Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 2 E ARDHJES VITI A

MË 4 – 12 – 2022.


PSALMI: 72, 1-2.7-8.12-13.17

O Hyj, jepja mbretit gjyqin tënd
dhe drejtësinë tënde birit të mbretit,
2 që ta gjykojë popullin tënd me drejtësi
e skamnorëve të tu t’u japë të drejtën.

7 Në ditët e tija do të lulëzojë drejtësia
dhe paqe e madhe derisa të jetë hëna.
8 Do të sundojë prej detit në det,
prej Lumit e deri në skajin e botës.

12 Ai do ta shpëtojë skamnorin që fshan
të varfërin që nuk ka ndihmëtar.
13 Mëshirë do të ketë për të mjerin e të vobektin,
dhe skamnorëve do t’ua shpëtojë jetën.

17 Qoftë bekuar emri i tij në shekuj,
sa të jetë dielli mos iu harroftë emri!
Nëpër të do të bekohen të gjitha fiset e dheut,
të gjithë paganët të lumtur do ta quajnë.



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJA.

DUKE PRITUR MESINË E PREMTUAR.


“O Hyj, jepja mbretit gjyqin tënd dhe drejtësinë tënde birit të mbretit” (v.1),
Është një dëshirë. Këto janë pikërisht fjalët që thuheshin gjatë kurorëzimit të një mbreti të ri... Jemi në tempullin e Jeruzalemit... por çuditërisht, ky psalm u kompozua dhe u këndua pas Mërgimit në Babiloni (prandaj midis viteve 500 dhe 100 p.e.s. ), që do të thotë në një kohë kur nuk kishte më një mbret në Izrael; që do të thotë se kjo lutje, kjo dëshirë nuk ka të bëjë me një mbret me mish e me gjak... kanë të bëjnë me mbretin që pritet, që ka premtuar Zoti, mbreti-mesia. Dhe duke qenë se është një premtim i Zotit, jemi të sigurt se do të realizohet.
E gjithë Bibla është e mbushur me këtë shpresë të pathyeshme: historia njerëzore ka një qëllim, një kuptim; dhe fjala 'kuptim' nënkupton dy gjëra: edhe 'kuptim' dhe 'drejtim'. Zoti ka një plan, një projekt që frymëzojnë të gjitha rreshtat e Biblës, besëlidjen e Vjetër dhe të Re: sipas autorëve plani ose projekti i Zotit mban emra të ndryshëm. Për shembull, është "Dita e Zotit" për profetët, "Mbretërimi i qiellit" për Shën Mateun, "projektimi dashamirës" për Shën Palin, por është gjithmonë i njëjti projekt që përfshihet. Si një i dashuruar përsërit pa u lodhur fjalët e dashurisë, Zoti pa u lodhur i propozon njerëzimit projektin e tij të lumturisë. Ky projekt do të kryhet nga Mesia dhe është ky Mesia që besimtarët thërrasin me të gjitha dëshirat e tyre kur këndojnë këtë psalm në tempullin e Jeruzalemit.
Projektin e tij të lumturisë, Perëndia e kishte shpallur tashmë në fjalën e tij të parë të drejtuar Abrahamit, në kapitullin 12 të Zanafillës, kur ky i fundit ende quhej vetëm Abram; Perëndia i kishte premtuar:
“Do t’i bekoj ata që do të bekojnë ty, do t’i mallkoj ata që do të mallkojnë ty. Në ty do të bekohen të gjitha fiset e tokës”! (Zn. 12,3 ).
Unë besoj se është shumë e rëndësishme të mos harrojmë kurrë se që nga fillimi i zbulesës biblike, është e qartë se i gjithë njerëzimi është i shqetësuar, edhe nëse nuk e kuptuan menjëherë. Populli i Izraelit zbuloi gradualisht se Zoti e kishte zgjedhur për të mos mbajtur sekretin e tyre të bukur për vete, por për t'i shpallur botës planin e Zotit.
Psalmi ynë nuk thotë asgjë tjetër: “Prej teje do të bëj një popull të madh dhe do të të bekoj. Do ta bëj të madh emrin tënd. Ti vet do të jesh bekim.
Nëpër të (duke nënkuptuar mbretin-Mesia) do të bekohen të gjitha fiset e dheut, të gjithë paganët të lumtur do ta quajnë”(v. 17).
Në mbretin-Mesia do të jenë të bekuara të gjitha familjet e tokës; dhe të gjitha vendet do të quhen të bekuar.
Një varg tjetër që lexojmë gjithashtu përsërit një tjetër premtim të Perëndisë drejtuar Abrahamit, në kapitullin 15 të Zanafillës këtë herë:
“Atë ditë Zoti lidhi këtë besëlidhje me Abramin:
“Këtë tokë do t’ia jap farës sate
prej lumit të Egjiptit
deri në Lumin e madh ‑ Eufrat” (Zn. 15,18):
Me besëlidhjen që Zoti bëri me Abramin, pasardhësve të tij u premtoi që do t’ia kishte dhënë atë vend nga Egjipti e deri në lumin e madh, Eufrat. Dhe psalmi përgjigjet me jehonë:
“ Do të sundojë prej detit në det, prej Lumit e deri në skajin e botës (v.8).
Më vonë, libri i Ben Sirakut (“Kishatari”) do të bashkojë të gjitha këto premtime që i janë bërë Abrahamit; ai thotë: «Perëndia e siguroi me betim se kombet do të bekoheshin në pasardhësit e tij, se do ta shumonte si pluhur mbi tokë, se do t'i lartësonte pasardhësit e tij si yjet; do t'u jepte atyre një trashëgimi nga deti në det dhe nga lumi deri në skajin e tokës (Si. 44,21).
Ne që jemi mjaft të prekshëm për demokracinë, jemi ndoshta pak të befasuar që mund të ëndërrojmë kaq shumë për një mbret dhe një mbret që dominon të gjithë planetin "nga deti në det dhe nga lumi deri në skajn e tokës!” ; perandorët tanë më ambicioz nuk kanë guxuar kurrë të ëndërrojnë këtë gjë deri më tani. Por nuk duhet të harrojmë se, në Bibël, në fund të fundit janë njerëzit që janë në qendër të këtij premtimi: mbreti është vetëm një instrument në dorën e Zotit, një instrument në shërbim të popullit. Dhe ky popull do të ketë dimensionin e njerëzimit.

NË ATO DITË DO TË LULËZOJË DREJTËSIA.

Një njerëzim më në fund vëllazëror dhe paqësor ku askush nuk do të njohë poshtërimin:
“7 Në ditët e tija do të lulëzojë drejtësia
dhe paqe e madhe derisa të jetë hëna” (v.7).
Më në fund, ëndrra e drejtësisë dhe të paqes që ka përndjekur gjithë njerëzimin që në fillim, do të realizohet: jo më kot vetë emri "Jerusalem", në hebraisht, do të thotë "qytet i paqes"; por Bagdad do të thotë gjithashtu “vend i paqes”, po edhe Dar-Es-Salam; sepse të gjithë popujt e kanë ëndërruar gjithmonë paqen.
Dhe është forca e pabesueshme, guximi i Biblës për të pohuar
kundër të gjitha mosmarrëveshjeve
dhe kundër të gjitha dukjeve të kundërta,
se dita e paqes do të vijë. Dhe ndërsa drejtësia dhe paqja shkojnë së bashku, "drejtësia dhe paqja puthen me njëri-tjetrin", madje thotë Psalmi 85:
“Do të dëgjoj çka thotë Zoti Hyj,
ai premton paqe për popullin e vet,
për të dashurit e vet e për ata që me gjithë zemër kthehen.
Shpëtimi i tij është afër atyre që e druajnë,
lavdia e tij do të banojë në vendin tonë.
Mëshira dhe e vërteta do të përpiqen,
drejtësia e paqja do të merren ngrykë.
E vërteta do të mbijë nga toka
e drejtësia do të shikojë prej qiellit.
Sepse Zoti ka për të dhënë çdo të mirë
edhe toka jonë do ta japë frytin e vet.
Drejtësia do t’i shkojë përpara
dhe do t’u tregojë udhën hapave të tij” (Ps.85, 9-14).
Pra, nuk do të ketë më të varfër mbi sipërfaqen e tokës; atëherë toka do të jetë vërtet "e shenjtë" siç duhet; ky ideal shtrihet edhe në të gjithë Biblën; libri i Ligjit të Përtërirë thoshte:
"Assesi s’bën të ketë te ti skamnor, sepse Zoti, Hyji yt, do të të bekojë në tokën që ka për të ta dhënë për prone” (Dt 15,4).
Psalmi është i gdhendur në këtë rresht:
“Ai do ta shpëtojë skamnorin që fshan
të varfërin që nuk ka ndihmëtar.
Mëshirë do të ketë për të mjerin e të vobektin,
dhe skamnorëve do t’ua shpëtojë jetën” (v.12-13)
Prandaj i gjithë ky psalm kujton premtimin e Zotit dhe i kërkon atij që ta shpejtojë këtë ditë... jo se Zoti rrezikon të harrojë premtimet e tij! Përkundrazi, nëse pelegrinët e mbledhur në tempullin e Jeruzalemit e përsërisin këtë psalm mbi mbretin-Mesia, kjo është sepse ata e dinë se Perëndia nuk e harron projektin e tij. Kur lutemi, nuk bëhet fjalë për t'i kujtuar Perëndisë diçka që ai mund ta injorojë ose ta harrojë... Kur lutemi, mësojmë ta shikojmë botën me sytë e Perëndisë; ne e vendosim veten përpara planit të Perëndisë për të ringjallur shpresën tonë dhe për të gjetur forcën për të punuar për përmbushjen e premtimit. Sepse paqja, drejtësia, shpëtimi i të varfërve dhe fatkeqve nuk do të vijnë me një valë të shkop magjik: na takon neve të lutemi, ta bëjmë planin e Perëndisë tonën dhe ta lëmë veten të udhëhiqemi nga Shpirti Shenjt që të angazhohemi në këtë luftë. Me dritën e tij, me forcën e tij, me hirin e tij, ne do të arrijmë atje.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 2 E ARDHJES VITI A

MË 4 – 12 – 2022.


UNGJILLI: Mt. 3,1-12.

1 Në ato ditë u duk Gjon Pagëzuesi duke predikuar në shkretëtirën e Judesë 2 e thoshte: “Kthehuni se u afrua Mbretëria e qiellit!” 3 Dhe, njëmend, ky është ai për të cilin parafoli Isaia kur tha: “Zëri i atij që bërtet në shkretëtirë: përgatitni udhën e Zotit, rrafshoni shtigjet e tij!” 4 Gjoni ishte i veshur me petk leshi deveje e rreth ijëve kishte një rrip lëkure; ushqehej me karkaleca e me mjaltë të egër. 5 Asohere vinte tek ai Jerusalemi, mbarë Judeja dhe e gjithë krahina e Jordanit. 6 E pasi ata i rrëfenin mëkatet e veta, ky i pagëzonte në lumin Jordan. 7 Kur pa se shumë farisenj e saducenj po i vinin në pagëzim, u tha: “Pjellë shlligash, kush ju mësoi t’i ikni zemërimit që po vjen? 8 Bëni, pra, vepra të denja kthimi! 9 As mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve! 10 Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr. 11 Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr. 12 Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


PREDIKIMI I GJON PAGËZUESIT.


Kur Gjon Pagëzuesi fillon predikimin e tij, pushtimi romak ka zgjatur për rreth nëntëdhjetë vjet: Mbreti Herod është lënë në vend nga romakët, por ai urrehet njëzëri; partitë fetare janë të ndara dhe nuk është më e qartë se kujt t'i besohet; janë bashkëpunëtorët dhe luftëtarët e rezistencës... rregullisht flitet për një fanatik, që premton shpëtim, por gjithmonë gjithçka përfundon keq.
Është në këtë kontekst që Gjon Pagëzuesi fillon të predikojë; ai jeton në "shkretëtirën" e Judesë (midis Jordanit dhe Jeruzalemit); të them të vërtetën, ky rajon nuk është krejtësisht i shkretë, por ajo që i intereson Mateut nuk është shkalla e thatësirës së atij vendi, është kuptimi shpirtëror i shkretëtirës: ai ka parasysh të gjithë rezonancën e përvojës së Izraelit në shkretëtirë gjatë Eksodit, dhe meditimi i profetëve mbi Besëlidhjen përfundoi atje në entuziazmin e asaj që profeti Hozea e quan fejesë.
Shfaqet Gjon Pagëzuesi dhe gjithçka, veshja e leshit të devesë, si ushqimi i tij (karkalecat dhe mjalti i egër që janë tipikë për asketët e shkretëtirës), e bën atë si profetët e mëdhenj të Testamentit të Vjetër. Disa madje menduan se ai ishte ndoshta profeti Elia, kthimi i të cilit pritej në fund të kohës (krh Ml 3,233). Nëpërmjet predikimit të tij gjithashtu, Gjon Pagëzuesi bashkohet me profetët: si ata, ai ka një gjuhë të dyfishtë, të butë, inkurajuese për të përulurit, të ashpër, dhe kërcënuese për krenarët. Qëllimi është të qetësohen të vegjlit, por të zgjohen ata që besojnë se kanë mbërritur, siç thonë ata... ose më saktë t'u tërheqin vëmendjen tek sjellja e tyre. Për shembull, më shumë se një fyerje, shprehja "Pjellë nepërkash" është një paralajmërim: është si të thuash: "Ju jeni të së njëjtës race si gjarpri tundues, "ndarësi" i Parajsës tokësore".
Dëgjuesit e tij, të mësuar me gjuhën e profetëve, e dinë mirë se në fund të fundit ai nuk sulmon njerëzit apo kategoritë e njerëzve, por mënyrat e të qenit. Prandaj Gjon Pagëzuesi shpall gjykimin si një renditje që do të bëhet jo mes njerëzve, por brenda secilit prej nesh.



JEZUSI NA ZHYT NË ZJARRIN E SHPIRTIT.

Për këtë ai përdor imazhin e zjarrit: ne I kishim hasur imazhet të tillë në të njëjtin kuptim në Malakinë jo shumë kohë më parë. Ju kujtohet se ai tha: "Ja, vjen dita e Zotit, që digjet si një furrë..." (Ml 3,19; e diela e 33-të e vitit C): gjithçka është e vdekur, e tharë, (le të dëgjojmë në sjelljet tona), gjithçka do të pritet, do të digjet... por ne e dimë se nëse kopshtari e bën këtë renditje, është për të lejuar që degët e mira të zhvillohen. Fermeri bën një klasifikim të ngjashëm në kohën e korrjes: gruri do të grumbullohet në hambar, kashta do të digjet; ajo që është e mirë, në secilin prej nesh, edhe nëse është shumë pak, do të çmohet.
Edhe ky është Lajm i Mirë: në secilin prej nesh ka sjellje, mënyra të të qenurit, për të cilat nuk jemi shumë krenarë... prej këtyre gjërave që do të shpëtojmë. Por çdo gjë në secilin prej nesh që mund të shpëtohet, do të shpëtohet.
Gjon Pagëzuesi thotë se është Jezusi ai që do të bëjë këtë renditje: “Ai që vjen pas meje... do t'ju pagëzojë në Shpçirtin Shenjt dhe në zjarr. E mban në dorë lopatëzën, shkon të pastrojë lëmin dhe do të mbledhë grurin në hambar; sa për bykun, do ta djegë me zjarrin e pashuar. Kjo do të thotë se Jezusi i Nazaretit është Perëndi. Sepse gjatë gjithë Testamentit të Vjetër, Perëndia u paraqit si i vetmi gjykatës, ai që heton ijët dhe zemrat, ai që e njeh çdo njeri në të vërtetën.
Gjon Pagëzuesi ka edhe një mënyrë shumë të gjallë për të na treguar se kush është Jezusi: "Ai që vjen pas meje është më i fortë se unë" (duhet ta dini se në Bibël, mbiemri "i fortë" zakonisht përdoret për Zotin) dhe unë nuk jam i denjë t'i heq sandalet". Duhet të imagjinojmë skenën: padyshim, për të hyrë në Jordan, nëse ke këpucë, duhet të heqësh këpucën; kur një njeri i rëndësishëm kishte një skllav, ishte skllavi që i zgjidhte sandalet; por nëse kishte një dishepull, dishepulli e konsideronte veten mbi skllavin dhe nuk përkulej për të zgjidhur sandalet e zotërisë së tij.
Gjon Pagëzuesi tha: “Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr. Unë nuk e meritoj të konsiderohem dishepull i Jezusit; Nuk e meritoj as të konsiderohem rob i tij, nuk jam i denjë as t'i zgjidh sandalet”. Gjëja më interesante në tregim është se ai që deri atëherë kishte qenë në pozicionin e mësuesit i ndjekur nga dishepujt ishte pikërisht Gjon Pagëzuesi dhe jo Jezusi. Pse Gjon Pagëzuesi tërhiqet përpara të porsaardhurit?
Sepse Jezusi është ai që do të pagëzojë, domethënë që do ta zhytë njerëzimin në zjarrin e Shpirtit Shenjt: "Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr. Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm” (v,11-12).
Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr. Unë pagëzoj në ujë (nënkuptohet sepse jam vetëm një njeri), ai do t'ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt. Kush e ka Shpirtin e Perëndisë sipas dëshirës, nëse jo Vetë Perëndia? Nëse profeti Joel do të ishte atje, në brigjet e Jordanit, ai mund të thoshte: e shihni, ju thashë kështu, më në fund erdhi dita kur Perëndia derdh Shpirtin tij mbi çdo mish.
Na takon neve ta lëmë veten të rrëmbehemi në këtë zjarr.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

M.R. E DIEKA E 2 E ARDHJES VITI A.

MË 4 – 12 – 2022.

UNGJILLI: Mt. 3,1-12.

1 Në ato ditë u duk Gjon Pagëzuesi duke predikuar në shkretëtirën e Judesë
2 e thoshte: “Kthehuni se u afrua Mbretëria e qiellit!”
3 Dhe, njëmend, ky është ai për të cilin parafoli Isaia kur tha:
“Zëri i atij që bërtet në shkretëtirë:
përgatitni udhën e Zotit,
rrafshoni shtigjet e tij!”
4 Gjoni ishte i veshur me petk leshi deveje e rreth ijëve kishte një rrip lëkure; ushqehej me karkaleca e me mjaltë të egër.
5 Asohere vinte tek ai Jerusalemi, mbarë Judeja dhe e gjithë krahina e Jordanit.
6 E pasi ata i rrëfenin mëkatet e veta, ky i pagëzonte në lumin Jordan.
7 Kur pa se shumë farisenj e saducenj po i vinin në pagëzim, u tha: “Pjellë shlligash, kush ju mësoi t’i ikni zemërimit që po vjen?
8 Bëni, pra, vepra të denja kthimi!
9 As mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve!
10 Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr.
11 Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr.
12 Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Të Dielën e kaluar ungjilli na prezantoi Jezusin në lavdinë e tij të shkëlqyeshme në fund të kësaj bote.
Sot e shikojmë në historinë e vendit të tij, në marrëdhënje të tij më bashëkohësit e tij, pas lindjes së tij afërshsisht 2000 vjet më pare.

Konteksti
Tregimi i Mateut (si ato të Lukës dhe Markut) e vendos misionin e Jezusit në jetën e tij dhe në historinë e Izraelit. Kjo është paraqitur si një pikturë me tre pjesë: predikimi i Gjon Pagëzuesitorit, pagëzimi i Jezusit dhe një kohë tërheqjeje në shkretëtirë.
Me predikimin e tij Gjoni pati një ndikim shumë të madh te turmat. Lëvizja e tij mund të ketë zgjatur disa dekada: Pali do të takojë dishepujt e Gjonit në Efes në fillim të viteve 50 p.e.s (krh. Veprat e Apostujve 19:1-7).
Por tregimet e ungjijve duan mbi të gjitha të vendosin Jezusin në lidhje me Gjonin duke treguar se mesazhi i Pagëzuesit përgatit atë të Krishtit të Nazaretit. Dishepujt e Gjonit do të bëhen dishepuj të Jezusit (krh Gjoni 1,35 e poshtë).

Njoftimi i afërsisë së mbretërimit të Perëndisë.
Gjoni e paraqet veten si një predikues që njofton afërsinë e mbretërimit të Perëndisë. Çfarë do të thotë ky njoftim dhe në çfarë konteksti politiko-fetar zhvillohet?

Konteksti politik dhe fetar
Gjon Pagëzuesi predikon në shkretëtirën e Judesë. Këtu ishte vendosur komuniteti Essen i Kumranit. Sipas tyre, populli i Perëndisë do të njihte një pastrim me ardhjen e një Mesi, i cili do të gjykonte të gjithë bijtë e errësirës.
Për shkak të besnikërisë së tyre ndaj Tevratit, Essenët e quajtën veten bijtë e dritës dhe u përgatitën për ardhjen e Mesisë me larje të shumta pastrimi.
A kishte Gjoni lidhje me një lëvizje tjetër fetare të quajtur “Baptist”!? Grupet “baptiste” kishin zgjedhur gjithashtu të tërhiqeshin në shkretëtirë, duke refuzuar të jetonin në një shoqëri që praktikisht kishte harruar Perëndinë e Besëlidhjes, sepse ajo ishte e pabesë ndaj Tevratit në mënyrën e saj të jetesës. Këta grupe njoftuan një përmbysje të situatës politike, e kjo do të shqetësonte autoritetet romakë. Prandaj ata preferuan të jepnin mesazhin e tyre në shkretëtirë, larg trupave romake pushtuese që ishin vendosur në qytete. Nga ana tjetër, këto grupe fetare shpallën një rinovim të Besëlidhjes midis Zotit dhe popullit të tij: për ta, nëse historia e popullit kishte qenë vetëm një seri pengesash pas Solomonit (deportimi i popullsive në Babiloni, për shembull), faji shtrihej me pabesinë e popullit. Prandaj Gjoni dhe predikimi i tij do të vendosen në këtë pritje të një çlirimi politik dhe një ratifikimi të ri të Aleancës.

Pse një pagëzim? Çfarë kuptimi i dha Gjoni kësaj banjë uji? Fjala pagëzim do të thotë: "Zhytje në ujë".
Për Gjonin, ky pagëzim u ofrohet të gjithëve (dhe jo vetëm një elite fetare). Pagëzimi merret vetëm një herë, sepse nuk nënkupton fillimisht nevojën për t'u pastruar nga një gabim, por një angazhim për kthim në besim në mënyrë që Populli të përgatitet për ardhjen e Mesisë.
Ky pagëzim është përgjigja konkrete ndaj mesazhit të Pagëzuesit:
“Zëri i atij që bërtet në shkretëtirë: përgatitni udhën e Zotit, rrafshoni shtigjet e tij!”(v. 3).

Çfarë do të thotë ky mesazh? Është një citat nga Isaia (40.3). Isaia njoftoi kthimin në Jerusalem të hebrenjve të mërguar në Babiloni. Ky kthim u perceptua si gjest i Zotit që çliroi popullin e tij i cili kishte paguar mjaftueshëm për gabimet e tij (gati 50 vjet mërgimi).
Gjon Pagëzuesi shpall gjykimin e afërt të Perëndisë: Ditën e Zotit. Zoti nuk mund të tolerojë më zgjatjen e situatës aktuale: së shpejti Zoti do ta çlirojë popullin e tij nga zgjedha romake.
Por duke qenë se kjo situatë është për shkak të mëkatit, për pabesinë ndaj Tevratit, Gjoni u kërkon të gjithëve që të konvertohen për t'u përgatitur për këtë Ditë të Zotit. Sigurisht që Perëndia do të zgjedhë një mesia që do t'i dëbojë romakët. Por ky mesia mbi të gjitha do ta pastrojë popullin nga elementët e tij të pafe: pa këtë pastrim, Izraeli do të bjerë përsëri nën zgjedhën e një fuqie të huaj.
Pra, secili duhet të përgatisë, në jetën e tij, rrugën për Mesinë. Për këtë, Gjoni propozon të bëjë një gjest që nënkupton dëshirën e atyre që e bëjnë, për të ndryshuar jetën e vet, një pagëzim që dëshmon përkushtimin e tyre për t'u kthyer te Perëndia: Konvertoni (bëni teshuva): Mbretërimi i Perëndisë është afër! Të bësh teshuvah do të thotë të jetosh plotësisht Tevratin e Zotit (Sundimin e tij mbi jetën tënde), dhe është vendimi I fortë personal për të themeluar një shoqëri ku Tevrati është udhërrëfyesi i të gjithëve duke bërë që të gjithë të lejojnë që Zoti të mbretërojë mbi të gjithë dhe mbi gjithçka.

“Çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr”.
Ky frut që duhet të prodhohet nga të gjithë, është respekti i Ligjit të Zotit. Gjoni u thotë ushtarëve të mos ngacmojnë askënd (të mos zhvatin asgjë me forcë) dhe taksambledhësve të mos kërkojnë më shumë se sa është e drejtë. Prandaj, fryti i vërtetë nuk është kryesisht një çështje praktike fetare: para së gjithash janë akte konkrete që dëshmojnë dashurinë për të afërmin. Ata që nuk e ndryshojnë jetën e tyre do të humbasin në "Ditën" e zemërimit të Zotit.

Si ta kuptojmë qëndrimin e Gjonit ndaj farisenjve dhe saducenjve? “Pjellë shlligash, kush ju mësoi t’i ikni zemërimit që po vjen?” (v. 7).
Farisenjtë ishin një lëvizje shumë rigoroze e devotshme. Ata e konsideronin veten të pastër. Emri i tyre do të thotë "të ndarë". Ata shpesh kishin një ndikim të fortë te njerëzit. Saducenjtë formuan klanin e familjeve të pasura të lidhura ngushtë me pushtetin romak. Këta njerëz menduan se ishin besnikë ndaj Zotit, por Gjoni do t'i quajë ata një pjellë shlligash! Ky sulm i ashpër të Jezusit kundër tyre përcakton ata, goja e të cilëve mund të vjellë vetëm helm. Ndoshta ka një aludim me gjarprin e Zanafillës, simbol i së keqes.
Si mundet që ai që është jobesnik, i helmuar, t'i shpëtojë gjykimit të afërt? Për Gjonin, askush nuk mund ta shmangë konvertimin. Askush nuk duhet ta besojë veten tashmë të shpëtuar dhe të pastër, edhe nëse ai është një nga pasardhësit e Abrahamit.
“Mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve!” (v. 9). Zoti mund ta bëjë çdo njeri një bir të vërtetë, një bijë të vërtetë të Zotit. Të qenit bir i Perëndisë nuk lidhet me të qenit pasardhës i Abrahamit sipas mishit. (Nuk do të lidhet as me pagëzimin i të krishterëve). Gjoni u tha atyre: “Ju që mendoni se keni privilegje dhe të drejta, ju nuk do t'u shpëtoni zemërimit dhe zjarrit të Zotit!".

Çfarë do të thotë imazhi i lopatës që e mbart “ai që do të vijë pas meje”?
“Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr. Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm” (vv. 11-12). Ai do t'ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarr e do të mbledhë grurin në hambarin e tij. Sa për bykun, do ta djegë me zjarr që nuk fiket.
Gjatë korrjes gruri mblidhej në oborr për t'u shirë dhe për për të ndarë kokrrat nga byku. Përdorej një lopatë me të cilën shihej me forcë gruri. Fryrja e ajrit lejon që byku, që është shumë e lehtë, të shkëputet nga kokrra.
Kokrra bie në tokë dhe byku çohet më tej nga shpërthimi i ajrit dhe pastaj do të digjet shpejt në mënyrë që të mos shpërndahet. Kokrrat do të merren dhe do të ruhen.
Ky imazh përshkruan gjykimin: – të mirët janë të përfshirë në mbretërinë e Perëndisë; – dhe të pabesët digjen në zjarrin e Gehenës (= shfarosen gjatë një lufte).
Me fjalë të tjera, të mirët hyjnë në mbretërinë e Perëndisë dhe të ligjtë shfarosen. Ky zemërim që po vjen, është ai i Gjykimit që do të ndodhë në ardhjen e Mesisë.

A e përmbushi Jezusi rolin që Gjon Pagëzuesi i caktoi mesisë?
“Ai që vjen pas meje është më i fortë se unë...”. Shprehja "që vjen pas meje” mund të nënkuptojë faktin e të qenit dishepull i një mjeshtri.
A ishte Jezusi një dishepull i Gjonit? Ndoshta. Në çdo rast, Gjoni e paraqet veten si shërbëtor i përulur i Mesisë që duhet të vijë për të gjykuar mes të mirëves dhe të keqijve, për të pastruar popullin nga anëtarët e tij mëkatarë.
Kur të jetë në burg, Gjoni do t'i dërgojë dishepujt e tij te Jezusi ta pyesin nëse ai është vërtet mesia apo duhet të pritet një tjetër (krh. Mt 11,2-6). Gjon Pagëzuesi priste një Mesi që do të ishte Gjykatës dhe Pastrues. Por Jezusi nuk e paraqiti veten si Gjykatës, por si shërbëtor i Zotit: dëshmitar i faljes dhe të mëshirës së Zotit.
Lexoni përsëri në dritën e mesazhit të Jezusit, fjalët e Gjonit: “Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr”. Me të vërtetë do të përshkruajnë një imazh tjetër se sa ai i gjykimit dhe i ndëshkimit.
Në gjuhën hebraike, fjala ruah tregon frymën e ajrit si dhe Shpirtin. Është me Shpirtin e tij të shenjtë hyjnor (Shpirti i Perëndisë që është shpirti i dashurisë) që Jezusi do ta pastrojë atë që konvertohet. Ai do ta rikrijojë atë me këtë Shpirt, këtë zjarr dashurie, që do të ndryshojë zemrën e tij me falje.
Prandaj, komuniteti i parë i krishterë i interpretoi këto fjalë “Shpirt e zjarr” në kuptimin e Shpirtit të Zotit të Shenjtë dhe të zjarrit të dashurisë së Zotit. Për t'u pagëzuar në Shpirt dhe në zjarr do të jetë përvoja e Rrëshajëve (krh. Veprat e Apostujve 2).

A hoqi dorë Jezusi nga Dita e Gjykimit? Kjo Ditë Gjykimi do të vijë dhe Jezusi do ta përshkruajë atë përmes shëmbëlltyrave të tij. Le të kujtojmë shëmbëlltyrën e Llazarit të pasurit dhe të varfërit: i pasuri që nuk ndau pasurinë e tij e gjen veten në Gehenën e zjarrit.
Le të kujtojmë shëmbëlltyrën e quajtur «shëmbëlltyra e gjykimit të fundit» (krh. Mt 25,31-46) ku Biri i Njeriut mbledh qeniet njerëzore dhe i ndan të mirët nga të këqijtë. Por Jezusi flet për këtë Ditë Gjykimi si fundin e historisë dhe do të thotë se nuk e di as ditën as orën e këtij gjykimi (krh. Mt 24,36).
Koha e historisë (dhe koha e çdo jete) është ajo e një faljeje të dashur që Zoti e jep pa u lodhur dhe deri në fund.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURJISË

E DIELA E 2 E ARDHJES VITI A

MË 4 - 12 - 2022.

UNGJILLI: Mt. 3,1-12

[/SIZE][/I][/B]
1 Në ato ditë u duk Gjon Pagëzuesi duke predikuar në shkretëtirën e Judesë 2 e thoshte: “Kthehuni se u afrua Mbretëria e qiellit!” 3 4 Gjoni ishte i veshur me petk leshi deveje e rreth ijëve kishte një rrip lëkure; ushqehej me karkaleca e me mjaltë të egër. 5 Asohere vinte tek ai Jerusalemi, mbarë Judeja dhe e gjithë krahina e Jordanit. 6 E pasi ata i rrëfenin mëkatet e veta, ky i pagëzonte në lumin Jordan. 7 Kur pa se shumë farisenj e saducenj po i vinin në pagëzim, u tha: “Pjellë shlligash, kush ju mësoi t’i ikni zemërimit që po vjen? 8 Bëni, pra, vepra të denja kthimi! 9 As mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve! 10 Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr. 11 Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr. 12 Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm”.

LËECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.
Çdo vit liturgjia vendos para nesh dy personazhe të ngarkuar për të na përgatitur për të pritur Zotin që vjen. Janë Isaia dhe Gjon Pagëzuesi. Isaia është profeti që, në kohët e errëta të historisë së popullit të tij, ishte në gjendje të ringjallë gëzim dhe shpresë; ai mbajti gjallë sigurinë se premtimet e së mirës të bëra nga Zoti do të përmbusheshin, do të realizoheshin edhe kur dukej se ngjarjet i mohonin; dhe një nga profecitë e tij më të bukura ne do ta dëgjojmë në leximin e parë së kësaj të diele.
Ne kemi kaq shumë nevojë, sot, për të dëgjuar fjalët e Isaisë për shkak të dekurajimit dhe pesimizmit që janë të përhapur në shoqërinë tonë; thjesht do t’i lexoj disa fjalë nga leximi i parë.
Ndonjëherë duket se njerëzit e kohës tonë garojnë duke denoncuar gjërat më të këqijat e botës sonë: kohët janë të këqija, gjithçka është e këqe, bota po bëhet gjithnjë më e keqe.
Isaia dëshiron që ne ta shohim botën tonë ashtu siç e sheh Perëndia, kështu që në vend që thjesht të ndalemi në ankesat për dhimbjet e lindjes, do të fillojmë të gëzohemi duke menduar për krijesën e re, për botën e re që po lind. Dhimbjet nuk janë dhimbje që paraprijnë një vdekje të botës, por që paraprijnë lindjen e një bote të re.
Personazhi i dytë, Gjon Pagëzuesi, profeti që u dërgua nga Zoti për të përgatitur Izraelin, që të mirëpriste Mesinë e Perëndisë dhe për të na na përgatitur edhe ne sot në dy mënyra: me fjalët e tij dhe me jetën e tij.
Jo vetëm Ungjijtë na tregojnë për këtë personazh, por edhe historianët të njohur. Jozef Flavius lindi 10 vjet pas vdekjes së Gjon Pagëzuesit dhe ai na dëshmon se si ishte ende shumë gjallë në kohën e tij kujtimi i këtij njeriu të jashtëzakonshëm.
Në librin e tij "Antiketet hebraikë" ai e përshkruan atë kështu: "Pagëzuesi ishte një njeri i mirë, ai i këshillonte Hebrenjtë të bënin një jetë të drejtë, të trajtonin të tjerët me drejtësi, t'i nënshtroheshin Zotit edhe duke pranuar që të pagëzoeshin” dhe më pas specifikoi shumë qartë Josephus Flavius, si Gjon Pagëzuesi e kuptonte dhe e shpjegonte pagëzimin e tij. Ky historian ka shkruar në librin e tijj: "Gjoni mendonte se kjo larje nuk ishte e mjaftueshme për faljen e mëkateve: Gjoni, në fakt, ishte i bindur se pagëzimi i tij ishte vetëm një pastrim të trupit, nëse shpirti nuk ishte pastruar më parë përmes një sjellje të drejtë dhe të shenjte.
Le të dëgjojmë tani se si Mateu prezanton Gjon Pagëzuesi në Ungjillin e tij: “Në ato ditë u duk Gjon Pagëzuesi duke predikuar në shkretëtirën e Judesë e thoshte: “Kthehuni se u afrua Mbretëria e qiellit!” (v.1-2).
Në Ungjillin e Mateut Gjon Pagëzuesi shfaqet papritmas, Ai nuk është përmendur më parë. Mateu nuk tregon, siç tregon Luka, lindjen e tij nga dy prindër të moshuar: nga Elizabeta, që ishte e shterpë, u fut në skenë tashmë i rritur: Gjon nuk e prezantoi veten si një predikatar që bën fjalime të gjata, por si një lajmëtar, si lajmëtar i lajmeve të jashtëzakonshme; disa mesazhe, disa fjalë të tij, për të thënë kështu, hapnin veshët: njerëzit e dëgjonin me kujdes atë që u kumtonte atyre: mbretëria e Perëndisë ka ardhur.
Të flasësh për mbretërinë e Perëndisë me izraelitët e kohës së Jezusit, nënkuptonte rizgjimin e pritjeve dhe shpresave të kultivuara me shekuj, sepse të gjithë i njihnin shkrimet, ata njihnin orakujt e profetëve që kishin premtuar se një ditë Zoti do të merrte fatin e familjeve në duart e tij, fatin të popullit të tij, dhe më në fund do të krijonte një mbretëri drejtësie dhe paqeje në botë.
E pra, Pagëzuesi i thoshtë popullit: Unë nuk shpall - siç bënë profetët para meje - një ngjarje të ardhmç, por një realitet të tashëm; unë ju them se koha e pritjes ka mbaruar dhe është afër jush, është nën sytë tuaj, është afër, mund ta merni dhe ta bëni tuajen mbretërinë e Perëndisë. Fjalët e Gjonit mund të ngjallnin vetëm entuziazëm te njerëzit, në fakt, si ne do të shohim, të gjithë u dyndën tek ai. Madje shumë menduan se ai ishte Mesia.
Çfarë duhet bërë nëse mbretëria e Perëndisë është afër? Kur afrohet një ngjarje e rëndësishme, ne e dimë se gjithçka në jetë ndryshon, të gjitha ritmet, sjelljet, zgjedhjet, janë të ndryshme; kur afrohet një provim, nuk shkoni më në disko, ju nuk humbisni kohë në zbavitje me miqtë, por përqendroheni te librat. Kur afrohet dita e dasmës, gjithçka ndryshon, njeriu mendon vetëm për këtë.
Këtu Gjon Pagëzuesi tani u tregon menjëherë izraelitëve, por edhe sot na tregon neve se çfarë të bëjmë. Nëse e kuptojmë se mbretëria e Perëndisë është afër nesh, nuk duhet ta humbim këtë mundësi për ta bërë e jonja kjo mbretëri, thotë Gjopn Pagëzuesi: “Tani që mbretëria është afër… konvertohuni. Dy folje përdoren për të treguar konvertimin në Bibël, të cilat duhet të mbahen të dallueshme. Njëra tregon konvertimin e popullit të Izraelit të Besëlidhjes së Vjetër dhe është folja "Epistrephein", që do të thotë të kthehesh: të kthehesh në hebraisht "Schum", d.m.th.: njerëzit janë larguar nga Zoti, por duhet të kthehen te Zoti: kjo folje nuk përdoret kurrë për të treguar kthimin në Besëlidhjen e Re. Në fakt, Gjon Pagëzuesi përdori një folje tjetër, "metanoeo" që nuk do të thotë të kthehesh prapa, por do të thotë: “Ndryshoni tërësisht mënyrën e të menduarit, të arsyetimit, të vlerësimit të realiteteve të kësaj bote”. Me këtë folje Gjoni sigurisht synonte të këmbëngulte në aspektin moral, në ndryshim të jetës: ai donte të thoshte: “Jepni fund kurorëshkeljeve, dhunës, gënjeshtrave, rivaliteteve...Ndryshoni jeten tuaj”. Ja, ky është kuptimi i foljes"metanoeo". Jezusi do të marrë fjalë për fjalë mësimin e Gjon Pagëzuesit në fillim të predikimit të tij.Edhe ai do të thotë: “Konvertohuni, sepse ka ardhur koha, ka ardhur mbretëria e Perëndisë”. Në buzët e tij kjo ftesë për të ndryshuar, të shprehur me foljen "metanoeo" do të marrë një dimension më e gjerë se ajo që kishte në mendje Gjon Pagëzuesi; sepse kjo folje në predikimin e Jezusit do të thotë jo vetëm që duhet të ndryshohet sjellja dhe jeta, por edhe që është mirpëpritur një vizion i ri të Zotit, dhe mbi të gjitha të botës, të njeriut, të historisë. Kushtojini vëmendje: “Pagëzuesi na thotë sot, ju keni nën sy dy Mbretëri: 1) Mbretëria e kësaj bote, ajo e vjetra, ajo në të cilën njeriu i vërtetë është ai që arrin t'i imponohet gjithkuit, që i nënshtron të tjerët nën pushtetin e tij, që i shërben vetes, akumulon të mirat e kësaj bote, dhe është i painteresuar për të tjerët, dhe është mbretërimi i të ligut. Kur i ligu i paraqitet Jezusit, ai thotë: "Bota është e imja, mbretëria është e imja dhe unë ia jap kujt unë dua". 2) Jezusi e refuzon këtë mbretëri sepse ai është Mesia, që erdhi për të filluar mbretërinë e Perëndisë, botën e re: mbretëria e Perëndisë është afër, është pranë nesh, sot, dhe është krejt e ndryshme nga mbretëria e mëparshme. Në mbretërinë e Perëndisë është i madh ai që shërben, jo ai që dominon, i madh është ai që nuk mendon për veten e tij, por për vëllanë e vet. Ja çfarë na thotë sot Gjon Pagëzuesi: “Kjo Mbretëri është pranë jush, mos e humbisni rastin, pranoni atë, jeta juaj varet prej saj, mbretëritë e tjera kalojnë, nuk i rezistojnë dot kalimit të kohës, hyni në këtë Mbretëri të re, duke pranuar propozimin e fytyrës së re të Perëndisë dhe të njeriut të ri që do të bëjë Jezusi.
Ndaj le t'i dëgjojmë Fjalët e Pagëzuesit, që na drejtohen sot! Në këtë pikë ungjilltari Mateu e lidh misionin e Gjonit me një profeci që gjendet në librin e Isaisë. Le ta dëgjojmë:
“Ai është ai për të cilin kishte folur profeti Isaia kur tha: Zëri i dikujt që bërtet në shkretëtirë: Përgatitni rrugën e Zotit, drejtojini shtigjet e tij!”
Citimi që kemi dëgjuar, është marrë nga pjesa e dytë të librit të Isaisë ku janë mbledhur fjalët e një profeti anonim që jetoi së bashku me të dëbuarit në Babiloni: janë djemtë dhe vajzat nga bijtë e atyre që Nabukodonozori kishte sjellë në vendin e tij.Për këta njerëz të dekurajuar ai u paraqitet si lajmëtar i lajmeve të jashtëzakonshme, të lumtura, ai u thotë njerëzve të mërguar: “Zoti do të vijë të na çlirojë, do të na kthejë në vendin e etërit tanë”. Populli mergimtar nuk u besoi këtyre fjalëve, ata e konsideronin të pamundur që Zoti të ketë ende mëshirën për ta, të ndjejë ende keqardhjen për ta: ata e dinin se ai kishte ardhur për të çliruar popullin e tij nga skllavëria në Egjipt, por Izraelitët nuk ishin përgjegjës për skllavërinë; përkundrazi ata që janë në Babiloni e dinë këtë shkak të mërgimit: ishin pabesitë e tyre… nuk është Zoti ai që i ndëshkoi, por mëkatet që i kryen, i robëruan.
Këtyre njerëzve që e konsiderojnë të pamundur çlirimin, profeti u thotë: “Zoti është besnik te premtimet që u bëri Abrahamit dhe pasardhësve të tij dhe do të vijë të na çojë në tokë të lirisë”. Më pas thotë: “Nuk do të kthehemi nga rruga nga e cila kemi ardhur, ajo që ngjitet në veri dhe pastaj zbret në Babiloni - më shumë se 2000 km - Jo! Do të kthehemi për rrugën e drejtë, atë që kalon nëpër shkretëtirë, kjo do të jetë shumë e shkurtër, për të arritur shpejt në Jerusalem, të udhëhequr nga Zoti”.Kjo është profecia që gjejmë në pjesën e dytë të librit të Isaisë. Ungjilltari Mateu i referon këstë profeci Gjonit Pagëzuesit dhe e sheh të realizuar nga ai, i cili jeton në shkretëtirë ku shpall një Eksod të ri, duke thënë: “Zoti do të vijë për të na çliruar nga një skllavëri shumë më e keqe se ajo
të Egjiptit dhe të Babilonisë, skllavëria e mëkatit tonë; nga çdo gjë që na çnjerëzon, vjen për të na ofruar Mbretërinë e tij, ku njeriu mund të jetojë vërtet si një njeri, jo si një kafshë”.
Le të përpiqemi t'i japim një kokë kësaj shkretëtirë, në të cilën Pagëzuesi zgjodhi të jetojë. Me këmbëngulje ungjilltari shkruan për këtë shkretëtirë sepse ai dëshiron të na japë një mesazh teologjik dhe që ne ta kuptojmë atë.
Ku jetonte Gjoni? Sipas të gjitha gjasave, studiuesit izraelitë janë të sigurtë për këtë, ai ka jetuar në Kumran, një manastirin ku kishte murgj dhe sipas të gjitha gjasave Pagëzuesi jetoi me ta për disa vjet, dhe më pas, për një moment të caktuar, ai filloi misionin e tij duke predikuar përgjatë brigjeve të Jordanit, ku ai filloi të pagëzonte dhe ku më vonë takoi Jezusin.
Është e rëndësishme të dihet ku erdhi Jezusi për t'u pagëzuar nga Gjoni. Tradita e vendos atë në Bethabara: është vendi që e kujton pikën kufitare ku izraelitët kaluan lumin kur erdhën nga robëria e Egjiptit; ata erdhën nga vendi i skllavërisë dhe kanë hyrë në tokën e lirisë, në tokën e premtuar. Lumi Jordan e ka shënuar gjithmonë këtë vijë kufitare, midis tokës pagane dhe tokës së lirisë, kjo vendndodhje gjeografike është e rëndësishme, sepse do të shohim së shpejti kuptimin teologjik të saj.
Dhe tani imagjinoni, si në një foto, shkretëtirën ku jetonte Gjoni, vini re manastirin e Kumranit aty ku ishte dhe, nga i cili shihej edhe Bethabara që është rreth dhjetë km larg në veri të Detit të Vdekur. Ungjilltari këmbëngul në këtë shkretëtirë sepse ajo ka shumë referenca për ndryshimet që jemi të thirrur të krijojmë brenda vetes, nëse duam të jemi gati për të mirëpritur Zotin që vjen të na lirojë, gati për të kaluar një Eksod të ri, të lirë nga skllavëria e mëkateve tona, që nuk na lënë të jetojmë si njerëz që shkojnë drejt lirisë.
Çfarë do të thotë shkretëtira në Bibël? Shkretëtira është vendi i privilegjuar i takimit me Zotin, është shkretëtira e Moisiut dhe të Elisë ku ata kanë takuar Zotin e tyre, është shkretëtira e heshtjes, e meditimit, nuk ka zhurmë, nuk është trullosur nga thashethemet, nga marrëzitë që qarkullojnë në rrjetet sociale. Vetëm kur ka heshtje njeriu mund të kthehet në vetvete, të reflektojë, të vërë në dyshim kuptimin e jetës, të kërkojë atë që ka vërtet rëndësi. Në shkretëtirë gjithçka është e përkohshme, gjithçka që është e kotë, relativizohet. Shkretëtira është vendi ku jeta reduktohet në gjërat thelbësore, ku uji është ujë dhe jo spërkatje, bukë është bukë, jo briosh; në shkretëtirë nuk ngarkohemi me gjëra që nuk na nevojten, që janë teperta, nuk ka njeri më i pasur se tjetri, pak a shumë janë të gjithë në të njëjtin nivel; në shkretëtirë nuk grumbullohet dhe secili ka vetëm atë tokë që shkel në atë moment dhe kur është një hap përpara… ajo tokë nuk është më e tij dhe ne, në këtë tokë jemi të gjithë në rrugën tonë.
Këtë na kujton shkretëtira: mos u lidhni me realitetet e kësaj bote, sikur të kishin një vlerë absolute, ato kalojnë… e rëndësishmja është një tokë tjetër, ajo drejt së cilës po shkojmë. Shkretëtira nuk është vendi ku një njeri jeton, por ku ai ecën drejt një destinacioni, drejt tokës së lirisë.
Dhe ti, i krishterë, je një njeri që ke nisur një udhëtim në këtë tokë; ke lënë në pagëzim tokën e vjetër të botës dhe ke filluar një aventurë tjetër, një rrugë tjetër. Kjo rrugë nuk është e lehtë, është e vështirë, kërkuese, në këtë rrugë do të tundohesh edhe ti të kthehesh… në shthurje, në lidhje me zotërimet, në epshin për zotërime, nga pushteti dhe nga morali aktual i sugjeruar nga ndikuesit në mediat sociale: ki kujdes, do të tundohesh të kthehesh sepse ndjeve njëfarë kënaqësie. Jo! Vazhdo të ecesh, sepse ti shkon në tokën e vërtetë, ku do të jesh vërtet i lirë. Por mos harro edhe më pas se shkretëtira është vendi ku nuk ecën vetëm; nëse ecën vetëm, vdes, por ecën krah për krah me të tjerët. Është e nevojshme të ecim së bashku dhe ne e përjetojmë këtë në jetën tonë si të krishterë. Prova më e vështirë, besoj, për të krishterin e sotëm, është pikërisht që ka përshtypje që duhet të ecë vetëm për të arritur në këtë tokë të lirisë. Për këtë është shumë e rëndësishme që të ndjet si anëtar i një komuniteti gjatë rrugës.
Tani Gjon Pagëzuesi, edhe me mënyrën e të veshurit dhe me ushqimin me të cilin ushqehet, na thotë si përgatitet njeriu për të pritur Zotin që vjen. Le të dëgjojmë: “Asohere vinte tek ai Jerusalemi, mbarë Judeja dhe e gjithë krahina e Jordanit. E pasi ata i rrëfenin mëkatet e veta, ky i pagëzonte në lumin Jordan” (vv.5-6).
“Gjoni ishte i veshur me petk leshi deveje e rreth ijëve kishte një rrip lëkure; ushqehej me karkaleca e me mjaltë të egër” (v.4). Gjoni ishte i veshur me një fustan të bërë me qime deveje dhe me një rrip lëkure rreth ijeve; ushqimi i tij ishin karkaleca dhe mjaltë e egër. Atëherë Jeruzalemi, gjithë Judea dhe gjithë zona përgjatë Jordanit vrapuan drejt tij dhe po u pagëzuan në lumin Jordan, duke rrëfyer mëkatet e tyre. Nëse lexojmë kapitullin e parë të librit të dytë të Mbretërve, ku përmendet Elia, e gjejmë këtë: ky profet vishej si Gjon Pagëzuesi. Tani sipas traditës popullore, të gjithë e prisnin Elinë para ardhjes së Mesisë: Elia duhej të kthehej, do të ishte Elia ai që do të përuronte mbretërinë Mesianike. Duke prezantuar Gjon Pagëzuesin e veshur si Elia, ungjilltari Mateu dëshiron të na thotë se ai ishte Elia që të gjithë njerëzit prisnin dhe pas Elisë do të kishte ardhur Mesia i Perëndisë. Ky është mesazhi i parë që na jepet duke folur për veshjen e Gjon Pagëzuesit. Por nuk mjafton…Ungjilltari Mateu don të na mësojë edhe diçka tjetër.
Për çfarë është rripi? Ripi shërben për të mbajtur lart fustanin dhe që për këtë arsye, ata që e mbartin, të mund të ecin shpejt; është një kujtim nga koha e Eksodit, që duhet ta kemi prezent sepse jemi thirrur të bëjmë të njejtën udhëtim të eterve në shkretëtirë, duke lëre vendin e skllavërisë së mëkatit për të ecur drejt mbretërisë së Zotit. Rripi është prej lëkure: ky rrip nuk është një pëlhurë e hollë e bërë me leshin e devesë, por është i ashpër, nuk është leshi: le ta theksojmë, gjithçka në historinë e Gjonit kujton ashpërsinë, atë që është thelbësore. Asnjë interes për paraqitjet, për atë që është e tepërte, kalimtare, më pak rëndësi; Jezusi do të thotë gjithashtu: “Çka dolët të shihni në shkretëtirë? Kallamin që e luhat era? Apo çka dolët të shihni? Njeriun që vishet me petka të bukura? Ja, ata që vishen me petka të bukura, ata banojnë në pallate mbretërore! Po, pse atëherë dolët? Të shihni një profet? Po, po ju them: edhe më tepër se një profet, sepse Gjoni është ai, për të cilin Shkrimi i shenjtë thotë: ‘Ja, unë po e dërgoj lajmëtarin tim para teje që ta bëjë gati udhën tënde para teje!” (Mt. 11,710).
Mesazhi është për ne. Nëse humbasim kokën për kotësinë, nëse jemi skllevër të modës, nuk jemi në gjendjen më të mirë për të mirëpritur mbretërinë e Perëndisë.
Shpallja e Botës së Re që Jezusi dëshiron të përhapet gjithkund dhe tema e veshjes, nuk është një çështje e dorës së dytë: shpesh në Bibël që në fillim, njerëzit u përpoqën t'i jepnin veten një veshje me një gjethe fiku, por në kohën e Besëlidhjes së Re përmendet maturia dhe mbi të gjitha veshjet që na bëjnë vërtet të bukur në sytë e të gjithëve, të këndshme për ata që janë pranë nesh; të veshur me Krishtin, i krishteri shkëlqen me dritën e tij, shkëlqen nga drita e dashurisë së Krishtit!
Dhe çfarë ndodh tani? Të gjithë u mblodhën tek ai në Jordan për t'u pagëzuar; përkthimi është i pasaktë: folja greke është "Ecporeumain" dhe do të thotë të dalësh. Gjithë Jerusalemi, gjithë Judea, gjithë ai rajon doli, shkoi te Pagëzuesi, që ishte në lindje të lumit Jordan; le të kujtojmë se ishte tani ai vend ku predikonte Gjoni: sot atje ka një kishë që i është kushtuar natyrshëm Gjon Pagëzuesit: ndodhet në pjesën lindore, në tokën pagane: lumi Jordan ka një vlerë kufitare midis tokës pagane dhe tokës së Izraelitëve, së të lirëve.
Ky është vendi ku Jozueu i la të kalonin njerëzit që po largoheshin nga Egjipti, pra tani skllavëritë hynë në tokën e të lirëve, në Tokën e Premtuar.
Çfarë ndodh me Gjon Pagëzuesin? Të gjithë këta njerëz dolën nga toka që mendonin se ishte e lirë, nga vendi ku banonin gjithmonë, Toka e Shenjtë, për të shkuar përsëri në tokën e skllavërisë: është një kundëreksod sepse… sepse atëherë Gjoni bën që lumi Jordan të kalojë përsëri për të hyrë… jo më në një Tokë e Shenjtë materiale, por në Tokën e Shenjtë të vërtetë, në mbretërinë e propozuar nga Jezusi nga Nazaret. Dhe në fakt ata erdhën për t'u pagëzuar prej tij në lumin Jordan, duke rrëfyer mëkatet e tyre. Mund të vërejmë se ungjilltari Mateu nuk thotë se Pagëzimi i Gjonit i pastronte, i falte mëkatet; jo, sipas tij thjesht shërbeu për t'i bërë të gjithë të kuptojnë se ishin në gjendje të mëkatojnë. Me pagëzim ai donte t'i ndërgjegjësonte njerëzit që jetonin në skllavërinë e mëkatit, që të kuptonin që kishin nevojën për t'u çliruar, për të dalë nga kjo gjendje që nuk është me të vërtetë njerëzore; do të jetë pagëzimi i Jezusit ai që do të shlyejë mëkatin, pagëzimi i Gjonit ishte vetëm një ftesë për konvertim, një njohje e nevojës për t'u liruar.
Dhe tani ja kush janë ata që i paraqiten Gjonit: njerëzit që i paraqiten atij, janë të gatshëm të ngrihen lart, të pagëzohen, por jo të konvertohen: ata pranojnë të kryejnë ritin, por jo të ndryshojnë jetën e tyre dhe atyre Gjon Pagëzuesi u flet në një mënyrë shumë të ashpër: le ta dëgjojmë:
“Kur pa se shumë farisenj e saducenj po i vinin në pagëzim, u tha: “Pjellë shlligash, kush ju mësoi t’i ikni zemërimit që po vjen? Bëni, pra, vepra të denja kthimi! As mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve! Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr” (v. 7-10).
“Pjellë shlligash”, Gjonit ka fjalë të forta, drejtuar farisenjve dhe saducenjve; me fjalën “shligash” ne lidhemi menjëherë me helmin vdekjeprurës që ato mund të injektojnë, pasi Pagëzuesi nuk e përdor kurrë këtë imazh? Farisenjtë dhe saducenjtë janë përfaqësues të dy teologjive helmuese për Zotin, d.m.th Farisenjtë predikojnë një Perëndi të drejtë, që jep ligjin dhe verifikon se kush e zbaton dhe kush e shkel; shpërblen njërin dhe ndëshkon rëndë tjetrin. Saducenjtë përfaqësojnë atë teologji të Perëndisë që jep favoret e tij, por jo të gjithëve, por vetëm atyre që i ofrojnë flijime, olokauste, temjan, lutje, vepra të mira dhe sigurisht të gjitha këto oferta duhet të kalojnë nga duart e priftërinjve të tempullit, që janë Saducenjtë.
Zoti i Jezusit nuk është një Zot që u jep favoret e tij vetëm të mirëve, jo, ai ua jep të këqijve dhe të mirëve, pa dallim, sepse ai është dashuri dhe nuk mund të bëjë gjë tjetër veç dashurisë. Këto shlliga janë të pranishme edhe sot dhe duhet kujdes nga helmi i tyre, helmi i atyre që vazhdojnë të predikojnë këtë imazh të rremë të Perëndisë: ata shkojnë te Pagëzuesi për t’u pagëzuar, për të pranuar ritin, por nuk duan të konvertohen: për ta pagëzimi është një rit i kotë: për këtë arsye Gjon Pagëzuesi flet kaq ashpër kundër tyre, ata duhet t’i braktisin këta besime të tyre.
Dhe çfarë bëjnë ata? Ata i shpëtojnë zjarrit, siç bëjnë shlligat që, nëse ndizet një zjarr, fillojnë të rrëshqasin për siguri. Mirë. Ata dinë se duhet të vijë një zjarr dhe kanë frikë, dhe përpiqen të shpëtojnë ndaj këtij zjarri; është zjarri që Jezusi fut në botë, zjarri i dashurisë së Zotit, por ata kërkojnë të gjitha mundësitë për t'i shpëtuar kësaj risie që do të detyronte një ndryshim rrënjësor të bindjeve të tyre teologjike dhe fetare dhe më pas një të ndryshim të jetës së tyre.
Cilat janë zbrazëtitë, ato të sotme, ato që dëgjojmë nga farizenjtë dhe saducenjtë e kohës tonë?... Ne u jemi besnikë traditave, jemi gjithmonë mësuar kështu, është bërë gjithmonë kështu, është e arsyeshme të mendojmë siç mendojmë ne dhe Zoti është si ne e imagjinojmë. Dhe vazhdojnë me bindjet e tyre, nuk përpiqen t'i shpëtojnë zjarrit të kësaj fjale dashurie, sipas të cilës “Ai (Jezusi) do t’i pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarr”(v. 11) dhe do të hyjë në botë dhe do t'i shpëtojë zjarrit të zemërimit të Perëndisë.
Çfarë është ky zemërim i Zotit? Në Bibël flitet vazhdimisht për zemërimin e Perëndisë dhe pak… pak për zemërimin e njeriut; zemërimi është një shtysë e çmuar që ne të gjithë e ndjejmë, e që Zoti e vendosi në zemrat tona: përballë një të varfëri që shfrytëzohet, pikërisht nëse askush nuk ndërhyn, zemërimi është ajo shtysë që të shtyn të ndërhysh, ta bësh çfarë mundesh, për të çliruar të varfërin nga kjo padrejtësi. Nëse nuk e ndjen këtë zemërim, je i sëmurë. Ky imazh antropomorfik i është aplikuar Zotit, i cili ndërhyn me një zemërim të tërbuar, por kundër kujt? Jo kundër njerëzve; zemërimi i Zotit lëshohet kur ai sheh të keqen që është bërë kundër fëmijëve të vet: një imazh i ngjashëm ne mund ta shohim qartë në botën tonë: nëse një baba nuk e ndjen këtë “zemërim” kur djali i tij lëndohet, ai është… i sëmurë, ai vuan një patologji.
Edhe profetët flasin për këtë zemërim të Zotit, por nuk është gjë tjetër veçse një imazhi për të përshkruar dashurinë e tij visherale, dhe për të thënë se Zoti, kur sheh rrezikun në të cilin janë fëmijët e tij për shkak të helmit të teologjisë së skribëve, farisenjve dhe saducenjve, nuk qëndron indiferent, por ndërhyn për të shpëtuar fëmijët e vet: zemërimi i tij nuk ka origjinë e tij në faktin që ai u ofendua, jo! Është një imazhin i dashurisë së tij pasionante. Zoti indiferent është ai i filozofëve, Zoti i Biblës është i përfshirë me pasion në jetën e çdo njeri.
Si t'i shpëtojmë këtij zemërimi të Perëndisë? Gjon Pagëzuesi thotë: " Bëni, pra, vepra të denja kthimi!” (v.8), konvertohuni, ndryshoni jetën tuaj. Kjo është mënyra e vetme për t'i shpëtuar zemërimit të Zotit, për të bërë vepra të mira. Frytet që janë pasojë të konvertimit, ne i njohim: janë frutat e Shpirtit për të cilat flitet në letrën drejtuar Galatasve, në kapitullin e pestë. Ftesa për të bërë këto vepra, më shumë u drejtohej të krishterëve të sotëm sesa farisenjve dhe saducenjve të kohës së Gjonit, u drejtohet të gjithë atyre që ndihen të qetë dhe të kënaqur që janë pagëzuar. Ky qëndrim qetësie dhe kënaqësie mund të jetë një iluzion si ai i farizenjve dhe të saducenjve që ndiheshin mirë sepse: “Ne jemi bij të Abrahamit, i përkasim Popullit të Zgjedhur”, për të cilin janë bekimet e Zotit”. Por për të eliminuar këtë iluzion Jezusi u tha atyre: “Mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve!”. Kjo përgjigje e Jezusit vlen edhe për të krishterët të sotme që duhet të ruhen nga iluzionet që mund të jenë të qetë, të sigurtë për shëlbimin e tyre vetëm sepse janë të pagëzuar. Për këtë arsye Jezusi vazhdon duke thënë: "Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr”. Ne e njohim Izraelin, në Bibël shpesh krahasohet me një bimë që jep fryt, një hardhi, një vresht, një fik. Thotë Gjon Pagëzuesi: "Nëse nuk jep fryt të bukur (jo fryt të mirë, siç thotë përkthimi) ... çdo pemë që nuk jep fryt të bukur, pritet”. Këtu ne insistojmë pak në bukurinë dhe për fat të keq shumë herë përkthimet në vend të fjalës “fryt të bukur” në disa Bibla gjendhen fjalët “fryt të mirë” e kuptimi bëhet krejtësisht ndryshëm.
Çfarë pret Perëndia si fryt? Që të ketë bukuri! Teologjia e farisenjve dhe saducenjve nuk prodhon njerëz të bukur, ajo prodhon njerëz egoistë, të zemëruar, që të jenë si Perëndia që ata imagjinojnë, një Zot që është i mirë me ata që janë të mirë dhe ndëshkon ata që janë të këqij dhe i ngjajnë këtij Zoti më të rrezikshëm. Në vend të kësaj, kur u përmbahemi udhëzimeve të Perëndisë së Jezusit të Nazaretit, bëhemi të bukur, nuk zemërohemi, nuk jemi të tensionuar, nuk jemi plot frikë, sepse kemi frikë nga ndëshkimet e Zotit; dhe pastaj jemi të prirur të jemi të butë me mangësitë, me dobësitë tona dhe të të tjerëve, sepse e dimë se Zoti na do dhe i do të gjithë me një dashuri të pakushtëzuar.
Ja tani në buzët e Pagëzuesit këto fjalë janë kërcënuese: Gjoni me të vërtetë donte të thoshte: "Shikoni se tani sëpata është vendosur në rrënjën e kësaj peme që nuk prodhon bukuri”, por në gojën e Jezusit, kjo sëpatë nuk i pret njerëzit, por i pret ato degë joprodhuese, sepse në ata nuk e kanë atë limfë të Shpirtit që prodhon bukuri: kushdo që është i ringjallur nga Shpirti, është një person i bukur, sepse i aftë për të dashur.
Dhe tani shpallja e Gjon Pawgëzuesit, e atij që me pagëzimin e tij fillon botën e re . Le të dëgjojmë mirë: “Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarr. Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm” (v. 11-12).
Lopata e tij është në dorën e tij dhe ai do të pastrojë lëmin e tij dhe do të mbledhë grurin e tij në hambar, por ai do të djegë kashtë me një zjarr të pashueshëm.
Gjon i ftoi të gjithë të merrnin pagëzimin e tij, por ai e dinte mirë se nuk ishte zhytja në ujërat e Jordanit, që do t’i pastronte nga mëkati. Pagëzimi i tij ishte vetëm shenjë e një vendimi, se dikush donte të ndryshonte jetën e tij, se ai ishte konvertuar, ishte një përgatitje për të marrë një pagëzim tjetër që do të pastronte vërtet nga mëkati, pagëzimi në Shpirtin Shenjt dhe në zjarr.
Të pagëzohesh do të thotë të zhytesh, të zhytesh në këtë zjarr. Jezusi foli për këtë zjarr kur tha: “Kam ardhur për të sjellë zjarr në tokë dhe sa do të doja të ishte tashmë ndezur”.
Çfarë lloj zjarri është?
Është zjarri i Shpirtit të tij. Shpirti që është jeta hyjnore: Kur ky zjarr vjen në botë të re, në botën e premtuar që duhet të vijë, mëkati eliminohet, shkatërrohet. Është zjarri i Shpirtit të zbritur në Rrëshajë; dhe ne shohim ndryshimin midis dy pagëzimeve pikërisht në përdorimin që bëhet nga uji.
Uji mund të rrjedhë jashtë njerëzve ose gjërave, dhe pastaj i lan ata dhe ato: uji gjithashtu mund të hyjë brenda njerëzve, gjërave…. kur përthithet, asimilohet nga bima ose bëhet gjaku i jetës.
Ky është pagëzimi i Jezusit: nuk është i jashtëm si ai i Gjon Pagëzuesit, por është dhurata e ujit të ri, të një jete të re, të një zemre të re kur zemra e keqe është e pranishme në njerëzit, dhe i jepet një zemër e re që arsyeton, mendon, emocionohet si ajo e Zotit, dhe pastaj lind një njerëzim i ri: është përmbushja e profecisë së Ezekielit, me të cilën Perëndia premton nëpërmjet gojës së Profeti: "Unë do t'ju jap një zemër të re, do të vendos në ju një Shpirt të ri".
Këtu është zjarri që djeg të gjitha të këqijat dhe krijon njeriun e ri, birin e Perëndisë”: “Do të vendos Shpirtin tim brenda jush, do t'ju bëj të jetoni sipas urdhërimeve të mia, do t'ju bëj të zbatoni të gjitha ligjet e mia", domethënë nuk do të keni më shumë ligje të jashtme që njeriu duhet t'i respektojë edhe nga frika se mos ndëshkohet; jo kështu, por, do të jeni krijesa të reja që kanë birin e Zotit brenda tyre dhe vetë Zoti do t’i udhëheqë të jetojnë sipas jetës që është ajo e Atit Qiellor.
Gjon Pagëzuesi më pas vazhd onpërsëri me kërcënime: “Ai që do të vijë e ka në dorë lopatën, do ta pastrojë atë lëmën dhe do të marrë kashtën dhe do ta djegë në zjarr, por grurin do ta vërë në hambarin e tij". Gjon me siguri synonte t'i përdorte këto fjalë në një kuptim kërcënues, domethënë, ai e shpalli këtë sepse donte se të gjithë njerëzit të ligj do të pastroheshin.
Zoti duke ardhur, do ta pastrojë botën në një mënyrë energjike dhe në fakt kur Gjoni pa që Jezusi ishte mjaft i butë dhe i butë me mëkatarët, ai u skandalizua dhe dërgoi dishepujt e tij për të pyetur Jezusin: "Pra, a vendos apo jo të fshish çdo të keqe?".
Dhe Jezusi tha: “Nëse nuk skandalizoheni, Mesia i Perëndisë do të pastrojë botën, jo si ka kërkuar të bëjë Gjon, duke fshirë të ligjtë, mëkatarët, por duke ndryshuar zemrën e çdo njeriu, zemrën e njerëzve të këqij, duke sheruar çdo sëmundje e lengatë”.
Ja, pra, si interpretohen fjalët e Gjon Pagëzuesit, të interpretuara në dritën e asaj që Jezusi më pas realizoi me pagëzimin e tij, me dhuratën e Shpirtit të tij, me mësimin e tij, me veprat e tij. Ky pastrim nuk eliminon mëkatarët, por të gjithë gjërat e keqja që janë të pranishme në zemrën e njeriut: egoizmin, krenarinë, xhelozinë, mosbesimin, dhunën, fjalët agresive dhe më pas në veprime të dhembshme kundër të tjerëve. Kjo është kashta që digjet kur Shpirti i sjellë në botë nga Jezusi, mirëpritet.
Ne jemi në Ardhjen dhe në gjithë këtë pasazh ungjillor në të cilin jemi ndalur,meditimi është një ftesë për të mirëpritur këtë Shpirt, me sigurinë se është më i fortë se çdo e keqe.
Ja ftesa që na është bërë në këtë kohë të Ardhjes, për të hapur zemrat tona për të pritur atë që ofrohet për ne në këtë jetë.[/SIZE][/I][/B]

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË F.A.

E DIELA E 2 E ARDHJES VITI A

MË 4 – 12 – 2022.


UNGJILLI: Mt 3,1-12


1 Në ato ditë u duk Gjon Pagëzuesi duke predikuar në shkretëtirën e Judesë 2 e thoshte: “Kthehuni se u afrua Mbretëria e qiellit!” 3 4 Gjoni ishte i veshur me petk leshi deveje e rreth ijëve kishte një rrip lëkure; ushqehej me karkaleca e me mjaltë të egër. 5 Asohere vinte tek ai Jerusalemi, mbarë Judeja dhe e gjithë krahina e Jordanit. 6 E pasi ata i rrëfenin mëkatet e veta, ky i pagëzonte në lumin Jordan. 7 Kur pa se shumë farisenj e saducenj po i vinin në pagëzim, u tha: “Pjellë shlligash, kush ju mësoi t’i ikni zemërimit që po vjen? 8 Bëni, pra, vepra të denja kthimi! 9 As mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve! 10 Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr. 11 Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarrr. 12 Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm”.

LËECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.
Çdo vit liturgjia vendos para nesh dy personazhe të ngarkuar për të na përgatitur për të pritur Zotin që vjen. Janë Isaia dhe Gjon Pagëzuesi. Isaia është profeti që, në kohët e errëta të historisë së popullit të tij, ishte në gjendje të ringjallë gëzim dhe shpresë; ai mbajti gjallë sigurinë se premtimet e së mirës të bëra nga Zoti do të përmbusheshin, do të realizoheshin edhe kur dukej se ngjarjet i mohonin; dhe një nga profecitë e tij më të bukura ne do ta dëgjojmë në leximin e parë së kësaj të diele.
Ne kemi kaq shumë nevojë, sot, për të dëgjuar fjalët e Isaisë për shkak të dekurajimit dhe pesimizmit që janë të përhapur në shoqërinë tonë; thjesht do t’i lexoj disa fjalë nga leximi i parë.
Ndonjëherë duket se njerëzit e kohës tonë garojnë duke denoncuar gjërat më të këqijat e botës sonë: kohët janë të këqija, gjithçka është e këqe, bota po bëhet gjithnjë më e keqe.
Isaia dëshiron që ne ta shohim botën tonë ashtu siç e sheh Perëndia, kështu që në vend që thjesht të ndalemi në ankesat për dhimbjet e lindjes, do të fillojmë të gëzohemi duke menduar për krijesën e re, për botën e re që po lind. Dhimbjet nuk janë dhimbje që paraprijnë një vdekje të botës, por që paraprijnë lindjen e një bote të re.
Personazhi i dytë, Gjon Pagëzuesi, profeti që u dërgua nga Zoti për të përgatitur Izraelin, që të mirëpriste Mesinë e Perëndisë dhe për të na na përgatitur edhe ne sot në dy mënyra: me fjalët e tij dhe me jetën e tij.
Jo vetëm Ungjijtë na tregojnë për këtë personazh, por edhe historianët të njohur. Jozef Flavius lindi 10 vjet pas vdekjes së Gjon Pagëzuesit dhe ai na dëshmon se si ishte ende shumë gjallë në kohën e tij kujtimi i këtij njeriu të jashtëzakonshëm.
Në librin e tij "Antiketet hebraikë" ai e përshkruan atë kështu: "Pagëzuesi ishte një njeri i mirë, ai i këshillonte Hebrenjtë të bënin një jetë të drejtë, të trajtonin të tjerët me drejtësi, t'i nënshtroheshin Zotit edhe duke pranuar që të pagëzoeshin” dhe më pas specifikoi shumë qartë Josephus Flavius, si Gjon Pagëzuesi e kuptonte dhe e shpjegonte pagëzimin e tij. Ky historian ka shkruar në librin e tijj: "Gjoni mendonte se kjo larje nuk ishte e mjaftueshme për faljen e mëkateve: Gjoni, në fakt, ishte i bindur se pagëzimi i tij ishte vetëm një pastrim të trupit, nëse shpirti nuk ishte pastruar më parë përmes një sjellje të drejtë dhe të shenjte.
Le të dëgjojmë tani se si Mateu prezanton Gjon Pagëzuesi në Ungjillin e tij: “Në ato ditë u duk Gjon Pagëzuesi duke predikuar në shkretëtirën e Judesë e thoshte: “Kthehuni se u afrua Mbretëria e qiellit!” (v.1-2).
Në Ungjillin e Mateut Gjon Pagëzuesi shfaqet papritmas, Ai nuk është përmendur më parë. Mateu nuk tregon, siç tregon Luka, lindjen e tij nga dy prindër të moshuar: nga Elizabeta, që ishte e shterpë, u fut në skenë tashmë i rritur: Gjon nuk e prezantoi veten si një predikatar që bën fjalime të gjata, por si një lajmëtar, si lajmëtar i lajmeve të jashtëzakonshme; disa mesazhe, disa fjalë të tij, për të thënë kështu, hapnin veshët: njerëzit e dëgjonin me kujdes atë që u kumtonte atyre: mbretëria e Perëndisë ka ardhur.
Të flasësh për mbretërinë e Perëndisë me izraelitët e kohës së Jezusit, nënkuptonte rizgjimin e pritjeve dhe shpresave të kultivuara me shekuj, sepse të gjithë i njihnin shkrimet, ata njihnin orakujt e profetëve që kishin premtuar se një ditë Zoti do të merrte fatin e familjeve në duart e tij, fatin të popullit të tij, dhe më në fund do të krijonte një mbretëri drejtësie dhe paqeje në botë.
E pra, Pagëzuesi i thoshtë popullit: Unë nuk shpall - siç bënë profetët para meje - një ngjarje të ardhmç, por një realitet të tashëm; unë ju them se koha e pritjes ka mbaruar dhe është afër jush, është nën sytë tuaj, është afër, mund ta merni dhe ta bëni tuajen mbretërinë e Perëndisë. Fjalët e Gjonit mund të ngjallnin vetëm entuziazëm te njerëzit, në fakt, si ne do të shohim, të gjithë u dyndën tek ai. Madje shumë menduan se ai ishte Mesia.
Çfarë duhet bërë nëse mbretëria e Perëndisë është afër? Kur afrohet një ngjarje e rëndësishme, ne e dimë se gjithçka në jetë ndryshon, të gjitha ritmet, sjelljet, zgjedhjet, janë të ndryshme; kur afrohet një provim, nuk shkoni më në disko, ju nuk humbisni kohë në zbavitje me miqtë, por përqendroheni te librat. Kur afrohet dita e dasmës, gjithçka ndryshon, njeriu mendon vetëm për këtë.
Këtu Gjon Pagëzuesi tani u tregon menjëherë izraelitëve, por edhe sot na tregon neve se çfarë të bëjmë. Nëse e kuptojmë se mbretëria e Perëndisë është afër nesh, nuk duhet ta humbim këtë mundësi për ta bërë e jonja kjo mbretëri, thotë Gjopn Pagëzuesi: “Tani që mbretëria është afër… konvertohuni. Dy folje përdoren për të treguar konvertimin në Bibël, të cilat duhet të mbahen të dallueshme. Njëra tregon konvertimin e popullit të Izraelit të Besëlidhjes së Vjetër dhe është folja "Epistrephein", që do të thotë të kthehesh: të kthehesh në hebraisht "Schum", d.m.th.: njerëzit janë larguar nga Zoti, por duhet të kthehen te Zoti: kjo folje nuk përdoret kurrë për të treguar kthimin në Besëlidhjen e Re. Në fakt, Gjon Pagëzuesi përdori një folje tjetër, "metanoeo" që nuk do të thotë të kthehesh prapa, por do të thotë: “Ndryshoni tërësisht mënyrën e të menduarit, të arsyetimit, të vlerësimit të realiteteve të kësaj bote”. Me këtë folje Gjoni sigurisht synonte të këmbëngulte në aspektin moral, në ndryshim të jetës: ai donte të thoshte: “Jepni fund kurorëshkeljeve, dhunës, gënjeshtrave, rivaliteteve...Ndryshoni jeten tuaj”. Ja, ky është kuptimi i foljes"metanoeo". Jezusi do të marrë fjalë për fjalë mësimin e Gjon Pagëzuesit në fillim të predikimit të tij.Edhe ai do të thotë: “Konvertohuni, sepse ka ardhur koha, ka ardhur mbretëria e Perëndisë”. Në buzët e tij kjo ftesë për të ndryshuar, të shprehur me foljen "metanoeo" do të marrë një dimension më e gjerë se ajo që kishte në mendje Gjon Pagëzuesi; sepse kjo folje në predikimin e Jezusit do të thotë jo vetëm që duhet të ndryshohet sjellja dhe jeta, por edhe që është mirpëpritur një vizion i ri të Zotit, dhe mbi të gjitha të botës, të njeriut, të historisë. Kushtojini vëmendje: “Pagëzuesi na thotë sot, ju keni nën sy dy Mbretëri: 1) Mbretëria e kësaj bote, ajo e vjetra, ajo në të cilën njeriu i vërtetë është ai që arrin t'i imponohet gjithkuit, që i nënshtron të tjerët nën pushtetin e tij, që i shërben vetes, akumulon të mirat e kësaj bote, dhe është i painteresuar për të tjerët, dhe është mbretërimi i të ligut. Kur i ligu i paraqitet Jezusit, ai thotë: "Bota është e imja, mbretëria është e imja dhe unë ia jap kujt unë dua". 2) Jezusi e refuzon këtë mbretëri sepse ai është Mesia, që erdhi për të filluar mbretërinë e Perëndisë, botën e re: mbretëria e Perëndisë është afër, është pranë nesh, sot, dhe është krejt e ndryshme nga mbretëria e mëparshme. Në mbretërinë e Perëndisë është i madh ai që shërben, jo ai që dominon, i madh është ai që nuk mendon për veten e tij, por për vëllanë e vet. Ja çfarë na thotë sot Gjon Pagëzuesi: “Kjo Mbretëri është pranë jush, mos e humbisni rastin, pranoni atë, jeta juaj varet prej saj, mbretëritë e tjera kalojnë, nuk i rezistojnë dot kalimit të kohës, hyni në këtë Mbretëri të re, duke pranuar propozimin e fytyrës së re të Perëndisë dhe të njeriut të ri që do të bëjë Jezusi.
Ndaj le t'i dëgjojmë Fjalët e Pagëzuesit, që na drejtohen sot! Në këtë pikë ungjilltari Mateu e lidh misionin e Gjonit me një profeci që gjendet në librin e Isaisë. Le ta dëgjojmë:
“Ai është ai për të cilin kishte folur profeti Isaia kur tha: Zëri i dikujt që bërtet në shkretëtirë: Përgatitni rrugën e Zotit, drejtojini shtigjet e tij!”
Citimi që kemi dëgjuar, është marrë nga pjesa e dytë të librit të Isaisë ku janë mbledhur fjalët e një profeti anonim që jetoi së bashku me të dëbuarit në Babiloni: janë djemtë dhe vajzat nga bijtë e atyre që Nabukodonozori kishte sjellë në vendin e tij.Për këta njerëz të dekurajuar ai u paraqitet si lajmëtar i lajmeve të jashtëzakonshme, të lumtura, ai u thotë njerëzve të mërguar: “Zoti do të vijë të na çlirojë, do të na kthejë në vendin e etërit tanë”. Populli mergimtar nuk u besoi këtyre fjalëve, ata e konsideronin të pamundur që Zoti të ketë ende mëshirën për ta, të ndjejë ende keqardhjen për ta: ata e dinin se ai kishte ardhur për të çliruar popullin e tij nga skllavëria në Egjipt, por Izraelitët nuk ishin përgjegjës për skllavërinë; përkundrazi ata që janë në Babiloni e dinë këtë shkak të mërgimit: ishin pabesitë e tyre… nuk është Zoti ai që i ndëshkoi, por mëkatet që i kryen, i robëruan.
Këtyre njerëzve që e konsiderojnë të pamundur çlirimin, profeti u thotë: “Zoti është besnik te premtimet që u bëri Abrahamit dhe pasardhësve të tij dhe do të vijë të na çojë në tokë të lirisë”. Më pas thotë: “Nuk do të kthehemi nga rruga nga e cila kemi ardhur, ajo që ngjitet në veri dhe pastaj zbret në Babiloni - më shumë se 2000 km - Jo! Do të kthehemi për rrugën e drejtë, atë që kalon nëpër shkretëtirë, kjo do të jetë shumë e shkurtër, për të arritur shpejt në Jerusalem, të udhëhequr nga Zoti”.Kjo është profecia që gjejmë në pjesën e dytë të librit të Isaisë. Ungjilltari Mateu i referon këstë profeci Gjonit Pagëzuesit dhe e sheh të realizuar nga ai, i cili jeton në shkretëtirë ku shpall një Eksod të ri, duke thënë: “Zoti do të vijë për të na çliruar nga një skllavëri shumë më e keqe se ajo
të Egjiptit dhe të Babilonisë, skllavëria e mëkatit tonë; nga çdo gjë që na çnjerëzon, vjen për të na ofruar Mbretërinë e tij, ku njeriu mund të jetojë vërtet si një njeri, jo si një kafshë”.
Le të përpiqemi t'i japim një kokë kësaj shkretëtirë, në të cilën Pagëzuesi zgjodhi të jetojë. Me këmbëngulje ungjilltari shkruan për këtë shkretëtirë sepse ai dëshiron të na japë një mesazh teologjik dhe që ne ta kuptojmë atë.
Ku jetonte Gjoni? Sipas të gjitha gjasave, studiuesit izraelitë janë të sigurtë për këtë, ai ka jetuar në Kumran, një manastirin ku kishte murgj dhe sipas të gjitha gjasave Pagëzuesi jetoi me ta për disa vjet, dhe më pas, për një moment të caktuar, ai filloi misionin e tij duke predikuar përgjatë brigjeve të Jordanit, ku ai filloi të pagëzonte dhe ku më vonë takoi Jezusin.
Është e rëndësishme të dihet ku erdhi Jezusi për t'u pagëzuar nga Gjoni. Tradita e vendos atë në Bethabara: është vendi që e kujton pikën kufitare ku izraelitët kaluan lumin kur erdhën nga robëria e Egjiptit; ata erdhën nga vendi i skllavërisë dhe kanë hyrë në tokën e lirisë, në tokën e premtuar. Lumi Jordan e ka shënuar gjithmonë këtë vijë kufitare, midis tokës pagane dhe tokës së lirisë, kjo vendndodhje gjeografike është e rëndësishme, sepse do të shohim së shpejti kuptimin teologjik të saj.
Dhe tani imagjinoni, si në një foto, shkretëtirën ku jetonte Gjoni, vini re manastirin e Kumranit aty ku ishte dhe, nga i cili shihej edhe Bethabara që është rreth dhjetë km larg në veri të Detit të Vdekur. Ungjilltari këmbëngul në këtë shkretëtirë sepse ajo ka shumë referenca për ndryshimet që jemi të thirrur të krijojmë brenda vetes, nëse duam të jemi gati për të mirëpritur Zotin që vjen të na lirojë, gati për të kaluar një Eksod të ri, të lirë nga skllavëria e mëkateve tona, që nuk na lënë të jetojmë si njerëz që shkojnë drejt lirisë.
Çfarë do të thotë shkretëtira në Bibël? Shkretëtira është vendi i privilegjuar i takimit me Zotin, është shkretëtira e Moisiut dhe të Elisë ku ata kanë takuar Zotin e tyre, është shkretëtira e heshtjes, e meditimit, nuk ka zhurmë, nuk është trullosur nga thashethemet, nga marrëzitë që qarkullojnë në rrjetet sociale. Vetëm kur ka heshtje njeriu mund të kthehet në vetvete, të reflektojë, të vërë në dyshim kuptimin e jetës, të kërkojë atë që ka vërtet rëndësi. Në shkretëtirë gjithçka është e përkohshme, gjithçka që është e kotë, relativizohet. Shkretëtira është vendi ku jeta reduktohet në gjërat thelbësore, ku uji është ujë dhe jo spërkatje, bukë është bukë, jo briosh; në shkretëtirë nuk ngarkohemi me gjëra që nuk na nevojten, që janë teperta, nuk ka njeri më i pasur se tjetri, pak a shumë janë të gjithë në të njëjtin nivel; në shkretëtirë nuk grumbullohet dhe secili ka vetëm atë tokë që shkel në atë moment dhe kur është një hap përpara… ajo tokë nuk është më e tij dhe ne, në këtë tokë jemi të gjithë në rrugën tonë.
Këtë na kujton shkretëtira: mos u lidhni me realitetet e kësaj bote, sikur të kishin një vlerë absolute, ato kalojnë… e rëndësishmja është një tokë tjetër, ajo drejt së cilës po shkojmë. Shkretëtira nuk është vendi ku një njeri jeton, por ku ai ecën drejt një destinacioni, drejt tokës së lirisë.
Dhe ti, i krishterë, je një njeri që ke nisur një udhëtim në këtë tokë; ke lënë në pagëzim tokën e vjetër të botës dhe ke filluar një aventurë tjetër, një rrugë tjetër. Kjo rrugë nuk është e lehtë, është e vështirë, kërkuese, në këtë rrugë do të tundohesh edhe ti të kthehesh… në shthurje, në lidhje me zotërimet, në epshin për zotërime, nga pushteti dhe nga morali aktual i sugjeruar nga ndikuesit në mediat sociale: ki kujdes, do të tundohesh të kthehesh sepse ndjeve njëfarë kënaqësie. Jo! Vazhdo të ecesh, sepse ti shkon në tokën e vërtetë, ku do të jesh vërtet i lirë. Por mos harro edhe më pas se shkretëtira është vendi ku nuk ecën vetëm; nëse ecën vetëm, vdes, por ecën krah për krah me të tjerët. Është e nevojshme të ecim së bashku dhe ne e përjetojmë këtë në jetën tonë si të krishterë. Prova më e vështirë, besoj, për të krishterin e sotëm, është pikërisht që ka përshtypje që duhet të ecë vetëm për të arritur në këtë tokë të lirisë. Për këtë është shumë e rëndësishme që të ndjet si anëtar i një komuniteti gjatë rrugës.
Tani Gjon Pagëzuesi, edhe me mënyrën e të veshurit dhe me ushqimin me të cilin ushqehet, na thotë si përgatitet njeriu për të pritur Zotin që vjen. Le të dëgjojmë: “Asohere vinte tek ai Jerusalemi, mbarë Judeja dhe e gjithë krahina e Jordanit. E pasi ata i rrëfenin mëkatet e veta, ky i pagëzonte në lumin Jordan” (vv.5-6).
“Gjoni ishte i veshur me petk leshi deveje e rreth ijëve kishte një rrip lëkure; ushqehej me karkaleca e me mjaltë të egër” (v.4). Gjoni ishte i veshur me një fustan të bërë me qime deveje dhe me një rrip lëkure rreth ijeve; ushqimi i tij ishin karkaleca dhe mjaltë e egër. Atëherë Jeruzalemi, gjithë Judea dhe gjithë zona përgjatë Jordanit vrapuan drejt tij dhe po u pagëzuan në lumin Jordan, duke rrëfyer mëkatet e tyre. Nëse lexojmë kapitullin e parë të librit të dytë të Mbretërve, ku përmendet Elia, e gjejmë këtë: ky profet vishej si Gjon Pagëzuesi. Tani sipas traditës popullore, të gjithë e prisnin Elinë para ardhjes së Mesisë: Elia duhej të kthehej, do të ishte Elia ai që do të përuronte mbretërinë Mesianike. Duke prezantuar Gjon Pagëzuesin e veshur si Elia, ungjilltari Mateu dëshiron të na thotë se ai ishte Elia që të gjithë njerëzit prisnin dhe pas Elisë do të kishte ardhur Mesia i Perëndisë. Ky është mesazhi i parë që na jepet duke folur për veshjen e Gjon Pagëzuesit. Por nuk mjafton…Ungjilltari Mateu don të na mësojë edhe diçka tjetër.
Për çfarë është rripi? Ripi shërben për të mbajtur lart fustanin dhe që për këtë arsye, ata që e mbartin, të mund të ecin shpejt; është një kujtim nga koha e Eksodit, që duhet ta kemi prezent sepse jemi thirrur të bëjmë të njejtën udhëtim të eterve në shkretëtirë, duke lëre vendin e skllavërisë së mëkatit për të ecur drejt mbretërisë së Zotit. Rripi është prej lëkure: ky rrip nuk është një pëlhurë e hollë e bërë me leshin e devesë, por është i ashpër, nuk është leshi: le ta theksojmë, gjithçka në historinë e Gjonit kujton ashpërsinë, atë që është thelbësore. Asnjë interes për paraqitjet, për atë që është e tepërte, kalimtare, më pak rëndësi; Jezusi do të thotë gjithashtu: “Çka dolët të shihni në shkretëtirë? Kallamin që e luhat era? Apo çka dolët të shihni? Njeriun që vishet me petka të bukura? Ja, ata që vishen me petka të bukura, ata banojnë në pallate mbretërore! Po, pse atëherë dolët? Të shihni një profet? Po, po ju them: edhe më tepër se një profet, sepse Gjoni është ai, për të cilin Shkrimi i shenjtë thotë: ‘Ja, unë po e dërgoj lajmëtarin tim para teje që ta bëjë gati udhën tënde para teje!” (Mt. 11,710).
Mesazhi është për ne. Nëse humbasim kokën për kotësinë, nëse jemi skllevër të modës, nuk jemi në gjendjen më të mirë për të mirëpritur mbretërinë e Perëndisë.
Shpallja e Botës së Re që Jezusi dëshiron të përhapet gjithkund dhe tema e veshjes, nuk është një çështje e dorës së dytë: shpesh në Bibël që në fillim, njerëzit u përpoqën t'i jepnin veten një veshje me një gjethe fiku, por në kohën e Besëlidhjes së Re përmendet maturia dhe mbi të gjitha veshjet që na bëjnë vërtet të bukur në sytë e të gjithëve, të këndshme për ata që janë pranë nesh; të veshur me Krishtin, i krishteri shkëlqen me dritën e tij, shkëlqen nga drita e dashurisë së Krishtit!
Dhe çfarë ndodh tani? Të gjithë u mblodhën tek ai në Jordan për t'u pagëzuar; përkthimi është i pasaktë: folja greke është "Ecporeumain" dhe do të thotë të dalësh. Gjithë Jerusalemi, gjithë Judea, gjithë ai rajon doli, shkoi te Pagëzuesi, që ishte në lindje të lumit Jordan; le të kujtojmë se ishte tani ai vend ku predikonte Gjoni: sot atje ka një kishë që i është kushtuar natyrshëm Gjon Pagëzuesit: ndodhet në pjesën lindore, në tokën pagane: lumi Jordan ka një vlerë kufitare midis tokës pagane dhe tokës së Izraelitëve, së të lirëve.
Ky është vendi ku Jozueu i la të kalonin njerëzit që po largoheshin nga Egjipti, pra tani skllavëritë hynë në tokën e të lirëve, në Tokën e Premtuar.
Çfarë ndodh me Gjon Pagëzuesin? Të gjithë këta njerëz dolën nga toka që mendonin se ishte e lirë, nga vendi ku banonin gjithmonë, Toka e Shenjtë, për të shkuar përsëri në tokën e skllavërisë: është një kundëreksod sepse… sepse atëherë Gjoni bën që lumi Jordan të kalojë përsëri për të hyrë… jo më në një Tokë e Shenjtë materiale, por në Tokën e Shenjtë të vërtetë, në mbretërinë e propozuar nga Jezusi nga Nazaret. Dhe në fakt ata erdhën për t'u pagëzuar prej tij në lumin Jordan, duke rrëfyer mëkatet e tyre. Mund të vërejmë se ungjilltari Mateu nuk thotë se Pagëzimi i Gjonit i pastronte, i falte mëkatet; jo, sipas tij thjesht shërbeu për t'i bërë të gjithë të kuptojnë se ishin në gjendje të mëkatojnë. Me pagëzim ai donte t'i ndërgjegjësonte njerëzit që jetonin në skllavërinë e mëkatit, që të kuptonin që kishin nevojën për t'u çliruar, për të dalë nga kjo gjendje që nuk është me të vërtetë njerëzore; do të jetë pagëzimi i Jezusit ai që do të shlyejë mëkatin, pagëzimi i Gjonit ishte vetëm një ftesë për konvertim, një njohje e nevojës për t'u liruar.
Dhe tani ja kush janë ata që i paraqiten Gjonit: njerëzit që i paraqiten atij, janë të gatshëm të ngrihen lart, të pagëzohen, por jo të konvertohen: ata pranojnë të kryejnë ritin, por jo të ndryshojnë jetën e tyre dhe atyre Gjon Pagëzuesi u flet në një mënyrë shumë të ashpër: le ta dëgjojmë:
“Kur pa se shumë farisenj e saducenj po i vinin në pagëzim, u tha: “Pjellë shlligash, kush ju mësoi t’i ikni zemërimit që po vjen? Bëni, pra, vepra të denja kthimi! As mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve! Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr” (v. 7-10).
“Pjellë shlligash”, Gjonit ka fjalë të forta, drejtuar farisenjve dhe saducenjve; me fjalën “shligash” ne lidhemi menjëherë me helmin vdekjeprurës që ato mund të injektojnë, pasi Pagëzuesi nuk e përdor kurrë këtë imazh? Farisenjtë dhe saducenjtë janë përfaqësues të dy teologjive helmuese për Zotin, d.m.th Farisenjtë predikojnë një Perëndi të drejtë, që jep ligjin dhe verifikon se kush e zbaton dhe kush e shkel; shpërblen njërin dhe ndëshkon rëndë tjetrin. Saducenjtë përfaqësojnë atë teologji të Perëndisë që jep favoret e tij, por jo të gjithëve, por vetëm atyre që i ofrojnë flijime, olokauste, temjan, lutje, vepra të mira dhe sigurisht të gjitha këto oferta duhet të kalojnë nga duart e priftërinjve të tempullit, që janë Saducenjtë.
Zoti i Jezusit nuk është një Zot që u jep favoret e tij vetëm të mirëve, jo, ai ua jep të këqijve dhe të mirëve, pa dallim, sepse ai është dashuri dhe nuk mund të bëjë gjë tjetër veç dashurisë. Këto shlliga janë të pranishme edhe sot dhe duhet kujdes nga helmi i tyre, helmi i atyre që vazhdojnë të predikojnë këtë imazh të rremë të Perëndisë: ata shkojnë te Pagëzuesi për t’u pagëzuar, për të pranuar ritin, por nuk duan të konvertohen: për ta pagëzimi është një rit i kotë: për këtë arsye Gjon Pagëzuesi flet kaq ashpër kundër tyre, ata duhet t’i braktisin këta besime të tyre.
Dhe çfarë bëjnë ata? Ata i shpëtojnë zjarrit, siç bëjnë shlligat që, nëse ndizet një zjarr, fillojnë të rrëshqasin për siguri. Mirë. Ata dinë se duhet të vijë një zjarr dhe kanë frikë, dhe përpiqen të shpëtojnë ndaj këtij zjarri; është zjarri që Jezusi fut në botë, zjarri i dashurisë së Zotit, por ata kërkojnë të gjitha mundësitë për t'i shpëtuar kësaj risie që do të detyronte një ndryshim rrënjësor të bindjeve të tyre teologjike dhe fetare dhe më pas një të ndryshim të jetës së tyre.
Cilat janë zbrazëtitë, ato të sotme, ato që dëgjojmë nga farizenjtë dhe saducenjtë e kohës tonë?... Ne u jemi besnikë traditave, jemi gjithmonë mësuar kështu, është bërë gjithmonë kështu, është e arsyeshme të mendojmë siç mendojmë ne dhe Zoti është si ne e imagjinojmë. Dhe vazhdojnë me bindjet e tyre, nuk përpiqen t'i shpëtojnë zjarrit të kësaj fjale dashurie, sipas të cilës “Ai (Jezusi) do t’i pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarr”(v. 11) dhe do të hyjë në botë dhe do t'i shpëtojë zjarrit të zemërimit të Perëndisë.
Çfarë është ky zemërim i Zotit? Në Bibël flitet vazhdimisht për zemërimin e Perëndisë dhe pak… pak për zemërimin e njeriut; zemërimi është një shtysë e çmuar që ne të gjithë e ndjejmë, e që Zoti e vendosi në zemrat tona: përballë një të varfëri që shfrytëzohet, pikërisht nëse askush nuk ndërhyn, zemërimi është ajo shtysë që të shtyn të ndërhysh, ta bësh çfarë mundesh, për të çliruar të varfërin nga kjo padrejtësi. Nëse nuk e ndjen këtë zemërim, je i sëmurë. Ky imazh antropomorfik i është aplikuar Zotit, i cili ndërhyn me një zemërim të tërbuar, por kundër kujt? Jo kundër njerëzve; zemërimi i Zotit lëshohet kur ai sheh të keqen që është bërë kundër fëmijëve të vet: një imazh i ngjashëm ne mund ta shohim qartë në botën tonë: nëse një baba nuk e ndjen këtë “zemërim” kur djali i tij lëndohet, ai është… i sëmurë, ai vuan një patologji.
Edhe profetët flasin për këtë zemërim të Zotit, por nuk është gjë tjetër veçse një imazhi për të përshkruar dashurinë e tij visherale, dhe për të thënë se Zoti, kur sheh rrezikun në të cilin janë fëmijët e tij për shkak të helmit të teologjisë së skribëve, farisenjve dhe saducenjve, nuk qëndron indiferent, por ndërhyn për të shpëtuar fëmijët e vet: zemërimi i tij nuk ka origjinë e tij në faktin që ai u ofendua, jo! Është një imazhin i dashurisë së tij pasionante. Zoti indiferent është ai i filozofëve, Zoti i Biblës është i përfshirë me pasion në jetën e çdo njeri.
Si t'i shpëtojmë këtij zemërimi të Perëndisë? Gjon Pagëzuesi thotë: " Bëni, pra, vepra të denja kthimi!” (v.8), konvertohuni, ndryshoni jetën tuaj. Kjo është mënyra e vetme për t'i shpëtuar zemërimit të Zotit, për të bërë vepra të mira. Frytet që janë pasojë të konvertimit, ne i njohim: janë frutat e Shpirtit për të cilat flitet në letrën drejtuar Galatasve, në kapitullin e pestë. Ftesa për të bërë këto vepra, më shumë u drejtohej të krishterëve të sotëm sesa farisenjve dhe saducenjve të kohës së Gjonit, u drejtohet të gjithë atyre që ndihen të qetë dhe të kënaqur që janë pagëzuar. Ky qëndrim qetësie dhe kënaqësie mund të jetë një iluzion si ai i farizenjve dhe të saducenjve që ndiheshin mirë sepse: “Ne jemi bij të Abrahamit, i përkasim Popullit të Zgjedhur”, për të cilin janë bekimet e Zotit”. Por për të eliminuar këtë iluzion Jezusi u tha atyre: “Mos t’ju bjerë në mend të thoni në vete: ‘Kemi atë Abrahamin!’ sepse unë po ju them: Hyji mund t’i nxjerrë Abrahamit bij edhe prej këtyre gurëve!”. Kjo përgjigje e Jezusit vlen edhe për të krishterët të sotme që duhet të ruhen nga iluzionet që mund të jenë të qetë, të sigurtë për shëlbimin e tyre vetëm sepse janë të pagëzuar. Për këtë arsye Jezusi vazhdon duke thënë: "Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve; çdo lëndë që nuk jep fryt të mirë, pritet e hidhet në zjarr”. Ne e njohim Izraelin, në Bibël shpesh krahasohet me një bimë që jep fryt, një hardhi, një vresht, një fik. Thotë Gjon Pagëzuesi: "Nëse nuk jep fryt të bukur (jo fryt të mirë, siç thotë përkthimi) ... çdo pemë që nuk jep fryt të bukur, pritet”. Këtu ne insistojmë pak në bukurinë dhe për fat të keq shumë herë përkthimet në vend të fjalës “fryt të bukur” në disa Bibla gjendhen fjalët “fryt të mirë” e kuptimi bëhet krejtësisht ndryshëm.
Çfarë pret Perëndia si fryt? Që të ketë bukuri! Teologjia e farisenjve dhe saducenjve nuk prodhon njerëz të bukur, ajo prodhon njerëz egoistë, të zemëruar, që të jenë si Perëndia që ata imagjinojnë, një Zot që është i mirë me ata që janë të mirë dhe ndëshkon ata që janë të këqij dhe i ngjajnë këtij Zoti më të rrezikshëm. Në vend të kësaj, kur u përmbahemi udhëzimeve të Perëndisë së Jezusit të Nazaretit, bëhemi të bukur, nuk zemërohemi, nuk jemi të tensionuar, nuk jemi plot frikë, sepse kemi frikë nga ndëshkimet e Zotit; dhe pastaj jemi të prirur të jemi të butë me mangësitë, me dobësitë tona dhe të të tjerëve, sepse e dimë se Zoti na do dhe i do të gjithë me një dashuri të pakushtëzuar.
Ja tani në buzët e Pagëzuesit këto fjalë janë kërcënuese: Gjoni me të vërtetë donte të thoshte: "Shikoni se tani sëpata është vendosur në rrënjën e kësaj peme që nuk prodhon bukuri”, por në gojën e Jezusit, kjo sëpatë nuk i pret njerëzit, por i pret ato degë joprodhuese, sepse në ata nuk e kanë atë limfë të Shpirtit që prodhon bukuri: kushdo që është i ringjallur nga Shpirti, është një person i bukur, sepse i aftë për të dashur.
Dhe tani shpallja e Gjon Pawgëzuesit, e atij që me pagëzimin e tij fillon botën e re . Le të dëgjojmë mirë: “Unë ju pagëzoj me ujë në shenjë kthimi, porse ai që po vjen pas meje, është më i fortë se unë e unë nuk jam i denjë as t’ia zbath sandalet: Ai do t’ju pagëzojë me Shpirtin Shenjt e me zjarr. Ai e ka në dorën e vet terplotën e do ta pastrojë lëmin e vet; grurin e vet do ta mbledhë në grunar, kurse bykun do ta djegë në zjarr të pafikshëm” (v. 11-12).
Lopata e tij është në dorën e tij dhe ai do të pastrojë lëmin e tij dhe do të mbledhë grurin e tij në hambar, por ai do të djegë kashtë me një zjarr të pashueshëm.
Gjon i ftoi të gjithë të merrnin pagëzimin e tij, por ai e dinte mirë se nuk ishte zhytja në ujërat e Jordanit, që do t’i pastronte nga mëkati. Pagëzimi i tij ishte vetëm shenjë e një vendimi, se dikush donte të ndryshonte jetën e tij, se ai ishte konvertuar, ishte një përgatitje për të marrë një pagëzim tjetër që do të pastronte vërtet nga mëkati, pagëzimi në Shpirtin Shenjt dhe në zjarr.
Të pagëzohesh do të thotë të zhytesh, të zhytesh në këtë zjarr. Jezusi foli për këtë zjarr kur tha: “Kam ardhur për të sjellë zjarr në tokë dhe sa do të doja të ishte tashmë ndezur”.
Çfarë lloj zjarri është?
Është zjarri i Shpirtit të tij. Shpirti që është jeta hyjnore: Kur ky zjarr vjen në botë të re, në botën e premtuar që duhet të vijë, mëkati eliminohet, shkatërrohet. Është zjarri i Shpirtit të zbritur në Rrëshajë; dhe ne shohim ndryshimin midis dy pagëzimeve pikërisht në përdorimin që bëhet nga uji.
Uji mund të rrjedhë jashtë njerëzve ose gjërave, dhe pastaj i lan ata dhe ato: uji gjithashtu mund të hyjë brenda njerëzve, gjërave…. kur përthithet, asimilohet nga bima ose bëhet gjaku i jetës.
Ky është pagëzimi i Jezusit: nuk është i jashtëm si ai i Gjon Pagëzuesit, por është dhurata e ujit të ri, të një jete të re, të një zemre të re kur zemra e keqe është e pranishme në njerëzit, dhe i jepet një zemër e re që arsyeton, mendon, emocionohet si ajo e Zotit, dhe pastaj lind një njerëzim i ri: është përmbushja e profecisë së Ezekielit, me të cilën Perëndia premton nëpërmjet gojës së Profeti: "Unë do t'ju jap një zemër të re, do të vendos në ju një Shpirt të ri".
Këtu është zjarri që djeg të gjitha të këqijat dhe krijon njeriun e ri, birin e Perëndisë”: “Do të vendos Shpirtin tim brenda jush, do t'ju bëj të jetoni sipas urdhërimeve të mia, do t'ju bëj të zbatoni të gjitha ligjet e mia", domethënë nuk do të keni më shumë ligje të jashtme që njeriu duhet t'i respektojë edhe nga frika se mos ndëshkohet; jo kështu, por, do të jeni krijesa të reja që kanë birin e Zotit brenda tyre dhe vetë Zoti do t’i udhëheqë të jetojnë sipas jetës që është ajo e Atit Qiellor.
Gjon Pagëzuesi më pas vazhd onpërsëri me kërcënime: “Ai që do të vijë e ka në dorë lopatën, do ta pastrojë atë lëmën dhe do të marrë kashtën dhe do ta djegë në zjarr, por grurin do ta vërë në hambarin e tij". Gjon me siguri synonte t'i përdorte këto fjalë në një kuptim kërcënues, domethënë, ai e shpalli këtë sepse donte se të gjithë njerëzit të ligj do të pastroheshin.
Zoti duke ardhur, do ta pastrojë botën në një mënyrë energjike dhe në fakt kur Gjoni pa që Jezusi ishte mjaft i butë dhe i butë me mëkatarët, ai u skandalizua dhe dërgoi dishepujt e tij për të pyetur Jezusin: "Pra, a vendos apo jo të fshish çdo të keqe?". Dhe Jezusi tha: “Nëse nuk skandalizoheni, Mesia i Perëndisë do të pastrojë botën, jo si ka kërkuar të bëjë Gjon, duke fshirë të ligjtë, mëkatarët, por duke ndryshuar zemrën e çdo njeriu, zemrën e njerëzve të këqij, duke sheruar çdo sëmundje e lengatë”. Ja, pra, si interpretohen fjalët e Gjon Pagëzuesit, të interpretuara në dritën e asaj që Jezusi më pas realizoi me pagëzimin e tij, me dhuratën e Shpirtit të tij, me mësimin e tij, me veprat e tij. Ky pastrim nuk eliminon mëkatarët, por të gjithë gjërat e keqja që janë të pranishme në zemrën e njeriut: egoizmin, krenarinë, xhelozinë, mosbesimin, dhunën, fjalët agresive dhe më pas në veprime të dhembshme kundër të tjerëve. Kjo është kashta që digjet kur Shpirti i sjellë në botë nga Jezusi, mirëpritet.
Ne jemi në Ardhjen dhe në gjithë këtë pasazh ungjillor në të cilin jemi ndalur,meditimi është një ftesë për të mirëpritur këtë Shpirt, me sigurinë se është më i fortë se çdo e keqe.
Ja ftesa që na është bërë në këtë kohë të Ardhjes, për të hapur zemrat tona për të pritur atë që ofrohet për ne në këtë jetë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

R.M.3 A RDH. VITI A.

MË 11-12-2022.

UNGILLI: Mt. 11,2-12.

2 Tashti, kur Gjoni dëgjoi në burg për veprat e Krishtit, dërgoi nxënësit e vet
3 për ta pyetur:“A je ti ‘Ai që do të vijë,’ apo duhet të presim një tjetër?”
4 Jezusi iu përgjigj:“Shkoni e tregojini Gjonit çka po dëgjoni e çka po shihni:
5 Të verbërit po shohin, të shqeptit po ecin, të gërbulurit po pastrohen, të shurdhërit po dëgjojnë, të vdekurit po ngjallen, të varfërve po u predikohet Ungjilli.
6 I lumi ai që nuk e bjerr besimin në mua!”
7 Kur shkuan ata Jezusi filloi t’i flasë turmës për Gjonin:“Çka dolët të shihni në shkretëtirë? Kallamin që e luhat era? 8 Apo çka dolët të shihni? Njeriun që vishet me petka të bukura? Ja, ata që vishen me petka të bukura, ata banojnë në pallate mbretërore! 9 Po, pse atëherë dolët? Të shihni një profet? Po, po ju them: edhe më tepër se një profet,
10 sepse Gjoni është ai, për të cilin Shkrimi i shenjtë thotë:‘Ja, unë po e dërgoj lajmëtarin tim
para tejeqë ta bëjë gati udhën tënde para teje!’
11 Përnjëmend po ju them: nga ata që u lindën prej grash nuk u ngrit asnjë më i madh se Gjon Pagëzuesi, megjithatë, më i vogli në Mbretërinë e qiellit, është më i madh se ai. 12 Që prej ditëve të Gjon Pagëzuesit e deri tani Mbretëria e qiellit po depërton me vështirësi e vetëm të fortët e shtijnë në dorë.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


Konteksti

Kapitujt 5 deri në 9 treguan mësimet e Jezusit dhe gjestet e tij të dhembshurisë:
shërime dhe falje. Jezusi vazhdon të kalojë nëpër qytete dhe fshatra për t’u dhënë mesazhin e tij të lumturisë turmave që i duken si dele pa bari (9,36).
Kapitulli 10 bashkon udhëzimet e misionit që u jep Jezusi
atyre që i ka zgjedhur për të dërguar (apostujt)
në mënyrë që ata të jenë bashkëpunëtorë në misionin e tij.
Me kapitujt 11-12, arrijmë në një pikë kthese në tregimin e Mateut:
Jezusi fillon të hasë kundërshtime nga farisenjtë dhe skribët.
Vetë Gjon Pagëzuesi shfaq dyshimet e tij
si dhe vetë familja e Jezusit (12.46).
Nga Marku e dimë se të afërmit e tij duan ta kapin sepse ata mendojnë se ai është lartësuar dhe e ka humbur mendjen: “Jezusi u kthye në shtëpi. Prapë u mblodh turmë e madhe sa që as nuk mund të hanin bukë. Kur morën vesh të tijtë, shkuan ta marrin sepse flitej: “Nuk është në vete” (Mk 3,21).
A është Jezusi me të vërtetë mesia që njerëzit presin? Si ta kuptojmë pyetjen e Gjonit?
Gjoni , në burgun e tij, dëgjoi për veprimet e Jezusit.
Ai i dërgon dishepujt e tij të pyesin:
"A je ti mesia, apo duhet të presim një tjetër?"
Gjoni është duke pritur për një Mesi (ai që po vjen) misioni i të cilit është të pastrojë njerëzimin nga çdo pabesi.
“Ai që vjen pas meje është më i fortë se unë. Ai do t'ju pagëzojë në Shpirtin Shenjt dhe në zjarr. Ai tashmë mban në dorë lopatën e rrëshqitjes” (Mt 3,11-12).
Ky pagëzim në Shpirt dhe zjarr shpirtëror duhet të realizojë “zemërimin” e Perëndisë: Zoti do t'i pastrojë njerëzit nga çdo padrejtësi, nga çdo element e çdo sjellje që nuk janë në përkim me Aleancën, që nuk janë shenjë e besnikërisë ndaj Zotit. Nëse me të vërtetë Zoti është i plotfuqishëm, ai nuk mund t'i lërë keqbërësit të pandëshkuar pafundësisht. As nuk duhet të lejojë që të përbuzet nga fuqitë pagane që shtypin popullin e tij.
Mund të evokojmë tekstin e Malakisë:
“Ai është si zjarri i shkrirësit dhe si finja e larësit. Ai do t'i pastrojë bijtë e Levit dhe do t'i rafinojë si ar dhe argjend : “Ja, unë dua ta dërgoj të dërguarin tim. Ai do ta bëjë gati udhën para meje. Dhe papritmas do të vijë në Shenjtëroren e vet Zotëruesi, që ju e kërkoni, dhe Engjëlli i Besëlidhjes, që ju e dëshironi. Ja, ai po vjen!, ‑ thotë Zoti i Ushtrive.Kush do t’i qëndrojë Ditës së ardhjes së tij? Kush do të mund t’i bëjë ballë kur Ai të dëftohet?! Ai është zjarr që shkrin, finjë që lan! Do të ulet për të shkrirë e për të pastruar argjendin. Do t’i pastrojë bijtë e Levit dhe do t’i kullojë porsi arin e argjendin që të mund t’ia kushtojnë Zotit në drejtësi flitë “ (Ml 3,1-3).
Shembulli i tij dhe fjala e tij duan t'i bëjnë mëkatarët të kthehen në besim dhe i shpëtojnë dënimit të përjetshëm që i kanoset. …
Por spas Gjonit, mënyra me të cilën Jezusi e përmbush misionin e tij, nuk korrespondon fare me idenë që është e përhapur mbi gjykimin e Perëndisë që pritet do të nisë së shpejti.
Si do t'i përgjigjet Jezusi Gjonit?
“Shkoni e tregojini Gjonit çka po dëgjoni e çka po shihni: Të verbërit po shohin, të shqeptit po ecin, të gërbulurit po pastrohen, të shurdhërit po dëgjojnë, të vdekurit po ngjallen, të varfërve po u predikohet Ungjilli. I lumi ai që nuk e bjerr besimin në mua!” (vv.4-6).
Shkoni dhe tregojini Gjonit atë që dëgjoni dhe shikoni:
të verbërit shohin përsëri, të çalët ecin, lebrozët pastrohen,
shurdhmemecët dëgjojnë, të vdekurit ringjallen
dhe të varfërit marrin mesazhin e lumturisë.
Jezusi evokon tekste nga Isaia që përshkruajnë atë që duhet të bëjë mesia:
Mesia do t’ u predikojë të varfërve, do të shërojë të verbërit dhe memecët,
do t’i falë mëkatarët, do t’I ringjallë të vdekurit.
Në sinagogën e Nazaretit Jezusi kishte lexuar e shpjeguar një pjesë të Librit të Isaisë:
“ ‘Shpirti i Zotit është mbi mua sepse Ai më shuguroi! Ai më dërgoi t’u kumtoj të vobektëve Ungjillin, t’u shpall robërve çlirimin, të verbërve dritën e syve; t’i lëshoj në liri të ndrydhurit, të shpall vitin e hirit të Zotit’” (Lk 4,18-19).
Por teksti i Isaisë përfundonte me evokimin e ditës së hakmarrjes së Zotit:
“Do të spallë edhe ditën e hakmarrjes së Hyjit tone” (Is 61,2),
por Jezusi atë ditë në sinagogen nuk lexoi këtë varg, ndoshta për të paralajmëruar një gjë të re në mënyrën me të cilën ai donte të ungjillëzuar. Në fakt atë ditë Jezusi thotë se në personin e til plotësohet profeci e Isaisë
Dhe pastaj Jezusi vazhdon: “Lum ai që nuk do të bjerë për shkakun tim”.
"Ai që nuk do të bjerë" thuhet në greqisht: "ai që nuk do të ofendohet".
Ndoshta kuptimi e këtyre fjalëve mund të jetë: “Lum ai që nuk do të pushojë të besuarit për shkakun e fjalëve dhe të veprave të mia”.
Skandal është çdo gjë që na pengon në rrugën e vërtetë të jetës.
Si një kurth që nuk e shohim por që na bën të biem.
Jezusi dëshiron që Gjoni të mos skandalizohet përballë rrugës që Jezusi ka zgjedhur për të përmbushur misionin e tij si mesi.
Çfarë mund të skandalizojë Gjonin?
Nuk është fakti që Jezusi e përshkruan veten si mesia; vetë Gjoni ua prezantoi atë si mesinë dishepujve të vet.
“Vështirësia vjen nga fakti që Jezusi e kupton misionin e tij
në një mënyrë krejtësisht të ndryshme nga ideja që Gjoni kishte për të.
Në vend që të shfaqë forcën e vet kundër mëkatarëve dhe fuqinë hakmarrëse të zemërimit të Perëndisë, Jezusi e paraqet veten vetëm si manifestim të butësisë të mëshirshme të Zotit ndaj të varfërve dhe të gjithë atyre që vuajnë.
Kontrasti është i madh!
A do të jetë gati Gjoni të pranojë me sukses zbulesën e një mesie që është vetë dashuri që vepron me përulësi dhe dobësi?”
Ekziston rreziku që besimtarët Izraelitë të mos kuptojnë dhë të mos pranojnë këtë, dhe kjo nuk ndodhi vetëm me Gionin.
Le të kujtojmë reagimin e Pjetrit ndaj njoftimit të Jezusit në lidhje me pasionin e tij.
Jezusi e deklaroi atë të frymëzuar nga Ati, sepse ai e njohu atë si Mesia.
Por menjëherë Jezusi fillon të shpallë se do të duhet të vuajë dhe se do të dënohet me vdekje.
Pjetri refuzon një fund të tillë, sepse priste një mesi çlirimtar.
Më pas Jezusi e quan atë “Shejtani” sepse me fjalët e tij e tundn të rrëzojë në një kurth që është ai i pushtetit:
“ Që atëherë Jezusi filloi t’u dëftojë nxënësve të vet se i duhej të shkonte në Jerusalem, të vuante shumë prej anës së pleqve, të kryepriftërinjve e të skribëve, se do ta vrisnin e të tretën ditë do të ngjallej. Atëherë Pjetri e ndau veças e filloi ta qortojë: “Mos e thashtë Zoti, Zotëri! Ty s’do të të ndodhë një gjë e tillë!” Jezusi u kthye e i tha Pjetrit: “Shporru meje, he djallë! Je shkandull për mua, sepse nuk i ke në mend punët e Hyjit, por punët e njerëzve!” (Mt 16,21-23).
Sa serioz është ky skandal?
Është serioz sepse vjen nga moskuptimi i vërtetë se çfarë është dashuria, të duash.
Filozofi Jean Lacroix e shpreh mirë në përkufizimin që jep për dashurinë:
"Të duash është të premtosh dhe të premtosh vetveten,
të mos përdorësh kurrë mjetet e pushtetit në lidhje me të dashurin.
Të refuzosh çdo pushtet do të thotë të ekspozosh veten ndaj refuzimit, moskuptimit dhe pabesisë”.
Me refuzimin e mesazhit të tij - që e vendos dashurinë dhe faljen më lart se drejtësia -
Jezusi do të përgjigjet vetëm me dashuri: me mirësi dhe falje.
Për ta shpjeguar këtë, Jezusi paralelizon madhështinë e Gjonit
me atë të më të voglit në mbretërinë e Perëndisë.

Jezusi e pyet turmën: “Çka dolët të shihni në shkretëtirë?
Në imazhe dhe kontraste, ai do të përshkruajë profetin dhe madhështinë e misionit të tij.
Është Gjoni një kallam i tundur, i tundur nga era?
Jo, Gjoni është njeriu i vendosur, i papërkulur, i ngjashëm me Jeremian (Jr 1,18):
“Ja, unë të kam vendosur si një qytet të fortifikuar, një shtyllë hekuri dhe një ledh prej bronzi”.

·Keni dalë për të parë një burrë me rroba të shtrenjta?
Jo, Gjoni vesh petkun e leshit të devesë, si profeti Elia.
Jezusi madje shton se Gjoni është shumë më tepër se një profet.
Ai është i dërguari që përgatit rrugën për Mesinë.
Ai është pra, mes njerëzve, më i madhi nga të gjithë.
Si ka mundësi që më i vogli në mbretërinë e Perëndisë të jetë më i madh se Gjoni?
Në funksionin dhe misionin e tij si profet pararendës i Mesisë, Gjoni është shumë i madh.
Por madhështia e vërtetë e qenies njerëzore nuk është në funksionin e tij:
është të jesh bir, bijë e një Ati hyjnor që nuk është gjë tjetër veçse dashuri.
Madhështia e vërtetë e Zotit nuk gjendet në fuqinë e tij, por në dashurinë e tij.
Dhe dashuria shpaloset vetëm në përulësi.
Të duash dhe ta lejosh veten të të duan, është të duash të jesh përmes tjetrit dhe për tjetrin.
Të duash është të refuzosh të jesh më i madh se ai që ti e do.
“Nuk mund të shikosh me përçmim dikë të cilit i thua: Të dua.
Mbingarkesa e shikimit do ta asgjësonte dashurinë. …
Për çfarë fuqie të dashurisë nuk ka nevojë Perëndia, Pafundësia e Përjetshme,
në mënyrë që dashuria në të të jetë pa përbuzje!
Jezusi na zbulon këtë madhështi të vërtetë të dashurisë kur lan këmbët e apostujve”:
Kush është më i madhi, ai që është në tryezë apo ai që shërben?
A nuk është ai që është në tryezë?
Megjithatë, unë jam në mes jush në vend të atij që shërben (Lk 22,27).
“Zoti është jashtëzakonisht i madh dhe i fuqishëm.
Por, sepse është vetëm dashuri,
madhështia e tij është të jetë në gjendje të bëjë gjithçka që mundet dashuria
deri në vetëshdukje në përulësinë e shikimit”
(François Varillon, Përulësia e Zotit, Bayard 1974, fq. 70-71).

Këtu është madhështia e vërtetë:
ai që lartëson veten do të përulet, sepse kështu e dënon veten në vetmi;
kush e përul veten me anë të dashurisë do të lartësohet, sepse kjo e sjell atë në bashkësi me zemrën e Perëndisë.
Këtu gjejmë lumturitë.
Të varfërit, të vegjlit janë më afër mbretërisë së Perëndisë.
Pasuria në para, njohuri ose fuqi rrezikon të na largojë nga mbretëria e Perëndisë,
sepse rrezikon të na largojë nga dashuria e vërtetë, e cila nuk është gjë tjetër veçse përulësi.
Ne mund ta duam dhe ta lëmë veten të dashurohemi vetëm duke e braktisur veten pa siguri,
që duke e mirëpritur tjetrin në jetën tonë si dikush që na jep jetë,
vetëm duke u mrekulluar me njëri-tjetrin.
Për të njohur Zotin, njeriu duhet të bëhet bir/bijë, domethënë të marrë veten prej Tij.
"Askush nuk e njeh djalin përveç babait dhe askush nuk e njeh babanë përveç djalit".,
Kjo fjalë e urtë vlen për Jezusin, natyrisht,
por edhe për çdo qenie njerëzore që e pret me përulësi dhe çudi
gjithçka që i jep Ati (krh. Mt 11,27).
Ne e shohim këtë: shumë më tepër sesa të flasim ne për Gjonin,
ky tekst na flet për dinjitetin e pabesueshëm të çdo qenieje njerëzore,
i cili thirret të bëhet bir dhe bijë e Atit.
Dhe kjo duhet të përshkojë pikëpamjen e të krishterit mbi të afërmin e vet:

“Na mëso, o Zot, të trajtojmë secilin e të afërmëve tanë
si një vëlla, një motër, një i dashur prej teje,
dhe ne do të dëshmojmë dashurinë tënde hyjnore
që i thërret të gjithë në gëzimin e përjetshëm”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 E ARDHJES VITI A

MË 18 – 12 – 2022.


LEXIMI I PARË: Is. 7,10-16.


10 Përsëri Zoti iu drejtua Akazit e i tha:
11 ”Kërkoje prej Zotit, Hyjit tënd, një shenjë të mrekullueshme për ty,
qoftë në thellësinë e Nëntokës qoftë në lartësinë në qiell.”
12 Akazi u përgjigj: “Jo, s’do të kërkoj as s’do ta vë Zotin në provë!”
13 Atëherë Isaia tha:
“Dëgjo, pra, shtëpia e Davidit:
A thua pak ju duket t’ua mërzitni njerëzve
e tani doni ta mërzitni edhe Hyjin tim?
14 Prandaj, vetë Zoti do t’ju japë një shenjë të mrekullueshme.
Ja, virgjëra do të ngjizë e do të lindë një djalë
e për me emër do ta quajë Emanuel!
15 Do të ushqehet me mazë e me mjaltë
derisa të mësojë ta flakë të keqen
e të zgjedhë të mirën.
16 Sepse, para se djali të arrijë të mësojë të flakë të keqen
e të zgjedhë të mirën,
do të mbetet shkret vendi,
dy mbretërit të cilët ti i ke frikë.


LECTIO DIVINA –MEDITIM – LUTJE.


PANIKU ËSHTË NJË KËSHILLTAR I KEQ.


Pa e ditur, ne jemi duke lexuar dhe studiuar një prej faqeve më dramatike në historinë e popullit të Izraelit; jemi rreth vitit 735 p.e.s.: mbretëria e lashtë e Davidit është ndarë në dy mbretëri të vogla, për rreth dyqind vjet; dy mbretër, dy kryeqytete: Samaria në veri, Jeruzalemi në jug; është atje, në Jerusalem, që mbretëron dinastia e Davidit, ajo nga e cila do të lindë Mesia; tani për tani, është e qartë se Mesia nuk ka lindur ende! Një mbret 20-vjeçar, Akazi, sapo është ngjitur në fronin e Jerusalemit dhe nga tingulli i fundit i borive të kurorëzimit, atij i duhet të marrë vendime shumë të vështira.
Bibla nuk është një libër historie, ne e dimë këtë; dhe nëse fjalët e profetit Isaia janë ruajtur dhe transmetuar tek ne, kjo ndodh sepse fjalët që lexojmë në këtë liturgji dhe historia e Akazit, janë para së gjithash çështje besimi, janë historia e shëlbimit. Për të marrë vendime të vlefshme, ai ishte thirrur nga profeti që të mbështetej vetëm në besimin e tij, domethënë të mbështetej vetëm tek Zoti: dhe Zoti kishte premtuar se dinastia e Davidit nuk do të shuhej; ai, Zoti,kishte premtuar se Ai do t'i kishte mbajtur premtimet e tij, se Ai nuk do ta kishte braktisur popullin e tij. Kjo është bindja e Isaisë.
Por është e vërtetë se për mbretin e ri përgjegjësia është shumë e rëndë; situata politike është shqetësuese, mbretëria e vogël e Jeruzalemit është kapur në një ves, nga ushtritë e dy mbretërve fiqinjtë dhe nga forca e perandorisë asiriane, kryeqyteti i së cilës është Ninive (aktualisht, rrënojat e Nineves janë shumë afër Mosulit); perandoria asiriane kërcënon të gjithë rajonin dhe mbreti i Damaskut dhe mbreti i Samarisë, të mundur, u detyruan të kapitullonin dhe të paguanin haraç.
Me të vërtetë duhet të dihet se ishin pikërisht këto dy mbretëri të vogla të Sirisë dhe të Samarisë që rebeloheshin kundër Ninevisë dhe rrethonin Jerusalemin për të rrëzuar Akazin nga froni dhe për ta zëvendësuar me një mbret tjetër që do të pranojë të jetë aleati i tyre në luftën e pavarësisë kundër Ninevisë.
Akazin e kapi paniku; vargjet e mëparshme tregojnë se: "Atëherë i çuan këtë lajm shtëpisë së Davidit: “Sirianët ngulën fushimin në Efraim.” Atëherë zemra e Akazit e zemra e mbarë popullit u dridh siç dridhen pemët e pyllit kur fryn era”. (Is 7,2). Isaia fillon duke e ftuar mbretin për qetësi dhe siguri; ai thotë diçka si "Beso në Zotin, dinastia jote nuk mund të shuhet, pasi ai e premtoi atë"; dhe kështu këshilla e Isaisë është: "Përballo me qetësi kërcënimet që shfaqen, mbështet në besimin tend dhe në burimet e popullit tënd". Dhe shton: “Besimi është garancia e mbijetesës tënde; nëse nuk beson, ti dhe populli yt nuk do të mbijetoni”.
Por Akazi nuk dëgjon më; ai, depozituesi i besimit në një Zot, u ofron flijime të gjithë idhujve dhe madje arrin deri aty sa të bëjë gjënë më mizore, fatkeqësisht e zakonshme në atë kohë te popujt e tjerë, por që të gjithë profetët e kanë ndaluar gjithmonë: vrau djalin e vet të vetëm për ta ofruar si kurban; libri i dytë i Mbretërve thotë: "Por Akazi eci udhës së mbretërve të Izraelit. Madje e kaloi deri edhe djalin e vet nëpër zjarr sipas zakonit të urryeshme të paganëve që Zoti i çrrënjosi para bijve të Izraelit" (2 Mbr 16,3).
Më në fund Akazi sheh vetëm një rrugëdalje: për të shmangur kërcënimin e menjëhershëm të dy fqinjëve të tij, mbretërve të Damaskut dhe Samarisë, ai ka vendosur të kërkojë mbështetjen e perandorit asirian; Isaia është shumë kundër kësaj zgjidhjeje, sepse gjithçka paguhet! Akazi, duke kërkuar këtë mbështetje, humbet pavarësinë e tij politike dhe fetare: është për të fshirë të gjithë punën e çlirimit të ndërmarrë që nga Moisiu.




BESNIKËRIA E ZOTIT EDHE NËSE PSE NJERËZIT NUK JANË BESNIKË.


Dhe pikërisht aty Isaia shqipton fjalët që kemi dëgjuar sot: siç mund ta shohim, përpara se të na drejtoheshin në vesh si të krishterë, me një kuptim të veçantë për ne, ato fillimisht u shqiptuan në një situatë të veçantë shumë konkrete. Ai i tha Akazit (nënkuptohet pasi e ke të vështirë ta besosh):
”Kërkoje prej Zotit, Hyjit tënd, një shenjë të mrekullueshme për ty, qoftë në thellësinë e Nëntokës qoftë në lartësinë në qiell” (v. 11) (pasi Zoti mbretëron kudo).
Akazi i jep atij një përgjigje të neveritshme dhe hipokrite: ai që tashmë e ka marrë vendimin e tij, krejtësisht në kundërshtim me këshillën e profetit, dhe më keq, ai që në panikun e tij sakrifikoi djalin e tij të vetëm, mbi të cilin mbështetej premtimi i Zotit, tha në thelb: “Oh jo! Larg qoftë nga unë që të guxoj të kërkoj diçka nga Zoti!”
Pikërisht aty Isaia, i cili nuk mashtrohet, i thotë: “Nuk mjafton të lodhësh njerëzit, duhet të lodhësh edhe Zotin tim”,
dhe me dashje thotë: “Zoti im” sepse konsideronte se Akazi sillej sikur ai nuk ishtë më në Aleancë, nuk besonte më në Javeh, Hyji unik të Izraelit.
Por edhe përballë këtyre pabesive të përsëritura të Akazit, Isaia njofton se vetë Perëndia mbetet besnik; dhe Perëndia do të japë një shenjë e besnikërisë së tij: " Vetë Zoti do t’ju japë një shenjë të mrekullueshme. Ja, virgjëra do të ngjizë e do të lindë një djalë e për me emër do ta quajë Emanuel!” (v. 14).
Po, gruaja e re (domethënë mbretëresha e re) është shtatzënë; dhe fëmija që ajo do t'i japë mbretit do të quhet "Perëndia është me ne". Sepse as armiqtë që duan të rrëzojnë Akazin nga froni, as ai që vrau djalin e tij, nuk do të pengojnë besnikërinë e premtuar nga Perëndia në favor të pasardhësve të Davidit dhe popullit të tij.
Së fundi, premtimet kanë të bëjnë me këtë fëmijë-mbret: "Ai do të dijë të refuzojë të keqen dhe të zgjedhë të mirën..." (që do të thotë: ai nga ana e tij do të marrë Shpirtin e Zotit që të jetë në gjendje të refuzojë të keqen dhe të zgjedhë të mirën). Dhe premtimi i fundit është: "Para se ky fëmijë të dijë të refuzojë të keqen dhe të zgjedhë të mirën, (domethënë edhe pa u rritur ky fëmijë), toka ku dridhen dy mbretërit, do të lihet e braktisur". Përkthejeni: sa i përket kërcënimit të dy mbretërve të Damaskut dhe Samarisë, ai do të harrohet shpejt pasi së shpejti askush nuk do të flasë më për ta. Në të vërtetë, shumë shpejt pas fjalëve të Isaisë, dy mbretëritë e Sirisë dhe të Samarisë u shkatërruan plotësisht nga Perandoria Asiriane, pasuria e tyre u dërgua në Ninive dhe popullsia e tyre u shpërngul.
Mbetet që Populli dhe mbretërit mbeten të lirë; dhe mbreti i ri, i paralajmëruar nga profecia e Isaisë, Ezekia i vogël, do të gabonte nga ana e tij; por profecia e Isaisë do të mbetet gjithmonë e vlefshme: çfarëdo qofshin pabesitë e njerëzve, asgjë nuk do ta pengojë besnikërinë e premtuar nga Perëndia ndaj pasardhësve të Davidit dhe popullit të tij. Kështu, për gjithmonë gjatë shekujve, Populli i zgjedhur do t'i mbajë premtimet e Zotit në zemrat e tyre, të bindur, të sigurt se një ditë, ndoshta larg, më në fund do të vijë një mbret i denjë për të mbajtur emrin e Emanuelit.

shënim
1 – “Ja, e reja është shtatzënë”: teksti hebraik i librit të Isaisë përdor këtu një fjalë që nuk do të thotë “virgjëresha e re”, por “një grua e re e martuar”.
Komplement.
Habia e parë: pse lindja e një fëmije në pallatin mbretëror meriton një njoftim kaq solemn? Në realitet, ky njoftim thotë më shumë se një ngjarje e lumtur: më shumë se një djep, flet për falje. Sepse, duke e flijuar djalin e tij, delfinin, një hyjni pagane, perëndisë Moloch, me pretekstin se armiku ishte në portat e qytetit të shenjtë, mbreti i ri Akaz sapo ka kryer të pariparueshmen. Kjo është padyshim një mungesë serioze besimi te Zoti, por është gjithashtu një sabotim flagrant i së ardhmes së dinastisë. Sepse Perëndia i kishte premtuar Davidit një mbretërim të përjetshëm në fronin e Jeruzalemit. Pas krimit të mbretit, çfarë mbeti nga ky premtim? Por kjo u bë duke harruar besnikërinë e Hyjit!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 E ARDHJES VITIA

MË 18 - 12 - 2022.


PS. 24, 1-6.


1 E Zotit është toka dhe gjithçka ajo ka,
rruzulli mbarë e të gjithë banorët e tij.
2 Ai vetë e themeloi mbi dete,
dhe e bëri të qëndrueshme mbi lumenj.

3 Kush do të ngjitet mbi malin e Zotit
e kush do të qëndrojë në vendin e tij të shenjtë?
4 Ai që duart i ka të pafajshme e zemrën të pastër,
ai që nuk e drejtoi shpirtin e vet në kotësi,
ai që nuk betohet në gënjeshtër.

5 Ky do ta marrë bekimin prej Zotit,
shfajësimin e Hyjit, Shëlbuesit të vet.
6 E tillë është breznia e atyre që kërkojnë Zotin,
e atyre që kërkojnë fytyrën e Hyjit të Jakobit.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NJERIU ME ZEMËR TË PASTËR KËRKON FYTYRËN E HYJIT.


Në këtë psalm po përkujtojmë luftën e pandërprerë që u desh të bënin profetët në mënyrë që populli i zgjedhur të braktiste përfundimisht çdo praktikë idhujtarie; në leximin e parë pamë Isainë duke luftuar me mbretin Akaz në shekullin e tetë; por nuk përfundoi kjo luftë në atë kohë; gjatë mërgimit në Babiloni njerëzit, në kontakt me një qytetërim politeist, fitimtar për më tepër, do të tundohen të braktisin fenë e Besëlidhjes; ky psalm i kënduar pas kthimit nga mërgimi, ripohon fuqishëm këtë kusht parësor të Aleancës: ka vetëm një Zot. Izraeli është populli që me gjithë fuqinë e tij “kërkon fytyrën e Zotit”, siç thotë vargu i fundit. Shprehja "të kërkosh fytyrën" përdorej për oborrtarët që donin të pranoheshin në praninë e mbretit: një mënyrë për të na kujtuar se, për Izraelin, i vetmi mbret i vërtetë është vetë Hyji.
Ndërsa idhujt janë vetëm “zota pa jetë” siç thuhet në Izrael; duke filluar me viçin e artë të gdhendur në Sinai gjatë Eksodit; sepse Moisiu vonoi të zbriste nga mali, ku kishte takuar Zotin, populli e rrethoi Aaronin derisa ai pranoi të merrte të gjithë arin për të bërë viçin e famshëm.
Psalmët dhe Profetët kanë fjalë të ashpra për të qortuar ata që fabrikojnë një statujë dhe pastaj gjunjëzohen para asaj.
Psalmi 115, 4-7 është shumë i qartë për këtë temë:
“4 Idhujt e paganëve janë argjend e ar
‑ prodhim i dorës së njeriut.
5 Gojë kanë e nuk flasin,
sy kanë e nuk shohin,
6 veshë kanë e nuk dëgjojnë,
hundë kanë e nuk nuhasin.
7 Duar kanë e nuk prekin,
këmbë kanë e nuk ecin,
‑ zë nuk qesin prej gurmazit të tyre”.
Kjo besnikëri ndaj të vetmit Zot është kushti i vetëm për të qenë në gjendje të pranonin bekimin e premtuar patriarkëve, për të hyrë në shpëtimin e premtuar. Duhet të thuhet se beteja kundër idhujtarisë nuk u fitua kurrë fare pasi Jezusi, nga ana tjetër, do të konsiderojë të dobishme të kmësojë,të shpallë:
“Askush s’mund t’u shërbejë dy zotërinjve,
sepse: ose do ta urrejë njërin e tjetrin do ta duajë,
ose do t’i mbështetet njërit e tjetrit do t’ia kthejë shpinën.
Nuk mund t’i shërbeni Hyjit dhe pasurisë” (Mt 6,24).
Në një nivel të dytë, kjo besnikëri ndaj Zotit të vetëm do të ketë pasoja konkrete në jetën shoqërore: njeriu me zemër të pastër gradualisht do të bëhet një njeri me zemër prej mishi që nuk njeh më urrejtje; njeriu me duar të pafajshme nuk do të bëjë më keq; vargu i mëposhtëm "ai merr drejtësi nga Perëndia, Shpëtimtari i tij" i thotë mirë këto dy nivele: drejtësia, në kuptimin e parë, është konformitet me planin e Perëndisë; në kuptimin e dytë njeriu i drejtë është ai që e përmbush me besnikëri thirrjen e tij; atëherë, drejtësia na angazhon konkretisht për t’i përshtatur gjithë jetën tonë shoqërore planit të Zotit që është lumturia e fëmijëve të tij.
Duke përsëritur këtë psalm, dëgjojmë një jehon të Lumturive:
“Lum të uriturit dhe të eturit për drejtësi, ata do të ngopen...
Lum ata që janë të pastër në zemër, ata do ta shohin Hyjin”.




KUSH MUND TË QËNDROJË NË PRANI TË ZOTIT?


Si në të gjitha psalmet, ne jemi në tempullin e Jeruzalemit: një procesion gjigant përparon: duke ardhur te portat e tempullit, dy kore këndojnë njëri pas tjetrit një këngë në mënyrë të një dialogue:
"Kush do të ngjitet në malin e Zotit? (dihet se tempulli është ndërtuar në një mal);
e kush do të qëndrojë në vendin e tij të shenjtë? (tashmë profeti Isaia e kishte krahasuar Hyjin me një zjarr përpirës):
“Kush prej jush mund të banojë me zjarr përpirës?”
Kush prej jush do të banojë me flakë të përhershme?” (Is, 33,14).
Dhe tashmë i njëjti profet zhvillon temat që gjenden në këtë psalm: Do të ngjitë në malin dhe do të banojë në tempullin e tijj të shenjtë:
Ai që ecën me drejtësi,
ai që flet çka është e drejtë,
që s’kërkon fitim në cubëri,
që shkund duart të mos marrë ryshfet,
që mbyll veshët të mos dëgjojë vrasje,
që mbyll sytë të mos shikojë të keqen,
i tilli do të banojë në lartësi,
strehimi i tij në qytezë të pathyeshme,
bukë ka mjaft, ujët s’i mungon” (Is.33, 15-16).
Por ato dy pyetje që kemi përmendur e që lexojmë në psalmin, janë në të vërtetë klithma e triumfit të popullit të zgjedhur e të pranuar pa merita nga ana e tij në shoqërinë e Zotit të shenjtë; ky është zbulimi i madh i popullit të Izraelit: Hyji është i Gjithë-Tjetri dhe i Gjithë –fuqishëm, i Shenjtë, si këndonin Serafinët në visionin madhëstor të Isaisë, 6,3:
“I brohoritnin njëri‑tjetrit:
“Shenjt! Shenjt! Shenjt Zoti i Ushtrive!
Plot është toka mbarë me Lavdinë e tij!”
Por nuk përbuz të përzihet me njerëzit për t'i mbështetur në historinë e tyre.
Dhe në vazhdim kënga u jep përgjigjen dy pyetjeve mbi njeriun me zemër të pastër dhe me duart të pafajshme.
“Njeriu me zemër të pastër,
me duar të pafajshme është njeriu
që nuk ua dorëzon shpirtin idhujve”: ky është njeriu që mund të “qëndrojë” në prani të Zotit. Këtu nuk bëhet fjalë, para së gjithash, për një ndikim moral: meqë populli e di se është pranuar para Zotit, pa merita nga ana e tij. Këtu bëhet fjalë së pari për aderimin në besimin në një Zot të vetëm, duke refuzuar idhujtarinë. E vetmja kushte për të qenë i zgjedhur, për të qenë në gjendje të "qëndrojë" përpara Zotit është t'i qëndrojë besnik Zotit të vetëm, Zotit të Besëlidhjes. Është "të mos ia dorëzojë shpirtin e tij idhujve", nëse duhet të përdoren termat e psalmit tonë. Për më tepër, nëse shikojmë nga afër, përkthimi fjalë për fjalë do të ishte: do të qëndrojë në prani të Zotit “njeriu që nuk e ka ngritur shpirtin te perënditë boshe”: por shprehja “të ngresh shpirtin” do të thotë “të thërrasësh”; "të ngritesh sytë drejt qiellit" do të thotë t'i lutesh atij, t'i përgjërohesh, ta njohësh si Zot. Njeriu që mund të qëndrojë përpara Zotit të Izraelit është ai që nuk i ngre sytë nga idhujt, siç bëjnë popujt e tjerë.
Duhet të kuptojmë paralelizmin midis dy rreshtave: “Njeriu me zemër të pastër, me duar të pafajshme (fraza e parë)... që nuk ua dorëzon shpirtin idhujve(fraza e dytë)”. Fraza e dytë është sinonim me të parën. Përkthehen të dy: “Njeriu me zemër të pastër, me duar të pafajshme, është ai që nuk ua dorëzon shpirtin idhujve”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 4 E ARDHJES VITI A

MË 18 – 12- 2022.

UNGJILLI: Mt.1,18-24.


18 Lindja e Jezu Krishtit ndodhi kështu: Maria, nëna e tij, pasi u fejua me Jozefin, para se të banonin së bashku, u gjend shtatzënë për virtyt të Shpirtit Shenjt.
19 Tashti Jozefi, i fejuari i saj, pasi ishte njeri i drejtë e nuk donte ta çnderonte botërisht, mendoi ta linte fshehtazi.
20 Posa në mendjen e vet vendosi të bëjë kështu, ja, iu duk në ëndërr engjëlli i Zotit dhe i tha: “Jozef, biri i Davidit, mos ki frikë ta marrësh Marinë, të fejuarën tënde, sepse foshnja që është zënë në të, u zu për virtyt të Shpirtit Shenjt.
21 Ajo do të lindë djalë e ti ngjitja emrin Jezus, sepse Ai do ta shëlbojë popullin e vet prej mëkateve të tij.”
22 E gjithë kjo ndodhi që të shkonte në vend fjala e Zotit e thënë nëpërmjet profetit:
23 “Ja, Virgjëra do të mbesë shtatzënë e do të lindë një djalë, të cilit do t’ia ngjesin emrin Emanuel ‑ që do të thotë: Hyji me ne!”
24 Jozefi, si u zgjua nga gjumi, bëri siç i urdhëroi engjëlli i Zotit: e mori në shtëpi të fejuarën e vet.


[B]
LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

LAJMËRIMI TË JOZEFIT.[/


Shën Mateu e fillon Ungjillin e tij me frazën “Breznitë e Jezu Krishtit, të birit të Davidit ” dhe ai paraqet një gjenealogji të gjatë e cila tregon qartë se Jozefi është me prejardhjen e Davidit; fillon me "Abrahamit i lindi Isaku, Isakut i lindi Jakobi, Jakobit i lindi Juda dhe vëllezërit e tij..." e kështu me radhë. Mbërriti te Jozefi, i cili është djali i një Jakobi tjetër, ai thotë siç pritej "Jakobit i lindi Jozefi", por më pas Mateu nuk mund të përdorë më të njëjtën formulë: ai padyshim nuk mund të thotë: “Jozefit i lindi Jezusi”; dhe për këtë arsye Mateu ka shkruar: “Jakobit i lindi Jozefi, burri i Marisë, prej së cilës lindi Jezusi, i cili quhet Krisht” (Mt 1,16).
Ky varg tregon qartë ndarjen në gjenealogji: sipas formulës së zakonshme (“Jozefit i lindi Jezusi”) ky Jezus do të ishte automatikisht i linjës së Davidit; por këtu, që Jezusi të jetë i gdhendur në këtë prejardhje, duhet të adoptohet nga Jozefi: tashmë Biri i Perëndisë është dorëzuar në duart e njerëzve, plani i Perëndisë varet nga pranimi, nga vullneti i mirë i një njeriu, që quhet Jozef. Kjo tregon rëndësinë e historisë sonë sipas Mateut.
Tani ne e dimë mirë historinë e lajmërimit të lindjes së Jezusit në Ungjillin e Lukës: lajmërimi që iu bë Marisë, siç tha Klodel, frymëzoi piktura të panumërta, skulptura, xham me njolla... Por çuditërisht, lajmërimi që iu bë nga engjëlli Jozefit, frymëzoi shumë më pak artistë.
E megjithatë, ky pranim i lirë i një njeriu të drejtë kushtëzon fillimin e historisë njerëzore të Jezusit. Mateu insiston përsëri në këtë: kur Engjëlli i drejtohet Jozefit, ai e quan Jezusin "bir i Davidit"; fjalët që vijojnë tregojnë qartë misterin e lindjes së Jezusit: i lindur nga Shpirti Shenjt dhe jo nga Jozefi (“Shpirti Shenjt do të zbresë në ty e fuqia e Hyjit të tejetlartë do të të mbulojë me hijen e vet; prandaj ky Fëmijë do të jetë i shenjtë ‑ Biri i Hyjit”, jo Biri i Jozefit. Dhe Engjelli në ëndërr i tha: “Jozef, biri i Davidit, mos ki frikë ta marrësh Marinë, të fejuarën tënde, sepse foshnja që është zënë në të, u zu për virtyt të Shpirtit Shenjt”. Dhe Jozefi e mori Marinë, gruan e tij, në shtëpinë e vet: Kjo do të thotë se Jezusi do të sillet në shtëpinë e tij; dhe nga ana tjetër, është Jozefi ai që do t'i japë Jezusit emrin e tij.
Rreth këtij emri të Jezusit, Mateu jep kuptimin e tij, "Jezus do të thotë Zoti shpëton" dhe ai shpjegon "Sepse është ai që do ta shpëtojë popullin e tij prej mëkateve të tij”. Pra nuk do të jetë thjesht një Mesia politik që do ta çlironte popullin nga pushtimi romak. Ne kemi pasur tashmë rastin të flasim për këtë pritje mesianike: Hebrenjtë prisnin një mbret, një udhëheqës politik, është e vërtetë, nga pasardhësit e Davidit, dhe ishte ai që do t'i rivendoste mbretërinë e Izraelit, por ata prisnin gjithashtu dhe mbi të gjitha ardhja e botës së re, dhe të një krijese të re, në drejtësi dhe paqe për të gjithë. E gjithë kjo është në emër të Jezusit, siç e kupton Mateu: Jezusi "është ai që do ta shpëtojë popullin e tij nga mëkatet e tyre".
Po kthehem te shprehja: "Sepse foshnja që është zënë në të, u zu për virtyt të Shpirtit Shenjt": kemi dy tekste mbi konceptimin virgjëror të Jezusit: ky pasazh nga Ungjilli i Mateut që ia paralajmëron Jozefit lindjen e Jezusit dhe paralelja e lajmërimit të Marisë në ungjillin e Lukës. Tradita e kishës na mëson se Shkrimet, duke e përfshirë edhe Besëlidhjen e re, janë të frymëzuara nga Shpirti Shenjt. Prandaj, konceptimi virgjëror i Jezusit është një nen besimi. Natyrisht, nuk bëhet fjalë për të pretenduar të kuptojmë as psenë dhe as mënyrën e këtij vullneti sovran të Perëndisë; ne vetëm mund të mrekullohemi me këtë plan me të cilin Fjala u bë njeri, i lindur nga një grua, i lindur si gjithë të tjerët nëse guxoj të them... një pasardhës i Davidit me vullnetin e mirë të Jozefit që e adoptoi si birin e tij, dhe në të njëjtën kohë Bir i vetëm i Perëndisë, i ngjizur nga Shpirti Shenjt.





I N]GJIZUR PËR VIRTYT TË SHPIRTIT SHENJT PREJ MARISË VIRGJER.

E rimarr tekstin: Mateu citon Shkrimet, dhe pikërisht premtimin e profetit Isaia drejtuar Akazit që dëgjuam në leximin e parë:
“Ja, Virgjëra do të mbesë shtatzënë
e do të lindë një djalë,
të cilit do t’ia ngjesin emrin Emanuel ‑
që do të thotë: Hyji me ne!”(V.23):
Dy vërejtje për këtë citim nga Besëlidhja e Vjetër: së pari, teksti hebraik i Isaisë thoshte "Ja, e reja është shtatzënë" (në hebraisht "alma" do të thotë gruaja mbretërore) dhe Mateu flet për një virgjëreshë (në greqisht, " parthenos”). Në fakt, Mateu nuk citon këtu tekstin hebraik të Isaisë, por përkthimin greqisht të bërë në Aleksandri rreth vitit 250 p.e.s. ; sepse tashmë në kohën e këtij përkthimi mendohej se Mesia do të lindte nga një Virgjëreshë.
Vërejtje e dytë për emrin e Jezusit, këtë here: Engjëlli tha: "Ti do ta quash djalin tënd Jezusin (domethënë "Zoti shpëton"), sepse është ai që do ta shpëtojë popullin e tij nga mëkatet e tij”. Dhe Mateu komenton: “E gjithë kjo ndodhi për të përmbushur fjalën e Zotit... do t'i jepet emri Emanuel, që përkthehet: "Zoti-me-ne".
Thuajse duam të pyesim: “Më në fund, si quhet? Jezusi? Apo Emanueli? Sigurisht, ky është qëllimi i Mateut; dhe përgjigjen ai do të na e japë në fund të ungjillit të tij. Ky fëmijë quhej Jezus, ne e dimë mirë këtë, (dhe fjala Jezus do të thotë "Zoti e shpëton popullin e tij nga mëkatet e tij"), por kur do të largohet nga dishepujt e tij ditën e ngjitjes së tij në qiell, ai do t'u thotë atyre "Unë jam me ju gjithmonë deri në fund të kohës". E ky është përkthimi i fjalës Emanuelit. Që të jemi shpëtuar nga mëkatet tona do të thotë thjesht të dime se Zoti është me ne, të mos dyshojmë më se ai është me ne dhe që të "jetojmë në prezencën e tij”, si kishte thënë profeti Mikea, dhe si do të bëjë pikërisht Jozefi.
Në tregimin e Vizitës së Marisë te Elizabeta që na raportohet nga Ungjilli i Lukës, Elizabeta i thotë Marisë: “E lumja ti që besove se do të plotësohet çka të qe thënë prej Zotit (Lk 1,45). Këtu, ne tundohemi të përsërisim të njëjtat fjalë për Jozefin: "I bekuar Jozefi që besoi: falë tij, Perëndia mundi të përmbushte planin e vet të shpëtimit".

[ninoenina]

. A. 4 ARDH – VITI A.

PËRGATITJA E LITURGJISË.F

E DIELA 4 E ARDHJES

MË 18-12-2022.


UNGJILLI: Mt. 1, 18-24.


18 Lindja e Jezu Krishtit ndodhi kështu: Maria, nëna e tij, pasi u fejua me Jozefin, para se të banonin së bashku, u gjend shtatzënë për virtyt të Shpirtit Shenjt.
19 Tashti Jozefi, i fejuari i saj, pasi ishte njeri i drejtë e nuk donte ta çnderonte botërisht, mendoi ta linte fshehtazi. 20 Posa në mendjen e vet vendosi të bëjë kështu, ja, iu duk në ëndërr engjëlli i Zotit dhe i tha: “Jozef, biri i Davidit, mos ki frikë ta marrësh Marinë, të fejuarën tënde, sepse foshnja që është zënë në të, u zu për virtyt të Shpirtit Shenjt. 21 Ajo do të lindë djalë e ti ngjitja emrin Jezus, sepse Ai do ta shëlbojë popullin e vet prej mëkateve të tij.” 22 E gjithë kjo ndodhi që të shkonte në vend fjala e Zotit e thënë nëpërmjet profetit:
23 “Ja, Virgjëra do të mbesë shtatzënë e do të lindë një djalë, të cilit do t’ia ngjesin emrin Emanuel ‑ që do të thotë: Hyji me ne!”
24 Jozefi, si u zgjua nga gjumi, bëri siç i urdhëroi engjëlli i Zotit: e mori në shtëpi të fejuarën e vet.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE

LAJMËRIMI I JOZEFIT.
Kur dëgjojmë për lajmërimin e lindjes së Jezusit, mendimet tona shkojnë menjëherë te njoftimi i bërë Marisë nga Kryeengjëlli Gabriel.
Sot nuk është lajmërimi i Marisë që na paraqitet në ungjillin, por lajmërimi i Jozefit që na tregohet nga ungjilltari Mateu.
Duke dëgjuar dhe lexuar këta dy tregime, ne menjëherë t'i bëjmë vetes pyetje sepse do të dëshironim gjithashtu të kishim më shumë informacione për atë që ndodhi dhe do të donim të dinim saktësisht se si ndodhën ngjarjet.
Për të kënaqur këtë kuriozitet tonë të ligjshëm, ne tundohemi gjithmonë t'i bashkojmë këto dy historitë sikur të ishin skkruar nga dy gazetarët, ku njëri plotëson informacionin e tjetrit; do të bënim një gabim të rëndë sepse ata nuk kanë shkruar dy kronika të ndodhive në dy vende të ndryshëm, por dy faqe teologjie.
Qëllimi i tyre nuk është të na japin një informacion të detajuar se si kanë ndodhur ngjarjet: ne nuk do ta dimë kurrë këtë! ajo që ungjilltarët duan të na thonë është se kush është djali i Marisë, gruas së Jozefit.
Kjo është shumë e rëndësishme sepse jeta jonë varet nga ajo që dimë për Jezusin e Nazaretit, çfarë lloj njeriu na ofron dhe çfarë kuptimi ka jeta e atyre që ndjekin propozimin e tij… kjo është vendimtare për jetën tonë!
Për të kuptuar mesazhin që Mateu dëshiron të na komunikojë në pasazhin e sotëm, duhet të kemi parasysh se cilat ishin pritshmëritë e popullit të Izraelit.
Pothuajse 10 shekuj para Krishtit, profeti Nathan i kishte premtuar Davidit, tashmë shumë të moshuar, se dinastia e tij do të zgjaste përgjithmonë dhe i kishte thënë se Zoti do t'i jepte një pasardhësi të tij një mbretëri universale, të përjetshme, e cila nuk do të mbarojë kurrë.
Profetët, gjatë shekujve, e kanë mbajtur gjithmonë gjallë pritjen e këtij biri të Davidit në Izrael.
Në momentet më të errëta të historisë së tyre, Izraelitët gjithmonë kanë shpresuar se Zoti do të dërgonte një ditë një Mesi i cili do të ndryshojë rrënjësisht historinë e popullit të tij dhe të botës.
Në kohën e Jezusit, të gjithë e prisnin me padurim këtë Mesi, edhe sepse gjërat nuk po shkonin mirë, por grupet e ndryshme, filozofitë e ndryshme, siç quheshin, e imagjinonin atë në një mënyrë shumë të ndryshme: saducenjtë, që ishin priftërinjtë e tempullit, të pasurit, prisnin një prift që do ta kishte kryer kultin e tempullit në mënyrë të përsosur, e do ta kishte rinovuar për të mirë; farisenjtë, të cilët ne të gjithë i njohim shumë mirë, thanë se Mesia do të kishte qenë një pratikues rigoroz i Tevratit dhe do të kishte dalluar shumë mirë të mirën nga të keqën, ata që respektonin ligjin e Zotit dhe ata që e shkelnin atë dhe natyrisht, ai do të kishte pastruar vendin ; Essenët kishin disi idetë e Gjonit: ata thoshin se Mesia do t'i kishte eliminuar nga vendi të ligjtë, fëmijët e errësirës, dhe do të kishte qenë udhërrëfyesi i fëmijëve të dritës; pastaj Zelotët donin të çlironin kombin e tyre nga pushteti romak: për ta Mesia ishte një luftëtar siç kishte qenë Davidi dhe ky ishte Mesia që ata prisnin.

Të gjithë ata do të befasohen, madje edhe Gjon Pagëzuesi, sepse Jezusi nuk do të ishte i ngjashëm me asnjë prej atyre të pritur, ai do të ishte surpriza e Zotit.
Ai do të refuzojë dhunën, nuk do të kultivojë ambicie politike, nuk do të jetë kurrsesi xhelati i shpallur nga farisenjtë dhe as prifti i kultit të praktikuar nga saducenjtë në tempull, përkundrazi do të pastrojë tempullin, sepse feja që predikonin saducenjtë në tempull, nuk ishte feja që predikonte ai, dhe marrëdhëniet e njerëzve me Zotin që ai dëshironte e predikonte ishin shumë të ndryshme: Zoti i ti ishte i mëshirshëm e do të kishte shëlbuar të gjithë ata që me vullnet të lirë do të vendosnin të hynin në mbretërinë e re.
Mateu, autori të cilit i atribuohet ky Ungjill, e ndoqi Jezusin e Nazaretit gjatë jetës së tij publike për tre vjet dhe kur shkroi Ungjillin e tij, ai dinte gjithçka që ndodhi, gjithë zbulesën që Jezusi erdhi për të sjellë në botë, ai e dinte se çfarë ka mësuar, e dinte cili ka qenë propozimi i tij si njeri, jeta e tij, e dinte që në sytë e botës kishte përfunduar keq, por ka pasur edhe përvojën e Pashkëve. Në historinë që na tregon duke shkruar lajmërimin e Jozefit, ai tashmë e ka në mendje të gjithë historinë e jetës së Jezusit.
Le të dëgjojmë se si na paraqet ky lajmërin:
“Lindja e Jezu Krishtit ndodhi kështu: Maria, nëna e tij, pasi u fejua me Jozefin, para se të banonin së bashku, u gjend shtatzënë për virtyt të Shpirtit Shenjt. Tashti Jozefi, i fejuari i saj, pasi ishte njeri i drejtë e nuk donte ta çnderonte botërisht, mendoi ta linte fshehtazi” (v.18-19).
Në kohën e Jezusit, martesa bëhej në dy faza, e para, që quhej “kiddushin" ose "erusin", ishte shkëmbimi formal i pëlqimeve, ishte kontrata që lidhej mes dy bashkëshortëve përpara prindërve dhe dy dëshmitarëve; pjesa më e rëndëshishme ishte debati që bëhej për të caktuar çmimin e prikës së nusës (prika quhet "mohar" në gjuhën hebrajke) dhe normalisht ky negocim mund të zgjaste edhe disa ditë.
Në fund të këtij negocimi të dy bashkëshortët kalonin nën çadër, që quhej "huppàh" dhe aty nënshkruanin kontratën e martesës, "ketubah" e famshme, dhe në fund të çdo gjëje, burri merrte "talit", shallin e namazit, e vendoste mbi kokën e nuses dhe thoshte: "Ti je tani gruaja ime" dhe nusja u përgjigjte: "Dhe ti je burri im".
Që nga ai moment të dy ishin burrë e grua, por nuk shkonin menjëherë të jetonin bashkë, zakonisht linin të kalonte një vit.
Për cfarë arsye?
Para së gjithash sepse ishin të rinj, përgjithësisht vajza ishte rreth 13 vjeçe dhe djali 16-17 vjeç, kështu që ishte e përshtatshme që ata të piqen pak më tej, pastaj kishte edhe një arsye tjetër, ishte koha kur dy familjet duheshin të njiheshin pak më mirë, sepse nëse nuk do të shkonin mirë, do të lindnin probleme në çift dhe nëse problemet ishin serioze, do të ishte më mirë që të dy bashkëshortët të ndaheshin para se të kishin fëmijë.
Pas këtij viti pritjeje organizohej një festë e madhe e quajtur “nissuin”, dhe nusja transferohej në shtëpinë e dhëndrit për të filluar jetën e tyre të përbashkët. Ishte gjatë këtij intervali që Maria mbeti “shtatzënë për virtyt të Shpirtit Shenjt”.
“Shpirti”, në këtë histori, nuk përfaqëson elementin mashkullor, në fund të fundit në hebraisht "ruah" është një emër femëror dhe "pneuma" në greqisht është një emër asnjanës, prandaj nuk ka asnjë emër mashkullor; Shpirti këtu është forca krijuese hyjnore që e gjejmë në Librin e Zanafillës në fillim të botës, kur Shpirti Krijues fluturoi mbi ujëra.

Pse Luka dhe Mateu theksojnë se ngjizja e Jezusit nuk ndodhi nëpërmjet ndërhyrjes së një babai njerëzor?
Të dy ungjilltarët këmbëngulin në këtë gjë.
Për ta kuptuar atë, duhet të mbajmë parasysh kulturën semite: ndaj le të kuptojmë mesazhin e këtij vendimi i Zotit, për të përsëritur një akt krijues për të bërë që djalii i tij të mbijë në barkun e Marisë.
Në hebraisht nuk ka fjala "prindër". Sot ne gjuhën hebrajke moderne përdoret termi "horim" por në Bibël kjo fjalë nuk ekziston sepse kishte vetëm një prind, jo dy!
Babai ishte prindi!
Nëna konsiderohej një lloj inkubatori që e bënte fëmijën e të shoqit të rritej në bark, por ajo nuk futi asgjë në të, fëmija ishte i babait. Këtë konceptim e gjejmë edhe tek Ungjijtë: thotë Marku: “Ajo iu afrua Jezusit, nëna e bijve të Zebedeut”.
Djemtë Jakobi dhe Gjoni ishin vetëm bijtë e Zebedeut, ajo ishte vetëm nëna e bijve të Zebedeut.
Gjëja e dytë që duhet të kemi parasysh është se në botën semite, kur dikush thotë se është bir i një njeriu të caktuar, në vend që të jetë lindur prej tij, thuhet se i ngjan atij, ky ishte kuptimi i atësisë.
Djali njihej nga i ati kur i ngjante jo aq nga tiparet e jashtme, por nga vlerat që i kishte transmetuar dhe biri kishte asimiluar.
Ishin të gjithë këto vlera njerëzore që babai donte të shihte të pasqyruar te djali i tij! Vendimi hyjnor për të bërë një akt krijues të tillë, për të bërë që Biri i Zotit të mbijë në barkun e Marisë, ka pikërisht këtë kuptim. Zoti donte të jepte një shenjë për të nënvizuar faktin se i biri, Jezusi i Nazaretit, do të kishte qenë imazhi i tij i përsosur dhe duke e parë atë, ne do të kishim parë fytyrën e Atit Qiellor, të pasqyruar në personin e Jezusit. Për këtë arsye ai donte të jepte edhe këtë shenjë, se Jezusi i Nazaretit kishte si babai i tij, atë që i ngjante në mënyrë të përkryer Atit e tij që është në qiell.
Në këtë moment, babai tokësor, Jozefi, bashkëshorti i Marisë, hyn në skenë.
Para së gjithash, do të doja të fshija imazhin e Jozefit të trishtuar, sepse ai zbuloi shtatzëninë e Marisë dhe ishte i shqetësuar nga dyshimi se nusja e tij e kishte tradhtuar.
Në historinë e Mateut nuk ka absolutisht asgjë që e sugjeron këtë, nëse dikush dëshiron të bëjë disa supozime: gjëja më logjike është të mendohet se Jozefi e dinte që në fillim se fëmija që po mbante Maria, ishte ngjizur nga një forcë krijuese hyjnore. Megjithatë Jozefi e dinte këtë, nuk dinte ende se çfarë është thirrur të bëjë me gruan e tij dhe me fëmijën e “krijuar” në të nga Zoti.
Ai dëshiron të kuptojë se cili është pozicioni i tij, çfarë dëshiron Zoti prej tij.

Ungjilli na thotë se Jozefi është i drejtë.
Çfarë nënkuptohet me këtë mbiemër?
Në Bibël, "drejtë" do të thotë se ai është një person në përputhje me besimin e tij, një pratikues i ligjit të Zotit, Tevrati është për të pika referimi për çdo zgjedhje, ashtu siç është për çdo izraelit të devotshëm.
Jozefi e di se Tevrati përcakton se ai duhet të deklarojë publikisht se fëmija nuk është i tij dhe, thotë teksti, "Jozefi, i fejuari i saj, pasi ishte njeri i drejtë e nuk donte ta çnderonte botërisht, mendoi ta linte fshehtazi"(v.19).
Është e vështirë të kuptosh se si mund të “lintë fshehtazi”, të gjithë e dinë për këtë; për të kuptuar tekstin duhet së pari të rregullojmë përkthimin: "ai nuk donte ta ekspozonte në një shfaqje publike": "degmatisei", në greqisht do të thotë "të ekspozosh një problem para të gjithëve". Jozefi nuk di si të lëvizë dhe kështu vendosi të mos e refuzojë atë, kjo është një folje që nuk korrespondon me tekstin origjinal: "apoluo" nuk do të thotë mohoj, do të thotë "të largohesh i lirë"... pra çfarë bëri Jozefi, çfarë vendos të bëjë? Ai reflektoi dhe tha: Nuk dua të bëj bujë, por gruan e lë të lirë, se nuk di si të vendosem pranë saj, nuk e di se çfarë do Zoti nga unë.
Jozefi nuk donte të bënte bujë për këtë fakt, ai thjesht vendos ta lërë të shkojë.
Si burrë, ai nuk kishte pse të jepte arsyet e zgjedhjes së saj, mund të ishte se e kishte rimenduar, ndaj e la të ikte sepse nuk shihte rrugëdalje përveçse të hiqte mënjanë, pa bërë bujë.
Jozefi nuk e di se cili do të jetë pozicioni i tij, çfarë dëshiron Zoti prej tij dhe mendoi që nuk ishte e mundur që të flasë për këtë publikisht, sepse askush nuk do ta kishte kuptuar misterin e asaj që kishte ndodhur me Marinë.
Tani, në këtë situatë, si ia zbulon Perëndia Jozefit thirrjen në të cilën ai u thirr? Ne ndjejmë:
“Posa në mendjen e vet vendosi të bëjë kështu, ja, iu duk në ëndërr engjëlli i Zotit dhe i tha: “Jozef, biri i Davidit, mos ki frikë ta marrësh Marinë, të fejuarën tënde, sepse foshnja që është zënë në të, u zu për virtyt të Shpirtit Shenjt. Ajo do të lindë djalë e ti ngjitja emrin Jezus, sepse Ai do ta shëlbojë popullin e vet prej mëkateve të tij"(v. 20-21).
Për të prezantuar zbulesën e Zotit për Jozefin, ungjilltari Mateu përdor dy imazhe biblike, "Engjëlli i Zotit" dhe "ëndrra".
“Engjëlli i Zotit”… zakonisht i paraqesim këta personazhe që vijnë nga qielli, me krahë, natyrshëm pa këpucë dhe sandale sepse fluturojnë, nuk shfaqen kurrë në pikturat me këpucë. Janë imazhe të bukura, prekëse, të ëmbla, por "engjëlli i Zotit", në Besëlidhjen e Vjetër dhe të Re, është një formë letrare që përdoret për të thënë se vetë Zoti ndërhyri për t'ia komunikuar vullnetin e tij njeriut ose për të ndërhyrë në emër të tij.
Në tekstin tonë, "engjëlli i Zotit" nuk do të thotë asgjë më shumë se kjo.
Jozefi po pyeste veten për vendimet që do të merrte, po reflektonte dhe sigurisht i kërkonte Zotit dritë, sepse duke qenë i drejtë donte të përmbushte vullnetin e Zotit dhe në një moment të caktuar, ai e kuptoi qartë se çfarë donte Zoti prej tij!
"Engjëll i Zotit" do të thotë se ai ishte i sigurt se ndriçimi që kishte marrë, erdhi nga Perëndia!
Tani ai e dinte se çfarë ishte thirrur të bënte në harmoni me vullnetin e Zotit.


Edhe ëndrra, imazhi i dytë, nuk duhet kuptuar në kuptimin e vërtetë, ungjilltari Mateu i kujton ëndrrat e Jozefit edhe dy herë, kur engjëlli i Zotit i thotë të shkojë në Egjipt dhe më pas, kur engjëlli i Zotit thotë të kthehet në tokën e Izraelit.
Ëndrra është një metaforë, është imazhi me të cilin ungjilli dëshiron të na tregojë se Jozefi kishte një zbulesë nga vullneti i Zotit dhe kjo, natyrisht, jo kur ishte duke fjetur, por kur ishte zgjuar. Sot do të thoshim se ai ishte në lutje, domethënë duke u përpjekur të lexonte në dritën e Zotit, momentin delikat që po kalonte në jetën e tij,
Jozefi e dëgjoi zërin e Zotit në zemrën e tij, sepse ishte i drejtë, kishte një zemër të pastër, të ndjeshme ndaj zërit të Zotit!
Ky mesazh është i rëndësishëm për ne, sepse si ky person, i cili gjithmonë donte të ishte në harmoni me vullnetin e Zotit, nuk bënte zgjedhje me kokën e tij, por donte të dëgjonte atë që i thoshte Zoti. Edhe ne në jetë, duhet të lëvizim gjithmonë në këtë mënyrë… gjithmonë të kërkojmë "çfarë do Zoti nga unë" dhe engjëlli i Zotit, kur ne i drejtohemi atij, me siguri vjen të na flasë.
Çfarë i tha Engjëlli i Zotit Jozefit? "Jozef, biri i Davidit, mos ki frikë të martohesh me Marinë".
Frika e Jozefit ishte ajo e dikujt që përballet me një mister që e kapërcen atë; kishte frikë se mos ndërhynte në planin e Zotit dhe nuk dinte si të lëvizte, çfarë të bënte.
Këtu, ai e kuptoi se ishte thirrur për të qenë burri i Marisë, ai e kuptoi se si baba, ai duhej t'i jepte emrin djalit të Marisë dhe se duhej ta quante atë Jezus. Yehoshu'a në aramaisht, në Hebraisht Joshua. Joshua dhe Yehoshu’a janë i njëjti emër.
Thuhet edhe pse u zgjodh ky emër për djalin e Marisë, sepse në emër gjendet rrënja “iasha” që do të thotë shpëtim, të shpëtosh, Zoti të shpëton.
Kishte shumë personazhe në atë kohë që kishin këtë emër, Joshua ose Yehoshu'a sepse ishte koha në Izrael që Mesia pritej të ishte si Joshua, një çlirimtar i popullit të tij, ata prisnin çlirimin nga pushtuesit romakë dhe historiani Giuseppe Flavio, kujton 19 personazhe në veprënn e tij, të cilët mbanin këtë emër, Joshua.
“Zoti shpëton”, për çfarë shpëtimi po flasim?
Në Izrael sigurisht që nuk pritej shpëtimi nga mëkati, pritej shpëtimi nga romakët, përkundrazi ungjilltari Mateu e shpjegon këtë tekst duke thënë: "Jezusi do ta shëlbojë popullin e vet prej mëkateve të tij”(v. 21): është ai që shpëton nga mëkati.
Cili është qëllimi, objektivi që synojmë gjatë gjithë jetës sonë?
Ne duam gëzim, duam të jemi të lumtur, duam të realizojmë plotësisht jetën tonë njerëzore; me mëkate e humbim këtë qëllim.
Kur e humbim objektivin?
Për shembull, kur qëllimi i jetës sonë është grumbullimi i parave pa bërë shumë skrupuj, kur jetojmë duke braktisur veten dhe duke kërkuar dëshpërimisht kënaqësi dhe vetëm kënaqësi, kur kënaqemi me shthurjen, kur mendojmë se ndihemi të përmbushur si burra nëse ia dalim për të dominuar, për t'u imponuar të tjerëve... na mungon objektivi.
Ky gabim na vjen sepse ne dëgjojmë impulset tona, instinktet tona, të cilat në thelb na vijnë nga paranjerëzorja dhe ne nuk e lëmë veten të udhëhiqemi nga Shpirti e Zotit... na mungon objektivi.
Kur e bëjmë këtë gabim, Zoti nuk na dënon sepse nuk iu bindëm urdhrave të tij, nuk na urdhëron, na tregon rrugën drejt gëzimit dhe lumturisë e nëse nuk e ndjekim nuk na ndëshkon; është vetë mëkati që na dënon sepse na çnjerëzon!
Jezusi erdhi në këtë botë për të na shpëtuar nga dehumanizimi drejt të cilit na çojnë zgjedhjet tona nëse nuk janë në harmoni me fjalën e Perëndisë; prandaj na shpëton nga dështimet tona, nga ndjekja e rrugës së gabuar, nga zgjedhjet e pakuptimta në kërkim të lumturisë iluzore, nga gabimi në qëllim.
Jezusi na çliron nga mëkati, jo vetëm nga pasojat e gabimeve tona, ai vërtet dëshiron të eliminojë këtë orientim të gabuar në rrënjë që na bën të mos e kuptojmë jetën tonë.
Tani ne e dimë emrin me të cilin Zoti dëshiron të quhet, sepse Jezusi erdhi për të na zbuluar fytyrën e Atit Qiellor, ai lindi nga një veprim krijues i Zotit, i cili me të vërtetë donte të theksonte këtë: ai është biri i Atit dhe Ati Qiellor pasqyrohet në këtë emër që i dha të birit “Ai që shpëton”.
Jozefi është i pari që njohu këtë emër të vërtetë të Zotit, "Ai që shpëton", Zoti është shpëtimi, ky është identiteti i Zotit.
Tani ungjilltari Mateu mund t'i referohej vetëm realizimit të Shkrimeve, ne dëgjojmë:
“E gjithë kjo ndodhi që të shkonte në vend fjala e Zotit e thënë nëpërmjet profetit:
“Ja, Virgjëra do të mbesë shtatzënë e do të lindë një djalë,
të cilit do t’ia ngjesin emrin Emanuel ‑
që do të thotë: Hyji me ne.
Jozefi, si u zgjua nga gjumi, bëri siç i urdhëroi engjëlli i Zotit: e mori në shtëpi të fejuarën e vet”(v. 22-24).
Përfundimi i historisë së lajmërimit të Jozefit është solemn, sepse ngjarja është aq e jashtëzakonshme dhe e papritur sa ungjilltari ndjen nevojën për të paraqitur përmbushjen e një profecie.
Mateu ka në dispozicion një orakull domethënës të shpallur nga profeti Isaia në shekullin e 8-të para Krishtit; profeti kishte thënë:
"Ja, virgjëresha do të mbetet shtatzënë dhe do të lindë një djalë"

Çfarë donte të thoshte?
Ai i drejtohej mbretit të Jeruzalemit, Akazit, i cili ishte i frikësuar sepse kishte armiq që kishin rrethuar qytetin dhe kishte frikë se dinastia e tij do të merrte fund përgjithmonë.
Profeti i thotë: "Nusja jote do të ketë një djalë dhe do të quhet Emanuel".
Do ta quani Emmanuel, që do të thotë Zoti me ne: ai donte t'i thoshte mbretit të mos ketë frikë, Zoti ka premtuar të jetë gjithmonë me popullin e tij dhe të mbrojë dinastinë e tij… "Emmanuel, Zoti është me ne".
Në fakt, atëherë do të lindë ky djalë dhe armiqtë nuk do të mund të pushtojnë qytetin e Jeruzalemit.

Si ndodh që ungjilltari Mateu e përmend këtë profeci duke ia referuar Marisë?
Djali i Marisë do të jetë Emanueli i vërtetë, jo djali i Akazit që do të quhet Ezekia.
Ai do të quhet Jezus nga Jozefi, por, thotë ungjilltari, "të gjitha kombet do ta quajnë Emanuel", domethënë do të njohin te Jezusi praninë me ne të të njëjtit Zot! Te Maria kjo profeci u plotësua plotësisht, sepse djali i Marisë nuk është askush tjetër veçse i Vetëmlinduri i Atit që u mbulua me njerëzimin tonë, jo se u mbulua me muskuj, ai u bë plotësisht një prej nesh!
Ai përjetoi ndjenjat tona, emocionet tona, pasionet tona, përjetoi gëzimet tona, dashuritë tona, zhgënjimet tona, përjetoi tradhtitë, dhimbjet tona, përjetoi vdekjen! Duke u bërë një prej nesh, i Vetëmlinduri i Atit, ai u bë i vdekshëm!
Ja, ai është me të vërtetë "Zoti me ne", asnjë fe tjetër nuk e ka këtë imazh të Zotit, një Zot që na deshi aq shumë sa të ishte "Emmanueli" "Zoti me ne".
Ky është misteri që ne jemi të ftuar të mendojmë në këtë kohë të Krishtlindjes.