Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 E PASHKËS VITI A

MË 30-4-2023.

UNGJILLI: Gj. 10, 1-10.

1 “Për të vërtetë, për të vërtetë, po ju them: ai që në vathë të deleve nuk hyn nëpër derë, por tjetërkah kërcen brenda, ai është vjedhës dhe cub. 2 Ai që hyn nëpër derë, ai është bariu i deleve. 3 Atij derëtari i çel derën e delet e dëgjojnë zërin e tij. Ai i thërret delet e veta me emër dhe u prin përjashta. 4 E kur i qet përjashta të gjitha delet e veta, u prin dhe delet i shkojnë pas, sepse e njohin zërin e tij. 5 Pas të huajit nuk do të shkojnë me siguri, por do të ikin, sepse nuk e njohin zërin e të huajit”. 6 Jezusi u tregoi këtë shëmbëlltyrë, por ata nuk e morën vesh ç’deshi t’u thotë me të.
7 Prandaj Jezusi u tha përsëri: “Përnjëmend, përnjëmend po ju them: unë jam dera e deleve. 8 Të gjithë ata që erdhën (para meje) janë vjedhës dhe cuba; porse delet nuk i dëgjuan. 9 Unë jam dera: kush hyn nëpër mua, do të shëlbohet: do të hyjë e do të dale dhe do të gjejë kullosë.
10 Vjedhësi s’vjen për tjetër, por për të vjedhur, për të prerë e për të bërë dëm. Unë erdha që delet ta kenë jetën e ta kenë me plotësi.

LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Veçanërisht bie në sy koherenca e teksteve të kësaj të diele! Psalmi, pastaj leximi i dytë dhe tani ungjilli na çojnë në një vathë delesh. Psalmi e krahasoi marrëdhënien e Perëndisë me Izraelin me shqetësimin e një bariu për kopenë e tij; tha: "Zoti është bariu im, nuk më mungon asgjë; në livadhe me bar të freskët, më bën të pushoj”. Në leximin e dytë, Shën Pjetri i krahasoi njerëzit që nuk kanë besim në Jezu Krishtin me delet e humbura: “Ju endet si dele të humbur; por tani jeni kthyer te bariu që ka kujdes për ju dhe ju ruan”. Dhe këtu, në Ungjillin e Gjonit, Jezusi zhvillon fjalimin e tij të gjatë mbi bariun e mirë.
Një vathë delesh nuk është një pamje e zakonshme për shumë prej nesh, duhet thënë. Prandaj ne duhet të bëjmë përpjekje për të imagjinuar peizazhin e Lindjes së Afërt, tufën e mbledhur për natën në një rrethim të ruajtur mirë; në mëngjes bariu vjen për t'i marrë delet dhe i çon në kullotë.
Nëse duhet të zgjerojmë imagjinatën, nga ana tjetër, ky lloj reflektimi ishte shumë i njohur për dëgjuesit e Jezusit: sepse, para së gjithash, kishte shumë tufa në Izrael dhe më pas sepse profetët e Besëlidhjes së Vjetër ishin bërë të mësuar me këtë lloj krahasimi. Ne kemi rilexuar disa pasazhe rreth psalmit. Më kujtohet vetëm një fjali nga profeti Isaia, i cili këmbëngul në përkujdesjen e Zotit ndaj popullit të tij:
“Do të kullotin afër udhëve, kullota e tyre mbi çdo kodër të shogët.
S’do të sprovojnë uri as etje, s’do t’i mundojë vapa as dielli, pse do t’u prijë Ai që ka mëshirë për ta dhe do t’i mrizojë ndër gurra të freskëta” (Is. 49,9-10).
Ai që është plot butësi për ta do t'i udhëheqë dhe drejt burimeve të ujit do t'i çojë ata të freskohen.
Më në fund, për Mesinë e ardhshëm thuhej me gjithë qejf se ai do të ishte një bari për Izraelin.
Në të njëjtën kohë, profetët folën vazhdimisht kundër barinjve të këqij që paraqesin një rrezik real për delet. Është padyshim një çështje jete a vdekjeje për tufën. Jezusi, nga ana tjetër, vazhdon duke këmbëngulur në të njëjtën mësim, në të njëjtin regjistër: ai flet si për shqetësimin e bariut për delet e tij, ashtu edhe për rrezikun që barinjtë e rremë përfaqësojnë për to.
Ai i rimerr këto tema të njohura në Ungjillin e kësaj të diele, në formën e dy krahasimeve të vogla të njëpasnjëshme: atë të bariut, dhe atë të derës. Jezusi i prezanton të dy me formulën solemne: "Amen, amen, po ju them". Tani kjo shprehje sjell gjithmonë diçka të re; por, pikërisht, tema e bariut ishte e njohur, pra ku është risia? Nga ana tjetër, Gjoni saktëson se këto dy shëmbëlltyra u drejtohen farisenjve: Jezusi ua tha të parën, por, na thotë Gjoni, “ata nuk e kuptuan atë që Jezusi donte t'u thoshte”. Kështu Jezusi vazhdoi me shëmbëlltyrën e derës.
Pse farisenjtë nuk e kuptuan të parën? Ndoshta thjesht sepse, padyshim, Jezusi sugjeron se ai vetë është ky bari i mirë i aftë për t'i sjellë lumturi popullit të tij; dhe menjëherë papritmas skriblt, farisenjtë, kryepriftërinjtë…reduktohen në rangun e barinjve të këqij. Pra, ata e kanë kuptuar plotësisht atë që do të thotë Jezusi, por nuk mund ta pranojnë atë. Do të ishte të pranonim se ky Galileas është Mesia, i Dërguari i Zotit, por ai nuk i ngjan idesë që ata kishin për të. Ndoshta kjo është arsyeja pse Jezusi ishte i kujdesshëm të thoshte “Amen, amen, po ju them”; sa herë që ai prezanton një fjalim me këtë hyrje, duhet të jemi veçanërisht të vëmendshëm; është ekuivalenti i disa frazave që gjenden shpesh te profetët e Besëlidjes së Vjetër: kur atyre Shipirti i Hyjit u pëshpërit fjalë që janë të vështira për t'u kuptuar ose për t'u pranuar, ata gjithmonë kujdesen shumë për të filluar dhe ndonjëherë për të përfunduar predikimin e tyre me formula të tilla si “orakull i Zotit” ose “Kështu thotë Zoti”. E këtu, edhe pse Jezusi i kishte paralajmëruar me këto fjalë solemne, farisenjtë nuk e kuptuan ose nuk donin të kuptonin atë që Jezusi donte t'u thoshte atyre.
Por ai këmbëngul; Gjoni na thotë:
“Prandaj Jezusi u tha përsëri: “Përnjëmend, përnjëmend po ju them” (v. 7).
Prandaj Jezusi foli përsëri; ne mund të hamendësojmë durimin e Jezusit që e frymëzon atë me këtë përpjekje të re për të bindur auditorin e tij:
“Unë jam dera (e deleve): kush hyn nëpër mua, do të shëlbohet” (v.9)
Kjo është një mënyrë tjetër për të thënë se ai është Mesia, Shpëtimtari: nëpërmjet tij, tufa arrin jetën e vërtetë.
“Unë erdha që delet ta kenë jetën e ta kenë me plotësi” (v. 10).
Është pothuajse diçka që miqësisht dhe në mirëbesim na thotë: Jezusi na tregon pse erdhi.
Si përfundim, do të mbaja me kënaqësi një mësim nga ky Ungjill: Jezusi na thotë se delet ndjekin bariun sepse e njohin zërin e tij: pas këtij imazhi baritor, ne mund të lexojmë një realitet të jetës së besimit; bashkëkohësit tanë nuk do të ndjekin Krishtin, nuk do të jenë dishepujt e tij nëse “barinjtë” e sotëm dhe besimtarët të gjithë nuk bëjnë që zëri I Krishtit të kumbojë, nëse nuk e bëjmë të njohur Fjalën e Perëndisë. Duket se Jezusi të na sugjëron, na nxit, me këtë Ungjill, edhe një herë që ta pranojnë thirrjen për të bërë që të dëgjohet gjithsesi “tingulli i zërit të tij”
Disa herë në Ungjillin e Gjonit, Jezusi e zbulon misionin e tij në terma mjaft të qartë; ndonjëherë ai këmbëngul në faktin se është dërguar nga Ati: një ditë, për shembull, në Jeruzalem, ai tha: "Unë kam ardhur në emër të Atit tim" (Gj. 5,43); nganjëherë ai tregon përmbajtjen e misionit të tij: në pretoriumin e Pilatit, Jezusi pohon: “Kam lindur dhe kam ardhur në botë për të dëshmuar të vërtetën” (Gj. 18,37); diku tjetër flet për shpëtimin e botës: “Unë nuk erdha të gjykoj botën, erdha të shpëtoj botën (Gj. 12,47). Ose përsëri: “Unë, drita, kam ardhur në botë, që kushdo që beson në mua të mos mbetet në errësirë (Gj. 12,46).

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 5 E PASHKËS VITI A.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 E PASHKËS VITI A.

MË 7-5-2023

UNGJILLI: Gj.14,1-12.

1 “Mos t’ju shqetësohet zemra!
Besoni në Hyjin
edhe në mua besoni!
2 Në shtëpinë e Atit tim ka shumë banesa.
Po të mos kishte, a do t’ju thoja:
‘Po shkoj t’ju bëj gati vendin’?
3 Kur të shkoj e t’ju përgatis vendin,
do të vij prapë e do t’ju marr tek unë,
që aty ku jam unë, të jeni edhe ju.
4 Ku shkoj unë, ju e dini rrugën.”
5 “Zotëri ‑ i tha Toma ‑ Ne s’dimë kah po shkon. Si, pra, mund ta dimë udhën?”
6 Jezusi u përgjigj:
“Unë jam Udha, e Vërteta dhe Jeta.
Askush nuk shkon tek Ati përveçse nëpër mua.
7 Nëse më njohët mua,
do ta njihni edhe Atin tim.
Që tani e njihni
dhe e keni parë.”
8 Filipi i tha:
“Zotëri, na e dëfto Atin e na mjafton!”
9 “O Filip ‑ i tha Jezusi ‑ kaq shumë kohë jam me ju e nuk më njohe ende?
Kush më ka parë mua, ka parë edhe Atin.
Si thua, pra: ‘Na e dëfto Atin!’
10 Po a nuk beson
se unë jam në Atin e Ati është në mua?
Fjalët që jua them, nuk jua them prej vetvetes:
Ati që banon në mua i kryen veprat e veta.
11 Më besoni mua:
Unë jam në Atin dhe Ati është në mua.
Përndryshe, besoni për shkak të vetë veprave!
12 Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
kush beson në mua,
veprat që i bëj unë edhe ai do t’i bëjë.
Madje do të bëjë edhe më të mëdha se këto,
sepse unë po shkoj tek Ati.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ungjilltari Gjoni i kushton 5 kapituj Darkës së Fundit dhe pikërisht në këta kapituj
ne gjejmë testamentin që na la Jezusi: janë fjalët e tij të fundit, më të shenjtat.
Ungjilli i sotëm është pjesë e këtij testamenti: ne do t'i qasemi këtij teksti, do të thosha, me
dridhje, e do të përpiqemi të kuptojmë mesazhin e çdo fjale të thënë nga Jezusi.
Jemi në dhomën e sipërme të Cenaklit: Juda sapo ka dalë, Jezusi që nuk u kishte fshehur kurrë
dishepujve fatin e tij, tani u thotë qartë atyre:
"Unë jam duke u larguar nga ju".
Kanë kaluar tre vjet që kur dishepujt ishin bashkuar me Të përgjatë brigjeve të liqenit
të Galilesë dhe ishin përfshirë në mesazhin e tij, deri në atë pikë sa kishin lënë gjithçka
për të bashkuar jetën e tyre me të tijën; tani, atë natë në dhomën e sipërme të Cenaklit,
ata përballën me këtë njoftim dramatik… Jezusi është gati t'i lërë ata.

Cili është reagimi i tyre?
Të mërzitur, ata kanë frikë, ndihen të humbur, sepse kuptojnë se ëndrrat e tyre për lavdi që
kishin kultivuar për tre vjet, tani po shpërbëhen, realiteti është krejt ndryshe nga
ajo që ata do të prisnin, ata përballen me dështim.
Le të dëgjojmë se çfarë u thotë Jezusi:
1 “Mos t’ju shqetësohet zemra! Besoni në Hyjin edhe në mua besoni!
2 Në shtëpinë e Atit tim ka shumë banesa. Po të mos kishte, a do t’ju thoja: ‘Po shkoj t’ju bëj gati vendin’?
3 Kur të shkoj e t’ju përgatis vendin, do të vij prapë e do t’ju marr tek unë, që aty ku jam unë, të jeni edhe ju.
4 Ku shkoj unë, ju e dini rrugën”.

Këtyre dishepujve të hutuar dhe të zhgënjyer, Jezusi u thotë:
"Mos iu shqetësohet zemra".
Folja që përdoret në tekstin grek është "tarassein", një folje shumë e fortë, që tregon agjitacionin
e valëve të stuhishme të detit; e në këtë mënyrë flitet, pra, për zemrat e dishepujve.
Jezusi nuk habitet që ata të jenë të shqetësuar dhe të frikësuar dhe tani ai thotë fjalë që u thuhen
atyre që duhet të qetësohen, të ngushëllohen, të sigurohen. Jezusi bëri atë që bëri Moisiu para
se të vdiste: kishte mbledhur popullin dhe u kishte thënë izraelitëve:
"Mos kini frikë, mos e humbni zemrën
Zoti do të ecë përpara jush,
e do të vazhdojë t'ju udhëheqë.
Unë nuk do të jem më me ju,
por Zoti do t’ju japë dikë
që do t’ju shoqërojë në tokën e lirisë;
mos kini frikë, mos e humbni shpresën".
Janë fjalët që Jezusi përdor edhe me dishepujt e tij dhe nuk janë fjalët që ai u drejton
vetëm atyre, janë aktuale edhe për ne.
Edhe ne sot jemi të shqetësuar nga kaq shumë frikë, Jezusi nuk është i pranishëm dhe i
dukshëm siç kishte qenë me 12 që e kishin shoqëruar për tre vjet; ai është gjithmonë
i pranishëm (jo idukshëm), dhe për këtë atëherë kemi përshtypjen se jemi vetëm në vazhdimin e
projektit të tij për një botë të re.
Si Kishë ne përjetojmë armiqësinë e botës dhe e keqja shpesh duket se triumfon, dikush
madje pohon se Kisha është në rënie, ajo duhet të dorëzohet për t'u zhdukur.
Madje shumë të krishterë vijnë në dyshim të vërtetën e fjalëve të Jezusit që ai i kishte siguruar:
" Ti je Pjetër‑Shkëmb dhe mbi këtë shkëmb unë do ta ndërtoj Kishën time dhe dyert e ferrit
s’do të ngadhënjejnë kundër saj!” (Mt, 16,18).
Portat e ferrit nuk do të jenë në gjendje t'i rezistojnë forcës së mbretërisë së Perëndisë.
Por edhe ne jemi të shqetësuar, jo vetëm nga armiqësia e botës, por edhe nga
brishtësia jonë, nga dobësia jonë, nga pabesia jonë, me pak fjalë, ndihemi të papërshtatshëm
për të kryer misionin që na ka besuar Jezusi. Edhe ne kemi ndjesinë e të qenit
disi në mëshirën e dallgëve të një deti të trazuar.
Jezusi e merr parasysh këtë frikë tonë, në fund të fundit pak më parë, kur u tha dishepujve
se njëri prej tyre do ta kishte tradhtuar, ungjilltari vëren se ai ishte i shqetësuar përbrenda:
"Si i tha këto, Jezusi, i tronditur në shpirt, shpalli:
“Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
njëri prej jush do të më tradhtojë” (Gj. 13, 21).
Dhe ungjilltari përdor për Jezusin të njëjtën folje që ai kishte përdorur për agjitacionin e
dishepujve. Jezusi gjithashtu ishte i shqetësuar thellë dhe përbrenda; është bukur të dëgjojmë
sesa afër është Jezusi me ne, dhe se sa afër jemi ne me të: në fakt edhe Ai e ka përjetuar atë që përjetojmë ne.

Çfarë ilaçi na ofron për të qetësuar ankthet tona, hutimin tonë?
Ja fjalët e Jezusit:
" Besoni në Hyjin
edhe në mua besoni!”.
Është e lehtë t'i besosh Ungjillit për pak çaste, është e vështirë të mbash të pa lëvizur,
të mos lëkundesh as kur historia duket se mohon atë që tha se është dhe do të jetë
për gjithmonë Mjeshtri ynë.
Jezusi thotë:
"A doni të qetësoni ankthet tuaja? Besoni Fjalën time"
Dhe shpesh ankthet tona vijnë nga fakti që ne e shikojmë historinë botërore me sytë tanë,
jo me sytë e Zotit.
Ne jemi të fokusuar në momentin e tanishëm dhe do të donim ta shihnim menjëherë
realizimin e plotë të mbretërisë së Perëndisë… ne kurrë nuk do të jemi dëshmitarë
të përmbushjes së premtimit të Jezusit: vetë Jezusi nuk u shpreh, nuk dha mendimin e vet
për përmbushjen e mbretërisë së Perëndisë.
Këtu, nëse bëhemi të vetëdijshëm për vogëlsinë tonë, nëse bëjmë paqe me kufizimin tonë,
nëse ia lëmë këtë përmbushje Zotit, ne rikuperojmë qetësinë; ne mbështetemi në Fjalën
në të cilën ne besojmë, Fjalë që na jep sigurinë se asnjë pikë dashurie nuk do të shkojë
kurrë e humbur.

Pastaj Jezusi vazhdon:
“Në shtëpinë e Atit tim ka shumë banesa.
Po të mos kishte, a do t’ju thoja:
‘Po shkoj t’ju bëj gati vendin’?" (v. 2).
Çfarë kuptim kanë këto fjalë?
Epo, le të pyesim veten se cila është shtëpia e Atit të tij?
Le të mos mendojmë për parajsën, Jezusi po flet për diçka tjetër.
Ai e quajti tempullin "Shtëpia e Atit tim".
Por tempulli - kishte thënë ai - do të shkatërrohet dhe Zoti do të ndërtojë një tempull tjetër,
jo të bërë me gur;
Ai ishte tempulli nga i cili flijimet do të ngjiteshin tek Ati qiellor, nga i cili veprat e dashurisë,
dhuratën e vetes nga dashuria, vetë Jezusi ishte holokausti i pranueshëm nga Ati qiellor.
Jezusi është tempulli, Jezusi është shtëpia e Atit të tij dhe ne jemi thirrur të jemi gurë të gjallë,
të bashkuar me të, gurin e themelit, gurët e gjallë të këtij tempulli.
Në këtë shtëpi të Atit të tij, të cilës i përkasim edhe ne, "ka shumë vende".
Ka një vend për çdo vëlla, askush nuk përjashtohet, ka vend për të gjithë dhe ka një detyrë që
të gjithë janë thirrur për të kryer: secili prej nesh ka marrë dhurata nga Zoti, dhurata
që e detyrojnë secilin të vihet në shërbim të jetës së vëllait.
Ky është vendi që të gjithë kanë në këtë tempull që është Krishti.
“Kur të shkoj e t’ju përgatis vendin,
do të vij prapë e do t’ju marr tek unë,
që aty ku jam unë, të jeni edhe ju” (v.3).

Çfarë do të thotë ai? Cili vend do të na përgatisë?
Përsëri mos “t’iu shqetësohet zemra” për një ndenjëse, për një vend të numëruar në parajsë:
Jezusi nuk flet për këtë …
Ai thotë vetëm që ka ikur përpara nesh për të përgatitur vendin për të gjithë ne.

Ku shkoi?
Ai ka shkuar të japë jetën, ky është vendi, vendi ku pret të gjithë ata që besojnë në të.
Në fakt ai thotë se Ai vjen, Ai shkon së pari për të dhënë jetë, pastaj Ai vjen, jo në fund të
botës, vjen sot të na marrë edhe neve që të jemi pranë tij dhe me Të, për të dhënë jetën
nga dashuria për vëllanë.
Dhe unë do të thosha gjithashtu një sugjerim… kur ta lejojmë veten të prezantohemi me këtë
përfshirje të dashurisë për Të dhe për vëllanë, ne mund të kremtojmë vërtet
një Eukaristi autentike, sepse eukaristia është kjo: duke i thënë po propozimit “bashkëshortor”,
të bashkimit të jetës që Jezusi na bën, ne mirëpresim, me gjestin e ngrënies së asaj buke,
ne kryejmë gjestin që na asimilon me Jezusin, me gjithë historinë e tij të dashurisë dhe
bashkojmë jetën tonë me të tijën.

Tani Jezusi prezanton temën e rrugës dhe cila është rruga që na çon atje ku është Ai,
sepse Ai është atje e ai dëshiron të jemi pranë tij.
Le të dëgjojmë reagimin e Thomës:
“Zotëri ‑ i tha Toma ‑ Ne s’dimë kah po shkon. Si, pra, mund ta dimë udhën?”
Jezusi u përgjigj:
“Unë jam Udha, e Vërteta dhe Jeta.
Askush nuk shkon tek Ati përveçse nëpër mua.
Nëse më njohët mua,
do ta njihni edhe Atin tim.
Që tani e njihni
dhe e keni parë” (v. 5-7).
Toma shfaqet tre herë në Ungjillin sipas Gjonit dhe ai na pëlqen sepse na duket si ne,
ai mendon si ne. Kur përmendet, në Ungjill, thuajse gjithmonë shtohet se ai quhej "Didymus"
binjaku, binjaku ynë.
Pasi Jezusi tha:
"Ti e di rrugën"
Toma reagon menjëherë dhe thotë:
“Nuk e dimë ku po shkon, si e dimë rrugën?
Përgjigjja e Jezusit i është dhënë Tomës dhe të gjithë binjakëve të Tomës dhe është
shumë e rëndësishme sepse duhet ta fiksojmë veten mirë në mendje cila është rruga për të
arritur jetën. Jezusi i thotë:
"Unë jam rruga, e vërteta dhe jeta".
Kjo deklaratë duhet t'u ketë tingëlluar shumë e çuditshme dishepujve sepse ata, në
katekeza, kishin mësuar se rruga për të arritur në jetë është respektimi i "10 fjalëve", d.m.th.
i "10 Urdhërimeve". Por, sipas fjalëve të Jezusi, tani nuk ështhë më kështu!
Urdhërimet janë të mirë, por nëse dikush dëshiron të arrijë plotësinë e jetës, rruga është
diçka krejt tjetër, është vetë personi i Jezusit.
Nëse ndiqen rrugë të tjera, edhe nëse ato çojnë drejt sukseseve të dukshme, edhe nëse
gjithashtu fitohet e gjithë bota, janë rrugët që na çojnë te vdekja.
Në Antioki, të krishterët, para se të quheshin të krishterë, quheshin "ata të rrugës":
sepse ata ndoqën rrugën që është Jezusi.
Toma e di se ku po shkon Jezusi, ai do të vdesë, por ai e sheh dhuratën e jetës nga ana e Jezusit
si fundin e gjithçkaje, si dështimin përfundimtar dhe kur Jezusi u thotë dishepujve se ata kanë
frikë të shkojnë në Jude, thotë:
"Le të shkojmë atje, në Betani, ku Llazari është në gjumë"
Dishepujt i thonë:
"Mos shko atje sepse duan të të vrasin".
Dhe Toma u thotë; "Le të shkojmë të vdesim së bashku me të".
Sepse Thomas, i cili nuk e ka parë ende Pashkën, sheh në këtë mënyrë kush është Jezusi,
që shkonnë Judenë për të vdekur, për të është fati përfundimtar, ai ende nuk e ka kuptuar se
lumturia, jeta kalon nëpër këtë rrugë, këtë dhuratë të jetës për dashuri.
Te Toma, ne shohim mosbesimin tonë të pasqyruar: edhe ne, si ai, mendojmë shpesh
se vdekja ështhë horizonti i fundit dhe për këtë arsye kemi frikë të japim jetë.
Ne kemi gjithmonë instinktin që na thotë: “Gëzoni jetën, sepse shpejt ajo mbaron”.
Kështu thoshin të lashtët kur sugjeronin: "Carpe diem", apo, si ështhë shkruar në dysheme
të një pallate pagane:"Memento mori", d.m.th. "Mos harroni se duhet të vdisni" prandaj
dëfreheni në momentin e tanishëm,sepse tani ju ofrohet mundësia.
Tundimi për të ndjekur këtë rrugë ekziston gjithmonë tek ne dhe prandaj, kur shohim fatin
e fundit, vdekjen, kemi frikë të ndjekim rrugën që na propozon Jezusi, atë të dhënies së
jetës për të arritur plotësinë e jetës.

Pastaj "Unë jam e vërteta".
E vërteta nuk është një koncept, është personi i Jezusit, Jezusi është ai që mishëron
Zotin e vërtetë dhe njeriun e vërtetë.
Ai Zot që nuk i përngjan Jezusit: ai Zot i ashpër, i prekshëm, xhelati që kaq shumë besimtarë
e kane akoma në mendje, që e adhurojnë sepse u shkon mirë atyre, sepse mendon si ata:
ky Zot nuk është e vërteta, është gënjeshtër, duhet fshirë.
Dhe kështu njeriu që nuk i ngjan Jezusit nuk është një njeri i vërtetë: njeriu që nuk është
i ngjashëm me Jezusin është i pakryer sepse njeriu krejtësisht i vërtetë, është ai që dashuron
në një mënyrë të pakushtëzuar, është ai që, sipas shëmbullit të Jezusit, jep gjithçka,
edhe jetën e vet për vëllanë.
Ky është njeriu i suksesshëm, e vërtetë.

Dhe pastaj "jeta".
Jeta është dashuri, është ajo shtysë që vjen nga Shpirti, nga jeta hyjnore, e bashkuar në
një mënyrë të mistershme por reale me jetën njerëzore, që nuk kursen asgjë për veten
kur është në lojë lumturia e një vellai, edhe nëse ai do të ishte armiku i tij.
Ky pohim solemn i Jezusit tingëllon i çuditshëm për shoqërinë tonë pluraliste sot, që
nuk e kupton këtë vetë-prezantim të Jezusit si të vetmen rrugë drejt shpëtimit; me këtë
nuk përbuzen projektet ose propozimet e tjera të jetës, me këtë nuk mohohet që ka gjëra
të bukura tek fetë e tjerët, nuk mohohet se ka gjestet e dashurisë së jashtëzakonshme
që bëhen nga ata që u përkasin budizmit, islamizmit… askush nuk e mohon këtë, por nëse
ne kërkojmë plotësinë e dritës te Zoti dhe mbi njeriun, këtë dritë e gjejmë vetëm te Jezusi
i Nazaretit.

Jezusi thotë tani:
“Askush nuk shkon tek Ati përveçse nëpër mua.
Nëse më njohët mua,
do ta njihni edhe Atin tim.
Që tani e njihni
dhe e keni parë” (v. 6-7).

Kjo deklaratë enigmatike e Jezusit provokon kërkesën e Filipit, le ta dëgjojmë:
“ 8 Filipi i tha:
“Zotëri, na e dëfto Atin e na mjafton!”
9 “O Filip ‑ i tha Jezusi ‑ kaq shumë kohë jam me ju e nuk më njohe ende?
Kush më ka parë mua, ka parë edhe Atin.
Si thua, pra: ‘Na e dëfto Atin!’
10 Po a nuk beson
se unë jam në Atin e Ati është në mua?
Fjalët që jua them, nuk jua them prej vetvetes:
Ati që banon në mua i kryen veprat e veta.
11 Më besoni mua:
Unë jam në Atin dhe Ati është në mua.
Përndryshe, besoni për shkak të vetë veprave!
12 Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
kush beson në mua,
veprat që i bëj unë edhe ai do t’i bëjë.
Madje do të bëjë edhe më të mëdha se këto,
sepse unë po shkoj tek Ati”.
Filipi i kërkon Jezusit që të jetë në gjendje të shohë Atin.
Është dëshira e thellë e zemrës njerëzore… për të parë Perëndinë.
Ne e gjejmë këtë nevojë për të parë Zotin në Psalmet:
“8 Për ty tha zemra ime: “Kërkojeni fytyrën time”!
“Fytyrën tënde, o Zot, do ta kërkoj”.
9 Mos e fsheh fytyrën tënde prej meje,
mos e dëbo me zemërim shërbëtorin tënd!
Ti je ndihmëtari im, mos më përbuz,
mos hiq dorë prej meje, Hyji i shpëtimit tim!” ( Ps. 27, 8-9).
Ose Psalmi 42,
"2 Sikurse dreri i dëshiron
burimet e ujërave të gjalla,
po ashtu shpirti im
të dëshiron ty, o Hyj!
3 Shpirti im ka etje për Hyjin,
për Hyjin e gjallë” (v. 2-3).

Ky mall që qëndron thellë në zemrën e njeriut, ka rezultuar në kërkesën për Filipi:
"Na trego Atin"
Dëshira e tij korrespondon me atë të Moisiut, i cili i kishte dëshiruar të shohë Perëndinë:
"Më trego lavdinë tënde"
Ne jemi bërë mirë, jemi bërë për pafundësinë, Qoheleth në kapitullin e tretë, ky njeri i
mençur thote:
“Gjithçka e bëri të bukur në kohën e tij; madje ua ka futur përjetësinë në zemrat e tyre,
pa mundur asnjë njeri të zbulojë punën që ka bërë Zoti nga fillimi deri në fund” (Ksh. 3,11).
"Zoti e vendosi pafundësinë në zemrat e njerëzve" (Ksh. 3,11).
Nëse nuk e marrim parasysh këtë, nëse nuk bëhemi të vetëdijshëm për nevojën për Zotin, ne
do t'i përgjigjemi kësaj nevoje duke u përpjekur të mbushemi me kënaqësi, me suksese,
me mallra, me kënaqësitë që nuk do të na mjaftojnë kurrë dhe ndoshta, do të fajësojmë
diçka që na mungon ose dikush nga pakënaqësia jonë.
Jo, është një iluzion nga i cili duhet të çlirohemi: është nevoja e Zotit që në
thellësinë e zemrave tona, ne shohim fytyrën e Perëndisë.
Këtu është pyetja e Filipit:
"Na trego Atin dhe na mjafton".
Toma nuk e dinte rrugën, e kishte rrugën atje përpara; Filipi nuk e sheh Atin dhe ai e ka atë
nën sy: është Jezusi i Nazaretit, fytyra e Atit që është shfaqur.
Në fakt Jezusi I thotë Filipit:
“O Filip…kaq shumë kohë jam me ju e nuk më njohe ende?
Kush më ka parë mua, ka parë edhe Atin.
Si thua, pra: ‘Na e dëfto Atin!’ (v. 9).
Jezusi, biri i Zotit që u bë njeri, erdhi në botë, kaloi nëpër rrugët tona, është
në qytetet tona, pikërisht për të treguar fytyrën e Zotit, atë fytyrë që kishte qenë
të shpërfytyruar, sepse njerëzit kishin vendosur një numër të pafund maskash në atë fytyrë, të
cilat duheshin hequr.
"Ai që më ka parë mua, ka parë Atin"
Këto fjalë janë përmbledhja e zbulesës së krishterë.

Dhe Jezusi vazhdon:
“Ati shfaqet në mua, banon në mua dhe nëpërmjet meje bën veprat e tij.
Vazhdoni të besoni, nëse nuk besoni, besoni të paktën për shkak të veprave"

Cilat vepra u referohet Jezusi?
Ne besojmë se instinktivisht do të mendojmë ende për mrekullitë që Ai kryen dhe të cilat e
vërtetojnë ato të vërteta e deklaratave të tij… Jo! Nuk është kështu!
Këto nuk janë veprat të cilave u referohet Jezusi.
Është sikur Jezusi u thoshte dishepujve të tij:
“Ju mbani në dorë Shkrimet që zbulojnë gradualisht këtë fytyrë të Perëndisë që ju
tani, e keni të plotë para syve tuaj.
Mendoni përsëri për këtë fytyrë të Perëndisë që fillon të shfaqet në Shkrime dhe do ta kuptoni
se tani drita e plotë ka ardhur në vazhdimësi me këtë dritë që tashmë kishte filluar të
shkëlqejë në Besëlidhjen e Vjetër.
Perëndia është Ati i jetës, vepra e Atit ka qenë gjithmonë dashuria dhe dhurata e jetës, nuk është
ndoshta Ati i të varfërve, mbrojtësi i jetimeve dhe të vejushave, mbrojtësi i të huajve
të pafuqishëm?
A nuk është Zoti që hedh poshtë adhurimin hipokrit të tempullit dhe në vend të kësaj do drejtësi,
ndarjen e bukës me të uriturit, ndarjen e veshjeve me të zhveshurit?
A nuk është Zoti Ai që nuk i mban njerëzit kundër gabimeve të tyre, por i çliron nga mëkatet
e tyre?
Zoti nuk e sheh mëkatin e njeriut, ai sheh të mirën që është tek fëmijët e tij dhe kur ka diçka
që i dëmton fëmijët e tij, Ai e pastron atë.
Libri nga Urtësia, kapitulli 11, është shumë i bukur:
“Zoti mbyll sytë para mëkateve të njerëzve dhe pret që ata të gjejnë rrugën e duhur.
E kur e gjejnë, ai do që t'i çlirojë dhe ai i mbyll sytë e vet”.
Imazhi është i bukur!
Ose libri i Siracidit, i cili thotë se "Zoti na i çliron mëkatet ashtu siç i liron dielli
ngrica me nxehtësinë e saj"
Ose Psalmi i mrekullueshëm 103 kur thotë:
“11 Sepse sa është lartësia e qiellit mbi tokë,
aq e madhe është mëshira e tij ndaj atyre që i druajnë.
12 Sa është lindja larg perëndimit
aq larg i hedh prej nesh fajet tona.
13 Sikurse baba ka dhimbje për fëmijët e vet,
ashtu Zoti ka dhimbje për ata që e druajnë.
14 Sepse mirë e di si jemi të përbërë,
s’e harron se ne jemi pluhur.
15 Njeriu! Ditët e tija janë porsi bari:
porsi lulja e fushës lulëzon”.
ose Mikea... "Zoti i hedh mëkatet tona në det".
Ne që ndalemi kaq shumë në dobësitë tona, që na trembin, na poshtërojnë…!
Zoti e sheh bukurinë që është brenda nesh (kjo tashmë në Besëlidhjen e Vjetër) dhe këtë dritë e
ndezur na tregon fytyrën e Zotit, e bukur, e mirë, që do vetëm, që është e mirë, që është
vetëm mirësia, e që shkëlqen plotësisht në fytyrën e Jezusit.
Edhe Jeremia, në kapitullin 31, thotë se "Perëndia nuk do ta kujtojë më mëkatin".
Kështu është Zoti që harron, kujton gjithçka përveç mëkateve tona. A nuk është kjo drita?
Në Besëlidhjen e Vjetër që përgatit dritën e shkëlqyer të veprave të kryera nga Jezusi, që janë në
harmoni të plotë me ato të Atit, për të cilat Jezusi thotë:
“11 Më besoni mua:
Unë jam në Atin dhe Ati është në mua.
Përndryshe, besoni për shkak të vetë veprave!
12 Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
kush beson në mua,
veprat që i bëj unë edhe ai do t’i bëjë.
Madje do të bëjë edhe më të mëdha se këto,
sepse unë po shkoj tek Ati.
13 Dhe çdo gjë që të kërkoni në Emër tim
do ta bëj
që të lavdërohet Ati në Birin”.

Këto vepra të Atit që u shfaqën në Jezusin nuk mbaruan me të, përkundrazi thotë Jezusi:
"Ti do t'i bësh më të mëdha se unë".
Jezusi jetoi në një kohë të caktuar, shumë të kufizuar, në një vend shumë të vogël, Palestina
është e madhe si Shqipëria…
ky manifestim i veprave përfundoi me jetën e tij?
Këtu është mesazhi i madh!
Ati tani vazhdon t'i shfaqë veprat e tij:
ashtu siç i ka shfaqur në mua tani i shfaq nëpërmjet jush.
Por veprat e Atit nuk janë vetëm mrekullitë, veprat që ju gjeni se i ka bërë Ati
gjithmonë dhe janë ato që unë vetë kam bërë gjatë gjithë jetës sime.
Kur të hapim testamentin, menjëherë kërkojmë atë që na është lënë trashëgim, këtë na ka lënë
në trashëgimi Jezusin, Shprtin e tij, atë Shpirt që na drejton të sillemi si Ati
dhe pastaj të shfaqë veprat e veta.
Nuk mund të dëshirojmë një trashëgimi më të mirë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 TË PASHKËS VITI A.

MË 7 - 5 - 2023

LEXIMI I PARË: Vap. 6,7



1 Në atë kohë, me të rritur të numrit të nxënësve, filluan ankesat e hebrenjve që flisnin greqisht kundër hebrenjve vendas pse në shërbimin e përditshëm po i linin pas dore vejushat e tyre. 2 Atëherë të Dymbëdhjetët bashkuan në një mbledhje të përgjithshme nxënësit e u thanë: “Nuk është e drejtë ta lëmë predikimin e fjalës së Hyjit për të shërbyer në tryezë. 3 Gjeni, pra, o vëllezër, ndër ju shtatë vetë në zë të mirë, plot me Shpirt Shenjt e me urti, të cilët do t’i caktojmë për këtë detyrë, 4 kurse ne do t’i kushtohemi krejtësisht lutjes dhe shërbesës së fjalës.” 5 Propozimi i pëlqeu krejt mbledhjes së nxënësve. Ata atëherë zgjodhën Shtjefnin, njeri plot fe e Shpirt Shenjt, pastaj Filipin, Prohorin, Nikanorin, Timonin, Parmenin dhe Nikollën, proselit prej Antiokisë. 6 Këta i vunë para apostujve. Apostujt, pasi u lutën, vunë duart mbi ta. 7 Fjala e Hyjit vazhdonte të shtrihej. Shtohej shumë numri i nxënësve në Jerusalem dhe shumë priftërinj e pranonin fenë.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

KRIZA E KOMUNITETIT TË PARË TË JERUZALEMIT.


"Në atë kohë, me të rritur të numrit të nxënësve, filluan ankesat e hebrenjve që flisnin greqisht kundër hebrenjve vendas pse në shërbimin e përditshëm po i linin pas dore vejushat e tyre” (v.1). Nëse e kuptoj mirë, problemi i bashkësisë së re të krishterë vjen në mënyrë paradoksale nga suksesi i tij: “Numri i dishepujve po shtohej” dhe po rritej aq shumë sa uniteti u bë i vështirë; të gjitha grupet në rritje përballen me këtë pyetje: si të qëndrojmë të bashkuar kur bëhemi të shumtë?... Shumë, pra, të ndryshëm.
Në thelb, nëse mendojmë për këtë, kjo vështirësi ishte tashmë në embrion në mëngjesin e Rrëshajëve. Ju e dini tregimin-rrëfimin e Rrëshajëve në Veprat e Apostujve: Në Jerusalem banonin judenjtë e devotshëm, të ardhur nga të gjitha kombet nën qiell. Nga ai mëngjes pati konvertime, me sa duket, tre mijë, dhe të tjera në muajt dhe vitet që pasuan; këta të konvertuar të rinj janë të gjithë hebrenj (çështja e pranimit të johebrenjve nuk u ngrit deri më vonë), por, me shumë mundësi, një numër i caktuar prej tyre janë pikërisht hebrenj të ardhur për festat në Jerusalem në pelegrinazh; ata janë ata që quhen hebrenj të diasporës (domethënë të shpërndarë në të gjithë Perandorinë Romake); gjuha e tyre amtare nuk është hebraishtja apo aramaishtja, por greqishtja, sepse në atë kohë ishte gjuha e zakonshme në të gjithë pellgun e Mesdheut.
Si rezultat, komuniteti i ri do të përballet me atë që unë do ta quaja "sfidë gjuhësore". Ne e dimë nga përvoja se kjo pengesë gjuhësore është shumë më tepër se një vështirësi përkthimi: gjuha e ndryshme amtare nënkupton gjithashtu kulturë, zakone, kuptim të ekzistencës, mënyra të ndryshme të shikimit dhe zgjidhjes së problemeve. Në krye të një Besëlidhjeje të Rë në greqisht, gjeta këtë formulë: “Një gjuhë është një rrjetë e hedhur mbi realitetin e gjërave. Një gjuhë tjetër është një rrjetë tjetër. Rrallë ndodh që rrjetat të përkojnë”.
Për t'u kthyer te komuniteti i ri i Jeruzalemit, ekziston pra një problem i bashkëjetesës midis vëllezërve greqishtfolës dhe atyre të gjuhës hebraike; shumë konkretisht, pika e ujit që do të bëjë që vazo të vërshojë është pabarazia flagrante në ndihmën e dhënë çdo ditë për të vejat; nuk na habit fakti që komuniteti e mori për zemër të kujdesej për vejushat, ishte një rregull i botës hebraike; por ne duhet të besojmë se ata që ishin në krye të tij (logjikisht të rekrutuar nga grupi i shumicës, pra hebrenj) prireshin të favorizonin të vejat e grupit të tyre.


INOVACIONI NË BESNIKËRI ME SYTË TË FIKSUAR TE OBJEKTIVI.

Ky lloj grindjeje mund të bëhet më I keq dita-ditës, derisa zhurma të kthehet në veshët e apostujve. Reagimi i tyre bazohet në tre pika:
Pika e parë: ata thërrasin të gjithë asamblenë e dishepujve: dhe është në asamblenë plenare që do të merret vendimi; ka pra, me sa duket, një funksionim tradicional i Kishës... mund të pyesim veten pse në kalmin e kohës u humb ky zakon?
Pika e dytë: ata kujtojnë objektivin: bëhet fjalë për t'u qëndruar besnik tri kërkesave të jetës apostolike: lutjes, shërbimit të fjalës dhe shërbimit të vëllezërve.
Pika e tretë: ata nuk hezitojnë të propozojnë një organizim të ri; inovacioni nuk është mungesë besnikërie; përkundrazi: besnikëria kërkon të dish të përshtatesh me kushtet e reja; të jesh besnik nuk do të thotë të qëndrosh i fiksuar në të kaluarën (këtu, për shembull, do të ishte t'i besosh të gjitha detyrat të Dymbëdhjetëve pasi janë ata që Jezusi ka zgjedhur...); të jesh besnik do të thotë të mbash sytë të fiksuar te objektivi.
Objektivi, siç thotë Shën Gjoni, është “Që ata të jenë NJË, që bota të besojë”. Kjo është sigurisht arsyeja pse apostujt nuk e parashikuan ndarjen e komunitetit në dysh, vëllezërit greqishtfolës nga njëra anë, ata që flasin hebraisht nga ana tjetër; pranimi i diversitetit është një sfidë për çdo komunitet në rritje; (dhe unë njoh filan skuadër që preferon të mos rritet për të mos rrezikuar mosmarrëveshje...). Por kur lindin dallime, ndarja nuk është sigurisht zgjidhja më e mirë. Është Shpirti Shenjt që ka sjellë këta konvertime të shumta dhe të ndryshme; është gjithashtu ai që i frymëzon Apostujt me idenë e organizimit të tyre ndryshe për të marrë përsipër pasojat.
Prandaj, të Dymbëdhjetët vendosin të caktojnë burra të aftë për të marrë këtë shërbim në tryezë pasi kjo është ajo që përbën një problem:
“Nuk është e drejtë ta lëmë predikimin e fjalës së Hyjit për të shërbyer në tryezë. Gjeni, pra, o vëllezër, ndër ju shtatë vetë në zë të mirë, plot me Shpirt Shenjt e me urti, të cilët do t’i caktojmë për këtë detyrë, kurse ne do t’i kushtohemi krejtësisht lutjes dhe shërbesës së fjalës” (v.2-4).
Duhet të theksohet se shtatë burrat e caktuar mbajnë emra grekë; ata mund të jenë pjesë e grupit të të krishterëve greqishtfolës pasi pikërisht në këtë grup ka pasur edhe akuza.
Ja, pra, një institucion i ri që lindi; këta shërbëtorë të rinj të komunitetit nuk kanë ende një titull; Vërej se fjala “diakon” nuk është përdorur në tekst; prandaj, le të mos i asimilojmë shumë shpejt diakonët tanë të sotëm me ata njerëz që janë përgjegjës për të shërbyer tryezat në Jerusalem. Le të kujtojmë thjesht se Shpirti do të jetë në gjendje të na frymëzojë në çdo epokë me risitë që do të jenë thelbësore për të siguruar me besnikëri misionet dhe përparësitë e ndryshme të Kishës.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 TË PASHKËS VITI A

MË 7-5-2023.


PSALMI 33, 1-2.4-5.18-19.

1 Galdoni, o të drejtë në Zotin, të drejtëve u ka hije lavdërimi! 2 Lavdërojeni Zotin me kitarë, bini gëzueshëm lirës me dhjetë korda!
4 Sepse e drejtë është fjala e Zotit e të gjitha veprat e tija me besë. 5 E do drejtësinë e gjyqin, plot është toka me mirësinë e Zotit.
18 Ja, sytë e Zotit janë mbi ata që e druajnë, mbi ata që shpresojnë në mirësinë e tij: 19 për t’i shpëtuar nga vdekja e për t’i ushqyer në kohën e urisë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


ZOTI I RUAN ATA QË VËNË SHPRESËN NË DASHURINË E TIJ.

Dua të filloj aty ku kemi mbaruar së lexuari këtë psalm, sepse më duket se aty kemi një çelës për ta kuptuar të gjithë. Ju kujtoj vargun e parafundit (vargu 18 për ata që kanë psalmin në duar): "Ja, sytë e Zotit janë mbi ata që e druajnë, mbi ata që shpresojnë në mirësinë e tij” (v.18),
Që mund të përkthehet edhe: “Perëndia ruan ata që kanë frikë prej tij, që shpresojnë në dashurinë e tij".
Ne zbulojmë këtu një përkufizim të bukur të asaj që quhet "frika e Zotit". Të kemi frikë nga Zoti është thjesht të vendosim shpresën tonë në dashurinë e tij. Besimtari në kuptimin biblik është një njeri që është plot shpresë; dhe nëse ai është me shpresë, çfarëdo që të ndodhë, është sepse ai e di se "plot është toka me mirësinë e Zotit" (v.5) siç thotë një varg tjetër që sapo kemi dëgjuar.
Në hebraisht, formula është edhe më e bukur: nuk është "Perëndia ruan" ata që kanë frikë prej tij, por "Syri i Zotit është mbi ata që kanë frikë prej tij". Duke ditur se vështrimi plot me dashuri të Zotit është përkulur përgjithmonë mbi ne, e kuptojmë së vështrimi i Zotit është burimi i shpresës sonë. Është ende e nevojshme të specifikohet se, në tekstin hebraik, gjithmonë, ky emër i Zotit është ai që ai i zbuloi Moisiut në episodin e shkurret që digjet: kjo fjalë e famshme me katër shkronja YHVH që, për respekt, hebrenjtë nuk i shqiptojnë kurrë, dhe që do të thotë diçka si "Unë jam, do të jem me ju, gjithmonë dhe përgjithmonë, në çdo moment të historisë suaj. Ky emër i thjeshtë i kujton gjithmonë Izraelit kujdesin me të cilin Zoti e rrethoi popullin e tij gjatë Eksodit. Përkthimi "Zoti po shikon" e thotë mirë këtë vigjilencë.
Ajo që u tha deri tani është ajo që na lejon të kuptojmë vargun e mëposhtëm: "për t’i shpëtuar nga vdekja e për t’i ushqyer në kohën e urisë” (v.19),
E mund të përkthehet edhe: “për t'i shpëtuar ata nga vdekja, për t'i mbajtur ata gjallë në ditët e zisë".
Këto janë gjithashtu aludime për eksodin nga Egjipti: duke i lejuar popullit të tij të kalonte detin në tokë të thatë, duke ndjekur Moisiun, Zoti i shpëtoi ata nga vdekja e sigurt e programuar nga Faraoni; pastaj, duke i dërguar manën nga qielli çdo ditë, gjatë gjithë kalimit të shkretëtirës, Zoti e mbajti vërtet popullin e tij të gjallë në ditët e zisë.
Atëherë lëvdimi buron spontanisht nga zemrat e atyre që kanë përjetuar këtë përvojë të ngushëllimit të Perëndisë:
“1 Galdoni, o të drejtë në Zotin, të drejtëve u ka hije lavdërimi!” (v.1),
Që përkthehet edhe: “Bërtitni nga gëzimi për Zotin, ju njerëz të drejtë! Njerëz të drejtë, juve (u përket) lavdërimi!” Kjo shprehje "njerëz të drejtë" mund të na habisë; megjithatë është shumë e zakonshme në Bibël. Ne e dimë se në Bibël konsiderohet i drejtë "vetëm" ai që hyn në planin e Zotit, ai që është i sintonizuar me Zotin, në kuptimin që një instrument muzikor është i akorduar mirë.
Kjo është ajo që thuhet për Abrahamin, për shembull: "Abrami kishte besim te Zoti dhe Zoti e konsideroi atë të drejtë" (Zn. 15, 6). Ai kishte besim, domethënë i besonte Zotit dhe projektit të tij. Për këtë arsye është e qartë se shrehja "njerëz të drejtë" (në hebraisht "hassidim") është ekujvalente me shprehje "burrat e besëlidhjes", ose "njerëzit e planit dashamirës të Perëndisë", domethënë ata që kanë dëgjuar zbulesën e dashamirësinë e Zotit dhe për këtë përpiqen të jetojnë në bashkim me Zotin e Besëlidhje.

GALDONI, O TË DREJTË NË ZOTIN!

Prandaj, le të mos mendojmë se mund ti marrim si një pretendim këta tituj “të drejtë”... “burra të drejtë”: nuk bëhet fjalë për cilësi morale; "hassid" (shumës hassidim) është një njeri si të tjerët, një mëkatar si të tjerët, por është ai që jeton në Besëlidhjen e Zotit, që ka besim te Zoti besnik. Sepse e zbuloi "Perëndinë e butësisë dhe e besnikërisë", në mënyrë shumë logjike, ai jeton në lavdi:
"Bërtitni nga gëzimi për Zotin, ju njerëz të drejtë! Njerëz të drejtë, juve (u përket) lavdërimi! Luani për të në harpën me dhjetë tela”.
Dhe psalmi vazhdon: "Këndojini atij këngën e re".
Kjo thirrje për lavdërim që kumbon këtu ishte himni i shoqëruar në harpën gjatë një liturgjie falënderimi. Kalimisht, vërejmë një tregues për zbatimin e psalmeve dhe të paktën si disa psalmët e psaltërt ishin shoqëruar nga tingujt e harpës, një nga instrumentet muzikore të përdorura në tempullin e Jerusalemit. Ky psalm ndoshta kishte për qëllim të shoqërohej në harpën me dhjetë korda.
Rifilloj: “Këndoji atij një këngë të re”. Fjala "e re" në Bibël nuk do të thotë "asnjëherë e parë" ose "asnjëherë e dëgjuar"; kënga është “e re” në kuptimin që fjalët e dashurisë, edhe ato më të zakonshmet, janë gjithmonë të reja. Kur të dashuruarit thonë: "Të dua", nuk kanë frikë të përsërisin të njëjtat fjalë dhe megjithatë, çudia është se kjo këngë është gjithmonë e re.
Unë vazhdoj: “Po, është e drejtë, fjala e Zotit; ai është besnik në çdo gjë që bën”. Ndryshe nga sa duket, këtu nuk ka dy pohime të dallueshme, njëra në lidhje me fjalën e Perëndisë, tjetra që ka të bëjë me veprimet e tij, me atë që ai bën; sepse Fjala e Perëndisë është vepruese:
"Ai tha dhe u bë" përsëritet shumë here në tregimin e krijimit në kapitullin 1 të Zanafillës. Ose përsëri, le të kujtohet çfarë thotë Isaia në kapitullin 55, 10-11: “Dhe sikurse zbret shiu e bora nga qielli e atje nuk kthehet, por e ujit tokën, e zbrun dhe i jep fuqi të blerojë, i jep bujkut farën dhe bukën për ushqim, kështu edhe fjala ime që del prej gojës sime, s’do të kthehet tek unë pa fryt, pa pasë kryer gjithçka më pëlqen dhe pa pasë zbatuar atë për çka e nisa”.
Fjala e Zotit që del nga goja e tij nuk do të kthehet tek ai pa rezultat, pa bërë atë që i pëlqen atij, pa e kryer misionin e saj.
Dhe nuk është rastësi që ky psalm përmban saktësisht njëzet e dy vargje (që korrespondojnë me njëzet e dy shkronjat e alfabetit hebraik: është në nderim të Fjalës së Zotit, si për të thënë, është jeta e tëra, nga A në Z që këndohet me këtë himn. Dhe nuk është një kompliment bosh, nëse guxoj të them: është përvoja e Izraelit ajo që flet: nga fjala e parë e Zotit drejtuar popullit të tij, ky ka përjetuar të dy fjalë: e para është premtimi i çlirimi dhe në të njëjtën kohë ai ka përjetuar veprat çlirimtare e Zotit: në çdo periudhë të historisë së popullit të tij, fjala e Zotit e thërret atë në liri, dhe është forca e Zotit që vepron me krahun e njeriut për të fituar lirinë e tij; liri nga çdo idhujtari, liri nga çdo skllavëri e çdo lloji.
“Ai e do ligjin dhe drejtësinë e mirë; toka është e mbushur me dashurinë e tij”. Është thirrja e gjithë krijimit që thuhet atje: Zoti është dashuri dhe e gjithë toka ka një thirrje të jetë vendi i dashurisë, i ligjit dhe i drejtësisë. Kujtoni profetin Mikea, 6, 8: “T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri,
e çka Zoti kërkon prej teje:
s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë,
e të duash mirësinë,
të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!”
O njeri, ti je bërë të kuptosh, çfarë është e mirë, çfarë kërkon Zoti prej teje: asgjë tjetër veçse të respektosh ligjin, të duash besnikërinë dhe të përpiqesh të ecësh me Perëndinë tënd.

[ninoenina]

F. A. E DIELA VI E PASHKËS.

PËRGAITJA E LITURGJISË

E DIEA VI E PASHKËS VITI A

MË 14-5-2023

UNGJILLI: Gj. 14, 15-21.

15 “Nëse më doni, do t’i mbani urdhërimet e mia.
16 Edhe unë do t’i lutem Atit
dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër,
që të jetë me ju përgjithmonë:
17 Shpirtin e së Vërtetës,
që bota s’mund ta marrë,
sepse nuk e sheh as nuk e njeh.
Ju e njihni
sepse Ai banon me ju e është në ju.
18 Nuk do t’ju lë jetimë;
do të vij tek ju.
19 Edhe pak kohë e bota nuk do të më shohë më,
ndërsa ju do të më shihni,
sepse unë jetoj edhe ju do të jetoni.
20 Atë ditë do ta kuptoni
se unë jam në Atin tim,
ju në mua e unë në ju.
21 Kush i ka urdhërimet e mia dhe i mban,
ai më do;
dhe atë që më do mua,
do ta dojë edhe Ati im,
edhe unë do ta dua
dhe do t’i dëftohem”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE.


Sot liturgjia na bën të dëgjojmë një pjesë tjetër nga testamenti i Jezusit që kemi filluar
të lexojmë të dielën e kaluar.
Jemi ende në dhomën e sipërme dhe është momenti i lamtumirës së Jezusit me dishepujt e tij.
Ne e dimë se sa e dhimbshme është shkëputja nga njerëzit që duam dhe kjo shkëputje duhet të
metabolizohet mirë, përndryshe mund të lërë plagë të thella për pjesën tjetër të jetës dhe Jezusi
dëshiron t'i përgatisë dishepujt e tij që të vazhdojnë jetën e tyre pa praninë e tij fizike.
Këtyre dishepujve Ai u ka besuar një detyrë të madhe, atë të ndryshimit të botës dhe ata e dinë se janë
një grup i vogël dhe për më tepër, tashmë i plagosur nga tradhtia e njërit prej tyre që tashmë edhe
u largua nga dhoma e sipërme.
Ata duhet të shkojnë për të shpallur bukurinë e fytyrës së Perëndisë që kanë soditur në Jezusin nga
Nazareti; një Zot i mirë dhe vetëm i mirë që i do pa kushte të gjithë fëmijët e tij dhe kërkon që edhe ata
të duan njëri-tjetrin si ai i deshi, pra duke i përfshirë edhe armiqtë.
Një detyrë vërtet e madhe që Jezusi ua ka besuar atyre, por dishepujt ndihen të dobët,
të brishtë dhe Jezusi është gati t'i lërë ata.

Çfarë po pyesin?
Epo, pyetja që ata me siguri i kanë bërë vetes është:
“Si do të jemi në gjendje ta kryejmë këtë mision të madh që na është besuar?”
Nga fundi i shekullit të parë Gjoni shkroi fjalët e shenjta që tha Jezusi gjatë Darkës së fundit.
Këto janë fjalët që u dhanë ngushëllim atyre, që ishin në ankth, dhe të tronditur nga frika deri në Rrëshajët.
Për këtë mund të thuhet se janë fjalët që mbështetën edhe komunitetin e parë të krishterë në vitet e para të jetës së tij,
kur iu desh të përballej me gjyqe dhe persekutime;
Gjoni shkroi këtë testament të Jezusit edhe për të krishterët e tij të komunitetit të Azisë së Vogël
Është koha e sprovave dhe gjithashtu e dezertimeve të cilave u referohet Libri i Zbulesës.
Le të kujtojmë se si u paraqit vetë Shikuesi i Apokalipsit: ai na jep menjëherë idenë e kontekstit në të cilin Komunitetet e krishtera po jetonin: është një kohë në të cilën ata janë të margjinalizuar, të dëbuar nga sinagogat, një kohë në të cilin u bënë objekt padrejtësish dhe dhunash.
Kështu fillon prezantimi që bën për veten Shikuesi Gjon:
“9 Unë Gjoni, vëllai juaj dhe bashkë me ju pjesëtar në vuajtje, në mbretëri dhe në qëndresë në Jezusin: isha për shkak të fjalës së Hyjit dhe të dëshmisë së Jezusit në ishullin që quhet Patmos” (Zb. 1,9)
Ai thotë: është një kohë kur të gjithë jemi në vështirësi… nuk dime si ta jetojmë këtë moment!
Këtu, ungjilltari Gjon është pikërisht në atë kontekst në të cilin ai dëshiron që t'u paraqiten idetë e tij të krishterëve të shtatë kishave, që t’u paraqiten atyre komuniteteve ato fjalë të Jezusit me të cilat ai u dha kurajo dhe ngushëllim edhe apostujve dhe dishepujve në kohën e mundimeve dhe në kohën e Pashkëve, një kohë në të cilën ata duhej të kalonin provën e vdekjes së Mjeshtrit të tyre.
Por le të mos harrohet se këto fjalë janë shkruar edhe për ne! Sepse nëse reflektojmë pak për kushtët në të cilat jetojmë, është qartë se një nga sprovat që çdo besimtar i vërtetë përjeton sot, është perceptimi se shpesh ndjehet vetëm; njerëzit që jetojnë pranë tij mendojnë, sillen sipas kritereve dhe vlerave ndryshe, në kundërshtim më parimeve të ungjillit të shpallur nga Jezusit.

Nëse një besimtar flet për falje, butësi, dëlirësi, heqje dorë, sakrificë… çfarë ndodh? Menjëherë konsiderohet një tip disi i çuditshëm, i vjetëruar, ndoshta i lidhur me besimet e vlefshme për kohët e shkuara, e ndonjëherë edhe tallet dhe vihet në lojë. I krishteri e di se kjo është e pashmangshme sepse logjika e botës është e papajtueshme me atë të Ungjillit.Jezusi do ta thotë këtë pak më tej në testamentin e tij, kur thotë:
“18 “Nëse bota ju urren,
ta dini se para jush më urreu mua.
19 Po të ishit të botës,
bota do t’i donte të vetët,
e pasi nuk jeni të botës,
‑ pse unë ju zgjodha prej botës ‑
për këtë arsye bota ju urren.
20 T’ju bjerë ndër mend fjala që ju thashë:
nuk është shërbëtori më i madh se zotëria i tij.
Nëse mua më salvuan
edhe ju do t’ju salvojnë” (Gj. 15,18-20);
Në këto situata kuptohet rëndësia e Fjalëve të Mjeshtrit që ngushëlloi dhe inkurajoi dishepujt e komuniteteve të para.
Por edhe për ne është shumë e dobishme të meditojmë këto fjalë të Jezusit.
Ne degjojmë në ungjillin e sotëm:
“15 “Nëse më doni, do t’i mbani urdhërimet e mia.
16 Edhe unë do t’i lutem Atit
dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër,
që të jetë me ju përgjithmonë:
17 Shpirtin e së Vërtetës,
që bota s’mund ta marrë,
sepse nuk e sheh as nuk e njeh.
Ju e njihni
sepse Ai banon me ju e është në ju” (v.15-17).

"Nëse më doni, do t'i zbatoni urdhërimet e mia".
Ne kemi vetëm një folje për të thënë atë ndjenjë që quhet “dashuria”, është folja “të duash”: Grekët kishin të paktën tre folje: një është “agapan”, ajo që është përdorur këtu; ata që studiojnë gjuhët e lashtat thonë se në gjuhën sanskrite ka deri në 80 terma për të përshkruar nuancat e ndryshme të dashurisë: në gjuhën shqipe ka vetëm foljen "të duash" dhe emrin "dashuri".

Cila është folja e përdorur këtu nga Gjoni, e zhgjedhur midis foljeve greke?
Është folja agapan!
Cila është karakteristika e kësaj mënyre për të dashuruar?
Është dashuri në humbje të pastër, ajo e atyre që nuk mendojnë për veten e tyre, nuk mendojnë për kthimin që mund të rrjedhë nga veprimet që kryejnë, mendojnë vetëm të lumturojnë ata që kanë nevojë.
Ai që do në këtë mënyrë i vendos veten dhe të gjitha aftësitë e tij për të dhënë jetë dhe, edhe nëse tjetri do ishte një armik, ai do të konsideronte aq më tepër këtë një arsye për ta bërë atë të lumtur dhe për të harruar veten.
Përtej këtij horizonti dashurie është e pamundur të shkohet!
E pra, është kjo folje që përdoret si karakteristikë e jetës së një dishepulli të Krishtit.
Të jetosh, për një dishepull të Jezusit të Nazaretit, do të thotë të duash!
Kushdo që nuk do kështu... vegjeton, nuk jeton si njeri... të jesh njeri do të thotë të duash.
E pra, ky term "agape" dhe "agapan" folja, ndodh 259 herë në Beëlidhjen e Re dhe në testamentin e Jezusit që na paraqitet në këta pesë kapituj të Ungjillit të Gjonit (13-17), termi "dashuri" - "të duash" shfaqet 26 herë.
Kjo na tregon rëndësinë që Jezusi i jep këtij mesazhi që ai dëshiron të mbetet në zemrat e
Dishepujve të tij sepse është qendra e jetës së një të krishteri.

Cili është kuptimi i vërtet I folies “agapan”?
Nuk është një emocion i zemrës, ai që ndjejnë të dashuruarit: ky emocion shprehet me fjalën "eros" në greqisht. Ky emocion është një gjë shumë e bukur dhe pozitive, një shtysë që Perëndia e futi në çdo njeri. Agapan do të thotë që të mos kërkoj tjetrin për veten time, por që të përpiqem sa të mundem ta ndihmoj vëllain që është në nevojë dhe ta ndihmoj të jetojë.

Jezusi këtu kërkon dashuri për veten dhe është një lloj refreni që ndoshta edhe na befason pak
sepse Jezusi e kërkon këtë dashuri për veten.
“15 “Nëse më doni, do t’i mbani urdhërimet e mia!
Kush i zbaton urdhrat e mia, ky më do mua…
Nëse dikush më do, do ta mbajë fjalën time,
kush nuk më do mua, nuk i mban fjalët e mia..." (v. 15…21).
Është hera e parë që Jezusi flet në këtë mënyrë.
Dhe çfarë do të thotë kjo kërkesë dashurie të Jezusit, pse ai kërkon, ka nevojë për dashurinë tonë?
Nuk është një kërkesë egoiste, kjo do të ishte një “eros”, një kërkesë për të cilën tjetri mbetet gjithçka për atë. Por ky nuk është mendimi i Jezusit: me këto fjalë ai na shtyn të zgjedhim atë, të zgjedhim propozimin e tij për jetën, na shtyn të bashkojmë jetën tone me të tijën, siç ndodh me nusen që nuk do të dashurojë të tjerë sepse zemra e saj është e lidhur vetëm me dhëndrin e saj, me të cilin ajo i akordon të gjitha projektet e jetës së saj.
Pra Jezusi thotë: "Rregulloje, akordoje jetën tënde me jetën time".
Dhe sot, Jezusi na fton të vlerësojmë se sa jemi të përfshirë në jetën e tij, në projektin e tij, se sa, gjatë jetës sonë, ne jemi të gatshëm të përqendrohemi tek Ai.
Ai thote: “Unë vendos gjithë jetën time në agape, e bëj jetën time një dhuratë. A jeni të gatshëm të vini bast për këtë propozim timin?”

"Kush më do mua, të mbajë urdhërimet e mia."
Le të përpiqemi ta sqarojmë këtë shprehje sepse në gojën e një dashnori duket e parregullt,
sepse këtu Jezusi flet për “urdhërimet”.
Nuk na pëlqen të na flasin për urdhra, dispozita... një i dashuruar nuk flet kështu.
Këtu jemi në një kontekst dashurie, jo në kontekstin e një shefi me punëtorët e tij.
Çfarë do të thotë Jezusi me urdhërat?
Cilët janë urdhërimet e Jezusit?
Le ta kemi parasysh mirë, le të mos harrojmë kurrë që Jezusi nuk pretendon fare që ne t’iu bindemi atij, t’i nënshtrohemi vullnetit të tij si një kushte për të arritur jetën e pasosur.
Ai kurrë nuk tha: "Ju duhet të më bindeni mua" dhe ai kurrë nuk tha se duhet t'i bindemi Hyjit, Zotit!
Kur kjo folje përdoret në ungjitë, "hūpakuein" në greqisht, u referohet gjithmonë urdhërave që Jezusi nuk u jep njerëzve apo dishepujve, por u referohet urdhërave t’ u dhëna shpirtrave të ndytë, erëravet, valëve të trazuar të detit: këta elemente duhet t'i binden atij dhe, në fakt, i binden atij. Janë forcat e së keqes që duhet t’i binden atij, kurrë njerëzit! Në të vërtetë, termi bindje, “hūpakoè” në greqisht, nuk shfaqet kurrë në Ungjitë.
Njeriu nuk është thirrur t'i bindet Zotit, por t'i përngjajë Atit Qiellor, të jetojë në harmoni me jetën që i ka dhënë Ati dhe jeta e Atit është “agapan”, është dashuria që e shtyn tjeshtësisht njeriun që të jetë gati të humbë jetën e vet, sepse ai ka si qëllim, mendon vetëm për të bërë tjetrin të lumtur.
Pra, nuk bëhet fjalë për t'iu bindur urdhrave, por për të mbajtur atë gjendje shpirtërore të zemrës që, duke përjetuar mesazhin e Jezusit, na aftëson t’u përngjajmë Atit dhe Birit të tij, me një jetë që përputhet me jetën e tyre, e të ndihmuar nga Shpirti Shenjt që na thotë në çdo moment se si mund të dëshmojmë që jemi të ngjashëm me Trininë e shenjtë që është vetë dashuri.
Është kërkesa e ngjashmërisë me Atin tonë qiellor që na bën të rritemi! Që bën që dalëngadale të bëhemi të përsosur si edhe Ati ynë qiellor është i përsosur.
Ngjashmëria me Atin është e përsosur në Jezusin: “Unë dhe Ati jemi një”. Ai i është bindur gjithmonë identitetit të tij si bir i Perëndisë, dhe është ajo bindje që kërkohet nga ne, jo ndaj urdhrave të jashtëm, por ndaj jetës sonë si fëmijë të Perëndisë. Prandaj, do të thosha, mund të parafrazojmë kërkesën e Jezusit për urdhrin e tij si vijon: "Nëse më doni, vëzhgoni jetën time dhe bëhuni si unë".
Prandaj ka vetëm një urdhërim, ai i Jezusit: është zëri i Shpirtit, është identiteti ynë si fëmijë të Zotit!
Në fakt, Jezusi vetëm tha: “Unë ju jap një urdhërim të ri (vetëm një urdhërim): ta doni njëri-tjetrin si unë ju desha juve”. Unë ju kam dashur, ndaj edhe ju duhet ta doni njëri-tjetrin! Me këtë të gjithë do ta dinë se jeni nxënës të mi, dishepuj të mi!”

Pse Jezusi flet tani për urdhërimet në shumës? Ai ka vetëm një urdhërim të cilit ai vetë i është bindur, atë të jetës hyjnore, të dashurisë, dhe tani flet për urdhërimet në shumës. Arsyeja është se pastaj një urdhërim shfaqet në shumë aspekte. Në të vërtetë, dashuria shprehet në çdo veprim që i vetmi urdhërim na thërret të bëjmë; ndoshta në një moment të caktuar ai më kërkon për të asistuar një të sëmurë, ndoshta pikërisht ai që më ka ngacmuar, më ka bërë padrejtesi, por i vetmi urdhërim tani shfaqet këtu dhe unë duhet të dëgjoj zërin që vjen nga jeta ime si bir i Perëndisë; në një moment tjetër ai më kërkon të mirëpres atë që nuk ka një shtëpi, në një moment tjetër mund të më kërkohet të mos pretendoj të pres që të më shërbejnë… Në çdo kontekst ky urdhërim unik shfaqet në shumë aspekte që janë ata që Jezusi i quan “Urdhërimet e Mia”.
Kjo është ajo që Pali thotë në himnin e dashurisë (1 Kor. 13): “agape" është e përkthyer, "është e mirë agape” … dashuria është e mire për gjithçka.
Kuptimi i vërtetë i gjërave që themi, është se dashuria di të përshtatet me çdo situatë, moment pas momenti. Ajo dallon të mirën që duhet bërë në çdo rrethanë, ajo di të njohë atë që dëshiron dhe frymëzon Shpirti Shenjt. Ja, pra, se si i vetmi urdhërim është i vëmendshëm ndaj të gjitha kërkesave për dashuri nga vëllai.

Është në këtë kontekst dashurie që Jezusi flet për një “Parakletë” tjetër.
Termi "Paraclet", nga folia greke “Paràcaleo”, mund të përkthehet “i quajtur afër” për të mbrojtur, “ad vocatus" në latinisht, i thirrur që të vijë pranë meje për të më ndihmuar: avokat në shqip.
Cila është puna e avokatit? Është të mbrohemi nga ata që na sulmojnë, nga ata që do të donin të na fusin në burg edhe në qoftë se ne jemi të pafajshëm. Ky sulm na vjen edhe pa pritur, por te gjyqi është me ne një avokat që na mbron.
Edhe Jezusi na mbron, dhe për këtë ai flet për një avokat tjetër: Ai është Parakleti i parë, ai që ishte afër dishepujve të tij gjatë jetës së tij dhe tani ka një tjetër Paraclet që do të vazhdojë të kryejë të njëjtin mision si Jezusi.

Cili është misioni mbrojtës i Paracletit? Nga kush na mbron? Sigurisht jo nga Ati Qiellor që si dëgjohet disa here, do të donte të na dënonte për mëkatet tona: ky nuk është Hyji i Jezusit! Ai që shpall një hyji të tillë, të rrëmë, që nuk ekziston, është tunduesi, kundërshtari, armiku ynë që do të na marrë jetën, që nuk do të jetojmë si njerëz të vërtetë.
Kush është ky armik? I ligu! I Ligu është mentaliteti i kësaj bote, ajo forcë… gjithçka që thotë, që na shtyn të mendojmë vetëm për veten, të mos interesohemi për tjetrin; prandaj, i Ligu është ai që është kundër projektit të dashurisë që Jezusi na propozon.
"Dhe ky Parakletë do të jetë me ju përgjithmonë". Ai do të jetë një shok besnik, që na mbron në çdo kohë nga forcat që duan të na marrin jetën. Është një eksperiencë që të gjithë mund ta kemi…
Nëse dikush më ka bërë një padrejtësi të rëndë, mund ta detyroj të paguajë, por nuk do të merrja asgjë nëse ajo “kënaqësi” që provohet kur shohim dike duke vuajtur…
Por nëse nuk e bëj këtë, e fal dhe nuk e dëtyroj të pagojë, dikush, që udhëhiqet nga bota, nga logjika e kësaj bote, mund të më përbuzë, mund të thotë se jam një mendjepakët, mund të më marrë për një të dobët që është i paaftë për të fituar respektin e të drejtave të tij, por biri i Perëndisë që është brenda meje, Shpirti që më është dhënë më thotë: “Përgëzimet e mia, ti je një fëmijë i vërtetë i Zotit!”.
Nëse heq dorë nga një rritje e karrierës profesionale, sepse kjo rritje ka si kusht të bëj kompromis me ndërgjegjen time… miqtë, ndoshta, mund të më marrin edhe për naiv, për një të dobët e të thjeshtë, por kur vjen mbrëmja, kur jam vetëm me veten, dëgjoj një zë brenda meje që më thotë: "Përgëzime! Ti u soll si një burrë i vërtetë!"
Një mentalitet sipas parimeve të kësaj bote do të na çonte jo në dashuri, por në tërheqje egoiste në vetveten e do të ndiheshim jashtë rrethit të caktuar të miqëve të vërtetë, larg prej atyre që mendojnë ndryshe, sipas parimeve të ungjillit, do të kishit dëgjuar edhe akuza të dynjasë dhe ndoshta edhe tallje… Në këta momente ky Paraklet ju mbron, sillet si Shpirti i së vërtetës!
Çfarë do të thotë Shpirti i së vërtetës? Po! ai nuk thotë gënjeshtra, është Shpirti që të bën të jesh një njeri i vërtetë; nëse nuk ke dashuri, nuk je një njeri i vërtetë.
Dhe tani fjalët ngushëlluese që Jezusi u drejton dishepujve të cilët në mënyrë të pashmangshme, në momente të caktuara ndihen të vetmuar dhe të humbur mes atyre që preferojnë të ndjekin propozimin të kësaj bote. Le të dëgjojmë këto fjalë të Mësuesit:
“18 Nuk do t’ju lë jetimë;
do të vij tek ju.
19 Edhe pak kohë e bota nuk do të më shohë më,
ndërsa ju do të më shihni,
sepse unë jetoj edhe ju do të jetoni.
20 Atë ditë do ta kuptoni
se unë jam në Atin tim,
ju në mua e unë në ju.
21 Kush i ka urdhërimet e mia dhe i mban,
ai më do;
dhe atë që më do mua,
do ta dojë edhe Ati im,
edhe unë do ta dua
dhe do t’i dëftohem” (14,18-21).

"Nuk do t'ju lë jetimë" - thotë Jezusi - "Unë po vij tek ju". Nuk ka thënë: "kthehem", ka thënë: "po vij!"
Nëse humbas një shok, mbetem vetëm, nuk jam më shok, personi kontaktues mungon, diçka kam humbur;
nëse një nuse humb burrin, ajo nuk është më nuse, ajo është e ve;
nëse djali humb babanë, ai nuk është më djalë, ai është jetim.
Kur Jezusi largohet nga kjo botë, dishepujt e tij kanë frikë të mbeten jetimë,
Mësuesi mungon... nuk janë më dishepuj, identiteti i tyre varet nga kjo prania.
Epo, Jezusi u thotë atyre: “Nuk do të mbeteni jetime, kjo nuk do të ndodhë! Unë vij tek ju në një mënyrë tjetër!
Diçka e padëgjuar do të ndodhë, ju do ta gjeni veten të përfshirë në një prani time që është jashtëzakonisht më e vërtetë se ajo që keni përjetuar kur kam jetuar pranë jush fizikisht për tre vjet.
Unë vij tek ju! Bota nuk do të më shohë më!" Bota është botëkuptim që sheh vetëm interesat materiale, të verifikueshme… mirë, për botën do të jetë Jezusi një dështim, për botën Jezusi do të përfundojë në varr përgjithmonë. “Por ju do të vazhdoni të më shihni, sepse unë jetoj dhe ju do të jetoni!”
Të jetosh, siç e thamë, do të thotë të duash. Gjithçka tjetër merret me jetën biologjike, që është një gjë e bukur, por nëse unë nuk arrij këtë jetë që është ajo e dashurisë, nuk jam plotësisht një njeri.
“Do të jetosh sepse je i përfshirë, do të përfshihesh në jetën time, atë jetë që më bashkon me Atin, kjo jetë do t'ju komunikohet me dhuratën e Shpirtit.
Pra, prania ime nuk do të jetë një miqësi e jashtme, si ajo që kam përjetuar deri tani, por do të jetë një jetë të bashkuar në një mënyrë të përsosur dhe të plotë me mua dhe ju jo vetëm që do të jeni të bashkuar me mua, por do të jeni të bashkuar dhe përfshirë në jetën e Atit Qiellor”.
Kur të mbajmë parasysh këtë mesazh që na la Jezusi, këtë testament, atëherë çdo gjë në jetën tonë në këtë botë ndryshon këndvështrimin.
Ne shohim se cili është fati ynë, jo vetëm se si do të përfundojë, por çfarë është tani duke ndodhur në ne, ne jemi të përfshirë me Krishtin në jetën e Perëndisë.
Kjo është jeta reale, gjithçka tjetër është gënjeshtër.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA VI E PASHKËS VITI A.

MË 14-5-2023

LEXIMI I PARË: Vap. 8, 5-8.14-17.

5 Kështu Filipi zbriti në qytet të Samarisë dhe filloi të predikojë Mesinë.
6 Turmat ua vinin veshin me kujdes mësimeve të Filipit, sepse i dëgjonin dhe i shikonin shenjat e mrekullueshme që bënte.
7 E njëmend, prej shumë të djallosurish dilnin shpirtrat e ndytë duke bërtitur me zë të lartë, shëroheshin shumë të paralizuar e të çalë.
8 Dhe u bë gëzim i madh në atë qytet…
14 Kur apostujt dëgjuan në Jerusalem se Samaria e kishte pranuar Fjalën e Hyjit i dërguan atje Pjetrin e Gjonin.
15 Këta zbritën atje, u lutën për ta që ta merrnin Shpirtin Shenjt, 16 sepse ende nuk kishte zbritur mbi asnjërin ndër ta; ata vetëm ishin pagëzuar në Emër të Jezusit Zot. 17 Atëherë vunë duart mbi ta dhe ata morën Shpirtin Shenjt.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

FALË PERSEKUTIMIT, UNGJILLIZIMI BËN HAPA PËRPARA.

E marr tregimin nga fillim: “Filipi, një nga të shtatët”; bëhet fjalë për këta shtatë burra që u caktuan për të organizuar atë që quhej shërbimi i tryezës në Jerusalem. Konkretisht, kishte një problem në bashësinë e parë të krishterë në Jerusalem, sepse të ashtuquajtur “helenistë” ankoheshin sepse me të drejtë në shpërndarjen e ushqimit në atë që dukej si një bankë ushqimore në favor të të vejave, vejat e tyre ishin diskriminuara, keqtraktuara, të lënëpas dore.
Të dielën e kaluar, ne kemi lexuar se ky problem kishte lindur midis të krishterëve të pare. Në fillim, pas Ringjalljes së Jezusit, të gjithë ata që ndoqën apostujt dhe kërkuan pagëzim ishin hebrenj, ose nga lindja ose të konvertuar në judaizëm (ata që quheshin prozelitë). Por tashmë kishte dallime të mëdha mes tyre. Midis këtyre hebrenjve, disa ishin nga vetë vendi i Izraelit dhe në veçanti nga Jeruzalemi dhe flisnin hebraisht në sinagogë dhe aramaisht në rrugë. Ata quheshin "Hebrenj". Disa tjerët ishin nga ajo që quhet Diaspora, domethënë vinin në Jeruzalem nga vende të ndryshme të Perandorisë Romake: flisnin greqisht dhe quheshin “helenistë”.
Për kremtimin e ditës së shtunës, të shtunën në mëngjes, të gjithë hebrenjtë, pavarësisht nëse ishin bërë të krishterë apo jo, shkonin në sinagogat ku flitej gjuha e tyre: hebrenjtë shkonin në sinagogat ku flitej gjuha hebraike, helenistët nga ana e tyre shkonin në sinagogat ku flitej gjuha greke. Por për festën e krishterë, ata nga hebrenjtë që ishin bërë të krishterë u mblodhën në shtëpi të veçanta, dhe edhe helenistët bënin ashtu.
Pikërisht në kuadrin e këtyre festimeve të krishtera shpërtheu një grindje e parë mes këtyre dy grupeve të të krishterëve, për ndihmën që u jepej grave të veja. Dhe, për ta zgjidhur këtë problem, për të eliminuar këtë padrejtësi u caktuan shtatë burra që të shërbenin në tavolina (ndoshta sot do të thoshim që të shërbenin “për të zhgjidhur problemet e rendit material). Ky ishte teksti ynë nga e diela e kaluar.


FILIPI, I LIRË, POR I LIDHUR ME INSTITUCIONIN KISHË.

Tani midis këtyre shtatë burrave, Shtjefnit dhe Filipit, që ishin hebrenj, së fundmi të bërë të krishterë helenistë të zjarrtë, të zjarrtë dhe ndoshta të njohur si udhëheqës. Ata përpiqyen t'i konvertojnë të Jezusi Mesi ata judenjtë që shkojnë në sinagogat greqishtfolëse; këtu lind një grindje e dytë; por nuk është më një mosmarrëveshje mes të krishterëve me origjinë të ndryshme; është një grindje shumë më e rëndë, midis hebrenjve helenistë (domethënë hebrenjve të diasporës): atyre që besojnë në Jezusin e Nazaretit, Mesi, të kryqëzuar, të ringjallur... dhe atyre që vazhdojnë të mendojnë se Jezusi ishte thjesht një mashtrues.
Dhe kështu fillon persekutimi i parë: hebrenjtë që refuzojnë të besojnë në Jezu Krishtin, sulmojnë vëllezërit e tyre hebrenj që janë bërë të krishterë. Shtjefni do ta paguajë me jetën e tij. Ai u denoncua nga hebrenjtë helenistë jo të krishterë tek autoritetet në Jerusalem. Ai arrestohet, dhe ekzekutohet.
Ky martirizim i Stjefnit nuk e qetësoi tërbimin e kundërshtarëve të tij; përkundrazi, ata do të sulmojnë të krishterët e tjerë të grupit të Stjefnit; ky persekutim i parë nuk synon apostujt drejtpërdrejtë: Pjetrin, Gjonin, Jakobin dhe të tjerët që janë pjesë e grupit të Hebrenjve; synon vetëm helenistët. Kështu që apostujt e Jezusit të mos shqetësohen dhe të qëndrojnë në Jerusalem, duke vazhduar të praktikojnë fenë e tyre hebraike ndërsa predikojnë në emër të Jezusit. Nga ana tjetër, nga maturia, grupi i helenistëve u shpërnda: ata që ishin më të rrezikuar u larguan; sigurisht, kudo që të shkojnë, do të flasin për Mesinë, Jezusin e Nazaretit, Jezusin e kryqëzuar dhe e ringjallur.
Dhe kështu, falë persekutimit, në një farë mënyrë, Lajmi i Mirë vërshon Jeruzalemin dhe arrin në qytetet e tjera të Judesë dhe Samarisë. Më vonë do të kujtojmë fjalinë e fundit të Jezusit, në ditën e Ngjitjes në qiell:
“Do të jeni dëshmitarët e mi në Jeruzalem, në gjithë Judenë, në Samarinë dhe deri në skajet e dheut” (Vap. 1,8).
Kjo është pikërisht ajo që po ndodh: është paradoksalisht kjo sprovë, persekutimi dhe shpërndarja e komunitetit, që lejon që ungjillëzimi të bëjë hapa përpara.
Në fakt Filipi zbriti në Samari, por në vend që të fshihej atje, filloi të predikojë: Luka thotë se "ai po shpallte Krishtin"; formula klasike që do të thotë: ai njoftoi se Jezusi i Nazaretit u ringjall, se ai është me të vërtetë Mesia që prisnin. Nga e gjithë Besëlidhja e Re, Veprat e Apostujve dhe Letrat, është e qartë se dëshmia e ringjalljes së Krishtit është qendra e gjithë predikimit apostolik; që do të thotë se një predikim është i krishterë vetëm nëse përqendrohet në ringjalljen. Por ne shohim, konstatojmë për më tepër se, në këtë punë të tij të re, Filipi e tejkaloi shumë shpejt misionin që i ishte besuar: fillimisht, Philipi u zgjodh të ishte një nga të shtatët përgjegjës për shërbimin e tryezave të të vejave në Jerusalem, në mënyrë që apostujt, të dymbëdhjetët, të mund të vazhdojnë të sigurojnë lutjen dhe shërbimin e Fjalës. Dhe ne e gjejmë duke predikuar në Samari! Si vallë, u bë e mundshme kjo? E dimë, duhet t’i përshtatemi një jete të re, një situate të re: një mision mund të marrë fytyra shumë të ndryshme: janë nevojat e komunitetit që kanë përparësi!.
Në të njëjtën kohë, ai mbetet në kontakt dukshëm, me ata që ia besuan misionin e tij, pasi komuniteti i Jeruzalemit i dërgon Pjetrin dhe Gjonin, të cilët shkojnë tek ai për të vërtetuar veprën e kryer nga Philipi; më duket se këtu kemi një shembull të mirë të një ekuilibri për të ruajtur: të ndjehemi të lirë për të inovuar në misionet tona përkatëse dhe, në të njëjtën kohë, të mbajmë lidhjen me institucionin... të mos bëhemi lloj-lloj si elektrone të lira. ...
Kjo ndodh në Samari; tani, ne e dimë se sa shumë Judenjtë i përçëmonin samaritanët: ata i konsideronin si heretikë; sepse, për shekuj, midis judenjve dhe samaritanëve, largimi dhe përbuzja ndaj tjetrit ishin ruajtur me kujdes. Nga ana tjetër, Philipi nuk shqetësohet për grindjet e vjetra: ai, njeriu i diasporës, është padyshim më larg këtyre grindjeve teologjike; në çdo rast, falë tij, ungjilli sapo ka tejkaluar kufijtë e sinagogës; në këmbim, Luka këmbëngul në gëzimin e samaritanëve që kishin mirëpritur Lajmin e Mirë. Kjo padyshim bën që ne të mendojmë e të kuptojmë, për një numër pasazhesh ungjillore, se janë më të përulurit, të përjashtuarit që e kanë pranuar më lehtë mesazhin e Jezusit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURJISË

E DIELA VI E PASHKËS VITI A

MË 14- 05 -2023.


PSALMI: 66.

Mbarë toka le t’i brohorasë Hyjit,
2 këndoni lavdisë së Emrit të tij,
lartësojeni lavdinë e tij të pamasë!
3 Thuajini Hyjit: “Sa të mrekullueshme janë veprat e tua!
Pse je tejet i fuqishëm,
armiqtë e tu të përkëdhelin.
4 Le të të adhurojë mbarë toka e le të të këndojë,
le t’ia thotë këngës për nder të Emrit tënd”!
5 Ejani e shikoni veprat e Hyjit:
bëri mrekulli shtanguese mes bijve të njerëzve!
6 Ai e shndërroi detin në terik,
këmbë e kaluan lumen
për këtë galdojmë me gëzim.
7 Ai sundon për amshim me pushtetin e vet,
sytë e tij vërejnë përmbi popuj
që të mos çojnë kokë njërzit kryengritës.
16 Ejani, dëgjoni, të gjithë ju që e druani Hyjin,
do t’ju tregoj çfarë i bëri shpirtit tim.
20 Qoftë bekuar Hyji
që s’ma hodhi poshtë lutjen time
e nuk ma mohoi mëshirën e vet!


LECTIO DIVINA - MEDITIM - LUTJE


Kemi lexuar këtu vetëm një zgjedhje shumë të shkurtër midis njëzet vargjeve që përbëjnë këtë psalm 66. Por e gjithë aventura e gjatë e besimtarëve evokohet këtu, e mbledhur në tre faza:
Faza e parë sugjerohet në vargun 6: ne dëgjuam kujtimin e Eksodit: eksodin nga Egjipti me Moisiun: "Ai e ktheu detin në tokë të thatë".
Pastaj hyrja në tokën e premtuar nën udhëheqjen e Jozueut, me mrekullinë e tharjes së Jordanit: “Ata e kaluan lumin në tokë të thatë”. Kur i lexojmë me vëmendje psalmet, habitemi me bollëkun e jehonës së Eksodit, i cili është baza e përvojës së besimit të Izraelit dhe si rrjedhojë e shpresës së tij.
Faza e dytë, koha kur psalmisti kompozon këngën e tij: ai i fton bashkëkohësit e tij në lutje, lavdërim dhe ndarje të përvojës së besimit: “Ejani, dëgjoni, të gjithë ju që e druani Hyjin, do t’ju tregoj çfarë i bëri shpirtit tim” (v.16).
Faza e tretë, e ardhmja: është e gjithë toka ajo që ftohet të hyjë në lavdinë e Perëndisë:
“Le të të adhurojë mbarë toka e le të të këndojë, le t’ia thotë këngës për nder të Emrit tënd!
Ejani e shikoni veprat e Hyjit: bëri mrekulli shtanguese mes bijve të njerëzve!” (v.4-5),
…“Ai sundon për amshim me pushtetin e vet, sytë e tij vërejnë përmbi popuj që të mos çojnë kokë njërzit kryengritës” (v. 7).
Kjo nuk është hera e parë që ne kemi parë lutjen e Izraelit të zgjerohet në dimensionin e gjithë tokës, që do të thotë, natyrisht, të gjithë njerëzimin. Njerëzit e zgjedhur gradualisht e kuptuan se ishin në një mision për botën dhe se ky mision do të përfundonte vetëm kur të gjithë popujt të bashkoheshin për të hyrë në gëzimin e Perëndisë. Le të kujtojmë, në veçanti, profecitë e Isaisë mbi mbledhjen e të gjithë popujve në Jerusalem, për shembull "Shtëpia ime do të quhet shtëpi lutjeje për të gjithë popujt" (Is. 56,7).
Dhe për më tepër, ne dëgjojmë këtu si një lloj pritjeje të kësaj dite, sikur të gjithë popujt të ishin tashmë pjesë e kortezhit të pelegrinëve që ngjiten në Jeruzalem:
" Mbarë toka le t’i brohorasë Hyjit, këndoni lavdisë së Emrit të tij, lartësojeni lavdinë e tij të pamasë!” (v. 1-2). Tërë toka përkulet para teje, këndon për ty, këndon për Emrin tënd. Kjo është ende vetëm një pritje, për fat të keq, por të dëshirosh për të ardhmen do të thotë ta shpejtosh atë, sepse kjo e ardhme do të realizohet vetëm nëse e dëshirojmë me zjarr: atëherë do të marrim mjetet për ta realizuar atë.
Rastësisht, ne kemi vënë re këmbënguljen për fjalën "e mrekullueshme" aplikuar dy herë për Zotin në këto pak vargje!
“Thuajini Hyjit: “Sa të mrekullueshme janë veprat e tua!” (v. 3) dhe “Ejani e shikoni veprat e Hyjit: bëri mrekulli shtanguese mes bijve të njerëzve!” (v. 5).
Thuaji Zotit: Sa të mrekullueshme janë veprat e tua, sa të tmerrshme janë veprat e tua! Lexohet në përkthime tjera…Nëse me këtë nënkuptojmë se duhet t'i frikësohemi Zotit, padyshim që kjo është e papranueshme dhe plotësisht në kundërshtim me zbulimin biblik të "Perëndisë së butësisë dhe besnikërisë", siç thotë libri i Eksodit.
Le të theksojmë fillimisht se edhe në gjuhën shqipe, përdoret ndonjëherë këto fjalë “të mrekullueshme, të tmerrshme, të frikshme, me një nuancë admirimi: kur themi për një atlet, për shembull, se ai është "i tmerrshëm” ose për një politikan që "ai është një debatues i frikshëm", nuk është kështu. Frika për të cilën flitet, është çudi përballë kapaciteteve të jashtëzakonshme.
Në fakt, në gjuhën biblike, fjala "e tmerrshme" ishte pjesë e komplimenteve që iu drejtuan mbretit në ditën e kurorëzimit të tij, për t'i premtuar atij një mbretërim të lavdishëm, të aftë për t'u sjellë siguri nënshtetasve të tij. Mbreti është "i tmerrshëm" vetëm për armiqtë e tij. Dhënja e kësaj fjale ndaj Zotit është thjesht një mënyrë për t'i thënë atij: "në fund të fundit, mbreti ynë i vetëm je Tl”
Kështu ky psalm zhytet në të njëjtën kohë në të kaluarën, të tashmen, të ardhmen... Në të kaluarën, Zoti e çliroi popullin e tij nga robëria në Egjipt, siç thonë ata; sot, ai çliron në çdo moment ata që e lejojnë të veprojë; në të ardhmen është i gjithë njerëzimi ai që do të çlirohet përfundimisht nga Zoti nga zinxhirët e të gjitha llojeve që aktualisht e mbajnë të lidhur në urrejtjet, frikërat, luftërat e tij. Prandaj, ky psalm na prezanton me atë që përfaqëson dimensioni historik i përvojës së besimit për popullin hebre.

Dhe si gjithmonë, është i gjithë populli ai që është në rrezik: në universin biblik, dimensioni kolektiv ka përparësi ndaj përvojës individuale; Që në moshë të re, fëmija hebre merr pjesë në kujtesën e popullit të tij: lutjet e përditshme, të shtunën, festat fetare, pelegrinazhet ngjallin një kujtesë të tërë kolektive në të cilën ai hyn me një lloj impregnimi të ngadaltë. Fëmija dëgjon të panumërta të rriturit të këndojnë lavdinë e Zotit, të rrëfejnë "veprat e larta" të tij, siç thonë ata... një ditë, nga ana e tij, fare natyrshëm, do të marrë pishtarin; ai dëgjon bindjen me të cilën pleqtë e tij pohojnë: "I bekuar qoftë Zoti që nuk e tërhoqi lutjen time dhe nuk e largoi dashurinë e tij nga unë"; përballë tij përsërisim pa u lodhur bëmat e Zotit që i çliroi të parët nga skllavëria në Egjipt: “Ai e ktheu detin në tokë të thatë: ata e kaluan lumin në tokë të thatë”.
Dita për të rriturit, nga lutja e mëngjesit deri në namazin e mbrëmjes, duke përfshirë vaktet dhe të gjitha veprimet e jetës së përditshme, është e mbushur me këtë kujtim të Zotit që çliron nga çdo robëri. Duke u bashkuar me familjen e tij, vetë i integruar fort në popullin e saj, fëmija hebre hyn krejt natyrshëm në "kujtesën" e këtij populli.

E gjithë kjo, natyrisht, presupozon një jetë të vërtetë familjare, si dhe një ndjenjë shumë të fortë të përkatësisë ndaj një populli. Ky është ndoshta një nga çelësat e problemeve tona në transmetimin e besimit: është pikërisht kjo memorie kolektive që u mungon shumë të rinjve tanë të krishterë; sepse kujtesa e një populli nuk është punë e kurseve të mësimit fetar, sado të shkëlqyera të jenë ato; është çështje e jetës kolektive, e riteve të përsëritura, e ngopjes së ngadaltë dhe këtu shohim rreziqet e individualizmit. Në të njëjtën kohë, ne e dimë se çfarë na mbetet të bëjmë nëse duam t'ua transmetojmë besimin të rinjve tanë: së pari, të mbushim gjithë ekzistencën tonë të përditshme familjare me këtë kujtim besimi dhe së dyti, të rigjallërojmë lidhjet tona me komunitetin.

[ninoenina]

.PËRGATITJA E LITURGJISË

NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL…VITI A

MË 21-5-2023


UNGJILLI: Mt. 28,16-20.

16 Ndërkaq të njëmbëdhjetë nxënësit shkuan në Galile, në atë mal, ku u kishte urdhëruar Jezusi. 17 Kur e panë, e adhuruan, por disa dyshuan. 18 Jezusi u afrua e u tha: “Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë. 19 Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt! Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt! 20 Mësojini të zbatojnë gjithçka ju kam urdhëruar! Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJA.

Kur arrijmë në fund të një libri, historia përfundon: jo kështu me ungjillin.
Kur arrimë në fund të Ungjillit, fillon një histori e re…. gjithçka që ka ndodhur më parë… është një përgatitje për këtë histori që fillon me Pashkët dhe do të përfundojë në fund të historisë së njerëzimit.
Sot na paraqiten vargjet e fundit të Ungjillit sipas Mateut dhe do të vërejmë se historia e Kishës fillon pikërisht nga këto vargje të fundit.
Ndryshe nga Luka dhe Gjoni, të cilët rrëfejnë shfaqjet e të Ngjallurit në Jerusalem, Mateu paraqet takimin e dishepujve me të Ngjallurin në Galile.
Para kësaj mbledhjeje të dishepujve në Galile, Mateu ua tregoi shfaqjen e të Ngjallurit grave, kur Jezusi erdhi të takonte gratë që kishin shkuar te varri dhe u tha atyre: "Agalliasis" gëzohuni dhe
“ato u afruan, e përqafuan dhe e adhuruan. Atëherë Jezusi u tha: “Mos kini frikë! Shkoni e lajmëroni vëllezërit e mi të shkojnë në Galile. Atje do të më shohin” (28, 9-10)
Shkoni e lajmëroni vëllezërit e mi!
Të bukura janë këto fjalë: “Vëllezërit e mi”: këta dishepuj e braktisën, e mohuan, por thotë Jezusi për ta: “Vëllezërit e mi” le të shkojnë në Galile, atje do të më shohin".

Ne menjëherë pyesim veten, pse në Galile?
Sepse do ta shohin në mal, dhe pastaj… cili është mali? Le të dëgjojmë:
“Ndërkaq të njëmbëdhjetë nxënësit shkuan në Galile, në atë mal, ku u kishte urdhëruar Jezusi. Kur e panë, e adhuruan, por disa dyshuan” (v.16-17).
Njëmbëdhjetë dishepujt shkuan në Galile: ata janë njëmbëdhjetë, duhet të jenë 12: është një grup i plagosur. Juda u largua: ai ndoshta mendoi se Jezusi ishte i rrezikshëm për fenë dhe për jetën e popullit të tij. Juda i kishte ushqyer bindjet e veta, duke dëgjuar fjalimet, dhe mësimet e Jezusit, e duke parë veprat e tij dhe kishtë filluar të ëndërronte një të ardhme të lavdishme të parashikuar dhe të supozuar të lavdishmë, por në fund fare u ndjeu i zhgënjyer dhe ua dorëzoi Jezusin autoriteteve fetare.
Por edhe të tjerët nuk kanë qenë modele besnikërie dhe për këtë arsye jemi përballë një grupi të karakterizuar nga dobësi, frikë, paaftësi për të kuptuar dhe ndjekur Mjeshtrin. E pra, ky është komuniteti të cilit i Ringjalluri i beson misionin për të ndryshuar botën: një grup shumë i brishtë, i dobët.
Kisha që në fillim ka qenë një komunitet i tillë, i përbërë nga njerëz pa dyshim të dashuruar me Jezusin, por edhe shumë të dobët, frikacakë, që e mohojnë mjeshrin, besimtarë po, por edhe pak të vendosur dhe plot me dyshime. E mirë, si këta të njëmbëdhjetë jemi edhe ne. Këta të njëmbëdhjetë tani shohin dritën e të Ngjallurit dhe këtu na mësohet se si duhet të na hapen edhe sytë, sepse nëse nuk e shohim të Ngjallurin nuk bëjmë zgjedhjen që të behemi ata njerëz që Ai dëshiron: të fortë, të lumtur, të pasionuar për punën që ai u beson atyre.
Para së gjithash… cili është vendi ku zhvillohet kjo përvojë e takimit me të Ngjallurin?
Ungjilltarët e tjerë thonë se ky vend ishte Jeruzalemi. Por këtu Mateu nuk u paraqet si një gazetar që shkruan lajmet e ditës , as si një historian e ditëve tona: ai po mëson, tregon se si mund ta shohim të Ngjallurin.
Para së gjithash, ne duhet të shkojmë në Galile.

Çfarë do të thotë?
Galilea është vendi ku dishepujt takuan Jezusin për herë të parë dhe më pas qëndruan me të për tre vjet, sepse praktikisht e gjithë jeta publike e Jezusit u zhvillua rreth atij liqeni në Galile. Pikërisht aty Jezusi tregoi fytyrën e vërtetë të Zotit, fytyrën e një njeriu të suksesshëm, të birit të Perëndisë, njeriu të pashëm.
Epo, Galilea kujton gjithë këtë përvojë që patën dishepujt: nëse dikush nuk e ka këtë përvojë me Jezusin, nëse nuk mendon se fytyra e tij është fytyra e Zotit dhe se fytyra e tij është fytyra e një njeriu të suksesshëm, nëse nuk bën këtë hap të parë, nuk arrin të shohë atë të Ngjallur.
Dikush kërkon prova që Jezusi është i Ngjallur, atëherë do të shkojë për të parë, për të kuptuar diçka më shumë rreth tij, në Ungjill.
Jo, nuk është një metodë e përshtatshme. Fillimisht duhet të nisemi nga Galilea, nga njohja e këtij Jezus që gjatë tre viteve u paraqiti në atë vend, predikoi dhe shëroi atje shumë njerëz duke kryer misionin e vet.
Pastaj nuk mjafton të shkosh në Galile, sepse për të njohur këtë Jezus nga Nazareti duhet të ngjitesh në mal. Aty e bën takimin me të Ngjallurin, që nuk e sheh dot, në fushë, e duhet të ngjitesh në mal. Nuk thotë në ndonjë mal por në malin e rendësishëm për të dhe që ai e vuri në dukje, e bëri të fanshëm, në malin e lumturive.

Dhe cili është mali që ai vuri në dukje? Ungjilltari Mate, qysh në fillim të Ungjillit të tij, ua paraqiti neve tkëtë mal, në të cilin Jezusi i çon të gjithë ata që duan të dinë propozimin e tij për të formuar njerëz të vërtetë: është mali i lumturive. Pasi ti e njohe Jezusin dhe gjithçka ai tha dhe bëri, duhet të bësh zgjedhjen, duhet të shkosh në atë mal, domethënë duhet të pranosh propozimin që bëri Jezusi që të bëhemi njerëz të suksesshëm, me të vërtetë të përfunduar dhe të realizuar mirë.
Unë besoj se shumë mendojnë ende, se fillimisht duhet të kërkojmë prova se Jezusi është Ngjallur, dhe më pas në do të ngjitemi në Malin e Lumturive të Tij, domethënë... Do ta pranojmë propozimin e tij.
Jo. Është e kundërta. Fillimisht pranohet projekti i jetës i shpallur nga Jezusi në lumturitë e tij, propozimi i tij të jetës që është “të duam njëri-tjetrin si ai na ka dashur ne”, të japim gjithçka siç bëri ai dhe vetëm atëherë mund të shohim se kushdo që i mirëpret këto lumturi që mishëroi Jezusi, e se kushdo që i përngjan Jezusit, hyn në mbretërinë e tij, në lavdinë e tij.
Nëse pretendojmë ta shohim në lavdinë e tij, por nuk e kemi pranuar ofertën e tij, nuk jemi ngjitur në mal. Nuk do ta shohim kurrë të Ngjallurin.
Në thelb është sikur ndodh në marrëdhëniet e të dashuruarve... vajza nuk duhet paraprakisht të humbë kohë duke arsyetuar, menduar nëse jeta e saj, me atë të ri, sigurisht do të jetë e lumtur. Jo, në mënyrë të arsyeshme së pari, ajo duhet të bëjë zgjedhjen e saj; në fund do të shohë se zgjedhja ishte e mirë.

Pasi ta kemi bërë këtë zhgjedhje, nëse nuk ngjitemi në mal, sytë do të mbeten gjithmonë të mbyllur, ose më mire do t’i hapim vetëm mbi të mirat e kësaj bote, pas të cilave prandaj do të kapemi, të cilat kërkojmë t’i grumbullojmë, dhe kështu nuk do të mund të drejtohemi kah të mirat të vërteta për ta parë lumturinë e atij që na i ka dhënë ato të mira.
Që në fillim në duhet t’i drejtojmë sytë nga të mirat që neve u ofrohen, dhe më pas ne i hapim sytë. Ja, atyre dishepujve që sigurisht janë ngjitur me shumë vështirësi, Jezusi u shfaqet, ata e shohin atë dhe e adhurojnë.
Ka një folje shumë domethënëse në greqisht: "blepo". Kjo folje flet për një vështrim material, tokësor, që ne të gjithë e kemi. Por në greqisht ka edhe një folje tjetër, folja: "Orao": domethënë pasi kanë ngjitur atë mal, sytë e tyre hapen gjerë dhe shohin realtetin e tërë, edhe përtej pamjes tokësore të prekshme nga organet shqisore, dhe njohin se në Jezusin është e vërteta, për Perëndinë dhe për njeriun.
Megjithatë, menjëherë, pas shfaqjes së Jezusit, ata kapen nga dyshimet.

Çfarë kuptimi kanë këto dyshime?
Mendoj se jemi pak të habitur nga këta dyshime, sepse pyesim veten: si mund të dyshonin nga momenti që e kishin të Ngjallurin aty përballë? E kishin të Ngjallurin nën sy?
Le të kemi kujdes, sepse Mateu nuk tregon një fakt material: ringjallja nuk vërtetohet nga shqisat. Shikimi që sheh të Ngjallurin, është ai i besimtarit, i atij që u ngjit në mal, është një vështrim i dhënë nga dikush që tashmë ka pranuar Lumturitë e Mjeshtrit.

Çfarë nënkuptojnë këta dyshime?
Do t’i shtynë njerëzit ta ndjekin Jezusin apo jo? Janë lëkundjet në besim, duhet t'i kemi parasysh.
Dhe Jezusi nuk kujdeset për dyshimet tona, ata janë të natyrshme dhe shkojnë së bashku me besim.
Ajo që shqetëson, ndoshta janë siguritë, që lindin nga bindja që kemi arsyen, që zotërojmë aftësi që quhen arsye dhe racionalitet, edhe në zgjedhjen e besimit.
Është një bindje e rrezikshme! Në fakt nuk kemi në dorë racionalitetin, por arsyeshërinë. Ringjallja e Krishtit apo besimi ynë nuk mund të provohen nga arsyeja ose nga racionaliteti dhe kështu, kur i kemi këto siguri, që kanë burimin e tyre në besimin, shpesh gabimisht përfundojmë në dëshirën për t'u imponuar frikën të tjerëve, edhe kur na bëhen pyetje, të cilat janë të arsyeshme, ose na tregojnë disa dyshime sepse kanë frikë se këto siguritë do të shemben. Atëherë shembja e këtyre sigurive na çon në fanatizmin. Duhet të kemi frikë nga këto siguri që na çojnë në fanatizëm, dhe jo nga dyshimet dhe pyetjet që janë të arsyeshme, për të cilët pritet një përgjgje e arsyeshme!
Por do të thoja gjithashtu se ka siguri të tilla edhe në ata që shpallim me krenari ateizmin e tyre dhe këto siguri janë gjithashtu shqetësuese, sepse janë sëmundje të shprtit që lejojnë që njerëzit të qetësohen, të dorëzohen në një indiferentizëm dhe në një relativizëm që e paralisojnë inteligjencën. “Tashmë unë i kam bindjet e mia: ajo që ka rëndësi është ajo që shoh, që mund të verifikoj personalisht me ndihmën e shkencës. Nuk më intereson asgjë tjetër dhe nuk i bëj më vetes dyshime, pyetje që më shqetësojnë kot e të më çojnë në kërkimin e dhembshurisë”. Një kuptim i tillë të jetës dhe madje këto siguri të çojnë, si të mëparshmet, në agresion, në fanatizëm.
Unë do të thosha… lum ata që kanë dyshime, që janë gjithmonë në kërkim të të vërtetës, që janë besnikë, të ndershmë, të sinqertë dhe ata që më pas kërkojnë dhembshurinë, të vërtetën, nuk ngopen me shpjegime të brishta, me klishe si “të gjithë mendojnë kështu”… Dyshimet e sinqerta të çojnë gjithmonë në kërkim. Por i Ngjalluri gjithsesi na takon dhe na do ashtu siç jemi, nuk mund të jemi ndryshe, jemi njerëz besimpakë që e kërkojmë dhe i besojmë. Po, por jo deri në përsosëmërinë… vetëm deri në atë pikë të caktuar sipas mësimeve që fitojmë nga dyshimet e këtyre dishepujve të parë. Ne e rizbulojmë këtë përpjekje për të besuar, që është njerëzore, që është e jona, përpjekje që mund të na udhëzojë në atë besim, që na hap derën e një jetë të re. Ne përulemi përpara Zotit, por me shumë hezitime dhe tani ndjejmë misionin e madh që i Ringjalluri u beson këtyre dishepujve që jemi ne, dishepuj me pak besim.
Jezusi u afrua e u tha: “Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë. Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt! Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt! Mësojini të zbatojnë gjithçka ju kam urdhëruar! Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!” (28, 18-20).
I Ngjalluri u afrohet këtyre njëmbëdhjetëve sepse dëshiron t'u tregojë atyre fytyrën e vërtetë të Perëndisë. Zoti që njerëzit kishin imagjinuar, ishte një Zot i largët, një Zot i ashpër, ai nguli frikë. Jezusi nuk ishte si ata: ai u afrohet sepse dëshiron t’ua tregojë neve fytyrën e vërtetë të Zotit, dhe kjo afërsi është gjithashtu skandaloze, sepse na prish të gjitha “besimet” që kishim për të. Zoti i krishterë është një Zot që i pëlqen të jetë pranë njeriut, që rrëzon të gjitha pengesat që i ndajnë njerëzit nga Ai.
Le të kujtojmë se si u ndërtua tempulli në Jeruzalem: kishte një sërë pengesash që bënin të pamundur që njerëzit ta shinin fytyrën e Zotit që, mendohej dhe besohej, jetonte në tempullin e Jeruzalemit.
Le të kujtojmë që të gjithë mund të hynin në gardhin e tempullit, por pastaj kishte një pengesë që bllokonte paganët - Përtej kësaj hyjnë vetëm hebrenjtë; por menjëherë pas kësaj, kishte një pengesë tjetër që bllokonte gratë, të cilat nuk mund të vazhdonin drejt shenjtërores: kjo ishte një privilegj për burrat; pastaj një pengesë tjetër: as burrat nuk mund të hynin në shenjtërore, por vetëm priftërinjtë. Një tjetër pengesë, velloja e tempullit gjithashtu i bllokonte priftërinjtë. Vetëm kryeprifti, një herë në vit, në ditën e Yom Kipur, hynte atje me një frikë të tillë, sepse ideja ishte gjithmonë ajo e një Zoti të largët dhe të ashpër.

Epo, në Pashkë të gjitha këto pengesa u shembën.
Tani ne mund të sodisim fytyrën e Zotit, nuk ka më asnjë perde që na pengon ta shohim atë, sepse ai i afrohet secilit prej nesh, këtij komuniteti dishepujsh dhe ky Zot megjithatë bëhet i pakëndshëm sepse bëhet i varfër, jo i pasur si ne e imagjinonim: atë të cilit njerëzit duhej t'i jepnin diçka.
Jo. Ai është i varfër sepse jep gjithçka dhe kjo ua prish neve gjithë imazhin tonë për Perëndinë, sepse nëse ai është i varfër, ne duhet ta bëjmë veten të varfër. Nëse mbajmë prapa diçka, nuk jemi fëmijë të këtij Zoti, që është i gatshëm të falë edhe mëkatarët më të këqij, është gjithashtu i gatshëm të durojë të gjitha mediokritetet tona.
A na do ai ashtu siç jemi dhe çfarë u thotë këtyre të njëmbëdhjetëve? “Më është dhënë e gjithë pushteti”: është ai bir i njeriut për të cilin flitet në kapitullin shtatë të profetit Daniel, kur Ati Perëndi i jep këtij biri të njeriut një mbretëri universale.

Por çfarë fuqie është ajo që u dorëzua Jezusit? Jo atë që donte t'i jepte atij i ligu, që ofronte fuqi dhe pushtet të kësaj bote. E vetmja fuqi që ka Zoti, është të japë jetë, të japë jetë. Jezusi ka hequr dorë nga të gjitha fuqitë e kësaj bote, sepse ato e kundërshtojnë jetën hyjnore, që është dashuri (Zoti ështe dashuri), që u shfaq në Jezusin e Nazaretit. Ai “Nuk ngjall frikë, nuk e shtyp njeriun, nuk e poshtëron njeriun. Ai i afrohet njeriut vetëm sepse do që njeriu të jetojë”. Jetoni jetën tuaj dhe jini të lumtur!
Si e realizon ai këtë fuqi që i është besuar për të dhënë jetë nëpërmjet këtyre të njëmbëdhjetëve?Ai u thotë atyre tani se çfarë janë thirrur të bëjnë dhe gjëja e parë që ai thotë është të shkojnë… të shkojnë në të gjithë botën. Është një folje lëvizjeje, është edhe lëvizje fizike, duhet të lëvizin për të shkuar e për t'u lajmëruar të gjithë popujve.
Por nuk është vetëm një lëvizje fizike që ata duhet të bëjnë: ata duhet të dalin nga të gjitha traditat e tyre, besimet e tyre, të dalin të takojnë njerëz, të cilëve duhet t'ua dorëzojnë atë jetë që Jezusi erdhi për të sjellë në botë.
Dhe çfarë duhet të bëjnë konkretisht? Një mision i trefishtë u dorëzohet këtyre njëmbëdhjetëve, që jemi ne!
Gjëja e parë: "Bëni dishepuj nga të gjitha kombet", bëni dishepuj...”.
Dhe kush ishin dishepujt në kohën e Jezusit?
Ishin ata që mësuan nga Mjeshtri dhe e ndoqën atë: ne jemi gjithmonë dishepuj, vetëm dishepuj: Vetëm Jezusi është mësuesi dhe Mjeshtri. Ne jemi të ftuar të sigurohemi që të gjithë njerëzit të vijnë te ky Mjeshtër i vetëm që është Krishti. Dishepujt nuk shkuan tek Jezusi vetëm për të mësuar, por edhe jetuan me Mësuesin.
Këta të njëmbëdhjetë janë dërguar në botë, për të siguruar që të gjithë njerëzit të mund të arrijnë shkollën e këtij Mjeshtri, dhe të jetojnë pranë tij, të kenë përvojën e të qenit me të: ata duhet të shkojnë te të gjithë popujt, të gjitha kombet, kombet pagane janë të përmendur, ata që në mentalitetin e kohës ishin më të largët nga Zoti.
Dhe për hebrenjtë kjo ishte e padëgjuar: Mesia i pritur duhej të nënshtronte të gjitha kombet pagane, t'i nënshtronte, t'i skllavëronte dhe t'i shfrytëzonte. Izraeli nuk e kishte kuptuar domethënien e zgjedhjes së tyre, e cila nuk është një privilegj për t'u mburrur.
Izraeli nuk ishte zgjedhur para paganëve për t'u lavdëruar në epërsinë e tij, por për t'u shërbyer të gjitha thirrjeve, të cilat kurrë nuk janë dhe nuk do të jenë superiore ndaj të tjerëve, por gjithmonë të jenë në shërbim të të tjerëve dhe Izraeli ishte zgjedhur për të qenë në shërbim të popujve paganë të cilëve duhej t'u sillte bekimet e premtuara për Abrahamin.
Le të kujtojmë atë që Perëndia i kishte thënë Abrahamit: "Tek ti do të bekohen të gjitha familjet e tokës".
Kjo është detyra e madhe, msioni i madh i Izraelit: t'u sjellë këto bekime të gjitha kombeve për të gjithë njerëzit. Misioni tani kryhet nëpërmjet të njëmbëdhjetëve që, e përsëris, jemi ne!
Detyra e dytë: pagëzoni. Nuk do të thotë që thirren të dërgohen për të administruar sakramentin e pagëzimit. Kjo është padyshim e rëndësishme, por çfarë do të thotë të pagëzosh të gjithë këta popuj "në emër të Atit, të Birit dhe të Shpirtit"?.
Termi grek "Baptizo" do të thotë: “të zhytesh”.
Ka dy folje në greqisht që do të thonë: “të zhytesh”: një Bapto dhe një tjetër Baptizo.
Bapto do të thotë “të zhytesh” dhe më pas “të nxjerresh”, si kur lahet një pjatë.
Bapto: zhytet pjata në filxhan dhe pas një kohë të caktuar, nxjrret.
Baptizo do të thotë “të zhytesh” dike në ujë e ta lesh atje nën ujin: atë që bëjmë kur përgatisim turshi: i “pagëzojmë” në uthull, domethënë i lëmë nën uthull.
Kjo është ajo që ne jemi thirrur të bëjmë: të mos kryejmë thjesht një rit pagëzimi, që është shumë i rëndësishëm dhe që është një shenjë zhytjeje në jetën e Trinisë. Kushdo që pagëzohet në Trinitet përfshihet në këtë jetë dashurie, që është vetëm dashuri, që është ajo e Perëndisë, që është Ati Biri dhe më pas kjo zhytje kremtohet me atë shenjë, me atë rit që është ai i pagëzimit.
Dhe misioni i tretë; mësoni të vëzhgoni gjithçka që ai mësoi, dhe për këtë arsye misioni nuk është të predikojmë doktrina të reja, por të zbulojmë fytyrën e Zotit dhe fytyrën e njeriut, që kemi parë në Jezusin e Nazaretit dhe për këtë arsye bëhet fjalë për të mësuar një praktikë.
Çfarë duhet të praktikojmë?
Atë që ai mësoi: urdhërimet e tij.
Ky urdhërim është ai i dashurisë.
Si është ajo që mëson, si është ajo që stërvitesh? Me fjalë më të qarta: ajo që tha Jezusi, duhet të shpallet, por kjo shpallje bëhet përmes jetës së këtyre njerëzve: për shembull kur një pagan takon një të krishterë të vërtetë, njoftimi i Lajmit të mirë bëhet përmes personit të tij.
Le të kujtojmë atë që thotë Pjetri, në letrën e parë, kapitulli i dytë: ai thotë: " 11 Fort të dashur, ju lutem që, si të huaj dhe si shtegtarë t’u ruheni lakmimeve të mishit dhe të gjakut, të cilat bëjnë luftë kundër shpirtit. 12 Sjellja juaj mes paganëve të jetë shembullore që, pikërisht për ato gjëra në të cilat ju shpifen si të ishit keqbërës, kur t’i shohin veprat tuaja të mira, t’i japin lavdi Hyjit në Ditën e Ardhjes së tij” (1Pt. 2, 11-12).
Në tekstin grek, fjala që përkthehet në ship me fjalën shembullore është kale, dhe shprehja që përkthehet në shqip “t’i shohin veprat tuaja të mira” është në greqisht “ek ton kalon ergon epopteuontes”: fjalët kale dhe kalon ergon…duhej të pëktheheshin më mirë me fialën shqipe “e bukur” dhe “veprat e bukura”, pra si më poshtë:
Të dashur, qoftë e bukur sjellja juaj midis paganëve, që ndërsa ata të shpifin, si kriminelë, duke parë veprat e tua të bukura, t'i japin lavdi Zotit".
Jeta është e bukur, bukuria është e parezistueshme nëse i krishteri e shpall me jetën e tij.
Të gjithë ata që e shohin, thonë: ai është një burrë i pashëm, që pasqyron bukurinë që shkëlqen në fytyrën e Jezusit të Nazaretit. Kështu jemi thirrur ta bëjmë këtë shpallje të një jete krejtësisht të re, të një njerëzimi të ri. Ungjilltari Mateu ua kujton neve edhe atë që tha Jezusi: ju jeni drita e botës - u tha dishepujve - drita juaj le të shkëlqejë para njerëzve, në mënyrë që duke parë veprat tuaja të bukura (ato gjithmonë përkthehen me fjalë “me të mira”, por jo, vepra të bukura) të japin lavdi Zotit”.
Janë këto vepra të bukura që shpallin njeriun e ri që ka lindur, njeriun e ri në botë dhe prandaj Jezusi u thotë këtyre dishepujve, na thotë të gjithëve: ndjehuni përgjegjës për jetën, lumturinë dhe shpëtimin e vëllezërve tuaj.

Përfundimi i Ungjillit sipas Mateut është një frazë mahnitëse e të Ngjallurit: "Unë jam me ju gjithmonë, derisa të përmbushet epoka e tanishme, deri në fund të historisë njerëzore".
Ai do të jetë gjithmonë me ne. Kështu Zoti nuk është larg, por është gjithmonë pranë nesh.
Sot është Dita e Ngjitjes. Ne kemi parasysh imazhin e Ngjitjes, siç paraqitet në Veprat e Apostujve nga Luka dhe gjithashtu në përfundim të Ungjillit sipas Markut.
Ata përdorën një imazh, të kuptueshëm në botën heleniste, d.m.th. Zoti banon në parajsë dhe për këtë arsye hyn në lavdinë e Zotit dhe përfaqësohet me këtë imazh duke u ngjitur në qiell.
Ungjilltari Mateu ua paraqet neve ngjitjen e Jezusit, domethënë hyrjen e Jezusit në lavdi, jo si një ngjitje në parajsë, por me një zbritje me këtë bashkësi dishepujsh për të hyrë në botë dhe për të paraqitur me ta fytyrën e re dhe të bukurën e Zoti, fytyrën e bukur e njeriut të suksesshëm, e njeriut që është bir i Zotit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL…VITI A

M; 21-5-2023.


LEXIMI I PARË: Vap. 1, 1-11.

1 Në librin e parë, o Teofil, fola për gjithçka që Jezusi bëri dhe mësoi që prej fillimit
2 e deri në ditën kur u ngrit në qiell, pasi u dha porositë apostujve, të cilët i pati zgjedhur nëpërmjet Shpirtit Shenjt.
3 Ai, pas mundimit të vet, me shumë prova ua vërtetoi apostujve se ishte i gjallë duke u shfaqur për dyzet ditë para tyre dhe duke u folur për Mbretërinë e Hyjit.
4 Dhe, njëherë, ndërsa po hante bukë bashkë me ta, u urdhëroi të mos e lënë Jerusalemin, por ta presin Premtimin e Atit: “Atë që dëgjuat prej meje:
5 Gjoni ka pagëzuar me ujë, ndërsa ju, pas pak ditësh, do të pagëzoheni me Shpirtin Shenjt.”
6 Tani, ata që ndodhën bashkë me të, e pyetën: “Zotëri, a thua do ta ripërtërish në këtë kohë mbretërinë e Izraelit?”
7 Ai iu përgjigj: “Nuk është puna juaj ta njihni kohën dhe momentin që Ati ia ka përcaktuar pushtetit të vet.
8 Por ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës.”
9 Dhe, kur i tha këto fjalë, ndër sy të tyre, u ngjit në qiell dhe një re menjëherë ua zuri para syve të tyre.
10 Dhe, ndërsa ata me ngulm shikonin se si ai ngritej në qiell, ia behën dy njerëz të veshur me petka të bardha, zunë vend para tyre
11 dhe u thanë: “O burra galileas, pse rrini kështu duke shikuar kah qielli? Ky Jezus, që prej jush u ngrit në qiell, do të kthehet pikërisht kështu, si e patë se shkoi në qiell!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM -LUTJA


NGA JERUSALEM DERI NË SHKAJIN E TOKES.

Jemi në fillimin e Veprave të Apostujve: vargjet e para e bëjnë lidhjen me Ungjillin e Lukës, drejtuar edhe një farë Teofili; sepse askush nuk dyshon se Veprat e Apostujve dhe Ungjilli i Lukës janë të të njëjtit autor; njëri fillon aty ku mbaron tjetri, pra me rrëfimin e Ngjitjes së Jezusit, edhe nëse këto dy tregime nuk përputhen saktësisht. Libri i parë, ungjilli, raporton misionin dhe predikimin e Jezusit, i dyti i kushtohet misionit dhe predikimit të Apostujve, prej nga vjen emri i tij "Veprat e Apostujve".
Mund ta shtyjmë pak më tej paralelen: ungjilli fillon dhe mbaron në Jerusalem, qendrën e botës hebraike dhe e Besëlidhjes së Vjetër; Veprat fillojnë në Jerusalem, sepse Besëlidhja e Re merr vazhdimin e Besëlidhjes së Vjetër, por ato përfundojnë në Romë, udhëkryqin e të gjitha rrugëve të botës së njohur në atë kohë: Besëlidhja e Re tani e tutje shkon përtej kufijve të Izraelit. Për Lukën, është e qartë se ky zgjerim është fryt i Shpirtit Shenjt; ai është vetë Shpirti i Jezusit dhe ai do të jetë frymëzimi i Apostujve, që nga Rrëshajët e tutje, në një masë të tillë që Veprat e Apostujve shpesh quhen "Ungjilli i Shpirtit".
Dhe ashtu, si Jezusi e kishte përgatitur veten për misionin e tij, për dyzet ditët në shkretëtirë pas pagëzimit të tij, kështu ai nga ana e tij e përgatit Kishën e tij për dyzet ditë: "Për dyzet ditë ai iu shfaq atyre dhe u foli atyre për mbretërinë e Perëndisë”. Gjatë një vakt të fundit, ai u jep atyre udhëzimet e tij: një urdhër, një premtim, një mision.
Urdhri është pothuajse befasues: “prisni dhe mos lëvizni”: “…u urdhëroi të mos e lënë Jerusalemin, por ta presin Premtimin e Atit: “Atë që dëgjuat prej meje: Gjoni ka pagëzuar me ujë, ndërsa ju, pas pak ditësh, do të pagëzoheni me Shpirtin Shenjt” (v. 4-5). Fakti që premtimet e Atit u realizuan në Jeruzalem sigurisht që nuk i habiti të njëmbëdhjetët që ishin të gjithë judenj: i gjithë predikimi i profetëve i dha Jeruzalemit një rol mbizotërues në përmbushjen e planit të Perëndisë: mjafton të kujtosh Isainë:
" 1 Ngrihu, shkëlqe, se po vjen drita jote,
mbi ty po lind Lavdia e Zotit!
2 Sepse tokën po e mbulon terri
dhe një errësirë e madhe popujt,
kurse mbi ty, dritë bën Zoti
e Lavdia e tij mbi ty, do të shihet!
3 Në dritën tënde, do të ecin popujt
edhe mbretërit, në lindjen e shkëlqimit tend” (Is, 60, 1-3).
Ose përsëri:
“1 Për shkak të Sionit unë nuk do të hesht,
për shkak të Jerusalemit s’do t’i jap vetes pushim
derisa drejtësia e tij të dalë porsi drita,
e shpëtimi i tij të mos ndizet si llamba!
2 Të gjithë popujt do ta shohin drejtësinë tënde,
të gjithë mbretërit lavdinë tënde;
do të quhesh me një emër të ri,
që do ta caktojë goja e Zotit” (Is. 62, 1-2).



DO TË JENI DËSHMITARËT E MI.

Luka sqaron përmbajtjen e premtimit: “Gjoni ka pagëzuar me ujë, ndërsa ju, pas pak ditësh, do të pagëzoheni me Shpirtin Shenjt” (v.5). Edhe kjo ishte e njohur për apostujt; ata kishin parasysh fjalinë e profetit Joel:
“E pas këtyre:
Do ta ndikoj Shpirtin tim
mbi çdo njeri
e do të bëhen profetë bijtë e bijat tuaja,
pleqtë tuaj ëndrra do të shohin,
djelmoshat tuaj do të kenë vegime” (Gl. 3, 1).
Dhe gjithashtu atë të Zakarias:
"Në atë ditë do të jetë kroi rrjedhës për shtëpinë e Davidit e për banorët e Jerusalemit për larje të mëkateve e të papastërtive ... “Mbi shtëpinë e Davidit e mbi banorët e Jerusalemit do ta ndikoj shpirtin e hirit e të lutjes, e ata do t’i drejtojnë sytë kah unë. Do ta vajtojnë atë që e shporuan siç vajtohet djali i dëshirit, do të gjëmojnë mbi të siç bëhet gjëma mbi djalin e parëlindur” (Zk. 13,1; 12,10).
Ose përsëri në Ezekiel:
"Atëherë do të zbraz mbi ju një ujë të pastër dhe do të pastroheni nga të gjitha ndyrësitë tuaja. Do t’ju pastroj nga të gjithë idhujt tuaj! Unë do t’ju jap një zemër të re, një shpirt të ri do ta fus në ju, do ta nxjerr nga mishi juaj zemrën e gurtë e do t’ju jap një zemër mishi. Shpirtin tim do ta fus në ju e do të bëj që të ecni urdhërimeve të mia e t’i zbatoni e t’i vini në veprim gjyqet e mia. Unë do të spërkas ujë të pastër mbi ju dhe ju do të pastroheni...Unë do të vendos një frymë të re brenda jush...Unë do të vendos shpirtin tim brenda jush" (Ez 36,25-27).
Pyetja e apostujve: “Zotëri, a thua do ta ripërtërish në këtë kohë mbretërinë e Izraelit?” (v.6), prandaj nuk është i papërshtatshme; tregon se ata e kanë kuptuar mirë se ka zbardhur dita e famshme e Zotit. Përgjigja e Jezusit nuk duhet të na habisë as ne; sepse Perëndia kërkon bashkëpunimin e njerëzve për të realizuar projektin e tij; shpëtimi i Perëndisë ka ardhur falë Jezu Krishtit, njerëzve u mbetet liria për të hyrë në të; për këtë ata ende duhet ta dinë atë; pra misioni dhe përgjegjësia e Apostujve. Shpirti u jepet atyre për këtë: “…ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju” (v. 7). Ju do të merrni forcë kur Sjpirti Shenjt të vijë mbi ju; atëherë do të jeni dëshmitarët e mi. Kjo do të thotë se ndërmjet dhuratës së Shpirtit dhe ardhjes përfundimtare të Mbretërisë, ka një vonesë që është koha e dëshmisë: një vonesë që është aq më e gjatë sa është çështja për t'i çuar lajmet mbarë njerëzimit. “dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës” (v.8).
Libri i Veprave të Apostujve ndjek pikërisht këtë plan. Ashtu si në mëngjesin e Pashkëve, dy burra me rroba të bardha i kishin shkëputur gratë nga soditja e tyre duke u thënë atyre: “Pse e kërkoni të Gjallin ndër të vdekur? Ai s’është këtu! U ngjall! Le t’ju bjerë në mend çka ju pati thënë kur ishte në Galile: ‘Duhet ‑ thoshte ai ‑ që Biri i njeriut t’u dorëzohet njerëzve mëkatarë; ta kryqëzojnë dhe të tretën ditë të ngjallet!’“ (Lk. 24,5-7).
Kështu në ditën e Ngjitjes në qiell, dy burra me rroba të bardha luajnë të njëjtin rol me Apostujt: “O burra galileas, pse rrini kështu duke shikuar kah qielli? Ky Jezus, që prej jush u ngrit në qiell, do të kthehet pikërisht kështu, si e patë se shkoi në qiell!”
Galileas, pse qëndroni atje duke parë qiellin? Jezusi që u ngrit në qiell nga ju, do të vijë në të njëjtën mënyrë siç e patë të shkojë në parajsë. Ai do të kthehet, ne jemi të sigurt për këtë, prandaj themi në çdo Eukaristi: “Do të jemi të sigurt prej çdo turbullimit duke pritur shpresën e lume: ardhjen e Zotit tonë Jezu Krishtit”.


REJA, SHENJË E PRANISË SË MISTERSHME TË ZOTIT.

“Dhe, kur i tha këto fjalë, ndër sy të tyre, u ngjit në qiell dhe një re menjëherë ua zuri para syve të tyre”.
- Reja është në Bibël shenja e dukshme e pranisë së Zotit (për shembull gjatë kalimit të Detit të Kuq (Eks 13,21), ose gjatë Shndërrimit të Krishtit (Lk 9,34). Reja fsheh Jezusin në sytë e njerëzve: që do të thotë se ai ka hyrë në botën e Perëndisë. Ai mbaron me ne një mënyrë të caktuar të pranisë trupore, të dukshme, për të inauguruar një mënyrë tjetër, shpirtërore, të pranisë së tij.
- Duhet të pranojmë idenë se është e pamundur të rindërtohet saktësisht ajo që ndodhi midis Ringjalljes së Jezusit, natës së Pashkëve dhe ditës që ai la apostujt e tij përgjithmonë për t'u kthyer tek Ati. Le të fillojmë me tregimet e Lukës: midis Ungjillit të Lukës dhe Veprave të Apostujve të të njëjtit Lukë, të dy tregimet janë mjaft të ngjashme: largimi i Jezusit ndodh afër Jeruzalemit pasi Ungjilli flet për Betaninë dhe Veprat e Apostujve flasin për Malin e Ullinjve; dhe në të dy tekstet Luka sqaron se Jezusi i udhëzoi dishepujt e tij të mos largoheshin nga Jeruzalemi derisa të kishin marrë Shpirtin Shenjt. Mospërputhja e vetme midis dy tregimeve të Lukës ka të bëjë me vonesën: në Ungjill duket se largimi i Jezusit ndodhi pikërisht në mbrëmjen e Pashkëve: pas shfaqjes së dishepujve të Emausit, ata u kthyen në Jeruzalem për t'u treguar gjithçka njëmbëdhjetë Apostujve; dhe pikërisht ndërsa ata po flisnin të gjithë bashkë, u shfaq Jezusi, kaloi pak kohë me ta duke u shpjeguar Shkrimet; pastaj i çoi në Betani dhe aty u zhduk përgjithmonë nga sytë e tyre.
Ndërsa në Veprat e Apostujve, Luka specifikon se midis Pashkëve dhe Ngjitjes në qiell kishte një kohë prej dyzet ditësh; dhe prandaj jemi mësuar ta kremtojmë festën e Ngjitjes, vetëm dyzet ditë pas Pashkëve.
Në ungjijtë e tjerë, nuk gjejmë pothuajse asgjë për këtë temë: për shembull, te Mateu, nuk ka fare tregim për Ngjitjen në qiell; ai rrëfen vetëm një shfaqje të Jezusit për dy gra (Maria e Magdalës dhe Maria tjetër) që kishin shkuar te varri dhe një shfaqje te dishepujt në Galile, gjatë së cilës ai u tha atyre këtë fjali që ne e dimë mirë:
"Jezusi u afrua e u tha: “Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë. Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt! Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt! Mësojini të zbatojnë gjithçka ju kam urdhëruar! Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!” (Mt 28,18-20).
Gjoni, nga ana e tij, tregon më gjerësisht disa paraqitje të Jezusit të ringjallur, një për Marinë e Magdalës dhe tre të tjera për dishepujt e tij, e fundit prej të cilave në brigjet e liqenit të Tiberiadës; por nuk tregon asgjë për Ngjitjen. Sa i përket Markut, ai rrëfen shfaqjen e Jezusit te Maria Magdalanë, pastaj te dy dishepuj që po shkonin në fshat dhe në fund te Njëmbëdhjetë Apostujt. Të Njëmbëdhjetët Jezusi i dërgon të predikojnë ungjillin në mbarë botën dhe Marku e përfundon ungjillin e tij duke thënë:
“Zotëria [Jezusi], pasi u tha kështu, u ngjit në qiell dhe rri në të djathtë të Hyjit”. (Mk 16,19).
Këto dallime mes ungjijve dëshmojnë se detajet që ata na japin nuk synojnë realitetin historik ose gjeografik: Mateu ka arsyet e tij për të folur për Galilenë, ashtu si Luka ka arsyet e tij për të insistuar në Jerusalemin.
Sepse aty Jezusi u tha atyre të prisnin dhuratën e Shpirtit Shenjt: Ungjilli i Lukës përfundon me këtë udhëzim të fundit nga Jezusi:
" Dhe, ja, unë do ta dërgoj mbi ju Premtimin e Atit tim. Qëndroni, prandaj, në qytet derisa të visheni me Fuqinë prej së Larti” (Lk 24,49).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL . VITI A

MË 21-5-2023


PSALMI: 47, 2-3,6-7,8-9

2 Duartrokitni, o popuj të gjithë,
brohoritni Hyjit me zë gëzimi!
3 Sepse Hyji është i tejetlartë, i tmerrshëm,
Mbreti i madh mbi tokën mbarë.

6 Ngjitet Hyji me brohori,
Zoti me zë trumbete.
7 Këndoni Hyjit, këndoni,
këndoni mbretit tonë, këndoni!

8 Sepse Hyji është mbreti i mbarë tokës:
këndoni këngë me mjeshtëri!
9 Hyji mbretëron mbi mbarë popujt,
Hyji rri mbi fronin e vet të shenjtë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

HYJI, MBRETI I IZRAELIT

Është populli i Izraelit që flet këtu, ose më mirë që këndon, është ky popull që e shpall Perëndinë si mbretin e tyre. Kjo nuk na habit. Por, shumë më e çuditshme, është se ai thotë se Zoti është mbreti i gjithë tokës. Tani, kjo nuk është menduar gjithmonë në Izrael. Para mërgimit në Babiloni, asnjë nga mbretërit e Izraelit nuk e imagjinonte kurrë se Perëndia ishte Zotëria i gjithë popujve e tokës. Kjo do të thotë se ky psalm është kompozuar vonë në historinë e popullit të zgjedhur.
Po kthehem te pohimi i parë shumë i fortë i këtij psalmi: Perëndia është mbreti i Izraelit. Për një periudhë të tërë të historisë biblike, populli i Izraelit kishte mbretër, ashtu si popujt fqinjë, por koncepti i tyre për mbretërimin ishte i veçantë dhe kjo veçanti e besimit të Izraelit zgjati gjatë gjithë historisë. Në Izrael, mbreti nuk mund të pretendonte kurrë se ishte personazhi më i lartë në vend, ai nuk kishte të gjithë fuqinë, Zoti mbeti zot. Për ta thënë ndryshe, mbreti i vërtetë në Izrael nuk ishte askush tjetër veçse vetë Perëndia.
Mbreti, për shembull, nuk i dispononte ligjet si të donte; ai, si gjithë të tjerët, duhej t'i nënshtrohej Ligjit të Perëndisë, domethënë Ligjeve të dhëna nga Perëndia Moisiut në Sinai. Sipas librit të Ligjit të Përtërirë, ai duhej të lexonte të gjithë Ligjin çdo ditë të jetës së tij. Edhe i ulur në fronin e tij, ai ishte (në parim) vetëm një zbatues i urdhrave të Zotit të transmetuara nga profetët. Në Librat e Mbretërve, për shembull, ne shohim shpesh një person ose një mbret që kërkon marrëveshjen e profetit të momentit përpara se të niset për një fushatë ose madje, në rastin e Davidit, përpara se të ndërmerrte ndërtimin e një tempulli. Dhe në shumë raste shohim se profetët ndërhyjnë lirshëm në jetën e mbretërve dhe ndonjëherë kritikojnë dhunshëm veprimet e tyre.
Ky pohim i sovranitetit të Zotit ishte madje një frenim për institucionin e monarkisë. Kujtojmë reagimin shumë të dhunshëm të profetit Samuel, në kohën e gjykatësve, kur krerët e fiseve të Izraelit erdhën për t'i thënë se donin të kishin një mbret "që të ishte si kombet e tjera". Të dëshirosh të jesh "si kombet e tjera" kur dikush ka nderin të jetë populli i zgjedhur i besëlidhjes së Perëndisë, ishte blasfemi në sytë e Samuelit. Ai përfundoi duke iu dorëzuar lutjeve të krerëve të fiseve, por jo pa i paralajmëruar ata se po bënin fatkeqësinë e tyre.
Dhe kur shenjtëroi mbretin e parë, Saulin, ai u kujdes të specifikonte se ai u bë kreu i trashëgimisë së Perëndisë. Populli mbeti popull i Zotit dhe jo i mbretit dhe ky i fundit ishte vetëm një shërbëtor i Zotit. Dhe, gjatë gjithë monarkisë, në Izrael, profetët morën përsipër t'u kujtonin mbretërve këtë të vërtetë elementare. Aq sa Librat e Mbretërve, kur tregojnë mbretërimet e njëpasnjëshme, kanë vetëm një kriter vlerësimi: besnikërinë e secilit prej mbretërve ndaj vullnetit të Perëndisë. Një formulë del vazhdimisht: "Një mbret i tillë bëri atë që është e drejtë në sytë e Zotit", ose përkundrazi "Një mbret i tillë bëri atë që është e gabuar në sytë e Zotit".



HYJI, MBRETI I NJERËZIMIT.
Prandaj, është për nder të vetë Perëndisë që psalmi ynë vendos këtu të gjithë fjalorin që u drejtohet diku tjetër mbretërve të tokës. Vetë fjala "i tmerrshëm" është një kompliment, është një fjalë e zakonshme në fjalorin e gjykatës. Mbreti nuk është "i tmerrshëm" për nënshtetasit e tij, padyshim, por përkundrazi, termi është qetësues: armiqtë janë paralajmëruar, mbreti ynë do të jetë i pathyeshëm.
Në çdo rresht të këtij psalmi, është e qartë, bëhet fjalë me të vërtetë për Perëndinë, Perëndinë tonë, atë të Sinait, Zotit. Në të njëjtën kohë, ai vlerësohet si Zot dhe Mbret i gjithë universit. Nuk bëhet fjalë ta mbajmë për vete: ai është "mbreti i madh mbi gjithë dheun" (v.3) dhe të gjithë popujt janë thirrurtë marrin pjesën në festën:
" Duartrokitni, o popuj të gjithë, brohoritni Hyjit me zë gëzimi!” (v. 2). Të gjithë popujt e pranojnë thirrjen, dhe duartrokasin, brohorisinë Perëndinë me britmat e tyre të gëzimit! Ky dimension universal është shumë i zhvilluar dhe të pranishëm në këtë psalm, në të cilin edhe mund të lexojmë: " Hyji mbretëron mbi mbarë popujt, Hyji rri mbi fronin e vet të shenjtë”(v.9).
Me fjalë të tjera: Perëndia mbretëron mbi paganët.
Megjithatë, zbulimi i monoteizmit daton vetëm nga Mërgimi në Babiloni: deri atëherë, populli i Izraelit nuk ishte ende monoteist: të jesh monoteist do të thotë të pohosh se ekziston vetëm një Zot, i njëjtë për të gjithë kozmosin dhe njerëzimin. Para mërgimit nuk ishte kështu: thuhet se Izraeli ishte monoteist; do të thotë, ai njohu për vete vetëm një Zot, atë të Besëlidhjes së Sinait. Por ai konsideronte se popujt e tjerë kishin perënditë e tyre që sundonin mbi vendet e tyre dhe luftonin për ta.
Prandaj, ky psalm u kompozua me siguri pas kthimit nga Mërgimi dhe nuk ishte në dhomën e fronit vendi ku tingëllonin këto brohoritje, por në tempullin e rindërtuar të Jeruzalemit. Me rastin e një kremtimi liturgjik, vëllezërit tanë hebrenj evokojnë projektin madhështor të Zotit për njerëzimin dhe ata parashikojnë mbretërimin universal të Hyjit të Sinait. Ata tashmë po imagjinojnë Ditën kur Zoti më në fund do të njihet për atë që është, Ati i çdo mirësie.
Ne të krishterët e marrim këtë psalm nga ana jonë. Dhe shprehja "Zoti ngrihet mes ovacioneve" na duket se është veçanërisht e përshtatshme për kremtimin e Ngjitjes së Jezu Krishtit. Edhe nëse duhet të pranojmë, për fat të keq, se mbretëria e Krishtit është ende shumë e matur: ungjilltarët nuk kanë asnjë ceremoni kurorëzimi për të treguar. Aq më tepër për t'i dhënë atij këtë homazh të mrekullueshëm, i cili parashikon vetëm këngën që do të këndojnë më në fund bijtë e Perëndisë në ditën e fundit:
“Sepse Hyji është mbreti i mbarë tokës: këndoni këngë me mjeshtëri!” (v.8).