F.A. E DIELA E VI ORD. VITI C. UNGJILLI.
PËRGATITJA E LITURGJISË.
E DIELA E VI ORD. VITI C.
MË 16-2-2025.
UNGJILLI: Lk. 6,17. 20-26.
17 Pastaj zbriti bashkë me ta e zuri vend në rrafshinë. Ishte aty një shumicë e madhe nxënësish të tij dhe një turmë e madhe e popullit prej mbarë Judesë, prej Jerusalemit dhe prej bregut të detit të Tirit e të Sidonit.
20 Jezusi, si i drejtoi sytë e vet mbi nxënësit, thoshte:
“Të lumët ju, o skamnorë,
sepse juve ju përket Mbretëria e Hyjit!
21 Të lumët ju që tani keni uri,
sepse do të ngiheni!
Të lumët ju që tani qani,
sepse do të qeshni!
22 Të lumët ju kur njerëzit do t’ju urrejnë,
kur do t’ju përjashtojnë prej rrethit të tyre
kur do t’ju poshtërojnë,
kur do ta çmojnë emrin tuaj për të pandershëm për shkak të Birit të njeriut!
23 Atë ditë gëzohuni dhe kërceni sepse ju pret shpërblim i madh në qiell.
Vërtet, në të njëjtën mënyrë vepruan edhe etërit e tyre me profetët!
24 Por, vaj për ju, o pasanikë,
sepse e keni ngushëllimin tuaj!
25 Vaj për ju që tani jeni të ngopur,
sepse do të pësoni uri!
Vaj për ju që tani qeshni,
sepse do të vajtoni e do të qani!
26 Vaj për ju, kur të gjithë njerëzit do t’ju lëvdojnë, sepse ashtu vepruan edhe etërit e tyre me profetët e rrejshëm!”
LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.
Dëgjojmë shpesh pasthirrmën: "Me fat ai" ose "me fat ata". Është një pasthirrmë që u referohet njerëzve për të cilët gjithçka në jetë po shkon mirë, që janë të lumtur, me fat; dhe këtë shprehje nuk e shpikëm ne, zakonisht e përdornin grekët e lashtë që e aplikonin para së gjithash për perënditë e tyre që jetonin të lumtur në Olimp, të lumtur sepse nuk punonin dhe më pas, me këtë shprehje, caktonin të pasurit, ata që u ngjanin perëndive më shumë se të tjerët, sepse edhe të pasurit nuk punonin.
E përdornin këtë pasthirrmë “të lumët” për t’iu drejtuar kujtdo që ishte i lumtur në jetë, “Të lumët prindërit që kanë fëmijë të mire, të urtë”.
Tek Homeri gjejmë këtë lumturi: “Lum burri i gruas së mirë”;
dhe ka një lumturi për beqarët: “Lum ai që nuk ka marrë grua”, një fjali e shpikur ndoshta nga dikush, jeta bashkëshortore e të cilit nuk ishte shumë e lumtur.
Fjala “lumturia” përdorej tek grekët për ata që kultivonin vlera të larta morale: “Lum ai që arrin famë, nderin, që praktikon virtytin”, “Lum ai që kultivon urtësinë”.
Jo vetëm grekët, por edhe egjiptianët, veçanërisht në shekujt e fundit para Krishtit, e përdorën këtë formë letrare.
Shumë nga lumturitë që janë në letërsinë e tyre, në tekstet egjiptianë, i gjejmë në Bibël.
Për shembull: "Lum njeriu që është pa mëkat" përdoret fjalë për fjalë në Psalme, ose "Lum ai që e udhëheq zemrën e tij në rrugën e jetës", "Lum ai që zbaton urdhërimet e Zotit" janë lumturi që i gjejmë në Besëlidhjen e Vjetër.
Ashtu si grekët, ashtu si egjiptianët, edhe hebrenjtë përdorën të njejtën formë letrare, si mund të lexojmë në Ungjilin e sotëm: "Të lumët ju…".
Në Besëlidhjen e Vjetër gjejmë 44 lumturi, veçanërisht në Psalmet, për shëmbull psalmi 1, 1 që fillon:
"Lum njeriu që nuk i ndjek këshillat e keqbërësve,
që nuk qëndron në udhën e mëkatarëve
e nuk rri së bashku me përqeshës” (Ps.1,1),
ose, në një mënyrë tjetër:
“Lum njeriu që nuk ndjek rrugën e të pabesëve".
Kur kjo pasthirrmë "lum ose të lumët" shfaqet në Bibël, nuk është vetëm për t'i bërë një kompliment dikujt që sillet mirë: është mbi të gjitha një mënyrë për të treguar se si të arrihet qëllimi që çdo njeri vendos, dëshiron të arrijë në jetën e tij: çfarë dëshiron njeriu? çfarë aspiron nëse jo gëzim, lumturi? dhe më pas, me shprehjen "Lum-të lumët", treguan rrugën e mirë, jo e gabuar për të arritur gëzimin, për të arritur me të vërtet qëllimin e vlershëm të jetës, urtësinë.
Kur psalmisti shpallte: "Lum ai që kujdeset për të varfërit dhe të dobëtit", ai po jepte një tregues për të jetuar vërtet mirë, duke u kujdesur për ata që kanë nevojë; ose kur psalmist shpallte: "Të lumët ata që ecin në ligjin e Zotit", "Të lumët ata që veprojnë me drejtësi" jepte një udhëzim për mënyrën efikase për të rrënjosur vlerat mbi të cilat duhet të përqendrohemi për të përmbushur vërtetë jetën dhe për të arritur gëzimin.
Por në jetë nuk ka vetëm lumturi, mund të ndodhë edhe një fatkeqësi, pra mund të ndodhë të zgjedhësh një rrugë për të arritur gëzimin dhe të gjendesh në dhimbje, sepse ke marrë rrugën e gabuar.
Filozofët grekë kishin paralajmëruar tashmë kundër një keqkuptimi: atë të ngatërrimit të gëzimit me kënaqësinë.
Epikuri është akuzuar gabimisht se e ka bërë këtë ngatërresë… nuk është e vërtetë: ai e kishte shumë të qartë në mendjen e tij se kënaqësia është e mirë për sa kohë të çon në gëzim, në harmoni me vetveten, me praktikën e virtytit.
Për këtë arsye u ndje, pra, nevoja për të paralajmëruar kundër zgjedhjeve mashtruese, kundër iluzioneve: dhe duke qenë se Zoti e don njeriun, ai me Fjalën e tij tregon rrugën e jetës, atë që të çon drejt lumturisë, drejt realizimit të plotë të vetvetes dhe paralajmëron për rrugët e gabuara.
Për këtë arsye Bibla përdor një pasthirrmë tjetër: "Vaj", "hoi, hoiloha" në hebraisht, e cila shfaqet 75 herë në Besëlidhjen e Vjetër.
Por të kemi kujdes, ky “Vaj”, “hoi”, nuk e ka kuptimin që ia atribuojmë shpesh: nuk është kërcënim të një ndëshkimi, nuk është Zoti që thotë: “Do të bëj të pagosh për këtë”.
“Vaj-Hoi” është një britmë dhimbjeje nga një baba që është Zot, i cili e sheh djalin e tij duke humbur rrugën dhe nuk do të jetë kurrë i lumtur sepse ka zgjedhur rrugë që nuk janë ato që Ai tregon.
Meqenëse kjo ishte mënyra e komunikimit midis të gjithë popujve të pellgut të Mesdheut, nuk është për t'u habitur që në Besëlidjen e Re ka 45 lumturi.
Kujtojmë dy lumturi shumë të bukura që i drejtohen Marisë: Elizabeta i thotë:
“Je më e bekuar se të gjitha gratë dhe i bekuar është fryti i kraharorit tënd!” (Lk.1,42). Dhe lumturia e dytë: "E lumja ti që besove se do të plotësohet çka të qe thënë prej Zotit!” (Lk. 1,45). Pra: “E lumia ajo që besoi", Maria, nëna e Jezusit. Dhe më pas në Ungjilli sipas Lukës gjejmë lumturinë shumë e bukur e gruas që është e magjepsur përpara Jezusit, që ajo dëgjoi duke shpallur Ungjillin:
“Ndërsa ai po fliste për këtë gjë, një grua në mes të turmës e çoi zërin e i tha: “Lum kraharori që të mbarti e gjinjtë që thithe!” Ai u përgjigj: “Madje, të lumët ata që e dëgjojnë fjalën e Hyjit dhe e zbatojnë!” Ajo e thërret “të lumtur barkun që e lindi dhe gjinjtë që thithe” (Lk. 11, 27-28) sepse ka pak xhelozi tek kjo grua për nënën e Jezusit.
Pastaj kujtojmë:
"Lum shërbëtorët që, kur kthehet zotëria, i gjen zgjuar! Përnjëmend po ju them: ai vetë do të ngjeshet, ata do t’i ulë në tryezë, do të afrohet dhe vetë do t’i shërbejë” (Lk. 12, 37).
Dhe ja vlen të kujtohet një lumturi tjetër për ata që edhe pse nuk kanë parë, besojnë:
“Pastaj Jezusi i tha Tomës: “Shtjere gishtin tënd këtu dhe ja, shihi duart e mia! Ma jep dorën tënde e shtjere në kraharorin tim dhe mos ji njeri që s’beson, por besimtar!”
Toma iu përgjigj: “Zotëria im dhe Hyji im!”
Jezusi i tha: “Pse po më sheh, po beson.
Lum ata që nuk panë e besojnë!” (Gj. 20, 27-29).
Dhe në Besëlidhjen e Re gjejmë gjithashtu të kundërtën e bekimit, të lumturisë: "Vaj-Hoi”.
“Vaj-Hoi” shfaqet 46 herë në greqisht.
“Vaj për ty, o Korazin, vaj për ty, o Betsaidë! Sepse të kishin ndodhur në Tir e në Sidon mrekullitë që ndodhën në ju, kaherë, të veshur në grathore e të mbuluar me hi do të kishin bërë pendesë! 14 Prandaj, Tiri e Sidoni Ditën e Gjyqit do ta kenë më lehtë se ju!” (Lk.10,13-14).
Nuk do të thotë kjo se Jezusi kërcënon këta qytete... atëherë të gjithë do të përfundonin në ferr, jo.
“Vaj-Hoi” është klithma e dhimbjes së Jezusit që sheh këta qytete që Ai i do, në të cilët Ai predikoi Ungjillin që ata e refuzojnë duke bërë zgjedhjen e vdekjeprurëse… “Vaj-Hoi” është klithma e dhimbjes së Jezusit.
“Vaj për ty, o Korazin, vaj për ty, o Betsaidë! Sepse të kishin ndodhur në Tir e në Sidon mrekullitë që ndodhën në ju, kaherë, të veshur në grathore e të mbuluar me hi do të kishin bërë pendesë! Prandaj, Tiri e Sidoni Ditën e Gjyqit do ta kenë më lehtë se ju!” (Lk.10, 13-16).
“Vaj për ju, skribë e farisenj, shtiracakë” (Mt. 23,23…39).
“Jezusi u tha nxënësve të vet: “Është e pamundur që të mos vijnë shkandujt, porse, vaj për atë njeri, nëpër të cilin vijnë. Më mirë do të ishte për të t’i lidhej për qafe guri i mullirit dhe të hidhej në det se të shkandullojë njërin prej këtyre të vegjëlve. Ruajuni fort!” (Lk.17,1-3).
Lumturitë më të njohura që gjejmë në Ungjij, janë ato të paraqitura nga Mateu, që janë tetë, dhe nga Luka, i cili paraqet katër, për të cilat do të reflektojmë sot, dhe Luka shton gjithashtu katër "Vaj-Hoi".
Për të kuptuar, së pari duhet t'i kushtojmë vëmendje kujt i drejtohen nga Jezusi këto lumturi dhe këto fatkeqësi.
“Pastaj zbriti bashkë me ta e zuri vend në rrafshinë. Ishte aty një shumicë e madhe nxënësish të tij dhe një turmë e madhe e popullit prej mbarë Judesë, prej Jerusalemit dhe prej bregut të detit të Tirit e të Sidonit” (v.17).
Jezusi, si i drejtoi sytë e vet mbi nxënësit, thoshte: “Të lumët ju!...”(v.17….20).
Kur dëgjojmë për Lumturitë, mendojmë menjëherë për ato të Mateut me të cilat fillon Predikimi në Mal dhe më pas ndoshta u habitëm kur dëgjojmë atë që na thotë Luka, se Lumturitë nuk u shqiptuan nga Jezusi në mal, por në një vend të sheshtë.
Dy cilësimet e Mateut dhe të Lukës janë një kornizë letrare artificiale, këtë e dimë shumë mire: mali nuk është material, është mali biblik për të cilin na flet Mateu, pra momenti, vendi, konteksti në të cilin njeriu përvetëson mendimin e Zotit.
Ai mendim, ajo mënyrë gjykimi dhe vlerësimi të gjërave që është po aq larg nga ai i njerëzve sa qielli nga toka.
Pse Luka nuk i vendos Lumturitë në mal, por në një vend të sheshtë?
Kuadri letrar është artificial për të dy ungjilltarë, pasi të gjithë Lumturitë nuk u shqiptuan njëra pas tjetrës nga Jezusi, ato u mblodhën nga dy komunitete: ato të Mateut të mbledhura nga komuniteti i Antiokisë në Siri dhe ato të Lukës ndoshta nga komuniteti i Filipit.
Çfarë donin të bënin këta komunitete?
Ata donin të përmbledhnin propozimin e njeriut të bërë nga Jezusi, atë propozim të një njeriu të suksesshëm, të bekuar, të lumtur që është shumë i ndryshëm nga ai që ju bëjnë njerëzit e fushës: ata propozojnë lumturi shumë të ndryshme.
Pse e vendos Luka në një vend të sheshtë? Pse kjo kornizë artificiale?
Sepse ai dëshiron të tregojë se ky propozim të një botë të re u drejtohet njerëzve nga e gjithë bota, nga të gjitha kombet dhe në fakt ata që janë rreth Jezusit janë një turmë e madhe që vjen nga Jeruzalemi, nga Judea, por edhe nga trevat pagane, prandaj lumturitë, që propozon Jezusi, u drejtohen të gjithë popujve.
Megjithatë, ka një grup dishepujsh të cilëve Jezusi u drejtohet drejtpërdrejt… turmat do t'i dëgjojnë këto lumturitë nga ai grup që i pranon i pari.
Dhe nga kush përbëhet ky grup?
E kemi njohur të dielën e kaluar: ata janë ata dishepuj që ishin në barkë dhe që morën nga Jezusi detyrën për t'i tërhequr njerëzit nga ujërat e vdekjes për t'i sjellë në jetë: dhe sa më thellë të gjenden në ujëra të thella, aq më shumë duhet të angazhohen për t'i shpëtuar, për t'i tërhequr.
Çfarë bënë këta dishepuj?
Kujtojmë: pasi tërhoqën barkat në breg, ata lanë gjithçka dhe pranuan propozimin e Jezusit për ta ndjekur Atë.
Le të theksojmë se ata lanë gjithçka… pikërisht atyre tani Jezusi u drejton këtë lumturi: “Të lumët ju, keni bërë zgjedhjen e duhur”. Le të dëgjojmë tani arsyet pse këta dishepuj që braktisën gjithçka dhe e ndoqën Atë, për çfarë arsye shpallen të bekuar.
Këta të bekuar kanë katër karakteristika.
Le të dëgjojmë:
“Të lumët ju, o skamnorë,
sepse juve ju përket Mbretëria e Hyjit!
21 Të lumët ju që tani keni uri,
sepse do të ngiheni!
Të lumët ju që tani qani,
sepse do të qeshni!
22 Të lumët ju kur njerëzit do t’ju urrejnë,
kur do t’ju përjashtojnë prej rrethit të tyre,
kur do t’ju poshtërojnë,
kur do ta çmojnë emrin tuaj për të pandershëm për shkak të Birit të njeriut!
23 Atë ditë gëzohuni dhe kërceni sepse ju pret shpërblim i madh në qiell.
Vërtet, në të njëjtën mënyrë vepruan edhe etërit e tyre me profetët!”.
"Lum ju," tha Jezusi, jo turmës, por grupit të vogël të dishepujve të tij.
Nuk e shqiptoi këtë lumturi para lypsarëve dhe të mjerëve, varfëria nuk është gjë e mirë. Zoti nuk do që fëmijët e tij të jetojnë në mjerim, ai dëshiron që ata të jenë mirë dhe të lumtur.
Për çfarë varfërie po flet Jezusi?
Për atë varfëri që zgjodhën dishepujt e tij, sepse, duke u varfëruar, hynë në mbretërinë e Perëndisë.
Në fjalimin e tij programatik në Nazaret, Jezusi tha:
18 ‘Shpirti i Zotit është mbi mua
sepse Ai më shuguroi!
Ai më dërgoi t’u kumtoj të vobektëve Ungjillin, t’u shpall robërve çlirimin,
të verbërve dritën e syve;
t’i lëshoj në liri të ndrydhurit,
19 të shpall vitin e hirit të Zotit.’
20 E mbylli librin, ia dha shërbëtorit dhe u ul. Të gjithë në sinagogë i drejtuan sytë në të. 21 Atëherë u tha:
“Sot shkoi në vend kjo pjesë e Shkrimit të shenjtë që e dëgjuat me veshët tuaj” (4,18-21).
Nuk ka fjalë më të thjeshtë: "Erdha për t'u sjellë lajme të mira të varfërve".
Cili ishte lajmi i mirë të Jezusi?
Jo se do të kishin mbetur të varfër e të mjerë përgjithmonë, jo!
Në fakt, nga konteksti kuptohet së Ai erdhi në botë për të shpallur diçka të mirë: d.m.th se kjo situatë e mjerushme në të cilën gjendhej shumica e njerëzve, do të zhdukej nga bota dhe se të gjithë do të kishin atë që i nevojitej, për të jetuar në një mënyrë dinjitose: kur njerëzit do të kishin mirëpritur botën e re që Ai propozoi, mbretërinë e Perëndisë, njeriu mund të hynte në këtë mbretëri të Perëndisë, i lirë nga çdo formë varfërie dhe nga cdo formë skllavërie.
Dhe kjo është zgjedhja që bënë dishepujt e tij.
Çfarë bënë ata në veçanti?
Sapo e dëgjuam, ata vendosën të braktisin gjithçka, të mbeten pa asgjë.
Ishte zgjedhja e tyre, nuk ishte pasojë e fatkeqësisë, nuk ishin të bekuar ata që varfëroheshin sepse… ua shembi atyre shtëpinë një tërmet.
Kushti i parë për të hyrë në mbretërinë e Perëndisë është të bëhesh i varfër me një zgjedhje personale.
Pak më tutje, në të njëjtin kapitull 5 Lluka tregon një thirrje tjetër domethënëse, atë të Levit:
“Jezusi i thotë: “Ndiqmë!”
Dhe ai u ngrit duke lënë gjithçka pas”.
Për të ndjekur Jezusin dhe për t'u bërë dishepull i tij, duhet të lihet gjithçka.
Në Ungjillin e Lukës kjo fjali: “lënë gjithçka pas” përsëritet si një refren në fund të çdo thirrjeje.
Kur u paraqit ai fisniku i pasur që vjen te Jezusi se ka një shqetësim të brendshëm (ka gjithçka, por nuk është i lumtur), Jezusi pas diagnozës së tij, shpjegon: “Je i lidhur me pasurinë tënde, prandaj, në qoftë se do të jesh i lumtur: “Shko, shit çka ke, ndajua skamnorëve e do të kesh thesar në qiell; atëherë kthehu e eja pas meje!” (Mk. 10,21).
Ia dha ilaçin për shërim, por fisniku i pasur nuk e pranoi dhe u larguar i trishtuar.
Për të qenë dishepull dhe për të hyrë në botën e re, duhet të hiqet dorë nga gjithçka.
Kjo varfëri vullnetare nuk është diçka fakultative apo e rezervuar për besimtarët që jetojnë në një kuvend, murgeshat apo fretërit.
Kushdo që dëshiron të jetë i krishterë, kushdo që dëshiron të hyjë në mbretërinë e Perëndisë, në botën e re, duhet të bëjë këtë zgjedhje dhe atëherë ai është i bekuar. Mbretëria e Perëndisë është e nevojshme për të gjithë ata që duan të shpëtojnë.
Jezusi thotë: "Kush prej jush nuk heq dorë nga gjithë pasuria e tij, nuk mund të jetë dishepulli im".
Ne duhet ta kujtojmë këtë të vërtetë, përndryshe ne mashtrojmë veten duke besuar me të pa drejtë se i përkasim mbretërisë së Perëndisë: nuk jemi në të, nëse jemi të lidhur pas zotërimeve.
Si ta privojmë veten nga pasuria?
A e hedhim nga dritarja në mënyrë që të përfundojë te dembelet?
Jo, kjo do të ishte çmenduri, do të ishte një interpretim vërtet i pakuptimtë i fjalëve të Jezusit.
Të mirat e kësaj bote janë të çmuara, janë dhuratë nga Krijuesi, por ato duhet të menaxhohen sipas planit të Krijuesit të cilit i përkasin, sepse Jezusi paralajmëroi kundër rrezikut të lidhjes së zemrës me këto të mira që janë një pengesë për të hyrë në mbretërinë e Zotit.
Për të hyrë në botën e re, ne duhet të lëmë gënjeshtrën dhe të mirëpresim të vërtetën.
Çfarë është gënjeshtra?
Është ajo gjë që e përsërisim vazhdimisht: aftësitë e mia, inteligjenca ime, shkathtësia ime më kanë lejuar të grumbulloj kaq shumë pasuri, të kem shtëpi, fusha dhe tani të gjitha këto pasuri janë të miat. Kjo është gënjeshtra nga e cila lindin të gjitha problemet… duke e konsideruar pasurinë një Kapital për veten.
Është një gënjeshtër, sepse asgjë nuk është e jona, të gjithë mbiemrat pronorë janë gënjeshtër, gjithçka është e Zotit.
Ne jemi administratorë të të mirave që nuk janë tonat dhe duhet t'i menaxhojmë sipas planit të pronarit.
Si na i dha Zoti këto të mira?
Të mirat kanë marrës… janë ata që kanë nevojë për to.
Ne nuk jemi të vetë-mjaftueshëm, nuk kemi të gjitha të mirat që na duhen, duhet t'i kërkojmë te vëllezërit tanë shpesh herë të mirat që na nevojten.
Zoti na bëri të mirë, na bëri të detyruar t'i shkëmbejmë këto dhurata.
Gënjeshtra nga e cila lindin të gjitha problemet është kur i konsiderojmë tonat dhe më pas fillojmë t'i negociojmë, t'ua ofrojmë ofertuesve më të lartë: e dimë, sa më shumë të rritet nevoja, aq më shumë mund të rriten çmime. Për këtë arsye disa, dduke I njohur rregullat e tregut, bëhen gjithnjë më të pasur, duke shtuar shtëpi më shtëpi, fushë më arë, siç denoncon profeti Isaia.
Pra, për të hyrë në botën e re që na propozon Jezusi, sipas planit të Zotit, duhet të krijojmë atë botë nga e cila zhduken varfëria, luftërat, konkurrenca, dhuna…Për këtë është i nevojshëm një administrim i të mirave, që favorizon varfërimin vullnetar të lirë, të atyre që pranojnë të mbeten pa asgjë sepse e kanë kuptuar kush janë marrësit, dhe kujt i përkasin të mirat e kësaj bote.
“I varfër” në kuptimin ungjillor është dikush që nuk zotëron asgjë për vete, që heq dorë nga adhurimi i parasë, nga përdorimi egoist i kohës së tij, nga aftësitë e tij intelektuale, nga erudicioni, nga diplomat, nga pozicioni i tij shoqëror.
Ideali i krishterë nuk është varfëria dhe skamja, por një botë në të cilën të gjithë janë të varfër sipas ungjillit, një botë në të cilën askush nuk grumbullon për vete, askush nuk e shpërdoron, secili vë në dispozicion të vëllezërve të tij atë që ka marrë nga Zoti.
“Të bekuar jeni ju të varfër” nuk është një mesazh dorëheqjeje, por shprese në një botë ku askush nuk ka më nevojë, sepse Zoti e ka bërë botën të mirë dhe të gjitha nevojat njerëzore mund të plotësohen kur të mirat menaxhohen sipas planit të Krijuesit.
Premtimi që e shoqëron këtë lumturi, nuk shtyhet për të ardhmen, në një botë të re, në parajsë pas kësaj jete: mënjëherë hyn në mbretërinë e Zotit ai që bën zgjedjen e varfërisë, duke mos harruar që pas hyrjes në botën e re, mund të kthehet peërsëri mbrapa duke u bërë përsëri skllevër i të mrave tokësore e duke i mbajtur ato me egoizëm për vete.
Dhe cilat do të jenë pasojat e zgjedhjes së varfërisë ungjillore?
Çfarë duhet të presin dishepujt që heqin dorë nga përdorimi egoist i pasurisë?
Kësaj pyetjeje Jezusi i përgjigjet me tre lumturi të tjera që shqetësojnë dishepujt që kanë bërë zgjedhjen të heqin dorë nga gjithçka, e të mos mbajnë asgjë për vete.
Do të ketë sakrifica për t'u bërë.
I krishteri nuk kërkon sakrifica dhe vuajtje: vuajtja jonë nuk i pëlqen Zotit, Zoti nuk dëshiron dhimbje dhe le të mos ia ofrojmë sepse Ai nuk di çfarë të bëjë me të, por disa zgjedhje përfshijnë sakrifica të dhimbshme.
Ja ku janë, vijnë në tre lumturi të tjera.
E para: do të jesh i uritur…
“Lum ju që keni uri, sepse do të ngopeni”.
Ata janë të uritur, duhet të kenë parasysh se do të vuajnë nga uria.
Në mbretërinë e Zotit varfëria nuk ekziston, por ka ende një uri që mund të krijojë disa shqetësime, disa mjerime që krijojnë njerëzit kur i menaxhojnë keq të mirat e tyre.
Por ka edhe një uri tjetër… nëse ke një koleg që menaxhon pasuritë sipas kritereve të botës së vjetër dhe ti e sheh duke grumbulluar shtëpi pas shtëpie, fushë pas fushe, … mund të kesh të njëjtën uri dhe dëshirë për të njëjtat gjëra që ai ka arritur të marrë me aftësitë e tij. E ti mund të kujtosh me mall aftësitë e tua, mbase, janë edhe superiore…e që nuk i ke prëdorur…e për këtë arsye nuk mund ta ngopësh urinë tënde. Në botën e sotëm është e vështirë të heqim dorë nga të mirat e tepërta që na imponojnë moda dhe reklamat.
Ato janë forma artificiale të urisë, nevoja të shkaktuara, madje edhe i krishteri tundohet e kërkon ta ngopë këtë uri. Por ky njeri nuk është i ngjashëm me mikun e vet, nuk ka të njejta aftësi. Dhe për këtë nuk mund ta ngopë këtë uri të vet.
Disa komoditete, kur vëllait i mungojnë gjërat e nevojshme, ky njeri nuk mund t'i përballojë. Disa veshje shumë të shtrenjta të stilistëve, disa bizhuteri, nuk mund të jenë të pranishme në jetën e një të krishteri.
Edhe sikur t'i kishe të gjitha, por kur vëllai yt është në nevojë, nuk mund të evitosh ta ndihmojë, duke preferuar të kërkosh të përballosh ta ngopësh këtë uri.
Ata që vendosin nevojat e vëllait të tyre në qendër të të gjitha zgjedhjeve të tyre, marrin parasysh se do të përjetojnë disa shqetësime dhe privime të caktuara; ndonjëherë mund t'u mungojnë edhe gjërat e nevojshme nëse vëllai i tyre është në nevojë ekstreme, por ata do të bekohen sepse Zoti do t'ua ngopë urinë për jetë, ata do të jetojnë si fëmijë të vërtetë të Perëndisë, është ngopja e një jete vërtet njerëzore ajo e atyre që duan.
Dhe pastaj ata që bëjnë këtë zgjedhje për të hyrë në mbretërinë e Perëndisë, marrin parasysh edhe lotët… ata do të bekohen.
Le të mos e keqkuptojmë këtë lumturi duke menduar se dhimbja i pëlqen Perëndisë, jo, por duke zgjedhur Krishtin, dishepujt që janë përfshirë në ndërtimin e botës së re, me çfarë bote e gjejnë veten përballë?
Është një situatë shumë e dhimbshme që ne të gjithë e dimë, një situatë mjerimesh, luftërash, mizorish, ndaj përballë këtij realiteti vuajnë ata që duan të ndërtojnë një botë të re.
E qara e dishepullit është një shenjë dashurie, e pasionit të tij për të realizuar planin e Zotit sa më shpejt.
Jezusi qau para qytetit të Jeruzalemit që e donte, kur kuptoi se po e refuzonte këtë propozim, kuptoi se ky qytet do të përballej me rrënim, pastaj shpërtheu në lot... është klithma e dikujt që dashuron. Zoti do t'i ngushëllojë ata që kanë këtë klithmë, këtë pasion dashurie, sepse duan që të gjithë njerëzit të jenë të lumtur dhe duhet të kenë parasysh se farat e së mirës që mbjellin me dhimbje do të rriten dhe do të japin fryte të bollshme.
Psalmi 126, 5-6:
“Ata që mbjellin me lot,
deh, le të korrin me gëzim!
Në të shkuar ecnin e qanin
duke mbartur farën për ta mbjellë,
kurse në kthim do të vijnë plot gëzim
duke mbartur dorëzat e veta”.
Kur shkon duke mbartur fara për të mbjellë, qan, por kur kthehet i ngarkuar me duaj, mbushet me gëzim.
Kjo është ajo që Zoti u premton atyre që duan dhe madje qajnë për dashuri.
Lumturia e fundit:
“22 Të lumët ju kur njerëzit do t’ju urrejnë,
kur do t’ju përjashtojnë prej rrethit të tyre,
kur do t’ju poshtërojnë,
kur do ta çmojnë emrin tuaj për të pandershëm për shkak të Birit të njeriut!” (v.22).
“Të lumët ju kur ju përndjekin, ju shajnë, ju urrejnë”.
Kush arsyeton sipas Ungjillit, nuk duhet të presë duartrokitje, sepse po bën një propozim që është në kontrast me botën e vjetër dhe për rrjedhojë do të kundërshtohet, do të ndalohet sepse do të konsiderohet si përmbysës i rendit të vjetër të vendosur, i rendit që për shumë kohë shumica e njerëzve kanë pranuar, e rendit të konsideruar të drejtë, i rendit të drejtësisë së kësaj bote.
Secilit të vetin, por çfarë është e tij?
Gjithçka i përket Zotit.
Bota e lashtë nuk pranon të zhduket sepse udhëhiqet nga egoizmi, nga interesi, nuk dëshiron që njerëzimi i ri të lindë i udhëhequr nga logjika e dashurisë, nga vëmendja ndaj të tjerëve, nga disponueshmëria për shërbim të painteresuar, nga kërkimi i vendit të fundit.
Këto janë propozime që janë krejtësisht jashtë logjikës së botës së vjetër.
Kini kujdes, thotë Jezusi, sepse nëse njerëzit ju duartrokasin, do të thotë se ju mendoni si ata.
Dishepulli bekohet pikërisht në momentin që persekutohet, sepse përndjekja është prova e pakundërshtueshme që ju po ndiqni dhe po pranoni logjikën e Mjeshtrit.
DHE TANI LE T’I DËGJOJMË KATËR MJERIMET.
24 Por, vaj për ju, o pasanikë,
sepse e keni ngushëllimin tuaj!
25 Vaj për ju që tani jeni të ngopur,
sepse do të pësoni uri!
Vaj për ju që tani qeshni,
sepse do të vajtoni e do të qani!
26 Vaj për ju, kur të gjithë njerëzit do t’ju lëvdojnë, sepse ashtu vepruan edhe etërit e tyre me profetët e rrejshëm!” (v. 24-26).
“Vaj-hoi” i parë është për të pasurit: “Vaj për ju, o pasanikë”.
Sa përkthim i keq ky "Vaj".
Për ne kjo shprehje është një kërcënim… Por, e kjo duhet të jetë e qartë, nuk është ky kuptimi i shprehjes në buzët e Jezusit.
Jezusi nuk kërcënon ndëshkimin, Jezusi na do të gjithë dhe klithma e tij është një dhimbje.
Në greqisht kemi “Uai” që i referohet një termi hebraik që e kam përmendur tashmë, “hoi”, që është një vajtim në rastin e funeraleve; kur përballet me pikëllimin, personi në pikëllimin e tij vendos duart mbi kokën dhe bërtet: "hoi, çfarë ndodhi?"
Kjo është një klithmë dhimbjeje nga Jezusi para pasanikut që nuk ua dorëzoi të mirat e tij atyre të cilëve u përkitnin, dhe e kanë drejtë t’i marrin. Jezusi qan mbi atë që bëri zgjedhjen e vdekjes, i tij është një vajtim, në prezencën e një kufome, apo gjatë një funeral: “O pasanik, që të gjithë lavdëronin e duartrokitnin, që të gjithë e kishin zili, e ke shkatërruar jetën tënde”.
Duhet të përkthejmë "Vaj për ju, o pasanikë", sepse keni shkaktuar varfëri duke grumbulluar të mira që duhet të dorëzoheshin të nevojtarëve". Por pasaniku “i mjerë” nuk e bën këtë. Grumbullon për veten”.
Dhe Jezusit i vjen keq, është një klithmë dhimbjeje sepse sheh një person që e ka shkatërruar jetën e vet.
Në doganë i konfiskohet malli që nuk u është dorëzuar të varfërve, duke mbetur pa dashuri: ke vdekur si një njeri që nuk ka dashur të tjerët.
“Vaj” i dytë është “për ju që jeni të ngopur”.
Ju që menaxhoni të mirat e kësaj bote për kënaqësitë tuaja, që shpërdoroni burimet e krijimit dhe shkaktoni uri, varfëri, mjerim për kaq shumë njerëz… për ju, thotë Jezusi, është kjo britmë dhimbjeje sepse jeni njerëz të dështuar, të vdekur.
E treta është: "Vaj për ju që po qeshnit tani".
Ju që përqeshnit në vend që të buzëqeshnit, në vend që t'i jepnit gëzim vëllait tuaj, ju e bëni atë të qajë, sepse ju shkaktonit padrejtësi, abuzim, poshtërim dhe jeni shkaku i vuajtjeve për më të dobëtit, jeni të dështuar në jetë, të vdekur... Keni pasuri, thotë Jezusi: ju mungon urtësia e vërtetë
Dhe Ungjilli I sotëm përfundon me “Vaj-n” e fundit "për ty kur të gjithë njerëzit të duartrokasin", sepse kështu ndodhi në Besëlidhjen e Vjetër me profetët e rremë, me profetët e gënjeshtrës, ata u duartrokitën sepse u përpoqën të mos tregonin të vërtetën që vinte nga qielli, por u përpoqën të kënaqnin dëshirat e dëgjuesve.
Do të ishte një shenjë, duartrokitja e të gjithë, se edhe pa dashje, si “profetët e rremë” ne bëhemi të përshtatshëm me lumturitë e kësaj bote.
Ungjilli i sotëm përfundon me këto katër vajtime, por ato shërbejnë për të na bërë të reflektojmë... a i përkasim turmave që dëgjojnë Ungjillin apo jemi dishepuj të vërtetë që kemi bërë zgjedhjen për të vënë të gjithë veten në shërbim të vëllait tonë dhe për rrjedhojë të ndërtojmë një jetë dashurie?
Është një pyetje që duhet t'ia bëjmë vetes:
A i përkas ende turmës apo e kam bërë zgjedhjen të jem një dishepull i vërtetë?
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt