun e tij dhe mrekullohet me shqetësimin e tij: “2 Më pushon kullotave të gjelbra, më prin në ujëra të qeta, 3 shpirtin ma përtërin... 2 Më pushon kullotave të gjelbra…. 5 Me vaj erëmirë kokën ma lyen, gotën ma mbush plot e përplot”.
Në këto dy tekste (atë të Ezekielit dhe të psalmit), imazhi i bariut ishte një mënyrë për të folur për mbretërinë dhe ne nuk e harruam faktin se vetëm Perëndia është me të vërtetë mbreti i Izraelit. Pali, i cili pati rastin, nderin të takonte Krishtin e ringjallur, tani e di se është Krishti ai që ngadalë por me siguri vendos këtë Mbretëri të Perëndisë në tokë. Pali thotë mirë: “Është ai (Krishti) që duhet të mbretërojë... dhe kur çdo gjë të vihet nën pushtetin e Birit, ai vetë do ta vendosë veten nën pushtetin e Atit, i cili do të ketë vënë gjithçka nën të”.
- I Ngjalluri është, pa hezitim të mundshëm, Mesia i pritur me shekuj. Kjo është arsyeja pse, nëpër letrat e Palit, ne njohim të gjitha shprehjet e pritshmërisë mesianike të kohës. Në fragmentin që lexojmë sot në letrën drejtuar Korintasve, ka dy shprehje të forta të pritjes së një Mbreti-Mesia: Gjithçka do të përfundojë kur “Krishti t’ia dorëzojë mbretërinë Hyjit Atë, pasi të ketë asgjësuar çdo parësi, çdo pushtet e çdo fuqi” (v.24). Me fjalë të tjera, Krishti t'ia dorëzojë pushtetin mbretëror Perëndisë Atë, pasi të ketë shkatërruar, midis qeniet qiellore, gjithë Principata, gjithë Sovraniteti dhe Fuqia" (nënkuptohet pasi ka shkatërruar të gjitha fuqitë e së keqes(v. 24)... "Skeptrin e pushtetit tënd Zoti do ta shtrijë nga Sioni: sundo mes armiqve të tu!”(Ps.110, 2). Ai duhet të mbretërojë deri në ditën kur Perëndia do të vendosë të gjithë armiqtë e tij nën pushtetin e tij.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË


E DIELA 34 Ord..VITI A


MË 26 – 11 – 2023.




UNGJILLI: Mt.25, 31-46.

31 “E kur të vijë Biri i njeriut në madhërinë e vet e me të gjithë engjëjt, do të ulet mbi fronin e vet të madhërueshëm. 32 Atëherë para tij do të mblidhen të gjithë popujt dhe ai do t’i ndajë njërin prej tjetrit, sikurse bariu ndan delet prej cjepve. 33 Delet do t’i vërë në të djathtën e vet e cjeptë në të majtën.
34 Atëherë Mbreti do t’u thotë atyre që do të jenë në të djathtën e tij: ‘Ejani të bekuarit e Atit tim! Merrni në pronë Mbretërinë që u bë gati për ju që prej fillimit të botës! 35 Sepse pata uri e më dhatë të ha, pata etje e më dhatë të pi, isha shtegtar e më përbujtët, isha i zhveshur e më veshët, 36 i sëmurë e erdhët të më shihni, isha në burg e erdhët tek unë.’
37 Të drejtët atëherë do t’i përgjigjen: ‘Zotëri, kur të pamë të uritur e të dhamë të hash, të etshëm e të dhamë të pish? 38 Kur të pamë shtegtar e të përbujtëm, të zhveshur e të veshëm? 39 Ose, kur të pamë të sëmurë ose në burg e erdhëm te ti?’ 40 Mbreti do të përgjigjet: ‘Për të vërtetë po ju them: çkado bëtë për njërin ndër këta vëllezërit e mi më të vegjël, e bëtë për mua.’
41 Pastaj do t’u thotë edhe atyre që do të jenë në të majtën: ‘Ikni prej meje, të mallkuar, në zjarr të pasosur, të përgatitur për djallin e për engjëjt e tij! 42 Sepse isha i uritur e nuk më dhatë të ha, isha i etshëm e nuk më dhatë të pi, isha shtegtar e nuk më përbujtët, 43 isha i zhveshur e nuk më veshët, i sëmurë dhe në burg e nuk erdhët tek unë.’
44 Atëherë edhe ata do t’i përgjigjen: ‘Zotëri, kur të pamë të uritur, a të etshëm, a shtegtar, a të zhveshur, apo të sëmurë, në burg e nuk t’u gjetëm në nevojë?’ 45 E ai do t’u përgjigjet: ‘Për të vërtetë po ju them: çkado s’bëtë për njërin prej këtyre më të vegjëlve, nuk e bëtë për mua.’ 46 Këta do të shkojnë në mundim të përjetshëm, kurse të drejtët në jetën e pasosur”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


TRASHËGIMIA JONË

“Ejani, ju që jeni të bekuar nga Ati im, trashëgoni Mbretërinë e përgatitur për ju që nga krijimi i botës”. Nëpërmjet kësaj shëmbëlltyre, Jezusi na zbulon thirrjen tonë, projektin që Zoti ka për njerëzimin duke na krijuar: ne jemi krijuar për të qenë mbret. Dhe ju duhet të shkruani "mbret" në njëjës; sepse është i gjithë njerëzimi që është krijuar për të qenë mbret: “Mbusheni tokën dhe sundojeni atë” i tha Zoti njeriut në fillim të botës (Zan. 1, 28). Ideja që kemi për një mbret, të rrethuar, me oborr, të strehuar mirë, të veshur mirë, të ushqyer mirë... është pikërisht ajo që Jezusi pretendon për çdo njeri.
Libri i Ligjit të Përtërirë pohoi tashmë se nëse duam të jetojmë Besëlidhjen me Perëndinë, duhet të eliminojmë varfërinë: "Assesi s’bën të ketë te ti skamnor, sepse Zoti, Hyji yt, do të të bekojë në tokën që ka për të ta dhënë për prone” (Dt 15,4). Nuk do të ketë asnjë të varfër midis jush, në kuptimin: "Nuk duhet të toleroni që të ketë të pakënaqur dhe të varfër mes jush”. Jezusi është në përputhje me këtë ideal që i atribuohet Moisiut.

EJANI, TË BEKUARIT E ATIT TIM.


Të gjithë atyre që kanë ditur të shfaqin gjeste dashurie dhe ndarjeje, Biri i Njeriut u thotë: “Ejani, ju që jeni të bekuar nga Ati im”: që do të thotë: “ju jeni bijtë e tij, jeni si ai; ju jeni në shëmbëlltyrën e këtij bariu që kujdeset për delet e tij” për të cilën Ezekieli foli në leximin e parë. “Çfarëdo që i bëre njërit prej këtyre vëllezërve të mi më të vegjël, ma bëre mua.” Aktgjykimi ka të bëjë me akte konkrete; Gjë mjaft e çuditshme: nuk është qëllimi që ka rëndësi! Mateu kishte vënë në dukje tashmë një fjali nga Jezusi që shkonte në të njëjtin drejtim: “Nuk është duke më thënë: Zot, Zot! se ju7 do të hyjni në Mbretërinë e Qiellit; por është duke bërë vullnetin e Atit tim që është në qiej” (Mt 7:21).

I BEKUAR APO I MALLKUAR?

Mbetet se ky tekst ruan një karakter disi tronditës për shkak të kundërshtimit radikal midis dy kategorive të njerëzve, të bekuarit nga Ati dhe të mallkuarit: dhe përveç kësaj, në cilën grup mund të numërohemi? Ne të gjithë e dimë, një ditë apo një tjetër, I kemi vizituar të sëmurët ose të burgosurit, I kemi veshur ata që kishin ftohtë dhe kiemi ushqyer të uriturin... Por të gjithë ne, një ditë apo një tjetër, shmangëm sytë (ose portofolin) nga një shqetësim që hasëm.
Asnjëri prej nesh nuk do të guxonte ta konsideronte veten ndër “të bekuarit e Atit”; as asnjëri prej të malkuarve nuk do të meritonte plotësisht dënimin radikal; Zoti, gjykatësi i drejtë, e di këtë më mirë se ne. Gjithashtu, kur ndeshim në Bibël kundërshtimin midis të mirëve dhe të këqijve, të drejtëve dhe mëkatarëve, duhet të dimë se janë dy qëndrime të kundërta në shënjestër dhe jo dy kategori njerëzish: padyshim që nuk bëhet fjalë për ndarjen e njerëzimit në dy kategori, të mirët dhe të drejtët, nga njëra anë, të ligjtë dhe mëkatarët nga ana tjetër! Secili prej nesh ka anën tonë të dritës dhe anën tonë të errësirës.
Aq shumë saqë, ndryshe nga sa duket, nuk është një shëmbëlltyrë mbi gjykimin që zhvillon këtu Jezusi: është shumë më serioze dhe shqetësuese: bëhet fjalë për lidhjen midis çdo njeriu dhe Jezusit: “‘Për të vërtetë po ju them: çkado bëtë për njërin ndër këta vëllezërit e mi më të vegjël, e bëtë për mua” (v. 40), dhe: “‘Për të vërtetë po ju them: çkado s’bëtë për njërin prej këtyre më të vegjëlve, nuk e bëtë për mua” (v. 45).
Është e habitshme ta vendosim këtë fjalim të Jezusit në kontekstin e tij: sipas Shën Mateut, kjo ndodhi pak para mundimit të Krishtit, domethënë këto fjalë të fundit të Jezusit marrin vlerën e një testamenti. Kur largohet nga kjo botë, Ai që na beson, siç na tha në shëmbëlltyrën e talenteve, na beson atë që është më e çmuar në botë: njerëzimin.


MËSIMI I VËRTETË TË SHËMBËLLTYRËS.

Me një vështrim më të afërt, në fund të fundit, siç e kemi parë, ky pasazh nga Ungjilli i Mateut nuk na ofron një shëmbëlltyrë mbi gjykimin.
- Meqë ra fjala, këtu kemi një përkufizim interesant të drejtësisë, në sytë e Zotit: kur flasim për drejtësi, gjithmonë duam të nxjerrim një peshore; por nuk është aspak në këto terma që Jezusi flet për drejtësinë! Për të, të jesh i drejtë, domethënë të përshtatesh me planin e Perëndisë, do të thotë t'u japësh me gjithë zemër atyre që kanë nevojë. Nga ana tjetër, nuk ka nevojë as të jesh i vetëdijshëm për këtë: “Kur të pamë? Kur erdhëm tek ti? Ne që ndonjëherë pyesim veten nëse shpëtimi i rezervohet një elite, ne kemi këtu një përgjigje: qartë, Jezusi nuk shqetësohet këtu për titujt apo fenë e secilit person: "Kur kombet të mblidhen para tij, ai do të ndajë njerëzit nga njëri-tjetri..." Që do të thotë se jo të krishterët do të trashëgojnë Mbretërinë dhe mund të quhen "të bekuarit e Atit të tij"! Është mes njerëzve të të gjitha racave, të gjitha kulturave, të gjitha feve që diçka nga Mbretëria tashmë po përjetohet dita-ditës. E dimë shumë mirë që nuk e kemi monopolin e dashurisë, por nuk është gjë e keqe të dëgjojmë dike që na thotë këtë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 34 Ord VITI A

MË 26 – 11- 2023


UNGJILLI: Mt. 25, 31-46.

31 “E kur të vijë Biri i njeriut në madhërinë e vet e me të gjithë engjëjt, do të ulet mbi fronin e vet të madhërueshëm. 32 Atëherë para tij do të mblidhen të gjithë popujt dhe ai do t’i ndajë njërin prej tjetrit, sikurse bariu ndan delet prej cjepve. 33 Delet do t’i vërë në të djathtën e vet e cjeptë në të majtën. 34 Atëherë Mbreti do t’u thotë atyre që do të jenë në të djathtën e tij: ‘Ejani të bekuarit e Atit tim! Merrni në pronë Mbretërinë që u bë gati për ju që prej fillimit të botës! 35 Sepse pata uri e më dhatë të ha, pata etje e më dhatë të pi, isha shtegtar e më përbujtët, isha i zhveshur e më veshët, 36 i sëmurë e erdhët të më shihni, isha në burg e erdhët tek unë.’ 37 Të drejtët atëherë do t’i përgjigjen: ‘Zotëri, kur të pamë të uritur e të dhamë të hash, të etshëm e të dhamë të pish? 38 Kur të pamë shtegtar e të përbujtëm, të zhveshur e të veshëm? 39 Ose, kur të pamë të sëmurë ose në burg e erdhëm te ti?’ 40 Mbreti do të përgjigjet: ‘Për të vërtetë po ju them: çkado bëtë për njërin ndër këta vëllezërit e mi më të vegjël, e bëtë për mua.’ 41 Pastaj do t’u thotë edhe atyre që do të jenë në të majtën: ‘Ikni prej meje, të mallkuar, në zjarr të pasosur, të përgatitur për djallin e për engjëjt e tij! 42 Sepse isha i uritur e nuk më dhatë të ha, isha i etshëm e nuk më dhatë të pi, isha shtegtar e nuk më përbujtët, 43 isha i zhveshur e nuk më veshët, i sëmurë dhe në burg e nuk erdhët tek unë.’

44 Atëherë edhe ata do t’i përgjigjen: ‘Zotëri, kur të pamë të uritur, a të etshëm, a shtegtar, a të zhveshur, apo të sëmurë, në burg e nuk t’u gjetëm në nevojë?’ 45 E ai do t’u përgjigjet: ‘Për të vërtetë po ju them: çkado s’bëtë për njërin prej këtyre më të vegjëlve, nuk e bëtë për mua.’ 46 Këta do të shkojnë në mundim të përjetshëm, kurse të drejtët në jetën e pasosur”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE.

Ka një faqe të Ungjillit që edhe ata që nuk shkojnë kurrë në kishë e dinë shumë mirë, ajo e gjykimit universal me ndarjen e deleve nga dhitë.
Në këtë faqe të Ungjillit ka një frazë të tmerrshme nga gjykatësi Jezus: " ‘Ikni prej meje, të mallkuar, në zjarr të pasosur, të përgatitur për djallin e për engjëjt e tij!"(V.41).
Janë fjalë dramatike që frymëzuan piktorët që pikturuan skena terrori, dëshpërimi dhe mundimi; janë fjalë që kanë sugjeruar tekste si: "Dies irae": Le të kujtojmë vargun e parë: “Një ditë zemërimi, një ditë ankthi, mundimi, rrënimi, shfarosjeje, një ditë borive…”
A do të ishte kjo gjë takimi ynë me Zotin? Një ditë e tmerrshme?
Këto janë fjalë që kanë frymëzuar edhe muzikantët që kanë përkthyer në tinguj ankthin e momentit vendimtar në të cilin Krishti shqipton fjalinë përfundimtare. Sinqerisht, është e vështirë të njohim Jezusin e Ungjillit në këtë gjykatës, të paktën siç është lexuar tradicionalisht kjo faqe.
Pikërisht nga kjo histori ungjillore u predikua gjykimi i Zotit dhe u prezantua si një përballje dramatike para Zotit që kërkonte dhënien e llogarisë.
Dhe kështu, takimi me Zotin, larg të qenit i dëshiruar dhe i pritur, përfaqëson për të gjithë, edhe për të mirët, një gjë të madhe e të vështirë të paparashikueshme, sepse nuk dihet se si mund të ndihemi të sigurt përballë Atij që, siç thotë libri i Job, “deri në engjëj…fajin e gjen” (Jb. 4,18).
Kjo është arsyeja pse shumë të krishterë, madje edhe të mirët, do të dëshironin të ishin regjistruar në listen e atyre që janë gati të kalojnë me dëshirë disa vite në purgatorin.
Një Zot që dënon në këtë mënyrë, është jashtëzakonisht pa imagjinueshëm dhe i sikletshëm për një të krishterë: është e vështirë të konsiderohet kjo drejtësi si "lajm i mirë, Ungjill".
Si mund ta bashkojmë një zot të tillë me Atin tonë që është në qiell për të cilin foli Jezusi, që bën të lindë dielli e tij mbi të drejtët dhe të padrejtët dhe kërkon që fëmijët e tij të bëjnë ashtu siç bën ai, që të duan, pra, të këqijtë dhe të mirët pa dallim?
Pse e bën ai, në këtë moment të veçantë, këtë ndarje të të këqijve dhe të mirëvet, që na ka urdhëruar të mos e bëjmë ne kurrë?
Përballë këtyre pyetjeve - dhe ka shumë të tjera - ne duhet të pyesim veten: a jemi kaq të sigurt se e kemi kuptuar atë që Jezusi dëshiron të na mësojë në këtë histori të famshme?
Breza të tëra të krishterësh u rritën në tmerr, shumë u distancuan nga besimi pikërisht sepse nuk mund të besonin në këtë Zot.
Le t'i bëjmë vetes pyetjen: po sikur të kishim keqkuptuar mësimin e Jezusit në këtë pjesë të Ungjillit?
Le t'i qasemi tekstit të Ungjillit me më shumë besnikëri dhe le të mos e marrim, si të ditur dhe të mire, mënyrën në të cilën ka qenë interpretuar gjatë shekujve.
Le të ndalemi në skenën e parë:
“31 E kur të vijë Biri i njeriut në madhërinë e vet e me të gjithë engjëjt, do të ulet mbi fronin e vet të madhërueshëm. 32 Atëherë para tij do të mblidhen të gjithë popujt dhe ai do t’i ndajë njërin prej tjetrit, sikurse bariu ndan delet prej cjepve. 33 Delet do t’i vërë në të djathtën e vet e cjeptë në të majtën” (v.31-33).
Çfarë dëgjuam? Unë mendoj se shumë do të përgjigjen: fillimi i një shëmbëlltyre! Nuk është një shëmbëlltyrë, është një gjini tjetër letrar, është një skenë gjykimi.
Historia është frymëzuar nga ajo që ndodhte në gjykatat e sovranëve të mëdhenj të Lindjes së Mesme të lashtë, të cilët shpesh thërrisnin feudalët e tyre në gjyq për të vlerësuar sjelljen e tyre: nëse kishin qenë besnikë, ata i shpërblenin, nëse kishin kryer vepra të këqija, i ndëshkonin. rëndë.
Atëherë, skena e gjykimit është një formë letrare që është përdorur shpesh nga rabinët. E gjejmë për shembull në Talmud, ku thuhet se si Zoti në jetën e përtejme do të vlerësojë jetën e izraelitëve dhe, thotë Talmudi, se Zoti do të ulet, ai do të marrë një rrotull të Tevratit, do ta vendosë në gjunjë dhe pastaj do të thotë:
“Ai që ka vepruar sipas ligjit të Tevratit, le të vijë dhe të marrë shpërblimin e tij”. Kështu do të vlerësohej jeta e izraelitëve, pra në bazë të besnikërisë ndaj Tevratit.
Është një skenë gjykimi që e gjejmë të përshkruar në Egjipt, të pikturuar mbi sarkofagë në varre ose të ilustruar në "librin e të vdekurve"; shohim të ndjerin që shoqërohet nga Anubis para Osiris sepse jeta e tij duhet vlerësuar me peshore; në pjatën e peshores vendosej zemra e të ndjerit nga ku nisnin të gjitha zgjedhjet e tij, në pllakën tjetër të peshores vendosej një pendë, simbol i perëndeshës Maat, perëndeshës së mençurisë. Nëse zemra ishte në harmoni me diturinë, me urtësinë, atëherë shpërblehej dhe hynte në Duat, në mbretërinë e të bekuarve.
Këtë gjini letrar e gjejmë në skenën e gjykimit në kapitullin e famshëm shtatë të "Librit të Danielit", ku Zoti, plaku, ulet në fron dhe shpall gjykimin e tij, pasi në botë ka pasur mbretëri kafshërore, thotë Ai. Biri i njeriut mbërrin me retë e qiellit dhe Ai i jep atij mbretërinë. Pas gjithë mbretërive kafshërore, tani më në fund fillon një mbretëri njerëzore dhe skena është domethënëse dhe shumë e ngjashme me tonën...Sovrani i madh, plaku, ulet në fron dhe rreth tij ka një mori engjëjsh që veprojnë si truprojat. Është një skenë e ngjashme me atë të oborreve lindore dhe është shumë e ngjashme me tekstin tonë.
Kemi parë që Biri i Njeriut ka hyrë në skenë në lavdinë e tij, aty është kurorëzimi i këtij gjyqtari, ka engjëj që janë ndihmës dhe ... Pyesim veten para së gjithash, kush është ky Bir i Njeriut?
Rrallëherë dëgjojmë se thuhet që Jezusi është Bir e Njeriut, por është një titull shumë i rëndësishëm sepse gjykatësi i jetës sonë do të jetë Biri i njeriut: ky titull shfaqet 77 herë në Ungjij, praktikisht gjithmonë në gojën e Jezusit që prezanton veten si Bir të Njeriut.
Çfarë do të thotë?
Në hebraisht "biri i njeriut" do të thotë thjesht njeri: në Jezusin shprehja “Biri i Njeriut” do të thotë njeriu par excellence, i cili ka arritur maksimumin që është e mundur për një njeri: në Jezusin Zoti ka treguar dinjitetin e plotë të njeriut të hyjnizuar për të cilin, ose ne dukemi si Ai ose nuk jemi njerëz. Ai është njeriu i vërtetë, njeriu i suksesshëm, njeriu me të vërtetë human.
Le të përpiqemi pastaj të kuptojmë se si ky njeri i suksesshëm, që është Jezusi i Nazaretit, e shqipton gjykimin e tij.
Para së gjithash duhet të sqarojmë qartë se në cilin fron ulet.
Le të përfytyrojmë menjëherë skenat që ndodhnin në oborret e mbretërve të Lindjes, ku sovrani i madh paraqitej në fronin e tij në shkëlqimin e fuqisë së tij. Nuk është sigurisht nga një fron i tillë që Jezusit shpall identitetin e tij: atëherë le të sqarojmë se nga cili fron e shqipton gjykimin e vet Jezusi.
Kur u shfaq në plotësi lavdia e tij? Në cilin fron ishte ulur kur më në fund tregoi plotësisht identitetin e tij të plotë? Kur e tregoi fytyrën e tij të lavdishme?
Këtu lindi keqkuptimi që shkaktoi interpretimin e gabuar të kësaj pjesë të ungjillit! Gjithçka nisi nga imazhi i gabuar i këtij froni në të cilin Ai ishte ulur: do të mjaftonte të lexohej vargu në vijim të historisë sonë, ku Biri i Njeriut u shfaq në shkëlqimin e gjithë lavdisë së tij. Menjëherë më pas, në vargun e mëposhtëm, Jezusi, pasi mbaroi këtë histori, u thotë dishepujve të tij:
“1 Jezusi, kur i kreu të gjitha këto fjalime, u tha nxënësve të vet: 2 “Ju e dini se edhe dy ditë janë Pashkët dhe Biri i Njeriut do të dorëzohet për t’u kryqëzuar” (Mt. 26,1-2).
Me këto fjalë Biri i Njeriut tregon se në cilin fron do të ngjitet, sepse është në atë fron që Ai do të tregojë gjithë lavdinë e Tij! Froni është kryqi, aty u shfaq e plotë fytyra e lavdishme e njeriut të suksesshëm, e njeriut që dha gjithë jetën për dashuri! Gjykimi do të bëhet para këtij njeriu, sepse Ai është njeriu i vërtetë, Ai mishëron përsosmërinë e njerëzimit!
Është Jezusi i Nazaretit që e bëri jetën e tij një dhuratë dashurie!
Përballë këtij njeriu, në fund të jetës secili do të duhet të prezantohet: është me jetën e tij, duke pasur parasysh se ne do të duhet të krahasohemi me këtë jetë, pikërisht para këtij njeriu, që do të vlerësohemi, nëse kemi pasur sukses apo nëse jeta ka qenë një dështim.
Përballë këtij njeriu do të bëhet një ndarje... delet në të djathtë dhe dhitë në të majtë. Imazhi është frymëzuar nga praktika e barinjve, të cilët ndanin delet nga dhitë në mbrëmje. Për çfarë arsye? Sepse dhitë nuk kanë lesh dhe prandaj duhej të mbaheshin të mbuluara, ndërsa delet mund të qëndronin jashtë.
E vërejmë mirë se gjatë gjithë ditës, delet dhe dhitë qëndrojnë bashkë në të njëjtën tufë, pikërisht në mbrëmje ndodh ndarja.
Është i njëjti imazh që gjejmë në shëmbëlltyrat e Jezusit, ku gruri rritet me egjrat, peshku i mirë dhe peshku i kalbur janë në të njëjtën rrjetë, virgjëreshat e mençura dhe virgjëreshat budallaqe presin së bashku në të njejtën vend dhëndrin.
Të kemi parasysh se edhe këtu ndodh e njëjta gjë, do të sqarohemi më vonë, por delet dhe dhitë janë bashkë, në fund ndodh një ndarje.
Fillojmë të pyesim veten: a janë delet vetëm dele apo janë edhe dhi në një moment të jetës së tyre?
Dhitë janë vetëm dhi, apo ka momente në jetën e tyre kur kanë qenë qingja?
Si do të ndodhë ndarja nëse te çdo mashkull qengji është i pranishëm në momente të caktuara dhe keca në momente të tjera të caktuara?
Nëse do të ishin dy grupe shumë të dallueshme njerëzish, ndarja do të ishte e lehtë, por është sikur gruri dhe egjrat janë të pranishme te çdo njeri.
Do të shohim më vonë se si do të bëhet gjykimi.
Ne gjithashtu pyesim veten: pse Jezusi zgjedh shëmbëlltyrën e deleve dhe të dhive?
Ndoshta mendojmë sepse delet janë të mira dhe dhitë janë të këqij, jo!
Është vetëm çështje ngjyrash!
Në librin e famshëm të kohës së Jezusit, Librin e Enokut, ai paraqet në disa pjesë imazhin e njerëzve si kafshë, dhe ka edhe imazhin e njerëzve si qengja ose si cjep: autori i librit tregon qartë ngjyrën e tyre: delet janë të bardha, dhitë janë të zeza; qengjat janë simboli i dritës dhe dhitë i errësirës. Qengji është ai që lë dritën të shkëlqejë, që i ngjan Birit të suksesshëm të Njeriut, keca është errësirë, nuk ka dritë... drita që e bën të ngjajë me Birin e Njeriut, nuk del prej tij.
Si zbulohet njerëzorja në brendësinë e njeriut, brenda nesh?
Është ngjashmëria me Birin e Njeriut: tani historia na tregon me qartësi kush është, si është, si vepron njeriu i vërtetë:
Do të konsiderohesh i ngjashëm me Birin e Njeriut, me njeriun e suksesshëm nëse ke praktikuar këto gjashtë vepra dashurie: nëse i ke dhënë ushqim të uriturit, ujë të eturit, nëse ke pritur të huajin, do të kesh veshur të lakuriq, do të kesh përkujdesur për të sëmurët, do të kesh vizituar ata që ishin në burg”.
Pas kësaj fjalie të shqiptuar nga Biri i Njeriut, do të prisnim kërcime gëzimi, këngë dhe valle nga ata në të djathtë, por në vend të kësaj qengjat bëjnë diçka të çuditshëm dhe pyesin: Kur i bëmë të gjitha këto gjëra?
Është një mjet letrar i prezantuar për të na bërë të dëgjojmë përsëri gjashtë veprat e mëshirës, në mënyrë që të kujtojmë qartë pse jeta jonë varet prej tyre. Nëse i praktikojmë, ne jemi njerëz, nëse i neglizhojmë, nuk jemi njerëz.
Le të dëgjojmë:
“34 Atëherë Mbreti do t’u thotë atyre që do të jenë në të djathtën e tij: ‘Ejani të bekuarit e Atit tim! Merrni në pronë Mbretërinë që u bë gati për ju që prej fillimit të botës! 35 Sepse pata uri e më dhatë të ha, pata etje e më dhatë të pi, isha shtegtar e më përbujtët, isha i zhveshur e më veshët, 36 i sëmurë e erdhët të më shihni, isha në burg e erdhët tek unë.’37 Të drejtët atëherë do t’i përgjigjen: ‘Zotëri, kur të pamë të uritur e të dhamë të hash, të etshëm e të dhamë të pish? 38 Kur të pamë shtegtar e të përbujtëm, të zhveshur e të veshëm? 39 Ose, kur të pamë të sëmurë ose në burg e erdhëm te ti?’ 40 Mbreti do të përgjigjet: ‘Për të vërtetë po ju them: çkado bëtë për njërin ndër këta vëllezërit e mi më të vegjël, e bëtë për mua’ (v. 34-40).
Ndoshta u mërzitëm pak duke dëgjuar listën e gjashtë veprave të mëshirës për herë të dytë, por le të bëhemi gati, Jezusi do të na bëjë ta dëgjojmë këtë listë edhe dy herë të tjera, sepse është qendra e mesazhit që Ai dëshiron të ngulitë në ne. Ai dëshiron të na mësojë se si të bëhemi njerëz: duke dashur të tjerët dhe duke u kushtuar vëmendje nevojave të vëllait tonë!
Kjo listë për të ndihmuar njerëzit nuk ishte shpikur nga Jezusi, ajo ishte tashmë e njohur në të gjithë Lindjen e Mesme të lashtë; e gjejmë në Bibël, në Librin e Jobit, 31,16-17; e gjejmë mbi të gjitha në kapitullin 58 të Isaias ku paraqitet agjërimi që kënaq Zotin: të ushqyerit e të uriturit, t'u japësh pije të eturve, të veshësh të zhveshurin, të ndash bukën...
Është e njëjta listë e veprave të dashurisë!
E gjejmë edhe jashtë Izraelit, është e famshme ajo që shkruhet në kapitullin 125 të “Librit të të Vdekurve”; në Egjipt ishte një tekst që në mijëvjeçarin e dytë u vendos pranë të ndjerit për ta shoqëruar në rrugëtimin e vështirë drejt amshimit, mbretërisë së të vdekurve.
Ky libër ishte një grup formulash magjiko-fetare që do të shqiptoheshin nga i ndjeri gjatë këtij udhëtimi; shkruhet se çfarë do të thotë kur do të gjendet përballë Osirisit: “Kam bërë atë që gëzon perënditë, i kam dhënë bukë të uriturve, i kam dhënë ujë të eturve, kam veshur të zhveshurin. Unë u kam ofruar një pasazh atyre që nuk kishin një varkë, bëra atë që njerëzit lavdërojnë dhe atë që zotat janë të kënaqur".
Ja çfarë kishte për të thënë i ndjeri para Osiris... pikërisht e njëjta listë!
Prandaj, kjo listë e veprave të mira ishte e përhapur gjithandej, megjithatë ka një detaj që e gjejmë vetëm në buzët e Jezusit, në asnjë listë tjetër nuk figuron kërkesa për të vizituar të burgosurit, vetëm Jezusi rekomandon vëmendje ndaj këtyre njerëzve.
Të burgosurit nuk u ngjallën keqardhje, kishin humbur nderin, dinjitetin, dashurinë... u braktisën nga të gjithë sepse ndryshe nga nevojtarët e tjerë, të uriturit, të eturit, të sëmurët... të burgosurit janë përgjegjës për mjerimin e tyre, ata shkuan në kërkim të fatkeqësisë.
Shtesa që Jezusi bëri në listën e njohur për të gjithë është shumë domethënëse, do ta kuptojmë më vonë arsyen pse ai përfshiu vizitën tek të burgosurit.
Në këtë pikë ne jemi në gjendje të përcaktojmë objektivin e këtij gjiniu letrar, është një ftesë urgjente për ta marrë seriozisht jetën dhe dëshiron të na mësojë se si të sillemi nëse duam të jemi njerëz.
Për t'ju dhënë një shembull, dua t'ju lexoj një skenë të famshme gjykimi rabinik, "Midrash" në Psalmin 118: në këtë tekst do të gjejmë një analogji mbresëlënëse me historinë që dëgjuam nga goja e Jezusit, ku thuhet:
“Në botën e ardhshme ata që gjykohen do të pyeten: Cilat ishin veprat tuaja?
Nëse ai përgjigjet: I ushqeva të uriturit!
Atij do t'i thuhet: Kjo është dera e Zotit, hyni nga ajo!
Nëse ai përgjigjet: I dhashë pije të eturit!
Do t'i thuhet: kjo është dera e Zotit, hyr nga ajo!
Nëse ai përgjigjet: E vesha lakuriqin!
Do t'i thuhet: kjo është dera e Zotit, hyr nga ajo!
E njëjta gjë do të ndodhë me ata që rritën jetimë, me ata që dhanë lëmoshë dhe me këdo që bëri vepra dashurie”.
Është e qartë se me raportimin e këtij dialogu, rabinët nuk synonin të zbulonin fjalët që Zoti do të shqiptonte në fund të botës, ata donin të rrënjosnin vlerat mbi të cilat duhej të bazohej jeta në këtë botë.
Dhe tani vjen dënimi për ata që janë në të majtë, për dhitë: dënimi i errësirës, i çnjerëzores të pranishme në ne kur nuk i ngjajmë Jezusit të Nazaretit, kur nuk duam siç deshi Ai, kur jemi të errët, jemi në errësirë. Le të dëgjojmë fjalinë:
“Pastaj do t’u thotë edhe atyre që do të jenë në të majtën: ‘Ikni prej meje, të mallkuar, në zjarr të pasosur, të përgatitur për djallin e për engjëjt e tij! 42 Sepse isha i uritur e nuk më dhatë të ha, isha i etshëm e nuk më dhatë të pi, isha shtegtar e nuk më përbujtët, 43 isha i zhveshur e nuk më veshët, i sëmurë dhe në burg e nuk erdhët tek unë”.
Rabinët i përsërisnin dy herë mësimet e tyre për t'i lënë përshtypje më të mirë në mendjet e dishepujve, ndonjëherë ata thjesht i përsërisnin ato me fjalë të tjera, ne e quajmë këtë "paralelizëm sinonim": herë të tjera në vend të fjalisë së parë, ata ripropozonin mesazhin e tyre në një formë negative, ky është rasti i pasazhit tonë ungjillor sot.
Jezusi e ka përdorur tashmë këtë mënyrë për të komunikuar mesazhin, për shembull kur flet për shtëpinë e ndërtuar mbi shkëmb që nuk shembet edhe nëse vijnë lumenjtë, atëherë ai thotë: "Por nëse e ndërton shtëpinë në rërë…
Kjo pjesë e dytë nuk i shton asgjë të re mesazhit, shërben vetëm për ta bërë atë të dallohet më mirë. Pra, çfarë dëshiron të nxjerrë në pah Jezusi duke përsëritur në formë negative atë që është thënë tashmë?
Na bëri të dëgjojmë listën e veprave të dashurisë për të tretën herë.
Çfarë ndodh me ata që nuk i praktikojnë ato?
Ai që sillet si cjap nuk i intereson nevojtari, i thjeshtë... nuk i ngjan qengjit, Birit të njeriut, s'ka lidhje me atë që e bëri jetën dhuratë dashurie, nuk është një njeri!
Ky kusht shprehet me një folje: "është i mallkuar".
Mallkimi, në Bibël, do të thotë të deklarosh se njeriu është larguar nga jeta, ka zgjedhur vdekjen; vërejmë, megjithatë, se nuk është Ati që mallkon, fillimisht Jezusi tha: “Eja, o i bekuar nga Ati im”, por këtu nuk është thënë se ai mallkon, jo!
Janë ata njerëz që nuk praktikojnë veprat e dashurisë që mallkojnë veten, që janë distancuar nga njeriu i suksesshëm... dhe cili është fati i tyre?
Zjarri i përjetshëm i përgatitur për djallin dhe engjëjt e tij.
Këtu jemi përballë një kërcënimi dhe një lajmi të mirë, Ungjillit!
Le të fillojmë të sqarojmë imazhet mbresëlënëse të përdorura nga Jezusi.
Nuk i ka shpikur ai, janë ato që kanë përdorur të gjithë predikuesit e kohës: literatura apokaliptike është e mbushur me këto imazhe dhe le të kemi parasysh se janë imazhe, nuk janë informacione.
Të mos ngatërrojmë përmbajtjen, që është mesazhi, me mbulesën që e rrethon, që janë imazhet.
Ku janë të bollshme këto imazhe?
Në një libër shumë të famshëm në kohën e Jezusit: u fillua të shkruhej dy shekuj më pare dhe titull i tij është: "Libri i Enokut": flet për të ligjtë që hidhen në Geènna, në luginën e thellë ku një furrë e zjarrtë e përjetshme i djeg dhe zjarri i kësaj furre u përgatit për Azazelin, kreun e demonëve, dhe për ushtrinë e të gjithë engjëjve të tij.
U imagjinua se Zoti kishte engjëjt e tij të mirë, por edhe Azazeli kishte ushtrinë e tij dhe, në apokaliptikën hebraike, engjëjt e mirë, ushtria e Zotit, nuk qëndron joaktive: në Librin e Enokut thuhet se këta engjëj përgatisnin zinxhirët për të lidhur Satanin. Atëherë janë Michael, Gabriel, Raphael dhe Phanuel që lidhin shpirtrat aleatë të Satanait dhe i hedhin në furrën e zjarrtë.
Si lindi ky imazh i luginës së Gehenës ku digjet një zjarr i përjetshëm?
Le të kemi parasysh se Jezusi flet pikërisht për Gehenën me këtë imazh që Ai mori nga Libri i Enokut, i cili ishte një imazh aktual midis predikuesve. Jezusi nuk flet kurrë për ferr: ky term nuk ndodh në Ungjijtë! Ai flet për këtë luginë të mallkuar që është ajo që ndodh në jug të qytetit të Jeruzalemit, në bashkimin me Kedër.
Në atë vend gjendet manastiri i Shën Onofrios, pikërisht atje ku ishte Toffekti, vendi i mallkuar sepse aty ishin ofruar flijime njerëzore për zotin Moloch, pra një vend i mallkuar nga profetët dhe më pas, ai ishte deponia e plehrave të qytetit: një zjarr i përhershëm digjej aty, sepse aty mbërrinin të gjitha mbeturinat e qytgetit dhe aty pastaj ishin edhe varret, dhe në ato shpella u strehuan edhe lebrozët... pra ishte një vend i papastër. Sipas traditës, pikërisht aty ku është manastiri i Shën Onofrios, sipas një tradite ndodhet edhe vendi ku u var Juda.
Kjo luginë është bërë imazhi i vendit ku gjuheshin ata që bënin gabime në jetë dhe i mundonte zjarri.
Ka pasur mendime të ndryshme se sa do të zgjasin këto mundime: në fenë persiane të ligjtë thjesht konsumoheshin nga zjarri, ndërsa aspekti ndëshkues ishte tipik për tregimet apokaliptike të hebrenjve.
Por sa zgjati ky dënim?
"Rabbi Akibba i madh" tha se zgjati 12 muaj, ndërsa "Rabbi Hyohan Ambenur" tha se zgjati vetëm nga Pashkët deri në Rrëshajë.
Nëse nuk mbajmë parasysh se Jezusi po përdor imazhe të njohura për të gjithë dhe se ai nuk po jep informacion, rrezikojmë ta interpretojmë tekstin e Ungjillit në mënyrë blasfemike dhe t'ia atribuojmë drejtësinë e xhelatit Zotit, por kjo është drejtësia jonë, jo e tij. Imazhet janë padyshim të forta, ka një kërcënim: "Kujdes që pjesa e jetës në të cilën nuk keni ndërtuar dashurinë të përfundojë në mbeturinat e Geènna-s, të digjet, të mos mbetet asgjë prej saj dhe do të ishte dramatike të duhet ta verifikosh në fund të jetës tënde, e cila ndoshta, në pjesën më të madhe, nuk u jetua si burrë sepse nuk e doje".
Në këtë pikë pyetja: a po i dënon Jezusi këta njerëz të pakënaqur apo po dënon zgjedhjet e gabuara të jetës që ata kanë bërë?
Jezusi na mësoi se Ati në qiell e urren të keqen, askush nuk e urren mëkatin si Ai sepse shpërfytyron fytyrat e fëmijëve të tij që nuk i ngjajnë më Atij, sepse Ai është dashuri, por Ati në qiell e do dhe do ta dojë gjithmonë pa kushte mëkatarin sepse ai është fëmija i tij që fatkeqësisht ka bërë zgjedhje të pakënaqur
Le të kemi parasysh se askush nuk bën vetëm të keqen, askush nuk është gjithmonë dhe vetëm dhi, të gjithë duan shumë apo pak, ata janë qengja dhe kjo pjesë e jetës së qengjit do të përfundojë edhe në Gehena?
Nëse njerëzit përfundojnë në Gehena, nuk ka dyshim se hyjnorja brenda tyre do të përfundojë gjithashtu në zjarr, por do të ishte çmenduri të mendojmë kështu!
Njerëzit nuk përfundojnë në zjarrin e Gehenës, çdo gjë dhe vetëm e keqja e pranishme në çdo njeri mbaron, por ajo që do të mbetet nga çdo njeri është ajo që është fryti i Shpirtit të Krishtit.
Le të dëgjojmë tani kundërshtimin e atyre që janë në të majtë dhe përgjigjen e dhënë nga Biri i Njeriut:
“44 Atëherë edhe ata do t’i përgjigjen: ‘Zotëri, kur të pamë të uritur, a të etshëm, a shtegtar, a të zhveshur, apo të sëmurë, në burg e nuk t’u gjetëm në nevojë?’ 45 E ai do t’u përgjigjet: ‘Për të vërtetë po ju them: çkado s’bëtë për njërin prej këtyre më të vegjëlve, nuk e bëtë për mua’. 46 Këta do të shkojnë në mundim të përjetshëm, kurse të drejtët në jetën e pasosur” (v.44-46).
Ata të majtë duken të habitur, të shqetësuar nga bindja, duket sikur nuk e prisnin.
Pyetja e tyre i ofroi Jezusit mundësinë për të na bërë të dëgjojmë për të katërtën herë listën e veprave që duheshin bërë nëse duam t'i ngjajmë birit të njeriut.
Kjo surprizë e njerëzve që janë në të majtë është një ftesë për të reflektuar sepse mund të jetë surpriza e shumë besimtarëve që janë skrupulozë në respektimin e praktikave të devotshme, por ndoshta ata kanë harruar se ajo që e bën të ngjashëm me Mjeshtrin janë veprat e dashurisë dhe për këtë e përsëriti katër herë. Krahasuar me të gjitha listat e veprave të mëshirës që ishin të njohura në të gjithë Lindjen e Mesme të lashtë, ka diçka absolutisht të re në buzët e Jezusit që thotë se i konsideron këta njerëz nevojtarë vëllezër të tij dhe shton se ajo që u bëhet atyre, është i bëre Atij, “më bëre mua”, Birit të Zotit.
Çfarë do të thotë kjo fjali?
Le të përpiqemi të zgjidhim një keqkuptim që del nga disa fraza që dëgjojmë të përsëriten: "Ai person vërtet nuk më pëlqen mua, në fakt të gjithë nuk e duan atë, por unë e dua atë sepse shoh Jezusin në të dhe e dua Jezusin në të, nuk e dua atë sepse është fatkeq, por unë e dua Jezusin në të; ose e dua për hir të Zotit!”.
Nëse dikush më do për dashurinë e Zotit, unë vërtet nuk e dua atë; por nëse ai më do sepse Zoti më ka bërë të kuptoj që unë jam i dashur, atëherë e mirëpres dashurinë e tij. Jezusi na bëri të kuptojmë se çdo njeri është jashtëzakonisht i dashur, sepse në të është Biri i Hyjit, kjo është arsyeja pse Jezusi, i vetmi, e futi të burgosurin në listën e tij të nevojtarëve.
I burgosuri është i ndryshëm nga të gjithë njerëzit e tjerë në nevojë sepse të tjerët janë pa faj, i burgosuri nga ana tjetër është përgjegjës për gjendjen e tij sepse është dikush që ka kryer krime.
Jezusi thotë: dinjiteti i Birit të Zotit është i pranishëm tek ai dhe kur njeh tek ai birin e Zotit, e vë veten në shërbim të tij, e do atë, e do këtë person që ka nevojë për dashuri, mirëkuptim, vlerësim.
Biri hyjnor nuk mund të anulohet as nga mëkati më i madh!
Perfundimi:
"Këta do të shkojnë në dënimin e përjetshëm dhe të drejtët në jetën e përjetshme". Është e vetmja herë në Ungjij që shfaqet ky term “torturë”, siç përkthehet.
Nëse shikojmë tekstin origjinal grek, shfaqet termi "kolazis" që nuk do të thotë torture: kuptimi i parë që ka kolazis në greqisht është krasitja, vjen nga folja "kolazo" që do të thotë pastrim... çfarë tha Jezusi kur ai foli për hardhinë, degët, një hardhi që krasitet me degë të thata dhe më pas këto degë hidhen në zjarr për pastrim.
Krasitja është e dhimbshme, le ta quajmë edhe purgator nëse duam të përdorim gjuhën tradicionale.
Krasitja është e dhimbshme sepse përballë Birit të Njeriut, në fund të jetës, të gjithë do të kalojmë krasitjen e degëve të thata të jetës sonë, kur nuk i kemi shërbyer vëllait nevojtar, ato janë momente të jetës sonë që nuk kanë prodhuar dashuri, kanë mbetur të thata, lëngu i Shpirtit të Krishtit nuk ka kaluar nëpër këto degë, këto degë do të hidhen në zjarr dhe asgjë nuk do të mbetet prej tyre, është ajo pjesë e jetës sonë që anulohet; krasitja me siguri nuk do të jetë në gjendje të prekë identitetin e Birit të Perëndisë të pranishëm në çdo njeri dhe kur biri i njeriut, siç thotë Pali duke iu shkruar korintasve, "ta dorëzojë mbretërinë në duart e Atit" sigurisht që asnjë prej atyre djemve nuk do të mungojë, përndryshe festa nuk do të mund të fillojë.
Ky është Ungjilli, ky është lajmi i mirë!

[ninoenina]

F. A.: E DIELA E PARË E ARDHJES VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË


E DIELA E PARË E ARDHJES VITI B


MË 3 – 12 – 2023



UNGJILLI: Mk. 13, 33-37.

32 “Sa për atë ditë e për atë orë, s’di askush, as engjëjt në qiell, as Biri, por vetëm Ati. 33 Rrini me kujdes! Rrini zgjuar, sepse nuk e dini kur do të vijë ai çast.
34 Me të do të ndodhë, si me atë njeri që, duke u nisur për rrugë, e la shtëpinë e vet dhe ua la nën kujdes shërbëtorëve: secilit ia caktoi punën e vet e derëtarit i urdhëroi të rrinte zgjuar.
35 Prandaj: rrini zgjuar, sepse nuk e dini kur do të vijë i zoti i shtëpisë: në mbrëmje a në mesnatë, kur këndojnë gjelat apo në mëngjes ‑ 36 që, nëse vjen papritmas, të mos ju gjejë fjetur.
37 Çka po ju them juve, ua them të gjithëve: rrini zgjuar!”



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NETËT QË PËRJETOJMË NË BRENDËSINË E SHPIRTIT TONË.


Sot fillojmë kohën e Ardhjes. Disa herë përdoret fjala “Advent”. Në gjuhën latine fjala “Adventus”, tregonte ardhjen e një zyrtari ose vizitën e një mbreti ose e perandorit në një provincë.

Ne përdorim të njëjtin term për t'iu referuar ardhjes që shënoi historinë e botës sonë, ardhjes së Birit të Hyjit që u bë një prej nesh.
Prandaj, në këto katër javë të përgatitjes për Krishtlindje, sigurisht që do ta kthejmë shikimin nga e kaluara: do të kujtojmë lindjen e Jezusit të Nazaretit, por më pas vështrimi ynë do të përqendrohet në të tashmen dhe do të pyesim veten se çfarë do të thotë kjo ardhje sot, kë ose çfarë do të presim sot.
Me siguri mund të themi se i gjithë realiteti i botës sonë dhe i jetës sonë personale janë shënuar nga kjo ardhje; edhe zemra e shenjtit më të madh ka qoshe të errëta që ende nuk janë vizituar plotësisht nga drita e Ungjillit. Vërtet ndihet nevoja e ardhjes së Jezusit në zemrën e secilit prej nesh dhe në botën mbarë.
Unë besoj se të gjithë njerëzit presin ardhjen e diçkaje, një ndryshim; kultura që është e përhapur në botën tonë na edukon me pritshmëri të caktuara: në fakt ajo lartëson pasurinë, fuqinë, idhuj të ndyshëm, kërkimin e kënaqësisë dhe nuk na orienton drejt gjërave shpirtërore të cilat janë deri diku në sferën personale.
Bota sot pret gjithashtu një ardhje, atë të shkencës dhe teknologjisë, sepse nga shkenca dhe teknologjia presim përgjigjen për nevojat konkrete të jetës, të cilat janë ato që interesojnë dhe kanë rëndësi.
Edhe ne të krishterët e presim këtë ardhje, por nuk idhullojmë shkencën dhe teknologjinë, sepse nuk janë ato që do t'u përgjigjen pyetjeve për kuptimin përfundimtar të ekzistencës sonë dhe nuk u takon atyre të vendosin për zgjedhjet morale.
Ka pyetje dhe shqetësime të cilave vetëm Ungjilli mund t'u përgjigjet.
Pra, këtu është pritja jonë!
Hapi i parë për t'u përgatitur për ardhjen e Zotit, për ta lënë atë të hyjë në botën tonë dhe në jetën tonë, është të ndërgjegjësohemi për errësirën që na mbështjell dhe nevojën që kemi për të lejuar dritën e Krishtit dhe Ungjillin e tij të hyjë.
Do të përpiqem të përmend disa nga këto netë. Po flas për natën, sepse në Ungjillin e sotëm, Jezusi do të na flasë për ardhjen e tij gjatë natës dhe nevojën për të qëndruar zgjuar, për të mbajtur zgjuar, sepse pikërisht në këto netë Ai dëshiron të hyjë për të na bërë të lumtur.
Do të përpiqem të përmend disa prej tyre, por secili prej nesh më pas do të reflektojë mbi përvojën e natës që ka në jetën e tij personale.
Le të mendojmë për natën e trishtë të atyre që janë të shqetësuar sepse bëjnë një jetë të rrëmujshme të përbërë nga compromise: ata nuk mund të jenë të lumtur... presin një ardhje që ua ndryshon jetën, që ndriçon atë natë;
nata e atyre që e kërkojnë gëzimin në shthurje, në lartësi dhe më pas e gjejnë veten gjithnjë e më të pakënaqur;
nata e atyre që kanë bërë gabime dhe janë bllokuar nga pendimi, nuk përjetojnë më gëzim, kanë nevojë për dritën e Krishtit që të vijë;
nata e atyre që janë skllevër të urrejtjes, të pakënaqësive që nuk u japin atyre qetësi, por nga të cilat ata nuk mund të çlirohen;
nata e atyre që bëjnë jetë të dyfishtë dhe janë skllevër të shantazhit, që nuk jetojnë;
nata e atyre që ndihen të tradhtuar në dashuritë e tyre;
nata e vetmisë së atyre që ndihen të harruar në vitet në të cilat jeta e tyre është në rënie;
nata e atyre që nuk gjejnë më kuptim, një arsye për të vazhduar jetën;
nata e dhimbjes;
nata më e errët nga të gjitha... ajo e varrit.
Ata që janë të rrethuar nga errësira e këtyre netëve nuk duhet të presin ardhjen e shkencës dhe teknologjisë, nuk janë drogat psikotrope ato që i ndriçojnë këto netë…Ka nevojë të presin dhe të përgatiten që drita e Krishtit të vijë për t'i ndriçuar, por ato nuk janë vetëm netët e historisë sonë personale... është ajo e botës që ne e dimë se është e rrethuar nga errësira e dendur dhe luftërat, nga dhuna dhe padrejtësitë dhe në këto netë dëgjojmë britmat e të varfërve, britmat e të sëmurëve, të atyre që vuajnë dhunën.
Ka edhe një natë tjetër që na shqetëson kaq shumë, është nata që mbështjell edhe Kishën, komunitetin tonë të krishterë, ku ka mospërputhje me Ungjillin që predikohet, nata e skandaleve që shqetësojnë ndërgjegjen e besimtarëve dhe u ofrojnë antiklerikalëve një arsye për të justifikuar zgjedhjet e tyre, madje edhe inatet e tyre: atëherë janë edhe përçarjet brenda komunitetit... sa netë përjetojmë!
Epo, ata që janë ndërgjegjësuar për këto netë presin një ardhje dhe më pas ngrenë një lutje të përzemërt Zotit: e gjejmë në “Zbulesën”, janë fjalët e fundit të këtij libri:
“Amen! Eja, o Zot, Jezus! Hiri i Jezusit Zot qoftë me të gjithë!” (Zb. 22,20-21).
Eja Zoti Jezus, eja me Fjalën tënde, me Ungjillin tënd për të ndriçuar këtë botë tonën dhe këtë jetë timen”.
Ungjilli që na propozohet sot është pjesa e fundit e një fjalimi të gjatë që bën Jezusi, një fjalim i vështirë sepse përdor një gjuhë apokaliptike.
Jezusi është në malin e Ullinjve me katër nga dishepujt e tij, të parët të cilët i quajti Pjetrin, Andrean, Jakobin dhe Gjonin... ata po soditin tempullin dhe Jezusi shpall shkatërrimin e këtij Tempulli:
“A po i sheh këto godina madhështore? Nuk do të mbesë as gur mbi gur pa u rrëzuar!” (Mk.13,2).
Prandaj, konteksti i pasazhit ungjillor që do të dëgjojmë sot është ai i errësirës që mbështjell popullin e Izraelit që ka refuzuar dritën e Krishtit dhe po shkon drejt shkatërrimit të vetvetes.
Jeruzalemi nuk e shikoi, nuk dinte të priste ardhjen e Zotit dhe nuk e mirëpriti shpëtimin e tij. Në këtë kontekst të netëve, Jezusi kujton nevojën për të qëndruar vigjilent, për të kapur momentin në të cilin ai vjen me dritën e tij.
Le të dëgjojmë rekomandimin që ai na jep:
" Rrini me kujdes! Rrini zgjuar, sepse nuk e dini kur do të vijë ai çast!” (v. 33) Kini kujdes, shikoni, sepse nuk e dini kur është koha.
Përgjatë pjesës ungjillore që do të dëgjojmë sot, kumbon një thirrje këmbëngulëse, pothuajse obsesive nga Jezusi: "Ruhuni, rrini zgjuar, mbani sytë hapur!"
Ne e dimë se në momente të caktuara qepallat tona mbyllen dhe ne vërtet luftojmë që të mos na zërë gjumi dhe ajo që ndodh në fushën fizike ndodh edhe në fushën shpirtërore.
Jezusi është shumë i shqetësuar sepse ka rreziqe për të shmangur dhe mundësi që nuk duhen humbur, sepse ato nuk do të kthehen më për ne.
Lidhur me rreziqet, Jezusi i paralajmëroi dishepujt e tij, tha ai:
“Dëgjoni: ruajuni prej tharmit të farisenjve e prej tharmit të Herodit!” (Mk. 8, 15)
Mbani sytë hapur, ruajuni nga majaja e farisenjve dhe nga majaja e Herodit!”

Çfarë ishte kjo maja?
Majaja tregon diçka të papastër, Jezusi është i shqetësuar se papastërtitë mund të hyjnë në mesazhin e tij dhe ta prishin atë.
Majaja e farisenjve ishte imazhi i Zotit ligjvënës dhe gjykatës: nëse ky imazh farise i Zotit hyn, ndot zbulimin e fytyrës së Zotit që na është dhënë nga Jezusi.
Majaja e Herodit kishte të bënte me jetën morale, epshin për pushtet, shthurjen: kjo nuk duhet të hyjë në jetën e dishepullit të Krishtit.
Lidhur me këto rreziqe, ai përmendi gjithashtu, në fillim të kapitullit nga i cili është marrë pasazhi për të cilin po meditojmë sot, Jezusi tha:
“Vëriani mendjen të mos ju gënjejë kush! Sepse do të vijnë shumë njerëz në emrin tim e do t’ju thonë: ‘Unë jam!’ dhe do të gënjejnë shumëkënd” (Mk. 13, 5-6).
Ai e kishte fjalën për ata mesia të rremë që paraqiten si modele të jetës së suksesshme, por të suksesshme sipas lumturive të kësaj bote dhe jo të tijat.
Jezusi thotë: “Jini vigjilentë, mos lejoni që të josheni nga këta yje që admirohen nga të gjithë, ata janë yje që durojnë një moment”.
Nëse nuk rri zgjuar, nëse të zë gjumi, je në telash!
Kur fle, nuk është se nuk bën asgjë, ëndërron dhe humb kontrollin, kontaktin me realitetin dhe kur zgjohesh mund të jetë vonë, jeta iku, loja mbaroi... rrini zgjuar!
Në fragmentin tonë, rekomandimi i sinqertë për vigjilencë nuk ka të bëjë megjithatë me një rrezik të afërt si ai i tharmit të farisenjve, nga i cili duhet të ruhemi: ky është një moment i favorshëm, një mundësi që nuk duhet humbur.
Në fakt, termi që përdor Jezusi është "momenti" që ju ndodh, rrini zgjuar!
Termi grek i përdorur nga Ungjilltari është "kairos"!
Cili ishte kuptimi i fjalës "kairos"?
Ai ishte një zot grek që karakterizohej nga fakti që kishte vetëm një tufë flokësh në ballë, ishte perëndia që duhej kapur, tregon pikërisht mundësinë që nuk duhet humbur.
Në hyrje të stadiumit në Olimpia kishte një altar për “zotin Kairos”, sepse para garës, atletët shkonin atje për t'i ofruar një sakrificë sepse donin të shfrytëzonin mundësinë e jetës së tyre: një fitore në Olimpia që do të thoshte lavdi e përjetshme.
Çfarë momenti të favorshëm po i referohet Jezusi? Një moment që nuk duhet të humbet? "Kujdes, mos e humb!"
Këtë na e thotë me alegori dhe do të duhet të kemi kujdes se nuk është shëmbëlltyrë; në alegori çdo personazh, çdo detaj ka kuptimin e tij, ne e dimë.
Është si një njeri, i cili është larguar pasi ka lënë shtëpinë e tij dhe i ka dhënë autoritetin e tij shërbëtorëve të tij, secili me detyrën e tij, dhe ka urdhëruar derëtarin të rrijë zgjuar.
Kush janë personazhet e alegorisë?
Njeriu që iku, është qartë Jezusi, por të kemi kujdes, ai nuk u largua duke na lënë ne vetëm këtu, pastaj do të kthehet kushedi kur...! Le të mendojmë pak për këtë folje: “Kthehet”.
Ai, Jezusi, është me ne, ai ka ndryshuar vetëm mënyrën e të qenit i pranishëm; përpara, kur t'u nënshtrohej kufijve të gjendjes sonë njerëzore, kur ishte në Kafarnaum nuk mundte të ishte në Nazaret, bilokimi ishte i pamundur edhe për Të; nëse ishte i sëmurë ose i lodhur, nuk mundte të ishte në sinagogë duke predikuar... Këta janë kufijtë e gjendjes sonë njerëzore. Dhe tani këto nuk ekzistojnë më për Të, sepse Ai ka hyrë në lavdinë e Atit. Të kemi kujdes, Ai tha qartë:
“Unë jam me ju çdo ditë, deri në fund të botës”, ndaj të mos presim kthimin e tij, ai është me ne, por ende nuk ka hyrë plotësisht në jetën tonë dhe nuk duhet të humbasim rastin, kur na shfaqet, në Ungjillin e tij dhe në dritën e tij.
Shtëpia që Ai la dukshëm, materialisht, është bashkësia e dishepujve me të cilët Ai jetoi!
Shërbëtorët të cilëve ua la detyrën për të kryer punën e tij - sa bukur! – jemi ne ata që i jemi bashkuar propozimit të tij për jetë dhe që kemi rënë dakord të vihemi në dispozicion të projektit të tij të një bote të re të mbretërisë së Perëndisë.
Secilit prej nesh i është besuar një detyrë për ta kryer në përputhje me aftësitë e tij, por ne jemi shërbëtorë, domethënë kemi vënë të gjitha përpjekjet tona për të krijuar këtë botë të re.
Nëse dikush beson vërtet në kauzën e mbretërisë së Perëndisë, të Ungjillit, duhet të kuptohet se Jezusi nuk është i kënaqur me një anëtarësim vetëm personal dhe intim… Ai përfshihet në jetën e komunitetit dhe vihet në dispozicion për të dhënë kontributin e tij në çështjen e mbretërisë së Perëndisë, të Ungjillit!
Portieri... një rekomandim tjetër i bëhet direkt portierit: ai duhet të jetë vigjilent.
Ne e dimë se portierët mund të lejojnë të hapur ose të mbyllur derën për këdo që nuk e paraqet veten si një person të respektuar ose jo.
Portieri është ndërgjegjja e të gjithëve që duhet të jenë vigjilentë sepse do të jenë të shumtë ata që do të paraqiten si dikush që dëshiron të të bëjë favore, të të bëjë propozime magjepsëse, por nëse ky portier i lejon vetes të marrë ryshfet... mbaroi!
Ai duhet të jetë në gjendje të dallojë shumë mirë kush është Ai që vjen, që dëshiron të hyjë në jetën tënde, ose kush janë ata që kanë qëllime të keqija, që janë hajdutë dhe banditë.
E dimë se sa propozime bëhen sot nga njerëz që paraqiten vetë si shpëtimtarë: "kujdes", thotë Jezusi, sepse portieri e ka të lehtë të lërë veten të joshet dhe të mos dallojë më kur do të vijë bariu apo kur do të vijnë banditët.
Tani, ne duhet të shikojmë sepse mjeshtri vjen në një moment të papritur.
Ja, ky është “kairos”, mundësia, një mundësi që nuk duhet humbur.
Le të dëgjojmë:
“33 Rrini me kujdes! Rrini zgjuar, sepse nuk e dini kur do të vijë ai çast. 34 Me të do të ndodhë, si me atë njeri që, duke u nisur për rrugë, e la shtëpinë e vet dhe ua la nën kujdes shërbëtorëve: secilit ia caktoi punën e vet e derëtarit i urdhëroi të rrinte zgjuar. 35 Prandaj: rrini zgjuar, sepse nuk e dini kur do të vijë i zoti i shtëpisë: në mbrëmje a në mesnatë, kur këndojnë gjelat apo në mëngjes ‑ 36 që, nëse vjen papritmas, të mos ju gjejë fjetur”.
Prandaj rrini zgjuar, nuk e dini kur vjen i zoti i shtëpisë, në mbrëmje a në mesnatë, në këndim gjeli a në mëngjes. Sigurohuni që kur ai të arrijë papritur, të mos ju gjejë në gjumë. Atë që të them ty, ua them të gjithëve, kujdes!
E kemi dëgjuar shpesh shprehjen “Zoti Jezus ka shkuar, por një ditë do të kthehet”: le ta harrojmë e ta shmangim këtë shprehje sepse është e pasaktë, edhe në përkthimin e tekstit tonë thuhet:
"Prandaj rrini zgjuar, sepse nuk e dini kur do të kthehet i zoti i shtëpisë".
Në Besëlidhjen e Re folja “epanerkomai” “të kthehem” nuk përdoret kurrë, duke iu referuar Jezusit; përdoret gjithmonë folja “herketai” “Vjen”: Jezusi nuk kthehet dot se nuk iku kurrë!
Ai u nis nga gjendja jonë, këtu në këtë botë, por vazhdon të jetë i pranishëm si i Ngjalluri.
Ky gabim në përkthim është shumë serioz sepse më pas shkaktoi interpretimin tradicional që thotë se Zoti vjen në fund të jetës sonë për të kërkuar llogari për atë që kemi bërë; mund të vijë edhe papritur dhe nëse nuk jemi të përgatitur mund të përballemi me një dënim shumë të rëndë.
I interpretuar në këtë mënyrë, rekomandimi që Jezusi na jep për të qenë vigjilentë, na trishton dhe na hidhëron, nuk na jep gëzim, sigurisht nuk është mënyra më e mirë për t'u përgatitur për gëzimin e Krishtlindjes.
Jezusi po flet për momentin e tanishëm, kur vjen për të na ndriçuar netët, për të na sjellë gëzim. Kur je distancuar nga Zoti, nuk je i lumtur, je i trishtuar; mëkati do të të sjellë kënaqësi, sigurisht nuk do të sjellë gëzim...në fakt një ditë ke dëgjuar Fjalën e Ungjillit që të ka kujtuar se Ati në qiej është për ty, që ai të do çmendurisht ashtu siç je.
Çfarë të thotë portieri?
Hape derën e zemrës sate sepse është Ai që të flet, është Ai që dëshiron të hyjë në natën e jetës tënde të krijuar nga mëkati. Ai dëshiron të të sjellë gëzim dhe paqe; dhe nëse ke humbur mendjen për paratë, që ke grumbulluar ndoshta pa shumë skrupuj dhe që deshiron edhe ti shtosh, atëherë degjoje zerin e vellait nevojtar që të kërkon ndihmë... ky eshte zëri i Zotit, është Ai që dëshiron të të çlirojë, që dëshiron të të shpëtojë jetën nga lidhja me pasuritë.
Lëre të hyjë në natën e zemrës tënde tani, jo në fund të jetës tënde kur gjithsesi do t'ju konfiskohen të gjitha mallrat në doganë; tani ato mallra duhet të përdoren për të ndërtuar dashurinë, për të ndihmuar vëllain tënd.
Kur zemra të mërzitet nga pasioni dhe një vëlla të afrohet dhe të thotë me dashuri: “Mos e prish familjen tënde”, ai është një engjëll i Zotit, ai është Krishti që po flet me ty nëpërmjet vëllait: është ai, Jezusi, që dëshiron të hyjë në natën e ngatërrimit të ndjenjave të tua, për të shpëtuar familjen tënde. Portieri të thotë: “Lëre të hyjë, është momenti që nuk duhet ta humbasësh, përndryshe do të prishësh jetën”.
Apo kur je në zi dhe ndoshta sepse ke humbur atë që profeti Ezekiel e quan me një imazh të mahnitshëm "gëzimin e syve, nusen tënde" ... me të vërtetë, je duke kaluar nata më e errët e jetës tënde: nëse të afrohet një vëlla besimi dhe nuk të përsërit të njëjtën frazë të vjetër “guxim, jeta vazhdon”, por nëse ai do të thotë: “Hapi sytë në dritën e Pashkëve, “gëzimin e syve” do ta ndjesh gjithmonë pranë teje, së bashku me Krishtin e ringjallur”...Ky është një rast tjetër kur Jezusi dëshiron të hyjë në natën e errët të zemrës sate.
Kjo është arsyeja pse Jezusi këmbëngul në nevojën për të qëndruar zgjuar për të kapur këto momente në të cilat Ai vjen në jetën tonë dhe, ne ta vërejmë këtë, Ai vjen kur është errësirë: në fakt Jezusi fokusohet në katër ndarjet e natës e njohura nga bota Greko-romake; mund të arrijë në mbrëmje, në mesnatë, kur gjeli këndon, në mëngjes dhe për këtë bëni që, kur të mbërrijë, të mos ju gjejë në gjumë dhe të mos e takoni, e të humbni rastin.
Prandaj, mund të ndodhë që kjo pritje të zgjatet dhe, më pas, rreziku për të mbyllur sytë, për të rënë në gjumë, për t'u kapur të papërgatitur është më i madh.
Në këtë konsiston rëndësia e portierit, është ai që duhet të jetë zgjuar, ta njohë Zotin, ta njohë zërin e tij, ta dallojë atë midis shumë propozimeve devijuese.
Ndërgjegja duhet mbajtur vazhdimisht zgjuar, e vëmendshme sepse është e lehtë për këtë kujdestar të bjerë në gjumë, të lejojë veten të drogohet nga pijet dehëse të mendimit dominues, të moralit actual. Atëherë nëse portieri mbetet i shtangur, i trullosur, nuk kupton më asgjë, dhe nuk është në gjendje të njohë zërin e Zotit.
Rekomandimi më i ngutshëm i Jezusit është pikërisht për portierin: sepse rreziku që ai të bie në gjumë, në gjumë të arsyes, gjithmonë është actual, dhe para se të mbyllë fjalimin e tij, Jezusi rekomandon edhe një here:
"Çka po ju them juve, ua them të gjithëve: rrini zgjuar!” (v. 37).
Në numrin e të gjithëve jemi edhe ne, rekomandimi i përzemërt na është drejtuar edhe neve sot.