Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS DOMINI…VITI A.

MË 11-6-2023.

PSALMI: 147 (147 B)

12 Lavdëroje, Jeruzalem, Zotin,
Madhëroje, o Sion, Hyjin tend!
13 sepse i forcoi shulat e dyerve të tua,
i bekoi bijve të tu në ty!
14 Ai ua siguron kufijve të tu paqen,
Ai të ushqen më palcën e grurit.
15 Ai e dërgon fjalën e vet mbi tokë,
Lajmi I tij vrapon me shpejtësi. .
19 Ai ia zbulon fjalën e vet Jakobit
Drjtësitë e gjyqet të vet Izraelit.
20 Nuk bëri kështu me asnjë komb tjetër:
Asnjërit nuk ia zbuloi vendimet e veta.
Aleluja!

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NË GËZIMIN E KTHIMIT NGA MËRGIMI.

“Lavdëroje, Jeruzalem, Zotin,
Madhëroje, o Sion, Hyjin tend!” (v.12)
Ne duhet ta kuptojmë këtë paralelizëm: Sioni dhe Jeruzalemi janë e njëjta gjë. Dhe, për më tepër, kur flasim për Sionin ose Jeruzalemin, si këtu, në vend të qytetit, bëhet fjalë për banorët, domethënë për popullin e Izraelit, në fund të fundit.
I kthehem kësaj fjalie: “Lavdëroje Zotin, Jeruzalem!” Mund ta datojmë lehtësisht: jemi në kthim nga mërgimi në Babiloni, pra në fund të shekullit të gjashtë; ishte e nevojshme të rindërtohej qyteti dhe të shugurohej Tempulli. Pa ndihmën e Zotit asgjë nga këto nuk do të ishte e mundur:
"Ai i forcoi shulat e dyerve të tua”: ka forcuar hekurat e portave të Jeruzalemit.
Në psalmin e mëparshëm, Perëndia quhet "ndërtuesi i Jeruzalemit" dhe "mbledhësi i të shpërndarve të Izraelit" (Ps 147 A,2). Por nuk është vetëm puna e një arkitekti që ka bërë Zoti: ky kthim në vend është një rinovim i vërtetë i njerëzve, do të fillojë një jetë e re; një jetë në paqe dhe siguri:
“Ai ua siguron kufiveve të tua paqen,
Ai të ushqen me palcën e grurit” (v.14),
ai bën që paqja të mbretërojë në kufijtë tuaj dhe që të ngopesh me një bukë gruri. Në mërgim Populli hëngri bukën e lotit, bukën e hidhërimit; kthimi në vend është koha e bollëkut, koha e bukës së grurit që ngop.
Theksi i dytë shumë i fortë i këtij psalmi është vetëdija e mprehtë e privilegjit të përfaqësuar nga zgjedhja e Izraelit:
"19 Ai ia zbulon fjalën e vet Jakobit
Drjtësitë e gjyqet të vet Izraelit.
20 Nuk bëri kështu me asnjë komb tjetër:
Asnjërit nuk ia zbuloi vendimet e veta”.
Asnjë popull tjetër ai trajtoi në këtë mënyrë, askush tjetër nuk e dinte vullnetin e tij.
Ja çfarë thotë libri i Dt. 7, 6-8:
"6 Sepse ti je popull i kushtuar Zotit, Hyjit tënd; e njëmend, prej të gjithë popujve që janë përmbi tokë, Zoti, Hyji yt, ty të ka zgjedhur të jesh për të popull që veçanërisht i përket. 7 Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë: 8 Por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme dhe të shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë, prej dorës së faranit, mbretit të Egjiptit...
dhe në 10,15 lexojmë: “15 Megjithatë, Zoti u lidh ngushtë me etërit e tu, i deshi e, pas tyre, në mes të gjithë popujve, ju zgjodhi ju, d. m. th. pasardhësit e tyre, si vërtetohet edhe sot”. Është një zgjedhje e lirë dhe e pashpjegueshme e Perëndisë, një zgjedhje për të cilën nuk pushojmë së mrekulluari dhe falënderuari.
Këtu është një tjetër pasazh nga libri i Dt. 49,32-36:
"32 “Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë, shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe? A është dëgjuar një gjë e tillë? 33 A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë? 34 Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?! 35 Kjo t’u dëftua ty që ta dish se Zoti është vetë Hyji dhe se nuk ka tjetër përveç atij. 36 Prej qiellit bëri ta dëgjosh zërin e tij që të mësonte; përmbi tokë ta ka dëftuar zjarrin e vet të madh dhe i dëgjove fjalët e tija prej mesit të zjarrit”.



ZOTI ZBULON VETEN, VULLNETIN E VET, JEË LIGJIN…

Nga pikëpamja njerëzore, kjo zgjedhje nuk mund të shpjegohet; i vetmi shpjegim që gjeti Moisiu është ky:
“37 sepse i deshi etërit e tu dhe i zgjodhi për vete pasardhësit e tyre. Ai të nxori me fuqinë e vet prej Egjiptit dhe me një forcë të madhe” (Dt 4,37).
Pra, është thjesht një histori dashurie, nuk ka shpjegim tjetër. Dhe e gjithë Besëlidhja e Vjetër shpalos këtë histori dashurie shumë të habitshme midis një populli të vogël, shpesh jobesnik dhe Zotit të universit, i cili, megjithatë, nuk i braktis kurrë.
Nëse populli i zgjedhur është i lumtur dhe krenar për këtë zgjedhje të Perëndisë, ata e dinë se nuk ka asgjë për t'u krenuar atje: Moisiu u tha atyre:
"Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë”: 8 Por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme dhe të shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë, prej dorës së faranit, mbretit të Egjipti”(Dt. 7,7).
Fillimisht, në mendimin e Izraelit, vetëdija për të jetuar një Besëlidhje me Perëndinë e Sinait nuk përjashtoi që popujt e tjerë të kishin perënditë e tyre mbrojtëse. Izraeli nuk ishte ende monoteist: ishte "monoteist" (themi edhe "henoteist"), domethënë adhuronte vetëm një Zot, Perëndinë e Sinait, atë që çliroi nga Egjipti. Ai me të vërtetë u bë "monoteist" vetëm gjatë Mërgimit në Babiloni (në shekullin e gjashtë para erës sonë). Atëherë ishte një kërcim i ri në besim, zbulimi i universalizmit: nëse Zoti ishte i vetmi Zot, atëherë ai ishte edhe ai i të gjithë popujve.
Zgjedhja e Izraelit nuk u denoncua për të gjitha këto dhe ne gjejmë në penën e profetit Isaia fjali madhështore në këtë kuptim:
"8 E ti, o Izrael, shërbëtori im,
ti, o Jakob, që vetë të zgjodha,
fara e Abrahamit, mikut tim,
9 ti që të mora nga skaji i botës,
që të thirra prej viseve të largëta
e të thashë: “Ti je shërbëtori im;
unë të zgjodha e nuk të përbuza”.
10 Mos druaj se me ty jam,
mos u shmang se unë jam Hyji yt:
do të të bëj të fortë, unë do të të ndihmoj,
do të të përkrah me të djathtën e drejtësisë sime (Is. 41,8-10).
Ishte i njëjti Isaia që diti t'i bënte bashkëkohësve të kuptonin se zgjedhja e tyre tani e tutje mori një tjetër fytyrë, atë të një thirrjeje në shërbim të popujve të tjerë: të jesh me ta dëshmitar i Zotit. Ky është kuptimi, ndër të tjera, i katër teksteve të quajtura “Këngët e shërbëtorit”, nga ku më kujtohet kjo fjali:
““Tepër pak është të më jesh shërbëtor
për t’i rilindur fiset e Jakobit,
për t’i riatdhesuar Tepricat e Izraelit:
por të caktoj të jesh drita e popujve
që shëlbimi im të arrijë në skaj të tokës!” (Is.9,6).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS DOMINI VITI A.

MË 11-6-2023


UNGJILLI: Gj.6,51-58.


51 Unë jam buka e gjallë
që zbriti prej qiellit:
nëse ndokush ha këtë bukë,
do të jetojë për amshim.
E buka që unë do ta jap
është trupi im
‑ për jetën e botës.”
52 Atëherë judenjtë filluan të grinden me shoqi‑shoqin e thoshin:
“Si mundet ky të na japë trupin (e vet) për ushqim?”
53 Prandaj Jezusi u tha:
“Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
nëse nuk e hani trupin e Birit të njeriut
e nuk e pini gjakun e tij,
nuk keni jetë në vetvete!
54 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ka jetën e pasosur.
Unë atë do ta ringjall në ditën e fundit.
55 Sepse trupi im është ushqim i vërtetë
e gjaku im është pije e vërtetë.
56 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ai mbetet në mua
dhe unë në të.
57 Sikurse mua më dërgoi Ati i gjallë
dhe unë jetoj për Atin,
po ashtu edhe ai që më ha mua
do të jetojë për mua.
58 Kjo është buka që zbriti prej qiellit,
jo porsi ajo që hëngrën etërit
e vdiqën:
kush ushqehet me këtë bukë
do të jetojë në amshim”.


LECTIO DIVINA - MEDITIM- LUTJE.

KUSH USHQEHET ME TRUPIN TIM DHE PI GJAKUN TIM, AI MBETET NË MUA DHE UNËNË TË (Filipaj).

KUSH HA MISHIN TIM DHE PI GJAKUN TIM MBETET NË MUA E UNË NË TË.

Si rezultat i këtij fjalimi, shumë njerëz pushuan së ndjekuri Jezusin: ajo që ai po thoshte ishte e papranueshme; kështu ai u kthye nga të Dymbëdhjetët dhe i pyeti: “Dhe ju, a nuk doni të largoheni? Atëherë Pjetri u përgjigj: "Zot, te kush të shkojmë?" Ti ke fjalë të jetës së përjetshme”.
Ky është paradoksi i besimit: këto fjalë janë të pakuptueshme nga ana njerëzore dhe megjithatë na bëjnë të jetojmë. Ne duhet të ndjekim rrugën e Pjetrit: të jetojmë nga këto fjalë, le të na ushqejnë dhe na depërtojnë, pa pretenduar t'i shpjegojmë ato. Këtu tashmë ka një mësim të madh: nuk është në libra që ne duhet të kërkojmë një shpjegim të Eukaristisë; është më mirë të marrim pjesë në të, që Krishti të na tërheqë në misterin e tij të jetës.
Fjala që del më shpesh në këtë tekst është jeta: “Buka që do të jap është mishi im (domethënë jeta ime) e dhënë për jetën e botës”. Letra drejtuar Hebrenjve e thotë mirë: “Kur Krishti hyri në botë, tha: Ja, erdha të bëj vullnetin tënd”, dhe vullneti i Zotit, siç e dimë, është që bota të ketë jetë. Një jetë që është dhuratë: “Buka që do të jap”; gjithçka është një dhuratë. Isaia e kishte shpallur tashmë:
“1 O ju të gjithë që jeni të etshëm, ejani tek ujët,
le të vijnë gjithashtu edhe ata që s’kanë para!
Bleni drithë e hani;
ejani e bleni pa para e pa pagesë verë e qumësht!
2 Pse t’i shpenzoni paratë në atë që s’është bukë
dhe mëditjen tuaj në gjëra që nuk ngijnë?
Nëse më dëgjoni mua do të hani çka është e mirë,
e do të shijoni ushqime të shijshme!
3 Ma vini veshin e ejani tek unë,
më dëgjoni e shpirti juaj do të jetojë!
Me ju do të lidh Besëlidhje të përhershme,
po, do t’i ruaj të mirat e Davidit” (Is. 53,1-3). Ejani të gjithë ju që keni etje, ja ujë! Edhe nëse nuk keni para, ejani bleni dhe konsumoni, ejani të blini verë dhe qumësht pa para, pa paguar asgjë. Pse të shpenzoni paratë tuaja për atë që nuk ushqen, të lodhni veten për atë që nuk të kënaq? Më dëgjoni me kujdes dhe do të hani gjëra të mira, do të ushqeheni me mish të shijshëm! Degjo! Eja tek unë ! Dëgjo dhe do të jetosh.
Dhe ajo që na bën të jetojmë është dhurata e jetës së Krishtit, ajo që ne e quajmë sakrificën e tij; por nuk duhet të keqkuptojmë kuptimin e fjalës “sakrificë”. Gjatë gjithë historisë biblike, ne kemi qenë dëshmitarë të një transformimi, një shndërrimi real të nocionit të sakrificës; mund të dallohen disa etapa në këtë pedagogji që zgjati shekuj.
Në fillim të historisë biblike, populli hebre praktikoi, si shumë popuj të tjerë, sakrifica të përgjakshme të njerëzve dhe kafshëve. Në mënyrë spontane, për t'iu afruar Zotit, për të hyrë në bashkësi me Të (ky është kuptimi i fjalës "sakrificë" - "sacrum facere" - për të bërë diçka të shenjtë), edhe hebrenjtë të lashtë besuam se duhej të vrisnin. Në thelb, për të hyrë në botën e Zotit të jetës, ata i kthyen atij atë që i takon, jetën, kështu që vranë.

SAKRIFICAT, SHENJAT E BESËLIDHJES, PËR SAKRIFIKËN E VËRTETË.

Faza e parë e pedagogjisë biblike ishte ndalimi formal i sakrificës njerëzore; dhe kjo që nga takimi i parë mes Zotit dhe njerëzve që ai ka zgjedhur; meqë pikërisht Abrahamit iu bë ky ndalim:
“Engjëlli i tha: “Mos e ço dorën tënde mbi fëmijën tënd dhe mos i bëj farë dëmi!
Tani po e shoh se ia ke drojën Hyjit dhe për shkakun tim nuk e kurseve as djalin tënd të dëshirit” (Zn. 22,12).
Dhe që nga Abrahami, ky ndalim nuk është kundërshtuar kurrë; sa herë që është e nevojshme, profetët e kanë kujtuar atë, duke thënë se flijimet njerëzore janë të neveritshme në sytë e Zotit. Dhe tashmë, që nga koha e Abrahamit, Bibla hap horizonte të reja (me flijimin e Melkisedekut) duke i paraqitur si model flijimi Hyjit më të Lartit një ofertë të thjeshtë buke dhe verë (Zn. 14,18).
Megjithatë, njerëzit e popujve më të ndryshëm vazhduan të praktikonin sakrifica të përgjakshme për shekuj me radhë. Zoti është i durueshëm me ne; siç thotë Pjetri, "Një mijë vjet janë si një ditë për të" (2 P 3,8).
Hapin e dytë Moisiu ia bëri popullit të tij: ai mbajti ritet stërgjyshore, flijimet e kafshëve, por u dha atyre një kuptim të ri. Që tani e tutje, ajo që vlente ishte besëlidhja me Zotin çlirimtar.
Pastaj erdhi e gjithë pedagogjia e profetëve: për ta, gjëja më e rëndësishme, shumë më tepër se vetë oferta, është zemra e atij që ofron, një zemër që do. Dhe ata nuk kanë fjalë shumë të ashpra për ata që keqtrajtojnë vëllezërit e tyre dhe vijnë përpara Perëndisë me duart e tyre të ngarkuara me oferta:
" Kur i shtrini duart tuaja në lutje,
unë i largoj sytë e mi prej jush;
edhe nëse i shumoni lutjet tuaja,
unë nuk ju dëgjoj.
Duart tuaja pikojnë gjak.
Lahuni, pastrohuni,
Hiqeni fajësinë tuaj prej syve të mi,
pushoni të bëni keq!” (Is. 1,15-16).
“Duart e tua janë plot me gjak", thotë Isaia (duke nënkuptuar "gjaku i kafshëve të flijuara nuk e fsheh nga sytë e Perëndisë gjakun e vëllezërve të tu që ti i keqtrajton"). Dhe Ozea ka këtë frazë të mrekullueshme që vetë Jezusi e kujtoi: “Dua dashurinë e jo flinë, njohjen e Hyjit më se holokaustet” (Os 6,6).
Mikea e përmbledh bukur këtë mësim:
“T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri,
e çka Zoti kërkon prej teje:
s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë,
të duash mirësinë,
të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!”(Mi 6,8).
Faza e fundit e kësaj pedagogjie janë këngët e famshme të Shërbëtorit të Isaisë së Dytë: përmes këtyre katër teksteve zbulojmë se cila është sakrifica e vërtetë që pret Zoti prej nesh; të sakrifikosh (të bësh diçka të shenjtë), të hysh në bashkësi me Zotin e jetës, nuk do të thotë të vrasësh; është për t'i bërë të tjerët të jetojnë, domethënë për të vënë jetën tonë në shërbim të vëllezërve tanë. Besëlidhja e Re shpesh e paraqet Jezusin si këtë Shërbëtor të shpallur nga Isaia; jeta e tij është dhënë tërësisht për njerëzit. Ajo është sakrifica e përsosur siç është përpjekur Bibla të rrënjos te njerëzimi.
“Bukën që do të jap; është mishi im i dhënë që bota të ketë jetë”. Fjala "mish" këtu, në gojën e Jezusit është e barabartë me jetën: prandaj mund të lexojmë: "Jeta ime e dhënë që bota të ketë jetë". Dhe ne e kuptojmë se Jezusi aludon për mundimin e tij dhe për këtë mister. Dhe tani e tutje, në jetën e dhënë të Krishtit, ne mirëpresim vetë jetën e Hyjit:
"Sikurse mua më dërgoi Ati i gjallë
dhe unë jetoj për Atin,
po ashtu edhe ai që më ha mua
do të jetojë për mua” (v. 57).
Konvertimi i fundit që na mbetet për t’ u realizuar është të mos kërkojmë më të "bëjmë" të shenjtët, por të mirëpresim Jetën që na jep Zoti.

[ninoenina]

F.A. CORPUS DOMINI VITI A.

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS DOMINI VITI A

MË 11-6-2023.


UNGJILLI: Gv. 6,51-58.

51 Unë jam buka e gjallë
që zbriti prej qiellit:
nëse ndokush ha këtë bukë,
do të jetojë për amshim.
E buka që unë do ta jap
është trupi im
‑ për jetën e botës.”
52 Atëherë judenjtë filluan të grinden me shoqi‑shoqin e thoshin:
“Si mundet ky të na japë trupin (e vet) për ushqim?”
53 Prandaj Jezusi u tha:
“Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
nëse nuk e hani trupin e Birit të njeriut
e nuk e pini gjakun e tij,
nuk keni jetë në vetvete!
54 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ka jetën e pasosur.
Unë atë do ta ringjall në ditën e fundit.
55 Sepse trupi im është ushqim i vërtetë
e gjaku im është pije e vërtetë.
56 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ai mbetet në mua
dhe unë në të
57 Sikurse mua më dërgoi Ati i gjallë
dhe unë jetoj për Atin,
po ashtu edhe ai që më ha mua
do të jetojë për mua.
58 Kjo është buka që zbriti prej qiellit,
jo porsi ajo që hëngrën etërit
e vdiqën:
kush ushqehet me këtë bukë
do të jetojë në amshim”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ungjilltari Gjon i kushton 5 kapituj të librit të tij historisë së darkës së fundit dhe dikush habitet nga fakti që historia e institucionit të Eukaristisë nuk shfaqet në këta pesë kapituj.
Gjoni nuk e ndiente nevojën, sepse institucioni i Eukarisdtisë ishte treguar tashmë nga të tre ungjijtë sinoptikë të Mateut, Markut dhe Lukës dhe Pali e kishte treguar gjithashtu në letrën drejtuar korintasve.
Është një qëllim tjetër që Gjoni ka: ai dëshiron të ndriçojë komunitetet e tij të krishtera në fund të shekullit të parë për kuptimin e atij gjesti që ata bëjnë çdo javë, në ditën e Zotit, gjesti i thyerjes së bukës.
Ndoshta tashmë në bashkësitë e tij kishte filluar të bëhej një rit me të cilin jeta nuk korrespondonte dhe këtë sqarim ai e fut në dy momente të Ungjillit të tij.
Të gjithë e mbajmë mend shumë mirë një gjesht që Jezusi bëri, kur gjatë darkës së fundit, në vend të institucionit të Eukaristisë, ungjilltari na tregon gjestin e Jezusit për larjen e këmbëve dhe kuptimi është shumë i qartë.
Ungjilltari dëshiron t'ju thotë: kini kujdes që sakramenti i thyerjes së bukës dhe ngrënies së asaj buke të përkthehet në jetën konkrete të dashurisë, që është ajo e shërbimit ndaj vëllait. Nëse kjo nuk ndodh, riti juaj mund të bëhet hipokrit.

Pastaj ka një moment tjetër në të cilin Gjoni paraqet domethënien e Eukaristisë dhe është në kapitullin e gjashtë, kur, pasi ka rrëfyer shenjën e ndarjes së bukëve, ungjilltari paraqet një fjalim të gjatë të Jezusit, i cili arrin të shpjgojë qartë çfarë do të thotë ta përvetësosh atë bukë.
Ky ligjërim i gjatë që bën Jezusi, fillon me një sqarim, sepse dikush e kishte keqkuptuar shenjën e shumëfizimit të bukëve: dikush në fakt e kishte kuptuar se gjithçka që duhej të bëntge duke t'iu drejtuar Zotit, ishte që të kundronin Zotin sepse ai vetë do të kishte zgjidhur problemin e urisë së tyre me çudira dhe mrekulli. Një uri shumë konkrete, sepse shenja vërtet dëshiron të tregojë këtë: si të plotësohen nevojat e njeriut, nevojat shumë konkrete, nevojat e jetës…
Jezusi nuk na mëson se mjafton që të drejtohemi Zotit sepse ai të bëjë atë që duhet të bëjmë ne.
Gjesti, shenja e kryer nga Jezusi, nënkuptonte pikërisht këtë: e gjithë uria në botë, të gjitha nevojat e njeriut do të plotësohen sepse Zoti ka përgatitur një shtëpi të bukur për fëmijët e tij. Ato nevoja do të shuhen kur njerëzit të pranojnë logjikën e dashurisë, logjikën e ndarjes, kur t'ua dorëzojnë vëllezërve të gjitha të mirat që dikush ka në dispozicion dhe atëherë jo vetëm do të shuhet uria e të gjithëve, por do të ketë edhe atë që mbetet me bollëk.
Pastaj, pasi sqaroi këtë keqkuptim, Jezusi prezanton një bukë tjetër, jo më atë materiale që ushqen jetën e kësaj bote, por në fjalimin e tij ai fillon të flasë për një bukë që zbriti nga qielli për të dhënë një jetë tjetër.
Jeta biologjike nuk është gjithçka – kjo jetë mund të reduktohet në mbijetesë, në një jetë vegjetale – por njeriu ka nevojë për një jetë tjetër dhe për këtë jetë Jezusi jep një bukë që do të zbresë nga qielli. Është një gjuhë mjaft e pakuptueshme për ata që po e dëgjojnë, por do të bëhet e qartë dhe do ta kuptojnë, kur Jezusi të vazhdojë me fjalimin e tij.
Ai e paraqiti veten si bukë, bukë si dhuratë e Fjalës, e urtësisë së Zotit të dërguar nga qielli për të ndriçuar dhe udhëhequr njerëzit drejt jetës së vërtetë njerëzore, sepse nëse nuk e ndjekin këtë urtësi njerëzit shkojnë në shtigjet që çojnë në vdekje.
Ja, Jezusi e paraqiti veten në këtë fjalim si bukë, si dhutatë e urtësisë hyjinore që ushqen jetën e vërtetë, që ofron plotësinë e jetës njerëzore, sepse jeta e atyre që vegjetojnë, nuk është jetë njerëzore.
Edhe sikur të ketë të gjitha të mirat e kësaj bote, jeta duhet të ketë një vlerë, një qëllim, një kuptim!
Kjo është pjesa e parë e fjalimit të Jezusit dhe nëse e përvetësojmë këtë pjesë të parë, mund të kuptojmë edhe ungjilli që liturgjia na propozon sot.

Në atë kohë Jezusi tha:
“51 Unë jam buka e gjallë
që zbriti prej qiellit:
nëse ndokush ha këtë bukë,
do të jetojë për amshim.
E buka që unë do ta jap
është trupi im
‑ për jetën e botës”.

Në këtë pjesë të ungjilli që lexojmë sot gjejmë, disa folje që ndoshta na detyrojnë të rishqyrtojmë disa devocione eukaristike, të cilat në të kaluarën kishin kuptimin, vlerën e tyre, por nëse nuk reflektojnë, nëse nuk shprehin kuptimin autentik të Eukaristisë, të gjitha këto përkushtime duhet të jenë studiuar e kuptuar në një mënyrë tjetër më të thellë dhe pastaj çuditërisht nëse disa përkushtime dhe devocione errësojnë kuptimin e Eukaristisë, atëherë, edhe nëse njerëzit i duan ata, duhet të lihen.
Të hash, të pish do të thotë të vlerësosh dhe të jesh gati të përvetësosh në jetën e përditëshme të dikujt atë që na ofrohet dhe na paraqitet nga Jezusit në atë mish që është Krishti, duke bërë që ai mish të jetë pjesë e jetës sonë, e personit tonë.
Por çfarë nënkuptohet me mish?
Kur flasim për mishin, mendojmë menjëherë për aspektin fizik e një njeriu, për atomet, muskujt që formojnë trupin e tij.
Për një semit, nga ana tjetër, mishi është personi që shihet në brishtësinë e tij, në pasigurinë e tij, në dobësi dhe mbi të gjitha vetë njeriu është mish, sepse është i vdekshëm.
Është një krijesë kalimtare, mbi të gjitha e destinuar të vdesë.
E pra, ky ushqim që vjen nga qielli, u bë mish dhe Gjoni thotë: “u bë njëri prej nesh”, me të gjitha dobësitë tona, dobësitë që i përkasin natyrës sonë njerëzore.
I pavdekshmi e ka bërë veten një prej nesh, e ka bërë veten të vdekshëm. Dhe nëse Jezusi nuk do të kishte vdekur në kryq, do të kishte vdekur nga pleqëria, sepse u bë mish.
Të hash, thamë, do të thotë të merresh në veten, të asimilosh, por çfarë është kjo bukë që zbriti nga qielli? Është Fjala e Zotit, urtësia që u mishërua në Jezusin. Aty na paraqitet projekti i një njeriu autentik dhe, nëse dua që jeta ime të realizohet plotësisht ashtu siç më ka dhënë Zoti, duhet ta përvetësoj atë urtësi, që u bë mish, që u mishërua në një person, jo në rregulla dhe rregullore.
Është ai person që më tregon njeriun e suksesshëm, njeriun që e ndjek Fjalën, urtësinë e Zotit.
Jezusi e paraqiti veten si kjo bukë që zbriti nga qielli. Kjo është mençuria që të gjithë duhet të përvetësojnë nëse vërtet duan të jenë plotësisht njerëzore.

Ky prezantim që Jezusi i bën vetes, është skandaloz për një çifut, sepse urtësia për një çifut është Tevrati.
Njeriu, nëse vërtet dëshiron të jetë burrë, tashmë ka gjithçka në Tevrat.
Por Jezusi thotë se Tevrati nuk ka, nuk është gjithçka, Jezusi thotë se është e nevojshme të shkohet më tej:
“Tani përpara jush është Fjala-urtësia e Zotit, që u bë mish: përvetësojeni këtë Fjalë-urtësi, që të bëhet me të vërtetë si buka, si ushqim për jetën tuaj, që të jetë pjesë e vetes suaj.
Le të kujtohet Ezekieli, i cili është ftuar nga Perëndia për të ngrënë atë rrotull”.
Epo kjo do të thotë: “Ezekieli, përpara se t'u flasësh njerëzve, përvetëso mirë urtësinë time, e cila gjendet në Tevratin: edhe nëse Tevrati nuk është ende e gjithë Fjala-urtësia e Zotit, megjithatë ajo është mishëruar në plotësi, me tëë vërtetë u bë mishi i Jezusit të Nazaretit”.
“52 Atëherë judenjtë filluan të grinden me shoqi‑shoqin e thoshin:
“Si mundet ky të na japë trupin (e vet) për ushqim?”
53 Prandaj Jezusi u tha:
“Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
nëse nuk e hani trupin e Birit të njeriut
e nuk e pini gjakun e tij,
nuk keni jetë në vetvete!
54 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ka jetën e pasosur
Unë atë do ta ringjall në ditën e fundit.
55 Sepse trupi im është ushqim i vërtetë
e gjaku im është pije e vërtetë.
56 Kush ushqehet me trupin tim
dhe pi gjakun tim
ai mbetet në mua
dhe unë në të”.
Kur Jezusi tha këtë, çifutët e kuptuan atë dhe edhe ne mund ta kuptojmë gjiuthashtu, se buka që zbriti nga qielli ishte personi i Jezusit, mesazhi i tij, Ungjilli i tij: e ky pohim ishte një pretendim skandaloz për hebrenjtë, që reaguan në fakt kundër Jezusit.
Jezusi shkon më tej dhe thotë: "Nëse nuk hani mishin e birit të njeriut dhe nuk pini gjakun e tij, nuk mund të keni jetë në ju".
Në këtë pikë Jezusi nuk i referohet vetëm një doktrine, një mesazhi, por një ngrënie konkrete dhe jo metaforike.
Judenjtë prisnin një shpjegim: të besosh në Jezusin do të thotë të dëgjosh e të kuptosh propozimin që ai na bën, njeriun që ai përfaqëson dhe të besosh në të do të thotë që ai meriton që ti të kesh besim në të deri në atë pikë që t’ia dorëzosh atij tërë jetën tënde për gjithmonë. Të besosh kërkon të tregohet me një gjest adhërimi, një gjest konkret, një shenjë të qartë se unë dua që personi i Jezusit të hyjë tek unë, që ai të jetë jeta ime…
Ky është kuptimi i të ngrënit, të asimilimit, të marrjes, të vendosjes së personit të Jezusit brenda personit tonë dhe Jezusi këmbëngul:
"Ju siguroj, është e nevojshme të hahet mishi i birit të njeriut".
Ky varg nuk përmend bukën dhe verën që do të jenë shenjat e këtij asimilimi të personit të Jezusit, por tregon drejtpërdrejt se çfarë do të thotë buka dhe vera.
Buka është e gjithë historia e personit të Jezusit, e cila është një jetë e dhënë.
Kjo është ajo që do të thotë ajo bukë me të cilën Jezusi identifikohet... ky jam unë... bukë.
Dhe pastaj vera… gjaku. Gjaku për një hebre është jetë.
Edhe sot, për shkak të dispozitës në Tevrat, nuk mund të posedohet gjak. Gjaku duhet derdhur, duhet kthyer në tokë, sepse ai është jetë dhe jeta i përket Zotit.
Dhe këtu Jezusi thotë: "Duhet të pini gjakun tim". Të pish gjakun e tij do të thotë të mirëpresësh jetën e tij, shpirtin e tij, atë forcë hyjnore që të shtyn të japësh të gjithë veten nga dashuria, të japesh edhe ti jetën tënde për miqtë e vet.
Kur hahet, kur pihet nga ajo kupë, bëhet zgjedhja për të mirëpritur të gjithë historinë e jetës së Jezusit në jetën e vet.

Jezusi vazhdon me një folje tjetër, edhe më e forte: për të përtypesh.
Kush përtyp mishin tim, e pi gjakun tim.
Çfarë do të thotë kjo përtypje? Kur përtypim, bluajmë vërtet, do të thotë se duhet ta kemi kuptuar mirë në një mënyrë complete dhe të përsosur atë personin e Jezusit.
Për këtë është e nevojshmea, përpara se të bëjmë atë gjest, të mirëpresim bukën në jetën tonë.
Duhet të kemi kuptuar se kush është ajo bukë, sepse përndryshe bëjmë një gjest që mbetet ritual, qëllimin dhe angazhimin e të cilit nuk e kuptojmë çfarë e kërkon më pas nga ne.
Në këtë pikë është e nevojshme, do të thosha, të kapërcejmë njëfarë gjuhe devotshmërie dhe intime që na largon nga kuptimi autentik i Eukaristisë.
Këtu flasim për të mirëpritur atë bukë që është Krishti, për verën që është gjaku i tij, që është jeta e Krishtit dhe për t'i mirëpritur ato në vetveten. Pra, bëhet fjalë për të ngrënë, për të pirë. Kjo është Eukaristia, asgjë tjetër.
Pastaj një gjuhë devotshmërie, le ta përmendojmë... ka nga ata që flasin për të qenë afër të burgosurit hyjnor... duke ngushëlluar Jezusin që është vetëm në tabernakull – le të harrohen këto shprehje, këto referenca - apo edhe mbajeni ato në triumf, rrini në shoqëri me të….
Jo, Eukaristia nuk synon të kapë Jezusin për ta mbajtur pranë për ta adhuruar.

Kërkesa që ai na bën është: a jeni të gatshëm të mirëprisni jetën time në jetën tuaj?
A doni që jeta ime të jetë jeta juaj e që jeta juaj të jetë jeta ime? Që jeta ime dhe jeta juaj të bashkohen në një?
Dhe ju e bëni këtë akt të të ngrënit, të të pirit: çfarë do të thotë të përvetësosh Eukaristinë?
Është kjo, është vetëm kjo.
Çdo gjë që mund të na largojë nga ky kuptim provokues, le të përpiqemi ta rishikojmë.
Jezusi vazhdon, përsëri me këtë folje: "Ai që pi gjakun tim, qëndron në mua dhe unë në të". Kjo folje qëndron - "Menein" në greqist- është shumë e rëndësishme.
Në Ungjillin sipas Gjonit, kjo qëndrim në Krishtin është imazhi bashkëshortor i Eukaristisë.
Kënga e Këngëve e kujton këtë dhe ungjilltari Gjon merr të njëjtën formulë të të dashurës me të dashurin: i dashuri im është për mua dhe unë për të: qëndron në mua, rri në mua, manet in me, e zë tërë personin time, në atë mënyrë që unë mendoj vetëm për të, dëshiroj vetëm atë, duam vetëm atë, punoj vetëm për të, jam një gjë e vetme me te! Një mish i vetëm…Është e njëjta formulë që përsëritet këtu.
Banketi eukaristik është takimi bashkëshortor me Krishtin: ky është imazhi më i bukur që kemi. Kush e ha atë bukë, i përgjigjet propozimit bashkëshortor që i bën Krishti: “A dëshiron të bashkosh jetën tënde, me jetën time? Nëse doni të bashkoni jetën tuaj me timen, hajeni atë bukë, pini jetën time, të përfaqësuar nga gjaku im dhe pastaj bëhemi një person. Jemi të bashkuar si nuse dhe dhëndër, ndajmë të njëjtën jetë.
Dhe tani le të shohim se çfarë do të ndodhë me ata që hanë këtë bukë dhe pinë këtë gjak, këtë kelk.
Ashtu si Ati i gjallë më dërgoi dhe unë jetoj për shkak të Atit, ashtu edhe ai që më ha mua do të jetojë për shkakun tim. Kjo është buka që zbriti nga qielli; nuk është si ajo që hëngrën etërit dhe vdiqën. Kushdo që ha këtë bukë do të jetojë përgjithmonë".
Jezusi dha një urdhër: "Merrni, hani, merrni dhe pini" çfarë ndodh me ata që i binden këtij urdhri të dhënë nga Jezusi?
Ai ia shtrin dorën Jezusit, e mirëpret atë bukë, e pi atë kupë, merr jetën - thotë Jezusi - kushdo që më përtyp, mua do të jetojë për mua falë meje.
Për të kuptuar këtë mesazh mund t'i referohemi alegorisë së hardhisë dhe të degëve: limfa identike qarkullon në hardhi dhe në degët. Limfa është shpirti, jeta hyjnore që Jezusi zotëron nga natyra e tij dhe kjo jetë hyjnore tani na është dhënë.
Pikërisht kur ne mirëpresim, ne hamë atë bukë që është Ai dhe pimë atë kupë dhe kur kjo jetë qarkullon në ne, ajo jep fryt.
Hardhia prodhon rrush dhe rrushi jep verë, simbol i gëzimit. Shenja se ne e kemi mirëpritur këtë jetë është gëzimi që u japim vëllezërve tanë. Gëzimi është shenja e pranisë së Shpirtit në ne.
Jezusi e mbyll fjalimin e tij duke thënë:
"58 Kjo është buka që zbriti prej qiellit,
jo porsi ajo që hëngrën etërit
e vdiqën:
kush ushqehet me këtë bukë
do të jetojë në amshim” (v. 58)
Ka një bukë materiale, ajo që ushqen jetën biologjike dhe kjo jetë mbaron, vjen nga toka dhe kthehet në tokë.

Nëse nuk do të na ishte dhënë nga ati qiellor, nëpërmjet Krishtit, jetën e tij, jetën hyjnore, fati ynë do të ishte ai i bimëve, i kafshëve, jeta biologjike që përfundon.
Ne bëhemi të vetëdijshëm se kur hamë atë bukë dhe pimë atë kupë, ne mirëpresim dhuratën e jetës hyjnore që Jezusi solli në botë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 11 Ord. VITI A.

MË 18 – 6 – 2023.


LEXIMI I PARË: Dal. 19, 2-6a

2 Si u nisën prej Rafidimit, arritën në shkretëtirë të Sinait, aty ngulën fushimin; në shkretëtirë ngulën zemërimin përballë malit.
3 Moisiu u ngjit te Hyji. Zoti e thirri prej malit e i tha: “Thuaj kështu shtëpisë së Jakobit e kumtoj izraelitët:
4 Ju vetë patë se çfarë u bëra egjiptianëve, se si juve ju kam bartur mbi krahët e shqiponjave e ju kam sjellë deri tek unë.
5 Prandaj, nëse do të ma dëgjoni fjalën e do ta mbani Besëlidhjen time, ju do të jeni ndër të gjithë popujt prona ime, ‑ imja është mbarë toka‑.
6 Ju do të jeni për mua një mbretëri priftërinjsh, e një popull i shenjtë.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE[


UNË JU KAM MBAJTUR SI NË KRAHËT E SHQIPONJES.

Kjo ndodh në Sinai, në momentin kur Zoti do të përfundojë Besëlidhjen me popullin e tij: Besëlidhjen që do të angazhojë përgjithmonë Zotin e universit dhe popullin e vogël të Izraelit. Mund të themi se ky është traktati më serioz i paqes në historinë e njerëzimit! Dhe ajo që lexojmë këtë të diel është prologu i besëlidhjes, fjalimi hapës i dhënë nga Perëndia; fillon me këto fjalë: “Ti e ke parë atë që bëra në Egjipt, si të mbajta si mbi krahët e shqiponjës dhe të solla tek unë”.
Libri i Eksodit nuk thotë më; por imazhi sigurisht u foli atyre që kalonin nëpër shkretëtirën. Sepse duket se vëzhguesit e shpendëve në Sinai kanë vërejtur se shqiponjat kanë një mënyrë shumë të veçantë për t'i mësuar të vegjlit e tyre të fluturojnë. Kur të vegjlit janë gati të nisin për herë të parë, shqiponjat prindërore dalin duke mbajtur shqiponjat e mbështetura në krahë. Kur të rinjtë nisen, prindërit vazhdojnë të rrinë pezull duke vizatuar rrathë të gjerë; kur shqiponjat e vogla janë të lodhura, mund të pushojnë (dhe pushojnë) në krahët e prindërve; ata do ta përsërisin tentativën sa herë të jetë e nevojshme, derisa të arrijnë të “fluturojnë me krahët e tyre”, siç thonë ata vëzhgues. Gjeniu i një autori biblik ishte të zbatonte këtë imazh për Zotin: një mënyrë për të thënë se nëse Zoti mbart popullin e tij, nuk është për t'i bërë ata skllevër të tij, është për t'i mësuar ata të fluturojnë me krahët e tyre. ... Zoti është me të vërtetë Zoti që çliron dhe edukon në liri.
Ja çfarë tregon libri i Ligjit të Përtërirë, 32,10-11:
“Gjetur e kish në një vend t’shkretë,
n’vend tmerrimi, ulërimi bishash.
E rrethoi, e përkujdesi,
e ruajti si beb’n e syrit.
Si shqiponja që bën gjira
kur do zogjtë t’i mësojë t’fluturojnë,
mbi ta i hap e i palon krahët:
ashtu e mori Izraelin,
e mbarti mbi flatrat e veta”.
Meqë ra fjala, do ta keni vënë re shprehjen: “Zoti ruan popullin e tij si beben e syrit të tij”!
Pikërisht nga kjo përvojë e përkujdesjes së një Zoti që do njeriun e lirë, njerëzit mundën t'i përkushtoheshin Aleancës dhe të premtonin besnikëri ndaj urdhërimeve. Një marrëdhënie besëlidhjeje mund të ndërtohet vetëm mbi besimin dhe besimi lind nga përvoja:
Zoti "e ka provuar veten", në një farë mënyre. Gjatë gjithë historisë së Izraelit, përkujtimi i veprës çlirimtare të Perëndisë gjithmonë i paraprin urdhërimeve; ne jemi këtu në librin e Daljes në kapitullin 19, pak para dhënies së urdhërimeve: Dekalogu është diktuar në kapitullin 20.
Fjalimi i Zotit vazhdon:
"Prandaj, nëse do të ma dëgjoni fjalën
e do ta mbani Besëlidhjen time,
ju do të jeni ndër të gjithë popujt prona ime,
‑ imja është mbarë toka-
Ju do të jeni për mua një mbretëri priftërinjsh, e një popull i shenjtë” (v.5-6)


MBRETËRIA PRIFTËRINSH, KOMB I SHENJTË.

Zgjedhja që Zoti i bëri këtij populli për pjesën e tij personale, siç thotë teksti, është ajo që quhet zgjedhja e Izraelit; është një temë e vazhdueshme çudie për popullin hebre; për shembull, këtu janë disa vargje nga psalmi 100 që këndojmë këtë të diel:
“Dijeni mirë se vetëm Zoti është Hyj: Ai na krijoi e atij i përkasim: jemi populli i tij dhe delet e kullosës së tij” (v.3).
Zoti është Perëndia ynë: ai na ka krijuar dhe ne jemi të tijtë, ne, populli i tij, kopeja e tij.
Thashë: "Një temë e çuditshme", por me përulësi: Bibla të fton të jesh në mision dhe jo që të jesh i kenar për gjithçka Zoti ka bërë për ty: "Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë: Por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme dhe të shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë, prej dorës së faranit, mbretit të Egjiptit. Nëse Zoti është i lidhur me ty, nëse të ka zgjedhur, nuk është se ju jeni më i shumti nga të gjithë popujt, sepse jeni më i vogli nga të gjithë. Për dashurinë për ju dhe për të respektuar betimin e dhënë etërve tuaj, Zoti ju nxori me fuqinë e dorës së tij dhe ju shpengoi nga shtëpia e skllavërisë dhe nga dora e Faraonit, mbretit të Egjiptit. (Dt 7,7-8).
Por pedagogjia e Zotit nuk u ndal këtu: me kalimin e shekujve, njerëzit e Biblës e kuptuan gradualisht se Zoti nuk është vetëm Perëndia i Izraelit, ai është Perëndia i gjithë tokës. Është një zbulim që duhet të kuptohet saktësisht:
"Ti do të jesh zotërimi im i veçantë midis të gjithë popujve,
sepse e gjithë toka më përket mua".
Te Jeremia mund të lexojmë një variant të mrekullueshëm për këtë temë:
“A kujton se unë jam Hyj vetëm nga afër
‑ është fjala e Zotit ‑
e prej së largu më s’jam Hyj?
A mund të fshihet kush në ndonjë skutë,
ku unë atë nuk mund ta shoh?
‑ është fjala e Zotit.
Vallë, s’i mbushkam unë qiell e tokë?!
‑ është fjala e Zotit!” (Jr. 23,23-24).
I kthehem shprehjes "mbretëria priftërinsh, komb i shenjtë", domethënë një popull i shenjtëruar Zotit. Libri i Numrave kishte nxjerrë një pasojë shumë pak të njohur nga kjo: duke ditur se ngjyra e purpurt ishte e rezervuar për kryepriftërinjtë, ai rekomandoi që i gjithë populli të thurte një fije të kësaj ngjyre në veshjet e tyre; në kapitullin 15, mund të lexojmë:
“Zoti i tha Moisiut edhe:
“Fol me bijtë e Izraelit dhe thuaju: t’i punojnë në kindet e petkave të veta thekë e të vënë në ta napa ngjyrë vjollce, që kur t’i shikoni, le t’ju bien në mend të gjitha urdhërimet e Zotit e t’i vini në veprim, kështu që të mos i ndiqni mendimet tuaja e të mos i lavirësoni sytë tuaj pas gjërave të ndryshme, por duke i përkujtuar vazhdimisht urdhërimet e mia, t’i zbatoni ato e do të jeni të shenjtë për Hyjin tuaj. Unë jam Zoti, Hyji juaj, që ju nxora nga dheu i Egjiptit për të qenë Hyji juaj. Unë Zoti, Hyji juaj” (Nr. 15,37-41).
Si të thuash që i gjithë populli është priftëror!
Këshilli i Dytë i Vatikanit nga ana e tij mori këtë zbulim; ai këmbëngul në priftërinë e përbashkët të të pagëzuarve, duke u frymëzuar drejtpërdrejt nga fjalët e apostullit Pjetër: "Porse ju jeni: Fis i zgjedhur, meshtari mbretërore, komb i shenjtë, popull të cilin Hyji e fitoi për vete, për t’i shpallur veprat e madhërueshme të Atij që ju thirri nga errësira në dritën e vet të mrekullueshme” (1 Pt. 2,9).
Ne të krishterë jemi pasardhës të fisit të pare të zgjedhur, një priftëri mbretërore, një komb i shenjtë, një popull i destinuar për shpëtim, që të mund të shpallim mrekullitë e atij që na thirri nga errësira në dritën e tij të mrekullueshme.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 11 Ord. VITI A.

MË 18 – 6- 2023.


PSALMI 99

2 Toka mbarë le t’i brohoritë Zotit,
shërbejini Zotit me hare,
dilni para tij me brohoritje!

3 Dijeni mirë se vetëm Zoti është Hyj:
Ai na krijoi e atij i përkasim:
jemi populli i tij dhe delet e kullosës së tij.

4 Hyni nëpër dyert e tija duke i dhënë lavd,
hyni në treme të tija e këndoni himne,
lavdërojeni e madhërojeni Emrin e tij!

5 Sepse i mirë është Zoti,
e amshuar dashuria e tij,
nga breznia në brezni besnikëria e tij.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

DIJENI MIRË SE VETËM ZOTI ËSHTË HYJI.

Shumë rrallë ndodh kjo në Bibël: përdorimi i këtij psalmi në liturgji na është specifikuar: na thuhet se është krijuar me qëllim për të shoqëruar një flijim falënderimi. Quhet “Psalm për todah”: edhe sot në hebraisht faleminderit thuhet “todah” si në greqisht, faleminderit thuhet evXaristo (eukaristia). Në të vërtetë, me lexim të thjeshtë, mund të shohim qartë se psalmi i sotëm është bërë për të shoqëruar një festë në Tempull! "Gëzuar... shërbeju... ejani tek ai..." dhe në vargun 4 që nuk po këndojmë këtë të diel, mund të lexojmë:
"Hyni nëpër dyert e tija duke i dhënë lavd,
hyni në treme të tija e këndoni himne,
lavdërojeni e madhërojeni Emrin e tij!” (v. 4).
Ejani në shtëpinë e tij për ta falënderuar...në banesën e tij këndoni lavdërimet e tij... bekoni Emri i tij! Jemi në mes të liturgjisë, kjo është e qartë! Dhe teksti hebraik është edhe më tregues: thotë:
"Hyni përpara fytyrës së tij, hyni nga portat e tij... në oborret e tij..."
Këtu kemi prova se libri i psalmeve është “Përmbledhja e himnëve” që këndoheshin në tempullin e Jeruzalemit, pas mërgimit në Babiloni; ashtu siç gjejmë libra këngësh në hyrje të kishave tona.
Prandaj ky psalm u krijua për një flijim falënderimi; dhe, në Izrael, kur falënderohet, është gjithmonë për Besëlidhjen; edhe kjo është shumë e qartë: ky psalm është shumë i shkurtër, por çdo rresht evokon të gjithë historinë e Izraelit, të gjithë besimin e Izraelit! Pothuajse çdo fjalë që ai thotë, është një kujtim i Aleancës. Nuk duhet të harrohet kurrë se qendra e traditës së Izraelit, kujtimi që e përcjell popullin brez pas brezi, është që Hyji e çliroi popullin e vet dhe bëri një Besëlidhje me të; kjo është zemra e besimit dhe lutjes së këtij populli. Më saktësisht, ajo që e bën Izraelin një popull është ky besim i përbashkët. Dhe thelbi i këtij besimi është: Zoti e zgjodhi këtë popull, e liroi, e forcoi dhe bëri një besëlidhje me të (kjo është pikërisht tema e leximit tonë të parë për këtë të diel njëmbëdhjetë). Besëlidhja është me të vërtetë në qendër të Biblës. Për të na bindur për këtë, mjafton të marrim vargjet, ndonjëherë edhe fjalët, të këtij psalmi, një nga një.
"Toka mbarë le t’i brohoritë ZOTIT": ZOTI është përkthimi i këngës liturgjike; por në tekstin hebraik gjejmë ato katër shkronjat: YHVH: Moisiu zbuloi këtë në episodin e shkurret që digjej (Eksodi 3): atje ai zbuloi madhështinë e Hyjit, të Gjithë-Tjetrit dhe afërsinë me të, Gjithë-Afër. Emri që Zoti i shpalli më pas Moisiut thotë gjithçka: këto katër shkronja të famshme, (tetragrami YHVH) që besimktarët Hebre as nuk dinin t'i shqiptonin, as nuk dinin t'i përkthenin: ata thonë qartë se te Zoti nuk arrihet me forcat tona! Dhe në të njëjtën kohë Moisiu pati zbulimin e kësaj afërsie totale me Zotin:
" 7 E pashë mjerimin e popullit tim në Egjipt dhe e dëgjova klithjen e tij për ndihmë për shkak të pashpirtësisë së mbikëqyrësve të tyre. 8 Dhe, duke e ditur vuajtjen e tij, zbrita për ta çliruar nga duart e egjiptianëve, ta nxjerr nga ajo tokë dhe ta çoj në një vend të mirë e të gjerë, në dheun ku rrjedh qumësht dhe mjaltë, në dheun e Kanaaneut, Heteut, Amorreut, Perezeut, Heveut dhe të Jebuzeut. 9 Kështu, pra, klithma e bijve të Izraelit arriti deri tek unë, po edhe unë vetë e pashë shtypjen e tyre që po e pësojnë prej egjiptianëve. 10 Pra, eja se dua të të çoj te faraoni që ta nxjerrësh popullin tim, bijtë e Izraelit, prej Egjiptit”!” (Dal. 3, 7-10).
Po, me të vërtetë, Zoti e pa mjerimin e popullit të tij... dëgjoi britmat e tyre... Ai i dinte vuajtjet e tyre...
“Dilni para me brohopritje”: fjala që përdoret këtu është fjala që përdoret për një brohoritje të veçantë, ajo që i rezervohet mbretit të ri, në ditën e kurorëzimit të tij... Një mënyrë për të thënë: “Mbreti i vërtetë është vetë Zoti!
“Toka mbarë”: këtu parashikohet: Izraeli tashmë e parashikon ditën kur i gjithë njerëzimi do të vijë për të shpallur Zotin e tyre!


TOKA MBARË LE T’I BROHORITË ZOTIT.

Zoti është i padurueshëm e do që shpëtimi i tij t'i shpallet sa më shpejt mbarë njerëzimit... Pyetja mbetet: "A jemi ne po aq të padurueshëm se ai?" Në çdo rast, është shumë e rëndësishme të theksohet se populli i Izraelit e ka kuptuar se zgjedhja e tyre është një thirrje në shërbim të të gjithëve. Në psalme, veçanërisht, ne gjejmë vazhdimisht të lidhura dy tema: temën e "zgjedhjes së Izraelit" dhe temën e universalizmit të shpëtimit të propozuar nga Zoti. (Këtu përsëri jemi në sintoni të përsosur me leximin e parë nga libri i Eksodit).
"Shërbejini Zotit me hare”; “Shërbej”: në kujtesën e Izraelit, Egjipti i skllavërisë së tyre do të quhet “shtëpia e robërisë”... Tash e tutje populli i zgjedhur do të mësojë dhe do të praktikojë një “shërbim” që është një zgjedhje e një njeriu të lirë. Një libër shumë i famshëm duke komentuar librin e Eksodit thotë: "Nga robëria në shërbim".
"Dijeni mirë se vetëm Zoti është Hyj”: pranoni se Zoti është Perëndia. Ne dëgjojmë këtu shpalljen e besimit të Izraelit, "Shema Israel": "DËGJO Izrael: Zoti, Perëndia ynë, është i Vetmi. (Dt 6,4).
“Ai na krijoi e atij i përkasim”: Ai na krijoi dhe ne jemi të Tij”: ky është përkujtimi i çlirimit nga Egjipti; dhe befas kjo shprehje është bërë një formulë e zakonshme e Besëlidhjes; populli nuk harron se ishte në skllavëri në Egjipt: ishte Zoti që i bëri këta skllevër njerëz të lirë; është Zoti që ka bërë një popull nga këta të arratisur. Dhe, gjatë kalimit të Sinait, nën udhëheqjen e Moisiut, ky popull mësoi të jetonte në Besëlidhjen e propozuar nga Perëndia. Kur këndojmë:
"Ai na krijoi e atij I përkasim" nuk duhet të dëgjojmë, pra, para së gjithash pohimin se Ai është krijuesi ynë: duhet të dëgjojmë se "është ai që na bëri një popull".
Sepse neni i parë i "Besoj-ës” së Izraelit nuk është: "Unë besoj në Zotin që ka krijuar…", është: "Unë besoj në Hyjin e besëlidhjes". Është për shkak se ne kemi zbuluar Zotin çlirimtar që më vonë do të kuptojmë se kjo punë çlirimi nuk filloi me ne, se ajo ka zgjatur që nga krijimi i botës. Në Bibël, reflektimi mbi Krijimin frymëzohet nga besimi në Zotin që çliron. Që do të thotë se Bibla nuk u shkrua sipas radhës në të cilën e lexojmë: ne nuk filluam duke rrëfyer Krijimin, pastaj, me radhë, ngjarjet e jetës së njerëzve të zgjedhur, si për shembull të ishte një raport. Reflektimi mbi Krijimin erdhi vetëm më vonë.
“Jemi populli i tij”: ne kemi mësuar të njohim këtë formulë shumë tipike të besimit hebre; në vetvete është një përkujtim i Besëlidhjes (dhe për këtë populli thotë "Zoti ynë"...); sepse premtimi i Zotit në propozimin e Besëlidhjes shprehej me formulën: “Ti do të jesh populli im dhe unë do të jem Hyji yt”.
“E amshuar dashuria e tij”, e përjetshme është dashuria e tij: ky është një refren tjetër i Besëlidhjes; ne e dimë mirë sepse është refreni i Psalmit 136: një psalm i tërë kushtuar historisë së çlirimit nga Egjipti dhe çdo varg përfundon me "Sepse e përjetshme është dashuria e tij".
"Nga breznia në brezni besnikëria e tij”. Besnikëria e tij mbetet për amshim: kjo shprehje është sinonim i "E përjetshme është dashuria e tij", por këto dy vargje na bëjnë të dëgjojmë edhe dy fjalët shumë të zakonshme në Bibël: "dashuri dhe besnikëri", është mënyra e vetme për të folur për Zotin që është besnik sepse është dashuria, dhe, sepse është besnikëri dhe dashuri nuk e mashtron popullin e vet, nuk na mashtron edhe ne!

[ninoenina]

F.A. E DIELA 11 Ord. VITI A.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 11 Ord. VIT A

MË 18-6-2023/

UNGJILLI: Mt.9,36-10,8.

36 Kur e pa turmën e popullit, ndjeu dhembshuri për të, sepse ishte e nëpërkëmbur dhe e lënë pasdore si delet pa bari. 37 Atëherë u tha nxënësve të vet: “Të korrat janë të mëdha, kurse punëtorë ka pak. 38 Lutjuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta”
1 Pastaj Jezusi i mblodhi rreth vetes dymbëdhjetë nxënësit e vet e u dha pushtetin të mund të dëbonin shpirtrat e ndytë dhe të mund të shëronin çdo sëmundje e lëngatë.
2 Emrat e Dymbëdhjetë apostujve janë këta: i pari Simoni, që quhet Pjetër e vëllai i tij Andreu; Jakobi i Zebedeut dhe Gjoni, i vëllai;
3 Filipi dhe Bartolomeu; Toma e Mateu ‑ tagrambledhësi; Jakobi i Alfeut dhe Tadeu; 4 Simon Kananeu dhe Judë Iskarioti ‑ ai që e tradhtoi.
5 Pikërisht këta të Dymbëdhjetët Jezusi i dërgoi dhe i urdhëroi: “Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve! 6 Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit. 7 Gjatë udhëtimit predikoni: ‘Mbretëria e qiellit është afër!’ 8 Shëroni të sëmurit, ngjallni të vdekurit, pastroni të gërbulurit, dëboni djajtë! Falas morët, falas edhe jepni!


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Jezusi, duke parë turmat, ndjeu dhembshuri për ta, sepse ishin të lodhur dhe të rraskapitur si delet
që nuk kanë bari. Pastaj u tha dishepujve të vet:
“Të korrat janë të mëdha, kurse punëtorë ka pak. Lutjuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta” (v. 37-38).
Duke thirrur pranë vetes dymbëdhjetë dishepujt e tij, ai u dha atyre fuqi për të dëbuar shpirtrat e papastër dhe për t'i shëruar nga çdo sëmundje dhe çdo dobësi ata që vuanin.
Emrat e dymbëdhjetë apostujve janë: i pari, Simoni, i quajtur Pjetër, dhe Andrea, vëllai i tij; Jakobi,
i biri i Zebedeut dhe vëllai i tij Gjoni; Filipi dhe Bartolomeu; Thomas dhe Mateu i
tagrambledhës; Jakobi, i biri i Alfeut dhe i Tadeut; Simon Kananeani dhe Juda Iskarioti, ai që pastaj e tradhtoi.
Këta janë të Dymbëdhjetët që Jezusi i dërgoi duke i urdhëruar:
“Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve! Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit” (v.5-6).
Duke udhëtuar, predikoni, duke thënë se mbretëria e qiejve është afër. Shëroni të sëmurët, ngjallni të vdekurit,
pastroni lebrozët, dëboni demonët. Lirisht keni marrë, jepni falas.
Ekziston një dëshirë e përhapur që perceptohet nga të gjithë dhe është pritshmëria që diçka e re të lindë në botën tonë
sepse njerëzit janë të lodhur duke dëgjuar për luftëra, dhunë, padrejtësi
dhe duke dëgjuar gjuhën e sharjeve, kërcënimeve, hakmarrjeve.
Edhe ne presim sot që çdo gjë kaotike në botën tonë t'i lërë vendin një bote të rregullt,
ku mbretëron paqja, drejtësia dhe respekti për dinjitetin e çdo njeriu.
Është një ndryshim që të gjithë po përpiqen të bëjnë: politika, ekonomia, shkenca,
teknika, edhe ata që fabrikojnë dhe përdorin armë, e kërkojnë këtë,
e mendojnë se për arritur këtë qëllim duhet të bashkohen forcat për të ndërtuar një botë të.
Por sa të krishterë besojnë vërtet se e vetmja forcë që mund të lindë këtë botë të re është shpallja e Ungjillit?
Nëse bota nuk do të pranojë logjikën e Ungjillit, të gjitha përpjekjet për të ndërtuar një realitettë ri, do të dështojë.
Ungjilltari Mateu, në fillim të Ungjillit të tij, vendos "Predikimin në mal": dhe pas të tre kapitujve në të cilët shpalli parimet për ndertimin e botës së re, Mateu i kushton dy kapituj rrëfimit të njerëzimit me të cilin ndeshi Jezusi kur zbriti nga mali… është një njerëzim i sëmurë, I sëmurë fizikisht sepse takohet me lebrozë, paralitikë, të verbër dhe i sëmurë nga ana shpirtërore sepse është mëkatar, është pushtuar nga shumë demonë.
Është njerëzimi ynë që Jezusi takon duke zbritur nga mali dhe, në këta dy kapituj, Mateu tregon se çfarë i ndodh këtij njerëzimi kur vjen Jezusi, kur dëgjohet Fjala e tij, kur përvetsohet Urtësia e tij dhe Ungjilli i tij… ndodhin shërime dhe mrekulli: Mateu rrëfen dhjetë prej tyre, njëra pas tjetrës.
Çfarë dëshiron të na thotë ky ungjilltar?
Ai dëshiron të thotë se ku Jezusi arrin me Fjalën e tij shëruese, gjithçka ndryshon: Fjala e tij e bën të zhduket në botë gjithçka është çnjerëzore.
Personi i parë që takon është lebroz. Lebrozi, ne e dimë, konsiderohej vetë mishërimi i mëkatit: dhe mëkati na bën të shëmtuar, njerëz nga të cilët rrim larg.
Mendojmë dhe e bëjmë këtë edhe ne… të dhunshmit, të pandershmit, të shthururit, të korruptuarit, janë njerëz të shëmtuar nga të cilët ne të gjithë mundohemi të qëndrojmë larg dhe mëkati na bën të tillë, na bën “lebrozë”, e shëmton fytyrën tonë njerëzore dhe e bën të panjohshme nga ne.
Çfarë bën Ungjilli kur vjen në jetën tonë? Ai shëron nga kjo gjendje e keqe, na jep një fytyrë të re, të bukur, atë të bijëve të Zotit.
Pastaj, duke zbritur nga mali në fushë, Jezusi takon një të paralizuar: është imazhi i njeriut që nuk di të ecë në jetë,që është i bllokuar, që duhet të shoqërohet, që duhet të shkojë ku e çojnë; Jezusi i vendos përsëri në këmbë ata që janë të paralizuar në jetën e tyre, ata që nuk kalojnë një jetë të denjë për të qenë jetuar: është Ungjilli që të shëron.
Më pas takohet me një të verbër që përfaqëson ata që nuk dinë se cilat rrugë të zgjedhin në jetë, lëvizin shumë herë në drejtime të gabuara sepse nuk shojnë. Fjala e Jezusit, Ungjilli i tij hap sytë e të verbërve, tregon zgjedhjet e duhura që duhen bërë.
Në këta dy kapituj flitet për këtë njerëzim që përfaqësohet nga të gjitha këto sëmundje: është njerëzimi që Jezusi takon dhe është ai njerëzim që na përfaqëson edhe ne.
Dhe më pas, ungjilltari Mateu vendos, pas këtyre shërimëve për të cilat kemi folur, edhe një shërim tjetër, më të vështirë sepse është një shërim nga lakmja e pasurisë, një shërim nga robëria e parave. Është një mrekulli që një deve të kalojë nëpër vrimën e gjilpërës dhe, ajo që ndodhi, është pikërisht një gjë e tillë.
Ungjilltari ynë Mateu, mbledhësi i taksave në Kapernaum, është ai që, pesëdhjetë vjet pas thirrjes që mori nga Jezusi, shkruan këtë rrëfim, duke nënvizuar që Fjala e Jezusit funksionoi në jetën e tij.
Ai quhej Levì dhe ai thotë: "Unë jam Mateu". "Mathanà" në hebraisht do të thotë dhuratë nga Zoti: ai që ishte i sëmurë me një sëmundje që ne e gjejmë në botën tonë e që shkakton të gjitha të këqijat: lakminë e pasurisë, dëshirën për të grumbulluar gjithnjë e më shumë të mira. Edhe ky shërim operohet nga Ungjilli.
Dhe në këtë pikë Jezusi u thotë dishepujve se Ai nuk mund ta ndryshojë botën vetëm: për ta ndryshuar ai ka nevojë për bashkëpunëtorë. Le të dëgjojmë kontekstin në të cilin këta bashkëpunëtorë janë thirrur për të kryer misionin e tyre:
“Kur e pa turmën e popullit, ndjeu dhembshuri për të, sepse ishte e nëpërkëmbur dhe e lënë pasdore si delet pa bari” (v.37).
Kemi dëgjuar sesi ungjilltari e përshkruan njerëzimin që Jezusi ka përpara tij. Ata janë njerëz të lodhur, të rraskapitur, të hutuar si një kope pa bari: një njerëzim nga i cili askush nuk ështëi kujdesshëm, nuk kanë kujdes për ta as liderët politikë, as autoritetet fetarë, sepse të gjitha këto janë të motivuara nga kërkimi iinteresave të tyre, mendojnë vetëm për të përmirësuar jetën e tyre dhe neglizhojnë njerëzit që janë të uritur, të sëmurë, të shtypur, dhe viktima të abuzimëve të ndryshëm.
Imazhi që përdor ungjilltari është marrë nga Besëliodhja e Vjetër. Në kapitullin 27 të Librit të Numrave thuhet se Moisiu, një ditë, iu drejtua Zotit dhe e pyeti:
“Zoti, Hyji që i jep frymën secilës krijesë, le ta gjejë njeriun që të jetë në krye të kësaj bashkësie, që të mund t’i prijë në të dalë e në të hyrë, ta lëshojë e ta kthejë, që populli i Zotit të mos jetë si delet pa bari” (v. 16-17).
Mos lejo që ky popull yt të jetë i hutuar, në rrëmujë, një ditë si një kope pa bari.
Fatkeqësisht, historia e mbretërve të Izraelit na tregon se ata të gjithë nuk ishin barinj, por udhërrëfyes të padenjë, që e çojnë popullin në rrënim.
Profeti Ezekiel, në kapitullin 34 të librit të tij, bën një denoncim të ashpër të kësaj situate të patolerueshme dhe përfundon në fund: “Nuk ka asnjë shpresë se do të ndryshojë diçka me këta njerëz të korruptuar, të aftë vetëm për të shfrytëzuar delet dhe për të terrorizuar një vend të shkatërruar”.
Por premton: “Një ditë Zoti do të kujdeset personalisht për popullin e tij, ai do të bëhet bariu që udhëheq Izraelin”. Dhe në Jezusin, Perëndia e përmbushi këtë premtim, dhe personalisht erdhi për t'u kujdesur për një njerëzim të sëmurë.
Dhe çfarë emocioni ndjeu? Ndoshta ne e imagjinojmë Perëndinë larg, po mendojmë që ai e do çdo njeri, njeriu dhe njeriu i keq, E që Ai është njësoj: i lumtur gjithmonë.
Në Jezusin, Perëndia e ka zbuluar veten si një Hyji që është i përfshirë emocionalisht, që preket, që ndjen dhembshuri përballë dhimbjes së njerëzimit. Dhembshuria, pikërisht si ndjenjë që bën të vuajmë kur dikush është larg, vuan, ndjen dhimbje për vetminë në të cilën kalon ditët e jetës së tij. Hyji ynë ndjen në vetveten, në brendësinë e tij vuajtje tona. Bibla thotë se ai ka mëshirë për ne.
Folja e përdorur është "splanchnizomai" e cila shfaqet 12 herë në ungjillin dhe u referohet gjithmonë dhe vetëm Përendisë dhe Jezusit, sikur vetëm Ai të ishte në gjendje ta përjetonte këtë emocion në këtë mënyrë të fortë. Splanchnizomai vjen nga splachna. Në greqisht "splanchna" janë zorrët, ajo fjalë flet për një passion, një dhimbje që lind dhe ka rezonacë në zorrët, ndikon ta.
I njëjti imazh përdoret në Besëlidhjen e Vjetër: kur Zoti prezantohet, ai thotë:"Annì rahùm!" I mëshirsdhëm! Rahùm vjen nga rehem që është mitra, vend ku nëna ia garanton mbrojtjen plotë me dashuri amërore fëmijës së vet, para lindjes së tij, është pasioni më i fortë që një person mund të provojë për një personi tjetër, sepse është pasioni i nënës për fëmijën që mban në veten. Ky është imazhi që Perëndia përdor për të shprehur përfshirjen e tij në nevojat e njeriut.
Le të përpiqemi të pyesim veten… a e ndjejmë këtë ndjenjë kur përballemi me nevojat e të tjerëve? Nëse nuk e provojmë, të mos pretendojmëë të jemi dishepuj të Jezusit, sepse nuk do të përfshihemi në punën e shpëtimit të njerëzimit me ndjenjat e Jezusit.
Le të përpiqemi të pyesim veten atëherë… si ndihemi sot përballë nevojave të njeriut? Ndoshta edhe ne nuk shohim kaq shumë njerëz të rraskapitur, të lodhur duke vrapuar pas kotësive për të përjetuar më vonëgjithmonë zhgënjimet shumë të forta?
Ndoshta nuk shohim edhe ne njerëz të lodhur nga kultivimi i shpresave kalimtare dhe më pas duke u përballur me një jetë pa kuptim? Si ndihemi përballë këtij njerëzimi? A jemi të interesuar apo na mjafton të mendojmë për botën tonë të vogël, kopshtin tonë të vogël? A jemi interesuar për faktin që shumë të rinj sot nuk dinë se në cilat vlera ia vlen të fokusohet jeta, për faktin që rinia është e hutuar, e zhytur në një trishtim të pamasë që më pas përpiqet të vishet me gëzim të rremë, për faktin që sot rinia e ngatërron gëzimin me kënaqësinë, festën me me një gjendje euforike? Ndoshta po jam duke ekzagjeruar, por ndoshta nuk shohim shpesh një të ri të mashtruar nga shitësit e vlerave të reja me çmim të lirë, nga influencuesit që tregtojnë kotësi dhe marrëzi me një botëkuptim të ri të jetës? Si ndihemi përballë këtij realiteti të botës? A e ndiejmë pasionin që u zbulua te Jezusi?
Dhe pastaj, a e shohim realitetin e sotëm kishtar apo jo? Si ndihemi përballë kaq shumë braktisjeve, përhapjes së laicizmit, skandaleve, kolapsit të praktikave fetare në Perëndim? A e ndiejmë emocionin e dashurisë së Jezusit? A i ndiejmë problemet kishtare si tonat apo mendojmë se kanë të bëjnë vetëm me hierarkinë?

Le të dëgjojmë tani se çfarë u thotë Jezusi atyre që Ai dëshiron t'i përfshijë si bashkëpunëtorë të Tij në punën e shpëtimit:
“Atëherë u tha nxënësve të vet: “Të korrat janë të mëdha, kurse punëtorë ka pak. Lutuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta” (v.37-38).
Le të përpiqemi të sqarojmë se cilët janë bashkëpunëtorët që Jezusi dëshiron të përfshijë nbëë punën e shpëtimit sepse ka gjithë një traditë që na çon t’i identifikojmë me priftërinj, regultarë, murgesha.
Kisha sigurisht ka nevojë për këta njerëz që ia kushtojnë gjithë jetën shërbimit të Ungjillit dhe vëllezërve. Ata gjithashtu heqin dorë nga krijimi i familjes së tyre, vetëm për t'u disponuar tërësisht këtij shërbimi, por kufizimi i detyrës së korrjes në këtë kategori të krishterësh është i pasaktë: në fakt kjo do të na çonte të mendojmë, të konsiderojmë popullin e Hyjit si një tufë delesh në rrëmujë ose si një korrje që humbet sepse mungojnë punëtorët, pra priftërinjtë.
Nuk është kështu, sepse Jezusi i drejtohet çdo dishepulli, u drejtohet atyre që Ai i fton të sodisin të korrat, që të shkojnë t’i mbledhin: janë ata që përjetojnë të njëjtin pasion të tij të dashurisë për njerëzimin.
Dhe le të vërejmë... fjala e Jezusit ka të bëjë me korrjen: çfarë dëshiron të na thotë Jezusi me këtë imazh? Më pare ai dëshiron të na thotë se të korrat janë pjekur, domethënë njerëzimi është gati të mirëpresë Ungjillin. Por fatkeqësisht shpesh mendojmë se nuk është kështu, në fakt dekurajohemi dhe vazhdojmë të përsërisim: “Nuk ia vlen të shpallet Ungjilli sepse njerëzit nuk janë të interesuar për Zotin, ata mendojnë vetëm për paratë, të ndihen mirë, të argëtohen... Janë myslimanë. Nuk konvertohen”. Kjo ndoshta është edhe e vërtetë, por këtë njerëzim, me të gjitha karakteristikat e tij, kontradiktat dhe mjerimet e tij, duhet të trajtojmë sepse Jezusi na thotë: "Ky njerëzimi, siç është, është gati, është i pjekur për Ungjillin". Problemi është se nuk ka punëtorë dhe Jezusi ka të drejtë, në fakt le të përpiqemi të pyesim veten: Sa janë ata që ndjejnë të njëjtin pasionin e Jezusit, të njejtën dashurinë për njeriun? Janë paktë pakta.
Pra, çfarë të bëjmë? Jezusi na thotë: “Lutuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta” (v.38).
Kjo lutje na vështirëson… pse? Ne pyesim veten, pse duhet t'i kërkojmë shefit të dërgojë punëtorë? Ai duhet të jetë i pari i interesuar për problemin, pse duhet ta pyesim?
Pra, këtë pyetje e bëjnë ata që nuk e kanë kuptuar se çfarë do të thotë të lutesh-falesh: nuk bëhet fjalë për përsëritjen e formulave, nuk do të thotë të përpiqesh ta bindësh Zotin të bëjë atë që i kërkohet atij, ai tashmë e bën atë dhe shumë mire. Lutja nuk ka të bëjë me përpjekjen për ta shtyrë Perëndinë të bëjë atë që kërkojmë prej Tij e që na pelqen neve. Lutja na vendos në harmoni me mendimet e Jezusit, lutja e vërtetë na bën të brendësojmë pasionin e tij të dashurisë për njeriun, është një dëgjim e Fjalës së tij, në dialog me të ne arrijmë të kuptojmë se sa i drejtë është projekti i tij i dashurisë, sa i bukur është dhe Shpirti na jep forcë të futemi për të kryer atë punë që Jezusi dëshiron që ne të kryejmë.
Punëtorët janë shumë pak, ne e dimë këtë, sepse lutemi pak, nuk ka lutje, në atë kuptim të përseritjes së formulave, që ndoshta shumë përsërisim: ndoshta sepse në këtë mënyrë nuk arrim të përvetësojmë mendimin dhe dashurinë e Krishtit.
Le të dëgjojmë tani se çfarë detyre na beson Jezusi: “1 Pastaj Jezusi i mblodhi rreth vetes dymbëdhjetë nxënësit e vet e u dha pushtetin të mund të dëbonin shpirtrat e ndytë dhe të mund të shëronin çdo sëmundje e lëngatë” (v.10, 1). Janë dy detyra që Jezusi na kërkon të kryejmë: "Për të dëbuar shpirtrat e ndyrë dhe për të shëruar të gjitha llojet e sëmundjeve dhe dobësive". Kjo është pikërisht ajo që Ai bëri gjatë gjithë jetës së Tij: dëboi demonët dhe e ka pasur kujdes për njerëzit e sëmurë, në nevojë. Kjo do të thotë se ne jemi thirrur për t'i dhënë vazhdimësi veprës së tij të shpëtimit dhe për ta kryer atë mision, ai na jep fuqinë për të bërë mrekulli.
Dëbimi i shpirtrave të papastër! "I papastër" në Bibël është gjithçka që është në kundërshtim me jetën dhe na pengon të jetojmë të lumtur si vëllezër në këtë botë? Ata janë demonët.
Cilat janë ato? Le të përpiqemi t'i identifikojmë, t'i thërrasim me emër: quhen zili, xhelozi, urrejtje, inat, epshet për të zotëruar gjithnjë e më shumë të mira, për të dominuar, për të robëruar të tjerët… këta janë demonët që krijojnë një botë të pamëshirshme ku tjetri shihet si një rival, një armik, jo si një vëlla i dashur. Këta demonë duhet të dëbohen!
Dhe ku ndodhen? Në zemrën e çdo njeriu: ne të gjithë jemi pushtuar prej tyre.
Pastaj të “mund të shërojmë të gjitha sëmundjet dhe lengatë”. Nuk ka të bëjë me fuqinë për të bërë mrekulli siç mendojmë shpesh për to: ato duhet të fitojnë mbi sëmundjet dhe për këtë arsye dishepulli i vërtetë i vë të gjitha aftësitë e tij, në mënyrë që njerëzit të jenë fizikisht të shëndetshëm, të mos vuajnë, dhimbjet duhet mposhtur.
Por nuk janë vetëm sëmundjet fizike ato që mundojnë njerëzimin! Shoqëria ku mungon liria, ku nuk ka drejtësi, ku grate nuk janë respektuar në dinjitetin e tyre, është e sëmurë” Shoqëria është e sëmurë atje ku ushtrohet dhunë, ku ka korrupsion morale… pikërisht mbi këto të këqija Jezusi na jep fuqinë dhe autoritetin për t'i kapërcyer ato.
Le të pyesim veten: A jemi të vetëdijshëm për fuqinë që na ka lënë Jezusi? Dhe çfarë është kjo fuqi? Është forca e Fjalës së Ungjillit që ka në vetvete forcën hyjnore të Shpirtit dhe kundër kësaj fuqie e keqja nuk mund t'i rezistojë.
Tani na paraqitet lista e punëtorëve të parë që i dhanë mbështetjen e tyre Mjeshtrit. Le të dëgjojmë emrat e tyre:
“Emrat e Dymbëdhjetë apostujve janë këta: i pari Simoni, që quhet Pjetër e vëllai i tij Andreu; Jakobi i Zebedeut dhe Gjoni, i vëllai; Filipi dhe Bartolomeu; Toma e Mateu ‑ tagrambledhësi; Jakobi i Alfeut dhe Tadeu; Simon Kananeu dhe Judë Iskarioti ‑ ai që e tradhtoi” (V. 10, 2-4).
Çfarë mund të vëmë re në lidhje me këtë listë emrash që mbase ne i kalojmë kaq shpejt, Mund të mos japim shumë rëndësi? Le të theksojmë fillimisht se ATA janë 12. Kjo është referenca e qartë për 12 fiset e Izraelit, dhe kjo do të thotë se bashkësia e krishterë nuk është thirrur për të zëvendësuar Izraelin, por që është bija e Izraelit, është fryti i pjekur i kësaj peme që Perëndia ka edukuar, ka kultivuar për veten për shumë shekuj.
Pastaj emrat renditen 2 me 2:Pjetri dhe Andrea, Jakobi dhe Gjoni, Filipi dhe Bartolomeu... Do të thotë se misioni nuk është punëtë individëve, por të një komuniteti dhe për të qenë një komunitet duhet të jenë të paktën dy; gjithashtu edhe individi e shpall Ungjillin personalisht, por duhet të ndihet gjithmonë pjesë e një komuniteti, një i dërguar nga një komunitet.
Dhe pastaj vëmë re përbërjen e këtij grupi: ata janë njerëzit më normalë dhe më të zakonshëm, në atë listë nuk ka njerëz të shquar kulturalisht, nuk ka skribë, rabinë; dhe gjithashtu nga pika e këndvështrimi moral, kanë të metat dhe kufijtë e tyre, ka edhe një tagrambledhës, dhe një që nuk lejon të konvertohet dhe që do ta dorëzojë përfundimisht Mjeshtrin. Me pak fjalë, edhe ata janë mëkatarë. Një ditë Pjetri do ta njohë këtë dhe do të thotë: "Jezusi largohu prej meje sepse unë jam mëkatar". Me pak fjalë, ata nuk ndryshojnë nga ne, janë njerëz normalë, shumë normalë, njësoj si ne.
Dhe tani le të dëgjojmë se cila është fusha në të cilën ata do të duhet të kryejnë misionin e tyre dhe si duhet ta bëjnë atë deri në përfundim. Le të dëgjojmë: Jezusi i dërgoi këta të dymbëdhjetë pasi i udhëzoi kështu: “Pikërisht këta të Dymbëdhjetët Jezusi i dërgoi dhe i urdhëroi: “Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve! Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit. Gjatë udhëtimit predikoni: ‘Mbretëria e qiellit është afër!’ Shëroni të sëmurit, ngjallni të vdekurit, pastroni të gërbulurit, dëboni djajtë! Falas morët, falas edhe jepni!” (v. 10, 5-8).
Ne kemi dëgjuar se Jezusi ka përcaktuar vendin në të cilin ky grup i parë i bashkëpunëtorëve të tij, është thirrur për të kryer misionin e vet. Ata dërgohen te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit dhe kjo ndoshta na habit pse nuk janë atje, në Palestinë. Ne do të kishim pritur që Ai t'ua dërgonte të gjithë popujve: në këtë moment të historisë së kishës, nuk qe kështu: kjo do të ndodhë pas Pashkëve, kur i ringjallur në mal, do t'u thotë apostujve të tij: “Tani shkoni në mbarë botën, bëni dishepuj nga të gjithë popujt”.
Prandaj nuk bëhet fjalë për përjashtimin e paganëve, por për pedagogjinë e Zotit që donte se bekimet e premtuara për Abrahamin, sipas tëë cilëve shpëtimi ishte për të gjithëë njerëzit pa dallim, do të vinin në mbarë botën, për të gjithë popujt nëpërmjet Izraelit; është Izraeli pra, që për së pari duhet të mirëpresë Ungjillin.
Pastaj Jezusi, pasi kujtoi edhe një herë detyrat që duhet të kryejnë dishepujt: të kujdesen për të sëmurët, të pastronin lebrozët, tëdëbonin demonët... ai bën një rekomandim shumë të rëndësishëm: “Kryejeni misionin tuaj në shkëputje të plotë nga interesat, nga avantazhet personale, sepse përndryshe mesazhi juaj do të humbiste menjëherë besueshmërinë… "Falas morët, falas edhe jepni!”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITUIRGJISË

E DIELA 11 Ord…VITI A

MË 18-6- 2023.

UNGJILLI: Mt, 9,36-10,8.


36 Kur e pa turmën e popullit, ndjeu dhembshuri për të, sepse ishte e nëpërkëmbur dhe e lënë pasdore si delet pa bari.
37 Atëherë u tha nxënësve të vet: “Të korrat janë të mëdha, kurse punëtorë ka pak.
38 Lutjuni, pra Zotërisë së të korrave, të dërgojë korrtarë në të korrat e veta”.
1 Pastaj Jezusi i mblodhi rreth vetes dymbëdhjetë nxënësit e vet e u dha pushtetin të mund të dëbonin shpirtrat e ndytë dhe të mund të shëronin çdo sëmundje e lëngatë.
2 Emrat e Dymbëdhjetë apostujve janë këta: i pari Simoni, që quhet Pjetër e vëllai i tij Andreu; Jakobi i Zebedeut dhe Gjoni, i vëllai;
3 Filipi dhe Bartolomeu; Toma e Mateu ‑ tagrambledhësi; Jakobi i Alfeut dhe Tadeu;
4 Simon Kananeu dhe Judë Iskarioti ‑ ai që e tradhtoi.
5 Pikërisht këta të Dymbëdhjetët Jezusi i dërgoi dhe i urdhëroi:“Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve!
6 Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit.
7 Gjatë udhëtimit predikoni: ‘Mbretëria e qiellit është afër!’
8 Shëroni të sëmurit, ngjallni të vdekurit, pastroni të gërbulurit, dëboni djajtë! Falas morët, falas edhe jepni!


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

JEZUSI I DËRGON PËR TË SHËRUAR…

[SIZE=3]Njerëzit e Besëlidhjes së Vjetër kishin zbuluar se Perëndia është Perëndia i mëshirës, domethënë ai përkulet mbi mjerimin e njeriut; nga ana tjetër, ungjilltari e paraqet Jezusin si një që është i mbushur me dhembshuri: dy fjalët, mëshira në hebraisht dhe fjala greke e përkthyer këtu me dhembshuri, shprehin emocionin që rrëmben të brendshmet përballë të gjitha vuajtjeve; një emocion që nuk është vetëm i rendit të ndjesisë pasi, shumë konkretisht, shoqërohet me një vepër shërimi.
Është e qartë se misioni i të dërguarve të Zotit (qoftë Jezusi apo apostujt) është një mision shërimi: për t'u bindur për këtë, mjafton të merret programi i udhëtimit të Jezusit, siç e përshkroi Mateu: Jezusi udhëtoi nëpër qytete dhe fshatra, ai mësoi, ai shpalli Mbretërinë dhe ai shëroi ... pastaj, kur ai thërret dishepujt e tij, të cilët Mateu i vë në dukje në fillim, edhe para se të na jepte emrat e tyre, thihet se "Jezusi u dha atyre fuqinë për të dëbuar shpirtrat e papastër dhe për të shëruar çdo sëmundje dhe çdo dobësi"... më në fund, kur Jezusi u jep apostujve programin e misionit të tyre, ai u thotë atyre: "Shpallni se Mbretëria e qiejve është shumë afër. Shëroni të sëmurët, ngjallni të vdekurit, pastroni lebrozët, dëboni demonët”.
Në të njëjtën kohë kur shpallin Mbretërinë, lajmëtarët e Zotit ftohen të japin shenja për të. Dhe shpallja më e mirë e Mbretërisë është fitorja mbi të keqen në të gjitha format e saj. Por për këtë duhet të ndjejnë në brendsinë e shpirtit të tyre dhimbjen për të ata që vuajnë.
Jo vetëm përballë dhimbjes individuale, Jezusi preket nga keqardhja, por edhe përballë popullit të tij: “Duke parë turmat, Jezusin e pushtoi dhembshuria ndaj tyre, sepse ishin të pafuqishëm dhe të dëshpëruar si delet pa bari”. Katër ungjilltarët, secili në mënyrën e vet, e paraqesin Jezusin si atë që vjen për të mbledhur Popullin e Zgjedhur: një mënyrë për të thënë se në të përmbushen premtimet e Besëlidhjes së Vjetër; sepse Mesia i pritur shpesh paraqitej me fytyrën e një bariu. Për shembull, kështu e shpalli Ezekieli: “Unë do t'u vij në ndihmë deleve të mia dhe ato nuk do të jenë më pre. Unë do të gjykoj mes deleve dhe deleve. Unë do të ngre mbi ta një bari; ai do t'i kullosë dhe do të jetë shërbëtori im David. Ai do t'i ushqejë, do të jetë bariu i tyre. (Ezk 34,22-23).
Në lidhje me njerëzit, ju keni vënë re rekomandimin e Jezusit: "Mos merrni rrugën që të çon në kombet pagane dhe mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve... Shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit". Dhe vargu i fundit mund të jetë përkthyer si "filloni me Popullin e Zhgjedhur”; atëherë është ai, Populli i Zgjedhur, që do t'i kthejë paganët”; kjo do të thotë se në mendjen e Jezusit, është e qartë se Izraeli mbetet populli i zgjedhur, misioni i të cilit është të konvertojë botën.

FALAS MORËT, FALAS JEPNI.

Arrij tek këshilla e fundit që Jezusi u jep atyre që dërgon: "Falas morët: falas edhe jepni".
Është i gjithë programi i jetës sonë të besimit që përmblidhet këtu në dy propozime: së pari, dhurata e Perëndisë është falas: le ta mirëpresim këtë dhuratë, që pikërisht sepse është një dhuratë, jepet falas. Pastaj, së dyti, nga ana jonë, le të mësojmë të jetojmë duke falënderuar për këtë dhuratë që kemi marrë falas.
Këto dy pika, dhe veçanërisht e para, janë shumë të vështira për ne; le t'i kalojmë njërën pas tjetrës:
Pika e pare: "Dhurata e Zotit është falas"; ky është vetë kuptimi i fjalës "hir", gratia në latinish. Por, çuditërisht, ne kemi një vështirësii të madhe për të pranuar që dhurata e Perëndisë është krejtësisht falas; prova është se pavarësisht gjithçkaje, shpesh tundohemi të bëjmë llogari në marrëdhënien tonë me Zotin; nuk guxojmë të besojmë se Zoti na jep gjithçka falas pa pritur që ne të grumbullojmë merita!
Pika e dytë. “Jepni falas”: me fjalë të tjera: “Imitoni Zotin që jep falas, dhe veproni si Zot”; kjo do të thotë disa gjëra: së pari: “Si Zoti, mos prisni asgjë në këmbim”, mos kërkoni konsideratë, lavdi apo dashuri; le të jetë çdo gjë mosinteresuese sepse kështu vepron Zoti: “Ruajuni të mos i bëni veprat tuaja të mira në sy të njerëzve për t’u parë prej tyre! Përndryshe nuk do të keni farë shpërblimi te Ati juaj që është në qiell. Prandaj, kur të ndash lëmoshë, mos i bjer borisë para vetes, siç bëjnë shtiracakët në sinagoga dhe në rrugë të madhe për t’u nderuar prej njerëzve. Për të vërtetë po ju them: u ndanë me atë shpërblim! Ndërsa ti, kur të bësh lëmoshë, të mos dijë e majta çfarë bën e djathta, që lëmosha jote të jetë e fshehtë, e Ati yt që sheh në fshehtësi, do ta shpërblejë” (Mt. 6,1-4). Kini kujdes të mos e praktikoni fenë tuaj para njerëzve për të tërhequr vëmendjen e tyre... Pra, kur të jepni lëmoshë, mos e trumbetoni para jush... Për ju. , kur jep lëmoshë, e majta jote të mos dijë se çfarë bën dora jote e djathtë, që lëmosha jote të mbetet e fshehtë...
Mos prisni as dashurinë: “Sepse, po qe se i doni vetëm ata që ju duan, çfarë shpërblimi meritoni? Pse a nuk bëjnë kaq edhe tagrambledhësit? E nëse i përshëndetni vetëm vëllezërit tuaj, çfarë bëni të veçantë? A nuk bëjnë të njëjtën gjë edhe paganët? Nëse përshëndetni vetëm vëllezërit tuaj, çfarë po bëni të jashtëzakonshme?... (Mt. 5,46-47).
Ju, nxënësit e Jezusit, bëni diçka të jashtëzakonshme: “Duajini armiqtë tuaj, lutuni për ata që ju salvojnë, për t’u bërë bijtë e Atit tuaj që është në qiell, sepse Ai bën të lindë dielli i tij mbi të këqijtë e mbi të mirët e të bjerë shi për të drejtët e për të padrejtët” (Mt.5,44-45).
Së fundi, që të duash vëllezërit e tu, mos prit që ata ta meritojnë. Kjo do të thotë: "Që të mos dëgjohet kurrë në gojën tënde: Këta njerëz nuk janë interesantë..."Ju jeni vazhdimisht të shpëtuar, të falur lirisht, nga ana juaj, dini të falni, të ndihmoni, të duani pa kushte, për të dhënë jetë. Dhe nëse duam ta shtyjmë ngjashmërinë me atë që Ati ynë na dërgoi deri në fund, do të duhet të jemi në gjendje të thërrasim punëtorë në korrat e mbretërisë duke mos rrethuar veten me shumë garanci; Jezusi nuk bëri ndonjë intervistë pune përpara se të zgjidhte apostujt, por u besoi atyre. Nuk kishte asnjë premtim që peshkatarët buzë liqenit, tagrambledhësi (bashkëpunëtor me armiqtë e Popullit të tij) dhe zelltari (luftëtari kundër romakëve) mund të ndërtonin ndonjëherë një ekip të besueshëm dhe të suksesshëm; Jezusi nuk ngurroi t'ua besonte atyre të korrat, sepse koha po ngutte; siç e dinë të gjithë, të korrat nuk presin!

[ninoenina]

F.A. E DIELA 12 Ord. VITI A

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 12 Ord. VITI A

MË 25-6-2023.


UNGJILLI: Mt. 10, 26 – 33.

26 “Mos ua kini, pra, frikën! Sepse nuk ka gjë të mbuluar që nuk do të zbulohet, as të fshehtë që s’do të dihet.
27 Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet!
28 Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin.
29 A nuk shiten dy trumcakë për një aspër? E, megjithatë, asnjë prej tyre nuk bie në tokë pa lejen e Atit tuaj.
30 E ju? Madje edhe të gjitha fijet e flokëve të kresë suaj janë të numëruara!
31 Pra, mos druani! Ju vleni më tepër se shumë trumcakë!”
32 “Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi, edhe unë do të pranoj para Atit tim që është në qiell, se jam i tij.
33 E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ungjilli që komentojmë sot, Mt. 10, 26-33, është pjesë e fjalimit të dytë që prezantohet nga ungjilltari Mate në librin e tij. Fjalimi i parë është ai i famshëm në mal. Ky ligjërim i dytë që bën Jezusi, nuk u drejtohet turmave, por grupit të dishepujve që e kanë ndjekur dhe që janë dërguar në mision. Është e qartë se ky ligjërim përkujtohet nga Mateu sepse nuk i drejtohet vetëm atij grupi të vogël që po formonte Jezusi, por i drejtohet sot kujtdo që ndihet dishepull i vërtetë i Jezusit të Nazaretit, dhe e di se ka një punë për të bërë dhe pranonj tëdërgohet në një mision.
Jemi ne, pra këta dishepuj të dërguar!
Jezusi u jep atyre disa udhëzime para se të largohen: ai thotë cili është mesazhi që duhet t'i shpallin botës. Mesazhi është shumë i thjeshtë:
"Mbretëria e qiejve është afër".
“Afër” nuk do të thotë se është gati të mbërrijë.
“Afër” do të thotë se mund ta marrësh, sepse është tashmë këtu, e nuk duhet të humbim këtë mundësi për të mirëpritur mbretërinë e Hyjit. Kjo mbretëri është bota e re që u prezantua nga Jezusi i Nazaretit në fjalimin e Malit!
Më pas, detyra që duhet të kryejnë: “Dëboni demonët, shëroni të gjitha sëmundje”.
Çfarë do të thotë demon?
“Demon” është çdo forcë e botës së vjetër, e botës së lashtë, që dëshiron të përjetësojë një mbretëri që është ajo e të ligut. “Demon” është gjithçka e kundërshton mbretërinë e predikuar nga Jezusi, atë të dashurisë: këta demonë nuk janë mbretëria e re, sepse ka kaq shumë demonë që duhen hedhur jashtë dhe kjo është detyrë e dishepujve.
Pastaj shërimi i të gjitha sëmundjeve: nuk flitet këtu për sëmundjet organike, sepse mjekët kujdesen për to. Jezusi këtu flet për të gjitha ato sëmundje që pengojnë realizimin e jetës autentike njerëzore tek njeriu; i njohim mirë këto sëmundje, këta demonë, quhen krenarinë, zili, xhelozi, koprraci, dëshirë për të grumbulluar të mirat e kësaj bote... këta janë demonët që pengojnë të vendoset mbretëria e Zotit në botë.
Prandaj, detyra e parë e dishepujve është të shpallin se mbretëria e Hyjit është këtu dhe pastaj - detyra e dytë – që të dëbojnë demonët dhe të shërojnë të gjitha sëmundje.
Pra, ne po përballemi me një botë të sëmurë, atë në të cilën jemi dërguar!
Pastaj, Mateu vazhdonn duke thënë si duhet të paraqiten dishepujt dhe kjo vlen edhe për ne sot nëse duam që misioni ynë të jetë efektiv.
Nuk duhet të marrin as çantë me para, as dy tunika - mjafton njëra -, as sandale dhe shkop që ishte arma e mbrojtjes së të mjerit! Dishepulli nuk ka asnjë armë, ai paraqitet - do ta thotë Jezusi së shpejti - si një qengj në mes të ujqërve. Me pak fjalë, këta dishepuj paraqiten si të privuar nga gjithçka që do të ishte e domosdoshme për një lëvizje që dëshiron të arrijë qellimin e vet duke fituar mbi çdo vështirësi. Edhe një parti që dëshiron të jetë e suksesshme në këtë botë, ka nevojë për para, dhe për të gjitha këto gjëra.
Është mesazhi i Jezusit që dishepulli është thirrur të shpallë në botë, e ky mesazh përmban një forcë hyjnore të parezistueshme: por nëse ua beson veten këtyre burimeve, që janë ato të botës, do të thotë se nuk ke besim në forcën që ky mesazh ka në vetveten.
Pastaj Jezusi tha qartë atë që dishepulli has në mënyrë të pashmangshme nëse dëshiron të kryejë misionin e tij.
Me çfarë vështirësi dhe kundërshtime do të përballen dishepujt?
Jezusi thotë: «Mos mendoni, mos pritni që do të përshëndeteni me duartrokitje e që do të pranoheni me mirënjohje, sepse nuk do të ndodhë kështu!
Do të jeni si qengjat midis ujqërve, prandaj jini të kujdesshëm si gjarpërinjtë, të thjeshtë si pëllumbat, pra besnikë, nuk keni asgjë për të fshehur!
Dishepulli sigurisht nuk është më i madh se Mjeshtri, i cili është quajtur Beelzebul… mos prisni asgjë më të mirë”.
Kur Jezusi tha këto gjëra – jam duke përmbledhur pjesën e fjalimit, kontekstin në të cilin është futur pasazhi i sotëm - duke dëgjuar këto gjëra dishepujt duhet të jenë tmerruar, duhet ta kenë pyetur veten: "Por nëse gjërat janë kështu, a do ia vlen të bashëpunojmë për të realizuar një projekt që sipas të gjitha gjasave është destinuar të dështojë? Ne e ndoqëm Mesinë, por nuk e prisnim këtë, ndoshta është më mirë që të lëmë gjithçka, të kthehemi në Kapernaum për të jetuar si më parë, si të gjithë, një jetë të mirë, edhe pse nuk mund të themi se është një jetë e re në një botë të re, por është një jetë ende e zhytur në një realitet të vjetër”.
Jezusi pa qartë në sytë e tyre frikën e pranimit të këtij misioni.
Frika ka një funksion jetësor pozitiv sepse i mjerë njeriu që nuk ka frikë!
Frika na paralajmëron për rrezikun dhe për këtë arsye na pengon të bëjmë zgjedhje të gabuara, gjeste të nxituara, të pamatura, që mund të na kushtojnë jetën: në fakt thuhet se "të rinjtë janë ushtarët më të mirë dhe shoferët më të këqij" sepse nuk kanë frikë nga rreziku, prandaj rrezikojnë lehtësisht jetën e tyre. Por nëse frika del jashtë kontrollit, bëhet një pengesë, sepse na pengon të bëjmë gjeste të guximshme: atëherë frika na paralizon.
Nëse duam të ndjekim Krishtin, është e qartë se reagimi i parë që do të ndjejmë do të jetë frika; nëse nuk përjetojmë frikë do të thotë se nuk e kemi kuptuar se çfarë kërkon Jezusi prej nesh dhe ku dëshiron të na çojë. Edhe Ai ka pasur frikë, por nëse dëshirojmë të jemi dishepuj të tij, nuk mund ta lejojmë veten të dominohemi nga frika, përndryshe (duhet të meditojmë këtë dhe ta kemi gjithmonë parasysh), do të jemi admirues të Krishtit, do të praktikojmë disa përkushtime dhe puna të devotshme, madje edhe vepra të mira, por nuk do ta lejojmë veten të përfshihemi plotësisht në propozimin e tij për t'u bërë ndërtues të botës së re.
Tema e Ungjillit të sotëm është ajo që Jezusi na thotë për frikën, frikën që përjeton dishepulli. Le të dëgjojmë:
“26 “Mos ua kini, pra, frikën! Sepse nuk ka gjë të mbuluar që nuk do të zbulohet, as të fshehtë që s’do të dihet. 27 Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet! 28 Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin” (Mt. 10,26-28).
Në ungjillin e sotëm, Jezusi do të përsërisë tri herë:
"Mos e lini veten të udhëhiqeni nga frika, ju do të përjetoni frikën, edhe unë e kam përjetuar atë - thotë Jezusi -, por nuk e lashë veten të udhëhiqem nga frika, bëra zgjedhje guximtare dhe ju do të duhet të bëni të njëjtën gjë!"
1. Frika e parë që Jezusi merr në konsideratë, është ajo që dishepulli përjeton nga një rrezik që nuk vjen nga jashtë, por nga brenda. Është një frikë që përjetojnë të gjithë kjo:
“Duhet të shkoj dhe të shpall një njeri të ri, një botë të re, por a e kuptoj këtë, apo kam frikë ta mirëpres këtë mbretëri të Perëndisë, këtë botë të re?
Si mund të shkoj t'ua shpall të tjerëve, nëse unë vetë nuk e kam asimiluar?
Kam frikë ta bëj këtë zgjedhje në plotësi: po diçka mund të bëj, por vërtet t'ia dorëzoj jetën time Krishtit... nuk më pëlqen!
Kam frikë të heq dorë nga egoizmi, vazhdoj të mendoj ende për veten kur bëj zgjedhje ose kam frikë t'i hap zemrën dashurisë pa kushte, qoftë edhe armikut... është e tepërt!
Pastaj kur vjen puna e grumbullimit e ndonjë gjë, edhe nëse shoh që vëllai është në nevojë, nuk mund të heq dorë... dhe pastaj Jezusi flet për atë falje pa kushte...
E pastaj është fakti që pranë meje, rreth meje, shoh njerëz që bëjnë zgjedhje të kundërta me ato që propozon Jezusi: unë vetë, si të gjithë ata që më rrethojnë, jam përfshirë në këtë mënyrë arsyetimi, nuk mund të shkëputem! Atëherë edhe mua më kapin dyshimet: a nuk do të ishte më mirë sikur edhe unë të përshtatesha të bëja atë që bëjnë të tjerët dhe të përpiqesha ta shijoja jetën pa bërë gjëra vërtet të këqija, por pa menduar shumë për të tjerët?
A nuk do të ishte më mirë që edhe unë të pranoja ndonjë kompromis?
Nëse bëj disa sakrifica, në fund të fundit, a nuk do të pendohem?”
Kjo është frika për të bërë zgjedhjet e gabuar: duke pranuar propozimin e Jezusit të Nazaretit njeriu ka frikë të përfundojë në mesin e humbësve të historisë.
Pikërisht kësaj frike Jezusi i jep përgjigjen e parë që është kjo: “Mos harroni: asgjë do të mbetet e fshehur, gjithçka do të zbulohet, asgjë do të mbetet e fshehtë, gjithçka do të dihet në fund…Në fund, jeta do të vlerësohet jo në dritën e kritereve të kësaj bote, por në dritën e parimeve të mbretërisë së re, në dritën e Zotit. Atëherë do të duket qartë ajo që ka qenë jeta e drejtë dhe jeta e padrejtë.
Teatri i kotësive të kesaj bote mbyllet dhe e verteta mbetet, veprat e tua të dashurisë fshihen sot, njerëzit që admiron, njerëzit e suksesshëm janë të tjerët, mos ki frikë të zgjedhësh atë që Jezusi të propozon, sepse një ditë errësira do të shpërbëhet dhe kur drita e gjykimit të Zotit të shkëlqejë mbi jetën e çdo njeriu, të gjithë do të shohin se ti e kishe bërë zgjedhjen e duhur, kishe të drejtë!”.
Nuk është vetëm errësira e brendshme ajo që të tremb, por edhe errësira e dendur me të cilën e di se do të hasësh kur je thirrur për ta sjellë këtë dritë në errësirën e botës së vjetër. Ke frikë të përballesh me errësirën e jashtme sepse do të hasësh mosbesim, mbyllje, refuzim, vetmi, armiqësi… në këtë gjendje do të preferosh të heshtësh, të mbash për veten shpresën që ke në zemër, të preferosh të qëndrosh të qetë, në heshtje.
Është frika që të shtyn të fshehësh, madje ta fshehësh identitetin tënd si i krishterë, është frika e arsyetimit si të krishterë mes njerëzve që ndjekin parime të tjera, që bëjnë fjalime që nuk janë në përputhje me atë të krishterë.
Ke frikë të zbulosh identitetin tënd si dishepull, sepse ke frikë që të tjerët të të konsiderojnë si një retrograd, një person të vjetëruar, një person të papërvojë që ende nuk e ka asimiluar atë që miraton shumica, një person që nuk e ka kuptuar mentalitetin modern kur vjen puna për të menduar për Zgjedhjet e vlerave të jetës, mbi vetë vlerën e jetës që nga ngjizja e saj deri në përfundimin e saj të natyrshëm... ndoshta nuk ke guximin të paraqitësh veten si dishepull të Krishtit sepse ke frikë që të tallin.
Jezusi thotë: " Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet! Atë që ju thashë në errësirë, silleni në dritë"
“Ishit në errësirë kur morët dritën time, tani jeni dritë, sillni këtë dritë në botë, pa frikë nga errësira e botës”.
Nuk është drita ajo që duhet të ketë frikë, është errësira ajo që duhet të ketë frikë, sepse nëse një dhomë është e ndriçuar, edhe nëse drita është pak e zbehtë, e dobët dhe vezulluese, siç është shpesh besimi ynë. Dhe nëse në natën le të hapim dritaren, nuk është errësira që hyn, është drita që del, errësira gjithmonë humbet, bëhet më e keqja!
Jezusi e qetëson dishepullin: “Pavarësisht të gjitha sprovave dhe vështirësive, ungjilli do të përhapet dhe do ta transformojë botën”.
2. Tani ai na tregon arsyen e dytë falë të cilës dishepulli nuk duhet të udhëhiqet nga frika:
“Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin” (v. 28).
Kur kemi frikë, ka gjithmonë ndonjë mik optimist që na afrohet për të na qetësuar dhe na thotë:
"Do të shihni që asgjë nuk do të ndodhë me ju".
Në vend të kësaj, Jezusi i thotë kujtdo që dëshiron të jetë dishepull i tij:
"Merr parasysh se diçka do të të ndodhë me siguri, madje shqetësohu nëse nuk të ndodh ty, sepse do të thotë se je përshtatur me mënyrën e të menduarit të të gjithëve dhe duke jetuar, nuk ke shqetësuar askënd, prandaj të lënë vetëm".
Ju e dini që nëse predikoni disa vlera, i mërzitni ata që nuk besojnë në to dhe i mërzitni edhe më shumë nëse i jetoni ato vlera vazhdimisht.
Le të kujtojmë atë që thotë Libri i Urtësisë, në kapitullin e dytë:
"Jeta e të drejtit është e ndryshme nga ajo e të tjerëve dhe rrugët që ai përshkon, janë krejtësisht të ndryshme".
Merreni parasysh - thotë qartë Jezusi - se kushdo që kundërshton botën e re, nuk dëshiron të krijohet një botë e re, bota e vjetër është mirë me ta... ata mendojnë se mund të të vrasin edhe ty!
Ata që vriten janë martirët e Ungjillit dhe sot janë të shumtë dhe vetëm Zoti i njeh shumicën prej tyre. Megjithatë ne e dimë se ata që denoncojnë padrejtësitë, që në emër të Ungjillit marrin anën e të dobëtit, të varfrit dhe sfidojnë edhe të fortët (fuqitë e financave botërore), do të paguajnë!
Le të mendojmë për Romeron dhe për të gjithë ata që janë si ai!
Ja pra frika: sot jeta jonë nuk do të vihet në dyshim, të paktën këtu në kontekstin tonë, por sigurisht që do të gjendemi përballë kundërshtimeve të atyre që mendojnë ndryshe nga Krishti, ndoshta do të jenë akuza të rreme, tallje, margjinalizim.
Le të mendojmë, për shembull, për disa keqkuptime të dhimbshme brenda së njëjtës familje, disa buzëqeshje dashamirës që dhembin shumë.
Të gjithë kemi dëgjuar rrëfimin e nënave besimtare që na thonë:
“Kur më sheh djali të dal të dielën, më thotë: për çfarë po shkon në kishë, rri në shtëpi e pusho!”
Thonë: Këto histori feje janë mbetje, mbetje të mesjetës në të cilat askush nuk beson më, janë gjëra të pakuptimta.
Këto buzëqeshje të vogla lëndojnë shumë dhe njeriu duhet t'i marrë parasysh sigurisht, nëse praktikon vlera ungjillore.
Ndonjëherë buzëqeshjet mund të jenë edhe për gjëra që duhet t'i shmangim, sepse ndonjëherë nuk janë frymëzuar nga Ungjilli dhe nuk është jeta ungjillore ajo që përqeshet, përqeshen disa praktika fetare të vjetruara, disa mendjelehtësi që nuk kanë pasur kurrë kuptim, por kur ka një dëshmi të jetës autentike ungjillore, duhet të kemi parasysh edhe moskuptimin e anëtarëve të familjes.
Edhe Jezusi e përjetoi atë: Ungjilli i Gjonit na thotë se as anëtarët e familjes së tij nuk besuan në të.
Jezusi ju fton të reflektoni kur ju përndjekin në mënyra dramatike, duke ju marrë jetën siç mund të ndodhë, apo edhe në mënyra të tjera si për shembull duke ju tallur, duke ju margjinalizuar, duke ju ofenduar!
Mendoni...çfarë dëmi mund t'ju bëjnë armiqtë e Ungjillit midis humbjes së pozicioneve të favorshme, mosbërjes së karrierës, por asnjë dhunë nuk mund t'ju privojë nga e vetmja e mirë që ka mbetur, jeta e të Përjetshmit që ju është dhënë.
Identiteti yt si dishepull askush nuk mund të të prekë dhe kjo është ajo që ka rëndësi, është jeta që mbetet, jeta biologjike nuk zgjat aq gjatë, ajo që është e rëndësishme është jeta e vërtetë, jeta hyjnore e fëmijës së Zotit që kemi ne, kjo nuk duhet prekur!
Prandaj, dishepulli nuk mund të ketë frikë!
Jezusi thotë: “Nëse ke frikë nga dikush, nuk mund të jesh dishepulli im, sepse nëse ke frikë nga një person, e konsideron atë të rrezikshëm, armik dhe prandaj tregohu vigjilent… si mund ta duash?
Nuk mund të kesh frikë!
Ai me siguri mund të të lëndojë, por mos e shkatërron personin tënd sepse jeta juaj nuk varet nga ai".
Tani Jezusi thotë se ka dikush nga i cili duhet të kemi frikë, sepse ai ka fuqinë të bëjë të vdesim në trup dhe ka fuqinë të na hedhë shpirtin në Gehena.
Kush është ky personazh i rrezikshëm?
Nuk është i jashtëm nga ne, është forca e ligë që është e pranishme tek secili prej nesh, të gjithë e përjetojmë, është ajo marrëzi që na çon drejt arsyetimit dhe të jetuarit pa marrë parasysh atë që na thotë Jezusi.
Është kjo pjesë negative e pranishme tek secili prej nesh që duhet të kontrollohet, nga e cila duhet të kemi frikë sepse mund të na shkatërrojë jetën; duhet mbajtur nën kontroll përndryshe na çon në Gehena, thotë Jezusi.
Gehena nuk është ferri, ishte vendi ku grumbulloeshin mbeturinat e Jeruzalemit dhe është një imazh i papërpunuar që përdor Jezusi: thotë ai: "Nëse ndjek të ligun që është brenda teje, e hedh jetën tënde në këtë vend, në Gehena. Nga ky i keq duhet të kesh frikë, jo nga armiqtë e jashtëm.
3. Tani le të dëgjojmë arsyen e tretë:
“29 A nuk shiten dy trumcakë për një aspër? E, megjithatë, asnjë prej tyre nuk bie në tokë pa lejen e Atit tuaj. 30 E ju? Madje edhe të gjitha fijet e flokëve të kresë suaj janë të numëruara! 31 Pra, mos druani! Ju vleni më tepër se shumë trumcakë!”
32 “Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi, edhe unë do të pranoj para Atit tim që është në qiell, se jam i tij. 33 E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor”.
Ndoshta edhe ne kemi përdorur shprehjen e njohur: “Asnjë fletë nuk lëviz se mos e dhëntë Zoti”; kjo fjalë e urtë është interpretimi mesjetar i fjalës së Zotit për truncakun që sapo dëgjuam.
Është një interpretim i pasaktë, sepse nuk është e vërtetë që asgjë nuk ndodh pa vullnetin e Zotit. Shumë gjëra që Zoti me të vërtetë nuk i do, ndodhin dhe as ai nuk mund t'i parandalojë.
Arsyeja e tretë pse dishepulli i Krishtit nuk duhet të ketë frikë është paraqitur nga Jezusi me dy shëmbëlltyra, e para, ajo e truncakut dhe pastaj ajo e flokëve të kokës.
Jezusi thotë:
"Dy truncakë nuk shiten për një denarë" (është kurioze si na e tregon Luka këtë thënie të Zotit, ai nuk thotë dy truncakë për një denarë, por pesë truncakë për dy denarë).
Çfarë përfaqëson truncaku?
Ishte krijesa më e parëndësishme në kohën e Jezusit: në traktatin B'rakhoth të Mishnah-ut, ka bekime për të gjitha krijesat e krijuara nga Zoti, të gjitha përveç truncakëve, sepse një popull fshataresh nuk kishte simpati për truncakët që shkatërrojnë të korrat e drithit.
Jezusi thotë: "Ju keni frikë, por nëse Zoti kujdeset për krijesat më të parëndësishme si truncakët, a mendoni ju që ai të mos kujdeset për ju, fëmijët e tij?"
Arsyeja pse Jezusi prezanton këtë imazh është se zgjedhja për ta ndjekur atë, nuk përfshin vetëm personin që bën këtë zgjedhje, por edhe ata të afërt me të: për shembull nëse një kryefamiljar vendos të menaxhojë pasuritë sipas propozimit të Jezusit, dhe për këtë nuk grumbullon, nuk ngopet me bukën e përditshme dhe gjithçka tepron ua jep atyre që kanë nevojë… kjo zgjedhje nuk përfshin vetëm atë, por gjithë familjen e tij, sepse ndoshta ai nuk do të mund t'u japë fëmijëve të vet gjithçka që u japin atyre kryefamiljarët të tjerët që nuk pranojnë propozimin e Jezusit... e tepërta është e përjashtuar në atë shtëpi.
Ndoshta fëmijët apo edhe gruaja mund të mos pajtohen me këtë zgjedhje, dhe Jezusi thotë:
"Mos kini frikë, jini të qëndrueshëm, mos u shqetësoni për pasojat që mund të lindin dhe që mund t'ju trembin, sepse Zoti është një Atë që kujdeset edhe për truncakët, e pra aq më shumë do të kujdeset për ju dhe familjen tuaj nëse ju jeni besnikë ndaj Ungjillit të tij”.
Ose nëse dikush kryen një profesion që e detyron të bëjë kompromis me ndërgjegjen e tij (për shembull duke punuar në një fabrikë armësh ku fiton shumë... ) dhe ai heq dorë, pranon të zgjedhë një profesion tjetër që është paguar shumë më pak dhe si pasojë ai nuk do të ketë të njejtën sukses se më parë, ndoshta anëtarët e familjes së tij nuk do ta ndajnë këtë zgjedhje sepse ata kanë ëndrra të tjera për të realizuar në jetën e tyre.
Edhe atij i thotë Jezusi: “Jini i qëndrueshëm, mos kini frikë”.
Nëse je i sinqertë, mbase nuk do të kesh ngritje të caktuara në karrierë, ji në përputhje me ndërgjegjen tënde, mos ki frikë nga pasojat!”
Këto përgjigje Jezusi u dha atyre personave duke kujtuar besimin tek Ati Qiellor, që nuk u premton dishepujve të tij se asgjë e keqe nuk do të ndodhë, se ata do të shpëtohen gjithmonë me mrekulli. Hyji nuk bën atë që duhet të bëjnë ne. Dhe shton:
“Duke ndjekur Ungjillin, ti ke bërë zgjedhjen e duhur, ji në përputhje me bindjet e tua”.
Pastaj shembulli tjetër, referenca për flokët e kokës, numri i të cilëve askush nuk e njëh dhe, nëse do t’i numëronim sot, të nesërmen numri tashmë ka ndryshuar.
Atit asgjë nuk i shpëton: nëse ai interesohet për numrin e qimeve në kokën tonë, nëse i intereson një fije floku e kokës tonë, a mund të mendojmë ne, të mos dëshiropjmë ne që ai të mos kujdeset për ne që jemi të përkushtuar të pranojmë propozimin e tij për të bashkëpunuar me të për ndërtimin e botës së re propozuar nga Jezusit?

Pjesa përfundon me një premtim:
“Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi,
edhe unë do të pranoj para Atit tim
që është në qiell, se jam i tij.
E atij që më bie mohit para njerëzve,
edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor” (v. 32-33).

Çfarë ndodh kur gjendemi mes njerëzve dhe në një moment të caktuar dëgjojmë dikë që thotë emrin tonë?
Jemi nxjerrë nga anonimati, ndihemi pak më të rëndësishëm, më parë nuk ishim askush dhe tani dikush na ka njohur.
Por kush është personi që na ka njohur?
Nëse ai është një personazh i rëndësishëm, ne ndihemi krenarë dhe njerëzit rreth nesh thonë: "Ai i përket atij ylli". Për shembull, mund të isha në një grup kriminelesh, të njihesha si mafioz në ato qarqe të pavlera.
"Kjo gjë ka rëndësi - thotë Jezusi - që në fund të jetës tënde të njihësh nga unë si një që më ngjan mua, si një nga rrethi im".
Për këtë, në këtë botë: "Bëhu i njohur si ai që më njeh mua!"
Le të kujtojmë, kur Pjetri u mor në pyetje, ai tha:
“...unë nuk e njoh”, pra nuk i përkas atij grupi, nuk i përkas atyre që i ngjajnë atij personi.
"Kjo gjë ka rëndësi - thotë Jezusi – bëj që të gjithë të të njohin si dishepullin tim në këtë botë, mos ki frikë që të të njohin si me të vërtetë je, sepse, ajo që do të jetë e rëndësishme është që në fund të njoh si dikë që më ngjan sepse nëse më ngjan, je biri i Atit Qiellor.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 12 Ord. VITI A

MË 25-6-2023.


LEXIMI I PARË: Jr. 20,10-13

Unë Jeremia,
10 I dëgjoja shpifjet e shumëve,
tmerr gjithkund përreth:
‘Paditeni! Le ta padisim!’
Të gjithë dashamirësit e mi
vërenin rënien time:
‘Ndoshta do të lejojë të gënjehet!
Do të ngadhënjejmë mbi të,
atëherë do të hakmerremi!’
11 Por me mua është Zoti si trimi i trimave,
prandaj ata që më përndjekin,
do të rrëzohen e s’do të ngadhënjejnë:
turpi do t’i mbulojë se s’do t’ia dalin qëllimit,
turp e përhershme që kurrë s’do të shlyhet!
12 O Zoti i Ushtrive,
ti, o sprovuesi i të drejtit,
që ia sheh veshka e zemër,
bëj ta shoh hakmarrjen tënde mbi ta,
sepse në dorë tënde e lashë çështjen time!
13 Këndojini Zotit, lëvdojeni Zotin,
që e çliroi shpirtin e të varfërit
nga dora e keqbërësve.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

RRËFIME TË JEREMISË.

Ky pasazh është pjesë e asaj pjeseje të librit të Jeremisë që quhet "Rrëfimet e Jeremias", mund të thuhet "Besimet e Jeremias"; aty ai zbulon pjesën më intime të vetes: dhe këto pak rreshta, që komentojmë tani, përmbledhin mirë ndjenjat e tij; jeta e tij është një paradoks i vazhdueshëm: ajo që e bën gëzimin e tij më të thellë, arsyeja për të jetuar, siguria e tij... është gjithashtu burimi i të gjitha vuajtjeve të tij; është Fjala e Zotit. Këtu nuk emërtohet, por nënkuptohet. Është për shkak se ai shpall Fjalën e Perëndisë dhe: "…nxit në rast të volitshëm dhe në rast të pavolitshëm" (siç thotë Shën Pali në 2 Tm. 4,2) që ai është i persekutuar; por është e njëjta Fjalë që i jep forcë për të vazhduar misionin e tij.
Thuhet shpesh se: "Askush nuk është profet në vendin e vet". Kjo vlen në mënyrë të përkryer për Jereminë. Ai ishte një profet shumë i madh, por vetëm pas vdekjes së tij e vunë re. Kur ishte gjallë, predikimi i tij ishte shumë shqetësues. Ai vetë e specifikon saktësisht datën e predikimit të tij: "Nga viti i trembëdhjetë i mbretërimit të Josisë deri në dëbimin nga Jeruzalemi", që do të thotë nga viti 627 deri në vitin 587 p.e.s.. Dyzet vjet, gjatë të cilave ai pa disa mbretër të ngritur në fronin njeri pas tjetrit në Jerusalem: por shumë pak prej tyre e dëgjuan.
Për çfarë e akuzonin? Vetëm sepse kishte guximin të thonte të vërtetën. Dhe e vërteta nuk ishte brilante: nga lart e deri më poshtë në shkallët shoqërore, pabesitë ndaj Besëlidhjes u shumëfishuan në të gjitha fushat. Këtu le të lexojmë, për të pasur një ide, diçka si shembull të predikimit të tij:
“Ata janë të gjithë kurorëshkelës, një tufë tradhtarësh (9.1)... Nga më i vogli tek më i madhi, të gjithë janë të etur për fitim; nga profeti te prifti, të gjithë ia dorëzojnë gënjeshtrës” (8.10). Përkthe: korrupsioni dhe dashuria për para kanë korruptuar shoqërinë; feja është vetëm një fasadë.
Siç mund ta priste edhe jeremia, këto lloj kujtimesh nuk janë fare të pelqyeshëm, të pranueshëm nga të gjithë. Aq më tepër sepse ai di të jetë i ashpër: “23 Vallë, a mundet etiopasi të ndërrojë lëkurën, ose leopardi larat e lëkurës së vet? Atëherë edhe ju do të mund të bëni mirë, ju që jeni mësuar të bëni të keqen?”(Jr. 13,23). Këto shprehje tregojnë qartë se ai ka një sens dhe një aftësi të shtjelluar për të përdorur formula, fjalë të forta dhe ofenduese. Prandaj një pjesë të mirë të jetës e kalon duke bërtitur, provokuar, fyer. Ai ndonjëherë bën edhe gjëra të çuditshme për të alarmuar mbretin, oborrin, priftërinjtë, të gjithë ata që janë përgjegjës që po e çojnë popullin drejt shkatërrimit të tij.


GUXIMI I TË VËRTETËS.

Në planin politik, ai përpiqet të hapë sytë e bashkatdhetarëve të tij dhe guxon të parashikojë atë që është e dukshme, domethënë që Nabukodonosori së shpejti do ta shkatërrojë, do ta nënshtrojë dhe ta pushtojë qytetin e Jeruzalemit. Dhe, për t'u kuptuar, ai bën një gjest spektakolar: thyen në publik një enë krejt të re që del nga dora e poçarit për të shpallur fatin që e pret Jerusalemin: do të bëhet thërrime:
“1 Kështu thotë Zoti: “Shko e bleje një katrovë argjile, merri disa vetë nga pleqtë e popullit e pleqtë e priftërinjve 2 dhe shko në luginën Benenom, që është në hyrje të Derës së poçarëve. Atje shpalli fjalët që unë do të t’i them. 3 Thuaj: Dëgjojeni fjalën e Zotit, mbretër të Judës e banorë të Jerusalemit! Kështu thotë Zoti i Ushtrive, Hyji i Izraelit: Ja, unë po sjell mbi këtë vend një mjerim të tillë, saqë kushdo të dëgjojë për të, veshët do t’i ushtojnë. 4 Sepse ata më kanë braktisur dhe e tëhuajën këtë vend duke u kushtuar zotave të huaj, të cilët nuk i kanë njohur ata vetë as etërit e tyre as mbretërit e Judës. E kanë mbushur këtë vend me gjakun e të pafajshëmve. 5 Ndërtuan lartësira për nder të Baalit për t’i djegur si fli shkrumbimi në nder të Baalit fëmijët e vet: çka unë kurrë nuk e kam urdhëruar, as s’e kam thënë as nuk më ka shkuar nëpër mend. 6 Për këtë arsye, ja, po vijnë ditët ‑ është fjala e Zotit ‑ dhe ky vend nuk do të quhet më Tofet as Lugina Benenom, por Lugina e Vrasjes. 7 Unë do ta çoj kotsynimin e Judës e të Jerusalemit në këtë vend. Do t’i bëj të sharrojnë prej shpatës ndër sy të armiqve të tyre me dorën e atyre që ua kërkojnë jetën. Kufomat e tyre do t’ua jap për ushqim shpendëve të qiellit e bishave të malit. 8 Do ta kthej këtë qytet në shkretëtirë e në tallje, kushdo të kalojë nëpër të do të mbetet shtang nga habia e do të fërshëllejë mbi të gjitha plagët e tij. 9 Do t’i bëj të hanë mishin e bijve e të bijave të veta. Njëri‑tjetrin do ta hanë gjatë rrethimit e ngushticës, në të cilën do t’i mbyllin armiqtë e tyre dhe ata që kërkojnë t’ua marrin jetën.
10 Atëherë thyeje katrovën në sytë e atyre burrave që do të vijnë me ty 11 e thuaju: Kështu thotë Zoti i Ushtrive: Kështu do ta thyej këtë popull e këtë qytet, siç po thyhet ena e poçarit që më s’mund të ndreqet. Asohere edhe në Tofet do të varrosen, sepse s’do të ketë tjetër vend për të varrosur”(Jr. 19,1-11).
Por, në vend që të dëgjohet, akuzohet se ka komplotuar me armikun: “E denonconi! Le ta denoncojmë atë, Terrorin nga të gjitha anët”. Nuk ka më të shurdhër se ai që nuk dëshiron të dëgjojë, ne e dimë këtë.
Duke lexuar librin e Jeremisë, njeriu në mënyrë të pashmangshme mendon për këtë fjali nga Psalmi 69, 10: “…shkrihem në zell për Shtëpinë tënde”.
Shën Gjoni e citoi shumë më vonë për Jezusin, me fjalë pak të ndryshme: “Zelli për Shtëpinë tënde më bren!”(Gj. 2,17),
Zelli i shtëpisë sate do të më gllabërojë. Këto fjali përmbledhin mjaft mirë jetën e Jérémisë; por asgjë dhe askush nuk mund ta largonte nga misioni i tij. Dikush mund të pyesë veten se cili ishte sekreti i tij: vetëdija për të qenë në një mission: është shumë e qartë dhe të thjeshtë. Dhe besimtarët e dinë se Zoti do t'u japë gjithmonë forcën e nevojshme për të përmbushur atë që është pjesë e misionit të tyre. Thjeshtë: le të shkojmë te burimi, të Jezusi që për këtë është një shembull për të gjithë.
Sekreti i dytë është ky: Jeremia e dinte se ai ishte shumë i vogël për këtë detyrë, dhe për këtë arsye nuk e kërkoi forcën e tij tek vetja, por te Perëndia, si do tëë bëjë pas disa shekujve Shën Pali.
"10 Prandaj kënaqem
në ligështi,
në sharje,
në vështirësi,
në salvime e ngushtica
që më bëhen për shkak të Krishtit!
Sepse, kur jam i ligshtë ‑
atëherë jam i fortë” (2 Kor. 12,10):
domethënë: "Kur përjetohet dhe njihet dobësia jonë, atëherë do të kërkohet forca dhe fuqia atje ku gjenden, pra te Zoti: “Fuqia ime e lavdia ime është Zoti, ai është shpëtimtari im” (Ps.118,14).
Në fakt, Jeremia përjetoi praninë e Perëndisë në zemër të të gjitha sprovave të tij:
"Ata do të luftojnë kundër teje,
por s’do të ngadhënjejnë mbi ty,
sepse unë jam me ty,
që të të shpëtoj,
thotë Zoti”
“Unë jam me ty për të të çliruar", i kishte premtuar ai, në ditën e thirrjes së tij (Jr. 1,19).
Mbetet kjo lutje mahnitëse e profetit: “Zot, më trego hakmarrjen që do të bësh ndaj tyre, sepse ty të kam kryer çështjen time”.
Kjo më frymëzon me tre vërejtje:
Së pari, dëshira për hakmarrje është shumë njerëzore dhe profeti mbetet një njeri si të tjerët; misioni i tij i veçantë nuk e bën atë të pashpirt apo mbinjerëzor.
Së dyti, ai nuk kërkon hakmarrje vetë, ia hedh fajin Zotit; ky tashmë është përparim në krahasim me hakmarrjen e drejtpërdrejtë. Ideali i faljes së pakushtëzuar të të gjitha shkeljeve nuk u shfaq deri më vonë në Izrael, në predikimin e Isaisë së dytë.
Së treti, përtej hakmarrjes personale, ajo që ai kërkon, është triumfi i së vërtetës. Ashtu si çdo profet i vërtetë, ai tashmë e di se dashuria për Zotin do të jetë më e fortë se çdo gjë dhe një ditë do të ketë sukses, do të zhdukë çdo të keqe nga toka. Kjo është ajo që ai e quan "hakmarrja" e Zotit: triumfi i përjetshëm i Zotit mbi forcat e së keqes.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 12 Ord. VITI A

MË 25-6-2023


PSALMI 69, 8-10.14.17.33-35


8 Sepse për shkak tëndin e mbarta poshtërimin,
turpi ma mbuloi fytyrën,
9 u bëra i huaj për vëllezërit e mi,
i panjohur për bijtë e nënës sime.
10 Pse shkrihem në zell për Shtëpinë tënde,
përbuzjet e atyre që ty të përqeshin ranë mbi mua.
14 E pra, unë ty të lutem, o Zot,
në kohën e përshtatshme, o Hyj,
më vështro pashë dashurinë tënde,
pashë të vërtetën e shpëtimit tënd!
17 Më dëgjo, o Zot, se bamirës është përdëllimi yt,
shiko mbi mua sipas mëshirës sate të madhe,
33 Le të shikojnë të përvuajturit e le të gëzohen;
kërkojeni Hyjin e zemra do t’ju kërthndezet.
34 Sepse Zoti i dëgjon skamnorët,
s’i përbuz të vetët që janë të robëruar.
35 Le ta lavdërojnë qielli e toka,
detet dhe gjithçka lëviz në to.



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE


SHKRIHEM NË ZELL PËR SHTEPINË TËNDE.

Pikërisht sepse psalmisti është i bindur se "Zoti dëgjon të përulurin”, nuk harron të burgosurit: ai guxon të thotë gjithçka kemi dëgjiuar në psalmin. Sepse ky psalm është pikërisht klithma e shqetësimit të një njeriu fatkeq, të poshtëruar, ndoshta të burgosur. Me sa duket është një besimtar i përndjekur për besimin e tij, pasi thotë: “Sepse për shkak tëndin e mbarta poshtërimin, turpi ma mbuloi fytyrën… Pse shkrihem në zell për Shtëpinë tënde, përbuzjet e atyre që ty të përqeshin ranë mbi mua” (v. 8-10).
Persekutimi është fatkeqësisht një situatë e njohur në Izrael: nga njëra anë, profetët u persekutuan të gjithë nga populli i tyre: kështu ishte rasti me Jereminë (e dëgjojmë në leximin e parë të kësaj të diele), dhe e njëjta gjë do të ishte për të gjithë të tjerët. Nga ana tjetër dhe mbi të gjitha vetë populli ishte i persekutuar nga popujt e tjerë. Nëse mendoni për këtë, nuk është çudi që Populli i Zgjedhur nga Zoti për të qenë profetë të tij ka të njëjtin fat që e pasuan profetët individualisht.
Por pse një profet pothuajse nuk vdes kurrë në shtratin e tij? Pse duhet të vuajë turpin dhe fyerjet? Në të njëjtën mënyrë Jezusi do të thotë: "Ishte e nevojshme që Biri i njeriut të vuante..." Pse është kjo e pashmangshme? Le të provojmë një përgjigje: mund të themi se një profet është zëdhënësi i Zotit (ne themi se ai është "goja e Zotit"), pasi ai shpall Fjalën e tij, dhe si pasojë ai është edhe interpretues e fjalës së Zotit. Por ne e dimë mirë se "mendimet tona nuk janë mendimet e Perëndisë dhe se rrugët e tij nuk janë rrugët tona", dhe se ka të njëjtën distancë midis mendimeve tona dhe atyre të Perëndisë si midis tokës dhe qiellit, siç thotë Isaia 55, 8-9:
“Sepse mendimet tuaja, nuk janë mendimet e mia,
as udhët tuaja nuk janë udhët e mia
‑ thotë Zoti.
Sepse, sikurse qielli që është i lartë
në krahasim me tokën:
po ashtu edhe udhët e mia janë të larta
në krahasim me udhët tuaja
dhe mendimet e mia
në krahasim me mendimet tuaja!”.
Prandaj, nëse profeti është jehona besnike e mendimeve të Zotit, ai është vazhdimisht në kontradiktë pothuajse me të gjithë; ai është i dënuar të jetë vazhdimisht kundër valës. Fjala e tij, nganjëherë prania e tij e thjeshtë, është një thirrje për drejtësi, për shenjtëri (domethënë konkretisht për dashurinë e vëllezërve), për ndarjen, të gjitha gjërat që mezi duam. Të dëgjosh fjalë të bukura është e lehtë, por profetët nuk thonë vetëm fjalë të bukura, por bëjnë thirrje për ndryshim të jetës, gjë që është shumë më shqetësuese. Predikimi i profetëve të vërtetë është si një qendër e vëmendjes në qoshet e jetës sonë dhe veçanërisht në qëndrimin tonë ndaj të tjerëve. Në shumë raste preferojmë të fikim dritën.
Ndonjëherë, kjo armiqësi e pushton profetin: Moisiu kishte momentet e tij të dekurajimit; Elia iu lut të vdiste; Jeremisë i erdhi keq që lindi; ja disa rreshta prej tij që hedhin dritë mbi leximin e parë të kësaj të diele:
“14 Qoftë mallkuar dita kur unë linda; dita kur më lindi nëna ime jo, mos qoftë bekuar!
15 Qoftë mallkuar ai burrë që e lajmëroi tim atë: ‘Je bërë me djalë!’ dhe e mbushi me gëzim!’
16 U bëftë ai njeri porsi qytetet, që Zoti i shkatërroi e askurrë s’u pendua. Në mëngjes ndjeftë kushtrimin e në mesditë rropamën e luftës,
17 që s’më shitoi në barkun e nënës! Nëna ime do të më bëhej varr e barku i saj, shtatzënë përgjithmonë.
18 Pse ndopak dola nga barku amnor? Që të heq keq e të vuaj e në turp të marrin fund ditët e mia!” (Jr. 20, 14-18).
Mallkuar qoftë dita që linda! Ditën që më lindi nëna, mos qoftë e bekuar! Mallkuar qoftë njeriu që i njoftoi babait tim këtë lajm që e mbushi me gëzim: “Të lindi një djalë, djalë!... Mallkuar qoftë dita që nuk më bëri të vdes që në bark: nëna ime do të kishte qenë varri im dhe barku i saj do të më mbante gjithmonë. Pse atëherë dola nga barku? Që të shoh dhimbje dhe mundime dhe që ditët e mia të mbarojnë me turp? (Në kalim, mund të vërehet vetëm farefisnia e këtij teksti me librin e Jobit; gjë që nuk është për t'u habitur pasi personazhi i Jobit përfaqëson popullin e Izraelit në momentet e tyre të ankthit).
Po kthehem te psalmi ynë: ai që flet, e krahason veten me një të mbytur që po humbet këmbët: ai nuk ka më forcë të ngrihet; le të lexojmë vargjet e para që nuk janë pjesë e liturgjisë së sotme: “Më shpëto, o Hyj, sepse uji më arriti deri në fyt!
Jam ngulur thellë në baltë, s’kam ku ta vë këmbën time në të fortë: kam rënë në pellgun e ujërave e valët po më mbulojnë” (Ps. 69, 2-3).
(Këtu mendojmë se dëgjojmë fjalët e Jonas).

ZOTI I DËGJON TË PËRULURIT, NUK I HARRON TË BURGOSURIT.[/

Por edhe në fund të humnerës, një profet i vërtetë nuk e humb besimin: Fjala që i shkakton kaq shumë fatkeqësi është në të njëjtën kohë mbështetja e tij; dhe psalmi ynë, pas një serie të tërë vajtimesh, kthehet në një lutje që përfundon me falënderim, tashmë, sepse profeti është i sigurt, pavarësisht gjithçkaje, që do të ketë një përgjigje. Le të fillojmë me lutjen:
“14 E pra, unë ty të lutem, o Zot,
në kohën e përshtatshme, o Hyj,
më vështro pashë dashurinë tënde,
pashë të vërtetën e shpëtimit tënd!
15 Më nxirr nga lymi të mos humbas,
më shpëto prej atyre që më urrejnë,
prej ujërave të thella!
16 Mos lejo të më mbulojnë valët e ujërave,
mos lejo të më përpijë thellësia,
të mos e mbyllë pusi gojën e vet mbi mua!
17 Më dëgjo, o Zot, se bamirës është përdëllimi yt,
shiko mbi mua sipas mëshirës sate të madhe,
18 mos e fsheh fytyrën tënde prej shërbëtorit tënd,
sepse jam tepër ngushtë, më shpëto pa vonesë!”
Aty do të besohej të dëgjohej personalisht Jeremia, ai që u hodh një ditë në një pus sepse foli për tempullin duke thënë fjalë që popullit nuk i pëlqenin: ai guxoi të thoshte: "Pse a shpellë cubash është bërë kjo Shtëpi, mbi të cilën është thirrur emri im ndër sytë tuaj? Po, por as unë nuk jam i verbër ‑ thotë Zoti” (Jr 7,11).
Rastësisht, Jezusi nga ana e tij bëri pothuajse të njëjtat vërejtje kur ndoqi shitësit nga tempulli dhe kur Shën Gjoni tregon këtë episod, ai citon saktësisht një fjali nga psalmi ynë i sotëm:
“Zelli për Shtëpinë tënde më bren!” (Gj. 2,17),
Që mund të kuptohet: "Dashuria e shtëpisë sate më gllabëron, është pasioni im”.
Më në fund ky psalm përfundon me një lutje falënderimi: është një tipar i përhershëm i lutjes judaike në të cilën njgjarjet e jetës dhe falënderimi janë gjithmonë të ndërthurura ngushtë. Këtu, psalmisti tashmë po këndon fitoren: ai dëshiron, dhe për këtë lutet, jo vetëm që ai vetë do të shpëtojë, por ai dëshiron që edhe Populli mbarë më në fund do të dëgjojë zërin e Perëndisë së tij. Kështu lumturia për të gjithë do të mund të vendoset:
"31 Do të lëvdoj Emrin e Hyjit me këngë,
do ta lartësoj me këngë falenderimi…
33 Le të shikojnë të përvuajturit e le të gëzohen;
kërkojeni Hyjin e zemra do t’ju kërthndezet…
35 Le ta lavdërojnë qielli e toka,
detet dhe gjithçka lëviz në to.
36 Sepse Hyji do ta shpëtojë Sionin,
Ai do t’i rindërtojë qytetet e Judës,
aty do të banojnë e do ta trashëgojnë.
37 Fara e shërbëtorëve të tij do ta trashëgojë,
në të do të ngulë kush e do Emrin e tij!”.
Unë do të lëvdoj emrin e Zotit me një këngë , do ta zmadhoj, do ta falenderoj. E kanë parë të varfërit, po festojnë: “Jetë e gëzim, ju që kërkoni Zotin!”