Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 E KRESH…VITI A

MË 26-3-2023.


UNGJILLI: Gj. 11,1-45.

1 Asohere ishte i sëmurë një farë Lazri nga Betania, prej fshatit të Marisë e të motrës së saj, Martës. 2 Maria ishte ajo, që e pati lyer Zotërinë me erëra të mira dhe ia pati fshirë këmbët me flokët e saj. Pra, vëllai i saj, Lazri, ishte i sëmurë. 3 Prandaj motrat i çuan fjalë: “Zotëri, ai që ti e do është i sëmurë.” 4 Jezusi, kur dëgjoi, tha: “Kjo sëmundje nuk është për vdekje, por për lavdi të Hyjit, që të nderohet në saje të saj i Biri i Hyjit.” 5 Jezusi e kishte fort për zemër Martën, motrën e saj dhe Lazrin. 6 Megjithatë, kur mori vesh për sëmundjen e tij, u ndal edhe dy ditë në atë vend ku ndodhi. 7 Veç atëherë u tha nxënësve: “Ejani të shkojmë prapë në Jude.” 8 Nxënësit i thanë: “Mësues! Tani judenjtë deshën të të vrasin me gurë e ti përsëri do të kthehesh atje?” 9 Jezusi iu përgjigj: “Vallë, a nuk i ka dita dymbëdhjetë orë? Kush ecën ditën, nuk merr në thua, spese e sheh dritën e kësaj bote. 10 Kush ecën natën, merr në thua, sepse nuk ka dritë në të.” 11 U tha kështu, pastaj shtoi: “Lazri, dashamiri ynë fle, por po shkoj ta zgjoj.” 12 Atëherë, nxënësit e tij i thanë: “Zotëri, nëse fle, do të shërohet!” 13 Jezusi u foli për vdekjen e tij, kurse ata menduan se e kishte për gjumë të rëndomtë. 14 Atëherë Jezusi u tha haptas: “Lazri ka vdekur! 15 Jam i kënaqur pse s’ndodha atje, pikërisht për ju ‑ që të besoni! Por, ejani të shkojmë tek ai!” 16 Atëherë Toma, i quajtur Binjak, u tha bashkënxënësve: “Të shkojmë edhe ne të vdesim bashkë me të!”
17 Kur, pra, Jezusi arriti, mori vesh se ai ishte varrosur para katër ditësh. 18 Betania ishte afër Jerusalemit diku rreth pesëmbëdhjetë stadje. 19 Shumë judenj kishin ardhur te Marta e Maria për t’i ngushëlluar për vëllain e tyre. 20 Kur Marta mori vesh se po vinte Jezusi, i doli para, kurse Maria ndenji në shtëpi. 21 Atëherë Marta i tha Jezusit:“Zotëri, të kishe qenë ti këtu, im vëlla nuk do të kishte vdekur. 22 (Por) edhe tani e di se çkado që të lypësh prej Hyjit, Hyji do të ta japë.” 23 “Do të ngjallet vëllai yt!” ‑ i tha Jezusi. 24 “E di se do të ngjallet ‑ iu përgjigj Marta ‑ në ringjallje ‑ Ditën e fundit.” 25 Jezusi iu përgjigj: “Unë jam Ringjallja dhe Jeta: kush beson në mua, edhe nëse vdes, do të jetojë. 26 Edhe kush jeton e beson në mua, nuk do të vdesë kurrë. A e beson ti këtë?” 27 Marta iu përgjigj: “Po, Zotëri! Unë besoj se ti je Mesia, Biri i Hyjit ‑ ai që duhej të vijë në botë!” 28 Si tha kështu, shkoi dhe thirri Marinë, motrën e vet dhe i tha lehtë: “Mësuesi është këtu dhe të thërret.” 29 Kjo, posa dëgjoi, u çua me vrap e shkoi tek ai. 30 Jezusi ende nuk kishte hyrë në fshat, por deri atëherë qëndroi atje, ku e kishte ndeshur Marta. 31 Tashti judenjtë që ishin me Marinë në shtëpinë e saj dhe po e ngushëllonin, kur panë se si u çua me të shpejtë dhe doli përjashta, shkuan pas saj të bindur se po shkonte te varri për të qarë. 32 Maria, kur arriti atje, ku ishte Jezusi e, kur e pa, ra përmbys para tij dhe i tha: “Zotëri, të kishe qenë ti këtu, im vëlla s’do të kishte vdekur!” 33 Jezusi, kur pa duke qarë atë dhe se po qanin edhe judenjtë, që po e përcillnin, u trand në shpirt, u turbullua 34 dhe pye: “Ku e keni vënë?” “Zotëri, eja e shih!” ‑ iu përgjigjën. 35 E Jezusit i ngufi vaji. 36 Atëherë judenjtë thanë: “Shih, sa e ka dashur!” 7 Disa prej tyre thanë: “A thua ky, që i dha dritën e syve të verbërit, nuk mundi të bëjë që ky të mos vdiste?”
38 Pastaj Jezusi, përsëri i tronditur, arriti te varri. Ishte shpellë e grykën ia kishin zënë me një gur.
39 Jezusi tha: “Hiqeni gurin!” Marta, motra e të ndjerit, i tha Marta: “Zotëri, tashmë ka marrë erë! Ka tashmë katër ditë që ka vdekur!” 40 “A nuk të thashë ‑ iu përgjigj Jezusi ‑ nëse do të besosh, do ta shohësh lavdinë e Hyjit?” 41 E hoqën, pra, gurin. Jezusi i çoi sytë kah qielli dhe tha: “O Atë, të falënderoj që ma dëgjove lutjen. 42 Unë e dija se gjithmonë më dëgjon, por thashë kështu për shkak të popullit që më rrethon: që të besojnë se Ti më dërgove.” 43 Si foli kështu, thirri me zë të lartë: “Lazër, dil jashtë!” 44 Dhe, ai që pati vdekur, doli jashtë i lidhur duarsh e këmbësh me rripa pëlhure. Fytyrën e kishte të mbështjellë me rizë. Jezusi u tha: “Zgjidheni dhe lëreni të ecë!” 45 Atëherë shumë judenj që kishin ardhur te Maria, kur panë çka bëri Jezusi, besuan në të.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

KUSH BESON NË MUA EDHE NËSE VDES, DO JETOJE.

Ne kemi marrë përsipër ta quajmë këtë Ungjill "ringjallja e Llazarit", por, le ta pranojmë, ky është termi i gabuar; kur shpallim “Unë besoj në ringjalljen e të vdekurve dhe në jetën e përjetshme”, është diçka krejt ndryshe.
Vdekja e Llazarit ishte vetëm një lloj paranteze në jetën e tij tokësore; jeta e tij pas mrekullisë së Jezusit rifilloi rrjedhën e saj të zakonshme dhe më pas duhet të ketë qenë pothuajse njësoj si më parë. Llazari vetëm disi kishte një jetë shtesë tokësore. Trupi i tij nuk u transformua dhe ai duhej të vdiste për herë të dytë; vdekja e tij e parë nuk ishte ajo që do të jetë për ne, domethënë kalimi në jetën reale e përjetëshme dhe e lumtur nga e cila nuk ka kthim.
Por pastaj, papritmas, dikush mund të pyesë se çfarë dobi ka? Duke bërë këtë mrekulli, Jezusi ndërmori rreziqe të mëdha për veten e tij, sepse tashmë kishte tërhequr shumë vëmendje... dhe sa i përket Llazarit, kjo vetëm shtyu afatin përfundimtar.
Është Shën Gjoni ai që i përgjigjet pyetjes sonë: Çfarë dobi ka kjo mrekulli?
Ai na thotë se kjo është një shenjë shumë e rëndësishme: Jezusi shfaqet atje si ai në të cilin kemi jetë të pafundme dhe në të cilin mund të besojmë, domethënë mbi të cilin mund të vëmë bast jetën tonë.
Dhe për më tepër, kryepriftërinjtë dhe farisenjtë nuk gabuan: ata e kuptuan shumë mirë peshën e shenjës që Jezusi kishte dhënë te varri i Llazarit: sipas Shën Gjonit, menjëherëshumë njerëz filluan të besonin në Jezusin pas ringjalljes së Llazarit, dhe për këtë vendosën ta dënonin me vdekje.
Le të kthehemi te historia e asaj që unë propozoj ta quaj "Zgjimi i Lazarit", sepse nuk është një ringjallje e vërtetë si ajo e Jezusit, është më tepër një shtesë e jetës tokësore. Do të bëj vetëm dy vërejtje:



NËSE BESONI, DO TË SHIHNI LAVDINË E ZOTIT


Vërejtje e parë: për Jezusin, e vetmja gjë që ka rëndësi është lavdia e Perëndisë; por për të parë lavdinë e Perëndisë, duhet të besojmë (“Nëse beson, do të shohesh lavdinë e Perëndisë”, i tha ai Martës). Që në fillim të tregimit, kur Jezusit sapo i thanë: "Zot, ai që do, është i sëmurë", ai u thotë dishepujve të tij: "Kjo sëmundje nuk të çon në vdekje, është për lavdinë e Zotit", për të thënë zbulimin e misterit të Zotit. Jo se shfaqja e lavdisë së Perëndisë është një shpërblim për për të mirët ose për besimtarët; por kur nuk jemi në një qëndrim besimi, gjithçka ndodh sikur po e lejojmë shikimin të turbullohet nga dyshimi dhe mosbesimi; është sikur të vendosim sy të errëta, nuk e shohim më dritën. Besimi na i hap sytë, eliminon verbërinë e mosbesimit që kishim vënë në sy.
Vërejtje e dytë: besimi në ringjalljen e bën hapin e tij të fundit këtu: në lidhje me tekstin e Ezekielit që na është ofruar për leximin e parë për këtë të dielë të pestë të Kreshmës, ne kemi parë se besimi në ringjallje u shfaq shumë vonë në Izrael; pohohet shumë qartë vetëm në shekullin e dytë para Krishtit, me rastin e persekutimit të tmerrshëm të mbretit grek Antiochus Epiphanes; dhe në kohën e Krishtit as që pranohet nga të gjithë. Marthe dhe Marie, padyshim, janë ndër njerëzit që besojnë në të. Por, sipas idesë së tyre, bëhet fjalë ende për një ringjallje për ditën e fundit; kur Jezusi i thotë Martës: "Vëllai yt do të ringjallet", Marta i përgjigjet: "Unë e di se ai do të ringjallet në ditën e fundit, në ringjallje". Jezusi korrigjon: ai nuk flet në të ardhmen, ai flet në të tashmen: "Unë jam ringjallja dhe jeta... Kushdo që jeton dhe beson në mua nuk do të vdesë kurrë... Ai që beson në mua, edhe nëse ai vdes, do të jetojë: krijohet përshtypja se Ringjallja është tani për tani. “Unë jam ringjallja dhe jeta”: kjo do të thotë se vdekja në kuptimin e ndarjes nga Zoti nuk ekziston më, ajo kapërcehet në Ngjalljen e Krishtit. Me Palin, besimtarët mund të thonë "Vdekje, ku është fitorja jote?" Jo, asgjë tani nuk do të na ndajë nga dashuria e Krishtit, madje as vdekja.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E LARIT…VITI A

MË 2-4-2023.

LEXIMI I PARË: Is. 50, 4-7

4 Zoti Hyj ma dha një gjuhë të ditur
që të di ta përforcoj me fjalë të lodhurin.
Çdo mëngjes veshin ma zgjon
që të dëgjoj siç dëgjon nxënësi.

5 Zoti Hyj ma hapi veshin,
s’kundërshtova, nuk u zmbrapsa.

6 Shpinën ua solla atyre që më rrahnin,
mollëzat e mia atyre që ma shkulnin mjekrrën:
fytyrën time nuk e largova
nga të sharat e pështymat.

7 Zoti Hyj është ndihmëtari im,
këndej edhe s’jam i tronditur,
prandaj fytyrën time e bëra të fortë si shkëmbi
pse e di se s’do të mbetem i turpëruar.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

IZRAELI, SHËRBËTORI I ZOTIT.

Isaia sigurisht që nuk po mendonte për Jezu Krishtin kur shkroi këtë tekst, ndoshta në shekullin e gjashtë para Krishtit, gjatë mërgimit në Babiloni. Shpjegoj: Meqenëse populli i tij është në mërgim, në kushte shumë të vështira dhe mund t'i jepte vendin shkurajimit, Isaia u kujton atyre se ai popull është ende shërbëtor i Hyjit. Dhe se Perëndia mbështet tek ai, shërbëtor i tij dhe popull i tij, për të realizuar projektin e tij të shpëtimit për njerëzimin. Sepse populli i Izraelit është me të vërtetë ky Shërbëtor i Perëndisë i ushqyer çdo mëngjes nga Fjala, por edhe i persekutuar për shkak të besimit të tij, besimit në të cilin me të vërtet gjen forcën për të qenë besnik, pavarësisht nga çdo gjë ndaj të gjitha sprovave.
Në këtë tekst, Isaia përshkruan mirë marrëdhënien e jashtëzakonshme që bashkon Shërbëtorin (Izraelin) me Perëndinë e tij. Karakteristika e tij kryesore është dëgjimi i Fjalës së Perëndisë, "me vesh të hapur" siç thotë Isaia.
“Të dëgjosh” është një fjalë që ka një kuptim shumë të veçantë në Bibël: do të thotë të besosh. Jemi mësuar t'i kundërvihemi këtyre dy qëndrimeve tipike midis të cilave jeta jonë luhatet vazhdimisht: besimi te Zoti, dhe braktisja e qetë të vullnetit të tij, sepse dihet nga përvoja se vullneti i tij është vetëm i mirë ... por mosbesimi, dyshim për qëllimet e Zotit dhe revolta përballë sprovave mund të bëjnë që Populli të besojë se Ai Zoti e ka braktisur ose më keq se ai mund të gjejë kënaqësi në vuajtjet tij.
Profetët, njëri pas tjetrit, përsërisin "Dëgjo, Izrael" apo "Sot do ta dëgjosh Fjalën e Perëndisë...? Dhe, në gojën e tyre, rekomandimi: “Dëgjo” gjithmonë do të thotë: “Beso në Zotin pa marrë parasysh gjë tjetër”; dhe Shën Pali do të thotë pse: sepse kur njerëzit e duan Zotin (domethënë i besojnë atij), ai vetë bën që çdo gjë të funksionojë për të mirën e tyre: “Hyji në gjithçka bashkëpunon me ata që e duan, me ata që, me vendimin e tij, janë të thirrur” (Rm. 8, 28). Nga çdo e keqe, nga të gjitha vështirësitë, nga të gjitha sprovat, ai nxjerr të mirën; të gjithë urrejtjes ai i përgjigjet me dashuri edhe më të fortë; në çdo persekutim, ai jep forcën e faljes; nga çdo vdekje ai nxjerr jetën, Ringjalljen.
Kjo është historia e besimit të ndërsjellë. Zoti i beson Shërbëtorit të tij, i beson atij një mision; në këmbim Sherbëtori e pranon misionin me besim. Dhe është pikërisht ky besim që i jep forcën e nevojshme që të qëndrojë i vendosur edhe në kundërshtimet që do të ndeshet pashmangshmërisht. Këtu misioni është ai i dëshmitarit:
"Që të mund të mbështes të rraskapiturin",
thotë Shërbëtori. Duke i besuar këtij misioni, Zoti jep forcën e nevojshme:
Ai i jep" gjuhën e nevojshme:
"Zoti, Perëndia im, më ka dhënë gjuhën e dishepujve"...
Dhe, akoma më mirë, ai vetë ushqen këtë besim që është burim i gjithë guximit në shërbim të të tjerëve:
“ZOTI, Perëndia im, më ka hapur veshin”,
që do të thotë se të dëgjuarit (në kuptimin biblik, besimi) janë në vetvete një dhuratë nga Zoti. Gjithçka është një dhuratë: misioni dhe gjithashtu forca dhe gjithashtu besimi që e bën të palëkundur. Është pikërisht karakteristikë e besimtarit të njohë gjithçka si dhuratë nga Zoti.



QËNDRIMI NË PROVË.

Dhe ai që jeton në këtë dhuratë të përhershme të forcës së Zotit, mund të përballet me gjithçka:
"Nuk u rebelova, nuk u fsheha..."
Besnikëria ndaj misionit të besuar përfshin në mënyrë të pashmangshme persekutimin: profetët e vërtetë, domethënë ata që flasin me të vërtetë në emrin e Zotit, vlerësohen dhe dëgjohen rrallë gjatë jetës së tyre. Konkretisht, Isaia u tha bashkëkohësve të tij: duroni, Zoti nuk ju ka braktisur, përkundrazi, ju jeni në një mision për të. Pra, mos u çuditni që të keqtrajtoheni.
Per cfare? Sepse Shërbëtori që vërtet "dëgjon" Fjalën e Perëndisë, domethënë që e vë në praktikë, bëhet shpejt jashtëzakonisht shqetësues. Kthimi i tij në besim i thërret të tjerët në konvertim. Disa e dëgjojnë thirrjen nga ana e tyre... të tjerë e refuzojnë atë dhe, në emër të arsyeve të tyre jo të mira, e përndjekin Shërbëtorin. Dhe çdo mëngjes, Shërbëtori duhet të rimbushë bateritë me Atë që atij i jep forcën të përballet me gjithçka. Dhe atje, Isaia përdor një shprehje pak kurioze në anglisht, por e zakonshme në hebraisht: “I have made my face as hard as stone”: shprehet me këto fjalë vendosmëri dhe guxim; dhe vërtet këtu Shërbëtori pohon:
"Prandaj fytyrën time e bëra të fortë si shkëmbi
pse e di se s’do të mbetem i turpëruar”.
Askush nuk do të më shohë fytyrën time të zhbërë,
asgjë nuk do të më shtypë,
do të mbahem sido që të jetë".
Nuk është krenari apo pretendim, është besim i pastër: sepse ai e di mirë se nga i vjen forca.
Thashë në fillim se profeti Isaia foli për popullin e tij të përndjekur, të poshtëruar, në mërgimin e tij në Babiloni; por, sigurisht, kur dikush rilexon Mundimet e Krishtit, është e qartë: Krishti i përngjan pikërisht këtij portreti të shërbëtorit të Perëndisë. Dëgjimi i Fjalës, besimi i pandryshueshëm dhe rrjedhimisht siguria e fitores, edhe në mes të persekutimit, e gjithë kjo e karakterizoi Jezusin pikërisht në momentin kur brohoritjet e turmës së të Dielës së Larit shënuan dhe përshpejtuan rënien e tij.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E LARIT VITI A

MË 2-4-2023

PSALMI: 22, 2,8-9,17-20,22b-24

2 O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje?
Larg nga Shëlbimi im fjalët e dënesës sime!

8 Gjithkush më shikon, më përqesh,
shtrembërojnë buzët, luajnë me kokë:
9 “Shpresoi në Zotin: le ta lirojë,
le ta shpëtojë sepse i pëlqen Atij!”

17 Më rrethuan qen me shumicë,
turmë keqbërësish më rrethuan gjithkah.
M’i shporuan duart e këmbët
18 mund t’i numëroj të gjithë eshtrat e mi,
e këta më shikojnë e nuk m’i ndajnë sytë.

19 Petkat e mia ndër vete i ndajnë
e mbi petkun tim qesin short.
20 Por ti, o Zot, mos rri larg meje,
fuqia ime shpejto të më ndihmosh!

22 Më shpëto prej gojës së luanit,
prej brirëve të buajve të egër mua të gjorin.
23 E unë do t’ua shpall vëllezërve Emrin tënd,
do të të lavdëroj në kuvendin e dheut:
24 “Ju që e druani Zotin, lëvdojeni atë,
mbarë fara e Jakobit, lëvdojeni atë!
Të gjithë pasardhësit e Izraelit, nderojeni atë.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


NGA THIRRJA E MËRITJES NË FALËNDERIM

Ky psalm 22 na rezervon disa surpriza: fillon me këtë frazë të famshme:
“O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje?” (v.2)
e cila bëri që të rridhte shumë bojë dhe madje edhe nota muzikore! Gabimi është ta nxjerrim atë nga konteksti i saj, që bën që si rezultat, shpesh ne të tundohemi ta keqkuptojmë: për ta kuptuar atë, duhet ta rilexojmë të gjithë këtë psalm. Është mjaft i gjatë, tridhjetë e dy vargje të të cilave rrallë lexojmë fundin: por çfarë thotë? Është vërtet një këngë falënderimi:
“E unë do t’ua shpall vëllezërve Emrin tënd,
do të të lavdëroj në kuvendin e dheut:…
nuk e përbuzi as s’e qiti në harresë mjerimin e skamnorit,
nuk e fshehu fytyrën e vet prej tij,
por, kur i kërkoi ndihmë, e dëgjoi Ai që thirri:
“Perëndia im, Perëndia im, pse më ke braktisur?”
Ai që ndjehet i braktisur dhe për këtë i dëshpëruar në vargun e parë, lavdëron dhe faënderon disa vargje më poshtë për shpëtimin e dhënë. Jo vetëm që nuk ka vdekur, por falënderon Zotin që nuk e ka braktisur.
Atëherë, në shikim të parë, dikush do të besonte vërtet se Psalmi 22 është shkruar për Jezu Krishtin: “Më rrethuan qen me shumicë,
turmë keqbërësish më rrethuan gjithkah.
M’i shporuan duart e këmbët
mund t’i numëroj të gjithë eshtrat e mi” (v. 16-18).
Është me të vërtetë tortura e një të kryqëzuari; dhe kjo nën sytë mizorë e ndoshta edhe soditës të xhelatëve dhe turmës: Po, më rrethojnë qentë, më rrethojnë një bandë mashtruesish… më shohin, më shikojnë. I ndajnë rrobat e mia midis tyre dhe i hedhin short rrobat e mia.
Por, në realitet, ky psalm nuk u shkrua për Jezu Krishtin, ai u kompozua në kthimin nga Mërgimi në Babiloni: ky kthim krahasohet me ringjalljen e një njeriu të dënuar; sepse mërgimi ishte vërtet dënimi me vdekje i këtij populli; edhe pak, dhe ai do të ishte fshirë nga harta, nga faqja e tokës!
Dhe kështu, në këtë psalm 22, Izraeli krahasohet me një njeri të dënuar që për pak sa nuk vdiq në kryq (të mos harrojmë se kryqi ishte një torturë shumë e zakonshme në kohën e kthimit nga Mërgimi). Është arsyeja pse marrim shembullin e një kryqëzimi): i dënuari pësoi fyerje, poshtërime, gozhdë, braktisje në duart e xhelatëve... dhe pastaj, për mrekulli, shpëtoi, nuk ka vdekur. Përkthe: Izraeli është kthyer nga mërgimi. Dhe, tani e tutje, ai e lë veten të shkojë në gëzimin e tij dhe ua thotë të gjithëve, e bërtet edhe më fort se sa e bërtiti hallin. Prandaj historia e kryqëzimit nuk është në qendër të psalmit, ajo është aty për të nxjerrë në pah falënderimin e atij (Izraelit) që sapo i ka shpëtuar tmerrit.
Nga mesi i ankthit të tyre, Izraeli nuk pushoi kurrë së thirruri për ndihmë dhe ata nuk dyshuan për asnjë moment se Perëndia po i dëgjonte. Thirrja e tij e madhe që ne e njohim mirë:
“Perëndia im, Perëndia im, pse më ke braktisur?”
është me të vërtetë një klithmë shqetësimi përballë heshtjes së Zotit, por nuk është as një klithmë dëshpërimi dhe aq më pak një klithmë dyshimi. Krejt e kundërta! Është lutja e dikujt që vuan, që guxon të thërrasë vuajtjen e tij. Rastësisht, ne jemi të ndriçuar për lutjen tonë kur jemi në vuajtje të çfarëdo lloji: ne kemi të drejtë të bërtasim, Bibla na fton ta bëjmë këtë.
Prandaj, ky psalm është në fakt kënga e kthimit nga mërgimi: Izraeli falënderon pas kthimit në Jeruzalem. Ai kujton dhimbjen e kaluar, ankthin, heshtjen e dukshme të Zotit; ndihej i braktisur në duart e armiqve të tij... Por vazhdoi të lutej. Izraeli vazhdoi të kujtonte Besëlidhjen dhe të gjitha bekimet e Perëndisë.


PSALMI 22 SI ISH-VOTO.


Në thelb, ky psalm është ekuivalenti i ish-votos tonë: në mes të një rreziku të madh, ne lutëmi dhe shprehim një dëshirë lidhur më një premtim; si "nëse mbijetoj, do t'i ofroj një ex-voto filan shenjtorit"; (fjala "ex-voto" do të thotë pikërisht "të ndjekësh një dëshirë"); sapo të potësohet dëshira, njeriu e mban premtimin. Ndonjëherë është në formën e një pikture që kujton dramën dhe lutjen e njerëzve të dashur.
Psalmi ynë 22 duket pikërisht kështu: ai përshkruan mirë tmerrin e mërgimit, ankthin e popullit të Izraelit dhe të Jeruzalemit të rrethuar nga Nabukodonosori, ndjenjën e pafuqisë përballë sprovës; dhe këtu prova është urrejtja e njerëzve; ai thotë lutjen e lutjes:
“O Zoti im, Zoti im, pse më ke braktisur?”
e cila mund të përkthehet: Pse, më ke braktisur në duart e armiqve të mi të urryesve? Dhe Zoti e di që populli i Izraelit është përballur shumë herë me urrejtjen e njerëzve.
Por ky psalm thotë edhe më shumë, ashtu si ish-votat tona, falënderimin e atij që pranon se shpëtimin ia ka borxh vetëm Perëndisë:
“Ti më përgjigjesh!
Dhe unë e shpall emrin tënd
përpara vëllezërve të mi...
Të lavdëroj në kuvend të plotë.
Ju që keni frikë prej tij, lëvdojeni Zotin!”
Dhe vargjet e fundit të psalmit janë vetëm një britmë mirënjohjeje; për fat të keq, nuk do t'i këndojmë gjatë meshës këtë të dielë të Palmave... (ndoshta sepse supozohet t'i njohim përmendësh?):
“Të varfërit do të hanë, do të ngopen;
do të lëvdojnë Zotin që e kërkojnë.
Për ju gjithmonë jetë dhe gëzim!
Toka do të kujtohet dhe do të kthehet tek Zoti,
çdo familje kombit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 E PASHKËS VITI A

MË 23-4-2023.


LEXIMI I PARË: Vap. 2, 14. 22b – 33.

14 Atëherë Pjetri bashkë me të Njëmbëdhjetët u çua në këmbë, e ngriti zërin dhe tha:
“Burra judeas dhe ju të gjithë që banoni në Jerusalem, mirë ta dini këtë gjë e me kujdes dëgjojini fjalët e mia!
22 Burra të Izraelit, dëgjojini këto fjalë: Jezusin Nazarenas ‑ njeri që Hyji e përforcoi para jush me vepra të madhërueshme, me mrekulli dhe me shenja, që siç e dini ‑ me anë të tij i bëri ndër ju;
23 këtë, të tradhtuar sipas vullnetit të caktuar dhe parapamjes së Hyjit ‑ ju e kryqëzuat dhe e vratë me duar të të pafeve.
24 Por Hyji e ngjalli duke e shpëtuar nga tmerri i vdekjes, sepse s’ishte e mundur që vdekja ta mbante nën sundimin e vet.
25 E njëmend, për të Davidi thotë:
‘Zotërinë e kam gjithmonë para sysh,
sepse Ai më rri në anë të djathtë që të mos rrëzohem.
26 Prandaj galdon zemra ime dhe brohorit gjuha ime,
po dhe trupi im do të pushojë me shpresë,
27 sepse Ti nuk do ta lësh shpirtin tim në Nëntokë as s’do të lejosh që Shenjti yt të kalbet.
28 Ti ma tregove udhën që shpie në jetë:
në praninë tënde do të më mbushësh me gëzime.’
29 Vëllezër, më lejoni t’jua them haptas: Davidi patriark vdiq, u varros dhe varri i tij është edhe sot e kësaj dite ndër ne.
30 Por ai, pasi ishte profet dhe pasi e dinte se Hyji, iu përbetua me betimin se një nga pasardhësit e tij do të hipte në fronin e tij,
31 që më parë e parapa dhe paralajmëroi ngjalljen e Krishtit, kur tha:
‘Nuk qe lënë në Nëntokë as trupi i tij nuk e provoi kalbëzimin.’
32 Po këtë Jezus Hyji e ngjalli! Të gjithë ne e dëshmojmë këtë gjë!
33 E djathta e Hyjit, pra, e lartësoi, prej Atit e mori Premtimin ‑ Shpirtin Shenjt dhe e ndikoi ashtu siç po shihni e po dëgjoni [edhe] ju vetë.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

FJALIMI I PJETRIT DITËN E RRËSHAJËVE

Pjetri, i cili iu nënshtrua frikës gjatë gjyqit të Jezusit, deri në atë pikë sa ta mohonte publikisht, Pjetri që, pas vdekjes së Krishtit, u mbyll me dishepujt e tjerë në një dhomë, është në të vërtetë i njëjti që e gjejmë sot, pak më shumë se një muaj më vonë, (pesëdhjetë ditë saktësisht) dhe këtë herë, ai improvizon një fjalim madhështor para mijëra njerëzve! Ai është në këmbë; nëse Luka vë në dukje qëndrimin e Pjetrit, është sepse ky qëndrim është simbolik: në një farë mënyre Pjetri po zgjohet, po vjen përsëri në jetë, po ngrihet përsëri...

Vërejtja e parë para se të shkojmë më tej: deri atëherë, Pjetri nuk ka qenë model guximi dhe pikërisht atij Jezusi i beson tani e tutje misionin më të guximshëm: të vazhdojë veprën e ungjillizimit, një mision që i kushtoi jetën vetë Birit të Perëndisë! Ai që e mohoi zotërinë e tij jo shumë kohë më parë, së shpejti do të gëzohet duke u persekutuar sepse foli shumë dhe shumë mirë për Jezusin. Është padyshim një nga mrekullitë më të mëdha të Veprave të Apostujve! Kur them mrekulli, dua të them që këtë forcë krejt të re, këtë guxim Pjetri nuk e nxjerr nga vetja: është një dhuratë nga Zoti.

Unë kthehem në këtë mëngjes të Rrëshajëve të para, 50 ditë pas vdekjes së Jezusit; Jerusalemi ishte i mbushur me njerëz. Si çdo vit, pelegrinët vinin nga kudo për këtë festë të Rrëshajëve; ata ishin hebrenj dhe nëse kanë ardhur për pelegrinazh në Jerusalem, kjo ndodhte sepse, ashtu si Pjetri dhe apostujt e tjerë të Jezusit, ata ndanin shpresën e Izraelit; gjatë rrugës (dhe ndonjëherë vinin nga shumë larg), këndonin psalmet, duke iu lutur Perëndisë që të shpejtonte ardhjen e Mesisë së tij.

Pikërisht, Pjetri mbështetet në këtë shpresë për të shpallur: ”Ky Mesi që po prisni, ai erdhi, ne patëm privilegjin ta njihnim. Zoti e ka përmbushur premtimin e tij: bota e re tashmë ka filluar”. Në pamje të parë, dëgjuesit e Pjetrit ishin në atë botë në atë kohë njerëzit më të përgatitur për të dëgjuar këtë mesazh: meqenëse e gjithë jeta e tyre fetare me lutjet e tyre, por edhe jeta e tyre e përditshme, ishte e zhytur në kujtimin e veprave të Perëndisë për popullin e tij dhe në pritjen e Mesisë, atij që do të kishte përmbushur çlirimin përfundimtar të Izraelit dhe të gjithë njerëzimit.


ZOTI I ZBATON PREMTIMET E VETA.

Dhe kështu, Pjetri këmbëngul në fjalimin e tij në këtë aspekt të vazhdimësisë së punës së Perëndisë që është e qartë për të; dhe besoj se është shumë e rëndësishme që ta rizbulojmë këtë ndjenjë të vazhdimësisë së veprës së Zotit, nëse duam t'i afrohemi Biblës. Për të theksuar këtë vazhdimësi, Pjetri therret në dëshmi Psalmin 16; por nuk e kam fjalën tani për këtë psalm sepse është pikërisht ai që na propozon liturgjia për këtë të dielë të tretë të Pashkëve, ndaj do të kem rastin të flas sërish për të.

Në të njëjtën kohë, dëgjuesit e Pjetrit ishin nga ana tjetër gjitashtu shumë pak të përgatitur për të pranuar fjalët e Pjetrit: pikërisht sepse, nëse e kanë pritur gjithmonë ardhjen e Mesisë, kanë pasur kohë të krijojnë ide shumë të qarta e shumë të forta për të: por fatkeqësisht ishin ide vetëm njerëzore... Por Zoti mund vetëm të na befasojë duke tejkaluar idetë tona njerëzore me zbulimet e tij hyjnore...

Një nga aspektet më të papranueshme të misterit të Jezusit, për bashkëkohësit e tij, ishte vdekja e tij në kryq. Të Premten e Madhe, Jezusi, i braktisur nga të gjithë, dukej i mallkuar nga vetë Zoti. Pra, ai nuk mund të ishte Mesia...të paktën sipas ideve të njerëzve. E megjithatë, apostujt e kuptuan atë vetëm në mbrëmjen e Pashkëve, kur në Cenaklin e panë të Ringjallur, në shkëlqim të lavdisë hyjnore, si Mesinë e vërtetë të dërguar nga Perëndia, por me shenjat e mundimeve të tij; vetëm pasi e kuptuan këtë, ata qenë të aftë të dëshmonin Ringjalljen e Jezusit: vetëm atëherë ata mund të hapeshin ndaj mendimeve të Zotit dhe të kuptonin misionin e Jezusit
Pjetri i di mirë të gjitha këto dhe është për këtë arsye që ai këmbëngul në realizimin e projektit të Zotit në Jezusin: "Jezusin Nazarenas ‑ njeri që Hyji e përforcoi para jush me vepra të madhërueshme, me mrekulli dhe me shenja, që siç e dini ‑ me anë të tij i bëri ndër ju; këtë, të tradhtuar sipas vullnetit të caktuar dhe parapamjes së Hyjit ‑ ju e kryqëzuat dhe e vratë me duar të të pafeve. Por Hyji e ngjalli duke e shpëtuar nga tmerri i vdekjes, sepse s’ishte e mundur që vdekja ta mbante nën sundimin e vet” (Vap. 2, 22-24). Pjetri dëshmon për Jezusin Nazareas, këtë njeri, misionin e të cilit Zoti ia kishte bërë të njohur duke kryer mrekulli dhe shenja në mesin e popullit... Këtë njeri, të dorëzuar sipas planit dhe vullnetit të Perëndisë... këtë Jezus, Perëndia e ringjalli... e ringjalli në lavdi me fuqinë e Perëndisë… Ai mori nga Ati i tij Shpirtin Shenjt të premtuar..." .

Pjetri përfundon duke iu drejtuar përvojës së dëgjuesve të tij; ai u thotë atyre: "Kjo është ajo që shihni dhe dëgjoni" (v. 33) dhe, aty, ai flet për spektaklin që apostujt tani japin. Ai e di se dikush mund të bëhet dëshmitar me radhë vetëm kur ka përvojë të punës së Perëndisë. Për dëgjuesit e Pjetrit, të cilët nuk e kanë parë drejtpërdrejt ringjalljen, e vetmja përvojë e mundshme është ajo e shikimit dhe dëgjimit të dymbëdhjetë apostujve të transformuar nga Shpirti Shenjt. Për bashkëkohësit tanë, është e njëjta gjë: është urgjente që komunitetet tona të krishtera ta lejojnë veten të transformohen nga Shpirti.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 E PASHKËS VITI A

MË 23-4-2023


PSALMI 16.

Më ruaj, o Hyj, sepse të kam rënë ndore!
2 I thashë Zotit: “Ti je Zoti im,
tjetër të mirë nuk kam veç teje”!
5 Zoti është pjesa e trashëgimit tim dhe gota,
në dorën tënde është fati im!
7 E bekoj Zotin që më dha kuptim,
edhe natën veshkat e mia më mësojnë.
8 Zotin e kam gjithmonë para sysh,
më rri në të djathtë, nuk kam sesi të rrëzohem!
9 Prandaj galdon zemra ime, gëzon shpirti im,
mbarë trupi im pushon në qetësi.
10 S’do të ma lësh shpirtin në Nëntokë,
as s’do të lejosh që Shenjti yt të kalbet në dhe.
11 Ti do të ma tregosh udhën e jetës,
gëzimin e plotë para fytyrës sate,
kënaqjen e amshueshme në të djathtën tënde.



LECTIO DIVINA – MEDITIM –LUTJE.

PRIVILEGJI I TË SHUGURUARVE?


Pa vështirësi mund të njihet në psalmin 16 një këngë shpirtëror të famshëm zezak... një “Spiritual”.

Në këtë psalm që na ofrohet sot, disa vargje duket se na paraqesin një lumturi të përsosur; gjithçka duket kaq e thjeshtë!: “I thashë Zotit: Ti je Hyji im! tjetër të mirë nuk kam veç teje”! (v.2) Të kam bërë strehën time...

Vargje të tjera i aludojnë një reziku dhe Izraeli lutet:
“S’do të ma lësh shpirtin në Nëntokë, as s’do të lejosh që Shenjti yt të kalbet në dhe“ (v.10).
Ti nuk mund të lësh që unë vdes dhe as të lësh që miku yt të shohë korrupsion” .

I marr këto dy pika njëra pas tjetrës: së pari, lumturinë e Izraelit:
“Galdon zemra ime, gëzon shpirti im (v. 9)... Zoti është pjesa e trashëgimit tim dhe gota” ime... gëzimi i plotë para fytyrës sate, kënaqje e amshueshme në të djathtën tënde” (v.11). Unë nuk kam lumturi tjetër përveç teje”. Këtu populli i Izraelit krahasohet me një "Levit", një prift, i cili "banon" pandërprerë në tempullin e Perëndisë, i cili jeton në intimitetin e Perëndisë: jeta e shenjtë e levitëve, që i kushtohej Zotit, ofronte një imazh shumë të paster duke qenë shëmbullore për jetën e të gjithë njerëzve.
Për shembull, shprehja: "Zoti është pjesa e trashëgimit tim dhe gota, në dorën tënde është fati im!” (v. 5)
është një aludim për statusin e tyre të veçantë: në kohën e ndarjes së tokës së Izraelit midis fiseve të pasardhësve të Jakobit, (ndarja me short), anëtarët e fisit të Levit nuk kishin marrë pjesë: pjesa e tyre ishte Shtëpia e Perëndisë (domethënë shërbimi i tempullit), shërbimi i Perëndisë... e gjithë jeta e tyre i kushtohej adhurimit; nuk kishin territor; ekzistenca e tyre sigurohej nga të dhjetat (mund të thuhet "denari i kultit" të kohës) dhe nga një pjesë e të korrave dhe mishit të ofruar si kurban. Me befasi kuptojmë këtë varg tjetër të këtij psalmi që nuk e dëgjojmë këtë të diel:
“Shorti më ra në më të mirën tokë: pjesa e trashëgimit tim më pëlqen shumë!” (v.6).
Pjesa që më takon, është kënaqësia ime; madje kam trashëgiminë më të bukur. Më në fund, ata e ruanin tempullin ditë e natë dhe për këtë aludon formula e vargut 7:
“E bekoj Zotin që më dha kuptim, edhe natën veshkat e mia më mësojnë”.

Ne mund të shohim qartë se si ky status shumë i veçantë dhe i privilegjuar i levitëve mund të lexohet si një imazh i statusit të veçantë, të privilegjuar të popullit të zgjedhur, të zgjedhur nga Perëndia për shërbimin e tij midis kombeve.



LUFTA PËR BESNIKËRINË

Por në këtë psalm dëgjojmë edhe një ton krejtësisht të ndryshëm: dëgjojmë jehonën e rrezikut dhe lutjen:
“Zotin e kam gjithmonë para sysh,
më rri në të djathtë, nuk kam sesi të rrëzohem!
Prandaj galdon zemra ime, gëzon shpirti im,
mbarë trupi im pushon në qetësi.
S’do të ma lësh shpirtin në Nëntokë, as s’do të lejosh që Shenjti yt të kalbet në dhe” .
Nuk mund të më braktisësh deri në vdekje dhe as miku yt nuk mund të shohë korrupsion.

Vetëbesimi i Izraelit e frymëzon atë me fraza mahnitëse: për shembull shprehja "Përjetësia e kënaqësive" apo edhe "Nuk mund të më braktisësh deri në vdekje, as ta lejosh mikun tënd të shohë korrupsion"; dikush mund të pyesë: kur shkruhet psalmi, a është tashmë në mënyrë konfuze një fillim i parë i besimit në ringjallje? Në realitet, ky pohim është një lutje, ose më mirë një përgjërim; ju e dini se besimi në ringjalljen individuale u shfaq vetëm shumë vonë në Izrael; janë njerëzit në fjalë këtu: mbijetesa e tyre është në rrezik për fajin e tyre (pikërisht idhujtaria), por ata e dinë se Zoti nuk do t'i braktisë ata dhe për këtë arsye ata pohojnë "ti nuk mund të na braktisësh deri në vdekje, as ta lërë shokun të shohë korrupsionin”; është në të vërtetë për njerëzit. Më vonë, rreth shekullit të dytë p.e.s., kur filluan të besojnë në ringjalljen e secilit prej nesh, shprehja "nuk mund të më braktisësh për vdekje, as miku yt të shohë korrupsion" është rilexuar në këtë kuptim.

Më vonë, edhe të krishterët e rilexuan këtë psalm në mënyrën e tyre, e dëgjuam në leximin e parë të kësaj të diele: Pjetri, në mëngjesin e Rrëshajëve, ua citoi këtë psalm pelegrinëve hebrenj që kishin ardhur në Jeruzalem për festë. . Për t'u treguar atyre se Jezusi ishte me të vërtetë Mesia, Pjetri u tha: kur Davidi shkroi këtë psalm dhe tha: "Ti nuk mund të më braktis për vdekje" pa e ditur, ai po shpallte ringjalljen e Mesisë; por Jezusi u ringjall, kështu që Davidi po fliste me të vërtetë për të, pa e ditur emrin e tij, sigurisht.
Këtu kemi një shembull të predikimit të parë të krishterë drejtuar hebrenjve: domethënë se si apostujt e parë e rilexuan traditën hebraike duke zbuluar papritur në të një dimension të ri, shpalljen e Jezu Krishtit.
Prandaj, gjatë shekujve, ky psalm ka bartur lutjen e Izraelit në pritje të Mesisë dhe gradualisht është pasuruar me kuptime të reja... Do të jetë roli i brezit të parë të krishterë që të zbulojë dhe të tregojë se shkrimet e shenjta e gjejnë të tyren. kuptimin e plotë në Jezu Krishtin.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITUGJISË

E DIELA E 3 E PASHKËS VITI A

MË 23-4-2023.

UNGJILLI: Lk. 24, 13-35.

13 Po atë ditë, dy prej tyre, po shkonin në një fshat që quhet Emaus e është larg Jerusalemit gjashtëdhjetë stadje.
14 Ata bisedonin me njëri-tjetrin për të gjitha këto ngjarje. 15 Dhe ndodhi që, ndërsa ata po flisnin e po bisedonin kështu, vetë Jezusi u afrua dhe po ecte me ta.
16 Por sytë e tyre ishin të penguar ta njihnin. 17 Ai i pyeti: “Ç’janë këto fjalë që ju po i flisni mes jush udhës?” Ata u ndalën të trishtuar. 18 e njëri prej tyre, ai që quhet Kleofë, iu përgjigj: “A thua je ti i vetmi nga të huajt në Jerusalem që nuk di çka ndodhi në të po në këto ditë?” 19 Ai i pyeti: “Po çka?” Ata iu përgjigjën:“Çka i ndodhi Jezusit prej Nazaretit, që ishte profet i madh me vepra e me fjalë në sy të Hyjit e të mbarë popullit; 20 si krerët e priftërinjve dhe këshilltarët tanë e dorëzuan të dënohet me vdekje dhe e kryqëzuan. 21 Ne shpresonim se ai do ta çlironte Izraelin. E, përmbi të gjitha këto ‑ sot është e treta ditë që ndodhën këto ngjarje.
22 Madje edhe disa gra prej tanëve na habitën: ato qenë në agim te varri 23 e, pasi nuk e gjetën trupin e tij, erdhën e na thanë se iu dukën engjëjt e u thanë se ai është gjallë.
24 Po edhe disa prej tanëve shkuan te varri dhe gjetën pikërisht ashtu si thanë gratë, por atë nuk e panë.”
25 Ai u tha: “O të pamend e të ngadalshëm që të besoni gjithçka paralajmëruan profetët! 26 Po a nuk u desh që Mesia t’i pësojë të gjitha e kështu të hyjë në lavdinë e vet?” 27 E, që nga Moisiu e të gjithë profetët, u shtjelloi krejt çka flitet në Shkrimin e shenjtë për të. 28 Kur iu afruan fshatit, ku ishin nisur, ai bëri gjasme po vazhdonte udhën. 29 Po ata iu vunë: “Rri me ne se u bë natë e dita po shkon në të sosur!” Dhe hyri që të rrijë me ta. 30 Kur u ul me ta në tryezë, mori bukën, u falënderua, e theu dhe ua dha. 31 Atyre iu hapën sytë dhe e njohën... Por ai u zhduk para syve të tyre. 32 Atëherë i thanë njëri‑tjetrit: “Po a nuk na ndizej zemra neve ndërsa po bisedonte udhës me ne dhe na shtjellonte Shkrimin e shenjtë?”
33 U çuan menjëherë, u kthyen në Jerusalem, i gjetën të mbledhur të njëmbëdhjetët dhe ata që ishin me ta.
34 Të njëmbëdhjetët u thanë: “Me të vërtetë u ngjall Zotëria dhe iu dëftua Simonit!” 35 Atëherë edhe këta u treguan çka u ngjau udhës dhe si e njohën kur ndau bukën.


LECTIO DIVINA – MEDITIM- LUTJE.

JEZUSI U DËFTOHET NXENËZVE TË EMAUSIT.

Me siguri vihet re paralelizmi (“përfshirja”) midis dy formulave “u verbuan sytë” (v. 16) dhe “pastaj iu hapën sytë” (v. 31); që do të thotë se dy dishepujt e Emaus-it kaluan nga dekurajimi më i thellë në entuziazëm thjesht sepse u hapën sytë. Dhe pse u hapën sytë? Sepse Jezusi u shpjegoi atyre shkrimet e shenjta: "Nga Moisiu e të gjithë profetët, u shtjelloi krejt çka flitet në Shkrimin e shenjtë për të” (v.27). Mund të nxirret përfundimi se Jezu Krishti është në qendër të planit të Perëndisë që është zbuluar në Shkrimin e shenjtë.

Megjithatë, Besëlidhja e Vjetër nuk duhet të reduktohet në një fletë e thjeshtë për të shpjeguar Besëlidhjen e Re. Të lexosh profetët sikur ata vetëm të shpallnin ardhjen historike të Jezu Krishtit do të thotë të tradhtosh Besëlidhjen e Vjetër dhe t'i heqësh asaj të gjithë peshën historike.

Besëlidhja e Vjetër është dëshmia e durimit të gjatë të Perëndisë për t'iu zbuluar veten njerëzve të tij dhe për të bërë që ata të jetojnë në Besëlidhjen e tij. Fjalët e profetëve, për shembull, së pari janë të vlefshme për kohën në të cilën janë thënë. Nuk duhet të harrojmë se leximi që konsiston në konsiderimin e Jezu Krishtit si qendër të historisë njerëzore dhe për rrjedhojë edhe qendër të Shkrimit është një lexim "i krishterë"; çifutët kanë një tjetër... Ne jemi dakord midis hebrenjve dhe të krishterëve që të thirret Perëndia Ati i të gjithë njerëzve dhe për të lexuar në Besëlidhjen e Vjetër pritjen e gjatë të Mesisë.

Por le të mos harrohet se njohja e Jezusit si Mesia nuk është absolutisht mekanike, si pasoje e disa të dhënave të dukshme! Kjo ndodh edhe sot për ata, sytë e të cilëve "hapen" në një mënyrë të caktuar, si për dishepujt e Emausit. Edhe për ata që sot takohen me Jezusin e besojnë në të, zemra bëhet "e gjithë djegëse" si ajo e dishepujve të Emausit.

KRISHTI DUHEJ TË VUANTE...


Natyrisht, ne do të donim të dinim listën e teksteve që Jezusi u shpjegoi dy dishepujve të Emaus-it! Në fund të këtij udhëtimi biblik me ta, Jezusi përfundon: “Po a nuk u desh që Mesia t’i pësojë të gjitha e kështu të hyjë në lavdinë e vet?” (v. 26). A nuk duhej të vuante të gjitha këto Mesia për të hyrë në lavdinë e tij?
Ndalem në këtë formulë që paraqet një vështirësi të vërtetë për ne: sepse i jep vetes dy lexime të mundshme: Leximi i parë i mundshëm: "Krishti duhej të vuante që të meritonte të hynte në lavdinë e tij". Sikur të kishte një kërkesë nga ana e Atit, që Jezusi duhej të vdishte në kryq për të paguar për mëkatet tona. Por ky lexim është një “tundim” që tradhton Shkrimet; ai paraqet marrëdhënien e Jezusit me Atin e tij në termat e "meritës", që nuk është në asnjë mënyrë në përputhje me zbulesën e Besëlidhjes së Vjetër dhe që Jezusi e zhvilloi duke thënë se Zoti është vetëm Dashuri, Dhuratë dhe Falje. Tek Ai nuk bëhet fjalë për baraspeshë, për merita, për aritmetikë, për llogaritje. Është e vërtetë që Besëlidhja e Re shpesh flet për përmbushjen e Shkrimeve, por nuk është në këtë kuptim.

Pra, ekziston një mënyrë e dytë për të lexuar këtë fjali: “Krishti duhej të vuante për të hyrë në lavdinë e tij”: lavdia e Perëndisë është prania e tij që na shfaqet. Por Zoti është Dashuri: prandaj, ne mund ta transformojmë fjalinë në "Krishti duhej të vuante që dashuria e Perëndisë të shfaqej, të zbulohej".
“12 Ky është urdhri im: duajeni njëri‑tjetrin sikurse unë ju desha ju!
13 Dashuria më e madhe që ndokush mundtë tregojë është: të japë jetën e vet për miqtë e vet.
14 Ju jeni miqtë e mi nëse bëni çka ju urdhëroj unë.
15 Nuk ju thërras më shërbëtorë, sepse shërbëtori nuk di çka bën zotëria i tij; unë ju quajta miq, sepse ju zbulova gjithçka që dëgjova prej Atit tim.
16 Ju nuk më zgjodhët mua, por unë ju zgjodha ju dhe ju caktova të shkoni e të jepni fryt e fryti juaj të qëndrojë; dhe që Ati t’ju japë çkado të kërkoni në Emër tim.
17 Këtë gjë ju urdhëroj; duajeni njëri‑tjetrin!” (Gj 15, 12-17).

Tani, besoj se vetë Jezusi dha shpjegimin për vdekjen e tij paraprakisht kur u tha dishepujve të tij: "Nuk ka dashuri më e madhe se dashuria e atij që jep jetën e vet për miqtë e vet". Domethënë, dashuria duhej të shkonte aq larg sa është e nevojshme për të përballuar, për të fituar mbi urrejtjen, braktisjen, vdekjen që çdo njëri prej nesh të mund të zbulojë se dashuria e Zotit është “dashuria më e madhe”.

Që ne të zbulonim se sa larg shkon dashuria e Zotit, e cila është aq shumë mbi dashuritë tona njerëzore, aq e pamendueshme, në kuptimin e vërtetë të fjalës, duhej të na zbulohej... dhe për të na zbuluar, ai duhej të shkonte aq larg.

Prandaj, "ishte e nevojshme" nuk do të thotë një kërkesë e Zotit, por një domosdoshmëri për ne. Të thuash se ngjarjet e jetës së Jezusit "përmbushin Shkrimet", do të thotë se e gjithë jeta e tij është një zbulim në aktet e kësaj dashurie të Atit, pavarësisht nga rrethanat, duke përfshirë përndjekjen, urrejtjen, dënimin, vdekjen.

Ringjallja e Jezusit vjen për të vërtetuar këtë zbulesë se dashuria është më e fortë se vdekja.

[ninoenina]

F.A..E DIELA E 3 E PASHKËS…VITI A

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 E PASHKËS VITI A

MË 23-4-2023.

UNGJILLI: Lk. 24, 13-35

13 Po atë ditë, dy prej tyre, po shkonin në një fshat që quhet Emaus e është larg Jerusalemit gjashtëdhjetë stadje.
14 Ata bisedonin me njëri-tjetrin për të gjitha këto ngjarje. 15 Dhe ndodhi që, ndërsa ata po flisnin e po bisedonin kështu, vetë Jezusi u afrua dhe po ecte me ta.
16 Por sytë e tyre ishin të penguar ta njihnin. 17 Ai i pyeti: “Ç’janë këto fjalë që ju po i flisni mes jush udhës?” Ata u ndalën të trishtuar. 18 e njëri prej tyre, ai që quhet Kleofë, iu përgjigj: “A thua je ti i vetmi nga të huajt në Jerusalem që nuk di çka ndodhi në të po në këto ditë?” 19 Ai i pyeti: “Po çka?” Ata iu përgjigjën:“Çka i ndodhi Jezusit prej Nazaretit, që ishte profet i madh me vepra e me fjalë në sy të Hyjit e të mbarë popullit; 20 si krerët e priftërinjve dhe këshilltarët tanë e dorëzuan të dënohet me vdekje dhe e kryqëzuan. 21 Ne shpresonim se ai do ta çlironte Izraelin. E, përmbi të gjitha këto ‑ sot është e treta ditë që ndodhën këto ngjarje.
22 Madje edhe disa gra prej tanëve na habitën: ato qenë në agim te varri 23 e, pasi nuk e gjetën trupin e tij, erdhën e na thanë se iu dukën engjëjt e u thanë se ai është gjallë.
24 Po edhe disa prej tanëve shkuan te varri dhe gjetën pikërisht ashtu si thanë gratë, por atë nuk e panë.”
25 Ai u tha: “O të pamend e të ngadalshëm që të besoni gjithçka paralajmëruan profetët! 26 Po a nuk u desh që Mesia t’i pësojë të gjitha e kështu të hyjë në lavdinë e vet?” 27 E, që nga Moisiu e të gjithë profetët, u shtjelloi krejt çka flitet në Shkrimin e shenjtë për të. 28 Kur iu afruan fshatit, ku ishin nisur, ai bëri gjasme po vazhdonte udhën. 29 Po ata iu vunë: “Rri me ne se u bë natë e dita po shkon në të sosur!” Dhe hyri që të rrijë me ta. 30 Kur u ul me ta në tryezë, mori bukën, u falënderua, e theu dhe ua dha. 31 Atyre iu hapën sytë dhe e njohën... Por ai u zhduk para syve të tyre. 32 Atëherë i thanë njëri‑tjetrit: “Po a nuk na ndizej zemra neve ndërsa po bisedonte udhës me ne dhe na shtjellonte Shkrimin e shenjtë?”
33 U çuan menjëherë, u kthyen në Jerusalem, i gjetën të mbledhur të njëmbëdhjetët dhe ata që ishin me ta.
34 Të njëmbëdhjetët u thanë: “Me të vërtetë u ngjall Zotëria dhe iu dëftua Simonit!” 35 Atëherë edhe këta u treguan çka u ngjau udhës dhe si e njohën kur ndau bukën.



LECTIO DIVINA – MEDITIM- LUTJE.


Për të kuptuar mesazhin e Ungjilit të sotëm, një nga më të bukurit në Besëlidhjen e Re, mendoj se është e dobishme ta vendosim atë në kohën dhe vendin ku ndoshta është shkruar.
Autori është Luka, një mjek nga Antiokia, i cili ishte kthyer në Krishtin rreth dhjetë vjet pas Pashkës së pare që ndodhi më 9 prillit të vitit 30 pas Krishtit dhe më pas kishte shkuar të banonte në Filipi, një qytet shumë të pasur në Maqedoni.
Atje, Pali kishte themeluar një komunitet, të cilin atëherë ai e donte shumë, sepse nuk ishte vetëm shumë i zjarrtë, por ishte edhe bujar: ky komunitet e ndihmonte gjithmonë Palin në udhëtimet e tij dhe në veprimtarinë e tij apostolike.
Në Filipi ishte një Agora madhështore dhe, në lindje të kësaj agora-s, në një vend shumë të rëndësishëm, gjendej biblioteka e Filipisë, e cila kishte shumë dhoma: Luka, i cili jetoi në Filipi për disa vjet, sigurisht kaloi shumë ditë në ato salla, sepse ishte lexues i zjarrtë i librave klasikë.

Për të kuptuar mesazhin e ungjillit të sotëm, duhet të kujtojmë situatën në të cilën po jetojnë të krishterët e komuniteteve të Lukës, sepse për t'iu përgjigjur pyetjeve që ata kanë në zemrat e tyre, Luka kompozon këtë histori të "dy dishepujve të Emaus"-it.

Cila është situata?
Është një moment krize, është koha e Domitianit, “bishës” për të cilën flet Apokalipsi. Të krishterët margjinalizohen, diskriminohen, vuajnë abuzime dhe shumë nuk rezistojnë, largohen nga komuniteti dhe kthehen në jetën pagane.
Në fund të fundit, qyteti i Filipit ishte në një vend ideal për një kthim në kënaqësitë e kësaj bote... Ishte një qytet i pasur, me minierat e arit të malit Pangeo dhe me rrafshina jashtëzakonisht pjellore e ujitur nga lumi Zugaktis.
Ky është konteksti i parë në të cilin duhet vendosur ky pasazh, por më pas kanë kaluar gjashtëdhjetë vjet nga Pashka e parë, jemi në brezin e tretë të të krishterëve dhe fillon lodhja, pothuajse të gjithë ata që e njohën Jezusin e Nazaretit, janë zhdukur.
Të krishterët e komuniteteve të Lukës, një prej të cilëve ishte edhe Filipi, i bëjnë Lukës konkretisht pyetjen:
"A nuk do të jetë e mundur që edhe ne të takojmë të Ngjallurin? Si mund të dëshmojmë se ai është gjallë, nëse nuk e kemi parë kurrë me sy, nuk e kemi prekur kurrë me duar, nuk jemi ulur kurrë në tryezë me të? A duhet të jemi të kënaqur ndoshta duke besuar atë që të tjerët na kanë thënë, duke qenë se ata janë dëshmitarë të besueshëm? A mjafton për një aderim të vërtetë me Krishtin dëshmja e tyre, që vërteton që ajo që Ai ka bërë, është e besueshme?”
Unë do të thosha jo! Ky do të ishte përfundimi i arsyetimit të logjikës së shëndoshë.
Besimi është një përfshirje që na bën të dashurohemi me një person, na bën të dashurohemi me Krishtin, por që të fillojmë të dashurohemi, nuk mjafton të kemi dëgjuar historinë e gjërave të mrekullueshme që Ai ka bërë: ne duhet të kemi një përvojë personale të një takimi me të në mënyrë që të arrijmë në atë tërheqje që më pas çon në lidhjen e jetës sonë me të tijën.
Na pëlqen LuKa: për çfarë arsye? Për shkak se Luka është një prej nesh, ai nuk e ka takuar kurrë Jezusin e Nazaretit siç nuk e kemi takuar ne, ai u kthye në Krishtin sepse kishte dëgjuar për Krishtin nga Apostujt.
Në fund të fundit, ai u takua me Krishtin siç e njohim edhe ne, përmes Ungjijve të cilët na tregojnë atë që Apostujt i thanë edhe Lukës... por a mjafton kjo histori për të nxitur rënien në dashuri me Krishtin?
Përgjigja është jo! Duhet një takim personal me të, përvoja e të Ngjallurit!
Le të përpiqemi të rilexojmë takimin e dy dishepujve të Emausit me të Ngjallurin si një shëmbëlltyrë të përvojës që pati Luka dhe që ne jemi thirrur ta kemi.
Në fund të fundit, do të dëgjojmë në tregim se janë dy dishepuj që shkojnë drejt Emausit, njëri quhet Kleopa, tjetri është pa emër; në atë dishepull pa emër, ne mund të shohim përvojën shpirtërore që pati Luka, ai pati përvojën e takimit të Ngjallurit dhe ai na e ofron atë që edhe ne të kemi mundësi ta bëjmë atë.
Le të dëgjojmë këtë histori: “Po atë ditë, dy prej tyre, po shkonin në një fshat që quhet Emaus e është larg Jerusalemit gjashtëdhjetë stadje. Ata bisedonin me njëri-tjetrin për të gjitha këto ngjarje. Dhe ndodhi që, ndërsa ata po flisnin e po bisedonin kështu, vetë Jezusi u afrua dhe po ecte me ta. Por sytë e tyre ishin të penguar ta njihnin” (v.13-16).

Kush janë këta dy dishepujt e Emausit? Ata janë dy prej atyre që i përkasin grupit më të afërt me Jezusin, dy dishepuj që do t'i quanim sot në komunitetet tona "njerëz të përkushtuar", ata që marrin pjesë në mbledhje, ata tek të cilët mund të mbështetej, gjithmonë në dispozicion... vetëm ata, ata largohen nga Jeruzalemi, braktisin Komunitetin dhe shkojnë për punën e vet.
Kush janë ata? Njëri është Kleopa, tjetri... pse Luka nuk na e tregon emrin, a e kishte harruar? Jo! Përndryshe ai nuk do të na thoshte as emrin e parë: dishepulli i dytë, ai pa emër, është një ftesë e qartë nga Luka për të krishterët e komuniteteve të tij që të vënë emrin e çdonërit prej tyre nëse janë gati të ndjekin rrugën që merr Kleopa për të arritur të shohin të Ngjallurin, për të parë atë Jezusin e ringjallur, atë Jezusin nga Nazareti që ecën përkrah Komunitetit, por sytë e dishepujve (dhe të krishtereve të Filipit) nuk mund ta shohin atë, nuk mund të shohin praninë e Jezusit të ngjallë pranë tyre.
Ata largohen, pse?
Për shkak se është një moment krize, pikërisht ajo që po ndodh në Filipi, është një moment zhgënjimi, pritjet e mbretërisë së Perëndisë që ishin shpallur nga profetët, mbeten të zhgënjyera tragjikisht; dishepujt largohen, shkojnë në shtëpinë të vet për punët të vet, sepse janë të bindur se nuk ia vlen të vazhdojmë të shpresojmë për një botë të re që është paralajmëruar dhe që përkundrazi duket se ka dështuar.

E përsëris, është situata e të krishterëve të komuniteteve të Lukës dhe themi gjithashtu se është gjendja jonë e Kishës sot, ku shohim, si në Filipi, se ka shumë braktisje.
Shumë në Filipi nuk u jepnin rendësi pritjeve të paralajmëruar nga profetet (pikërisht për Mesinë e mbretërinë e re të inauguruar prej tij) dhe nuk vazhduan të prisnin ardhjen e Zotit për të cilën shkruan në letrën e tij Pjetri (khs 2Pt. 3, 3vv.), madje e përqeshnin premtimin e ardhjes së tij, sepse, që nga dita kur etërit tanë mbyllën sytë, gjithçka mbetet si në fillim të botës, asgjë nuk ndryshon: dhe për këtë arsye mendonin që ishte më mirë të ktheheshin pas problemeve konkrete të kësaj jete. Shen Pjetri ka shkruar të njejta gjera për bashkësitë të cilëve u ka shkruar letrat e vet: “Do të vijnë përqeshës që do të përqeshin; ata do të jetojnë sipas prirjeve të veta të ulta dhe do të pyesin: ‘Ku është premtimi i Ardhjes së tij sepse, që kur vdiqën të parët tanë, gjithçka mbetet si në fillim të krijimit!” (2Pt. 3, 3-4).
Kështu ndodh se dishepuit e Emausit (të zhgenjyer nga ngjariet e mundimeve të Jezusit), të kristerët e bashkësive të Lukës ( të zhgenjyer nga vonesa e ardhjes së Mesisë dhe nga vështirësitë e jetës së tyre) dhe të krishterët e sotme (të skandalizuar nga sjellja e bashkëvellëzerve të tyre, veçanërisht të atyre që kanë autoritet në kishën), i braktisin komunitetet e tyre me pretekstin se është e kotë pjesëmarrja e tyre në ta.
Le të kthehemi tani te dy dishepujt dhe pjetja është: Pse largohen?. Ata largohen sepse kanë humbur çdo shpresë!
Në cilin vend janë drejtuar? Shkojnë në Emausin!
Çfarë ndodh gjatë rrugës? Ata folën me njëri-tjetrin për atë që kishte ndodhur në Jeruzalem në tre ditë të fundit të javës të kaluar dhe "diskutuan" për këto gjëra (folja greke është "sūnzettein" që do të thotë "ata u grindën").
Pse ndodh që diskutojnë në një mënyrë të ashpër? Ata janë dy miq, po, janë të zhgënjyer, por ia vlen të luftojnë në këtë mënyrë?
Pse ndodh kjo? Ata ia kthejnë humorin e keq njëri-tjetrit, nuk janë të lumtur që kanë braktisur Komunitetin, por secili kërkon arsyen e dështimit sepse nuk dorëzohet... pak si sot, largohen nga Komuniteti, ndoshta sepse ai nuk u pëlqen atyre, sepse ka disa gjëra që nuk duhet të jenë aty dhe pastaj fillojnë të fajësojnë njëri-tjetrin: fajin e kanë konservatorët, jo, fajin e kanë novatorët...
Ikja nuk sjell kurrë gëzim, nëse ata do të kishin bërë paqe me veten dhe do të kishin thënë: “Epo, përvoja përfundoi keq, durim! Tani le të ndalojmë hidhërimin, të mos debatojmë, të mos vazhdojmë të kërkojmë zgjidhje që nuk ekzistojnë. Shumë herë ndodh që kur gjërat nuk shkojnë mirë, gjithmonë kërkohen fajtorët, vihet në dukje dikush që ka gabuar, sepse ndjenja e hidhërimit dhe e pakënaqësisë mund të lëshojë thashetheme; kjo është ajo që ne dëgjojmë edhe sot për disa të krishterë, ndoshta shumë, madje shumë njerëz të përkushtuar, të cilët janë larguar nga Komuniteti: jashtë nuk janë të lumtur dhe vazhdojnë të lëshojnë thashetheme duke akuzuar situatat apo personat që i kanë shkaktuar zhgënjimin.
Unë do të thosha se këta njerëz meritojnë të nderohen për faktin se janë të prekshëm nga kjo vuajtje: duhet të nderohen sepse nëse nuk do ta ndjenin këtë dhimbje, do të mundte të thuhej se nuk e kishin dashur kurrë kauzën: nëse do të ishin njerëz indiferentë, do të ngushëlloheshin shpejt, dhe nuk mundte të thuhej se ata kujdeseshin shumë për jetën e bashkësisë kishtare.
Ndërsa ata janë në rrugën e tyre, Jezusi afrohet.
Është një situatë hidhërimi, por Jezusi është i pranishëm pranë tyre edhe nëse sytë e tyre janë të penguar nga trishtimi dhe nuk e njohin.
Nuk kishte asnjë mrekulli, nuk është se Jezusi donte të bënte surprizën e të parit, jo!
Ai ka ecur gjithmonë pranë këtyre dishepujve, ishin sytë e tyre që nuk e shihnin atë.
Të dy vazhdojnë ta duan komunitetin e krishterë, por ishin gjithashtu të zemëruar për atë që po ndodhi sepse gjërat nuk shkonin siç do të prisnin dhe kështu ndiheshin të braktisur, harronin se Jezusi është në anën e tyre: Ai është atje, por sytë e tyre nuk mund ta shohin atë.

Le të dëgjojmë tani se si Jezusi hyn në dialog me këta dishepuj: 17 Ai (Jezusi) i pyeti: “Ç’janë këto fjalë që ju po i flisni mes jush udhës?” Ata u ndalën të trishtuar 18 e njëri prej tyre, ai që quhet Kleofë, iu përgjigj: “A thua je ti i vetmi nga të huajt në Jerusalem që nuk di çka ndodhi në të po në këto ditë?”
19 Ai i pyeti: “Po çka?”
Ata iu përgjigjën: “Çka i ndodhi Jezusit prej Nazaretit, që ishte profet i madh me vepra e me fjalë në sy të Hyjit e të mbarë popullit; 20 si krerët e priftërinjve dhe këshilltarët tanë e dorëzuan të dënohet me vdekje dhe e kryqëzuan. 21 Ne shpresonim se ai do ta çlironte Izraelin. E, përmbi të gjitha këto ‑ sot është e treta ditë që ndodhën këto ngjarje. 22 Madje edhe disa gra prej tanëve na habitën: ato qenë në agim te varri 23 e, pasi nuk e gjetën trupin e tij, erdhën e na thanë se iu dukën engjëjt e u thanë se ai është gjallë. 24 Po edhe disa prej tanëve shkuan te varri dhe gjetën pikërisht ashtu si thanë gratë, por atë nuk e panë”.
Le të përpiqemi të mendojmë se si do t'u drejtoheshim dy dishepujve që janë larguar nga Jeruzalemi. Unë mendoj se do të kishim bërë menjëherë një fjalim shumë të qartë dhe do t'u kishim thënë atyre: “E keni gabim, çfarë keni ndërmend, kthehuni në Jerusalem!”. Pedagogjia e Jezusit është ndryshe, Ai përballet me njerëz të plagosur, të hidhëruar, sepse ata e donin Krishtin, e donin projektin në të cilin ishin ndjerë të përfshirë dhe tani janë të zhgënjyer. Jezusi dëshiron të nxjerrë në pah arsyen pse ata janë të trishtuar dhe bën një pyetje shumë të bukur: "Po ç'lloj janë këto fjalë që përsëritni mes jush?" Folja greke është e bukur, "antiballein" do të thotë "hedh shigjeta" ndaj njëri-tjetrit. Unë do të thosha se edhe ne jemi përballë vëllezërve që janë distancuar nga komuniteti dhe që janë të hidhëruar sepse ndodhi diçka që i trishtoi: ata janë njerëz të dashuruar me Krishtin, me kishën, jo ata që nuk kanë qenë kurrë thellë të lidhur me besimin, diçka shumë e rastësishme, shumë sipërfaqësore, jo! Ata janë njerëz të dashuruar që patën hidhërimin dduke parë se u shembën ëndrrat dhe u larguan. Kur i takoni këta njerëz, duhet pedagogjia e përdorur nga Jezusi për të nxjerrë në pah trishtimin e tyre. Në fakt ata ndalojnë, me fytyra të errëta, dhe i përgjigjen Jezusit në një mënyrë të pahijshme: "Por vetëm ti je i huaj, nuk i di këto gjëra, po ku jeton?" Kështu përgjigjen sot disi ata që janë distancuar nga komuniteti kishtar, të cilët ju thonë: "Por a nuk e shihni se çfarë po ndodh në botë?" "A nuk e shihni se çfarë po ndodh në Kishë?" “Kjo Kishë që nuk është e hapur ndaj propozimit që bën Ungjilli dhe prandaj nuk është gati të bëjë kërcime cilësore për t'u bërë më ungjillore... ku jetoni?”.
Këtu duhet nxjerrë në pah ky trishtim i njerëzve të dashuruar me Krishtin! Ata i përgjigjen pyetjes që bëri Jezusi, duke e recituar praktikisht “Besimin” në Jezusin e Nazaretit, i cili ishte një njeri profet, i fuqishëm në vepra dhe fjalë, që predikonte dashurinë, por më pas u dorëzua priftërinjve dhe udhëheqësve dhe u kryqëzua.
Ky term "i kryqëzuar" do të thotë: "Ai që varet nga shtylla është i mallkuar nga Zoti".
Kjo është ajo që i hidhëron dishepujt, sepse ai për ta ishte një njeri i drejtë, por Ligji i Përtërirë thotë "mallkuar qoftë ai që varet në një pemë" dhe këtë donin krerët fetarë, pikërisht duke treguar me këtë se Jezusi nuk ishte martir: ai u mallkua nga Zoti, siç thotë shkrimi i shenjtë.
Këta të dy e dinë jetën e Jezusit, gjërat e bukura që bëri, mesazhin e mrekullueshëm që predikoi…Akoma nuk kanë njohuri të sakta për ringjalljen... kur ky besim në Zotin e ringjallur mungon, disfatat mbeten disfata, jeta përfundon me vdekje dhe është e pakuptimtë…një tragjedi .
Kjo është errësira në të cilën po ecin këta të dy!
Dhe ata vazhdojnë: "Ne shpresonim se Ai do të çlironte Izraelin." Ky është gabimi i parë që po bëjnë, ata prisnin një "Mesia triumfues": nuk e kishin lënë të gërvisë sadopak në konceptimet e tyre tradicionale.
Jezusi kishte folur për mbretërinë e Perëndisë, por jo për atë që ata kishin në mendje, ata mendonin për "mbretërinë e sundimtarëve" dhe Jezusi predikoi "mbretërinë e shërbëtorëve".
Ata vazhdojnë të presin ringjalljen e mbretërisë së vdekur të Izraelit, kërkojnë pushtet-fuqi kur Jezusi foli për shërbim dhe kanë parë ëndrrat e tyre të shkërmoqen. Këtu është arsyeja e parë e zhgënjimit të tyre. Do të thosha se edhe sot, kur shumë largohen nga komuniteti i krishterë është sepse nuk i kanë parë që realizoheshin shpresat e tyre; kur dëgjohet:
“Ç’dobi ka të qëndroj në bashkësinë e krishterë, të lutem, kur duhet të zgjidh problemet si gjithë të tjerët? Qielli nuk më shpëton nga disa fatkeqësi apo probleme të caktuara, unë duhet ta përballoj jetën si gjithë të tjerët... pra për çfarë duhet të shkoj në kishë?”
Ky është gabimi i parë!
A përkojnë ëndrrat tona me ato të mbretërisë së Perëndisë? Zhgënjimet tona mund të kenë të bëjnë me të!
Ata vazhdojnë: “Disa gra prej tanëve na habitën: ato qenë në agim te varri 23 e, pasi nuk e gjetën trupin e tij, erdhën e na thanë se iu dukën engjëjt e u thanë se ai është gjallë”.
Gabimi i dytë që po bëjnë këta të dy.
Dikush kishte filluar të shihte diçka, por ata preferuan ta mbyllnin bisedën dhe ta harronin.
Ne mendojmë, në situatën kishtare në të cilën po jetojmë, se dikush po sheh një të ardhme dhe një pranverë më ungjillore të Kishës dhe dikush tjetër, nga ana tjetër, largohet pa shpresë sepse nuk verifikon nëse profetët që janë të pranishëm në Komunitet sot e kanë parë tashmë një të ardhme të mrekullueshme, të shkëlqyer të jetës së Kishës.
Ata preferojnë të largohen pa verifikuar, japin dorëheqjen dhe shpresat e tyre janë zbehur.
Ata vazhdojnë: "Jo vetëm gratë, por edhe disa nga ata që janë me ne, shkuan te varri, gjetën ato që thanë gratë, por nuk e panë".
Gabimi i tretë që ata bënë, ata u larguan ndërsa ata të tjerët vazhduan të besonin, ata mbetën në Jeruzalem pavarësisht se nuk e kishin parë të Ngjallurin. Një grup vazhdoi të kërkonte dritën, ata u larguan: ata që qëndruan në Jeruzalem, nuk vuajtën më pak se të dy që u larguan në drejtim të Emausit, por nuk ikën.

Le të dëgjojmë tani se si Jezusi hap në mënyrë progresive mendjet dhe zemrat e këtyre të dyve: Dhe ai u tha atyre: “O të pamend e të ngadalshëm që të besoni gjithçka paralajmëruan profetët! 26 Po a nuk u desh që Mesia t’i pësojë të gjitha e kështu të hyjë në lavdinë e vet?” 27 E, që nga Moisiu e të gjithë profetët, u shtjelloi krejt çka flitet në Shkrimin e shenjtë për të”.
Me pyetjen e tij, Jezusi arriti të nxjerrë nga zemrat e të dyve arsyet e hidhërimit të tyre, por nxori edhe gabimet që ata bënë.
Çfarë bën tani?
Përdori fjalë të ashpra, budallaqe, me zemër të thatë për të nxitur ata që të dëshironin të njihnin atë që kishin thënë profetët.
Ka një qortim, por pastaj shpjegon edhe pse ata arritën në gjendjen e hidhërimit dhe konfuzionit fetar: ata arritën atje sepse harruan të lexonin ngjarjet në dritën e Fjalës së Zotit.
Tani Jezusi ua hap mendjen Shkrimeve, duke filluar nga Moisiu dhe të gjithë profetët, duke u interpretuar atyre atë që kishte ndodhur.
Ngjarjet mbeten të njëjta, por një gjë është që ato lexohen nën dritën e kritereve njerëzoreë ose nën dritën e Fjalës së Zotit: ndryshon plotësisht kuptimi i tyre dhe kuptohet që edhe ngjarjet dramatike janë pjesë e një plani të Zotit, kur ato lexohen në dritën e Fjalës së Perëndisë.
Është Fjala e Perëndisë që zbulon misterin! Këta të dy, duke mos e kuptuar Biblën, nuk e shohin atë që ndodhi në dritën e shikimit të Zotit, prandaj Jezusi i quan "të pamend, zemërgur".
Rruga e kryqit është e paimagjinueshme: nëse shihet sipas kritereve të kësaj bote, duket një dështim, por e parë në dritën e Zotit, jeta e dhënë është vërtet e lavdishme.
Tani vjen momenti kur të dy hapin sytë dhe shohin të Ngjallurin: 28 Kur iu afruan fshatit, ku ishin nisur, ai bëri gjasme po vazhdonte udhën. 29 Po ata iu vunë:“Rri me ne se u bë natë e dita po shkon në të sosur!” Dhe hyri që të rrijë me ta. 30 Kur u ul me ta në tryezë, mori bukën, u falënderua, e theu dhe ua dha. 31 Atyre iu hapën sytë dhe e njohën... Por ai u zhduk para syve të tyre. 32 Atëherë i thanë njëri‑tjetrit: “Po a nuk na ndizej zemra neve ndërsa po bisedonte udhës me ne dhe na shtjellonte Shkrimin e shenjtë?” 33 U çuan menjëherë, u kthyen në Jerusalem, i gjetën të mbledhur të njëmbëdhjetët dhe ata që ishin me ta. 34 Të njëmbëdhjetët u thanë: “Me të vërtetë u ngjall Zotëria dhe iu dëftua Simonit!” 35 Atëherë edhe këta u treguan çka u ngjau udhës dhe si e njohën kur ndau bukën”.
I Ngjalluri kishte qenë gjithmonë në krah të të dyve që ishin në rrugë, ishin sytë e tyre që nuk e shihnin për shkak të gabimeve që kishin bërë. Mbërrijnë në Emaus dhe vërejmë se ungjilltari i shmang hollësitë të lajmit, për shembull nuk thotë se janë takuar me familjarë, se i kanë thënë lamtumirë... protagonistët mbeten të njëjtë.
Luka po jep në mësim fetar, bën një katekezë, po tregon se si e pa të Ngjallurin dhe si të krishterët e komuniteteve të tij dhe ne sot jemi të ftuar ta shohim atë.
“Është mbrëmje, dita tani është në perëndim të diellit”, është koha në të cilën u kremtua Eukaristia në bashkësitë e Lukës, “thyerja e bukës në ditën e Zotit”.
“Thyerja e bukës” (fractio panis) ishte shprehja teknike me të cilën, në bashkësitë e Lukës, përkufizohej Eukaristia.
Referenca për kremtimin eukaristik është e qartë këtu, udhëtari misterioz me të vërtetë duket se ka kryesuar një "liturgji të Fjalës" solemne kur, duke filluar me Moisiun dhe të gjithë profetët, ai shpjegon Shkrimet dhe më pas jep gjithashtu një predikim të bukur, një prej atyre predikimeve që ngrohin vërtet zemrën.
Kur në Festën Eukaristike ka mbi të gjitha një Festim i Fjalës që ngroh zemrën, kur thyhet buka, hapen sytë dhe njihet prania e të Ngjallurit.
Në atë bukë, në atë verë jepet paraqitja e një jete të tërë dhe kur e mendon, kupton se është e vërtetë!
Edhe ne e përjetojmë atë kur dëgjojmë një Fjalë që ndez zemrën, themi: Ajo që po dëgjojmë, është e vërtetë!
Kur në bukën e thyer shohim jetën e dhënë nga dashuria, dëgjojmë një zë brenda që na thotë: jeta e dhënë nuk përfundon në varr, por përfundon në lavdinë e jetës së Zotit, në ringjallje.
Ky është momenti kur shohim të Ngjallurin!
Kushdo që nuk është i ndriçuar nga Shkrimet mund të mendojë se i yni është një iluzion, por kushdo që është përgatitur nga Fjala e Perëndisë e di se gjithçka është e vërtetë, se nuk është një iluzion. Të dy i thonë njëri-tjetrit: “Po a nuk na ndizej zemra neve ndërsa po bisedonte udhës me ne dhe na shtjellonte Shkrimin e shenjtë?”
Ata nuk habiten që nuk e shohin më me sy material, por ishte një moment kur përballë asaj buke të thyer që tregon jetën e dhënë, atyre u hapën sytë sepse morën dritën që u tha: Është e vërtetë që jeta e dhënë është ajo që hyn në botën e Zotit!
Në këtë moment ata bëhen Apostuj, kthehen në Bashkësi për t'u njoftuar vëllezërve dhe motrave të tyre përvojën e të Ngjallurit që kanë pasur dhe së bashku me ta shpallin besimin e tyre: "Me të vërtetë Zoti u ringjall".
Mund të themi se ky është himni i fundit me të cilin përfundon kremtimi i Eukaristisë në ditën e Zotit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LLITURGJISË

E DIELA E 4 E PASHKËS VITI A

MË 30-4-2023.

LEXIMI I PARË: Vap. 2,14a.36-41.

14 Atëherë Pjetri bashkë me të Njëmbëdhjetët u çua në këmbë, e ngriti zërin dhe tha:
36 Le ta dijë, pra, pa farë dyshimi mbarë populli i Izraelit se mu këtë Jezus, që ju e kryqëzuat, Hyji e bëri Zotëri e Mesi”.
37 Kur i dëgjuan këto fjalë, u tronditën në zemër dhe i thanë Pjetrit e apostujve të tjerë: “Çfarë duhet të bëjmë ne, o vëllezër?”
38 Pjetri u dha përgjigje: “Kthehuni dhe secili prej jush le të pagëzohet në emër të Jezu Krishtit që t’ju falen mëkatet e atëherë do ta merrni dhuratë ‑ Shpirtin Shenjt. 39 Sepse ky Premtim u bë për ju, për fëmijët tuaj e për të gjithë ata prej së largu, të gjithë ata që Zotëria, Hyji ynë, do t’i thërrasë”.
40 Por edhe me shumë fjalë të tjera prore i përbente dhe i nxiste duke thënë: “Shpëtohuni nga kjo brezni e mbrapshtë!”
41 Ata që e pranuan fjalën e tij, u pagëzuan e kështu, atë ditë, u kthyen rreth tri mijë vetë.

LECIO DIVINA- MEDITIM-LUTJE.

Ne vazhdojmë të lexojmë fjalimin e Pjetrit në Jerusalem në mëngjesin e Rrëshajëve; sepse ai tani e tutje është i mbushur me Shpirtin Shenjt, ai lexon si në një "libër të hapur", nëse mund të them kështu, në planin e Perëndisë: gjithçka i duket e qartë; ai kujton profetin Joel që kishte shpallur:
" Do ta ndikoj Shpirtin tim mbi çdo njeri e do të bëhen profetë bijtë e bijat tuaja, pleqtë tuaj ëndrra do të shohin, djelmoshat tuaj do të kenë vegime.
Madje edhe mbi skllevër të mi ‑ burra e gra, në ato ditë do ta ndikoj Shpirtin tim" (Jl 3,1-2).
Pra për Pjetrin gjithçka është e qartë: në mëngjesin e asaj dite erdhi koha e përmbushjes së këtij premtimi: është nga Jezusi, i refuzuar, i shtypur nga njerëzit, por i ringjallur dhe i lartësuar nga Perëndia që Shpirti Shenjt është dherdur mbi çdo mish.
Këta njerëz që janë përballë tij janë pelegrinët hebrenj që kanë ardhur nga të gjitha anët e Perandorisë Romake: ata kanë lënë shtëpitë e tyre, ndonjëherë nga shumë larg, nga thellësitë e Mesopotamisë, ose nga Turqia, ose nga Egjipti dhe Libia, në bindje ndaj Ligjit të Moisiut; dhe ata nuk erdhën për të vizituar ndonjë gjë; ata erdhën në pelegrinazh për të kremtuar festën e Rrëshajëve, festën e dhënies së Ligjit; gjatë gjithë rrugës, ata arritën në tempullin në Jerusalem, duke kënduar psalmet dhe iu lutën Perëndisë që të sillte Mesinë e tij.
Prandaj, detyra e Pjetrit, atë mëngjes, ishte t'u hapte atyre sytë: po, Mesia për të cilin keni folur këto ditë, është me të vërtetë ai që u ekzekutua këtu në Jeruzalem disa javë më parë.
“Këtë (Jezus), të tradhtuar sipas vullnetit të caktuar dhe parapamjes së Hyjit ‑ ju e kryqëzuat dhe e vratë me duar të të pafeve. Por Hyji e ngjalli duke e shpëtuar nga tmerri i vdekjes, sepse s’ishte e mundur që vdekja ta mbante nën sundimin e vet”(Vap. 2,24-25)…Le ta dijë, pra, pa farë dyshimi mbarë populli i Izraelit se mu këtë Jezus, që ju e kryqëzuat, Hyji e bëri Zotëri e Mesi” (Vap. 2,36).
Për dëgjuesit hebrenj, këta tituj "Zot" dhe "Krisht" që i janë dhënë Jezusit janë shumë të guximshëm: fjala "Krisht" është përkthimi në greqisht i fjalës hebraike "Mesia"; për sa i përket fjalës "Zot", ajo përdorej herë për Zotin herë për Mesinë; në psalmin 110, për shembull, lexojmë shprehjen:
"Zoti i tha Zotit tim"... që do të thoshte:
"Zoti Perëndi i tha Zotit tim, mbretit (që do të thotë Mesia)".
Pjetri sigurisht që nuk e përdor ende atë në kuptimin: "Jezusi është Zot". Ishte shumë e paimagjinueshme për hebrenjtë, përfshirë edhe Pjetrin. Por ai dëshiron të thotë me këtë, e kjo tashmë është e konsiderueshme, se njeriu i Nazaretit është Mesia i pritur: prandaj mund të thuhet se Pjetri shpall këtë për të mbështetur te Jezusi gjithë shpresën e Izraelit; e atë ditë shpjegon që, nëse, me shumë mirëbesim, një numër i bashkëkohësve të Jezusit ishin në gjendje të dëshironin vdekjen e Jezusit, kjo ndodh sepse karakteri i tij si Mesia nuk ishte aspak i dukshëm.
Dëgjuesit e Pjetrit: “u tronditën në zemër" (v. 36), ishin të trazuar deri në palcë, na thotë Luka; aty prekim misterin e kthimit: ata kishin ardhur në Jeruzalem për pelegrinazh, pra me zemër të hapur, sigurisht. Dhe Pjetri dinte të prekte zemrat e tyre.
Ata bëjnë të njëjtën pyetje shumë modeste që iu bë Gjon Pagëzuesit në brigjet e Jordanit: “Çfarë duhet të bëjmë? (v. 37); dhe përgjigja është gjithashtu e njëjtë, po aq e thjeshtë: "Kthehuni në besim" (v. 38)... dhe pak më vonë, Pjetri merr një formulë analoge: “Shpëtohuni nga kjo brezni e mbrapshtë!” (v. 40); të konvertosh, në gjuhën biblike, është pikërisht të kthehesh; imazhi pas këtyre shprehjeve është ai i dy rrugëve (thamë dy rrugë): dikush mund të marrë rrugën e gabuar. "Brezi i mbrapshtë" do të thotë që ai që e mori këtë rrugë nuk është më në rrugën e drejtë. Në këtë shprehje “brez i mbrapshtë”, sigurisht që nuk duhet të lexohet si një përbuzje: Pjetri bën një vëzhgim të thjeshtë. Brezi bashkëkohor i Krishtit dhe i apostujve u përball me një sfidë të vërtetë: të njohë te Jezusi Mesinë që pritej pavarësisht nga të gjitha dukje të kundërta; dhe ai “brezi i mbrapshtë” bëri një gabim gjykimi, mori rrugën e gabuar. Dhe kjo deklaratë e Pjetrit është një thirrje për dëgjuesit e tij, një thirrje për t'u kthyer, për konvertimin.
Konkretisht, të konvertohesh do të thotë të kërkosh Pagëzimin “në emër të Krishtit”; dhe ne kemi atje një katekezë të vogël të Pagëzimit siç folën apostujt për të që nga fillimi i Kishës.
“Kthehuni dhe secili prej jush le të pagëzohet në emër të Jezu Krishtit që t’ju falen mëkatet e atëherë do ta merrni dhuratë ‑ Shpirtin Shenjt” (v. 38). Sepse, thotë ai: "ky Premtim u bë për ju, për fëmijët tuaj e për të gjithë ata prej së largu, të gjithë ata që Zotëria, Hyji ynë, do t’i thërrasë” (v.39). Me këto fjalë, ai bashkon, për dëgjuesit hebrenj, pra të njohur me Shkrimet, dy tekste nga Besëlidhja e Vjetër; së pari, njoftimi i profetit Joel i cituar më sipër (“Unë do të derdh Shpirtin tim mbi çdo mish”); dhe më pas një frazë nga Isaia që ishte shumë e njohur:
“Paqe, paqe për atë që është larg (që do të thotë johebrenjtë) e afër (populli i zgjedhur) ,thotë Zoti, dhe do ta shëroj” (Is. 57,19). Populli i Izraelit u ndje pranë Perëndisë, falë jetës së tyre në Besëlidhje: ata ishin populli i zgjedhur, djali, siç tha profeti Hozea. Popujt e tjerë i dukeshin të huaj për Zotin, të largët nga Zoti. Dhe kur Isaia thotë "paqja është edhe për ata që janë larg", ai kujton atë që populli i zgjedhur mbajti nga premtimi i bërë ndaj Abrahamit: domethënë se i gjithë njerëzimi është i shqetësuar për atë që ne mund ta quajmë "plani i Perëndisë për paqen".
Atë ditë ishin tre mijë për t'u pagëzuar, tre mijë hebrenj që u bënë të krishterë; ata ishin ndër ata që Pjetri i quajti "të afërm". Por pak nga pak, gjatë gjithë librit të Veprave të Apostujve, pastaj gjatë gjithë historisë së Kishës, ata që ishin larg do t'u bashkohen atyre të thirrur nga Perëndia. Pikërisht atyre Pali do t'u thotë në letrën drejtuar Efesianëve:
“Por tani, në Jezu Krishtin, ju që ishit ‘larg’ erdhët ‘afër’ ‑ në saje të gjakut të Krishtit.
14 Përnjëmend Ai është Paqja jonë, Ai që prej dy popujve bëri një e përmbysi murin ndarës d. m. th. armiqësinë ‑ në trupin e vet” (Ef. 2,13-14).

[ninoenina]

F. A. E DIEA E 4 E PASHKËS VITI A

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 E PASHKËS VITI A

MË 30 – 4 – 2023.


UNGILLI: Gj. 1,1-10.


1 “Për të vërtetë, për të vërtetë, po ju them: ai që në vathë të deleve nuk hyn nëpër derë, por tjetërkah kërcen brenda, ai është vjedhës dhe cub.
2 Ai që hyn nëpër derë, ai është bariu i deleve.
3 Atij derëtari i çel derën e delet e dëgjojnë zërin e tij. Ai i thërret delet e veta me emër dhe u prin përjashta. 4 E kur i qet përjashta të gjitha delet e veta, u prin dhe delet i shkojnë pas, sepse e njohin zërin e tij. 5 Pas të huajit nuk do të shkojnë me siguri, por do të ikin, sepse nuk e njohin zërin e të huajit.”
6 Jezusi u tregoi këtë shëmbëlltyrë, por ata nuk e morën vesh ç’deshi t’u thotë me të. 7 Prandaj Jezusi u tha përsëri: “Përnjëmend, përnjëmend po ju them: unë jam dera e deleve. 8 Të gjithë ata që erdhën (para meje) janë vjedhës dhe cuba; porse delet nuk i dëgjuan. 9 Unë jam dera: kush hyn nëpër mua, do të shëlbohet: do të hyjë e do të dale dhe do të gjejë kullosë. 10 Vjedhësi s’vjen për tjetër, por për të vjedhur, për të prerë e për të bërë dëm. Unë erdha që delet ta kenë jetën e ta kenë me plotësi.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


Çdo vit, e diela e katërt e Pashkëve i kushtohet temës së Jezusit, Bariut të Mirë.
Ky është një imazh që ka qenë gjithmonë i dashur për të krishterët, të cilët, duke filluar nga shekulli i tretë, filluan të përfaqësojnë Jezusin si i ri, i veshur me tunikë të shkurtër, një rrip rreth ijeve, sandale në këmbë si barinjtë e kohës.

Kështu paraqitet në sarkofagë apo pikturuar mbi varre. Ata donin të thoshnin se i besonin këtij bariu edhe kur është e nevojshme të kalosh luginën e errët të vdekjes (referencë për Psalmin 23)”.

Ky imazh të sjell menjëherë në mendje Jezusin me delen mbi supe, të cilën ai arriti ta rikuperonte nga lugina në të cilën kishte rënë, ose të sjell në mendje Jezusin që e çoi kopenë e tij drejt oazit ku mund të ushqejë delet e tij dhe të shuajë etjen e tyre .

Për të kuptuar mesazhin e ungjillit të sotëm, ne duhet ta fshijmë dhe të harrojmë këta imazhe bukolikë!
Në Ungjillin e sotëm, Jezusi nuk propozon një shëmbëlltyrë, por një enigmë ("paroimia" në greqisht); një enigmë që na shtyn të mendojmë, që duhet të dekodohet e që nuk është e lehtë të kuptohet. Në fakt në fund ungjilltari do të vërejë se dëgjuesit nuk i kishin kuptuar referencat që po bënte Jezusi, e nuk kishin kuptuar se kujt Jezusi aludonte: edhe ne, vetëm në fund mund të kuptojmë se Jezusi u referohej atyre që u zemëruan dhe në një moment e thirrën Jezusin me fjalë ofenduese, dhe morën gurrë për ta vrarë, sepse sipas tyre kishte blasfemuar:
“Nuk duam të të vrasim me gurë për shkak të ndonjë vepre të mirë, por për shkak të blasfemisë: pse ti, duke qenë njeri, e bën veten Hyj!” (v. 33).

Çfarë ai tha që ishte kaq provokuese?
Nëse do ta kishte paraqitur veten thjesht si bariu i një duzinë dishepujsh, ai nuk do të kishte shqetësuar askënd; këtu përkundrazi, dëgjuesit e tij janë indinjuar, janë goditur nga enigma, sepse e kuptojnë shumë mirë se personazhet të cilëve u referohet Jezusi, duke i thirrur, pra hajdutë dhe cuba, janë në të vërtetë ata.
Përfundimisht ata madje do të përpiqen ta kapin dhe të marrin gurë për ta vrarë me gurë; Jezusit do t'i duhet të strehohet përtej Jordanit.

Para së gjithash, kush janë këta dëgjues të indinjuar?
Ata janë farisenjtë, ata janë udhëheqësit e popullit, priftërinjtë e tempullit.

Duhet të kihet parasysh vendi dhe koha në të cilën ndodhi kjo.
Gjithçka ndodh në Jeruzalem në tempull ose aty pranë. Jezusi tashmë i ka dëbuar shitësit nga vendi i shenjtë. Duhet mbajtur parasysh edhe koha në të cilën Jezusi e paraqiti këtë enigmë: është "festa e tendave", "festa e dritës", ajo në të cilën Jezusi u paraqit si "drita e botës", festa gjatë të cilës Jezusi ia hapi sytë "të verbërit të lindur" dhe në fund tha:
"Ka disa që mendojnë se mund të shohin, por janë të verbër, janë tërhequr nga bindjet dhe siguritë e tyre, nuk duan të lënë sytë e tyre të hapen".
Është pikërisht për të hapur sytë e këtyre njerëzve që Jezusi paraqet enigmën e tij.
Le të dëgjojmë: Në atë kohë Jezusi tha: 1 “Për të vërtetë, për të vërtetë, po ju them: ai që në vathë të deleve nuk hyn nëpër derë, por tjetërkah kërcen brenda, ai është vjedhës dhe cub. 2 Ai që hyn nëpër derë, ai është bariu i deleve. 3 Atij derëtari i çel derën e delet e dëgjojnë zërin e tij. Ai i thërret delet e veta me emër dhe u prin përjashta”.

Fillimi i fjalimit është i papritur dhe provokues: Jezusi flet për dikë që, në vend që të hyjë nga dera, ngjitet në mur, hyn në gardh, plaçkit dhe vret delet.

Për çfarë situate bëhet fjalë, flet Jezusi?
Për ta kuptuar atë, duhet të përcaktojmë se çfarë është gardhi. Mendimet tona ndoshta shkojnë menjëherë në vathën ku delet jetojnë të qetë derisa të mbërrijë hajduti që hyn, i merr, i vjedh, madje i vret.
Termi i përdorur këtu është "aulè" në geqisht: është një fjalë që për fat të keq shumë herë përkthehet gabimisht "vathë delesh": kjo na çon jashtë rrugës; termi “aule” gjendet 177 herë në Besëlidhjen e Vjetër dhe nuk do të thotë kurrë "vathë delesh", por gjithmonë atriume, oborre, "atriumet e tempullit" në përgjithësi... ky është gardhi të cilit i referohet Jezusi, aty ku delet shfrytëzohen dhe madje vriten.

Çfarë përfaqëson gardhi?
Është institucioni fetar i praktikuar nga njerëz të thjeshtë, në të cilin është rrënjosur një imazh i rremë i Zotit, një Zot që është i mirë me ata që u binden urdhërimeve të tij dhe është i ashpër me ata që guxojnë t'i shkelin ata, një Zot që pretendon se i shërbejnë atij e që u jep favoret e tij vetëm atyre që i ofrojnë flijime, lutje, holokauste, liturgji solemne… Nga ky konceptim buron feja e menaxhuar nga udhërrëfyes shpirtërorë, nga klasa priftërore e cila ka çdo interes të paraqitet si ndërmjetës i favoreve të Zotit.
Si kompensim, çfarë pret dhe çfarë merr kjo klasë priftërore? Nderime, harxhe dhe madje oferta të mëdha nga besimtarët e mashtruar nga mësimet e tyre.
Ata që janë të mashtruar janë këta njerëz të thjeshtë, ato dele të mbyllura në strehën e bindjeve të këtyre udhërrefyesve të rreme fetare.
Jezusi nuk është i pari që e bëri këtë denoncim: Besëlidhja e Vjetër tashmë I denoncoi shumë herë këta udhëheqës të popullit të Izraelit.

Imazhi i bariut u përdor normalisht në Lindjen e Mesme të lashtë për mbretërit e Mesopotamisë ose për Faraonin e Egjiptit që quhej "bariu i të gjithë popujve", bariu që ruan mbi nënshtetasit e tij dhe kujtojmë se simboli i tij ishte pikërisht shkopi i përkulur të bariut.

Në Besëlidhjen e Vjetër, nga ana tjetër, asnjë Mbret në detyrë nuk përmendet ndonjëherë si një bari i mire: mbretërit e Izraelit shpesh përmenden si barinj të këqij, të cilët në vend që të kullotin kopenë, kullotin veten. "Ata shfrytëzojnë, shpërndajnë dhe vrasin", thotë profeti Ezekiel në kapitullin 34 dhe Jeremia në kapitullin 23 thotë: "Mjerë barinjtë që shkatërrojnë dhe shpërndajnë kopenë time".

Në Besëlidhjen e Vjetër, bariu është Zoti… Në psalmin 23 lexojmë:
"Zoti është bariu im, asgjë nuk më mungon"(v. 1). Dhe profeti Izaia në kapitullin 40 të librit me emrin e tij na paraqet disa imaxhe të mrekullueshme: Perëndia që mban qengjat në gjoks dhe i drejton me kujdes, ngadalë delet e që më pas paraljmëron që Mesia do të jetë një bari i mirë”.

Kush janë hajdutët dhe cubat?
Janë të gjithë ata që i mbajnë njerëzit në ndonjë gardh për t'i shfrytëzuar dhe madje për t'i vrarë, për t'u marrë jetën. Pak më tutje, do të përpiqemi të identifikojmë, të përmendim disa nga këto gardhe.
Nuk janë vetëm arrivistë fetarë, por të gjithë arrivistë e shoqërisë tonë, ata që ngjiten në të gjitha muret për të arritur qëllimet e tyre e për të fituar pushtet, dominim dhe para.

Ne do të përpiqemi të identifikojmë disa nga këta gardhe për të lënë veten të tërhiqemi vetëm nga zëri i bariut që nuk do që ne të jemi skllevër dhe të shfrytëzuar.

Jezusi vazhdon duke thënë:
“Ai që hyn nëpër derë, ai është bariu i deleve. 3 Atij derëtari i çel derën”(v. 2-3).

Kush është ky derëtar që e njeh mirë zërin e bariut dhe e dallon nga ai i hajdutëve? Kush është ky portier që kur dëgjon zërin e bariut që i do delet, ia hap menjëherë derën, e lë të hyjë, sepse e di se ai i shpëton dhe i çliron delet nga çdo robëri dhe i çon në liri?

Derëtari është ndërgjegjja e njeriut!
Ne jemi bërë mirë dhe dimë të dallojmë menjëherë se kush na afrohet nga dashuria, kush dëshiron të na bëjë të lumtur, kush dëshiron të na japë jetë dhe kush dëshiron të na shfrytëzojë dhe të heqë gëzimin e zemrës dhe jetën.
Nëse ndërgjegjja nuk është deformuar dhe korruptuar, ajo e kupton menjëherë se Jezusi është personi i bukur dhe i besueshëm që dëshiron të mirën tonë.
Ndërgjegjja paralajmëron dhe denoncon falsitetin e zërave të ndryshëm nga ai i Krishtit; kur zëri i Krishtit vjen përmes Ungjillit të tij, ne të gjithë e përjetojmë atë, dëgjojmë ndërgjegjen tonë që na thotë:
"Ai ka të drejtë, Ai na do, Ai do që të jemi të lirë, Ai do të na nxjerrë nga gardhet në të cilat jemi mbyllur!"
Qëllimi i bariut është të çojë njerëzimin drejt lirisë ku jeta mund të realizohet me të vërtetë plotësisht. Në fakt Jezusi thotë:
“Bariu i mire hyn dhe i çon delet e vet jashtë gardheve".
Folja e përdorur është një term teknik nga fjalori i Eksodit: Zoti e nxjerr popullin e Izraelit nga skllavëria: folja e përdorur në librin e Daljes është "iazsà" në hebraisht, që do të thotë të shkosh drejt hapësirave të mëdha, dhe fjala "zsahr" përdoret për të përcaktuar një vend të mbyllur, ku njeriu nuk është i lirë; fjala hebraike që përkthehet në gjuhën shqipe me fjalën liri, në të vërtetë do të thotë të shkosh ku ka një hapësirë e gjerë. Në fakt Zoti e nxori nga ajo ngushtësi në të cilën populli i Izraelit u gjend në Egjipt, drejt hapësirave të gjera dhe të lira.

"Dhe zëri i bariut njihet nga kujdestari-derëtari i deleve!"
Kur dëgjojmë fjalën e Ungjillit, dëgjojmë një zë në thellësi të zemrës sonë që na thotë: "Ai ka të drejtë, ajo që thotë është e vërtetë, Fjala e tij është jeta, Ai dëshiron që të kesh jetën, Ai nuk vjen në ty për të të shfrytëzuar dhe të të shtypur”.

Tani le të dëgjojmë se çfarë bën bariu pasi i nxjerr delet e tij nga këta gardhe:
“4 E kur i qet përjashta të gjitha delet e veta, u prin dhe delet i shkojnë pas, sepse e njohin zërin e tij. 5 Pas të huajit nuk do të shkojnë me siguri, por do të ikin, sepse nuk e njohin zërin e të huajit.” 6 Jezusi u tregoi këtë shëmbëlltyrë, por ata nuk e morën vesh ç’deshi t’u thotë me të”.
Dhe, kur i nxjerr delet e veta, ecën para tyre; folja e përdorur është "ekballein" që do të thotë "të nxjerresh, të lirosh".
Jezusi nuk e duron dot që njeriu të jetë i mbyllur brenda gardheve, sepse aty shfrytëzohet, nuk është i lire: Jezusi do që të dalë dhe e liron, e nxjerr nga gardhin në të cilën është mbyllur, me Ungjillin e vet, me Fjalën e vet. Jezusi i thërret të gjithë që të largohen nga çdo gardh.
Dhe gardhi i parë nga i cili Jezusi do t’i lirojë delet e veta për t'i çuar në jetë, është gardhi I tempullit.
Le të përpiqemi të rendisim disa nga gardhet nga të cilat Jezusi me Ungjillin e tij dëshiron të na nxjerrë.
E para mund të jetë pikërisht një praktikë fetare që nuk është shprehje e besimit autentik. Ka shumë praktika që i kemi trashëguar nga tradita dhe ndoshta që na pëlqejnë gjithashtu, por kur dëgjojmë Ungjillin, ato praktika nxjerrin në pah gjithë mospërputhjen e tyre.
Ungjilli dëshiron të na nxjerrë jashtë, që të lirohemi për të hyrë në një botë më të bukur, më të gjerë, ku jemi më të lumtur, ku hyjmë në një marrëdhënie, në një dialog me Zotin që na hap zemrat dhe na bën të jemi të lumtur.
Një gardh tjetër që shumë njerëz ende e përjetojnë, është ai i imazhit të rremë të Zotit të imagjinuar si mjeshtër, ligjvënës, i cili vendos një kod dhe përfundimisht bëhet një gjykatës rigoroz.
Vetëdija e respektimit të të gjitha porosive të tij jepte njëfarë qetësie morale, pra sigurinë e një shpërblimi nga Zoti, por kjo mënyrë e marrëdhënies me Zotin, në fund të fundit, ngjall frikë, nuk të jep gëzim sepse është e rreme.
Unë dua në një mënyrë të pakushtëzuar vetëm kur kjo dashuri pranohet. Ne ndiejmë vërtet se jemi njerëz të lirë kur duam e kur jemi të dashuruar: fatkeqësisht shumë, duke u ndier të mbyllur brenda gardhit të këtij imazhi të rremë të Zotit që ishte dhe është predikuar, u arratisën nga gardhi, por më pas bien në gardhe edhe më të këqija, në gardhet të pakuptimësisë së jetës, apo të mendjemadhësisë, të shthurjes dhe gjithashtu nga këta gardhe pastaj vjen sërish Ungjilli për të na nxjerrë jashtë..
Pastaj janë gardhet e idhujve, e atyre realiteteve që kushtëzojnë të gjitha zgjedhjet tona të jetës: flitet këtu për ata gardhe në të cilët janë mbyllur ata që jetojnë për para, për karrierën e tyre, për suksesin... nëse jeton për këto gjëra, je skllav: ti duhet të ulesh kokën, nuk sheh shokun, nuk sheh të varfërin, nuk sheh nevojtarin, nuk sheh kush është në vështirësi, je mbyllur në këtë gardh dhe nuk jeton si një njeri. Dhe e di se rruga e shëlbimi është rruga e dashurisë ndaj të tjerëve…
Bariu i fton dhe i lejon këta njerëz të dëgjojnë Fjalën e tij dhe thotë: "Po çfarë dobie keni të qëndroni në këtë gardh, nëse fitoni edhe gjithë botën dhe pastaj keni pasur një jetë të pakuptimtë?"
Pastaj janë gardhet e veseve, e korrupsionit moral, e fitimit të pushtetit, e atyre që bëjnë kompromis për gjithçka, që justifikojnë gjithçka… të vërtetën dhe të pavërtetën, dritën dhe errësirën…gjithçka vlen e njëjtën gjë.
Rëndësi ka të arrish pushtetin, kënaqësinë, të kesh… je skllav: lëre veten të nxirresh jashtë këtyre gardheve.
Pastaj janë gardhet e ideologjive që e robërojnë njeriun: njerëzit e dëmtuar nga plagjiatura, mendojnë dhe vendosin ashtu siç u imponon atyre ideologjia që u është futur. Sa e vështirë është të bësh që ata që janë krejtësisht të shpërlarë nga një ideologji politike të mendojnë, p.sh., që mund të largohen, të ikin!
Gardhet e “kështu bëjnë të gjithë”, e modeleve kulturore të mishëruara në njerëz konkretë, madje edhe yjet e ndryshëm, modelet e ndryshme, këta personalitete të suksesshme.
Pastaj mendojmë edhe për ato modele kulturore në të cilat gruaja është ende e margjinalizuar dhe e nëpërkëmbur në dinjitetin e saj: ato modele kulturore duhet të tërhiqen dhe është Ungjilli që nuk do që ato të vazhdojnë të jetojnë në këtë skllavëri çnërzore!
Pastaj - dhe kjo në një nivel personal shumë të zakonshëm - gardhet e brejtjes së ndërgjegjes që na pengojnë të jemi të gëzueshme duke parë përpara; Jezusi, kur takon njerëzit, nuk shikon kurrë të kaluarën e tyre: e kaluara të bllokon, të mbyll, nuk të lë të hapesh për jetën e plotë. Jemi të ftuar të shikojmë përpara dhe jo të kaluarën! Jezusi thotë: "Shkoni në paqe, mos përsëritni të njëjtin gabim, por tani festoni, brejtja e ndërgjegjes, pendimi ju ndëshkon, mos qëndroni në këto ndjenja!".

Më pas ne e mbajmë inat për dikë që dëshiron të paguajmë për gabimin që kemi bërë, inat për dike që dëshiron të mbajmë të njëjta probleme dhe vazhdon të bëjë të ndihemi fajtorë e të vuajmë duke na kujtuar gjithmonë gabimin që kemi bërë:
“Por shiko çfarë ke bërë? Nuk të vjen turp? Si ta fal veten?”
Kushdo që flet kështu është një hajdut që të grabit gëzimin e ndërtimit të së ardhmes.

Secili prej nesh ka gardhet e veta në të cilat në thelb gjendet dhe vetëm zëri i bariut mund të na çlirojë; Jezusi nuk erdhi të na nxierrë nga një gardh dhe të na fusë në një gardh më të bukur, me të vërtet Jezusi nuk dëshiron këtë, absolutisht!
Jezusi erdhi të na nxjerrë nga të gjitha këto gardhe dhe të na çojë në liri!
“Kur derëtari, kujdestari, e dëgjon zërin, e dallon mirë nga zëri i të huajit dhe delet nuk e ndjekin të huajin, sepse edhe ato e njohin menjëherë zërin e bariut”.
Gjykimin se kush është bari i vërtetë dhe kush është hajdutii vërtetë, e thonë vetë delet, sepse ne jemi bërë mirë, çdo njeri preferon të vërtetën sesa gënjeshtrën, dëshiron instinktivisht lirinë sesa skllavëri, jetën dhe jo vdekjen!

Tani Jezusi sqaron gjithashtu aludimin enigmatik për portën e deleve, le të dëgjojmë:
“9 Unë jam dera: kush hyn nëpër mua, do të shëlbohet: do të hyjë e do të dale dhe do të gjejë kullosë.
10 Vjedhësi s’vjen për tjetër, por për të vjedhur, për të prerë e për të bërë dëm. Unë erdha që delet ta kenë jetën e ta kenë me plotësi””.

Në këtë pikë do të prisnim që Jezusi të thoshte: "Unë jam bariu i mire”.
Por Ai thotë: "Unë jam porta e deleve"
Ndoshta do të prisnim të thoshte “Unë jam dera e gardhit”!
Jo, ai nuk thote kështu sepse nuk ka lidhje me gardhe: është “dera e deleve”!
Delet tashmë janë jashtë, ai i ka liruar me Fjalën e tij, tani janë të lira, tani duhet të orientohen dhe duhet të kalojnë përmes Atij që është dera.

Çfarë do të thotë? Kushdo që kalon përmes Krishtit hyn më në fund në botën e lirisë, në hapësirat e pafundme ku ndokush mund të jetë me të vërtetë një burrë, një burrë i vërtetë, një burrë i pashëm që i ngjan një bariu të pashëm!

Të mos e ngatërrojmë lirinë me aftësinë për të bërë çfarë të duam. Kushdo që bën çfarë të dojë, çfarë i pëlqen, i korruptuari, i shpërbëruri... nuk është njeri i lirë, është skllav i instinkteve të tij, nuk është njeri I vërtetë; vetëm ata që kalojnë nga dera që është Krishti, kanë akses në botën e lirisë, në mbretërinë e Perëndisë.

Edhe sinoptikët flasin për këtë derë kur thonë se është një derë e ngushtë dhe Jezusi fton: “Hyni nga dera e ngushtë”.
Ai është kjo derë e ngushtë që kërkon vetëmohim, dashuri vetëmohuese për të tjerët dhe madje dhuratën e jetës për armikun... por është e vetmja derë që të çon në botën e vërtetë njerëzore, në botën e atyre që duan dhe duan vetëm!
Të gjitha propozimet e tjera të jetës janë gracka dhe gracka që çojnë në humnerën e vdekjes.

Pastaj një pohim që na mahnit në Jezusin: "Të gjithë ata që erdhën para meje ishin hajdutë dhe cuba"
Ndoshta flet Jezusi edhe për patriarkët, profetët... dhe gjithashtu atyre u referohet Jezusi? Sigurisht që jo!
Atëherë çfarë do të thotë ai?
“Të gjitha propozimet për jetën, para këtyre që po bëj unë tani, kanë qenë mashtrim!” Le të përpiqemi të mendojmë për të gjithë historinë e kaluar, ishte një histori dhune, mashtrimi sepse drejtohej nga parimi i konkurrencës, nga ligji i më të fortit.
Edhe sot, Ungjilli na tregon, në këtë kohë në të cilën jemi bashkë, që edhe ajo që ne e quajmë demokraci (e që nuk është më e keqe se demokracitë e së shkuarës, por shpesh është ende një mohim i vëllazërisë) për këtë arsye është ende grabitje dhe plaçkitje.
Të gjitha propozimet e tjera përveç ata të Ungjillit janë mashtrim!

"Unë jam dera" - thotë Jezusi - "kushdo që hyn përmes meje do të shpëtohet; ai do të hyjë e do të dalë dhe do të gjejë kullota”.
Çfarë do të thotë kjo?
Kush hyn në gardh e pastaj del, hyn e del, largohet nga të gjitha gardhet përgjithmonë… hyn në botën e re, në botën e lirisë dhe do të largohet përfundimisht nga të gjitha ata propozime për jetë që janë çnjerëzore.

Së fundi, dallimi mes propozimit të tij dhe të hajdutëve.
"Unë kam ardhur që ata të kenë jetën dhe ta kenë atë plotësisht".
Vjedhësi vjen vetëm për të vjedhur, për të sakrifikuar e për të shkatërruar... është një ftesë për ne që të dimë të dallojmë, që ndërgjegjja jonë të dijë të njohë zërin që është i tij, që dëshiron të na sjellë në jetë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 E PASHKËS VITI A

MË 30-4-2023


PSALMI 23.

1 Zoti është bariu im, asgjë nuk më mungon.
2 Më pushon kullotave të gjelbra, më prin në ujëra të qeta,
3 shpirtin ma përtërin. Ai më prin shtigjeve të drejta në saje të dashurisë së Emrit të vet.
4 Po edhe në kalofsha nëpër luginën e hijes së vdekjes, s’trembem nga e keqja sepse ti je me mua: thupra jote dhe kërraba për mua janë ngushëllim.
5 Ti ma shtron tryezën përpara ndër sy të armiqve të mi, me vaj erëmirë kokën ma lyen, gotën ma mbush plot e përplot.
6 Hiri dhe mirësia do të më përcjellin në të gjitha ditët e jetës sime, do të banoj në shtëpinë e Zotit derisa të jem gjallë.

LECTIO DIVINA – MEDITIM- LUTJE.


Ne e kemi hasur tashmë këtë psalm 23 disa javë më parë për të dielën e katërt të Kreshmës, dhe unë kisha këmbëngulur në tre pika:
Pika e parë: si gjithmonë në psalme është në pyetje i gjithë Izraeli, edhe nëse personi që flet thotë "Unë".
Pika e dytë: për të shprehur përvojën e tij të besimit, Izraeli përdor dy krahasime: atë të Levitit që gjen lumturinë duke jetuar në Shtëpinë e Perëndisë dhe atë të pelegrinit që merr pjesë në vaktin e shenjtë që pason flijimet e falënderimit. Por ne duhet të lexojmë midis rreshtave: përmes këtyre dy krahasimeve, duhet të kuptojmë përvojën e Popullit të Zgjedhur, duke jetuar në habi dhe njohje të Besëlidhjes së propozuar nga Zoti.
Pika e tretë: Të krishterët e parë gjetën në këtë psalm një shprehje të privilegjuar të përvojës së tyre të pagëzuar; dhe ky psalm 23 u bë në kishën primitive kënga zyrtare e festimeve të Pagëzimit.
Sot ju sugjeroj të ndaleni thjesht në vargun e parë:
"Zoti është bariu im, asgjë nuk më mungon".
Në të njëjtën frymë, profeti Mikea shprehu këtë lutje:
"Kullote popullin tënd nën kërrabën tënde, grigjën e trashëgimit tënd, banorët e vetmuar pyjeve, në mes të kopshteve" (Mk. 7,14)...
Vë re kalimthi se është populli që është trashëgimia e Zotit; në psalmin 16 kishim hasur shprehjen e kundërt:
“5 Zoti është pjesa e trashëgimit tim dhe gota, në dorën tënde është fati im!
6 Shorti më ra në më të mirën tokë: pjesa e trashëgimit tim më pëlqen shumë! (Ps 16,5-6/Komenti në dielën e 3 e Pashkës viti A). Është me të vërtetë reciprociteti i Besëlidhjes që thuhet aty.
Në një vend ku njerëzit merren me blegorinë, tufa është pasuria e një familjeje dhe libri i Fjalëve të urta jep këshilla për ruajtjen e kësaj trashëgimie:
“ Me vëmendje njihe gjendjen e bagëtive të tua, me zemër kujdesohu për grigjat, sepse pasuria nuk është e përhershme”(Pr 27,23).
Që do të thotë se kur e krahasojmë Perëndinë me një bari dhe për rrjedhojë Izraelin me kopenë e tij, guxojmë të mendojmë se njerëzit e Popullit të Zgjedhur janë një thesar për Perëndinë e tyre. Që është një guxim i madh!
Prandaj, përdorimi i një fjalori të tillë është një ftesë për të besuar: Zoti përfaqësohet si një bari i mirë: domethënë ai që mbledh, që udhëzon, që ushqen, që shëron, që mbron dhe ruan... me një fjalë, është ai që kujdeset për të gjitha nevojat e tufës së tij. E gjithë kjo është thënë për Zotin: Unë do t'ju jap disa shembuj

Gjendet bariu që mbledh sërish te profeti Mikea:
“Po, tok do të mbledh krejtësisht, o Jakob, në një do t’i mbledh Tepricat e Izraelit! Do t’i bashkoj si grigjën në vathë, porsi gjedhët në mes të kullosës, do të jehojë zhurma prej shumicës së njerëzve!” (Mi 2,12);
dhe përsëri:
“Po atë ditë ‑ është fjala e Zotit ‑ do t’u bashkoj çalamanët, edhe atë që e dëbova, do ta sjell, po edhe atë që e ndëshkova.
Me grigjë tani të çalë do të përftoj Tepricën, popull të fortë me atë që hoq aq keq! Përmbi ta do të sundojë Zoti në Malin Sion tani e përgjithmonë e jetës! " (Mi 4,6-7).
Dhe Sofonia merr të njëjtën temë:
" Në atë kohë do ta shpëtoj çalamanin, do ta sjell të humburën. Do t’u jap nder e emër të madh në çdo vend ku qenë shpërngulur"(So. 3.19). Që do të thotë, meqë ra fjala, se sa herë që bëjmë punën e ndarjes, po punojmë kundër Zotit!
Tema e bariut-udhëheqësit dhe mbrojtësit të kopesë së tij, e gjejmë shpesh në psalmet: veçanërisht në psalmin 95 që është lutja e mëngjesit e çdo dite në liturgjinë e Orëve:
" Sepse ai është Hyji ynë, ne jemi populli i kullotës së tij, grigja që ai ruan”(Ps. 95,7).
Po kështu në Psalmin 78,52: “Porsi dele prej andej e nxori popullin e vet, i priu porsi grigjës nëpër shkretëtirë”.
Dhe Psalmi 80 fillon me këtë thirrje:
" Dëgjo ti, o Bariu i Izraelit, ti që i prin Jozefit si grigjës, ti, që rri në fron mbi kerubinë… zbulo fuqinë tënde dhe eja të na shpëtosh" (Ps. 80,2).
Natyrisht, është në kohë të vështira, kur kopeja (përkthejeni Israel) ndihet e keqdrejtuar, e braktisur…që profetët më së shpeshti i drejtohen këtij imazhi të bariut të mirë të vërtetë, për të rikthyer shpresën. Prandaj nuk është për t'u habitur ta gjejmë këtë temë te Isaia e dytë, ai që shkroi librin me titull "Libri i Ngushëllimit të Izraelit".
Për shembull:
“Si bariu e kullot grigjën e vet, në dorë i merr qengjat, n’përqafim i mbart; i shikon me kujdes pëllejat”(Is. 40,11);
dhe përsëri:
“Do të kullotin afër udhëve, kullota e tyre mbi çdo kodër të shogët.
S’do të sprovojnë uri as etje, s’do t’i mundojë vapa as dielli, pse do t’u prijë Ai që ka mëshirë për ta dhe do t’i mrizojë ndër gurra të freskëta” (Is. 49, 9-10).
E ruajta për në fund këtë tekst madhështor të Ezekielit që ju e dini:
11 Sepse kështu thotë Zoti Hyj: Ja, unë vetë do ti kërkoj delet e mia e do të kujdesem për to. 12 Sikurse bariu që kujdeset për grigjën e vet kur gjendet mes deleve të veta të shpërndara, po ashtu edhe unë do të përkujdesem për delet e mia. Unë do t’i bashkoj nga çdo vend ku kanë qenë shpërndarë ditën e thellimit e të territ. 13 Do t’i nxjerr nga popujt e do t’i bashkoj nga vendet e huaja, do t’i sjell në tokën e tyre, do t’i kullot në bjeshkë të Izraelit, në fushë dhe në të gjitha vendet e banuara. 14 Do t’i kullot në kullota të pasura: kullotat e tyre do të jenë në bjeshkët e larta të Izraelit. Do të mrizojnë në bar të gjelbër, do të kullotin në kullota të shijshme nëpër male të Izraelit! 15 Unë vetë do t’i mballoj delet e mia, unë vetë do t’i mrizoj ‑ thotë Zoti Hyj. 16 Të humburën do ta kërkoj, të ndarën do ta kthej, të thyerën do ta lidh me kshtalla, të ligshtuarën do ta kërthndez, të majmen e të fortën do ta ruaj: do t’i ruaj me drejtësi.
17 Kurse juve, o grigja ime, kështu ju thotë Zoti Hyj: Unë do të ndaj drejtësi ndërmjet deles e deles, ndërmjet deshve e cjepve. 18 Vallë, a nuk ju mjafton të kullotni në kullota të mira, por doni ta shkelmoni kullotën që ju tepron? A nuk ju mjafton të pini ujë të kulluar por edhe tepricën doni ta turbulloni me këmbët tuaja? 19 Deleve të mia u duhet të hanë barin që ju keni shkelmuar e të pinë ujët që ju keni turbulluar!
20 Prandaj kështu u thotë Zoti atyre: Ja, unë vetë do të gjykoj ndërmjet deles së majme e të ligshtës! 21 Pasi ju i shtytni me bri, me shpatulla e u bini me brirë për t’i dëbuar të ligshtat, deri që edhe i dëboni jashtë, 22 unë do ta shpëtoj grigjën time, më nuk do të bëhet pre, do të gjykoj ndërmjet deles e deles!
23 Do ta ngre për to një bari që t’i kullotë, shërbëtorin tim Davidin: ai do t’i kullotë, ai do të jetë bariu i tyre. 24 Kurse unë Zoti do të jem Hyji i tyre, ndërsa shërbëtori im Davidi do të jetë prijësi në mesin e tyre. E kam thënë vetë, unë Zoti!” (Ez 34,11vv).
Nga ana jonë, ne këndojmë këtë psalm 23 sepse Jezusi e paraqiti veten si bariun e deleve të humbura; ai na fton të vendosim besimin tonë te butësia e Zotit-bariut; por, më gjerësisht, në një kohë kur kaq shumë njerëz po kalojnë ditë mjegull dhe errësirë, ne jemi të ftuar gjithashtu të sodisim imazhin e Bariut të mirë, të sillemi si imitues të Atit dhe vazhdues të Birit.
Mbledhja e kopesë së Perëndisë, e përhapur në mbarë botën e shpallur nga profetët, sheh një fillim të realizimit në mëngjesin e Rrëshajëve: Pjetri i drejtohet një turme nga të gjitha sferat e jetës.